صفحه 1:
اخلاق در پژوهش های علوم زیستی
Leili Salehi,PhD
Health Education Department
School of Health
Alborz University of Medical Sciences
صفحه 2:
اخلاق رعایت حقوق دیگران
صفحه 3:
برخی مسائل اخلاقی در تحقیقات
* مسائل اردوگاههای آلمانها در سال ۱۹۴۵ - ۱۹۴۳
صفحه 4:
Two Nazi doctors at Dachau preside
over a cold water immersion
experiment on a prisoner
صفحه 5:
Nuremberg Trials
نخستين بيانيه بين المللى در زمينه
يزوهش روى انسان ها بود كه درسال
۶ در جريان محاكمه يزشكان
نازى به سبب انجام مطالعاتى برروى
زندانیان و اسرا » صادر شد.
صفحه 6:
اصول اساسی نورنبرگ
السارضايت انسان
لسآضرورت انجام آزمايش( بر ثمر
بودن)
الساييش بينى قبلى
ايج( حيوانات . وضع طبيعى )
السااجتناب از هر كونه آزار جسمى و
روانى
صفحه 7:
بيانیه هلسینکی( اصول اخلاقی در پژوهش های
پزشکی بر روی انسان)
؟ این بیانیه توسط انجمن جهانی پزشکان
در هلسینکی ارائه شد.
صفحه 8:
* صلاحیت علمی پژوهشگر (صاحب
صلاحیت در پزشکی در پژوهش
بیومدیکال(
مسئولیت افراد مورد آزمایش هميشه با
پزشک است
صفحه 9:
* برتری اهمیت هدف تحقیق بر
خطرات
5 * لست عبت ماش فد
۳
صفحه 10:
* حفظ اسرار افراد جهت کاهش
آسیب های جسمی و روانی ۰ فکر
adh 5.06
* رعلیت صحت اطلاعات در انتشار
نتایج
ao
صفحه 11:
ad
* اگاهی نسبت به اهدافه lytg,
فواید احتمالی. و خطرات بالقوة
تحقیق وناراحتی هلیی که ممکن
است در پی داشته باشد
ترک تحقیق در صورت تمایل
* دریافت رضایت آگاهلنه و آزدانه
ترجیحا به صورت کتبی
صفحه 12:
سه اصل بنیادی در پژوهش
* اصل احترام به فرد
a
* اصل خیر رسانی
we اموا * اصل عدالت
صفحه 13:
کاربرد اصول سه گانه اخلاق در پژوهش
9 7 ss
22:17 سر
as
صفحه 14:
سا گرفتن رضایت آگاهانه
34 سود وزیان ۰ کاربرد اصل
خیررسانی
الساانتخاب آزمودنی . کاربرد اصل
عدالت
صفحه 15:
as
رضایت نامه
لساعنوان يزوهش را بطور كامل داشته باشد .
ol يا دانشكاهى كه يزوهش در آنجا
صورت می گیرد بطور مشخص بیان شود .
آساسازمانی که هزینه پژوهش را می پردازد به
طور مشخص نام برده شود.
لامشخصات کامل و حقوق مجری طرح ( شامل
نام ء نام خانوادگی ۰ آدرس کامل) ذکر شود
صفحه 16:
aol Cols,
الأاهداف كلى و oy پژوهش به زبان قابل درک
بیان شود .
لساروشهای اجرای طرح بطور صریح بیان شود
آاهمه خطرهای احتمالی به طور مشخص در
رضایت نامه بیان شود .
لاتمام منافعی که آزمودنی ممکن است از
مطالعه به دست آورد » بیان شود.
06
صفحه 17:
آسروشی که آزمودنی در صورت لزوم می تواند
به پاسخ پرسش هایی که برایش پیش می
آید دست یلبد ( تلفنی» مکاتبه ای . حضوری
Gly
آسزمان و مکان گرفتن رضایت نامه ذکر شود
اظهاریه ای مبنی بر این که شرکت آزمودنی
در پژوهش داوطلبانه بوده . به همه پرسش
هليش ياسخ داده شده . و لین که آزمودنی در
هر زمان وبه هر دلیل ازمطالعه خارج شود و با
خروج ازمطالعه هیچ گونه زیانی را متحمل
نخواهد شد . وجود دا
صفحه 18:
“save للجم IePorwratos ket ued have heed the deta of?
the ot exphatced ای تما شرع سدصاصسسي برذ عون وا 17
روت 1 نی مات بو wk Purtker توف تمس oe.
۱ he rh iy wakdraw Pro te نود ف بعاد
teow ced deck ty xe iver oxy ای لصو
1 با وی prove RBar b the reoearcher(e) ost he
armani hal وه فلت ای سا ات لت سوه بو
ما
“Logreeldy 0 ayree tp the teterview beter ام
electric.
21 انجلا عاد عون 1 Feavee ther right tr cts Por the tape to be
raed DAP ot aay toes dart fer beter view
(Loqree wy puted kribty okey vender the overeat
the nfo sheet
Dawe = Dare = مور
06
Consen
t Form
* Might take
the
following
form
صفحه 19:
صفحه 20:
* این کدها پس از انجام یک طرح پژوهشی تحت عنوان «تدوین موازین اخلاقی و
حقوفی جهت حفاظت از آزمودنی در پژوهشهای علوم پزشکی» که حاصل مطالعاتی بر
روی کتب و مقالات منتشره دربارمی رضایت آگاهانه. نفع و ضرر و نحوهی انتخاب
آزمودنی و همچنین مورد توجه قرار دادن بیانیههای نورنبرگ. هلسینکی و بیانیهی
بلمونت بوده است با تطبیق نتلیج با فقه و حقوق اسلامی و نیز همخولنی با فرهنگ و
اعتقادات حاکم بر جامعهی اسلامی ما با تصویب نهایی کمیته ی کشوری اخلاق در
پژوهشهای علوم پزشکی برای بهره برداری و مبنای قضاوت اخلاقی کمیتههای
منطقهای اخلاق در پژوهش تهیه و به دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی به شرح زیر اعلام
گردیده است:
هه
صفحه 21:
Pay
ساکسب رضایت آگاهانه در کلیه تحقیقاتی که بر روی
آزدمودنیانسانی انجام میگیرد ضروری است. در مورد
تحقیقات مداخلهای. کسب رضایت آگاهلنه باید کتبی
a منافع جامعه یا پیشرفت علم نمیتواند
یی برای قرار دادن آزمودنی در معرض ضرور و
زیان غیرمعقول باشد و یا محدودیتی در اعمال اراده و
اختیار او ایجاد نماید.
ساکسب رضایت آگاهانه بایستی فارغ از هرگونه اجبار,
تهدید. تطمیع و اغوا انجام گردید. در غیر این صورت.
رضلیت اخذ شده باطل و هیچ لثر قانینی بر ن مترتب
نیست و در صورت بروز هرگونه خسارت. مسوولیت آن
متوجه پژوهشگر خواهد بود.
صفحه 22:
لادر مواردی که به لحاظ تشکیلاتی, محقق و موقعیتی بالاتر و موثرتر نسبت به
آزمودنیداشته باشد. علت انتخاب آزمودنی باید به wal كميته اخلاق در
پژوهش رسیده و توسط فردی ثالث رضایت آگاهانه كسب شود.
در انجام تحقیقات علوم پزشکی اعم از درملنی و غیردرمانی, محقق مکلف است
اطلاعات مربوط به روش اجرا و هدف از انجام تحقیق, زیانهای احتمللی» فواید.
ماهیت و مدت تحفیق را به میزلتی کهبا آزمودفی ارتباط دارد به وی تفهیم
نموده و به سوالات او پاسخهای قانعکننده دهد و مراتب مذکور را در
رضایتنامه قید نماید.
ee
صفحه 23:
Q
Q
محقق بلید به آزدمودنی اعلام نملید که میتولند در هر زمان
که مایل باشد از شرکت در تحقیق منصرف شود. بدیهی
السك ذر صورت؛اتصبراف: پژوهشنگز مکلف استا موازفی:وا "که
ترک تحقیق, تبعات نامطلوبی نصیب آزمودنی مینماید به
ایشان تفهیم نموده و او را حمایت کند.
در تحقیقات علوم پزشکی, باید قبل از انجام :
تمهیدات لازم از قبیل امکانات پیشگیری تشخیصیء
درملنی) فراهم گردد و در صورت بروز خسارت غیرمتعارف»
جبران شود.
صفحه 24:
سانحوه اراتمی گزارش یا اعلام نتیجه تحقیقات میباید متضمن رعایت
حقوق مادی و معنوی عناصر ذیربط آزمودنی» پژوهشگر. پژوهش و
سازمان مربوطه باشد.
لسأجنانجه بهنة
هشگر ارائهی بعضی از اطلاعات به آزمودنی. منجر به
مخدوش شدن نتايج تحقيق كردد. عدم ارلئه اين اطلاعات میبایستی با
تأييد كميتهى اخلاق در يزوهش باشد و ضمنا برنامهريزى كاملى جهت
آگاهی به موقع آزمودنی از آن اطلاعات تدارك ديده شود.
or
صفحه 25:
لا مسوولیت تفهیم اطلاعات به آزمودنی
به عهدمی محقق است. در مواردی
که فرد دیگری این اطلاعات را به
آزمودنی بدهد از محقق سلب
مسوولیت نمیگردد.
لساشرکت دادن آزمودنی در پژوهش:
بدون ارائهمی اطلاعات مربوط به
پژوهش. ممنوع است. مگر اینکه
آزمودنی؛ آگاهانه از حق خود در
كسب اطلاعات صرف نظر كرده باشد.
صفحه 26:
لسادر تحقیقات کارآزمایی بالینی (۲۳۱۵۱5 ۱10۱۵۱/)) که وجود دو گروه
شاهد و مورد. ضروری است؛ بایستی به آزمودنیها اطلاع داد که در
تحقیقی شرکت کردهلند که ممکن است بهطور تصادفی در یکی از دو
كروه فوق قرار ككيرند.
و
صفحه 27:
لسآدر تحقيقات درملنی میزان ضرر و زیان (۳5[6) بایستی کمتر
از منافع (8©1261115) تحقيق باشد. مرجع تشخيص نفع و
ضررء كميتفى اخلاق در يزوهش مىباشد كه يس از مشورت با
متخصصان حرفهای رشتهی مربوطه اعلام نظر مینماید.
ee
صفحه 28:
آسادر تحقیقات غیردرمانی میزان ضرر قابل پذیرش نبایستی از
میزان ضرری که آزمودنی در زندگی روزمره با آنها مواجه است
بیشتر باشد. توضیح آکه در محاسبهی ضرر و زیان در زندگی
روزمره. ضرورت دارد ن دسته از ضریو زیانهایی که آزمودنی
به اقتضای موقعیت و شرایط شغلی. سنی. زمانی و مکانی با
آنها مواجه میباشد مستثنی گردد.
همه
صفحه 29:
لاعملى بودن» ساده بودن؛ راحت بودن» سریعبودن»
اقتصادى بودن و مشابه لن نمیتولند توجیهی برای
مواجه نمودن آزمودنی با ضرر و زیان اضافی در
eo
صفحه 30:
سادر تحقیقاتی که دارای زیان احتمالی بوده و
آزمودنیهایی در آنها مورد پژوهش قرار میگیرند
که دچار فقر فرهنگی یا اجتماعی و یا مللی هستند
لازم است درک صحیح آزمودنیها در اين زيانها
مورد تأیید کمیتهی اخلاق در پژوهش قرار گیرد.
هه
صفحه 31:
للأمحقق موظف است که اطلاعات مربوط به آزمودنیرا
بهعنوان «راز» تلقی و آن را افشا ننموده و ضمناً شرایط عدم
افشای آن را نیز فراهم کنده مگر آنكه در اين مسیر
محدودیتی داشته باشد که در لین صورت باید قبلا آزمودنی
را مطلع نماید
60
صفحه 32:
در مواردی که آزمودنی از نوع دارو در تحقیق بیاطلاع باشد.
محقق بایستی ترتیبی اتخاذ نماید که در شرایط ضروری»
طلاعات مربوط به دارو را در اختیار آزمودنی و یا پزشک معالج
و قرار دهد.
هرگونه صدمه جسمی و زیان مللی که در پی انجام تحقیق بر
آزمودنی تحمیل شود بایستی مطابق قوانین موجود جبران گردد.
QO
66
صفحه 33:
لانجام روشهای گوناگون تحقیق نباید مغایر با موازین
دینی و فرهنگی آزمودنی و جامعه باشد.
صفحه 34:
oO شرایط مساوی در ریند تحقیق - چه از نظر آزمودنی و
چه از نظر روش تحقیق - انتخاب آزمودنی از بين زندانيان و
گروههای خاص (صغار,عقبماندگان ذهنی. مبتلایان به زوال
عقل, بیماران روانپريش و جنین) از طرفی و بقیه جامعه از
طرف ديكرء انتخاب اولویت به عهده کمیته اخلاق در
پژوهش است.
or
صفحه 35:
لساشرکت زندانیان در تحقیقاتی که نتایج آن منحصر
به زندانیان میشود با کسب رضایت آگاهانه کتبی
بلامانع است.
هه
صفحه 36:
سازندانیان را به علت شرایط خاص از جمله در دسترس بودن آنان
نباید بهعنوان آزمودنی ترجیحی در تحقیقات شرکت داد و از
طرفی نیز نمیتوان آنها را از منافع تحقیق محروم نمود
99
صفحه 37:
* شرکت گروههای صغار. عقبماندگی ذهنی» مبتلایان به زوال عقل و بیماران
روانپریش در کلیمی تحقیقات به شرط کسب رضایت کتبی از ولی قانونی
آنها و اثبات ضرورت انجام چنین تحقیقی بلامانع است. در صورتی که در
ابتدای تحقیق. آزمودنی. زوال عقل و یا علائم روانپریشی نداشته و در مدت
انجام تحقیق مبتلا به علاشم روانپریشی (519۳5 PSYCHOTIC 9 یا زوال
عقل گردد؛ رضلیت قبلی باطل بوده و بلید از ولی قانینی او رضلیت کتبی کسب
شود. آزمودنیهایی که در ابتدای تحقیق روانپریش یا صغیر بودلند. اگر در
مدت انجام تحقیق به ترتیب واجد صلاحیت پا کبیر شوند. رضایت قبلی ولی
ایشان باطل بوده و لازم است رضایت کتبی جدیدی از خود ایشان کسب شود.
صفحه 38:
لسانجام تحقیقات غیردرملنی بر روی جنین مجاز نیست. انجام
تحقیقات درملنی بر روی جنین مجاز است که به نفع جنین
و یا مادرش بوده و ضرری متوجه هیچ یک از آنان نگردد.
بذیهی است Gales Gens أكاهانة: كتبى از مادز و ولی
قانونی جنین ضروری است.
لانجام تحقیق بر روی جنینهای سقط شده به شرط
ضرورت و رعایت موازین قانونی بلامانع است.
صفحه 39: