صفحه 1:
صفحه 2:
بسم الله الرحمن الرحيم
صفحه 3:
منبع
اخلاق اسلامی» مبانی و مفاهیم
جمعی از نویسندگان
زیر نظر مهدی علیزاده
نشر معارف
چاپ 00
قم
0666
صفحه 4:
صفحه 5:
فصل يازدهم
بهبود رابطه با خدا
(اخلاق بندكى حداقلى)
صفحه 6:
یقظه یا بیداری روحی
بقظه به معنای بیدار گشتن از
خواب غفلت و هوشیار شدن از
مستى طبيعت است كه عار فان
آن را منزل اول و سرآغاز
,سلوک معنوی معرفی کرده اند
صفحه 7:
پیش نیاز سلوک این است که انسان
دریابد هنوز فقیر و نیازمند به
خداست و باید برای کامل شدن بدو
بپیوندد. نخستین اثر آن؛ توجهی
ويزه به نعمت هاى ظاهری و
باطنى خداست. شناخت حقيقت كناه
و توجه به خطر بزرگ آن؛ اثر
,دیگر هوشیاری است
صفحه 8:
راهکار بیداری
حضور مستمر در مجالس ذکر و
موعظه خلوت با خویش و توجه
به خدا و ياد مرك و قيامت»
زيارت اهل قبور و... باعث مى
شود قواى انسانى در معرض
.هوشیاری قرار گیرد
صفحه 9:
خوف و رجا
خوف به معنای نگرانی و هراسی است
که به احتمال بروز امری ناخوشایند
در آینده» پدید می آید. خوف با ترس
که رذیله اخلاقی و نشانه ضعف نفس
است» تفاوتی اساسی دارد؛ چرا که
ترس خودداری نفس از اقدامی است
که عقل و شرع آن را نیکو می
,شمارد
صفحه 10:
اگر فردی سست ایمان به
جای عمل صالح. تنها
امیدوار به رحمت خدا
باشد» به حماقت و غرور
دچار آمده که خود از
.عوامل هلاکت است
صفحه 11:
نتایج
خوف و رجا موجب نشاط و تلاش
در جهت انجام وظایف بندگی است.
خوف حقیقی بنده را از ارتکاب
گناه باز می دارد. اثر دیگر خوف»
رویاندن فضایل و سوزاندن رذایل
,در عمق جان است
صفحه 12:
راهکار
برای پیدایی و فزونی خوف در دل
بندكان تامل در امورى لازم است
مانند سختى هاى جان دادن» عذاب
...و تنهایی و وحشت قبر و
خوف و رجا در اصل وجود لازم و
ملزوم یکدیگرند و تعادل در آنها
,در اخلاق بسیار مهم است
صفحه 13:
شکر
شکر را "در نظر آوردن نعمت و
.آشکار کردن آن" معنا کرده اند
خدا خود را شکور» یعنی قدرشناس
عمل بندگان و جبران کننده آن
معرفی کرده است. این صفت خدا
لازمه ربوبيت اوست
صفحه 14:
راهکار
آدمی برای تحقق شکرگزاری می باید:
.۰-همه نعمت ها را از آن خدا ببیند
از ولینعمت‌خود و نعمث‌هایاو-0
برلیررضایتو طاعتاو گام بردارد-ه
نعمتهارا در جهتطاعتو دورىاز
.معصيتبه كار كيرد
صفحه 15:
آثار شکر
فزونی نعمت یکی از آثار شکر است. محبت
الهی گوهر دیگری است که شامل حال
شکرگزاران می گردد. مطالعه و تفکر پیوسته
در مخلوقات و نعمت های الهی و تامل در
بيجيدكى آنها و اينكه همه اين امور را خدا
برای هدایت بندگان آفریده» سبب مى كردد كه
آدمى شكركزارى كند. تصور از دست دادن
نعمت» عظمت و اهميت آن بيشتر آشكار مى
.نمايد
صفحه 16:
فصل دوازدهم
رابطه مطلوب با خدا
(اخلاق بندگی حداکثری)
صفحه 17:
توحل
توکل در لغت به معنای وکیل گرفتن و
,واگذاردن کار است
به کسی که انجام برخی از کارهای خود را
به دیگری وامی گذارد» موکل و به کسی
که انجام کار به او واگذار شده» وکیل می
گویند. انسان متوکل امور خود را به خدا
وامی نهد و او را وکیل خود می گیرد.
صرف توکل بر خدا بدون استفاده از
il ye, مادی نتیجه ای در برندارد
صفحه 18:
با تاسیس نظام على و معلولى و سببيت
بخشيدن به اسباب» ضمانت استجابت
دعا بدون تمسك به اسباب و علل را
از خود برداشته است. اعتماد به
نافى توكل و انكار اراده اى است كه
.بدانها اثر بخشيده است
صفحه 19:
انسان متوکل در پس پرده اسباب و
عال» حقیقتی می بیند که انسان
غیرمتوکل از دیدین آن محروم است.
درجه امید به موفقیت در انسان متوکل
بیشتر است که این خود موجب اراده
ای مصمم تر و انگیزه ای قوی ثر می
wf
صفحه 20:
:رفتار متوکلانه دو رکن دارد
,تمسکبه لسبابو عل‌مادی-)
درکتاثیر خدا و بی‌تاثیر-6
,بودنلسباب
صفحه 21:
لمید-)
نیرومندیو شکست: پذیری
نیرو مندیو پایداروبر برلبر-9
“DS >
Ps S قدرتبر تصمیم
جلبمحیت‌خدا-6
ترككنام و عدم تسلط شیطان-6
صفحه 22:
اماد به نفس بيشرفتو بلند همتی)
آرلمش‌و اطمینانة ابیک فایتلمور-6
دستيابییه حرمتو ارزشمندی6
سرافرازی و بی نیازی
تشخیص‌حتو باطل0)
نجاتاز بدیه و دشمنی‌ظ0)
صفحه 23:
راه رسیدن به توکل
توکل در بستر بینش توحیدی زاییده می
شود. راه رسیدن به توکل» ایجاد
شناخت و معرفت و اصلاح بینش
است. تامل در آیات و روایات مربوط
به فضلیت توکل» تفکر در قدرت و
عظمت الهی و حضور فراگیر او در
alle, و... راه های موثری است
صفحه 24:
*
عشق نوعی شیفتگی و بی
قراری نسبت به چیزی یا
کسی است و عاشقی قرین
نوعی مستی و ناهشیاری و
.بی خودی است
صفحه 25:
در عشق ورزی با خدا تردیدهایی
وجود دارد: برخی آن را نه ممکن
و نه مطلوب دانسته و ادعای عشق
ورزی با خدا را بی بنیاد شمرده
اند. پاره ای گفته اند محبت که
وصفی شهوانی است. تنها به
ماديات تعلق مى كيرد و درباره خدا
صفحه 26:
منظور از محبت خداء اطاعت اوست که همان
انجام اوامر و ترک نواهی اوست. همه ی
انسان ها خدا را فطرتا می شناسند. ريشه ی
این عشق فطری نیاز عمیق به خداست. عشق
به خدا سبب معرفت به او می شود؛ عاشقان
حقیقی خدا را "عارف" نامیده اند. اولین گام
برای دستیابی به محبت خدا معرفت اوست.
یادآوری مستمر نعمات خدا باعث فزونی
,محبت می شود
صفحه 27:
رضا و تسلیم
رضا بدین معناست که بنده خدا حکم
او را ناملایم نشمارد و از هر آنچه
قضای الهی بر آن جاری است»
کراهت نداشته باشد. رضا در برابر
سخط و ناخشنودی است و با ترک
هر گونه گلایه و اعتراض همراه
است
صفحه 28:
تسلیم و تفویض همان سپردن کارها
به خداست؛ آن گونه که خواست
بنده هیچ دخالتی نداشته باشد. la)
فانی شدن خواست و رضای بنده
در رضا و خواست خداست و
تفویض آن است که بنده خود را
ga. col la, تصرف نداند
صفحه 29:
در رضا هنوز میل بنده وجود دارد» ولی آن
را با ميل خدا همسو کرده است» ولی در
تسلیم به هیچ رو میلی وجود ندارد. تسلیم
بالاتر از مقام رضاست. تفاوت دیگر اینکه»
رضا بیشتر ناظر به نتیجه کار است و
انسان پس از تلاش به نتیجه ای که خدا
برایش مقدر کرده خشنود است» ولی تسلیم
ناظر به نتیجه کار است ولی تسلیم ناظر به
خود عمل است
صفحه 30:
مراتب رضا
برای رضا و تسلیم می توان اين مراتب را در نظر
:كرفت
مرتبه لبتدليئ بندم از لنجه خدا برليشمقدر-)
.کردی كرلهتقلبىنداشته باشد
مرتبه متوسط: بندم میل‌خود را با خولستخدا-6
.همسو کند و همان‌ب خولهد که خدا می‌خولهد
مرتبه عاإن ميلبندم هرگز مطرح نیستو بندم 6۰
. خود را درخولسث‌ندا محو و فانی‌کرده لست
صفحه 31:
0 ۰
آثار رضا
بالاترين درجه تسليم و رضا بايبندى به شريعت
.است
.يكواز آثار رضا و تسليمء آرلمشدنيوواستة)
يكوديكر از آثار رضاويندم به قضاوا هئ -©
.خشنودوخدا از اوستكه همانرضوان!_هولست
از دیگر آثار رضاء رشد نفسو بلوغ ولقعى-.©
لنسانلست به بيانىمقام رضا مخا التبا میل
.نفسانىوو محو آن‌در ارادم مولاست
صفحه 32:
یکی‌دیگر از be, بی‌نیازی-
.و لستغناذ فس‌لست
از Sy آثار ارزشمند» لصلاح ده
رابطه فرد با دیگران‌لست لین‌لش
رضا و تسلیب در ارتباط با دیگران
,لستجابتدعا از دیگر آثار رضاست6
صفحه 33:
راه رسیدن به رضا
توجه به اينکه خدا بندگان را از عدم پدید
آورده و او عالم و خیر محض است»
عنصر کلیدی برای رسیدن به تسلیم و
.رضاست
عنصر ديكرء كيمياى محبت است كه محب
تماما محبوب خويش را مى بيند و تمام
حركات خود را جنان سامان مى بخشد كه
صفحه 34:
بلا و مصیبت نشانه حب خدا و
عنایت او به بنده است. صبر بر
مصائب و تسلیم در برابر مقدرات
الهی» درجه رضا و تسلیم بالاتری
را نصیب فرد می کند. رسیدن به
مقام رضا مخالفت با خواسته های
نفس و به بیانی جهاد با نفس است
صفحه 35:
فصل سیزدهم
آسیب شناسی
رابطه با دیگران
صفحه 36:
0
سكم اصطلاح معروف "ظلم" به معناى
رعايت نكردن حق است. حق جايكاهى
محورى دارد. ظلم را به اعتبار كسانى
كه هر یک به نوعی حقی بر انسان
دارند» به انواعی تقسيم شده است: )-
ظلم به خدا
ظلم به خود-©
ظلم به دیگرلن 6
صفحه 37:
ظلم در تمامی موارد به معنای عدم مراعات
حقوقی است که انسان در برابر آنها مستول
است. ظالم به کسی می گویند که خود را به
سپاس گذاری از نعمت های بی شمار الهی
و مراعات تکلیف شرعی ملزم نمی داند و
در برابر توانایی ها و استعدادهایش
مسئولیتی احساس نمی کند و از سویی
,حقوق دیگران را پایمال می کند
صفحه 38:
7 یت و
- و حمابا
ا د
cap از نعمت
clad as ۷ : |
۱ ۳ فتنه هايى جون
یه جامعه» ۳
ron ۳۳ 3
و ۱
olde ۰
daly
صفحه 39:
ظلم ناشی از سرپیچی قوا از
اطاعت عقل است. از منظر قرآن»
ظالم بیش تر از مظلوم گرفتار می
شود. پیامدهای ظلم» بسته به کسی
که مظلوم واقع می شود و میزان
حقی که ضایع می گردده متفاوت
است
صفحه 40:
ی
ایمان و باورهای دی
err ga ۱
شط نكقى بر كتول خواض_
های نفسانی یکی دیگر از اسب
تعدی است
صفحه 41:
راه های دوری از ستم
دیگران می توان درباره قبح ستم و
اجحاف به حقوق دیگران انديشید.
مراد از آن» تصمیم به ترک ظلم و
حرکت بر مدار عدالت» ادای
,واجبات وجبران مافات است
صفحه 42:
ادامه
تفاوت درجه انسان ها به تفاوت درجات
عزم اوست. مبارزه جدی» مستمر و
منطقی با خواهش های نامشروع
نفسانی به ویژه کنترل قوه غضب در
اين باره اثر گذار است؛ چرا که در
واقع ظلم. بیشتر از مطالبات نا به
.جاى قوه غضبیه ناشی می شود
صفحه 43:
روابط ظالمانه اجتماعی» عوامل متوقف
کننده ظلم هاست که یکی از آنها گذشت و
بخشش است. گذشت از یک سو محصول
توجه به اين واقعیت است که بسیاری از
مردم. فراموشکار و خطاکار و دچار
عادات نادرست اند و از سویی دیگر نتيجه
اصل برادری و تکریم اهل ایمان و خوش
بینی نسبت به رفتار و نیات آنان است
صفحه 44:
تکبر
تکبر در اخلاق به معنای اظهار بزرگی
است که از خود برتربینی ناشی می شود.
عجب نیز به همین معناست. اما با اين
تفاوت که در عجب. انسان از دیدن
ویژگی های مثبت خويش فريفته و
مغرور می شود ولی کبر آن است که
انسان خود را نه تنها بالاتر از آنچه
.هست» بلکه بالاتر از دیگران می بیند
صفحه 45:
البته صرف اينکه کسی خود را بهره
مند تر از دیگران بداند» به معنای
تكبر نيست. بايد ميان تکبر و
رفتار متكبرانه تفاوت نهاد: رفتار
متكبرانه اى كه نه برخاسته از
تكبرء بلكه مثلا به قصد تنبيه و
تربيت فرد متكبر يا براى ايمنى از
شر نااهلان و نامحرمان باشد
صفحه 46:
از سویی دیگرء تکبر گاه به سبب
داشتن دارایی های معنوی( مانند ایمان
و صفات پسندیده اخلاقی) است و گاه
نیز به دلیل برخورداری از دارایی
های مادی ( مانند جمال و زیبایی و
جایگاه اجتماعی.) تکبر» نشان دهنده
.حماقت و سبک سری است
صفحه 47:
یکی از عوامل این ویژگی آن
است که خود برتربینی» به
انسان مجال کسب دانش نمی
دهد. تکبر همه ی صفات
جهنمی را شعله ور می
,سازد
صفحه 48:
هچب
دانشمندان اخلاق» عجب را از اسباب
تکبر دانسته اند. عجب ناشی از
تصور نادرست انسان از قدر و
منزلت خود وغفلت از رابطه انسان با
خداست. برای درمان عملی تکبر باید
رفتار متواضعانه را بر خود تحمیل
,نمود
صفحه 49:
بی مبالاتی در آداب معاشرت
انسان موجودی است اجتماعی که می
خواهد با دیگران مانوس و مرتبط
باشد. آداب معاشرت را نمی توان با
اخلاق یکی دانست؛ زیرا اخلاق
عبارت است از ملکات راسخ روحی»
و آداب نیز هیئت های پسندیده ای
است که اعمال آدمی بدانها متصف می
,گردد
صفحه 50:
آداب معمولا قالبی برای تحقق
اخلاق به شمار می رود اما
اخلاق تابع ثوابت فطری و ساختار
روحی و روانی انسان است. آداب
تابع ريخت شناسی اجتماعی و
انسان شناسی فرهنگی و تابع سلیقه
های زیبایی شناختی و سنن بومی-
اقلیمی است
صفحه 51:
در حوزه آداب» زمانی یک عمل
نادرست تلقی می شود که توافقی
اجتماعی زير پا نهاده شود. اما
تخلفات اخلاقی هميشه نادرست اند.
به همین روء تخلف اخلاقی نسبت
به تخلف از آداب اجتماعی» زشتی
,بیشتری دارد
صفحه 52:
شناخت های اخلاقی به گونه ای
بازتاب شناخت انسان نسبت به
اهداف زندگی است. آداب
اجتماعی را می توان به اعتبار
خاستگاه های آنها به آداب دینی
.و غير دينى تقسيم كرد
صفحه 53:
آداب دینی
آداب دینی به آدابی گفته می شود که
مستقیما مستند به نصوص دینی اند و
یا اهل ایمان» آنها را براساس فهم
خودشان از دین و با الهام از منابع
دینی ابداع کرده و خود را مقید به
.مراعات آنها می دانند
صفحه 54:
اما آداب ne دینی» آدابی اند که پیدایی
و رواج آنهاء در ویژگی های منطقه
ای» نژادی» تاریخی و مانند آن ريشه
دارد. بی مبالاتی در آداب معاشرت
سبب سردی روابط پیدایش ذهنیت
منفی در دیگران» محدود شدن
ارتباطات و موجب انزوای اجتماعی
.می گردد
صفحه 55:
یکی از ریشه های بی مبالاتی در آداب
معاشرت» عدم درک جایگاه جامعه و
معاشرت اجتماعی است. ريشه ی دیگر
این بی مبالاتی ممکن است ناآگاهی یا عدم
درک حقوق متقابل اجتماعی باشد. ایجاد
تعهد اخلاقی» آداب دانی و توجه به ثمرات
رعایت آداب» بی شک به تعالی و سلامت
روابط اجتماعی می انجامد
صفحه 56:
فصل چهاردهم
بهبود رابطه با
دیگران (اخلاق
اجتماعی حداقلی)
صفحه 57:
عدالت
مفهوم مقابل ظلم» عدالت است که
در حوزه روابط اجتماعی به
معنای فضلیتی میان دو رذیلت ظلم
كردن و ظلم يذيرى به كار مى
رود. عدل» ميزان خدا در ميان
مردم است كه آن را قرار داده
.است تا حق بريا داشته شود
صفحه 58:
انواع عدالت
,عدالت به انفسی و آفاقی تقسیم می گردد
عدالت انفسی یا درونی: علمای اخلاق از
آن به ملکه ی عدالت یاد می کنند و آن
را حاصل سلامت» اعتدال و هماهنگی
,قوای عاقله» شهویه و غضبیه می دانند
عدالت آفاقی: نتیجه گسترش عدالت های
انفسی و درونی است که در متن جوامع»
,ظهور يافته است
صفحه 59:
در عدالت فردی انفسی» نیروهای انسان
تحت هدایت و تدبیر قوه عاقله راه
كمال را می پیمایند» اما در عدالت
آفاقى همين عناصر خود ساخته و به
اعتدال رسیده» مبدا اجرای عدالت در
جامعه می گردند. اصلاح فردی و
آزادی معنوی لازمه و مقدمه اصلاح
.و آزادی اجتماعی است
صفحه 60:
54 we
عدالت مطلق و مقید
عدالت از منظر ديكرء به مطلق و مقيد تقسيم مى
شود. عدل مطلق آن است كه خوبى آن به حكم
عقل است و هيج كاه منسوخ يا متصف به جور
نمى شود؛ مانند احسان به مردم و خوددارى از
آزار ديكران. اما عدل مقيد ممكن است منسوخ
شود؛ همجون مقابله به مثل در برابر كسى كه به
انسان بدى كرده است. اين عمل مى تواند به
جور متصف گردد. جزای کار بد »سیثه نامیده
می شود
صفحه 61:
نتایج عدالت
نتایج عدل را می توان از دو منظر فردی و اجتماعی
بررسی کرد. از مهم ترین نتایج عدل در حوزه
فردی» ترک ظام است. یکی دیگر از ثمرات
عدالت» جبران و اصلاح گذشته است. یکی دیگر از
پیامدهای عدالت انفسی» نهادینه شدن عدالت
اجتماعی است که بستر را برای رشد جامعه و
ريشه کن شدن آفاتی چون فقر. فراهم می سازد. رفاه
گستری نتیجه دیگر ۱ استقرار عدالت آفاقی است که
,در پی گسترش عدالت اننسی پدید می آید
صفحه 62:
عدالت از مهم ترین غایات دینی هم شمرده می
شود. استقرار دین در جامعه به نحقق عدالت
می انجامد. عدالت در سطح رهبری و مدیریت
خرد و کلان جامعه موجب حیات اجتماعی می
گردد. ظلم به نفس نشان دهنده عدم تعادل قوا
در وجود آدمی است که نتیجه طبیعی آن بسنده
نکردن انسان به حق خویش و تعدی به حقوق
دیگران برای ارضای خواسته های نابجای
,نفس است
صفحه 63:
آفات عدالت
یکی دیگر از شایع ترین آفات عدل, نبود عزم
جمله آفات عدالت» دشمنی و کینه توزی است.
گسترش رافت و مهرورزی متقابل در جامعه
و اجتتاب از دامن زدن به اسباب کینه توزی»
راهکار سوم برای تثبیت عدالت در جان
آدمیان و بسط آنان در جامعه است. غفلتی که
به هنكام قدرتمندی گریبان گیر انسان می شود
.از مهم ترین آفات عدالت است
صفحه 64:
تواضع
تواضع با خضوع و خشوع در
ارتباط با تکبر و تذلل در تقابل
است؛ در تکبر انسان خودش را
بزرگتر می بیند و در تذلل نیز خود
را کوچک تر از آنچه هست. می
شمارد. تواضع» حلم و نرم خويى
.را برترين اخلاقيات دانسته اند
صفحه 65:
تواضع نعمتی است که کسی به دارنده
اش حسادت نکند و تکبر بلایی است
که کسی مبتلای به آن را مورد ترحم
قرار ندهد. یکی از ثمرات تواضع»
جلب دوستی و مودت مردم است. یکی
دیگر از پیامدهای تواضع» ایمنی از
,بسیاری از شرور جامعه است
صفحه 66:
تواضع مقام و منزلت آدمی را
در ميان مردم تعالى مى بخشد.
تواضع سبب گسترش اخلاق
پسندیده می شود. یکی از مهم
ترين موانع تواضع در جامعه»
هاله روانی نامناسب و تصور
.منفی از این معناست
صفحه 67:
بسیاری از مردم تواضع را زبونی» فرومایگی و
مانند آن معنا می کنند که این امر دلایلی چند
دارد: مردم دیده اند وقتی کسی تواضع بسیار
دارد؛ از او سو استفاده می شود کلمات قصار
یا حکایت هایی شنیده یا خوانده اند که در آنها
ميان تواضع و مجازات و خواری ارتباط
برقرار شده و سپس مضامین آنها را بخاطر
فروتنی تحقیر شده اند حد و حدود عزت نفس و
شجاعت و اعتماد به نفس را در رفتار ها یا در
ذهنیت خودشان بسط بسیار داده اند
صفحه 68:
آنها به اشتباه می پندارند کسی که
فروتنی می کند» در واقع از خود نقطه
ضعف نشان می دهد. گمان می کنند
تواضع و فقر و ناداری ناگزیر به هم
مربوط اند . تصور می کنند ميان
تواضع و زندگی کسل کننده ارتباطی
وجود دارد یکی از مهم ترین موانع
آراستگی به تواضع» مبتلا بودن به
تکبر است
صفحه 69:
تادب به آداب اجتماعی
تاثير متقابل ميان ظاهر و باطنء امتداد
طبيعى اخلاق است. رعايت آداب
اجتماعى سبب ايجاد روابط يايدارتر»
عميق تر ميان افراد جامعه و موجب
رشد ارزش هاى انسانى مى كردد.
تادب به هر يك از آداب» انسان را به
نوعی در نظر دیگران زیبا و آراسته
.می کند
صفحه 70:
رعایت آداب پسندیده فردی و اجتماعی سبب
می گردد فرد در نزد دیگران پر قدرت
مند تر شود. یکی از موانع رعایت آداب
اجتماعیء عدم درک کارکردهای مثبت آن
است.از موانع دیگر تادب به آداب
اجتماعی» غیر منطقی بودن برخی آداب
است. اين مانع به ویژگی حق جویی و
,حقیقت طلبی انسان باز می گردد
صفحه 71:
فصل پانزدهم
رابطه مطلوب با
دیگران (اخلاق
اجتماعی حداکثری)
صفحه 72:
برادری ( مواخات)
جامعه اسلامی بر اساس روابط دوستانه»
خالصانه و محبت آمیز بنا شده است.
برادری در فرهنگ اسلامی؛ به احساس
قرابت و رابطه نزدیک میان امت اسلامی
اشاره دارد؛ بطوریکه افراد» جامعه ای را
که در آن زندگی می کنند» از خود بدانند و
با همگان احساس نزدیک بودن و
,خویشاوندی کنند
صفحه 73:
مفهوم برادری در تفکر اسلامی» هم در
صحنه اندیشه و هم در ساحت عمل
همواره از عوامل ایجاد جامعه سالم به
شمار می رفته است. برادران دینی لزوما
از حیث دارایی» سن» جایگاه اجتماعی و
حتى تقوا در یک سطح نیستند. بنابراین
استاد و شاگرد» رییس و مرئوس و مانند
,آن در جامعه اسلامی برادران یکدیگرند
صفحه 74:
تنظیم رابطه با دیگران بر محور
خداجویی و Ga طلبی از برترین
آموزه های انبیا در اخلاق اجتماعی
و از کلیدی ترین راهکارهای
استفاده از ظرفیت های جامعه در
.راه تعالی فرد و امت اسلامی است
صفحه 75:
اين روح اخوت اسلامی تضمین
کننده بقای دوستی ها و گسترش
دلدادگی هاست. مصدر و مقصد
است و تا مادامی که این دوستی ها
در مسير حق در جریان باشد.
ماندنی و اثرگذار است
صفحه 76:
سنی عالی
۳ حد
re a خورداری
۱ رل مد برخور و
vet a eel a.
ی 5 ۱ ت روا پدیده از
ّ 9 ' محل 1 2 ادری
۱ 2 همین +
ی حاصل
۱
جوامع م ۱
و۳ است
صفحه 77:
یکی از ثمرات اخوت در جامعه
ایجاد زمینه مناسب امر به
معروف و نهی از منکر است.
روح برادری در جامعه» مسير
خودسازی و دیگرسازی را هموار
.می کند
صفحه 78:
راهکارها
برادری همچون سایر نعمت ها
همواره پایدار نخواهد ماند» از
این رو نیازمند پاسداری است.
حفظ حرمت و حقوق برادران
دینی یکی از مهم ترین عوامل
صیانت از اخوت اسلامی
,است
صفحه 79:
بسیار دیده می شود که دوستان صمیمی به
جهت شدت انس نسبت به حرمت و
حقوق يكديكر بى توجه اند. كاه اين بى
توجهى با عبارت معروف "بين الاحباب
تسقط الآداب" توجيه مى شود؛ در حالى
كه مى بايد حرمت برادران صميمى و
حقوق آنها بيشتر رعايت كردد. بسيارى
از رذايل اخلاقى مانند آفات برادرى است
صفحه 80:
>
ایثار
ایثار و از خودگذشتگی از مکارم اخلاق اجتماعی و از
مهم ترین فضایل اخلاقی است. ایثار به معنای دست
شستن از حقوق و منافع خویش و مقدم داشتن دیگران
است که بالاترین درجات احسان به شمار می آید. در
روایات ان ايثار به
» "بزرگترینب زرگی
* با-لارین‌مراتبایمان
" برترین عبادت
"؛ با لارینب زرگی‌ه"
ویو ورس ده
,خصات خوبان یاد شدم لست
صفحه 81:
در قرآن اين صفت در ردیف
برجسته ترین صفات اهل ایمان
قرار گرفته که از آن جمله به از
خودگذشتگی امیرمومنان در "ليلة
المبیت*برای نجات جان پیامبر
esl, ص اشاره شده است
صفحه 82:
پیامدها و نتایج
ایثار و فداکاری که پای گذاردن بر هوای
نفس استء به وارستكى از دنيا و رفع
تعلقات مادى مى انجامد. قرآن ايثار را
موجب خشنودى خدا و سبب استوارى روح
مى داند. ايثار به انسجام جامعه اسلامى و
كسترش روح ايمان و خداباورى در ميان
مردم کمک می کند و موجب افزایش امید
PEA ta Se جامعه می
دد
صفحه 83:
راهکارها
مهم ترین مانع ایثار» دل بستگی به
دنیاست. از اين رو» هر چه جان
انسان از اين وابستگی وارسته تر
باشد» در ایثار و از خودگذشتگی
آسوده تر است. از موانع ایثار» ایمان
نداشتن به "پاداش الهی و تاثیر آن در
,سعادت دنیوی و اخروی" است
صفحه 84:
استکبارستیزی
استکبار در برابر ایمان و تسلیم قرار دارد.
استکبارستیزی به مبارزه با روحیه
برتری جویی و استیلاطلبی اشاره دارد.
اسلام هرگز اجازه نداده که نظام سلطه»
دیگران را به بندگی بکشد. همه افراد امت
اسلامی موظف اند با ظلم و ستم و
استکبار مقابله کنند و عرفان دینی را با
.حماسه و جهاد اجتماعی درآمیزند
صفحه 85:
در فرهنگ نبوی ویژگی استکبارستیزی
از فضایل بزرگ ایمانی به شمار می
آید. از منظر ترآن» مستکبران بدون
برخورداری از معیارهای فضلیت»
خود را برتر از دیگران می شمارند و
در این ادعا به ملاک های جاهلانه
مانند قدرت و ثروت تکیه می زنند
صفحه 86:
پیامدها 3 نتایج
بزرگترین راهکار تربیتی برای ایجاد
روحیه استکبارستیزی» پرورش روحیه
آزادگی و پیراستگی از نقاط ضعفی
همچون ترس و طمع است. یکی از
موانع آفات این روحیه» عافیت طلبی»
بزدلی» طمع ورزی» محافظه کاری»
تسامح و تساهل و عادت به سرسپردگی
,و تذلل است
صفحه 87:
یکی دیگر از موانع مهم استکبارستیزی»
روزمرگی و برخورد سطحی و بدون تامل
با مسائل است که خود نوعی غفلت به
شمار می آید و ادامه يافتن ‘ol آدمی را از
بصیرت محروم می کند و قدرت تشخیص
و عمل به وظیفه زایل می شود. از سویی
قدرت طلبی» رقابت جویی و تعصب
گروهی و نژادی نیز آفت اين روحیه است
.كه بايد با آنها مبارزه کرد
صفحه 88:
صفحه 89:
صفحه 90:
صفحه 91:
صفحه 92: