صفحه 1:
بسمه تعالي
دريس :برريسي مسائل دولتي در ايران
موضوع تحقيق : ارتقاء سطح بهداشت زنان
استاد : خانم دكتربرومند
دانشجو:فريده تشكيني
پاییز 4969
صفحه 2:
٩ مقدمه
* سلامت"
۴ _ همه جوانب آن از حقوق اولیه انسان است . سیستم های بهداشتی و رفاهی دردنیا بطور روز
افزون اهداف خود را از ارائه مراقبتهای بهداشتی به سمت ایجاد جامعه سالم ارتقا می دهند و
شاخصهای کلی سلامت مانند بهزیستی جایگزین شاخص های محدود و نارسایی مانند مرگ و میر
مي شود . سلامت در عرصه اندیشه و عمل جنبه های متفاوتی دارد . سلامت انسان محصول
تعامل ژنتیکی » محیط اجتماعی » روانی و اکولوژیکی است که او را در بر می گیرد و هر
كدام از اين عوامل به طور جداگانه ای برسلامت وى تاثير می گذارند . جدا از زمینه بیولوژیک و
ژنتیک متفاوت هر انسان محیط زندگی وی شامل محیط فیزیکی و اکولوژیکی است که وی را در
بر گرفتة هسچنین محیطظ های افتسادی» اجتناصی و روانی نیز ارات خود را برشتان آفنگازا
اعمال مى كنند .
صفحه 3:
محیط زندگی بشر در حال تغییر است و اين تغییرات در روش زندگی و کار
انسان تالیرات فراوانی بر سلامت او بر جای گذاشثه است» این امر منجر به
تغییر الگوی بیماری و مرگ گردید ه که گذرسلامتی نامیده می شود .
در بسیاری از کشورهای جهان و به درجه ای که از اين گذر تاریخی متاثرند»
تغییرات اپیدمیولوژیکی حادث شده است که شامل تغییر هرم سنى جمعيت به
سمت سالخوردگی. تغییر الگوی بیماریها به سمت بیماریهای مزمن و حوادث
. می شود که به همر اه پیدایش فناوریهای نوین وگرانقیمت باعث تفاضاهایی
جدید شده و در نتیجه پیشرفت روزافزون تجهیزات پزشکی و تأثیر مستقیم آن بر
امر سلامت» افزایش هزینه بی سابقه ای در بخش سلامت را باعث شده است .
صفحه 4:
علاوه بر این کشور ما از نظر مخاطرات سلامت بار مضاعفی را به دوش می کشد که در واقع
به علت گذرسلامتی است که بخشی از آن ناشی از توسعه نیافتگی و بخشی دیگر مربوط به
جوامع توسعه يافته می باشد .
* بخشئ از اين عوامل به شرح زير مى باشد:
* . مردم ما با فقرء روشهاى غير بهداشتى دفع فاضلاب و مواد زائد. دود ناشى از سوخت هاى جامد
در محيطهاى بسته» مصرف دخانیات » روابط جنسی غیرایمن و مشکلات تغذیه ای ناشی از
کمیود دریافت انرژی, ویتامین و املاح (ویتامین آودی ۰ آهن و روی ) » بدخوری و بیش خواری
که آنان را به اضافه وزن + چاقی » پرفشاری خون مبتلا کرده زمینه را براى ابتلا به بيمارى هاى
قلبی و عروقی مییا می کند روبرو هستند . خطرات ناشی از پرفشار ی خون وکلسترول بالا که
ارتباط مستقیمی با افزایش حملات قلبی و سکته های مغزی دارند و با مصرف غذاهای
پرچرب »پرنمک و شیرین نیز مرتبط هستند هر روز تهدید کننده تر بنظر می رسند . وقتى اين
خطرات با نیروهای مرگباردخانیات و الکل عجین گردند. بازهم خطرناک تر مى شوند. افزليش
وزن و چاقی که نتیجه ازدیاد مصرف مواد غذلیی وکمبود فعالیت فیزیکی است نیز به خودی خود
خطر جد ید و عمده | ی برای سلامت محسوب می گردد که بر گستردگی مخاطرات میافزایند .
صفحه 5:
»1 البته ياريهاى توي (بدز و سارس و .)مایا زد بل و مارا )نز تخرد باعت لفزايش مخاطرات و بالطيع هزينه ها مى كردد.
* ازطرف گر يران جزو 010 كشور بلاخيز دتياست و از ©#انوع بلايان طبس شنافت شد در جهان ؛ نوع أن در كشور مابه وقوع مى ييودد. لرجطه يليان عمدة كشور ما سيل » زازه و
خشكسالى مى باد براساس أمارموجود در 010 سال گذشته يران ميش Dy HOODOO اليا كته شده اد ك ا لبن مان 967069 بز ثر زازقةو 96639 بر سل و 9/69 بر رسد
بايا بود است . حرادث ترفيكى و جاده لى با ميزان مرك 369 در صصدغزافر ٠ .عامل مرك 066906 نف ay لست كه اين حرادث به تيس 90069 از سالهاى زندكى دس رف رسب ی
شون فا نی از ان عوال باز سذكينى بر نظام سلامت تحميل مى كت
صفحه 6:
a
پژوهشها نشان مي دهد که سلامت جامعه زنان به دلایل مختلف آسیب پذیرتر
از مردان است و علاوه بر ويژگيهاي بيولوژيکي تحت تأثير عوامل تعيين
نكر فرهنكيءاجتماعيء اقتصادي و سياسي نیز قرار دارد.موضوع مدیریت
توسعه سلامت زنان در زمره اولويتهاي سازمان جهاني بهداشت قرار دارد و
بعنوان زمینه هاي اصلي توسعه استراتژيك بهداشت در دهه آینده ميلادي مورد
توجه مراکز علمي ذیربط قرار گرفته است که بر سيستمهاي ادغا م يافته ارائه
صفحه 7:
اکثر اين مطالعات الگوهاي جدید ارائه خدمات را در شكلهاي سازماني جدید مراکز ویژه با برنامه
ريزي خدمات ادغام يافته و جامع و بنابر نیاز دوره هاي مختلف زندگي زنان پيشنهاد کرده اندکه
در كشورهايي نظير ايالات متحده امريكا و كانادا و اخيرًا در زابن به مرحله اجرا.(ص+ام:8»,
درآمده و در ارزيابي نيز نتايج خوبي را نشان داده اند.
صفحه 8:
* تعاریف سلامت:
ازدیدگاه سازمان بهداشت جهانی 0,0 :
سلامت عبارتست از:"احساس رضایت کامل جسمانی » روانی و اجتماعی نه تنها فقدان بیماری و ناخوشی*
"_ازدیدگاه تتوری سرمایه انسانی (بسسس! ۵ب مسسسا) :
سلامتی افراد یک "ذخیره سرمایه " است که به مرور زمان با گذر طبیعی عمر"پپ0) اسیی(0" مستهلک می
شود » بیماری باعث استهلاک غیرطبیمی آن مي گردد و سرمایه گذاری در سلامت. (بهداشت و درمان ) این
استهلاک را جبران می کند.
7 سلامت در عرصه اندیشه :
* سلامت انسان محصول تعامل پیشینه ژنتیکی ۰ محیط اجتماعی » روانی واکولوژیکی است که او را در بر می
كيرد و هر كدام از اين عوامل به طور جداگانه ای برسلامت وی تاثیر می گذارند.
صفحه 9:
۶ ارتقاء سلامت :
واژه ارتقای سلامت متضمن مفاهیم گسترده ای است . اين واژه هر اقدامی که برای
بهبود سلامت رخ می دهد را در برمی كيرد از اين ديد آموزش سلامت جزئی از
ارتقای سلامت محسوب می شود .
: نیزلین‌دید را پذیرفته لستو ارتقایس اهنوا چنینتسعریفمی‌کند Oho
"ارتقای سلامت مفهومی است که افرادی که نیاز به تغییر در روش ها و شرایط زندگی
برای ارتقای سلامت را پذیرفته اند ؛ حول خود متحد مى نمايد ”
درهرحال برنامه جدید ارتقای سلامت به موارد مهم زیر نیز اشاره می کند :
می پذیرد که ارتقای سلامت فعاليتى بین بخشی است , برطبق اصول مراقبت های
اولیه بهداشتی » ارتقای سلامت محافظ خدمات پزشکی نیست . مسئولیت اصلی
تضمین الزامات بهداشتی » درخارج از بخش سلامت و در بخش صنعتی »
واحدهای بازرگانی و حرفه ها قرار می گیرد .
صفحه 10:
2 خدمات پزشکی و بهداشتی باید برای برآوردن نیازهای مشتریان به طور تعادلی و
جامع سازمان دهی شوند .
0 اهمیت محیط فیزیکی و اجتماعی - اقتصادی در تعیین سلامت و بیماری زیاد است
محور اصلی ارتقای سلامت » ایجاد سیستمی است که سلامت را از طریق بسط
سیاستهای حامی سلامت در سطوح ملی و بین المللی ارتقا دهد . بازنگری در
بخش های مختلف در جهت تامین سلامت اعضاء و مشتریان نشانی از اهداف
اين سياست ها است .
صفحه 11:
* هدف از ایجاد شبکه gla بهداشتی درمانی برای ارتقاء سطح سلامت:]
اصولی که در نتیجه استقرار شبکه های بهداشتی درمانی مد نظر قرارگرفتند عبارتند از :
0 عدللت اجتماعی
©- مشارکت مردمی
©- هماهنكى بين بخشى
©6- تكنولوزى مناسب
با جنين نظام همه جانبه ای طی مدت کوتاهی » تغییرات عمده ای در شاخص های سلامت ایجاد شد .
برخی از این دستاوردها عبارتند از :این ارقام مربوط به سال دوره 9672 تا 906 بوده )
2 بهبود امید به زندگی از 60 به 06.5 سال
2 کاهش نرخ رشد جمعیت از 0.0 درصد به 0.) درصد
کاهش میزان مرگ و مير کودکان زیر 0 سال ناشی ازبیماریهای روده ای و تنفسی به ترتیب از
© 7.0 در 40000 کودک روستایی در سال ۵8*به 0.6 و 6.9 در سال )©
7 بهبود نسبت پزشک به جمعیت از حدود ۲.۸) پزشک برای 1)0)0000)نفر به حدود 410.0
صفحه 12:
< ارتقا نسبت تخت » تجهیزات تصویربرداری و آزمایشگاه تشخیص طبی به
ترتیب از ۰08 ۰6 9.6 به ۰66۰069 .6
2 کاهش میزان مرگ مادران از 480 در صدهزار تولد زنده به 672.6 و
بسیاری تغیبرات دیگر
علیرغم اين پیشرفت ها ولی توفیق در مهار بیماری های واگیر کشنده ۰ افزایش
عمر » تغییر الگوی بیماری ها » شهر نشینی و گاه بلایای طبیعت یا حوادث
شاحتهجماعت يشرى + :دركناز مقر لسهای تایر گذای مائند اقتضاد بازال.ة
خصوصی سازی و نو شدن مداوم فناوری تشخیص و درمان ؛ تقریبا در همه
دنیا نظام های سلامت را با چالش های نو روبه رو ساخته است .
با وجود تنوع نظام های سلامت ۰ تنگناهایی که اين نظام ها با آن روبه رویند
مشترک است :
۲ سهم بخش سلامت از تولید کشور آن اندازه نیست که انتظارات موجود از بخش
را برآورد
صفحه 13:
اعبازات صرف کارهایی می شود که مزینه- افربخفنی انها محدود است
دسترسی مردم به خدمات کامل نیست
منابعی که در اختیار بخش قرار می گیرد عادلانه توزیع نمی شود به سبب کیفیت
نامطلوب
خدمات پاسخگویی نیاز یا تامين کننده رضایت مردم نیست
کارکنان در بخش دولتی انگیزه ندارند و در مواردی آموخته های خود را از یاد
برده اند
و در بخش خصوصی نیزممکن است وسیله ای برای محافظت مردم از درمان ها
یا هزینه های مخاطره آمیز وجود نداشته باشد .
صفحه 14:
عدم عدالت در بحث سلامت:
بسیاری از افرلد گمان می کنند که آنچه سلامت آن ها را تامین می کن فا رعایت نکات
بهداشتی و بهره مندی از تغذیه غنی و سرشار از مواد مورد نیاز بدن است . علاوه بر آن می دانند
كه عوامل وراثتى نيز مى تواند در اين ميان موثر باشد .
كه اين عوامل
ليكن با يك نكاه دقيق به وضعيت جامعه و واقعيت هاى موجود در آن در مى
اتنها بخش اندكى از نيازهاى سلامت انسان و جامعه را هدف قرار مى دهد . آمار نشان مى دهد كه
نقش سیستم بهداشت و درمان در ارتقاى سلامت حداكثر 96660 است . حال آنکه گزینه های موثر
اقتصادی اجتماعی تاثیرات به مراتب بالاتری در اين میان دارند .
صفحه 15:
۴ حتی ملاحظات اجتماعی و اقتصادی تا حد زیادی بر سلامت فردی نیز
تاثیرگذارند . استفاده از رژیم های کمتر مغذی ممکن است ناشی از وضعیت
درآمد نامناسب یا شبکه های ناکافی توزیع و در نتیجه عدم دسترسی مناسب
باشد . دسترسی نامناسب به امکانات فراغتی و یا فرهنگ نادرست حاکم بر
اوقات فراغت ممکن است موجب فقدان یا کمبود فعالیت های فیزیکی و به تبع
آن اختلال در سیستم سلامت فرد شود . شرایط نامناسب شغلی و عدم امنیت
شغلی و یا ثبات شغلی می تواند موجبات اختلال در سلامت افراد را فراهم آورد
. به هر حال عدالت در سلامت » به ایجاد فرصت های برابر برای
برقورذاری صومی از ملاسث فظردازد,
صفحه 16:
۶ شرایط ضعیف اجتماعی اقتصادی در طول زندگی بر سلامتی تاثیرگذار است . افرادی که در
طبقات پایین اجتماعی قرار گرفته اند حداقل دو برابر افرادی که در طبقات بالاتر هستند دچار
بیماری جدی و مرگ زودرس می شوند . حتی در میان طیف کارکنان اداری » آن دسته که از
طبقه پایین تری برخوردارند بیشتر از کارکنان طبقه بالاتر از بیماری و مرگ زودرس در رنج می
باشند . عل مادی و روانی اجتماعی از قبیل سرمایه کم خانواده ؛ تحصیلات پایین ؛ شغل
نامطمنن » زندگی در خانه های نامناسب در ایجاد اين تفاوت ها سهم دارند که در نهایت اثرات آن
ها منجر به بروز بیماری ها و یا مرگ زودرس می گردند .
از سویی دیگر یک شروع خوب در زندگی یعنی حمایت درست و متناسب مادر از کودک برای
یک عمر باقی خواهد ماند .تحقیقات نشان می دهد که پایه سلامت دوران بزرگسالی ریشه در
دوران کودکی و حتی قبل از تولد دارد . رشد نامطلوب جنین خطری برای سلامتی ی فرد است .
استرس در هنگام کار خطر بیماری را افزایش می دهد .
صفحه 17:
افرادی که کنترل بیشتری بر کارهایشان دارند از سلامت بهتری
برخوردارند . روش های مدیریت و روابط اجتماعی حاکم در محیط کار
بسیار موثر است . آمار نشان می دهد وقتی فرصت استفاده از مهارت برای
کارگر و یا کارمند وجود نداشته باشد و از اختیارات کمتری در تصمیم
گیری برخوردار باشد سلامتی اش مخدوش مي شود.
امنیت شغلی باعث افزایش سلامتی رفاه و رضایت شغلی می شود. حمایت
اجتماعی و روابط سالم نیز سهم چشمگیری در سلامت دارد . شکست اجتماعی
» اثراتی چون اعتیاد و وابستگی به موادمخدر و الکل و تبعات آن هم چون
تصادفات » خشونت » مسمومیت ۰ خودکشی و ... دارد .
صفحه 18:
رژیم غذای نامناسب بیماری های ناشی از سوء تغذیه را به همراه دارد و این بیماری های در بروز
بیماری های قلبی - عروقی ؛ دیابت » سرطان ۰ بیماری های چشمی ۰ چاقی و مراقبت های دندان
نقش دارد . از سویی دیگر تغییر در سبک زندگی » تحول در سیستم تغذیه ای را نیز به همراه داشته
است که چاقی به عنوان بیماری شایع در اثر تحولات تغذیه ای مورد مشاهده در سطح جهانی است .
از عوامل ديكر در ارتقای سلامت » حمل و نقل و ترلفیک است ماشینی شدن زندگی باعث کم تحرکی
در امور شغلى گردیده و چاقی را افزایش اپیدمیک داده است . سیاست های حمل و نقل می توانند نقش
کلیدی در مبارزه با سبک زندگی بی تحرک داشته باشد . گسترش فرهنگ پیاده روی و استفاده از
دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه سالم ؛ ورزشی است که علاوه بر آن که احساس سلامتی به فرد مى
دهد » موجب پیشگیری از افسردگی در سالمندان نیز می گردد . از سویی دیگر کاهش آلودگی های
هوا را نيز
در يى خواهد داشت و به لحاظ آينده اكولوزيك شهرى نيز از لهميت زيادى برخوردار
صفحه 19:
* آن جه كفته شد مختصری است از نابرلبری های اقتصادی - اجتماعی که از ريشه ای ترین
عوامل تاثیر گذار بر سلامت محسوب می شوند . لذا همکاری های میان بخشی و سیاست گذاری
دقیق در اين امر باید مورد توجه قرار گیرد . به طور مثال امید به زندگی در مردم ایران بعد از
انقلاب اسلامی و رشد و پیشرفت های چشمگیر در ارتقای شاخص های بهداشتی 40 سال
افزایش یافته است . آن چه موجب ارتقای این شاخص شده است افزایش کیفی مراقبت های
بهداشتی است اما بید بانیم هنوز همین شاخص در مناطق مختلف تفاوت های بسیاری دارد .
* و برای دستیابی به عدالت در سلامت و افزایش بیشتر شاخص های سلامت باید رویکرد بیماری
محور در سلامت ؛ به رویکرد سلامت نگر تغییر یابد تا سایر عوامل نیز مورد توجه واقع شوند .
عوامل تعیین کننده غير بهداشتي در سلامت همچون ورائت » شیوه و سبک زندگی » محیط زیست
ادی- اجتماعی و ..... میزان درآمد ؛ تحصیلات ؛ شغل » تغذیه و طبقه اجتماعی
+ وضنیت Al
از عواملی است که در سلامت انسان و جمعیت نقش بسزایی دارد . شواهد نشان می دهد که هر
چه فرد در وضعیت اقتصادی - اجتماعی پایین تری باشد وضعیت سلامت نامطلوب تری نیز
خواهد داشت .
صفحه 20:
ساختارتوسعه سلامت زنان درایران:
* در ايران نيز توجه به زنان در دو دهه اخیر موجب بهبود وضعیت كلي آنان در همه
* _ شاخصهاي توسعه و به ویژه سلامت بوده که با هیچ دور ه ۱ ي قیا س پذ:
کاهش مرگ و میر مادران و کودکان
© افزايش سطح آگاهي و تحصیل زنان
اجراي موفقیت آمیزبرنامه هاي بهداشتي
همگي تغییرات شگفت آوري را در امر توسعه و بهداشت زنان به وجود آورده است (وزارت بهداشت.
درمان و آموزش پزشكي» ۱۳۷۹ ). البته هنوزموانع زيادي باقي است از جمله نبود مديريت كارآء
استراتژیها و برنامه هاي هماهنگ وهمه جانبه اي که بتواند مطابق با شرایط كنوني و با تکیه بر
تجارب علمي و موفق كشورهاي پیشرو در امر سلامت» موجب پیش بيني هاي مناسب آینده و تدارك
برنامه ها وخدمات مبتني بر نيازهاي بهداشتي زنان و تسهیل در اجراي آنها شود.
صفحه 21:
سیاستگذاری وبرنامه ريزي توسعه سلامت زنان در ایران مي بایست مبتني
بر شناخت دقیق از وضعیت و برنامه هاي موجود در سیستم بهداشت و
درمان ایران و با توجه به استانداردها وروشهاي موجود در سطح بین المللی,
تجارب سيستمهاي موفق جهان انجام گیرد.
مشکلاتی که بر سر راه توسعه سلامت زنان وجود دارد:
کمبود اطلاعات در مورد نيازهاي سلامتي زنان در ایران» پراكندگي
پژوهشها و ضعف ارتباط بین پژوهش, مدیریت و برنامه ريزي و ارائه
خدمات» محدودیت منابع و نيروي انساني متخصص از مشکلات اصلي
توسعه سلامت در ایران است.
صفحه 22:
8 حقوق زنان در مسائل توسعه-
* حق زنان در برخورداري از بالاترین سطح دستيابي به سلامت جسمي» رواني واجتماعي نیازمند
دسترسي آنها به اطلاعات؛ مراقبتها و خدمات بهداشتي درماني كيفي و متناسب با دوره هاي مختلف
زندگي و نقشهاي متعدد خانوادگي و اجتماعي آنان است.
* در بسياري از موارد» وضعیت سلامت زنان نتیجه عملکرد توأم فرآيندهاي متعدد مديريتي» اجتماعي؛
سياسي و اقتصادي است که به ناتواني زنان و محرومیت از حق سلامت آنها كمك مي کند.
8 بررسی منلامة قا علاؤه بر تقد بلية باارويكرتي ع ذكرءجاتقسسي و بجت
مورد نياز آنان همراه باشد درضمن بايد دوره زندكي آنها را نيز مدنظر قرار داد.
_شرايط هر مرحله از زندگي زنان نه تنها بر مراحل بعدي زندگي تأثیر دارده بلكه بر نسل بعدي نيز
آثیرگذار است و اين ارتباط بین نسلی از ویژگیهای خاص و مهم زنان است . (" ,00۲))
صفحه 23:
ساختار مدیریت سلامت در كشورهاي آمریکا و کانادا:
این کشورها با تدوین استراتژيهاي خاص, منابع قابل ملاحظه اي را به این موضوع
اختصاص داده اند. نظام بهداشتي و درماني اين دو کشور یکسان نبوده ولي هر دو
داراي مدیریت هماهنگ و پیشرفت هاي در امر توسعة سلامت زنان مي باشند و مي
توان نوع مدیریت توسعه را در بين سيستمهاي متفاوت آنها بهتر مقایسه کرد.
کشور کانادا داراي بیمه بهداشت ملي است که نظام بیمه بهداشت را در سطح ملي
ارائه مي نماید.
كشورايالات متحده امریکا داراي نظام مختلط است .
این کشورها در زمره كشورهاي پیشرفته صنعتي و از بهترین شاخصهاي بهداشتي
درماني به ویژه در مورد سلامت زنان برخوردارند( ( بوعحمرام ”7 ©09 .
صفحه 24:
5 توجه جدي این کشورها به اهمیت مدیریت توسعه سلامت زنان متأثر از
فعالیت دیرینه گروههاي طرفدار حقوق زنان در این کشورها و همكارهاي
متعدد بین دو کشوردر سطح علمي و پژوهشي است. سلامت زنان در دیدگاه
این دو کشور علاوه بر ابعاد فیزیولوژيك جنسیت ١ را نيز به عنوان يك
شاخص اصلي در سنجش و ایجاد آسیب پذيري نسبت به بیماریها و مشکلات
دروني سیستم مراقبتهاي بهداشتي وچگونگي دسترسي و استفاده از خدمات
مورد توجه قرار داده است. بدین لحاظ توجه به ابعاد جنسيتي در برنامه هاي
سلامت يكي از راهبردهاي اصلي توسعه بهداشت در هردو کشور مي
CODE) ath محص keolks ) .
صفحه 25:
وزارت بهداشت امریکا در آژانسهاي زیرمجموعه خود بر سلامت زنان تمرکز و تأكيدداشت
با تشکیل دفاتر نمايندگي در مجموعه وزارت به عنوان يك پایه اصلي عملي درآژانس
مربوط عمل مي کنند.
تاسیس دفتر پژوهشهاي سلامت زنان در بدنه سازماني پژوهشهاي سلامت دو کشور امریکا
و کانادا در اوایل دهه ۱۹۹۰ از جمله اقدامات اساسي و نقطه شروع موثر برنامه هاي
توسعه سلامت زنان در اين کشورها بود. وظایف عمده اين دفاتر شامل تقویت و گسترش
پژوهشهاي سلامت زنان و افزایش زنان پژوهشگر بود.
اقدام اساسي دیگر بررسي وضعیت پژوهشهاي مرتبط و برنامه ريزي پژوهشي در سطح
ملي بود که تحت عناويني همچون برنامه جامع پژوهشهاي سلامت زنان در قرن ۲۱ اعلام
شده است
صفحه 26:
پژوهشهاي متعددي را نیز به منظورتدوین الگوهاي خاص مراقبتهاي مورد نیاز سلامت زنان
متناسب با سطوح مختلف نظامهاي بهداشتي درماني انجام داده اند که بر سيستمهاي ادغام
ارائه خدمات» مراقبت چندتخصصي و متناسب با ابعاد مختلف سلامت جسمي» رواني و
اجتماعي زنان و نيازهاي دوره هاي متفاوت زندگي آنان تأکید مي کنند( (:۵00م,,تأسیس
اداره سلامت زنان در سطح معاونت وزیر نیز در هر دو کشور در نتیجه تأسیس اداره سلامت
زنان در سطح معاونت وزیر در هر دو کشور در نتیجه اقدامات ای
صفحه 27:
* در امريكا يس ازگذشت زمان كوتاهي در بين آزانسهاي فدرال وزارت بهداشت امریکا علاوه
بر دفتر سلامت زنان تحت مجموعه دفتر وزیر» سه دفتر سلامت زنان به طور جداگانه و تحت
حمایت در انستیتو ملي بهداشت» مرکز نظارت و از بيماري, و اداره غذا و دلرو به
وجود آمد. چهارآژانس فدرال دیگر هم هر يك داراي مشاور ارشد یامدیر هماهنگ کننده رسمي
براي سلامت زنان شدند. سه آژانس دیگر نیز رابطاني به منظور تأمین سلامت زنان دارند. این
واحدها در کنار سايرولحدهاي وزارت بهداشت نظیر اداره سلامت مادر و کودك واداره جمعیت
در تهیه سیاستها و برنامه هاي سلامت زنان نقش موثرداشته با واحدهاي مشابه در وزارتخانه
هاي دیگر مثل وزارت کار؛ و دادگستري به منظور تأمین سلامت ورفاه زنان همكاري و
ارتباط دارند. ساختار سازماني اين دفاتر در جدول ۱ نشان داده شده است. فعالیت و عملکرد
اني پرسنلي و تكافوي مالي مستمر واختصاص یافته به آنها مي باشد که در
تعيين ميزان تأیید و پذیرش سیستم بهداشتي وبرنامه هايي درخصوص اهمیت سلامت زنان در
سلامت دو کشور نقش کليدي ایفا میکند.
آنها به واسطه
صفحه 28:
* در کانادا اداره سلامت زنان در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد. جایگاه آن در بخش
سياستهاي سلامت و ارتباطات واقع شده و هسته اصلي سلامت زنان در دولت
مركزي است. براي اين اداره به عنوان يك آژانس برنامه و بودجه اي منظور
نشده است و مسئولیت اصلي آن بر محور راهبردهاي سلامت زنان و پیشبرد
اهداف آن دور مي زند. ۲۵006 ۳ (
صفحه 29:
دفتر وزيرء معاونت سلامت و بزشكي و ارشد ؛ دفتر سلامت زنان
اداره منابع و خدماتي بهداشتي: مشاور ارشد سلامت زنان
اداره خدمات سلامت سرخپوستان: مدیر سلامت زنان
اداره کودکان و خانواده: رابط سلامت زنان
اداره سالمندي: رابط سلامت زنان
اداره امور مالي مراقبتهاي بهداشتي: رابط سلامت زنان
انستیتو ملي بهداشت: دفتر پژوهشهاي سلامت زنان
مرکز نظارت و بيشكيري بيماريها: دفتر سلامت زنان
ذا و دارو: دفتر سلامت زنان
اداره سو ءمصرف مواد و خدمات سلامت روان: مدیر مسئول خدمات زنان
انس پژوهشها و کیفیت مراقبتهاي بهداشتي: مشاور ارشد سلامت زنان
اداره
0
صفحه 30:
* ساختار مدیریت سلامت زنان در ايران
5 در ایران از لحاظ سياستگذاري و برنامه ريزي؛ توجه به سلامت زنان در
چارچوب تعریف سلامت باروري با تکیه اصلي بر نقش باروري زنان و توجه
به دیگر ابعاد متأثراز آن مي باشد (وزارت بهداشت» درمان و آموزش
پزشكي» ۱۹۹۷ ). در سال ۱۳۷۲ باتعیین مشاور وزیر در امور زنان» گامي
مهم و مثبت در جهت مدیریت توسعه سلامت زنان برداشته شد و اگرچه اين
جایگاه رسمي نبود» موجب تقویت توجه به امر سلامت زنان در کل مجموعه
وزارت بهداشت گردید.
صفحه 31:
3 دفتر امور زنان در سطح وزارت بهداشت تحت نظر مشاور وزیر بهداشت
مي باشد که جایگاه مصوب سازماني ندارد. برخي ازمعاونتها و سازمانهاي
تابعه وزارت بهداشت داراي رابط سلامت زنان هستند و درسطح روساي
دانشگاههاي علوم پزشكي استانها نیز مشاوراني در امور زنان منصوب
هستند که برخي از آنها داراي دفتر و امکانات محدود مي باشند (دفتر امور
زنان وزارت بهداشت. درمان و آموزش پزشكي» ۱۳۸۲ ). همگي این
موارد فاقد جایگاه سازماني رسمي هستند که وضعیت آنها تحت تأثیر تغییر
مسئولان قرار مي گيرد.
صفحه 32:
. مجموعه دفترسلامت خانواده و جمعیت شامل اداره سلامت مادر و کودك و اداره زنان و
سالمندان در اجراي سياستهاي مربوط نقش محوري داشته اند و با توجه به نظام شبكه
بهداشتي درماني کشور تا حد زيادي موفق عمل کرده اند (وزارت بهداشت؛ درمان و آموزش
پزشکي. ۱۹۹۷ ). لیکن نیازمند جهت دهي. هماهنگي و تمرکز از لحاظ برنامه و منابع لازم
مي باشند تا بدین وسیله هم مانع از پراكندگي و اتلاف منابع محدود موجود شده وهمياري
رسان تحقق طرحها و برنامه ها شود.
صفحه 33:
شوراي عالي سلامت از مراجع اصلي تصمیم گيري و مسئول سياستگذاري؛
برنامه ريزي» هماهنگي و نظارت بر اجرا در امر سلامت است که متشکل از
وزرا وروساي سازمانهاي مرتبط به ریاست رئیس جمهور و دبيري وزارت
بهداشت مي باشد. این شورا پس از تأسیس در سال ۱۳۸۲ براساس برنامه چهارم
توسعه با شوراي عالي تغذیه ادغام گردید و شوراي عالي سلامت و تغذیه نامیده
شد (شوراي عالي سلامت؛ 690 ). کمیته هاي تخصصي شورا مسئول بررسي
موضوعها و برنامه هاي پيشنهادي وارائه نتایج به شورا مي باشد.
صفحه 34:
* رویکرد وزارت بهداشت در آیرآن در سياستگذاري وبرنامه ريزي سلامت زنان هرچند در قالب
سياستگذاريهاي عمده ملي بوده است درامتداد راهبردها و سياستهاي مشخص مدون و مصوب نبوده
است و در ضمن با پراکنده كاري و دشواريهاي خاص اداري و تأمین منابع لازم روبه رو بوده است.
تهیه برنامه عمل ملي پس از برگزاري کنفرانس جهاني زنان در پکن (از جمله اقدامات
* اصولي تشکیلات ملي امور زنان کشور در سال ۱۳۷۵ بود که بخش بهداشت آن با كمك مجموعه
وزارت بهداشت و مسئولیت مشاور وزیر در امور زنان تحقق پذیرفت .
*_ که به دلیل عدم پيگيري و موانع دیگر 000 ,م۳ «مسسم ذا جسن )) در عمل بلااستفاده
باقي ماند. سیاستها و برنامه هاي پژوهشي
زنان در کشور محسوب میگردد. نهادینه کردن پژوهش در آموزش پزشكي وارانه خدمات سلامت؛
توسعه تحقيقات علوم پزشكي و ایجاد نظام اطلاعات مديريتي مناسب و تقویت و توسعه نظام اطلاع
رساني از جمله راهبردها اصلي نظام سلامت درایران است که به رغم پایین بودن سهم اعتبارات
تحقيقاتي گروه پزشكي از مجموع اعتبارات فصل تحقیقات و برنامه تحقیقات دانشگاهي در بودجه
عمومي دولت از رشد قابل ملاحظه اي در طي يك دهه اخیر برخوردار بوده است.
از جمله زمینه ها و ابزارهاي راهبردي مدیریت سلامت
صفحه 35:
تعداد طرحهاي تحقيقاتي» مراکز تحقيقاتي» مجلات و مقالات علمي پژوهشي؛ و پايگاههاي عرضه
اطلاعات درکشور رشد بسیار چشمگيري داشته اند (سياري مفتون» ۱۳۸۱ ).
اين بهبود وضعيت عملا بستر مناسبي براي رشد تحقیقات سلامت زنان فراهم آورده است و
پژوهشهاي سلامت زنان در سطح دانشگاهها و مسسات ت
اتي وابسته» توسعه قابل توجهي
يافته اند. در اين ميان بهداشت باروري از اهمیت ویژ ه اي برخوردار بوده است و به دلیل اولویت
سياستهاي جمعيتي از جمله مباحث مطرح در برنامه هاي پژوهشي مي باشد که اطلاعات مناسبي را
براي انجام دادن مداخلات در اختیار سیاستگذاران قرار داده است . (وزارت بهداشت؛ درمان و
آموزش يزشكيء ۱۹۹۷ ).
صفحه 36:
مراكز متعددي در این باره فعاليتهاي تحقيقاتي دارند از آن جمله مرکز تحقیقات بهداشت باروري
دانشگاه علوم پزشكي تهران» گروه پژوهشي بهداشت باروري در معاونت تحقیقات و فناوري وزارت
بهداشت» و انجمن تتظیم خانواده جمهوري اسلامي ایران (سازمان غيردولتي وغيرانتفاعي عضو
فدراسیون بین المللي با حمایت مالي صندوق جمعیت سازمان ملل متحد) را مي توان نام برد که پژوهشهاي
متعددي درباره مسائل رواني اجتماعي و نیازهاي بهداشت باروري زنان انجام داده اند.
* به طور كلي شواهد حاكي از آن است که تحقیقات سلامت زنان با وجود کمبود منابع
مالي و انساني هماهنگي لازم را ندارد وفاقد راهبرد و برنامه ريزي دقیق است. لذا
مشكلاتي از قبیل عدم بازگشت نتایج
ات به مدیران بخش سلامت؛ کمبود منابع
و تحقيقات كاربرديء تحقیقات موازي و دوباره كاري؛ کمبود محقق متخصص و نیز
نبود مراکز تحقيقاتي خاص؛ موجب کاهش اثربخشي تحقیقات در امر توسعه سلامت
زان در ایران مي گرد
n
صفحه 37:
منابع:
.07 كط د نررسايت
اجه حیط9) .ررررررسایت
دكترمحمدي » ناصر. آموزش سلامت ۰ جلد دوم ؛ انتشارات مهر رواش .19608
مترجم دکتر پور اسلامي ۰ محمد » مجموعه گزارشات فني پنجمین اجلاس جهاني ارتقا سلامت
مکزيك 000000 ۰ انتشارات گروه مدیریت برنامه آموزش MOO dees
دکتر رفيعي » شهرام ۰ دستورالعمل فني برنامه هاي آموزش سلامت ۰ انتشارات تندیس »
99
جمشيدي بيگي » عصمت ۰ گزارش عملکرد اجرايي برنامه پزشك خانواده وبیمه روستايي »
انتشارات آرویج ۰ 496