صفحه 1:
ek
صفحه 2:
#6 یال آن و لوا وم یو کم قبل المشرق والمغرب وک
ناهول اليو التتهكة والكتب
ails = 1 ai خبّه-دوی IIS 5
وَالْمَسَككِينَ AS ISG IG
آلصَوهوءاق الرکزء والموفو رک یعهیجم هر
چم یسم بر
SMASH willis LOG Kise nats
4 6 صکش ویک ها نمکیره
۱۷۷ سوره بقره آیه
از این آیه استفاده می شود که در معاشرت کمک به دیگران .
عبادت جمعی , وفا به عهد و صبر در پستی و بلندی های
زندگی لازم است
صفحه 3:
فصل
5
اخلاق معاشرت
جلسه دهم و يازدهم
صفحه 4:
اهداف این فصل :
الف - دانشی
۱-با ویژگی های دوست خوب و بد آشنا شویم.
۲با وظایف اخلاقی خود . در معاشرت با افراد و گروه
۳-ضمن آشنایی با فریضه امر به معروف و نهی از منکر .
در اجرای این وظیفه الهی اقدام کنیم.
صفحه 5:
ب - رفتاری
۱- با توجه به تاثیر فوق العاده معاشرت در شکل گیری
شخصیت انسان . در انتخاب معاشران خود . دقت لازم را را به
کار گیریم .
۲-در معاشرت . خود را مقدم بر دیگران ندانیم و هر جه را
برای خود می پسندیم برای دیگران نیز بپسندیم و بالعکس.
۳-در حل اختلافات اجتماعی میان مسلمانان کوشا باشیم.
۴-ضمن آشنایی با هدف اصلی معاشرت ,دنبال بهره جویی
های شخصی نباشیم.
صفحه 6:
سوالات اين فصل
-انزوا و دوری از معاشرت بهتر است یا اجتماعی بودن و معاشرت
وسیع ؟
با اینکه در طول تاریخ افرادی طرفدار گوشه گیری و انزوا بوده اند و
فوائدی مانند : دوری از ریا و حسد و غیبت و تکبر و مورد تهمت و
سوءظن قرار گرفتن را برای آن شمرده اند.
اما معاشرت صحیح و زندگی اجتماعی که ظرف ظهور و بروز فضایل و
شخصیت و هویت انسان است بهتر از انزوا بوده و تکامل بشری را در پی
دارد.
البته هر یک از این ۲ مضرات و منافعی دارند.اما منافع معاشرت
بسیارمهم تر و غیر قابل اغماض است.
صفحه 7:
۳-به نظر شما انسان مدنی بالطبع است یا مدنی بالاجبار؟
بعضی خواسته اند اثبات کنند که انسان برای رفع احتیاجات خود مجبور
است در جمع بوده و معاشرت داشته باشد .لکن به نظر می رسد انسان که
به گفته بعضی از نویسند گان از ماده انس گرفته شده طبعا و فطر تا
نیازمند انس و الفت است .
دليل اين مدعا آن است كه اكر یک انسان را در سلول انفرادی قرار دهند
و همه احتیاجاتش را برطرف کنند باز راحت نسیت و می خواهد در جمع
و جامعه باشد.
۳-به تعبیر پیامبر اکرم (ص) معاشرت بهتر یا تنهایی؟
آن حضرت به ابی ذر فرمودند:
همنشین خوب بهتر از تنهایی است و تنهایی بهتر از همنشین بد است.
«الجلیس الصالح خیر من الوحده و الوحده خیر من جلیس السوء»
هم نشین تو از تو به بايد تا تو را عقل و دین بیافزاید.
صفحه 8:
۴- انواع معاشرت های یک فرد را بیان کنید؟
الف)معاشرت با عمو م انسان ها . قرآن هم عبارت «یا ایها الناس» را برای
عموم اورده .
ب)معاشرت با مسلمین و هم دینان - پا ایها الذین امنوا ...۰
ج)معاشرت با شهروند و همسایگان
امیر المومنین فرمودند: الله الله فى جيرانكم.......
د)معاشرت با دوستان
)معاشرت خانواد كى با اقوام و نزديكان
صفحه 9:
صفحه 10:
۵- معیار معاشرت چیست؟
نفس خود انسان . به طوری که هر چه را برای خود می پسندی
برای دیگران هم بپسندی و هر چه را برای خود نمی پسندی
برای دیگران هم نپسندی.
امير المومنین می فر مایند:
«يا بني اجعل نفسك ميزانا في بينك و بين غيرك »
فاحبب لغيرك ما تحب لنفسك»
ع- در معاشرت وظيفه ما نسبت به ديكران جيست؟
الف)محبت و مهر ورزى به بندكان خذا.
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
«مردم عیال خداوند اند ,پس محبوب ترین افراد در نزد خداوند
نیکو ترین ایشان نسبت به عيال خداوند است.»
صفحه 11:
ب)پار مظلوم و خصم ظالم باشیم.
امير المومنين مى فرمايند:
«کونا للظالم خصما و للمظلوم عونا»
ج)خدوم و خیر باشیم.
« لا خیر فی من لا بحب جمع المال من حلال يكف بهی وجه و
یقضی به دینه و یصل به رحمه »
سعدی
طریقت بجز خدمت خلق نیست
به تسبیح و سجاد ه دلق نیست
د)به فکر پیشرفت جامعه اسلامی باشیم.
پیامبر اکرم می فرمایند: -
«من اصبح لا ييتم بامور المسلمين فليس بمسلم»
صفحه 12:
۷- ما در برابر مشکلات و نیاز مندی های دیگران چه وظیفه
ای داریم؟
بخاطر خدا در حل مشکلات آنان تلاش کنیم.
lol رضا (ع) می فرمایند:
«ان لله عبادا في PIN يسعون في حوائج الناسءهم الآمنون یوم
القيامه ومن ادخل علي مومن سرورا فرج الله قلبه يوم القيامه»
صد ها فرشته بوسه بر آن دس می زنند
کز کار خلق یک گره بسته وا کند
Jigs Lb کانت» هم کمک. به دیگران و حل مشکلات دیگران را
توصیه می کند . اما او این کار را برای فراگیر و قانون عام شدن
توصبه می کند که اگر خودش هم روزی نیازمند شود .طبق
همان قانون مشکلش حل شود.ولی اسلام می فرمایند : اگر برای
خدا باشد ارزشمند است . نه اینکه باز هم به فكر خويش باشيم.
صفحه 13:
۸-ما در برابر اختلافات مومنین در جامعه چه مسولیتی داریم؟
یکی از بهترین اخلاقیات اجتماعی «اصلاح ذات بين » است و در اين
رابطه روایات و آیات فراوانی داریم . به عنوان نمونه : پیامبر اکرم می
فرمایند:
«آشتی دادن میان مردم بهتراست از نماز و روزه سالیان زیاد»
قرآن کر نم در اد.. مهرد م. فد مانند:
عر 2 بحاو رمع لبي
Js SY! pec gles لانف
at Zz
abl pee Sil Aol
اصلاح ذات بین توصیه شده سوره انفال آیه ۱
صفحه 14:
میالمومییافتکلو اس خوا بسانت حدهعا
AEE MLS SE سل 0
aS ایا سر واه a ANCA 4 aN Sipe
لي تما وتو وه لعا کر
لزان ۱
سوره حجرات آیه ٩ و۱۰
صفحه 15:
- آیا در معاشرت. ما حق دخالت در امور دیگران را داریم؟
دخالت بی جا در امور شخصی و پنهان دیگران جایز نیست.اما در امور
اجتماعی و مسائل مربوط به جامعه مسلمین وظیفه داریم با دلسوزی و
خیرخواهی به مسائل دوستان و هم نوعان خود نظارت کنیم و در موارد لازم
تذکر دهیم .
این کار موجب کمال و رفع نواقص جامعه مسلمین خواهد شد و به همین جهن
اسلام امر به معروف و نهی از منکر را بر همه مسلمین واجب کرده
است.
اگر دیدی که نابینا به چاه است
اگر خاموش بنشینی گناه است
قرآن کریم در مورد این و ظیفه الهی می فرماید:
صفحه 16:
dada pistes 4
وده ع oc سح سح ل ع UY
وی روت مت رون ویتهزت مآنشگر
هوشر و |
Spy لصّلوة ويؤتوت ال 0 ake»
ANG و وم ore
Ose saline و رک
رو 1 اما
صفحه 17:
ا 2 maar Sty =
يب ىقو ا لتصلوة وأمر
27 +, Atv fee مر مج & ره eae aoe
NS Bah Whe poly S25 بالمعروف وآنهعن
7 = ie" xt و و ود
)( منعزمالامور
سوره لقمان آیه ۳
صفحه 18:
نت مبر اکرم(نش) . بهترین فرد از مسلمانان
چه کسی است؟
وقتى اين سوال از حضرت شد فرمودند:
«امرهم بالمعروف و انياهم عن المنکر و اتقاهم لله و ارضاهم»
۱-مراتب امر به معروف و نهی از منکر را توضیح دهید؟ کدام
مرتبه قابل جلو گیری از سوی هیچ کسی نیست؟
pol به معروف دارای ۳مرتبه ,قلبی,زبانی و عملی است و آن مرتبه
ای که قابل جلو گیری از سوی دیگران نیست ؛ مرتبه قلبی است.
صفحه 19:
١1 - شرايط امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
الف)از شرایط امر به معروف و نهی از منکر,شناخت معروف و
منکر است و الا تا شخص معروف و منکر را نشناسد.حق امر و
نهی ندارد.
ب)احتمال تاثیر بدهد.
ج)بداند که شخص Jole « تصمیم بر تکرار و ادامه دارد.
د)خود آمر و ناهی عامل به گفته های خود باشد. چون قرآن می
فرماید:
«لم تقولون مالا تفعلون»
۳- راه های مثبت و منفی اجرای امر به معروف ونهی از منکر را
توضیح دهید؟
صفحه 20:
راه های مثبت این است که با زبان نرم و لین .همراه با دلسوزی و همدلی و
مدارا اقدام کنیم.
قرآن در این رابطه می, فرماید:
ليه
SO ye 5 xh,
SEIZE O منالمزمیوت aes
fn obese
Zo Be > =
برىء مماتعملوت لإييا سوره شعرا آیه ۲۱۶۱7۲۱۴
اينکه قرآن می فرماید::بگو من از اين کار تان بیزارم. نه از خودتان»
احترام به شخصیت طرف و بسیار آموزنده است .
راه های منفی آنست که با قدرت و قوه ی قهربه جلو منکرات گرفته
شود و این قسمت بیشتر بر عهده ی حکومت و دولت اسلامی است.البته
مردم هم می توانند گاهی با ترک مراوده و روی گردانی و امثال آن .از
راه های منفی اقدام کنند.
لا کن تا راه مثبت باز است نباید از راه منفی اقدان کرد.
صفحه 21:
۴- آسیب های معاشرت با دیگران کدامند؟
الف)دخالت در امور خصوصی و پنهان دیگران. البته نظارت و
دخالت در امور مدیران و روسای سازمان های دولتی وظیفه
حکومت و مقامات بالاتر است؛چون مربوط به کل جامعه و پیت
المال است.
ب) شایعه پراکنی
ج)نگرش انتفاعی و سوءاستفاده از دیگران
۵- آیا شایعه پراکنی در اجتماع گناه است؟
البته جایز نیست که انسان هرچه را شنید منتشر کند.بلکه باید تحقیق
کند.اگر خلاف است حق ندارد منتشر کند:
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
«يا اباذر كفي بالمرء کذبا ان تحدث JS ما یستمع»
قضيه امام زاده بعقوب در ol بحث مناسب است
صفحه 22:
۶- نگرش انتفاعی چیست؟ وچگونه در معاشرت آسیب ساز
است؟
اينكه انسان هدفش از دوست شدن يا وصلت با دیگران سودجویی
برای خود باشد. آسیب بزرگی است و بنیان بسیاری از معاشرت ها
و دوستی ها را خراب می کند.
در معاشرت اگر هدف صحیح نباشد و معیار معاشرت رعایت
نشود.مصداق این بیت است:
«اين دغل دوستان که می بینی مگسانند گرد شیرینی»
۷- ویژگی های دوست خوب کدامند؟
صفحه 23:
0ن ى فرمارند: دوست خولٍ كسى است كه
الف)ظاهر و باطنش يكسان باشد.
ب)زینت دوستش را زینت خود و ننگ او را ننگ خود بداند.
ج)ثروت و قدرت ,رفتارش را تغییر ندهد.
د)چیزی را از دوستش دریغ نورزد.
)در سختی ها . دوست خود را رها نکند.
در روایت دیگری ,پیامبر اکرم(ص) نشانه های دوست خوب را
چنین بیان می فرمایند:
«الف)دیدن او انسان را به باد خدا بیندازد.
ب) گفتارش بر دانش انسان بیفزاید.
ج)رفتارش انسان را به پاد آخرت بیندازد.»
صفحه 24:
۸- ویژگی های دوست بد که بايد از او برحذر باشیم. کدام
است؟
امیر المومنین (ع) فرمودند:
«بدترین دوستان کسی است که گناه را در چشم انسان زیبا جلوه
دهد .»
امام سجاد نیز در بیانی می فرماید:
«از دوستی با ۵ گروه پرهیز کنید:
١)دروغ كو ۲)فاسق ۳)بخیل ۴)احمق
ه كسى كه رابطه اش را با خويشان خود قطع كرده.»
صفحه 25:
قرآن کریم زبان حال کسی را که با افراد ناباب دوست
شده ,چنین می فرماید:
روم رم مت
Basis الم یدموا
57 Nok TAO TASES Gs
HE Sale LIO ULE
4 © Vie coh fob Shi
سوره فرقان آیه ۲۷ تا ۲٩
صفحه 26:
صفحه 27:
1 ۱
ا
3
.
1
1
۴
e
a
ع"
®
a
۴
ارو