آشنایی با مهندسی خلاقیت

آشنایی با مهندسی خلاقیت

اسلاید 1: 1دانش خلاقيت شناسي و TRIZ : دانش پيش گام عصر خلاقيت و نوآوري بسم‌الله الرحمن الرحيمآشنائي با مهندسي خلاقيت TRIZ

اسلاید 2: 2 دانش خلاقيت شناسي و:TRIZ دانش پيشگام عصر خلاقيت ونوآوري دنياي امروز :عصر خلاقيت و نوآوري ((The age of Innovation عصر فرايندهاي پرشتاب خلق و پردازش خلاق اطلاعات دوران رشد و توسعه فزاينده ابداعات و اختراعات عصر پيش گامي دانش خلاقيت شناسي

اسلاید 3: 3 تعريف علم خلاقيت شناسي خلاقيت شناسي (Creatology ) عبارت است از :علم مطالعه فرايند ها و پديده هاي خلاقيت و نوآوري ، در کليه حوزه هاي علوم و فناوري با رويکردهاي مختلف

اسلاید 4: 4خلاقيت (Creativity)نوآوري(Innovation )- فرايند توليد ايده هاي نو - فرايند کشف مفاهيم جديد - يافتن راه هاي جديد براي حل مسائل …… فرايند عملياتی کردن ايده های نو تحقق بخشيدن به مفاهيم جديد اجراي راه حل هاي جديد عملياتی شدن خلاقيت تعاريف خلاقيت و نوآوري

اسلاید 5: 5خلاقيت شناسي اختراعات(اختراع شناسي) مطالعه علمي اختراعات خلاقيت شناسي تحليلي اختراعات خلاقيت شناسي کاربردي اختراعات (فناوري اختراع : مهندسي اختراع )

اسلاید 6: 6تعريف اختراع(Invention) اختراع = نوآوري فناورانه(Technological Innovation ) اختراع = خلاقيت + نواوري اختراع = ايده اختراعي + اجراي ايده

اسلاید 7: 7خلاقيت شناسي تحليلي اختراعات روش تحليل پتنت patent Analysisبررسي چگونگي شکل گيري فرايند اختراع

اسلاید 8: 8روش مهندسي معکوس اختراعات (REI)پديده اختراع فرايندهاگام ها کنش ها

اسلاید 9: 9 TRIZ در يك نگاه و معرفي كلي

اسلاید 10: 10 TRIZبرگرفته از حروف اول کلمات در عبارت روسي :Teoriya Resheniya Izobrototelskikh zadatchبه انگليسي : Theory of Invetive Problem Solving به فارسي : نظريه حل ابداعانه مسئله

اسلاید 11: 11 TRIZبنيانگذار آن ، دانشمند خلاقيت شناس روسي گنريچ سائولويچ آلتشولر (G.S. Altshuller) (1998-1926) مي باشد . دانش TRIZ با نام ها و عنوان هاي توصيف گر مختلفي مانند : نوآوري نظام يافته ، خلاقيت اختراعي فناوري خلاقيت و نوآوري، روش شناسي اختراع الگوريتم اختراع ، روش شناسي حل مسئله هاي ابداعي روش شناسي حل ابتكاري و ابداعانه ي مسئلمهندسي خلاقيت و نوآوري ، روش شناسي خلاقيتخلاقيت شناسي اختراع ، خلاقيت شناسي فناوري و مواردي از اين قبيل ناميده مي شود

اسلاید 12: 12TRIZ آلتشولر TRIZ را تحت عنوان علم فناوري خلاقيت و نوآوري مي داند .با نتيجه گيري از ديدگاه آلتشولر مي توان TRIZ را نوعي علم خلاقيت شناسي (Creatology) دانست .( 1382 به نقل از ساورانسكي 2000، 23) دانشمندان برجسته سيمون ساورانسكي : دانش TRIZ را چنين تعريف كرده است:« TRIZ عبارت است از يك دانش انسان گراي مبتني بر روش شناسي نظام يافته براي حل ابداعانه مسئله » برخي صاحب نظران ،TRIZ را اين چنين تعريف مي كنند:«TRIZ عبارت است از نوعي رويكرد الگوريتمي براي حل ابداعانه مسائل فني و فناورانه »

اسلاید 13: 13تاريخچه TRIZ : شالوده هاي دانش TRIZ از سال 1946 توسط گنريچ آلتشولر ( پدر ( TRIZ بر اساس نتايج حاصل از مطالعه اختراعات مختلف پايه گذاري شد اختراع در سال 1956 در روسيه (شوروي سابق) متولد گرديد.اولين اختراع آلتشولر در سن 14 سالگي انجام شد و در اداره ي ثبت اختراعات مشغول به كار شد.كاراو كمك به مخترعين براي ثبت اختراعاتشان بود.او در حين كار، گاهي به حل مسائل فني آنان كمك مي كرد . در اين دوران بود كه او دريافت حل مسائل فني كه منجربه اختراع ونوآوري مي شودبه اصول و روش‌هايي فراتر از تكنيك هاي خلاقيت شناخته شده تا آن هنگام نياز دارد . آلتشولر در طي مطالعات خود به اين نتيجه مهم رسيد كه يك نظريه اختراع بايستي داراي چند ويژگي اصلي از جمله موارد زير باشد :

اسلاید 14: 14ويژگي های نظريه اختراع1- شامل يك فرايند گام به گام و نظام يافته باشد .2- بتواند از ميان گستره اي از راه حل ها مستقيما به بهترين راه حل (راه حل ايده آل يا كمال ) منجر گردد .3- داراي ويژگي تكرارپذيري باشد .4- بتواند ساختاري براي دانش ابداع ارائه نمايد.

اسلاید 15: 15 فوايد و كاربردهاي TRIZ با استفاده از دانش TRIZ مي توان به نتايج و دستاوردهاي متعددي از جمله موارد زير دست يافت:8- تسهيل و تسريع روند رشد و توسعه علوم و فناوري .7- ارائه آموزش هاي نوين مبتني بر TRIZ در مدارس و دانشگاه ها (خلاقيت شناسي پرورشي مبتني بر TRIZ)6- پيش بيني روند ابداعات و اختراعات در آينده (خلاقيت شناسي آينده شناختي)5- دستيابي به بهترين و موثرترين راه حل ها براي انواع مسائل علمي،فني،انساني واجتماعي.4- كشف انواعي از راه حل ها براي مسائل ابداعي يعني مسائلي كه با روش هاي معمولي متداول راه حل آنها به دست نمي آيد.3- دستيابي به نوعي جهان بيني خلاق.2- شكل گيري جنبه هاي بسيار مهمي از علم خلاقيت شناسي.1- دستيابي به نوعي نگرش جامع علمي به ابداعات و اختراعات .

اسلاید 16: 16 ديگر رويكردهاي خلاقيت شناختي مبتني بردانش TRIZ 1-رويكرد خلاقيت شناختي USIT: رويكرد ساده شده و عصاره اي از TRIZ (ارائه شده توسط سيكافوس در شركت فورد) Unified Structured Inventive Thinking به معني تفكر ابداعانه ساختار يافته يكپارچه.

اسلاید 17: 17 2- رويكرد خلاقيت شناسي AZIT با واژگان روسي و به انگليسي ASIT )) :به معني تفكر ابداعانه نظام يافته پيشرفته.Advanced Systematic Inventive Thinking ديگر رويكردهاي خلاقيت شناختي مبتني بردانش TRIZ

اسلاید 18: 18 3- رويكرد خلاقيت شناسي TRTSTheory of Development of Technical Systemsبا واژگان روسي و انگليس TDTS به معني نظريه رشد و توسعه نظام هاي فني. ديگر رويكردهاي خلاقيت شناختي مبتني بردانش TRIZ

اسلاید 19: 19 4- رويكرد خلاقيت شناختي TRTL Theory of Development of Creative Personalitiesبا واژگان روسي و به انگليسي TDCP به معني نظريه رشد و توسعه افراد خلاق. ديگر رويكردهاي خلاقيت شناختي مبتني بردانش TRIZ

اسلاید 20: 20 5- رويكرد خلاقيت شناختيTTVCبه معني نظريه جامع براي خلاقيت چند جانبه.Template Theory for Versatile Creativity ديگر رويكردهاي خلاقيت شناختي مبتني بردانش TRIZ

اسلاید 21: 21 6- رويكرد خلاقيت شناختيبا واژگان روسي OTSMبه معني نظريه عمومي تفكر قويو به انگليسي (GTST)General Theory of Strong Thinking ديگر رويكردهاي خلاقيت شناختي مبتني بردانش TRIZ

اسلاید 22: 22مسئله: فاصله ميان وضعيت موجود (S1) و وضعيت مطلوب (S2) مجموعه اي از معلومات و مجهولاتحل مسئله: يافتن راه رسيدن از وضعيت موجود به وضعيت مطلوب كشف مجهولات با توجه به معلومات موجود مسئله وTRIZ

اسلاید 23: 23برحسب موضوع يا حوزه موضوعي يا زمينه و رشتهبرحسب الگو و روش شناسي حل مسئلهدسته بندي مسئله:1- مسئله هاي عادي يا بسته2- مسئله هاي غير عادي يا بازانواع مسئله

اسلاید 24: 24الف) مسئله هاي عادي يا بسته :مسئله اي است كه الگو ، قواعد ، فرمول يا روش حل آن شناخته شده و مشخص مي باشد. عناوين: مسئله هاي همگرا ، مسئله هاي قالبي ، مسئله هاي فرموله شده مسئله هاي تكراري ، مسئله هاي كلاسيك ، مسئله هاي كليشه ايمثال: واكنش شيميائي اسيد و باز ، محاسبه سرعت و شتاب يك خودرو ، چگونگي درمان آنفولانزا ، محاسبه مشتق و انتگرال و ...انواع مسئله

اسلاید 25: 25الف) مسئله هاي غيرعادي يا باز :مسئله اي است كه راه و روش حل آن ناشناخته بوده و مشخص نمي باشد. چنانچه همه يا تعدادي از مراحل اصلي فرايند حل يك مسئله ناشناخته و نامشخص بوده و نياز به ابداع يا كشف داشته باشد مسئله ، غير عادي يا باز استعناوين: مسئله هاي وگرا ، مسئله هاي خلاق ، مسئله هاي غير كلاسيك ، مسئله هاي ابداعيمثال: سرطان ، ساخت هواپيماهائي با قابليت پرندگان و ...انواع مسئله

اسلاید 26: 26مسئله مسئله بازمسئله بستهوقتي مسائل غير عادي حل شوند:

اسلاید 27: 27جنبه اصلي و بنيادين دانش TRIZ (نظريه حل ابداعانه مسئله) حل مسئله هاي باز يا ابداعي دانش مهندسي خلاقيت TRIZ بر مفهوم «مسئله ابداعي يا اختراعي» (Inventive Problem) تاكيد دارد و در تبيين آن مفهومي تحت عنوان «تناقض» (Contradiction) مطرح مي شود.مسئله وTRIZ

اسلاید 28: 28تناقض دويژگي يا وضعيت متعارض يا متضاد با يكديگر دانش TRIZ بيان مي دارد مسئله ابداعي با وجود نوعي تناقض همراه است و حل مسئله با برطرف كردن تناقض همراه استتناقض (Contradiction)مهم ترين نقش TRIZ شناسائي و تحليل تناقض ها و ارائه راهكارهاي برطرف نمودن آن

اسلاید 29: 29تناقض سرطان و رويكرد شيمي درماني و پرتودرماني نمونه اي از تناقض

اسلاید 30: 30پارامترهاي مهندسي TRIZ1.Weight of moving object وزن جسم متحرك 2.Weight of binding object وزن جسم غير متحرك 3.Length of moving object طول جسم متحرك 4.Length of binding object طول جسم غير متحرك 5.Area of moving object مساحت جسم متحرك 6.Area of binding object مساحت جسم غير متحرك 7.Volume of moving object اندازه وحجم جسم متحرك 8.Volume of binding object اندازه و حجم جسم غير متحرك 9.Speed سرعت 10.Force نيرو

اسلاید 31: 31پارامترهاي مهندسي TRIZ11.Tension, pressure كشش ، فشار 12.Shape شكل 13.Stability of object ثبات و پايداري جسم 14.Strength استحكام 15.Durability of moving object دوام جسم متحرك 16.Durability of binding object دوام جسم غير متحرك 17.Temperature دما 18.Brightness روشنائي 19.Energy spent by moving objectانرژي مصرفي جسم متحرك 20.Energy spent by binding object انرژي مصرفي جسم غير متحرك

اسلاید 32: 32پارامترهاي مهندسي TRIZ21.Power قدرت 22.Waste of energy تلفات انرژي 23.Waste of substance ضايعات مواد 24.Loss of information از دست رفتن اطلاعات 25.Waste of time ضايعات زمان 26.Amount of substanceمقدار مواد 27.Reliability قابليت اطمينان 28.Accuracy of measurement وقت اندازه گيري 29.Accuracy of manufacturing دقت ساخت 30.Harmful factors acting on objectعوامل زيان بار موثر بر جسم

اسلاید 33: 33پارامترهاي مهندسي TRIZ31.Harmful side effects اثرات داخلي زيان بار 32.Manufacturability قابليت ساخت 33.Convenience of use سهولت استفاده 34.Repairability سادگي تعمير 35.Adaptability قابليت سازگاري 36.Complexity of device پيچيدگي تجهيزات 37.Complexity of control پيچيدگي كنترل 38.Level of automation سطح اتوماتيكي 39.Productivity بهره وري

اسلاید 34: 34جداسازي Segmentation الف ) جسم را به اجزاي جدا از هم تقسيم کنيد. ب ) جسم را به صورت قطعه قطعه در آوريد.ج ) ميزان قطعه قطعه بودن جسم را افزايش دهيد.قوانين ابداع مثال ۱ : تفکيک و تقسيم شدن تسمه نقاله براي کارايي بيشترقانون 1

اسلاید 35: 35قوانين ابداع استخراج Taking out الف ) مشخصه يا قطعه ي مزاحم جسم را از آن بر گزينيد(آن را جدا کرده يا حذف کنيد) ب ) تنها مشخصه يا قطعه لازم را برگزيند .قانون 2

اسلاید 36: 36قوانين ابداع کيفيت موضعي Local quality الف ) از ساختار همگن يک جسم يا محيط خارجي ( عملکرد بيروني ) , به سوي ساختار نا همگن گذر کنيد . ب ) اجراي مختلف جسم را به انجام کارکردهاي مختلف وا داريد .ج ) هر قسمت از جسم را , در شرايطي که عملکرد آن مطلوبتر است قرار دهيد .قانون 3

اسلاید 37: 37قوانين ابداع عدم تقارن Asymmetry  الف ) فرم تقارن يک جسم را با فرم نا متقارن آن جايگزين کنيد .ب ) در صورتي که جسم موجود نا متقارن است ميزان عدم تقارن‌آن را افزايش دهيد .قانون 4

اسلاید 38: 38 ترکيب کردن ( ادغام کردن ) Combinationالف ) اجسام مشابه يا اجسامي را که براي انجام عملکردهايپياپي در نظر گرفته شده اند به صورت مکاني با يکديگر ترکيب کنيد .ب ) عملکردهاي مشابه يا پياپي را به صورت زماني با يکديگر ترکيب کنيد .قوانين ابداعقانون 5

اسلاید 39: 39قوانين ابداع جامعيت Universality به منظور رفع نياز به چند جسم , يک جسم مي تواند عملکرد هاي  چند گانه اي ارائه دهد . قانون 6

اسلاید 40: 40قوانين ابداع تو در تو بودن Nested dollالف ) جسمي را داخل جسم دوم و جسم دوم را نيز داخل جسم سوم قرار دهيد . ب ) جسمي از داخل حفره اي در جسم ديگر بگذرا نيد .قانون 7

اسلاید 41: 41قوانين ابداع عامل تعادل و توازن Anti-weight الف ) وزن جسم را به وسيله ي اتصال دادن آن با جسم ديگري که داراي نيروي بالا برنده است , جبران کنيد . ب ) وزن جسم را به وسيله ي نيروهاي آيروديناميکي يا هيدروديناميکي جبران کنيد .قانون 8

اسلاید 42: 42قوانين ابداع مقابله ي پيشاپيش Preliminary anti-action الف ) در صورتي که لازم است عملکردي انجام شود , مقابلة  پيشاپيش نسبت به آن را مد نظر داشته باشيد . ب ) در صورتي که لازم است جسمي تحت کشش باشد , کشش  متضاد آن را پيشاپيش مد نظر داشته باشيد . قانون 9

اسلاید 43: 43قوانين ابداع کنش پيشاپيش Preliminary actionالف ) کنش مورد نياز را به صورت کلي و جزئي , پيشاپيش انجام دهيد .ب ) به اجسام طوري نظم بدهيد که بدون اتلاف وقت در زماني که منتظر کنش هستند , وارد عمل شوند . ( و در مناسبترين وضعيت ) قانون 10

اسلاید 44: 44قوانين ابداع کنش حفاظت پيشاپيش Beforehand cushioning  قابليت اطمينان نسبتا پايين يک جسم را با يک حرکت خنثي کننده , پيشاپيش جبران کنيد .قانون 11

اسلاید 45: 45قوانين ابداع هم پتانسيلي   Equipotentiality  شرايط کار را طوري تغيير دهيد که لازم نباشد جسمي بالا رفته يا پايين بيايد . قانون 12

اسلاید 46: 46قوانين ابداع معکوس کردن The other way round الف ) به جاي عملکردي که توسط مشخصات مساله تحميل شده عملکرد مخالف آن را به کار گيريم . ب ) شئ را به يک قطعه ي متحرک تبديل کنيد , يا اينکه قطعات غير متحرک را متحرک ساخته و محيط خارج را غير متحرک نمايد .قانون 13

اسلاید 47: 47قوانين ابداع کروي ساختن Spheroidality – Curvature  الف ) قطعه هاي خطي و سطوح مسطح را با قطعات و سطوح  خميده و همچنين اشکال مکعبي را با اشکال کروي تعويض کنيد . ب ) از غلتک ها , توپ ها و مارپيچ ها استفاده کنيد . قانون 14

اسلاید 48: 48قوانين ابداع پويايي Dynamics  الف ) مشخصات جسم يا محيط خارج را به گونه اي بسازيد که برايعملکرد بهينه , عمليات در هر مرحله به طور خودکار تنظيم شود .ب ) جسم را به عناصري تقسيم کنيد که بتوانند به صورت مرتبط با هم , موقعيت خود را تغيير دهند .ج ) در صورتي که جسمي غير قابل حرکت يا قابل تعويض کنيد .قانون 15

اسلاید 49: 49قوانين ابداع عملکرد ناقص , بيش از حد يا مازاد Partial or excessive actions اگر به دست آوردن 100% يک اثر مطلوب مشکل است , براي ساده سازي مساله مقداري کمتر يا بيشتر از آن را به دست آوريد . قانون 16

اسلاید 50: 50قوانين ابداع حرکت به بعدي جديد Another dimension  الف ) مسائل مربوط به حرکت خطي جسم را با امکان پذير ساختن حرکت در دو بعد , برطرف کنيد ( در راستاي يک سطح ) . به نحو مشابه ,مسائل مربوط به حرکت جسم در يک صفحه را با امکان پذير ساختن حرکت در سه بعد , برطرف نماييد .ب ) به جاي آرايش اجسام در يک لايه , آرايشي چند لايه اي را به کار ببريد .ج ) جسم را کج کرده يا بر روي لبه ي خود بچرخانيد .د ) تصاوير را بر روي سطوح مجاور يا عقب جسم بياندازيد قانون 17

اسلاید 51: 51قوانين ابداع حرکت به ارتعاش مکانيکي Mechanical vibration  الف ) جسم را به ارتعاش وا داريد .ب ) اگر جسم در حال نوسان است , فرکانس آن را تا حد فرا صوت افزايش دهيد .ج ) فرکانس تشديد را به کار بگيريد . د ) به جاي ارتعاشات مکانيکي از ارتعاشات پيزو استفاده کنيد . ه) ارتعاشات فرا صوت و ميدان الکترومغناطيسي را با هم بکاربگيريد . قانون 18

اسلاید 52: 52قوانين ابداععملکرد دوره اي Periodic action الف ) به جاي عملکرد مستمر از يک عملکرد دوره اي ( ضربه اي ) استفاده کنيد .ب ) در صورتيکه يک عملکرد هم اکنون دوره اي است ,فرکانس آن را عوض کنيد .ج ) از توقف هاي بين ضربه ها براي تامين کنشهاي اضافي بهره‌بگيريد قانون 19

اسلاید 53: 53قوانين ابداعتداوم کنش مفيد Continuity of useful action الف ) عملکرد را بدون توقف به انجام برسانيد , در اين حال بايد تمام قطعات جسم به طور مستمر و با ظرافت کامل , در حال کار باشند . ب ) يک حرکت زايد و واسطه اي را حذف کنيد . قانون 20

اسلاید 54: 54قوانين ابداع حمله سريع Skipping  عملکرد زيان بار يا خطرناک را با سرعت بسيار بالا به انجام برسانيد.  قانون 21

اسلاید 55: 55قوانين ابداع تبديل ضرر به سود*Blessing in disguise* or *Turn Lemons into Lemonade*الف ) يک اثر زيان بار يا يک عامل زيان بار محيطي را براي به دست‌آوردن يک اثر مثبت به کار بگيريد .ب ) با ترکيب يک عامل زيان بار با يک عامل زيان بار ديگر , آن را از ميان برداريد .ج ) مقدار کنش زيان بار را تا جايي که ضررهاي آن بر طرف شود , افزايش دهيد . قانون 22

اسلاید 56: 56قوانين ابداعي باز خورد Feedback  الف ) بازخورد را ارائه کنيد . ب ) در صورتي که بازخورد هم اکنون موجود است , آن را  معکوس کنيد . قانون 23

اسلاید 57: 57قوانين ابداع واسطه و ميانجي Intermediary الف ) براي انتقال يا انجام يک عملکرد , از يک جسم واسطه استفاده کنيد .ب ) جسم به طور موقت به جسم ديگري که حذف کردن آن آسان است , متصل کنيد . قانون 24

اسلاید 58: 58قوانين ابداع واسطه خدمت دهي به خود Self-service الف ) کاري کنيد که شئ مورد نظر کارهاي خدماتي , کارکردهاي کمکي و عمليات مربوط به تعميرات خود را ,خود انجام‌دهد . ب ) از زايدات مواد و انرژي استفاده کنيد . قانون 25

اسلاید 59: 59قوانين ابداع کپي کردن Copying الف ) به جاي استفاده از جسمي که ساختار پيچيده دارد , گران قيمت و حساس است و کار با آن راحت نيست , از کپي ساده و ارزان قيمت آن استفاده کنيد .ب ) يک جسم يا سيستمي متشکل از چند جسم را با کپي و يا تصاوير اپتيکي آن تعويض کنيدبراي کوچک و بزرگ کردن تصوير مي توانيد از يک‌مقياس استفاده کنيد .ج ) در صورتي که از کپي هاي اپتيکي با نور معمولي استفاده مي کنيد آنها را با نوع مادون قرمز يا ماوراي بنفش تعويض کنيد . قانون 26

اسلاید 60: 60قوانين ابداعاستفاده از جسم ارزان Cheap short-living objects  قيمت با عمر کوتاه به جاي جسم گران قيمت و با دوام                       يک جسم گران قيمت را با مجموعه اي از اجسام ارزان قيمت تعويض کرده و از برخي مشخصا ت چشم پوشي کنيد ( براي مثال عمر طولاني ) .قانون 27

اسلاید 61: 61قوانين ابداعتعويض يک سيستم مکانيکي Mechanics substitution الف ) سيستم مکانيکي را با يک سيستم نوري صوتي يا بويايي تعويض کنيد . ب ) از ميدان هاي الکترونيکي , مغناطيسي يا الکترو مغناطيسي براي اثر گذاري بر جسم استفاده کنيد .ج ) ميدان ها را تعويض کنيد .د ) يک ميدان را به همراه ذرات فرو مغناطيس به کار ببريد . قانون 28

اسلاید 62: 62قوانين ابداعاستفاده از ساختار پنوماتيک يا هيدرو ليک Pneumatics and hydraulics قطعات جامد يک جسم را با مايع يا گاز تعويض کنيد اين قطعات براي باد شدن مي توانند از هوا يا آب استفاده کنند , همچنين مي توانيد بالش هاي هوا يا هيدرواستاتيک را به کار بگيريد . قانون 29

اسلاید 63: 63قوانين ابداعپرده هاي انعطاف پذيريا پوسته هاي نازک                         Flexible shells and thin films الف ) ساختار معمول را با غشاي انعطاف پذير و پرده هاي نازک تعويض کنيد .ب ) يک جسم را به وسيله ي پرده هاي نازک غشاي ظريف از محيط خارج آن جدا کنيد . قانون 30

اسلاید 64: 64قوانين ابداعاستفاده از متخلخل Porous materials الف ) جسم را متخلخل نموده يا از اجراي متخلخل اضافي استفاده کنيد ( به صورت محتويات داخلي , روکش و غيره )ب ) در صورتي که جسم هم اکنون متخلخل است , حفره ها را پيشاپيش با ماده اي پر کنيد . قانون 31

اسلاید 65: 65قوانين ابداعاستفاده تعويض رنگ Color changes  الف ) رنگ جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد . ب ) شفافيت جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد . ج ) به منظور مشاهده ي بهتر اجسام يا اشيايي که ديدن آنهامشکل است , از مواد افزودني رنگين استفاده کنيد . د ) در صورتي که هم اکنون از چنين مواد افزودني استفاده مي‌شود , از علايم درخشان يا اجزاي ردياب استفاده کنيد .قانون 32

اسلاید 66: 66قوانين ابداع هم جنس و همگن سازي Homogeneity  کاري کنيد که اجسام با جسم اوليه هم جنس خود , يا جنسي  با رفتار مشابه جنس خود , تعامل داشته باشند . قانون 33

اسلاید 67: 67قوانين ابداعرد کردن و باز سازي قطعات Discarding and recoveringالف ) پس از تکميل يک عملکرد و يا بي‌استفاده شدن يک جزء از جسم , آن را دور انداخته يا تغيير دهيد (مثلا آن راتخريب يا حل کنيد يا بخار نماييد)ب ) هر قطعه ي استفاده شده ي جسم را سريعا بازسازي کنيد .قانون 34

اسلاید 68: 68قوانين ابداع تغيير خواص فيزيکي و شيميايي يک جسم                   Parameter changes حالت کلي يک جسم , تراکم چگالي , ميزان انعطاف پذيري و يا دماي جسم را عوض کنيد . قانون 35

اسلاید 69: 69قوانين ابداع تغيير فاز Phase transitions اثري را که زمان تغيير فاز يک ماده اتفاق مي افتد , به کار بگيريد نمونه هاي زمان تغيير حجم يا زمان تغيير حجم يا زمانآزاد سازي يا جذب انرژي هستند . قانون 36

اسلاید 70: 70قوانين ابداع انبساط حرارتي Thermal expansion الف ) از انبساط ( انقباض ) يک ماده به کمک حرارت ( سرما ) استفاده کنيد .ب ) از مواد متفاوت با ضرايب انبساط حرارتي متفاوت بهره بگيريد . قانون 37

اسلاید 71: 71قوانين ابداع استفاده از اکسيد کننده های قوی Strong oxidants الف ) هوای معمولی را با هوای غنی شده جايگزين کنيد .ب ) هوای غنی شده را با اکسيژن جايگزين کنيد .ج ) در داخل اکسيژن يا هوا , ماده را در معرض اشعه ی يونيزه کننده قرار دهيد .د ) از اکسيژن يونيزه شده استفاده کنيد .قانون 38

اسلاید 72: 72قوانين ابداع محيط بی اثر Inert atmosphere الف )محيط معمولی را با محيط بی‌اثر تعويض نماييد .ب ) فرايند را در خلا به انجام برسانيد قانون 39

اسلاید 73: 73قوانين ابداع مواد مرکب Composite materials ماده ی همگن را با يک ماده ی مرکب جايگزين کنيد .برای ادامه مطالب به آرشيوه مراجعه کنيد قانون 40

اسلاید 74: 74ماتريس تناقضات

اسلاید 75: 75مثالمسئلهتناقضاصولراه حل پيشنهاديپوشش شيميائي بر سطوح فلزيبه منظور پوشش شيميائي بر سطوح فلزي آنها را در محلول فلز (كروم ، نيكل و كبالت) قرار مي دهند هر چه دما بالاتر باشد عمل سريعتر اتفاق مي افتد ولي در دماي بالا محلول فاسد مي شود (دما در مقابل استحكام)اصل 10 عملكرد پيشاپيشاصل 30 پرده هاي انعطاف پذيراصل 40 مواد مركبگرم كردن قطعه از طريق جريان برق و قرار دادن در آب سرد

اسلاید 76: 76مثالمسئلهتناقضاصولراه حل پيشنهاديساخت خودرو با ظرفيت بالا و اندازه كوچك مساحت جسم متحرك در مقابل اندازه و حجم جسم متحركاصل 7 تودر تو بودناصل 14 كروي ساختناصل 17 حركت به بعد جديدخودروهاي با ساختار آئروديناميكي جديد (خودرو پژو )

اسلاید 77: 77مثالي از راه حل هاي مشابهنحوة جداسازي ساقه وتخم هاي فلفل دلمه اي در صنايع غذائي

اسلاید 78: 78مثالي از حل يك تناقض به وسيلة TRIZبال وسيع هواپيما موجب سهولت برخاستن هواپيما مي شود ولي در سرعت ما فوق صوت ايجاد مقاومت زياد مي كند . راه حل ساده استفاده از مصالحه ( compromise ) در TRIZ مصالحه وجود ندارد . سطح بال هواپيما بايد هم وسيع و هم كوچك باشد . يكي از راه حل هاي ابتكاري استفاده از بال هاي جمع شدني است .

اسلاید 79: 79ادامه مثال هواپيما تناقض فيزيكي، سطح بال هواپيما است . افزايش سطح بال باعث سهولت برخاستن ولي كاهش سرعت مي شود . پارامترهاي مهندسي در تضاد عبارتند از :5 – Area of moving object 9 – Speed با مراجعه به ماتريس تناقض ها ، اصول 4 ، 29 ، 30 و 34 براي راه حل ابتكاري پيشنهاد مي گردد .

اسلاید 80: 80ادامه مثال هواپيما اصل 4 : عدم تقارن (Asymmetry) فرم متقارن يك جسم را با فرم نامتقارن آن جايگزين كنيد . در صورتي كه جسم موجود نامتقارن است، ميزان عدم تقارن آن را افزايش دهيد.

اسلاید 81: 81ادامه مثال هواپيما اصل 30 : پرده هاي انعطاف پذير يا پوسته هاي نازك (Felexible film or thin members) ساختارهاي معمول را با غشاهاي انعطاف‌پذير و پرده هاي نازك تعويض كنيد. يك جسم را به وسيله پرده هاي نازك و غشاهاي ظريف از محيط خارج آن جدا كنيد.

اسلاید 82: 82ادامه مثال هواپيما اصل 34 : رد كردن و بازسازي قطعات (Rejecting and re generating Parts) پس از تكميل يك عملكرد و يا بي استفاده شدن يك جزء از جسم ، آن رادور انداخته يا تغيير دهيد. هر قطعه استفاده شده‌ي جسم را درحين عمل بازسازي كنيد .

اسلاید 83: 83نتيجة يافته ها راه حل هاي مشابه در حوزه هاي مختلف بارها تكرار شده است . فردي در مكاني ديگر قبلاَ مسئلة ما را حل كرده است توسعة سيستم هاي فني از الگوهاي قابل پيش بيني كه تمامي حوزه هاي تكنولوژي را شامل مي شود، تبعيت مي كند . بدين ترتيب سرعت نوآوري قابل افزايش است . اصول حل مسئله قابل پيش بيني و تكرار پذير است (2،3،4) . بدين ترتيب هركس مي تواند مسائل ابتكاري را حل نمايد . راه حل ابتكاري مسائل از 40 اصل ثابت ( مانند عناصر شيميائي ) تبعت مي كند، كه نهايتاً موجب حل تناقضات بين 39 پارامتر مهندسي مي گردد . بدين ترتيب مي توان نظامي براي حل مسائل ابتكاري ارائه داد .

اسلاید 84: 84منابعwww.innovation-triz.com web site, newsletterwww.triz-journal.com كتاب آلگوريتم نوآوري ، دكتر سليمي و همكاران كتاب نوآوري نظام يافته ، دكتر جعفري و همكاران

اسلاید 85: 85