آلودگی کادمیوم در خاک و گیاه

صفحه 1:
گم ۹ Ym Fy ‏عبداله‎ SL ۵ب دی ‎“ee‏ ‏|= 2 > 

صفحه 2:
مقدمه هر گونه تخیر در خصوصیات فیزیکی» شیمیایی و بیولوژیکی آب. هواء خاك و مواد غذايى كه بر سلامت محيط زيست و فعاليت های انسان و سایر جانداران اثر نامطلوب داشته باشد. آلودگی 0 به طور كلى ماده الاينده؛ ماده اى است كه داراى غلظتى بيش از ‎ec‏ ا ا و ال ا ا لكت داشته باشد و یا در جایی واقع شود که به طور معمول نباید در آنجا قرار بكيرد. 

صفحه 3:
انواع 7 آلایندم های-ی() ۱ متان حالت كازى داشته و يكك اتم كربن دارند برخى مانند بنزوآبيرن در ساختمان خود بيش از ‎3١‏ اتم كرين دارند. از مهمترين آلاينده ها آلمى مى توان به موارد زیر اشاره نمود. ات بی فنیل های پلی کلرینه هيدر وكربن هاى سوختى ( قابل اشتعال) حلال هاى آلى كلره مائند ترى كلرواتيلن تركيبات آروماتيك كلره آفت كش ها مواد قابل انفجار 

صفحه 4:
با 0 eee eee aC ne ‎es |e kee nee],‏ ل ‏قرار گرفتن در معرض نفت به مدت طولانی باعث عوارض کلیوی و ‏استخوانى در انسان مى كردد. ‏قرار گرفتن در معرض بنزن به مدت کم موجب خواب آلودگی» س رگیجه: و ‎Ey et Ne Tee. od ‏۲-آلاینده های غیر آلی ‎Pee cd en Comes CN LEN CD [BCH‏ 

صفحه 5:
فلزات سنكين ‎Sere‏ م ا ا ع فلزات: دسته اى از عناصر شيميايى هستند كه جامد براق ايجاد كرده و ۰ شوند. مثلاً جيوه يكك فاز مايع است. ‎Oe‏ ل ا اي ا ‎SPR ES‏ فلزات و غیرفلزات می باشند مثل ژرمانیم و تلیم. فلزات سنگین: عناصری هستند كه دارای وزن اتمی ۵۳/۶۳ تا ۵۹/۲۰۰ گرم بر مول بوده و وزن مخصوص آنها بیشتر از ۴ گرم بر سانتیمتر مکعب می باشند. ‎Ih‏ ای کت ات یواست آنها را جزء عناصر كمياب طبقه بندى مى كنند. 

صفحه 6:
به علت يبجيدكى در تعريف شيميايى» فلزات بر اساس رفتار و اثرات فرآ يندهاى بيولوزيكى به سه دسته تقسيم شده اند: فلزات غیر سمی با اثرات پیولوژیکی ناشناخته که شامل سزیوم؛استرانسیم» ‎eels eric Wee elie cry)‏ | شده و گاهی در سلول ها تجمع می یابند. رت ی ک سک کی اس ای ار تال رت 1 ۱ فلزاتی که دارای عملکرد یولو کی شتاخته شده لند و به طور متداول مورد استفاده موجودات زنده قرار می گیرند و شامل سدیم. پتاسیم کلسیم» ‎eee Las oot‏ 1 7 ار 

صفحه 7:
منابع فلزات سنكين :اين عناصر از دو راه كلى زير به خاكك وارد مى شوند هوادید 0 Q)pritcle Les :منایع آلاینده ناشی از فعالیت های انسان شامل موارد زیر است الف) ذوب و استخراج فلزات erent rence ج) رسوبات اتمسفری د) فاضلاب ها ه) فعاليت هاى كشاورزى مثل استفاده از آفت كش هاى حاوى فلزات سنكين» و | 

صفحه 8:
Petroleum 22.2% Heavy metals Radionuclides 17.0% 6.7% Others 6.7% Pesticides Chi, solvents 7.2% 13.9% 5 ل Waste water 9 PAH, organics 27 Nutrients 9.3% 9.3% انواع آلاینده های محیط زیست (12۳۸,2000) 

صفحه 9:
۱ AST I) ‏تعييناشذه اسث. ولىأبه علت اين كه غلظت' مجاز اين عناصر در كشور‎ ‏هاى مختلف يكسان نبوده و دامنه تغييرات بين حداقل و حداكثر غلظت‎ ‏گاهی به ۱۰۰ برابر هم می رسد این مساله قابل تعمیم نیست. غلظت مجاز‎ onl sai dots se EI ‏حك هي نی ود کت ییاد‎ eae ee ‏الك‎ دامنه غلظت 9 ‎mg/kg‏ ‏۶ ضروری ‎ee 2 i‏ م و سلنیم از گ وگرد تقلید می کنند. 

صفحه 10:
1 ‏ل‎ Pe 02 ree ‏ا ا ال ل‎ Core 0 ‏ل ل ا ا ا‎ eed 2 2 ‏پیگمان ها می گردند در نتیجه موجب تغییر تنوع زیستی و نامناسب شدن‎ ‏محیط برای رشد گیاه می شوند. از جمله عوارض این فلزات می توان به‎ ‏دار ان کر‎ 00 re can ae a Renee ee One ‏مشکلات عصبی می شود.‎ از شک ‎ern‏ نا 

صفحه 11:
© كلك دز بافت ريه ‎Ter cole‏ ات ‎se‏ ا ‎DICE SCS aCS ona Serle 7‏ 9 ژاپن) می شود. ا 20 ايتاى ايتاى در دهكده راينى در كنار رودخانه 1611511 مربوط به آبيارى مزارع برنج توسط لب هاى آلوده به ‎Neen erie‏ ا ا كه ‎en oe an‏ ا ا ا 0 

صفحه 12:
مره مسج Table Michael Blaber Perio a ره ی ی مه Lanthanides Actinides 

صفحه 13:
کادمیوم کادمیوم با مقدار معمول ۰۶/۰ تا ۱/۱ میلی گرم در کیل وگرم متح رک ترین عنصر سنگین در خاکك محسوب می شود و برای بيشتر موجودات 0 ‎Be ee eet Ser noone SE Ge eee)‏ واسطه محلول بوده و در خاك به صورته محلول به فرم كاتيون ‎DISD oe Ely Ges OA ee eth ce‏ چهارمین فلز برای گیاهان آوندی است. 

صفحه 14:
خصوصيات شيميايى كادميوم 1 کشف شد. منشا آن از کلمه یونانی کادمیا از سنگ معدن روی به نام کالامین گرفته ‎any Ss Cee Pen Con Ene)‏ | كادميوم از لحاظ فراوانى شصت و هفتمين عنصر بوده و در همه تركيبات ‎eee 1G ee REA Ol Ree ere Reon)‏ ا ل لت لكك ‎CU te ied Sr ern eSB Sted ee need ocd‏ 5 آنهاست. ‎oil Gh Sper 52 p yal‏ ا ‎ph IS tel‏ د سولفوریکک حلالیت کمی داشته و در اسید نیتریکک نسبتاً محلول است. نمکک های كادميوم با بنيان هاى اسيد قوى به راحتى در آب حل مى شوند. ا ا لت ل ‎BS ECS‏ 

صفحه 15:
و | ‎ee ess Nee eee CT ee CRs ST Pere‏ رنگی ( قهوه ای» قرمز» زرد ) و برخی فاقد رنگ هستند. برخی از خصوصیات كادميوم 

صفحه 16:
منابع كادميوم ا ل 2 باشد که معمولاً همراه با مواد معدنی دارای فسفر و روی دیده می شود. مقدار متوسط کادمیوم ۴/۰ میلی گرم در کیل و گرم می باشد و در خاک های ‎Sa Cee Se RAN Rca Corey es‏ ۱ آلوده مقدار کادمیوم فراتر از ۱۶۰ میلی گرم در کیلوگرم بوده و در خاک ‎oer ear ee ices Res ey eis) er ra‏ ‎Rohe reese‏ Py Se nC Ow Ce Ser CRS CONS Sy Ere Od Cay ‏ل ا‎ at Cl een pera Se ‏مدت از کود های فسفری و لجن فاضلاب داشته اند مشاهده می شوند.‎ 

صفحه 17:
ene BSTC ol eer Le cia Be Sate eer ‏تسیب ی شوه‎ کادمیوم بیشتر در مقادیر کم همراه با سنگ معدن روی (اسفالریت ا ل ‎Rar ase Bel eee ee‏ سولفوره بر روى آسفالريت يافت مى شود. کانی گرین و کیت (008) منیع دیگر کادمیوم است. هم اس رك عنوان محصول فرعی طی فرآیند تصفیه سنگ معدن های روی» سرب و مس به دست می آید. آمریکا بزرگترین تولید کننده کادمیوم بوده و بعد از آنن کشور کشور ‎UNC Cg Orne es ED‏ ۱ و روی هستند. 

صفحه 18:
eee ne a Rtas eae SOE Neen Sar ene ce ol ‏معادن و ذوب سنگ معدن‎ ۹ ‏هاى سولفيدى داراى كادميوم اشاره نمود. كادميوم معمولاً با كانى هاى روى‎ یافت شده و کانی های خالص كادميوم بسیار نادرند. زتوشيمى كادميوم مقادير بر حسب و“/وم 

صفحه 19:
میزان تقاضا برای کود فسفاته تا سال1998(۲۰۲۵,عصص !۲161 ‎(Banaante and‏ Increase in Demand 1990-2025 (000 1) 1672 -( 8 235 - 82 765 374 765 622 2628 2263 6064 10125 480 23.353 Region/Subregions POs Projected Demand 2025* 0000 North America 6272 Western Europe 3842 Eastern Europe 2535 Eurasia 6818 Africa: Sub-Saharan Afric: 1165 South Africa 674 North Africa 1165 Latin America: Central America 4122 South America 4528 Asia: West Asia 3.763 South Asia 9764 t Asia 17625 Oceania 1580 World 60 852 * Constant exponential rate of growth. 

صفحه 20:
‎eet ee Se De eee Teel)‏ للك زنده ‎eae ‎Bey POPES SY) SENOS ‏ا ا‎ es ene oer ‏پا‎ ‎1 ‏ا ا ا ا‎ Peer ‏ل ا‎ rae) ‏باعث توزیع مجدد آن به صورت منطقه ای و جهانی شد.‎ 

صفحه 21:
ضایعات کشاورزی و فضولات کل کادمیوم ورودی به خاک میزان ورود 17۳۱۳۷ 160 ۵۱-۰ ۲/۲-۶۰ ۸۱۷-۰ ۱۲-۱ ۴۸-۲ ۱۵۱۲-۷۰ ۸۱۲-۶۵ 

صفحه 22:
انتشار کادمیوم در اتمسفر ناشی از منابع تولید آهن» سوخت های فسیلی و خاكستر شدن مواد زائد و توليد ساير فلزات مثل كادميوم مى باشد. كادميوم موجود در اتمسفر مى تواند به صورت رسوبات اتمسفرى به خاكك اضافه شود و غلظت کادمیوم خاک را اذ 

صفحه 23:
vl مایعمستقیم کادمیوم موجود در ‎rm a ei rey ee‏ | شستشوی کانی هایی که در اثر هوادید گی ‎Pear Coane eae ee tes een Pere‏ 0[ همراه با آب زهكشى و جريان هاى آب سطحى هستند. تحقیقات اخیر با روش های پیشرفته نشان داده که به استثنای نواحی آلوده ‎Crapo es‏ ۱ 

صفحه 24:
زنجیره غذایی و انسان ‎eaters‏ 0 انسان» غذا و سيكار بوده و نقش آب آشامتی و آلردکی هوا ناچیز است. مقدار ورود کادمیوم از طریق غذا به بدن انسان در حدود ۱۰ تا ۴۰ میکر و گرم در روز است که کمتر از ۵ درصد آن جذب بدن می شود. حد مجاز کادمیوم در انسان ۷۰ میکرو گرم در روز توصیه شده است. ‏بای بوردی عنوان کرده انواع مقررات بایستی میزان کادمیوم وارد شده به ا ا ا ا ا ليت اقتصادى و توسعه (01801) حد مجاز كادميوم را در كودهاى فسفرى تعيين كرده اند. 

صفحه 25:
INON-FOOD INTAKE = Smoking © Occupational exposure INPUTS ‘= Atmosphere * Feninzec * Sewage biosolids = Soil amendments + Industrial wastes: Atmosphenc contamination Th Uplake = Agricultural wastes: FOOD INTAKE. Leaching چرخه کادمیوم در خاک گیاه وزتجیره 213¢ )1999 ‎(Mclaughlin and Singh,‏ 

صفحه 26:
کادمیوم در گیاه معمولاً جذب ريشه گردیده و به کندی وارد ساقه و برگ ‎eer esp eye Cris ole = eS eary‏ مقدار کادمیوم که از ريشه به ساقه برگ و اندام های مصرفی حرکت می نماید بستگی به عوامل متعددی از جمله رقم» زیر گونه نوع خاکك» غلظت اوليه كادميوم در خاكك و وجود كارخانه هاى ذوب فلزات دارد. در حوالى اين كارخانجات» ذرات معلق حاوى كادميوم در هوا روى خاكك زراعى نشست نموده» به طورى كه كاهى اوقات در اطراف اين كارخانجات غلظت کادمیوم در محصولات کشاورزی مخصوصا ميوه و سبزى در حد خطرناك مى باشد. جذب كادميوم توسط ريشه كياهان بستككى به فرم هاى ‎OBEY Ser pe ee‏ ۱ 

صفحه 27:
کادمیوم عمدتا به صورت یون فلزی آزاد در محلول خاک وجود دارد. فرم قابل جذب کادمیوم توسط گیاه کاملا مشخص نشده ولی ب به نظر می رسد كه ريشه عمدتاً يون فلزى آزاد را از ‎are‏ 0[ فلزات سنگین به دو صورت جذب فعال و غير فعال است. عوامل متعددى درميزان جذب كادميوم توسط كياه دخالت دارند.كه ره pH-y ‏مقدار كود مصرفى و نوع آن‎ -١ ‏0ت‎ | ه- خصوصيات شيميايى منبع حاوى كادميوم ۶-مقدار کادمیوم در کودها ۷- حساسیت گیاه به فسفات ۳ 4- نوع بار و توزيع آن 

صفحه 28:
00 کادمیوم در محصولات كشاورزى علائم عمومى ناشى از جذب مقادير اضافى كادميوم در كياه را مى توان | ‎e Ben SEs) Tern we- Sle Se CEES)‏ لت جذب و انتقال طبیعی عناصر غذایی» کاهش میزان کلروفیل» کلروز برگ و رنگ قرمز مایل به قهوه ای و اختلال در فعالیت های آنزیمی به ویّه آنزیم هاى دخيل در غده هاى سيب زمينى و بياز و در نهايت كيفيت بايين انواع سبزى ها مى كردد. بديهى است با مصرف كود» كيفيت محصولات ‎Sey Ee‏ ا ا ل 00 

صفحه 29:
ee كادميوم و روى از نظر شيمياى بسيار به هم شبيه هستند بنابراين كادميوم مى تواند جذبه و وظايف متابوليسمى روى را جايكزين نمايد ولى بر خلاف روى اين عنصر براى انسان و حيوان سمى است. علت اصلى سمى بودن اين عنصر احتمالا ميل شديد ترکیبی آن با گروه های ا ا های پروتئین ساز است. همانطور كه مى دانيم كلسيم به طور معمول كاتيون غالب در محلول خاك به شمار مى رود ممكن است جذب كادميوم خاكك راز ل عل ان د 

صفحه 30:
‎on ood‏ ات ل ‎SEE Ser cease ne Ne ere Cee Aid rae Peete] pres any ‏حالى كه ذرتء لوبياء و نخود مقادير كمى كادميوم‎ ‏کاهو بالاترین ظرفیت تجمع‎ oe: RIN mens ‏ا‎ ‎4 ‏بركك هاى كوجه فرنكى ‎"١‏ بار بيشتر از بركك هاى هويج از محلول غذايى داراى كادميوم يكسان لن را جذب مى نمايند. كاهش حساسيت كياهان به سميت كادميوم ا ا ا ‎٩۰۰۱ eee‏ | زيراست: ‏برنج < كلم < كدو < گوجه فرنگی < تربچه < كندم < لوبيا < شلغم < ا ل | ‏البته در بین ارقام مختلف گونه هاى فوق هم تفاوت زيادى وجود دارد. ‎ ‎ 

صفحه 31:
۱ Seb Se ene case et wy) ‏هوايى بوده ولى در هويجء كاهوء تنباكو» سيب زمينى» بركك ها بيشترين‎ ۱ ‏ا ل‎ ‏ا ل‎ ere er) در سیب های مشهد. هلو» آلبالو و كيلاس در مغان مقدار كادميوم تا حد ۶ میکر و گرم در کیلو گرم میوه تازه گزارش شده است. ا ‎eee ees tS oases el eT‏ | ۰ میکرو گرم در کیلو گرم و در سیب ل ا ا ۱ ۰ میلی گرم در کیلو گرم وزن تر بر 

صفحه 32:
تاثیر کادمیوم بر انسان. گیاهان و حیوانات | ere Rare a eer enc 75 ‏كيرد و اثرات كوتاه مدت لن شامل تنفس تندتر» ضعف و تب يس از‎ ‏ساعت مشاهده شده است. كادميوم به مقدار ۵ میلی گرم در متر مکعب هوا‎ ‏می تواند بعد از ۸ ساعت سبب م رگ شود.‎ مسموميت از راه تغذيه يس از آلودكى لب لوله كشى با كادميوم و آب ا ا 00 آشپزخانه داراى روكش كادميوم مشاهده شده است. علائمى از قبيل تهوع؛ استفراغ و سردرد جند دقيقه يس از بلعيدن غذاى حاوى كادميوم رخ مى ‎Pree ey‏ 

صفحه 33:
تماس كوتاه مدت با مقادير كم كادميوم سبب بروز ناراحتى هاى كليوى ام شود با توجه به اين كه كليه بيشتر در معرض خطر كادميوم قرار دارد لازم است ا ل و ل د ‎٠‏ نا ١ه‏ سالكى ‎SP REY‏ ا ‎UPA CRC SEY‏ در خون افرادى كه در معرض كادميوم بوده اند»كاهش بركشت يذير ‎wuey Caer ert‏ ا ا ا 20 تواند بر متابوليسم عناصر تشكيل دهنده استخوان مثل كلسيم اثر كذاشته و باعث يوكى استخوان شود. 

صفحه 34:
تاثیر بر گیاهان اگر چه کادمیوم عنصر ضروری برای گیاهان نیست. اما به علت جذب و تجمع آسان بتانسيل زيادى براى آلودكى دارد؛ لذا در بين فلزات سكين اولين فلزى ‎aren‏ ا | در بين ‎٠١‏ عنصر سمىء كادميوم از نظر اثرى كه روى فعاليت هاى سيستم ‎oe SES eee 1a)‏ ا ل ا ‎es ier‏ ‎Ol CM rows Ces OD Re)‏ 0 روت و همكاران بيان كردند كه كادميوم در مقايسه با ساير فلزات كياه فراهمى بيشترى دارد و به علت تحرک بالا در سيستم خاكك _ كياه به راحتى وارد زنجيره غذايى مى شود. تحمل كياهان نسبت به كادميوم بين ‎3/١‏ تا 4 میلی گرم در کیلو گرم خاک می باشد. 

صفحه 35:
‎IESE) vs‏ ا ار و زا خارجى و داخلى ريشه. كاهش هدايت هيدروليكى لب در ريشه؛ تداخل در جذب و انتقال طبيعى عناصر غذايى» كاهش ميزان كلروفيل» كلروز بركك و ‎CSD)‏ ا ‎ress See sie Renee‏ 00 ااا لان ره اراح دصر ار را شده و تعيين اين كه كدام اثرات اوليه و كداميكك ثانويه اند» مشكل است. ‏د كادميوم به مقدار " ميلى كرم در كيلوكرم خاكك رشد بسيارى از كياهان را ‎eee teen‏ ل ا ا ا 0 دس 

صفحه 36:
ينديوس و همكاران (19948) عنوان كردند حداكثر مقدار مجاز كادميوم در ا ا ل ‎Pee ers Sen Cae‏ ‎Sol SCN aS ee oer eRe neds‏ 0ك ‎ene ne ee‏ ا ل 00 کیلو گرم می باشد که برای گیاهان سمی است. آلووى كزارش كرده كه غلظت بحرانى كادميوم قابل استخراج خاكك با ,1۳۸ تا ۸ میلی گرم در کیلو گرم می باشد. مقدار معمول کادمیوم در گیاهان کمتر از ۵/۰ میلی گرم در کیلو گرم ماده خشکک است. وی هم ۱ ميزان تنفس و فتوسنتز و مختل شدن فعاليت آنزيم هاست. 

صفحه 37:
تاثیرات بر حیوانات ‎eel nee er SE ROD ne eed)‏ ا ‎Serle‏ الكت است. کادمیوم به مقدار بیش از ۱ میلی گرم در لیتر در آب های شیرین و به مقدار بیش از ۷ میلی گرم در لیتر در آب دریا می تواند ایجاد مسمومیت نماید. غلظت های بیشتر از ۲ میکرو گرم در لیتر در آلب شیرین و ۱۰۰ میکرو گرم در لیتر در آلب دریا کشنده است. گزارش شده کادمیوم به مقدار ۲۵۰ میلی گرم در کیلو گرم در غذای موش ها موجب مرگ و میر ‏ینود 

صفحه 38:
راهكارها (جه بايد كرد؟) با توجه به اینکه منلبع 7 یندگی کادمیم در وهله اول کودهای فسفاته می باشند و تجمع زیاد این کودها نیز در برخی اراضی کشاورزی ایران در تحقیقات مختلف به اثباث رسيده اسثء لذا در اين مناطق احتمال خطر آلودذكى محصولات ‎Per Ca aeser cs‏ 00 1 0 ‏ا‎ c ken icy Pera ea Renn e Snes sera ee) ‏مى يابد در نتيجه بايستى در جنين حالتى مديريت مصرف كود هاى فسفاته بر‎ See SE ene rene ee Ee ek sera ee eel ‏نظر گرفته شود:‎ ee Lt er ene ee melee nase ones Cot tal ‏استفاده از كودهاى ريزمغذى به طور مثال برهم كنش كادميم با روى.‎ -١ ‏ميلى مول مى باشدء حلاليت‎ ٠١ ‏در خاكث هاى شور كه يون كلر بيش از‎ -" 0 ae 

صفحه 39:
گزارش ها ل ل م کشت شده در اصفهان را بب بيشتر از حد مجاز اعلام كردند كه به علت میت سب ویو لب الم سوام ردو دس ‎eet SS a Ng ene oro)‏ 0 ROOT ye eere een re Ms Cars Sy eee nro ‏فولاد مبار که استفاده می کردند غلظت کادمیم؛ روی و منگنز در محدوده‎ | ‏ات‎ 1 kere ee SBE r Senta ‏می شدند در انواع سبزی ها تا حد ۴۴/۰ میلی گرم در کیلوگرم گزارش‎ 9 eR wee Ce Cimcon ned 

صفحه 40:
نکته قابل توجه این که طق كار هن و (96) 5600۳۲ غلظت کادمیوم در خاک ‎ares Rete)‏ ا ا و ا ا با خاكك فسفات هاى كشور هاى روسيه؛ اردن» سوريه و ايران بيشتر مى باشد. بنابراين توصيه مى كردد كه در خريد خاكك فسفات و كودهاى فسفاتی به منشا تولید کودها توجه شود. مگر آتن که کشور مربوطه در خاک فسفات و یا کود های فسفاتی خود از طریق کادمیوم زدایی حد استاندارد كادميوم (18-18 ميلى كرم كادميوم در كيلو كرم 2205 ) را رعايت كرده باشند. 

صفحه 41:
نتيجه: SS Pee Pen ‏ا ا ل‎ kot کشاورزی» جلوگیری از ورود کادمیوم داخل سیستم خاک و اتخاذ اقدامات مديريتى جهت كاهش غلظت كادميوم در محلول خخااكك است تا جذب و انتقال کادمیوم توسط گیاهان کاهش داده شود. بدیهی است اصلاح ژنتیکی گیاهان به منظور جذب و انتقال کادمیوم ‎ene nee ee Coe nC tse‏ 

صفحه 42:
Helo ١-كشاورزى‏ كود ها و محيط زيست20 لاككريد- بوكمن - كارستاد ترجمه محمد باى بوردى و حميد سيادت ‎-١‏ حاصلخيزى مناطق خشكك و نيمه خشكك دكتر محمد جفر ملكوتى و دكتر مهدى همايى ‎-٠"‏ يايان نامه هاى دانشجويان كروه مهندسى علوم خاكك دانشكاه تهران ‏5- منابع اينترنتى 

صفحه 43:
OTH ‏یت‎ ws, >