صفحه 1:
آشنایی با
نظریه مجموعههای فازی
صفحه 2:
فصل ۱: مفاهیم و تعاریف مقدماتی
چند مفهوم مقدماتی
نماد گذاری
"عدد اصلی یک مجموعه فازی
"عملگرهای مجموعهای و ویژگیهای آنها
افراز فازی
چند عملکر دیگر
"حاصلضرب دکارتی
۷ برشها و تحدب
صفحه 3:
مثال
فرض كنيد: [0,100] أ > ۳ به عنان سن باشد و
زیر مجموعه فازی ۸ از X پیری را نشان میدهد. آنگاه:
90 > 2
1 50> 2 >1 ۲
5
1+
x- 0
(x
ا
/
صفحه 4:
مثال
در مثال زیر مجموعه ۸۵ بیانگر " آپارتمانهای نامناسب برای یک خانواده ۴ نفره" است:
این شیوه از نمایش مجموعه مرجع را به شکل ضمنی بیان میکند.
به عبارت دیگر (7 ,... رل ر3 ر2 ,41 1 است.
صفحه 5:
چند مفهوم مقدماتی
۲ - 0< )۸
*«تکی هگاه (5110۳0۸) ۸ : مجموعه نقاطی از 26 که برای آن نقاط
*ارتفاع مجموعه 6294 5۱01۲ 1۷
x
اكر ارتفاع مجموعه فازی ۸ برابر یک باشد آنگاه ۸ نومال نامیده میشود.
در غیر اینصورت ۸ را زیرنرمال گوییم.
هر مجموعه فازی زیر نرمال ۸ را میتوان با تفسیم 9 ها بر ارتفاع ۸ نرمال کرد.
1
Hal)
4 يكفقطه كنر (معبر) 4 مبياشد ار + *“
صفحه 6:
نمادگذاری
توصیف یک مجموعه فازی به صورت مجموعهای از زوجهای مرتب:
xe X ز A=| (xu,(9)
اگر 2 یک مجموعه متناهی و یا نامتناهی شمارا باشد. آنگاه یک زیر مجموعه فازی
از ۶ بصورت های زیر نمایش داده میشود:
| TCA) 77 ul)
x % x
2۳۳
رت ,2 < و / لودايم + +٠٠١ هد /ليدارم -4
* علامت + نشان دهنده اجتماع مىباشد. نه جمع حسابى.
صفحه 7:
اگر »2 یک مجموعه پیوسته باشد. آنگاه نماد زیر بکار برده میشود.
A [uala/x
# برای اختصار, بهجای 8 را متويسيم Ax
صفحه 8:
عدد اصلی یک مجموعه فازی
تعریف ۱: اگر 2 : مجموعه معمولی متناهی و ۸ : زیر مجموعه فازی آن باشد انگاه:
عدد اصلی ۸: ادام ۳۸-2
0
۳ و ek.
در حالتی که 6ا نامتناهی باشد:
|4 = [usa ds
«عدد اصلى زیر مجموعه فازی ۸ از 2
صفحه 9:
مثال:
خانوادهای شش نفره را در نظر میگیریم»
اگر مجموعه فازی افراد بیکار اين خانواده باشد:
1 06 08 05 01 0 0
دختر كوجكا دختربزرگ " پسرکوچک " پسربزرگ ple يدر
آنگاه: 1=3+---+0+0.1= |A=¥ w(x
۲ عور
* به بیان دیگر گویی سه نفر از اعضای خانواده تمام وقت کار میکنند و سه نفر تمام وقت بیکار
صفحه 10:
عملگرهای مجموعهای
Ax =0. xe X
Aw =1. xe X
(AcB
تعریف ۳: مجموعه فازی ۸ را زیرمجموعه فازی ظ گوییم ۰
2 ( > ۳ ۰ xe X اکربرای هر
تعریف ۱: مجموعه فازی ۸ راتمهی گویيم.اگر بای هر
تعریف ۲: مجموعه فازی ۸ را تام گوییم. اگر برای هر
1 -۸) 26 ۰ 0 - ۸4
thee دو مجموعه فازى .4 و 83 را مساوى كوييم 0257
47 :
تعريفه: 7 “'. متمم مجموعه فازى 8 توسط تبع عضویت زیر تعریف میشود:
A(x) =1- Ax vee X
Borin ys هم دی ۸ نستبه ری ۵ -ظ) نشان داده میشود بصورت یک مجموعه
۱ ۰ ا وم دص
صفحه 11:
مثال: هر [1,2,..,10 |< 2
زیر مجموعه فازی ۸ از 1 نشان دهنده ويزكى « نه خيلى كوجك و نه خيلى يزرك» و
و
زیر مجموعه فازی 3 از 26 نشان دهنده ویژگی « نزدیک به 6۵ BL یعنی:
Aau/[O1 03 05 08 08 05 03 01
5 4 5۳ 6 7 5 9
pu[O1 04 06 08 1 08 06 04 01 و
lt * Bes 2 5 ۲5 ۴ 5 9 - 10
* چون برای هر «از > 20 کل ک AS B., Ax)
همجنين داريم :
1 609 ۵7 05 02
" 8-19 ۰" 27 5
1 وه 06 04 02
7 9° 2 مه 7 ۳
۹ 60 01 01
با ۱ ۳ ۲ 7
صفحه 12:
مثال: فرض كنيد +1 > 26 و
زیر مجموعه فازی ۸ از 26 نشان دهنده ویژگی «نسبت به یک بزرگ» و
زیر مجموعه فازی 13 از 2۴ نشان دهنده ویژگی « خیلی بزرگتر از یک» توسط توابع عضویت
زیر تعریف شده باشند:
1> »ر 0 1> ۲ 0
Ax = 1 Ax = 1
3 ee x
T+(x-D? ~*~ 14+10x- D?
بر 49 > 88 بر BoA
پس
# چون برای هر ۶ از
يعنى برای هر عدد بزرگتر از یک ویژگی «نسبت به یک بزرگ» را بیشتر از ویژگی «خیلی
پزرگتر از یک» داراست.
صفحه 13:
تعریف 3۷ لا اجتماع دو مجموعه فازی 1B yA
(AUB =matAx , Ax] ۷ ۲
Bx ۲ 2۸۰ < 9 بام)
و یا به بیان سادهترد
تعريف ,8 42١ , اشتراک دو مجموعه فازی ۸ و :
(AnB=minAx , اد vxe X
)۸ ۵ 2 2۸4 ۰ 29
و یا به بیان سادهتر:
صفحه 14:
انهايى با تعدد تاقهای آن از یک تا هفت است.
مثال: یک مجتمع مسکونی که دارای
5251271
بنابراين: |
000 0 0 1 0.7 03 0. os
“142787457 G7] | AT Sebel” A
p= (01,03 0.6 0.7 0.8 1
02° Sees Sore 7, آپایتمارهایب زیرگ ” :8
اجتماع ۸ و ظ که مجموعه فازی "آپارتمانهای بزرگ یا مناسب یک خانواده ۴ نفره" استء خواهد بود:
DI ot 2 ]هم
6-7 2 1
و اشتراک ۸ و ظ که مجموعه فازی "آپارتمانهای بزرگ و مناسب یک خانواده ۴ نفره" است. خواهد بود:
۱ اش )وهم
7 6 5 4 3
صفحه 15:
همجنين در اين مثال:
صفحه 16:
مثال: فرض :
A 2غ 262 مجموعه فازی "عداد نزدیک به یک" . 33 مجموعه فازی "/عداد نزدیک به دو"
بتابراين داريمة = ie ار
Ae a عا ا >
nea x<15 abs)
(AU BU) = meee ge A
152 سس
+(x ۳
ae X=15
تن رشان مدا 3
Lo< x. مس
Toe ۳
* دنإينجا اجتماع 4 و 8 يعنى: مجموعه فازى "اعدادى كه يا به يك نزديكاند ويا به دو“
* و اشتراك أنها يعنى: مجموعه فازى "اعدادى كه هم به يك نزديكاند و هم به دو“
صفحه 17:
ویژگیهای عملگرهای متمم و اجتماع و اشتراک
در لین بخش قضایلیی را بررسی میکنيم که نشان میدهند تعاریف ارانه شده برای متمم اجتماع . اشتراک
مجموعههای فازی, دارای همان ویژگیهای اجتماع و اشتراک مجموعههای معمولی میباشند. البته ریگ مورد
تفاوت نیز وجود دارد.
قضیه ۱: آعمال اجتماع و اشتراک بین دو مجموعه فازی. دارای ویژگیهای خودتولنی. جابجایی و
شرکتپذیری هستند
یعنی glace gare Cog A.B oly فازی دلخواهه
AUA=A ANA=A
AUB=BUA ۸40 ۶ 2 ۸
AU(BUO =(AUBUC An(BnO =(An Bac
صفحه 18:
:۱ اثبات قضیه
C(x) 5 A(X). BOX) فرض: تولبع عضویت مجموعههای فازی ۸۰۳ و 0 به ترتیب»
هستند. بنایاین برای هر 2 1 داریم:
1) AX =maxAx , Ax| = AUA=A
2) maxAx , Bx] =makhx , AX] = AUB=BUA
3) makAw , maxAx , Cx|| =maxmakdy , Ax] , Cy]
= Au(BUO =(AUBUC
* یات روابظ مربوط به Sigal بر ما
صفحه 19:
قضیه ۲: عمل اجتماع. نسبت به اشتراک و عمل اشتواک نسبت به اجتماع ويزكى توزيعيذيرى دارند.
یعنی: (a 0 شام 2 ماع AU(BNO
An(BUO <)۸ ۵ 40 io
آثبات: برای اثبات رابطه (الف) کافی است ثابت کنیم که برای هرگ 26 +
| , مهد , لد , لدشلمصننه- | ادلی , دنه , فده
برای تحقیق رابطه فوق. کافی است شش حالت مختلف زیر را بررسی كنيم:
1 - 9 < 2 < ۸ 2 - 2 < 09 < 24
3 - لرل < ۸4 < لد 4 - 2۸ < 09 < 1
5 - 2 < ۸4 < 0 6 - 2۸ < 19 < 0
maxAx , Bx| = Ax
در حالت اول : طرف چی رابطه حکه
mitAx , 2۸ - Deel ees
© میتوانید صحت تساوی رابطه حکم را برای پنج حالت دیگر و همچنین صحت رابطه (ب) را خودنان بررسی
صفحه 20:
قضیه۳ (قوانین دمورگان): برای هر دو مجموعه فازی ۸ و 8 داريم:
(AUB =AnB (a
(AnB =AUB 3
اثبات؛ برای اثبات رابطه (لفم) کافی است ثابت کنیم که بای هرگ 6 ,
| در -1 =mihl- , | ار ر لاله -1
1 > 5
ود ات 259
| 80 > ندم ; : Bx -1_
اشيم أنكاه هر دو طرف تساوى فوق برابر خواهد شد. و بنابراين رابطه فوق در هر
حالتی برقرار است.
cll a رابطه (ب) نیز بطور مشابه انجام میشود.
صفحه 21:
** تنها قوانین مربوط به مجموعههاى معميلى كه در زمینه مجموعههای فازی برقرر نیست. قوائین مربوط
به متمم (قوانین شمولیت و طرد) است.
ANA #¢
AUA#X
یعنی برای مجموعههای فازی در حالت کلی:
* این امر از آنجا ناشی میشود که مجموعههای فازی ۸ و۸ هیچکدام کرانهای دقیقی ندارند. در نتیجه ۸و
تا اندازهاى همديكر را در بر دارند و اصطلاحاً همپوش هستند.
1 1
minA x, A(x) a vx, VA Bee al Sean اه این همپوشی
1
لاه و۸ باه کل داتس ود ۲ maxA x, A(x] 25 Vx, VA
مثال: فرض كنيد 3 مجموعه تمام كلها و ۸ زیر مجموعه فازی گلهای قرمزباشد. در لین صورت (06 ۸ نکر
درجه فرمز بودن یک گل خاص است. حال یک گل صورتی رنگ با درجهی ۱/۲ عضو ۸ است و همینطوربا درجمی
۲ عضو ۸ (زیر مجموعه فازی گلهای غیرقرمز) است. به بیان سادهتره گل صورتی تا انداای گل قرمز و در عين
حال تا انداهای گل غیر قرمز محسوب میشود.
صفحه 22:
افراز فازی
تعریف ۱: فرض کنید کیک مجموعه مرجع باشد و 4۳۰۰۰۰۰4 رای عر4 ۰ ۴ 4 و ۶۵ 4 )
زیرمجموعههای فازی 6 باشند به قسمی که برای هر * از 2 داشته باشیم:
1- ۸9
دز
maf X رایک افراز فازی (A
صفحه 23:
مثال: فرض كنيد [1,2,...,10) -3
یک افراز فازی برای برا: 3
ازی برای برای مجموعه مرجع 2 با سه زیرمجموعه فازی زیر حاصل میشود:
0 ۱
wis
: "عداد کاملاً بزرگ*:
صفحه 24:
عملگرهای دیگر
تعریف۱: جمع جبری (احتمللی) دو مجموعه فازی ۸ و ظ, که با ۸۵-3 نشان داده میشوده بهصورت یک
مجموعه فازی با تابع عضویت زیر تعریف میشود.
فد . لام - ۵ + ۸49 < (A+ Bld
تعریف ۲: حاصلضرب جبری دو مجموعه فازی ۸ و ۰8 که با 3 ۰ ۵ نشان داده میشوده بهصورت یک
مجموعه فازی با تابع عضویت زیر تعریف میشود.
ند ۰ ۸ - ۵ ۸۰)
صفحه 25:
عملگرهای دیگر
تعریف۳: اقداز جو مجموعه فازی هو ظ. Beye Si cj, SRO OE)” AL
ae ججع اوادو مجموعه ری و paar ba يك gerne
ence ee ares eee
(Ae Bix =min1, Ax + Ay)
8
تعریف»4: تفاضل کراندار دو مجموعه فازی ۸ و ۰8 کهبا ۸ ۳ 3 نشان داده میشوده بهصورت یک مجموعه
فازی با تابع عضویت زیر تعریف میشود.
(A © B\(x) =max 0, A(x) + Blx) - 1)
قضیه ۱: برای هر دو مجموعه فازی «Bg A داریم:
9 ۸ ع 9 +۸ > 3 دا۸ ع 8 ۸0 2 ۸۰ > 8 ۸6
صفحه 26:
و ادا ۱
۱
ده 03 06 28 جر
5 54 21۳۳3 1
۸ 08 1 08 04
7 0 1۳ ۰ 3
و زیرمجموعه ۸ از 6 نشان دهندهویژگی " کوچک بودن"
B
و زیرمجموعه ظ از 26 نشان دهنده ویژگی " نزدیک به پنج*:
آنگاه:
04 08 1 086 076 08 ر [اسوربر
7 6 5 4 3 2 1
0 1 1 1 قل شيمم
3 2 3 4 6 7
01 01
= ادق وم
(t+ |
2
wl
ص
0
BID
ص
هه
8ه
صفحه 27:
عملگرهای دیگر
تعریف۵: اگر ۸ یک مجموعه فازی باشد. آنگاه 2۸ که در 55 )0,1 ac ب سور دک مجموعه فازی با تب
عضویت زیر تعریف میشود.
(aA(x) =a A(x)
ploy gles Mek yd (() < 7) یک مجموعه فازی ® A نشان داده میشود بهصورت یک مجموعه
فازی با تابع عضویت زیر تعریف میشود:
Ax) =|Ax|™
به عنوان دو حللت خاص تعریف فوق. عملکرهای تمرکز و گسترش (اشباع) بر یک مجموعه فازی () اینگونه
ese تم - 60/۸
DIL A =A45
صفحه 28:
ادامه مثال: و همچنین با توجه یه اینکه :
1 08 06 03 a1
10۳2 2۱ 4 5
داریم
2:۳ ۲۲ ۲ ۲۳ 5
727 3 ۸ 5
1 089 077 055 032
ee ee
CONA = 0 0.64 036 9 oo
A=
صفحه 29:
حاصلضرب دکارتی
تعریف ۷: اگر 00014 زیرمجموعههای فازی از Bape حاصلضرب دکارتی
XA AeA كن
XX..xX,
ان داده میشود به صورت یک زیرمجموعه فازی از فضای حاصلضرب
با تابع عضویت زیر تعریف میشود.
(Ax..xA)(x,...,x) =min A(X) |
29
صفحه 30:
مثال:
=56 = 35,7)
د
صفحه 31:
- برش
تعریف ۱: زیرمجموعه (سمیلی) عناصری را از 1 كه درجه عضویت آنه در مجموعه فازی ۸ حدقل به بزرگی
)0 > 6) ۰ بادد - برش ۸یا مجموعه تیاز » واسته به ۸)کویم یشان میدهیم پس:
| »< 24 | 2۲ |- ۸4
در يعضى مود یز از موم برش قوی استفده میشود كد با وفك نشان دلده مى شود
اء< لال | ۲ ۶ < ۸
صفحه 32:
Ac ه و عم
(AUB, =4 UB, ۳ 4
(An B, =4, 9B,
5
* روابط قضيه فوق براى - برس هاى قوى نيز برقرارند.
يادآورى: عمل متممكيرى با عمل - برش بر یک مجموعه فازی, تعويض يذير نيستند يعنى در حالت كلى
۳ م- | Pr cla: (A), (4)
a
Ta
یعنی,-/0متمم .۸ برابر است با متمم. -(۱-کبرش قوی .۵
صفحه 33:
اتحاد تجزیه: هر مجموعه فازی مانند ۸ را میتوان بهصورت زیر بر حسب مجموعههای تراز
ol تجزیه کرد: A=Ua A,
3
در بعضى موارد بسته به اينكه تابع عضويت كسسته باشد يا بيوسته باشد رابطه فوق
بهصورتهای زیر نیز نوشته میشود
A=[aA, 4-4
که البته را 3 fear ها را نشان میدهد.
صفحه 34:
مثال: فرض کنید: (1,2,...,10 |< 2
03 7 1 07 , 03 ]مر
و زیرمجموعه ۸ از 26 نشان دهنده ویژگی " حدود سه": ass ۶ ۲۷۲
5 ,21,2 وم
داریم:
Ay =2,3,4
A=|3)
رت ,دهع
00 3 4 3 2 5 1 1
|3 |1 نا !4 , 3 , 2 0.7 نا |5 4-03|1,2,3,4
ويا به طور خلاصهتر:
ابا استفاده از نماد :2 نیز تجزیه فوق اینگونه نوشته میشود:
۰ 153 +4 ,2,3 0.7 + 5 ,2,3,4 ,۸4-03۱1
صفحه 35:
تحدب
تعریف ۱: مجموعه فازی ۸ را محدب گوییم. اگر و فقط اگر برای هر - برش ely) A تمام 0۵ < ك )0
1) محدب باشد. یعنی:
مجموحه فازی .۸ محدب است اگر و فقط اک را ۰۰ و 0:1 El بان بش
Aa x+(1- 2) x|>min Ax), Ax)
* اگر ۸ و ظ دو مجموعه فازی محدب باشند. اشتراک آنها نیز یک مجموعه فازی محدب است. درباره
اجتماع این نتیجه برقرار نیست.
تعریف ۲: مجموعه فازی ۸ را کراندار گوییم. اگر برشهای ۸ (برای هر 0 < 0). کراندارباشد. یعنی برای هر
0<0 یک (11)01 متناهی وجود داشته باشد که برای XE A, دفته بائیم ||9)0> || كه درن ||
رم اقلیدسی > است.
صفحه 36:
)نم
تین عضوبت پک مبموت آاری ۶ ۳
مدا تلع عضویت یک مجمونهفاری خر
ب) ثمودار تابع عضويت يك مجموعه فازى محدب و كرائدار