صفحه 1:
صفحه 2:
آگادمی آموزش وپژوهش بانگ اسلامی
استانمحسنیان
پاییز۱۳۹۸
داخشگاه
ود هدر
صفحه 3:
آکادمی آموزش و پژوهش بانک اسلامی
به منظور پاسخگویی به نیاز ایجاد و پیادهسازی بانکداری اسلامی در کشور
بنگلادش: آکادمی آموزش و پژوهش بانک اسلامی در سال 1۹۸۴ و درست يه
فاصله یکسال از زمان تاسیس نخستین بانک اسلامی بنگلادش فعالیت خود را
آغاز کرد
تست
صفحه 4:
با توجه به ماهیت و تفاوتهای بنيادین در اصول و رویههای کاری بانکهای
اسلامی با بانکهای متعارف. لزوم ارائه خدمات آموزشی مستمر به گروههای
مرتبط با اين حوزه مانند مدیران و کارکنان بانکها امری اجتنابناپذیر است.
نخستین بانک اسلامی بنگلادش با مسئولیت محدود در سال ۰۱۹۸۳ براساس قانون
شرکتها و با هدف ارائه خدمات و محصولات بانکداری براساس شریعت اسلامی در
.کشور بنگلادش تاسیس شده است
صفحه 5:
این آکادمی فعالیتهای خود را در دو قالب کلی آموزش و پژوهش و در حوزههای مختلف مرتبط با بانکداری
اسلامی به علاقهمندان ارائه میدهد. در حال حاضر ارائه خدماء کتابخانهای به کارکنان بانکها.
دانشپژوهان. پژوهشگران و کلیه علاقهمندان یکی از فعالیتهای با ارزش این آکادمی محسوب میشود. در وافع
کتابخانه این آکادمی را میتوان یک گنجینه علمی با ارزش دانست که مشتمل بر کتب و منابع مختلف در
زمینههایی همچون اقتصاد اسلامی. بانکداری. فلسفه تطبیقی. نشریات. اسناد و مقالات داخلی و خارجی است
مدیریت آکادمی آموزش و پژوهش بانک اسلامی با در نظر گرفتن الزامات و نیازهای آموزشی
حال حاضر و آتی نظام بانکی و در راستای پاسخگوبی به نیازهای مختلف منطقه در بخش
موسسات مالی و بانکی اسلامی: در اختیار یک شورای علمی قراز داده شدهاست. اعضای این
شورا را چند عضو همنتمددره: مدير اجرابي» محقق شریعت. غلمای مشیور و نمایندگان
i = تونسسات مشهور در زميتة آموزش مسئولان بانک کی[ #میفهند.
صفحه 6:
لز فعالیتهای دیگر لین آکادمی میتوان به برگزاری دورهها و کار گاههای آموزشی برای مقامات و
کارکنان بانک لسلامی بنگلادش و سایر بانکهای اسلامی اشاره کرد. به عبارت دقیقتر آکادمی
آموزش و پژوهش بانک اسلامی کارگاهها و دورههای آموزشی خود را در محورهای اصلی بانکداری
اسلامی. قوانین و مقررات بانکی» مدیریت سرمایه گذاری. تجارت خارجی, مبادلات خارجی.
حسابداری و بازرسی مطابق با شریعت و مواردی از این دست برای علاقهمندان ارائه میدهد. بايد
توجه داشت که دورهها و کارگاههای آموزشی ارائهشده توسط این آکادمی پس از نیازسنجی و بر
پایه مطالعات دقیق عوامل مختلف اثرگذار همچون تغییر و تحولات محیط نظارتی بانکداری»
یعت. ابزارها. روشها و فناوریها در عملیات بانکداری. مدیریت بهتر منابع
.انسانی» رقایت در عرصه بینالمللی و مولردی از اين دست طراحی میشوند
تصویب اصول اسلامی
صفحه 7:
گذشته از لین موارد دورههایی در سطوح آشنایی. مقدماتی. بنیادی و انگیزشی
پیرامون موضوعات مختلف و متنوع دیگر نیز توسط این آکادمی در طول سال بركزار
میشود. علاوه بر برگزاری منظم دورههای آموزشی برگزاری سار تخعصی در
حوزه اقتصاد و بانکداری یکی دیگر از علاقهمندیهای این آکادمی میباشد. جدا از این
موارد» از سال ۱۹۸۸ «برنامه توسعه و رشد مدیران» به منظور آمادهسازی, غنیسازی
فرآیندهای بصیرتی و ایجاد مهارتهای حرفهای مدیران از سوی دفتر مرکزی در شهر
داکا ارائه شدهاست و در حال حاضر نیز به دلیل اثبات اثرگذاری این برنامه در خارج از
یشهز داکا در حال گسترش میباشد
صفحه 8:
این آکادمی در حوزه مجلات نیز فعالیت دارد و به طور منظم « ۱ ار اد /
منتشر مینماید. برگزاری دورههای کارآموزی برای دانشجویان دانشگاههای مه مختلف این کشور نیز یکی دیگر از
.فعالیتهای آکادمی مزبور است
می» را
در سال ۱۹۸۷ یک برنامه انگیزشی ویژه کارکنان بانک توسط این آکادمی ارائه شد و در
کنار این برنامه انگیزشی پیادهسازی یک برنامه آموزشی. ویژه مشتریان بانک در شعب
مختلف به منظور اشاعه مفهوم بانکداری و اقتصاد اسلامی و آشنایی هر چه بیشتر
- .مشتریان با عملیات سیستم بانکداری اسلامی در دستور کار این آکادمی قرار گرفت
صفحه 9:
در ادامه بحث پیرامون فعالیتهای این آکادمی, میتوان به اهدای گواهینامه بانکداری اسلامی
آشاره کرد. به عبارت دقیقتر آکادمی آموزش و پژوهش بانک اسلامی از سال ۱۹۹۸ به منظور ارتقا
مهارتها و حرفعلی گرایی در حوزه بانکداری و تامین مالی اسلامی اقدام به ارائه گواهینامه
بانکداری اسلامی به مقامات و فعالان حوزه بانکی کردهاست. آزمون برای دریافت این گواهینامه هر
ساله در دو نوبت و در ماههای مارس و نوامیر_در کلان شهرهای این کشور همچون Slo
,چیتاگونگ, راجشاهی. خولنا. سیلت بوگرا و رانگپور برگزار میشود
صفحه 10:
اين مؤسسه. زیرگروه بانک توسعه اسلامی بوده و به منظور تقوبت فعالیتهای
اقتصادی, بانکداری و مالی در کشورهای اسلامی و تطبیق آنها با اصول شریعت
راهاندازی شده است
در سال ۱۹۸۱ به منظور تقویت فعالیتهای اقتصادی. بانکداری و مالی در
کشورهای اسلامی و تطبیق آنها با اصول شریعت راهاندازی شد.. مرکز این
موسسه در شهر جده عربستان قرار دارد. موسسه پژوهش و آموزش اسلامی
به منظور آمادهکردن نیروی انسانی ماهر در کشورهای عضو بانک توسعه
اسلامی, به ظرفیتسازی و توسعه منابع انسانی میپردازد تا در نتیجه آن
-اصول اقتصادی و مالی از دیدگاه اسلامی در مرحله اجرا به کار گرفته شود
صفحه 11:
ساختار سازمائی این موسسه
۱ ما صواوا
صفحه 12:
چالشها و موانع فقالیتهای آموزشی -پژوهشی در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی
انجام فقالیّتهای آموزشی -پژوهشی در اقتصاد و مالی اسلامی به عنوان حوزهای میانرشتهای در علوم
انسانی-اسلامی؛ علاوه بر چالشهای عمومی که هر نوع فعالیت میانرشتهای در علوم انسانی با آن مواجه
است. با مشکلات خاص دیگری نیز روبرو باشد که نمیتوان از آنها غافل بود. در واقع. لازم است این
چالشهای خاص شناسایی و اقدامات تکمیلی مورد نیاز برای حل آنها ارائه شود. در ادامه با استفاده از
ادبیات موجود. به برخی از چالشهایی که در مسیر توسعه آموزش و پژوهش اقتصاد و بانکداری اسلامی در
glad علمی کشور مشاهده میشود. اشاره می شود
صفحه 13:
عدم آعقاد جدی به ضرورت آموزش اقتضاد و مالی اسلافی
متاسّفانه باید اذعان نمود که مهمترین مانعی که در زمینه انجام فقالیتهای آموزشی و همچنین پژوهشی در اقتصاد
و مالی اسلامی وجود دارد. مسئله عدم اعتقاد جدی برخی از اساتید. مدیران آموزشی و در سطحی نازلتر
دانشجویان. به ضرورت آموزش مباحث اقتصاد و بانکداری اسلامی در کنار دروس متعارف رشته اقتصاد است. این
چالش که مسلما دلایل تاریخی, فرهنگی. اجتماعی و سیاسی خاضّی دارد و در سایر حوزههای علوم انسانی-اسلامی
نیز قابل کشف میباشد. منجر به آن گردیده است که در حال حاضر انجام هر گونه فعالّت آموزشی در حوزه اقتصاد و
مالی اسلامی, با مشکلات جدی مواجه گردد. شاید به همین دلیل است که دروس اقتصاد و بانکداری اسلامی. جایگاه
مناسبی در برنامه فعلی رشته اقتصاد ندارد
صفحه 14:
دیگر چالش انجام فقالیّتهای آموزشی در اقتصاد و مالی اسلامی. مسئله کم بودن منابع آموزشی به
لحاظ کی و کیفی است. به دلایل مختلف. در حال حاضر تعداد کتب و مقالاتی که در رابطه با
اقتصاد و مالی اسلامی وجود دارد. به لحاظ تعداد کم بوده و به لحاظ کیفیّت نیز دارای ضعفهایی
میباشد (اثنیعشری. ۱۳۸۲ ص ۱۴. به عنوان نمونه. یکی از ضعفهای کتب اقتصاد اسلامی زياد
بودن تکرار در آنهاست به نحوی که شاید بتوان مدّعى بود كه اين كتب در عرض هم و نه در طول
هم حرکت میکنند. به عبارت ديككر. منابع و تفکرّات اقتصاد و مالی اسلامی حرکت زنجیرهوار و
.نظاممند. به نحوی که هر یک مکمّل دیگری بوده و موجب توسعه علمی نظرات قبلی شود. ندارند
ie
5
0
8
۱۱ مسا ١
۷
صفحه 15:
نبود ساختار جامع در جهت جمعآوری و دستهبندی پژوهشهای اقتصاد و مالی اسلامی
یکی دیگر از چالشهای فقالیتهای آموزشی در حوزهاقتصاد و مالی اسلامی. نبود ساختاری جامع و مناسب در جهت دستهیندی آثار
و پژومشهای اقتصاد و مالى اسلامى است. در حال حاضر. پژوهشگران گوناکون در دانشگاهها و موسسات پژوهشی مختلف اقدام به
انجام برخی پژوهشها در موضوعات اقتصاد و مالی اسلامی نمودهند. ما متاسفانه هیچ مرجعی در کشور وجود ندارد که خود را موظف
به جمعبندی و دستهبندی پژوهشهای اقتصاد و مالی اسلامی به صورت یک مجموعه بداند. اين در حالی است که مسما وجود
چنین دستهبندیهایی. به دانشجویان, اساتید و مدیران در جهت برگزاری دورههای آموزشی و پژوهشی. ندوین مقله. کتاب و
پایاننامه در حوزههای مختلف اقتصاد و مالی اسلامی کمک شایانی میکند. علاوه بر اين. وجود نظام جمعآوری و دستهبندی
وهشها. مانع از مواژی کاری تحقیقات اقتصاد و مالی اسلامی خواهد شد
صفحه 16:
یکی از مشکلات آموزش اقتصاد اسلامی در کشور. خلا استاد است. در واقع به دلیل ضعفهایی که در نظام
آموزش اقتصاد در کشور وجود دارد و جایگاه ضعیفی که تعالیم اسلامی در آن دارند. اساتیدی که در این
ساختار تربیت میشوند فاقد زمینههای علمی مناسب در حوزه اقتصاد اسلامی بوده و این خود منجر به تضعیف
برگزاری دورههای آموزشی مرتبط در اقتصاد اسلامی میگردد. ضعف استاد در مرحله بعد. منجر به ضعف
دانشجویان مى شود كه خود اساتيد نسل بعد خواهند بود و اين چرخه ادامه دارد. نکته مرتبط دیگری که لازم
است به آن توجه شود آن است که بغضا مشاهده مىشود از اساتيد و محققائى در آموزش اقتصاد و مالی
اسلامى استفاده مىشود كه از شايستكى كافى برخوردار نيستند. اما واقعیّت آن است که اقتصاد و مالی اسلامی:
مانند حوزههای دیگر رشته اقتصاد. موضوعی تخضصی است و تنها افرادى بايد به آموزش در اين حوزه به عنوان
د 9 .اشتاد مشغول شوند که از شایستگیهای کافی برخوردار باشند
صفحه 17:
ودرآنل سشی :
آموزش و پژوهش اقتصاد و مالی اسلامی
آنچه در دوره اخیر در آموزش اقتصاد در ایران غالب بوده است. نهضت ترجمهمحور بوده است. در اکثر کتب فارسی
ترجمه شده. در هیچ زمینهای توجهی به تعالیم دینی مربوط به حوزه اقتصاه (که بخش ثابل توخیهی از دستورات یی را
تشکیل میدهند) نمیشود و پژوهشهای انجام شده در حوزه اقتصاد و مالی اسلامی نیز هیچ بازتابی در نظام متعارف
آموزش اقتصاد در کشور ندارد. برسیها نشان میدهد o> به شرایط اقتصاد ایران نیز توجخهی نشده و در اکثر موارد
حتّی یک مثال از اقتصاد ایران مطرح نمیشود (پوریزدان پرست. ۱۳۸۳ صص ۲-۱). این در حالی است که ضرورت
.بازتاب پژوهشهای اقتصاد اسلامی (که مورد تائید عموم خبرگان قرار دارند) در نظام آموزشی, امری واضح است
صفحه 18:
خلاء نظارت بر فقالیّتهای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی
چالش دیگر. عدم وجود نظارت و ارزیابی بر فقالیّتهای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی است
(نظرپور. ۱۳۸۷ ص ۳). نتیجه چنین چالشی آن شده است که دانشگاههای مختلف در زمینه
منابع. روشهای آموزشی و غیره. در حوزه آموزش دروس اقتصاد و مالی اسلامی با اختلافات
شدید مواجه هستند و حتّی در برخی از دانشگاههاء آموزش دروس اقتصاد و مالی اسلامی به
ساير گروههای آموزشی (مثلا گروه معارف) که معمولا تجربه مناسبی در زمینه اقتصاد و مالی
.اسلامی ندارند. واگذار گردیده است (سیّد نورانی و تاری. ۱۳۸۷ ص ۴۲)
صفحه 19:
وجود اختلاف دیدگاه میان اساتید اقتصاد اسلامی
یکی دیگر از چالشهای انجام gla آموزشی در اقتصاد اسلامی وجود اختلافات
شدید و بعضا بنيادین سبار,اسانبد اقتصاد اسلامی است. در واقع بزرسیها نشان میدهد
که هنوز بعد از گذشت سی سال. هنوز هیچگونه اجماعی بر سر مسائل اساسی اقتصاد
اسلامی مانند علمی و یا مکتبی بودن آن و برخی دیگر از مسائل وجود ندارد. به نظر
میرسد که گرچه وجود اختلافات در دیدگاهها یکی از الزامات توسعه هر رشتهای از
دانش از جمله اقتصاد اسلامی است. اما وجود اختلافات بنیادین میان اساتید اقتصاد
.اسلامی منجر به تضعیف علمی این حوزه و دلسرد شدن دانشجویان میشود
صفحه 20:
ناآگاهی برنامهریزان اقتصاد اسلامی از ادبِیّات علمی برنامهریزی درسی و میانرشتهای
بررسی ادبیات موجود در حوزه اقتصاد و مالی اسلامی نشان میدهد که بحت آموزش اقتصاد و مالی اسلامی و حتی آموزش اقتصاد در ایران.
به هيج وجه از جایگاه مناسبی برخوردار نیست. در توضیح میتوان گفت گرچه مسئله آموزش و پژوهش و مباحث مرتبط با آن (مثلا
برنامهريزى درسى و مسئله آموزش حوزههاى ميانرشتهاى). یکی از حوزههای علمی و تخضصی در رشته علوم تربیتی میباشد. اما با اين حال
بحث برنامهريزى درسى اقتصاد و مالى اسلامى به مثابه حوزهاى ميان رشتداى در علوم انسانى -اسلامى؛ به عنوان حوزهاى تخصصى نكريسته
نمیشود. بّرسی ادبیات موجود اقتصاد و مالی اسلامی نشان میدهد بحث زیادی در رابطه با این موضوع انجام نشده است galing) ۰۱۳۸۷
CF Ge این در حالی است که مسئله اصلاح نظام آموزش اقتصاد در ایران و واردسازی تعالیم اسلامی در آن, از جمله مباحثی است که در
.دوره اخير از سوی نهادهایی مانند شورای عالیانقلاب فرهنگی به کزات مورد توجه و تاکید قرار گرفته است
صفحه 21:
i
برخوردهای مکانیکی و دستوری در توسعه آموزش و پژوهش اقتصاد اسلامی
هر چند تدریجی بودن فرآیند توسعه آموزش و پژوهش اقتصاد اسلامی در دانشگاهها و موسسات
آموزشی و پژوهشی کشوره امری واضح و مورد توافق است. اما در عمل. مواردی مشاهده میشود که
حاکی از وجود رویکرد مکانیکی در برخی مسئولین است. به عنوان مثال.اائه مجوز برگزاری دورههای
دکتری و ارشد به موسساتی که نه به لحاظ استاد و نه به لحاظ زیرساختها شرایط و شایستگی
برگزاری چنین دورههایی را ندارند (که در یکی دو سال اخیر شاهد آن بودهايم» نهتنها کامی رو به
جلو تلقی نشده. بلکه یک عقب گرد به حساب آمده و در آینده مانعی جهت برگزاری دورههای مشایه
.در موسسات واجد صلاحیّت خواهد شد
صفحه 22:
و
7
نقدان همایشهای سالانه معتبر در اقتصاد و بانکداری اسلامی
ارزیابی تجارب بینالمللی موجود نشان میدهد که معمولا همایشهای سالانه در حوزههای مختلف رشته اقتصاد. محملی برای ارائه آخرین دستآوردها و نتایج
تحقیقات میباشد. این در حالی است که متاسفانه همایشهای سالانه قوی در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی در کشور برگزار نمیشود و نشستهای موجود نیز از
ضعفهای مشخصی برخورداراند. به عنوان نمونه همایش بانکداری اسلامی. به عنوان مهمترین واقعه مرتبط با این حوزه در کشور: بیست و سه سال است که به
صورت سالانه برگزار میگردد. اما متاسفانه بررسی مجموعه مقالات این همایش در چند سال اخیر به سادگی نشان میدهد که کل مقالات مرتبط با بانکداری
اسلامی از مجموع مقالات ارئه و چاپ شده) به ده درصد هم نمیرسد و سخنرانیهای ایتدایی همایش نیز؛بیشتر به اعلام نوخ ارز توسط مسئولان و یا تیبین
.سیاستهای بانک مرکزی اختصاص مییابد تا مباحث بانکداری اسلامی
جالب توجه است که همایش مشابهی در کشور آمریکا به صورت سالانه توسط دانشگاه هاروارد
برگزار میشود. عنوان این همایش: «نشست دانشگاه هاروارد در موضوع مالی اسلامی »
میباشد که دهمین دوره این همایش در مارس ۲۰۱۲ و با حضور محققان بانکداری اسلامی از
سراسر جهان, در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد برگزار گردید. بررسی مجموعه مباحث
مطرح در این همایش در چند سال اخیر به خوبی نشان میدهد که به ندرت اجازه طرح
موضوعاتی خارج یانکداری و اقتصاد اسلامی داده میشود
صفحه 23:
راهکارهای پیشنهادی به منظور توسعه آموزش و پژوهش اقتصاد
و بانکداری اسلامی در کشور
فرهنگسازی در رابطه با ضرورت آموزش اقتصاد اسلامی در کنار اقتصاد متعارف
ابه نظر میرسد یکی از مهمترین اقداماتی که لازم است در زمینه اصلاح نظام آموزش اقتصاد و ورود
تعالیم اسلامی در آن (در کنار تعالیم اقتصاد متعارف) مورد توجه قرار گیرد. موضوع فرهنگسازی
در رابطه با ضرورت آموزش و پژوهش در این حوزه است. در واقع لازم است ضمن برگزاری
کلاسهاء نشستهاء انجام تبلیغات و اقدامات دیگر, ضرورت تولید و آموزش علوم انسانی-اسلامی
مشص کردد و اثبات گردد که وجود چنین علومی در ایران به عنوان کشوری اسلامی, سازکاری
بیشتری با زیرساختهای اجتماعی, دینی, فرهنگی و غیره دارد. در اين زمینه میتوان از کتب.
مقالات و سخنرانیهایی که در رابطه با علوم انسانی-اسلامی ارائه شده است. به میزان کافی استفاده
نمود. لازم به ذکر است که انجام هر نوع اصلاحات دیگری در نظام آموزش علم اقتصاد و همچنین
ساير حوزههای علوم انسانی. از جمله اصلاح محتواء تقویت اسانید. ترغیب و تفویت علمی
وج دانشجویان و اصلاح ساختارهای آموزشی و پژوهشی. تنها و تنها در سایه اصلاحات فرهنگی
.«احساسن GIS به علوم انسانی و اجت
صفحه 24:
برنامهریزی در جهت تقویت کمَی و کیفی منابع آموزشی
یکی دیگر از اقدامات تکمیلی در جهت اجرای برنامههای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی (مثلا ایجاد رشته اقتصاد و مالی اسلامی) و ی واردسازی تعالیم
اسلامی در آموزش دروس متعرف رشته اقتصادء بحت تقويت کمی و کیفی ماع است. دز این زمینهلزماست سياستگذارا بهتحوی پیش رود که دز
طول زمان شاهد افزایش کی و کیفی تعداد کتب و مقالات اقتصاد و مالی اسلامی باشیم. معنی دیگر این حرف آن است که پژوهش اقتصاد و مالی اسلامی
به عنوان حوزهای جدید و رو به رشد. بر آموزش آن آولویت دارد و لذالازم است سياستها و ترتیبات آموزشی و پژوهشی به نحوی تنظیم گردند که پژوهش
در این حوزه را تقویت کنند. حمایت از پایاننامههای ارشد و دکتریی برگزاری همایشهای داخلی و بينالمللى در حوزهاقتصاد و مالی اسلامی؛ اصلاح و
تقویت همایش سالانه بانکداری اتلاس و تمرکز کامل آن بر موضوعات بانکداری و مالی اسلامی. همکاری با موتسات و دانشگاههای بینالمللی فقال در این
حوزه (به عتوان نمونه بهره بردن از تجربه دانشگاه هاروارد آمریکا در برگزاری همایش سالیانه در رابطه با بانکداری اسلامی که بیش از یک دهه سابقه دارد)»
برگزاری دورههای دانشآفزایی برای اساتید.انجام تبلیغات مناسب در رسانههای جمعی و غیره: همگی از جمله اقداماتی میباشند که ژمینههای برگزاری
> .دورههای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی در سطح کارشناسی و تحصیلات تکمیلی در آینده را تسهیل میکنند
صفحه 25:
١
Institute of Islamic World Futures Studies (IWFS)
یکی از مهمترین تکات در اصلاح تظام آموزش علم اقتصاد در کشور و فراهم تمودن زمینههای
اسلامى شدن آن: توجه به مسئله تدریجی بودن فرآیند اصلاح و ضرورت تدوین برنامه
کوناهمتت. میانمذت و بلندمتت. برای این فرآیند میباشد. اهمتت اتخاذ رویکرد تدریجی در
آن است که اگر اصلاحات در نظام آموزشی بخواهد به سرعت و بدون پشتیبانی مناسب نظام
پژوهشی و سایر بخشهای مرتبط صورت پذیرد. دستآوردی جز التفاط و اسلامی نمودن
ظاهری موضوعات و مفاهیم اقتصاد متعارف به همراه نخواهد داشت و این فرآیند گرچه ظاهرا
اقدامی اصلاحی به نظر میرسد. اما در واقع امر امری مخرّب بوده و فرآیند اصلاح واقمی نظام
.آموزش علم اقتصاد در کشور و اسلامی شدن آن را تضعیف مینماید
صفحه 26:
ضرورت توجّه به دروس اسلامی پشتیبان در اصلاح برنامه درسی رشته اقتصاد
یکی از مباحثی که در اصلاح برنامه درسی رشته اقتصاد به ویژه در کوتاهمتت میتواند و باید مورد ASS
برنمهریزان نظام آموزش علم اقتصاد در کشور قرار گیرد. مستله تقویت آموزش دروس اسلامی پشتیبان
در اصلاح برنامه درسی رشته اقتصاد میباشد. منظور از دروس اسلامی پشتیبان, دروسی میباشند که
آشنایی نسبی از معارف اسلامی مورد نیز در حوزههای گوناگون, برای دانشجوی رشته اقتصاد فراهم
نموده و از این طریق به وی کمک میکنند تا بتاند در آینده و در زمان مطالعه دروس متعارف رشته
اقتصاد. بین حوزههای گوناگون دروس معارف اسلامی و دروس متعارف رشته اقتصاد ارتباط و تلفیق ایجاد
نموده و یا اينکه با استفاده مباحث یاد گرفته شده در دروس اسلامی. به نقد موضوعات مورد بحث در
اقتصاد متعارف اقدام کند. گرچه میتوان عناوین مختلفی برای اين دروس پیشنهاد نمود اما برخی از
مهمترین آنها که میتوانند بهبرنامه درسی فعلی رشته اقتصاد اضافه شوند عبارتاند از: کلیاتی از فلسفه
اسلامی؛ بانی فتهی اقتصاد اسلامی؛ فقه معاملات؛ کلیّات اقتصاد اسلامی؛ اصول اقتصادی قانون اساسی؛
- - تاريخ عفايد. وقايع و انديشههاى متفكرين و كشورهاى اسلامى؛ نظام اقتصادى در تمدّن اسلامى؛
نظریههای پول. بهره و ربا+عتلیات بانکی؛ با ll اسلامى؛ آشنايى با حقوق اقتصادی و مالى
صفحه 27:
به نظر میرسد یکی از اقدامات تکمیلی مهم در زمینه ارائه دورههای اقتصاد و مالی اسلامی, تلاش در
جهت تقویت کقی و کیفی اسانیداقتصاد و مالی اسلامی است. همانطور که در ادبیات برنامهريزى
درسی تاکید میشود. استاد نقش بسیار برجستهای در موقَقیّت دورههای میانرشتهای دارد. در این
زمینه مناسب است انجمن اقتصاد اسلامی ایران با همکاری نهادهای علاقهمند (مثلا شورای عالی
نقلاب فرهنگی) و سایر موشسات فقال در اقتصاد و مالی اسلامی, در جهت برگزاری دورههای
دانشافزاییبرای اساتید حرکت کند. حتتى مىتوان با ارائه كرايشهاى كارشناسىارشد و دكترى در
خوزه اقتصاد و مالى اسلامى و يا اراكه دورههاى بزوهشى در سطح دكترى. زميته تربيت اسائيد
اقتصاد و مالى اسلامى در کوتاهمقت را فراهم کرد
صفحه 28:
دستهبندی و ارزیابی آثار و پژوهشهای اقتصاد و مالی اسلامی
یکی دیگر از اقدامات تکمیلی در جهت اجرای برنامههای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی
دستهبندی و ارزیابی آثار و پژوهشهای اقتصاد و مالی اسلامی است. در این زمینه لازم
است انجمن اقتصاد اسلامی ایران از وضعیّت انفعالی کنونی خارج شده و خود را موظف به
گردآوری. دستهبندی و ارزیابی آثار و پژوهشهای اقتصاد و مالی اسلامی بداند. در سطحی
بالاتر. پیشنهاد میشود انجمن اقتصاد اسلامی ایران. با همکاری سایر موسسات مرتبط.
خود را موظف به برگزاری نشستهایی با عنوان «نقد مقالات و کتب اقتصاد و مالی اسلامی»
بداند. مسما برگزاری چنین نشستهایی منجر به شفاف شدن دیدگاهها شده و زمینههای
.== .حرکت زنجیرهوار تولید علم اقتصاد و مالی اسلامی را فراهم میکند
صفحه 29:
ضرورت ایجاد مرجع مدیریتی جامع برای فقالیتهای آموزشی و پژوهشی اقتصاد و مالی اسلامی
یکی دیگر از اقدامات تکمیلی در جهت برگزاری برنامههای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی, ایجاد مرجع
مدیریّتی جامع برای فقالیتهای آموزشی و پژوهشی اقتصاد و مالی اسلامی است. منظور از مرجع مدیریّتی.
نهادی است که وظیفه جمع آوری و دستهبندی تمامی پژوهشهای گذشته و جهتدهی پژوهشهای آینده را
بر عهده میگیرد. به نظر میرسد در حال حاضر انجمن اقتصاد اسلامی ظرفیّتهای لازم برای دستیابی به
چنین جایگاهی را در کشور داشته باشد. به عبارت دیگر. لازم است انجمن اقتصاد اسلامى ايران به عنوان
.مرجع فقالیتهای آموزشی و پژوهشی اقتصاد و مالی اسلامی نقش ایفا کند
صفحه 30:
نظارت و ارزیابی مستمر فقالیّتهای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی
یکی دیگر از اقدامات تکمیلی مورد نیاز, ايجاد نظام ارزیابی و نظارت مستمر تهای آموزشی
اقتصاد و مالی اسلامی میباشد. در این زمینه لازم است ارزیابیها در رابطه با توانایی استاد. منابع
مورد استفاده. کیفیّت تدریس و سایر موارد به طور مستمر انجام گیرد. وجود چنین نظارتهایی در
كنار در نظر گرفتن نظام و تنبیه مناسب برای اساتید و دانشجویان. مسلما فواید بسیاری
برای موققیّت دورههای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی به همراه خواهد داشت
صفحه 31:
آشناسازی برنامهزیزان اقتضاد و مالی اسلامی با ادبیات علمی برنامهریزی درسی و میانرشتهای
یکی دیگر از اقدامات تکمیلی در جهت اجرای برنامههای درسی اقتصاد اسلامی. آشناسازی برنامهریزان اقتصاد و
مالى اسلامى با ادبيّات علمى برنامهريزى درسى و تلفيقى مى باشد. در اين زمينه بيشنهاد مى شود دانشكادها و
موسّسات فعَال در حوزه اقتصاد و مالی اسلامی (مانند پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرّس و یا دانشکده
اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)) همگام با انجمن اقتصاد اسلامی ایران در جهت ایجاد همکاریهای علمی بیشتر با
متخصّصان رشته علوم تربيتى حركت به طور مشخص. حضور اساتید رشته علوم تربیتی در همایشها و
نشستهايى كه در حوزه آموزش اقتصاد و مالى اسلامى برگزار میگردد. میتواند فواید بسیاری داشته باشد
صفحه 32:
تلاش در جهت ایجاد اجماع در مسائل بنیادین (هسته سخت) اقتصاد و مالی اسلامی
یکی از مشکلات اساسی که در حال حاضر در حوزه اقتصاد و مالی اسلامی وجود دارد این مسئله است که
اختلافات زیادی میان صاحبنظران وجود دارد. این اختلافات فاحش که گاهی از موارد جزئی فراتر رفته و
اصول اساسی را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. هزينههاى زيادى ایجاد نموده است كه يكى از آنهاء از بين رفتن
انگیزه دانشجویان تازه وارد به مباحث اقتصاد و مالی اسلامی میباشد. با توجّه به اين مطلب. به نظر میرسد
یکی دیگر از اقدامات تکمیلی در جهت اجرای برنامههای آموزشی اقتصاد و مالی اسلامی در کشور ایجاد
اجماع بین اساتید اقتصاد و مالی اسلامی در مسائل بنیادین اقتصاد و مالی اسلامی میباشد. در واقع لازم است
مجموعههای فغال در حوزه اقتصاد و مالی اسلامی (مثلا انجمن اقتصاد اسلامی ایران) تلاش کنند تا در
حوزههای مختلف. بین اساتید. در مباحث بنیادی اد و مالی اسلامی (و به تعبیر لاکاتوش. هسته سخت)
توافق و اجماع ایجاد کنند و از این طریق زمینه توسعه ادبیّات جدید بر اساس مبانی مورد توافق را فراهم کنند
و از تکرار مکزرات جلوگیری کنند. به طور مشخص, پیشنهاد میشود انجمن اقتصاد اسلامی مبانی اصلی
~ -- فتصاه و ما اتلامی را هيه نعوده و آن را به امضای تامی ِا اکثراعضای عَفتو انجمن برساند و سپس به
مرامنامه (مانیفست) اقتصاددانان اسلامی, به
صفحه 33:
ضرورت تشکیل انجمن بانکداری و مالی اسلامی ایران
هر چند حوزههای مختلف اقتصاد اسلامی مانند بخش عمومی اسلامی, فلسفه اقتصاد اسلامی و
غیره همگی در حال توسعه هستند. اما حوزه بانکداری و مالی اسلامی وضعیت متفاوتی دارد.
سرعت و کمیّت تولید محتوا در این حوزه در جهان و ايران به اندازءاى است كه ضرورت در نظر
گرفتن آن به عنوان حوزهای مستقل را ضروری مینماید.بدین منظور پیشنهاد میشود «انجمن
بانکداری اسلامی ایران» تاسیس گردیده و مدیریت و نظارت کلیه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی
= .در حوزهبانکداری و مالی اسلامی را بر عهده بگیرد
صفحه 34:
ل تم ۲ > 0
دز js طالات اساص اكسفورد #الآكاديصيت الصالصيت للبحوت الشوعيت
wi ات
NAAN ¥
0ت CAIR Loe
انتجمن مطالعات اسلامي و مسلدان آنريكاي شهالى AM aie ۳ عاده نه
مرک تعققات 9 ات ات۳۳ alge clp dts tangy شوراى رواين اسنامی امریکایی [Fi
+
| ۱ ۸
سازمان هعکاریهای اسلاهی مرکز آموزش و اقتصادی اجتماعی 5 مرکز اسنامی زاین &
و آماری کشورهای اسلامی.
فدراسيون شوراهاى اسلاعى استرانيا
a | MCB سه
مکی نزن رای ماما" دق an Cente
i chat شورای مسلعانان بر Cs chien ome سا هد
= مركز اسلامى ممفيس
صفحه 35:
تشکرازشمااستادعزیزوب
زرگواروسپاس ازتوجه
ونگاه همگی دوستان