صفحه 1:
آخرت گرابی
گردآوری وتنظیم: بهزاد کاظمی - ۱۳٩۱
صفحه 2:
صفحه 3:
در باره حقیقت انسان دو دیدگاه وجود دارد:
1- مادي: كساني كه هستي را با ماده برابر مي دانند يا
انسان را يديده اي كاملاً مادي تلقي مي كنند و تمام
قوانين حاكم بر حقيقت انسان را مادي مي دانند.
2- الهي: اين كروه علاوه بر بعد مادي انسان. بعد غير مادي
او را نیز اعتقاد دارند و براي انسان علاوه بر بدن مادي.
حقيقتي به نام 795‘ قائلند.
صفحه 4:
قرآن در آياتي به دو ساحتي بودن انسان (روح و بدن)»
تصريح مي فرمايد:
5 22
سَوَاهُ وَتَفَحَ فيه من رُوحه وَجَعَلَ لَكُمْ السّمْعَ وَالأبْصَارَ
وَالأَفْئدَةَ یلام تشکزون (سجده < آبه 9
JS اگم فك القزت اذي ول بکم نم ای رتم
تَرْجَعُونَ (سجده - 11)
* الله بد
)42 - حِين مَوْتيم ازمر AM 58 aD
'*”خدا روح مردم را هنكام مركشان به تمامي باز مي ستاند.
صفحه 5:
بعد گرايشي انسان
بعد گرايشي. همان تمابلاتي اند که با روح انسان سرشته
شده اند. هر انساني ذا ز این گرابشها - هر چند در حد
ضعیف و نهفته - بهره مند است
گرايشهاي انسان به دو دسته تقسیم مي شوند:
1- كرايش هاى حيواني: اين كرايش ها ميان حيوان و
سان مشترك اند. مانند: گرایش به حفظ ذات و
از خود و ميل به جنس مخالف. این گرایش ها را غریزه
هم مي گویند.
صفحه 6:
2- - گرایش هاي انساني: گرایش ها و تمابلاتي اند
که به انسان اختصاص دارند و یا دست کم نشانه
cl آنها در حیوانات کمتر مشاهده می گردد.
از كرايش هاي اصيل انسان. میل و محبت به خداست
که از وي جدايي ناپذیر است. امام علي (ع):
((خداوندا! تو قلبها را برمحبت خود آفریده اي.))
صفحه 7:
رابطه دنیا و آخرت
در نظام هدفمند آفرینش. آخرت - که فرجام هستي است - با دنیا -
که مرحلهای از هستیاست - نمیتواند بی ار تباط باشد.
از ديدكاه قرآن. هر كس به دنيا ميآيد بدون ترديد بايد به دنياي
اعفان غود هآ ۳۲ :
هر كس ذرهاي كار نيك انجام دهد أن را ميبيند وهر 12 909
كار بد انجام دهد آن را
اين ارتباط در كلام بيامبر اعظم cho الله عليه وآله به شكل صريح
بیان شده است؛
الاخرة. دنیا کشتگاه آخرت است.
صفحه 8:
" رابطه ميان دنيا و آخرت و اعمال آدمي با پاداش و کیفر. فراتر از
ae لاك
خوب و بد انسان بهصورت ملكوتي در رستاخیز ظهور میکند
lee Us i JS من شو توا
011 15 هر کس آنچه کار نيك به جاي آورده و ايا 52017
شده. حاضر مییابد و آرزومیکند: کاش میان او و آن |كارهاي
همانا كساني که اموال Be eae ae
آتشي را در شکمهایشان وارد میکنند.
صفحه 9:
آلنا) تعريف و اهمیت معاد
1- تعریف
معاد از نظر لغوي به معناي بازگشتن است و از ريشة
(عود) مي باشد. در اصطلاح به معناي دوباره زنده
شدن پس از مرگ است. معاد به معنای زندگی
مجدد انسان و ساير موجودات است. خداوند قادر
است از زنده» مرده و از مرده» زنده خلق نماید.
صفحه 10:
2- اهمیت
1- انسان ذاتاً علم دوست و حقیقت جو است.
به ویژه دربارة آنچه با زندگي و جاودانگی او
ارتباط دارد. ۱
2 شناخت غایت و هدف زندگي براي انسان از
اهمیت زبادي برخوردار است : زیرا در ۰ ۱
گيري فعالیتها و اعمال انسان نقش مهمي
دارد.
صفحه 11:
3- نظر قرآن کریم
در قرآن دربارة جهان پس از مرگ بیش از 1400 آیه
وجود داردکه خود نشانگر اهمیت معاد است.
خداوند در سوره مومنون. آیه 115 مي فرمابد:
(آبا گمان کردید شما را بیهوده آفربدیم و به سوي ما
با زگردانده نمی شوید ؟!))
صفحه 12:
خداوند در سوره نوح آیات 17 و18 می فرماید:
aS من ازض نبا نم پمیدکم فیها ویخرجکم اج
((خداوند شما را مانند گياهي از زمین روبانید. سپس
شما را به همان زمين باز مي كرداند و بار ديكر شما را
خارج مي سازد.)) ۱
صفحه 13:
ب) نمونه هاي مشایه معاد
احياي مردگان در امتهاي پیشین مانند زنده شدن
پرندگان به دعاي حضرت ابراهیم (ع)» سر گذشت
اصحاب کهف زنده شدن عزیر و زنده شدن مردگان به
دعاي حضرت عيسي (ع
صفحه 14:
ج) براهین هداد
1- برهان فطرت
فطرت به معناي نوع آفربنش است؛يعني انسان به گونه اي
آفریده شده است که میل به زندگي جاویدان و بقا دارد»
و از نيستي و فنا بیزار است .دنیا شايستگي ابدیت را
كارت . قرار ور في في فرماد :یسب الانسان
أ
Gal AN Sa منْهُ الزّوْجَيْنٍ bed فسوی Gls
SH Beto) He بقادر WS
صفحه 15:
2- برهان عدالت
از صفات خداوند عدل است و آفرینش او نیز بر عدالت
است.
امیرالمومنین مي فرمایند:
((به عدالت است که اسمانها و زمین برافراشته شده
است.))
((عدالت. اصلی است که عالم بر اساس آن برپا گردیده
است.))
قرآن سورة یونس - 44: ((بي گمان. خداوند هیچ ظلمي
به مردم روا نمي دارد.))
صفحه 16:
2- برهان عدالت
برخي آبات گواهي مي دهند که خداوند تبهکاران و
صالحان را برابر نمي داند:
((آيا ما كساني را که ایمان آورده اند و عمل نيك انجام داده
اند با مفسدان در روي زمين يكسان قرار مي دهيم؟ آيا با
آن-تبهکاران به یکسان رفتار مي کنیم؟)) ص - 28
صفحه 17:
3- برهان معقولیت
از راههایی که آدمی می تواند به حقانیت معاد راهیابد.
برهان معقولیت (دفع ضرر محتمل) است. اگر آدمي
اعتقاد به معاد و عدم اعتقاد را کنار هم بگذارد و مزایا و
معایب هر يك را محاسبه کند. پي مي برد که اعتقاد به
معاد رجحان بيشتري دارد. . 00
صفحه 18:
ماهیت هرگ
مرگ دریچه اي به زندگي نو است .مرگ مرحلة ديگري از
زندگي و سرآغاز حیات جدید انسان است.
پیامبر مي فرمایند:
((مرگ نخستین منزل از منازل آخرت و آخرین منزل از
منازل دنیاست.))
صفحه 19:
1- معناي لغوي مرک
مرگ درزبان فارسي مترادف با واژة موت در عربي
است. موت به معناي از دست رفتن قدرت و توان
چيزي است. گاه مرگ را براي بدن بکار مي برند و
كاه براي روح.
مراد این است که روح. ابزار جسماني خود را از
دست داده و در واقع نیستی در کار نیست و انتقال
از مرحله اي به مرحلة دیگر از زندگي است.
صفحه 20:
مرگ ؛ انتقال از مرحلهاي به مرحله دیگر زندگي
مردن بهمعناي نابودي نیست؛ بلکه تولدي دیگر و انتقال از دنياي محدود بهجهاني بیکران
است. انسان افزون بر بُعد مادي»داراي بُعد روحاني است که حقیقت او را تشکیل میدهد
و با مرگ نابود نمیشود .
یکی از تعابیر قرآن كريم درباره مرگ » کلمه توفي است بهمعنایدریافت چيزي» بیکم و
(97 (نساء: STAT
در حالي که بر خود ستمگر بودند» بدانان
ما در زمین» مردمي زیر دست و مستضعف
نبودکه در آن سفر کنید و خود را از زیر
صفحه 21:
شباهت مرگ به خواب
از حضرت جواد(ع) از مرگ پرسیدند. فرمود:
ا 0
وَ جَنْهُ الكافر وَالْمَوْتُ حسْرُ هؤلاء الي جَنَاتهمْ وَجِسْرٌ هؤلاء الي جَحيمهم.
خ صدوق» ص 289)
دنياه زندان مؤمن و بهشت كافر است و مرى براي مؤمنان بلي براي رسيدن به بهشت و
برايكافران بلي بهسوي دوزخ است.
دي ميدانده با اين كه دليلي بر انكار معاد ندارد ونمونههاي حيات
۵
الوا ما هي الا خی
aie) 24(
و منکران معاد گفتند: »زندگي نیست جز همین زندگي دنيايي ماء که
میشویمو نابود نمیکند ما را مگر روزگار.« درحالي که به گفته خود بقین
ندارند» آبلکه[ تنها وهم وپنداري است که دارند
صفحه 22:
2- آیا مرگ عدمي است؟
امام علي (ع) مي فرمایند:
وَاعْلَمْ نك انما خُلفْتَ للاخرّة لا للدّنيا؛(نهجالبلاغه» ترجمه
فیضالاسلام ص 926) آگاه باش که تو براي عالم آخرت
آفريده شدهاي نه براي دنيا.
امام حسين (ع) مي فرمايند:
((جوانمردان صبر کنید! مرگ پلي است که شما را از
سختیها و دشواربها به باغهاي گسترده و نعمتهاي
پیوسته منتقل مي کند. کدام يك از شما انتقال از
زندان. به قصر را ناخوش مي دارد؟))
صفحه 23:
7 مرک؟ سنت حتمي و همکاني
((هر کسی مرگ را سچشد؛ و شما پاداش خود را بطور کامل
در روز قیامت خواهید گرفت؛ آنها که از آتش (دوزخ) دور
شده. و به بهشت وارد شوند نجات بافته و رستگار
داو بي دنب چیزی جز سرمایه فریٍ نیس ۱
نما توتوا یذ کم الْمَوْت ولو نتم في SES C95
لو" بشید مرک شمارا در مي یبد هر جد د ۱۳
محکم باشید.))
صفحه 24:
9 و تست از مرک
مردي به حضور پیامبر آمد و گفت مرگ را دوست نمي دارم.
حضرت از او پرسیدند: ((ثروت داری؟)) گفت بلي. فرمود:
((آبا چيزي براي خود به سراي دیگر فرستاده اي))
گفت نه. فرمود:
((به همین دلیل است که مرگ را دوست نمي داري.))
اميرالمؤمنين علي (ع ) فرمودند:
((از آن كساني مباش که مرك را به دليل فزوني كناهان
دوست نمى دارد.))
صفحه 25:
مردى به امام مجتبى كفت چرا ما مرگ را دوست نمی داریم:
((شما خانة آخرت را ویران کرده اید و خانة دنیا را آباد
ساخته ابد. دوست نمی wy lo که از خانة آباد به میرانه منتقل
شويد.)) ١
امام علي (ع) مي فرمايند:
(به خدا بیم ندارم بر مرگ وارد شوم با مرگ به سوي من
بیاید.))
صفحه 26:
انواع مرگ
1- مرگ هاي دشوار و آسان
2- مرگ ن و قلب
3- مرگ فرد و جامعه
4- مرگ افتخار آمیز(نهادت)
صفحه 27:
انواغ مرگ
1- مرگهاي دشوار و آسان
فرشتگان جان بعضي انسانها را با آساني و برخي دیگر را با خشونت و
git مي گیرند . مرک آسان WIE براي صالحان و مومنان اس
((كساني که فرشتگان روحشان را مي گیرند؛ در حالي که ياك و
پاکیزه اند . به آنها مي گوبند : سلام بر شما! وارد بهشت شوید. براي
اعمالي که انجام دادید ۹6
صفحه 28:
امام صادق در این باره می فرماید:
((مرگ براي موّمن به سان بوییدن بوي خوش است که به
سبب خوشي آن. به خواب سبك مي رود و همه درها از او
رخت بر مي بندد.))
مرگ دشوار غالباً برای ظالمان و ستمکاران است.
قرآن در سورة محمد(ص) آیه 27 مي فرماید: _
GAS إذا وقنْهُمْ الملائكة بضربئون وجَوَهم بارهم
((حال آنها چگونه خواهد بود هنگامي که فرشتگان بر
صورت و پشت آنان مي زنند و جانشان را مي گیرند.))
صفحه 29:
امام سجاد (ع) مرگ کافر را چنین وصف مي کند:
((مرگ براي كافر به سان كندن لباسهاي زيبا و
گرانبها و پوشیدن کثیفترین و خشنترین لباسها
است و یا انتقال از خانه هاي مأنوس و سكني
گزیدن در وحشت آورترین منازل همراه با
بزرگترین عذابها.))
صفحه 30:
22 مرگ تن و قلب
از دیدگاه قرآن تن و قلب هر دو عارض مرگ مي شوند. آنگاه که روح
از بدن گسسته شود مرگ تن فرا مي رسد و آنگاه که بشر از نظر
تعقل و تفکر به مرتبة دوني برسد و براي حق گوش شنوا نداشته
باشد. قلب او مي میرد.
قرآن در سورة نمل آبه 80 مي فرماید: نك لا تشم الْمَوْنَى
ولا ثشمغ الم الدْعَاء دا ولا مَذبرِین
((قطعاً تو نمي تواني سخنت را به کوش مردگان برساني» و نمي تواني
کران را هنگامي که روي بر مي گردانند. فراخواني.))
امام علي (ع) مي فرماید:
((كساني که نهي از منکر را به كلي ترك کرده و نه به زبان و نه به قلب
و نه به دست با منکر مبارزه نمی کنند. مردگان زنده نمایند.))
صفحه 31:
3- مرگ فرد و جامعه
قرآن براي جامعه همچهن فرد مرگ قائل است. مرگ جامعه بر اثر
ظلم و ستم و گناه و نافرماني خدا پیش مي آید.
قرآن در این باره مي فریاید:
ولكل أمَّة أجل فَإِذَا جاء أَجَلَهُمْ لا يَسْتَأَخْرُونَ سَاعَةَ وَلآ یسْتَقدمون
Gl el)” = 34( *
اسلي است. که چون فرا رسد. نه ساعتي آن را پس
اندآژند و نه 9
(117 بقلم وه مُصْلِحُوِنَ (هود- eit Bb; GS beg
((و چنین نبود که پروردگارت آبادیها را به ستم نابود کند در حالی که
اهلش در صدد اصلاح بهده باشند))
صفحه 32:
4- مرگ افتخار آمیز(شهادت)
مرگي که در راه خداء برپايي قسط و عدل. فراگيري علم و دانش. کسب معارف الهي و
كسب روزي حلال است. " . ;
5 أَمُوَانَا ب بي
ای ee سي ساس سا ا ا
زندهاند. و نزه پروردگارشان روزی داده مىشوند.
صفحه 33:
قبر و عالم برزج
معناي ظاهري قبر. همان گودالي است که جسد انسان در
آن دفن مي شود. و معناي واقعي آن همان برزخ است .
قرآن در اين باره مي فرماید:
علي أَعْمَلُ صَالحًا فيمًا ترفث لاه له هو قائلها وّمن
وَرَائْهم بَرْرَحٌ إِلَى يَوْمٍمُبْعَقُونَ. مومنون/ 100
((و بيشاييش آنان برزخي است تا روزي كه برانكيخته
خواهند شد.))
صفحه 34:
برزخ چيزي است که میان دو شي ء حلیل شود و از این رو
به جهاني که میان دنیا و آخرت است. برزخ گویند.
امام صادق (ع) منظور از برزخ را چنین فرمودند:
((مقصود از برزخ قبر انسان است از لحظه مرگ تا روز
قیامت.))
صفحه 35:
1 واقع شدني و تردید ناپذیر
2- نزدیک
3-حق
4- خبر بزرگه
5- فراخواني همراه رهبر
6- فریاد
7 فرار از بستگان, قطع پیوندها و جدايي
8- پیرکننده
9 آشکار شدن رازها
0- سود ندادن مال و فرزند
1- پذیرفته نشدن عذرها
2 حسرت
صفحه 36:
صفحه 37:
راه رسیدن به بهشت
1- ایمان و عمل صالح
2- پيروي از خدا و رسول
3- صداقت و راستی
4- نيكوكاري
5- صبر
6- مواظبت از نماز
7- انفاق در راه خدا
8- شهادت در راه خدا
صفحه 38:
راهکارهای تثبیت معادباوری
elem و اتاهی. بقین و باور به معاد و عمل به آن
وتات از تفس خود و سیروسلوی(مشارطه. ۱۳۰
کات معاعبه و معانبه)
3. تدبر در نمونه هایی محسوس از مرگ و زندگی دوباره در
ony های انسانی و طبیعی
خواب
رویش دوباره طبیعت
دگردیسی گرم ایریشم و تبدیل شدن به پروانه
4.انديشه درباره مرگ به ویژه در خلوت
5.زیارت اهل قبور و تماشای قبرهای قدیمی
6.شرکت در تشییع جنازه و تدفین
اال با چگونگی زندگی اخروی و ارتباط اعمال دنا با
سرنوشت فرد در آخرت