ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست

صفحه 1:
. ی ان وم ‎ee‏ معا رم ۰ ورسلا ارائه دهنده : دکتر زرف ح اله دهقانی Signin tate 

صفحه 2:
‎٠‏ هدف کلی: ‏* آشنا نمودن دانشجویان با اثرات توسعه بر هوا. اکولوژی . مناظر زیبا ومناطق ساحلی » بر شرایط اقتصادی -اجتماعی فرهنگی 

صفحه 3:
اهداف رفتاری بايان اين دوره بايد: دانشجویان آنارزیابی » توسعه و انراج آن وا شرح دهد ۲- توسعه و اثرات آن را در حوزه های اجتماعی . اقتصادی و سیاسی را شرح دهد ۳- توسعه و اثرات آن را در وا را شرح دهد 4- توسعه و اثرات آن را در اکولوژی ومناظر زیبا را شرح دهد ۵- توسعه و اثرات آن را در مناطق ساحلی و دریاها شوح دهد سوارد توسعه با عواوض ناگوار را در محیط زیست توضیح دهد امدهای زیست محیطی سدها را شرح دهد. ۸-آثار مخرب فعالیت های انسانی را بر منابع طبیعی فهرست نماید نحوء ارزشیابی :آزمون پایان نیمسال منابع درسی: »-کریمی طاهره. ۱۳۸۷ اثرات جفرفیایی و زیست محيطى كردشكرى ساحلى و توسعه بايدار آن. ابهر- اداره آموزش و برورش - كروههائ آموزشى جغرافيء كارشناس ارشد سنجش از دور و ‎BAG‏ ینگتون, جی. ام؛ بر ۱۳۷۶ اكوتوريسم. اكولوزى: فعاليتهاى تفريحى و صنعت جهانكرد: انتشارات سازمان حفاظت محيط زيست. صفحه ١و‏ ٠ه‏ ای؛ ترجمه اسماعیل -کهرم» ۳سعرفان منش مجید . افیونی مجید؛ آلودگی محیط زیست آب.خاک و هوا ؛انتشارات ارکان چاپ اول ۱۳۷۹ نگتون جان م :دینگنون م آن:کاربردعلم اکولوژی درکاهش اثرات توسعه (پیش بینیاثرات توسعه و تاسیسات عمرانی بر محيط زيست ): ترجمه اسماعیل -کهرم. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست»۱۳۷۹. نگ عبدالحسین ؛ تکنولوژی و بحران محیط زیست ؛ مسسه انتشارات امیر کبیر تهران ۱۳۹۶ 

صفحه 4:
* انسان موّثر ترین و مهمترین عامل تغیرات زیست محیطو است که بمنظور دوام زندگی خود در محیط زیست اعم از بهره برداری از منابع وامکانات وصنعت و غیره ضمن ایجاد تفیرات مفید ومناسب موجبات تخریب را فراهم می آورد * کشور ما از یک سو با توجه به تنوع منابع طبیعی وداشتن قابلیت ها و توان با لقوه دارای پتانسیل های ویژه ای درجهت گسترش تولید بهره برداری و توسعه صنعتی در كنار ساير فعاليت های تولیدی وخدماتی می باشد . * واز سوی دیگر بلحاظ شرایط منطقه ای خشک ونیمه خشكه محیط زیستی آسیب پذیر دارد 

صفحه 5:
* باتوجه به مشکلات موجود اتخاذ فعالیت های مناسب برای دستیابی واستفاده از ابزارهای مدیریت محیط زیست در برنامه های توسعه صنعتی به منظور به حد اقل رساندن خسارات وارده به منابع ومحیط زیست وهمچنین برقراری یک نظام گسترده وپویا برای مواجه صحیح با آلودگی وتخریب به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار ضروری به نظر میرسد * دراین راستا بکار گیری روش علمی ارزیابی زیست محیطی اثرات میتواند اطمینان کافی از رعایت سیاست ها واهداف تعیین شده دربرنامه ها طرح ها وفعالیت های پروژه ها را در جهت تأمین ضوابط معیار ها وقوانین زیست محیطی فراهم اورد. 

صفحه 6:
* ارزیابی یکی از شیوه های مقبول برای دسترسی به اهداف توسعه پایدار می باشد و می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی ومدیریتی در اختیار بخش تصمیم گیری کشور قرار گیرد تا براین اساس ضمن شناسایی اثرات با لقوه زبست محیطی ناشی از پروژه های توسعه ای امکان انتخاب گزینه های مناسب و منطقی فراهم آید. * هدف اساسی ارزیابی وباز نگری زیست محیطی دخالت دادن ملاحظات زیست محیطی در فرایند برنامه ریزی است . ۶ در واقع پیش از انتخاب یک گزینه خاص لازم است تجزیه وتحلیل جامعی در زمینه پیامد های زیست محیطی هر یک از گزینه ها موجه صورت گیرد تا گزینه ای که کمترین عواقب زیست محیطی را ایجادمی کند و از نظر جنبه های فنی - اقتصادی نیز مطلوب باشد انتخاب شود 

صفحه 7:
* ارزیابی بعنوان یک ابزار مدیریتی با ارائه راه های استفاده صحیح ومنطقی از منابع انسانی وطبیعی سبب کاهش هزینه ها شده وبدین ‎bled‏ تأثیر بسزایی در برنامه ریزی های کوتاه وبلند مدت کشور داشته ودر نتیجه می تواند فشار بر اعتبارات مالی دولت را کاهش دهد . * ازسوی دیگرارزیابی بدلیل تسریع درامربرنامه ریزی موجبات حفاظت هرچه بیشتر از منابع را فراهم آورده و از بروز اثرات جبران ناپذیر بر محیط زیست جلوگیری 

صفحه 8:
* قبل از انجام هر پروژه عمرانی ضروری است که اثرات اجرای آن پروژه بر محیط زیست مورد ارزیابی قرار گیرد. * این موضوع نه با هدف جلوگیری از اجرای پروژه بلکه با هدف کاهش اثرات سوء آن بر محیط زیست تا حد اقل ممکن صورت می پذیرد. * توسعه صنعتی نیز بدون برنامه ریزی در خصوص مسایل اجتماعی فرهنگی وزیست محیطی در رفع بحران های موجود توفیقی نخواهد داشت واگر با حفاظت منابع طبیعی همراه نباشد مايه حياتى خود را نیز از دست خواهد داد. 

صفحه 9:
dee SB18 (Couirouvedd topart weesswed) 45.5 0 ولیربار در کسشور آمریکا مطرح شد زنمانیکه کستابیسهار خاموش نوشته را شلک ارسوندر سال!۱۹۶ منتشر شد. آ گاهی‌هایعمومین_سبت بسه موضوع محیط زبیستدر آمریکا به نسب بسا لارفتو باسرعنقا نیمه دهه ۶۰ رشد کرد. با چنین پیش زمینه های اجتماعی .در سال ۱۹۷۰ قانون ملی خط مشی محیط تدوین شد و برای اولین بار لزوم بکار بردن 160/) برای پروژه های بزرگ اجباری شد. قانون ملی خط مشی محیط زیستی مفهوم سیستم ‎CTD‏ را فراتر از مرزهای آمریکا بسط داد و مقری برای معرفی خط مشی (71) در خیلی از کشورهای اروپایی و آسیایی شد. يس ازآمریکا که پیشگام 710) بود. کشورهایی نظیر استرالیا ۰۱۹۷۴ تایلند ۰۱۹۷۵ فرانسه ۰۱۹۷۶ فیلیپین ۱۹۷۸ و پاکستان ۹۸۳ ۱شروع به تهیه سیستم 10) کردند 

صفحه 10:
* کنفرانس "محیط زیست و توسعه" در ژوئن ‎۱۹٩۲‏ از طرف سازمان ملل متحد در شهر ریودوژانیر(برزیل) بر گزار شد. در اصل ۷ بیانیه نهایی این کنفرانس لزوم ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه هایی که احتمالا اثرات منفی مهم بر محیط می گذارند تصریح شده است. * سازمان ملل از طریق برنامه محیط زیست( 666۳( و نیز بانک جهانی(060)) از طریق اداره بهداشت و محیط زیست دستورالعملی ‎polo‏ کرده اند که بنابر آن قبل از تصویب بودجه لازم برای اجرای طرح ها بزرگ توسعه, باید اثرات حاصله از اجرای آن طرح ها بر محیط زیست ارزیابی گرددند. * در میان کشورهای درحال توسعه. کشورهای آسیایی اقدامات محیط زیستی را خیلی زود شروع کردند و تا دهه ۱۹۸۰ همراه با ساير کشورها سیستم 710) داشتند 

صفحه 11:
مرکز مطالعات محیط زیستی وابسته به بخش شرقی مدیترانه سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۸۵ تشکیل شده است. اين مر کز در پایتخت کشور اردن مستقر است. ایران و سایر کشورهای بخش مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی(افغانستان, عراق. عربستان, کویت. اردن. قطر و ....) در ‎ol‏ مرکز عضویت دارند. در اجلاس های این مر کز علاوه بر فعالیت های مربوط به بهداشت محیط بر مسائل ارزیابی نیز تاکید می شود و دستورالعمل هائی در این زمینه صادر می گردد. 

صفحه 12:
تاريخجه 67109 در ايران در ايران ارزيابى ‎WUT‏ محيط زيستى در عين اينكه مفهومى جديد است ولى به لحاظ سابقه تاریخی می توان ذ آ قوانین محیط زیست قبلی جستجو کرد. سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس ماده ۶ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و وظایفی که به لحاظ انجام مطالعات و بررسی های محیط زیستی پیث شده بود در سال ۱۳۵۴ در ساختار تشکیلاتی خود یک بخش ویژه بنام دفتر بررسی اثرات توسعه ایجاد نمود که وظیفه این دفتر بر اساس شرح وظایف مصوب. بررسی اثرات فعالیت های مختلف در محیط زیست بود. در سال ۱۳۵۸ با کوچک شدن ساختار تشکیلاتی سازمان دفتر بررسی اثرات توسعه نیز منحل شد. مجددا در سالهای اخیر واحد مذکور با عنوان دفتر ارزیابی محیط زیست در حوزه معاونت محیط زیست انسانی سازمان ایجاد گردید و اجرای مقررات نظارتی مربوط به ارزیابی اثرات محیط زیست طرح ها و پروژه های توسعه را بر عهده گرفت. 

صفحه 13:
* در کشور ما وبر اساس اهمیت موضوع وبا پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست ارزیابی از سال ۱۳۷۳در کشور ما نیز جایگاه قانونی یافته است . * براساس مصوبه شورایعالی حفاظت محبط زیست مجریان پروژه های ذیل موظفند به همراه گزارش امکان سنجی ومکان یابی نسبت به تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی اقدام کنند 

صفحه 14:
* ارزیابی زیست محیطی اثرات توسعه : * مطالعات ارزیابی زیست محیطی اثرات توسعه در حقیقت آثار مثبت و منفی فعالیت را که می تواند به شکل مستقیم و غیر مستقیم در کوتاه مدت پا بلند مدت محيط زیست طبیعی و انسانی را به ابعاد محلی با مقیاس جهانی به شکلی بر گشت پذیر یا جبران ‎PAG‏ ‏تحت تاثیر قرار دهد پیش بینی . شناسایی و تعیین نموده و در چارچوب برنامه مدیریت زیست محیطی شیوه های پیش گیری و کاهش آثار ناگوار با روشهای مناسب ترسیم و جبران خسارت را پيشنهاد نموده و سپس با انتخاب بهینه گزینه های موجود در راه پایش و ممیزی برنامه های پیشنهای را نشان داده و سرانجام ‎AUS‏ مراحل کار را به صورت گزارشی روان در اختیار مسئولین قرار می دهد. 

صفحه 15:
کارخانجات پتروشیمی پالایشگاه ها نیرو گاه ها صنایع فولاد سد ها ودیگر سازه های آبی شهرک های صنعتی فرود گاه ها واحد های کشت و صنعت کشتار گاه های بزرگ صنعتی مراکز دفن زباله مراکز بازیافت صنعتی زباله طرح های خطوط نفت وگاز طرح های سکو های نفتی طرح های ذخیره گاه های نفتی طرح های بزرگ راه کشور طرح ها وپروژه های گردشگری 

صفحه 16:
براساس مصوبه هیات وزیران طرح های مشمول تهیه گزارش مذکور را به شرح ذیل اعلام داشته است : ۱- _ پالایشگاه درهر مقیاس ”2-17 کارخانجات پتروشیمی در هر مقیاس + الیدی بیش از یکصد مگاوات ۴ سدهاو دیگر سازهای آبی در سه بخش : الف) سدهای با ارتفاع بیش از ۱۵ متر و دارای ساختارهای جنبی بیش از چهل هکتار و یا مساحت درياجه هاى ب تبصره ‎-١‏ سدهاى باطله (نكهداشت موادآلوده)در هر اندازه مشمول ارزيابى زيست محيطى ميباشند. ب) درياجه هاى انسان ساخت با مساحت بيش از جهارصد هكتار. تبصره 7- اندازه درياجه ها پرورش بزيان در مقياس كوجكتر از جهارصد هكتار با هماهنكى وزارت جهاد سازند كى سازمان محيط زيست ج ) طرح ها و پروژه های آبیاری و زهکشی در وسعت ب 

صفحه 17:
۵- شهرک های صنعتی در وسعت بیش از صد هکتار ۶- فرودگاه ها با طول باند بیش از ۲۰۰۰ متر ۷- واحدهای کشت و صنعت در وسعت بیش از ۵ هزار هکتار ۸- کشتارگاه های بزرگ صنعتی ‎-٩‏ مرکز دفن زباله برای شهرهای با جمعیت بیش از دویست هزار نفر و شهرهای جدید ‏۰- مرکز بازیافت صنعتی زباله ( کارخانه کمپوست) ‏۱- صنایع فولاد در دوبخش زیر: ‏الف) واحدهای تهیه کننده خوراک ذوب . ذوب با ظرفیت تولیدی بیش از سیصد هزار تن در سال ‏ب) واحدهای نورد . شکل دهی با ظرذ سال ‏تولیدی بیش از صد هزار تن در ‎ 

صفحه 18:
۴ ۱۲- طرح های خطوط نفت و گاز ۰ ۱۳-طرح های سکوهای نفتی * ۱۴-طرحهای ذخیره گاه های نفتی ۶ ۱۵-طرح ها بزرگ جنگلداری ۶ ۱۶-طرح ها و پروژه های بزرگ راه کشوری ۶ ۱۷-طرح ها و پروژه های بزرگ راه آهن کشور ۴ ۱۸-طرح های گردشگری * ٩۱-طرح‏ ها و پروژه های بزرگ توسعه ملی در سواحل کشور در محدوده ای به عرض يك كيلو متر بعد از اراضی ساحلی با حداکثر سه کیلومتر از ساحل ۰ ۲۰-سنگ مس با حداقل ظرفیت استخراجی یک میلیون تن در سال ۶ ۳۱-سنگ آهن با حداقل ظرفیت استخراجی ششصد هزارتن در سال ۰ ۲۲-سنگ طلا با هر ظرفیتی ۴ - سرب و روی باحداقل ظرفیت استخراجی یکصد هزار تن در سال 

صفحه 19:
۴- سایر فلزات با حداقل ظرفیت استخراجی یکصد هزار تن در سال ۵- زغال سنگ با حداقل ظرفیت استخراجی ۸۰ هزار تن در سال ۶- تمک آبی با سطح بیش از چهارصد هکتار ۷- کارخانجات سیمان ۳۸- کار خانجا قند و شکر - کارخانجات تولید گچ و آهک صنعتی ۰- واحدهای تولید مواد اولیه بهداشتی . آرایشی و داروسازی ۱- کارخانجات بزرگ تولید قطعات خودرو و دارای هرسه واحد ذوب , ريخته گری و آبکاری ۲- واحدهای تصفیه دوم روغن موتور مقیاس مربوط بندهای ۲۷ تا ۳۲ دردست مطالعه کارشناسی است ۳- طراح های احداث و بهره برداری از ميادین نفت و گاز جدید با بیش از ۱۰ حلقه چاه و همچنین طرحهای توسعه میادین نفت و گاز موجود در صورتی که بعد از توسعه تعداد چاهها به پیش از ۰ احلقه برسد . 

صفحه 20:
* ارزیابی زبست محیطی مقدمانی * مطالعه مقدماتی زیر مجموعه ای از قوانین ارزیابی است که به نهاد هدایت کننده اجازه می دهد تا یک ارزیابی مقدماتی زیست محیطی را در ابتداانجام داده و براساس آن مشخص کند که آیا پروژه پیشنهادی دارای اثرات آشکاربر محیط زیست می باشد يا خیر . 

صفحه 21:
بنابراین مطالعه مقدماتی می بایست فرصت مناسبی برای آگاهی از پی آمد زیست محیطی یک طرح را تامین کرده وعلاوه بر اين موارد ذیل را نیز پوشش دهد : ۱- تشریح فنی طرح ۳- تشریح موقعیت زیست محیطی منطقه ۳- عملیات کاهش اثرات ۴- ارتباط متقابل با طرح ها وبر نامه های عمومی ۵- فهرست تهیه کنندگان گزارش 

صفحه 22:
* انجام کامل ارزیابی برای هر پروژه ضرورت ندارد وبنابراین تهیه گزارس ارزیابی مقدماتی خطوط اصلی واساسی ارزیابی ونیاز پروژه به تهیه گزارش جامع را مشخص میکند. * تهیه یک. گزارش مقدماتی دارای اهمیت زیادی است زیرا در بسیاری از موارد با بکار گیری بودجه کمتر تشریح کلی دامنه و ابعاد اثرات صورت پذیرفته وامکان صدور مجوز اجرای پروژه صادر خواهد شد ودر صورت عدم کفایت اطلاعات مطالعات جامع تر صورت می پذیرد 

صفحه 23:
موارد تاثیر فعالیت های عادی انسانی بر محیط زیست کاربری های روستائی و تولید محصولات کشاورزی تولید محصولات دامی تخریب ساختمان های روستائی و تل انبار کردن نخاله های ساختمانی تغییر کاربری مناطق حفاظت شده ( تبدیل تاغ کاری به کاشت محصولا ت کشاورزی چرای بیش از اندازه مناطق حفاظت شده و مراتع طبیعی تولید یک محصول بیش از ظرفیت عادی و طبیعی منطقه اصرار به خود کفاتی یک نوع محصول و کاهش تولید محصولات دیگر تخریب محیط زیست پایدار دست ساز انسان بر اساس نگاه تنگ نظرانه وارد نمودن گونه های گیاهی و جانوری که با اقلیم و طبیعت منطقه سازش نداشته و یا اينکه گونه های بومی را به خطر می اندازد انبار کردن زباله های ساختمانی و کار گاه های تولید مصالح مانند سنگتراشی ها و بلوک سازی و آجر زنی استفاده از معادن شن وماسه و یا خاک 

صفحه 24:
ارزیابی اثرات توسعه بر مناظر زیبا و بکر و مناطق ساحلی 

صفحه 25:
مناطق ساحلی از پربارترین و پویاترین مناببع اکولوژیکی و بستر فعالیت‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی در جهان به‌شمار می‌روند. منلبع ارزشمند اکولوژیکی. تنوع زیستی و ذخلیر سرشار نفت و گاز و فعالیت‌های عظیم اقتصادی این مناطق را به یکی از حساس‌ترین و ارزشمندترین مناطق در جهان تبدیل تموده است. در طی دهه‌های اخیر بهرمبرداری نادرست از این متلبع ارزشمند اغلب مناطق ساحلی جهان را با وضعیتی بحرانی و خطرناک مواجه ساخته به گونه‌ای که فشارهای وارده بر آن‌ها بسیار بیشتر از ظرفیت تحمل زیست محیطی آن‌هاست. افزایش جمعیست. بهره‌برداری بی‌رویه از منابع. آلوده‌سازی مناطق ساحلی. توسعه فعالیت‌های ناسازگار با محیط و عدم هماهنگی بین فعالیت‌ها در نوار ساحلی از مهم‌تریین دلایل ایجاد فشار بر اين مناطق هستند. بر طبق بررسی‌ها بیش از ‎۳٩‏ درصد از جمعیت جهان در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از سواحل زندگی می‌کنند. البته جمعیتی که فعالیت‌هایشان بر اکوسیستم ساحلی اثر می‌گذارند و از طرفی ادامه زندگی‌شان وابسته به سواحل و اقیانوس‌هاست بسیار بیشتر از این ارقام می‌باشد و قطعا اکثریت جمعیت کره زمين را در بر مى كيرد 

صفحه 26:
به طور خلاصه می‌توان مهم تریین مشکلات مناطق ساحلی که توسعه پایدار محلی. منطقه‌ای ملی و جهانی را تهدید می‌نماید. به صورت زير دسته‌بندی کرد: -تمرکز جمعیت در نوار ساحلی و تهدید منابع طبیعی با ارزش این ناحیه -بهره‌برداری خصوصی از حقوق توسعه و منافع حاصل از آن -کاهش تنوع زیستی و از دست دادن گونه‌های آسیب‌پذیر دریا و خشکی -گسترش انواع آلودگی‌های زیست‌محیطی در ‎ple‏ مناطق ساحلی (خشکی و دریا) -از بين رفتن آثار تاریخی و باستانی - ایجاد تضاد و هماهنگی و تزاحم میان منافع حاصل از انواع فعالیت‌های اقتصادی به واسطه بخشی‌نگری در طرح‌های توسعه -محدود شدن دسترسی عمومی به سواحل و منافع آن 

صفحه 27:
* ایران نیز با حدود سه هزار کیلومتر مرز ساحلی با ذخایر غنی. منابع طبیعی ارزشمند و اکوسیستم‌های مولد و حساس در دریای خزر. خلیج فارس و دریای عمان با مشکلات یادشده مواجه اسست(۷۰۰ کیلومتر ساحل در شمال ۲۱۰۰ کیلومتر در جنوب ). 

صفحه 28:
* در سواحل شمالی ایران؛ بهره‌برداری نامناسب و بیش از ظرفیت از منابع طبیعی. تخریب و تغییر اکوسیستم‌های طبیعی و تغییر کاربری حاصلخیزترین اراضی جلگه‌ای و جنگلی: بهره‌برداری بی‌رویه از منایع زیرزمینی و پیشروی آب‌های شور به داخل آبخوان‌های شیرین و آلودگی روزافزون منابع آب سطحی. آلودگی زیست‌محیطی ناشی از دفع نامناسب فاضلاب و انتقال زه‌آب کشاورزی. فعالیت‌های اکتشاف استخراج و انتقال ذخایر نفت. فقدان تعامل مناسب میان زیربخش‌های مختلف حمل و نقل. بالا بودن تراکم جمعیت و محدود بودن فرصت‌های شغلی. مکانیابی نامناسب شهرک‌ها و نواحی صنعتی, يايين بودن سطح خدمات برتر در شهرهای میانی و متوسط و نابرابری شدید فضایی در نظام خدماتی و نظیر آن‌ها از عمده‌ترین چالش‌هایی است که به رغم وجود قابلیت‌های ممتاز جغرافیایی. طبیعی و اکولوژیکی در سراسر این منطقه به‌چشم می‌خورد. 

صفحه 29:
در سواحل جنوبی ايران نیز بهره‌سبرداری غیراصولی از منابع طبیعی, فقدان تأسیسات کافی مهار آب‌های سطحی و کاهش آب‌های زیرزمینی. عدم تجهیز تأسیسات بندری متناسب با قابلیت‌های توسعه منطقه. عدم تنایسب که ای زیربنایی و به‌ویئه ظرفیت شبکه حمل و نقل متناسب با الزامات توسعه. عدم رعایت استانداردهای زیست‌محیطی در استقرار فعالیت‌ها. عدم وجود تعادل فضلیی میان تمرکز فعالیت‌های مدرن صنایع نفت و گاز با سایر فعالیت‌ها. تغییر کاربری اراضی مستعد کشاورزی. شكاف ميان شاخص‌های زیربنلیی - فیزیکی: کمبود تأسیسات و تجهیزات گردشگری. افزایش آلودگی آب دریا و مناطق ساحلی و نظیر آن‌ها از اصلی‌ترین چالش‌هایی است که به‌رغم وجود موقعیت حساس و استراتژیک در جوار آب‌های آزاد بین‌المللی, قرار گرفتن در مسیر کریدورهای بین‌المللی شمال و جنوب و دسترسی به بازارهای مستعد منطقه. برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز و صنایع وابسته و منبع غنی دریایی در آن مناطق مشاهده می‌شود. 

صفحه 30:
با وجود سازمان‌های حفظ محیط زیست در کشورهای پیشرفته. سازمانهایی وجود دارند که محیط زیست در جهان سوم را قربانی نفع اقتصادی خود می‌کنند. این تخریب به ۴ روش انجام می‌گیرد و مانع توسعه جهان سوم است. -ازبین رفتن منابع طبیعی -آلودگی محیط زیست -تحمیل مصرف سموم خطرناک -توسعه ناپایدار 

صفحه 31:
فخ مت مستئله گردشگری و اثرات آن محیط زیست 

صفحه 32:
مسئله گردشگری به دلایل زیر محیط زیست را تهدید می کند. فاضلاب تأسیسات توریستی آلودگی سوختی و صوتی قایقهای تفریحی از بين بردن آبسنگ های مرجانی پوشش گیاهی و نابودی حیات جانوری صید آبزیان و ایجاد مزاحمت برای ماهیها تغییر کشتزارها و تبدیل آن به تأسیسات مورد نیاز فرسایش خاک زباله ها و مواد زائد جامد هر یک انبوهی از مشکلات را به ارمغان آورده است 

صفحه 33:
* ظرفیت برد * اصطلاح ظرفیت برد معرف حداکثر تعداد گردشگرانی است که در یک منطقه پذیرفته می شوند و اگر تعداد از اين فراتر رود. خسارات فراوانی به محیط طبیعی وارد خواهد آمد. * ظرفیت برد طبق تعریف دیگری عبارتست از «حداکثر تعداد افرادی که می توانند از مکان استفاده نمایند به نحوی که تغییر قابل توجهی روی محیط زیست طبیعی وارد نشود و کیفیت بهرمندی بازید کنندگان از طبیعت نیز کاهش نیابد. 

صفحه 34:
گردشگر و گردشگری تعریف سازمان ملل براساس پیشنهاد کنفرانس بین المللی ترانسپورت در سال ۱۹۶۴ از گردشگر بیان می دارد: «گردشگر کسی است که به منظور تفرج. بازدید از نقاط دیدنی» معالجه, مطالعه, تجارت, ورزش و یا زيارت به كشورى غير از کشوری که در آن اقامت دارد سفر می کند مشروط بر اینکه حداقل مدت اقامت او از ۲۳۴ ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد». 

صفحه 35:
* اما شاید بهترین تعریفی که از گردشگری شده است تعریف ماتیسن و وال (۱۹۸۲) باشد: * « توریسم یا گردشگری, حرکت معاصر مردم است برای اینکه اوقات فراغت خود را در مکاتهابی بیرون از خانة صرف نموده و اقامت نمایند. فعالیتهایی است که طی اقامتشان انجام می دهند و نیز تسهیلاتی است که متناسب با نیازهایشان ایجاد می شود. 

صفحه 36:
* انواع گردشگری * توریسم یا گردشگری به دو دسته تقسیم می شود: داخلی و خارجی. * گردشگری داخلی عبارت است از سفرهایی که با انگیزه ها و شرایط ی بین المللی اما در داخل محدوده یک کشور صورت می > 

صفحه 37:
* به علت سهولتی که در بطن گردشگری داخلی وجود دارد. این نوع توریسم از رونق بیشتری برخوردار است و سهولت آن را عواملی مانند کوتاهی فاصله هاء آشنایی قبلی با محیط و فضاء آشنایی با زبان رایج. عدم مقررات عبور از مرز و گمر کات و تبدیل پول و .... اطمینان کلی مسافر به تأمین ناشی از بومی بودن و صرفه جویی يا لااقل تصور صرفه جویی در هزینه های سفر بخصوص حمل و نقل يديد مى اورند. * عامل درآمد افراد در انتخاب سفرهای داخلی به جای مسافرت های خارجی تأثیر به سزایی دارد 

صفحه 38:
گردشگر گردشگران(چه داخلی و چه خارجی) در محیط بسته و یا فضای باز به فعالیتهای تفریحی می پردازند. در محیطهای باز. گردشگران به سر گرمیهای متعددی رو می آورند که تمامی اين گونه تفریحات و یا سر گرمیها تحت عنوان «تفرج و یا گشت و گذار» مطرح می شوند. به همین دلیل تفرج ها یا گشت و گذار به سر گرمیهایی گفته می شود که توسط گردشگران فقط در محیط باز اتفاق می افند. 

صفحه 39:
* انواع جاذبه های گردشگری * هر منطقه برای جلب گردشگر از نقاط دیگر و با انگیزه های متفاوت از منابع توربستی خود سود می برد. این مناطق عمدتا به دو دسته تقسیم می شوند: * الف) جاذبه های مهیا(طبیعی) که منظور از آن عوامل طبیعی از قبیل آب و هوای خوش, مناظر مطلوب. امکان ماهیگیری, دریانوردی و اسکی روی آب. آبهای گرم معدنی. امکان کوهنوردی و اسکی, شکار و ... می باشد. برای استفاده از جاذبه های مهیاء گردشگری تحت عناوین گردشگری تفریحی. درمانی و ورزشی صورت می پذیرد. 

صفحه 40:
* ب) جاذبه های نامهیا(دست ساز بشر) به عواملی گفته می شود که به دست بشر ساخته شده اند و از آنها برای جلب گردشگر استفاده می کنند مانند: موزه ها. آثار باستانی و تاریخی, نمایشگاههاء زیارتگاه ها و غیره. برای استفاده از جاذبه های نامهیا گردشگری تحت عناوین گردشگری فرهنگی, مذهبی, تجارتی و سیاسی صورت می گیرد. 

صفحه 41:
گردشگری ساحلی منابع طبیعی و فرهنگی که پایه و اساس گردشگری و تفرج را در ساحل شکل می دهند. شامل مسائل عمده ذیل می شوند: الف) آب و آبزیان ب) پوشش گیاهی ج) توپوگرافی د) زمين شناسی و خاک ه) اقلیم و) ویژگیهای تاریخی ز) ویژ گیهای نژادی. اطلاعات و راهنماها ح) فعالیت های ساختمانی ط) صنعت و تأسيسات 

صفحه 42:
* گردشگری و تفرج در نواحی ساحلی, دارای جایگاهی است که در چهار زیر منطقه موازی با ساحل قرار دارد: * ۱)منطقه آبهای ساحلی(2۷7۲()) * این منطقه دریایی اکولوژیکی نزدیک ساحل, از فلات قاره شروع می شود و تا ساحل ادامه دارد. این منطقه غنی ترین منطقه برای ماهیگیری است و غالبا شامل صخره ها و ستونهای سنگی جالب توجه می باشد. این قسمت برای سفر به جزایر نزدیک. نیز مورد استفاده قرار می گیرد. 

صفحه 43:
* ۲)منطقه ساحل(»:)) * هم محدوده ای از دریا و هم محدوده ای از خشکی را در بر می گیرد. بخصوص اگر گسترده و شنی باشد. بسیاری از بازیها و ورزشهای آبی گروهی را حمایت می کند. 

صفحه 44:
(Ghoretard) 61 als ‏۳)منطقه پهنه‎ این منطقه به ناحیه پشت منطقه ساحل اطلاق می شود و بسیاری از تفریحات دریایی را حمایت می کند. مانند چادر زدن؛ پیک نیک و گردش بیرون شهر. در برخی مکانهاء این منطقه هتلها و برخی مشاغل را در بر می گیرد. چشم انداز مهم این منطقه منظره دریاست 

صفحه 45:
* ۴)منطقه پس کر انه(2) * اراضی يشت مناطق ساحلی عموماً شامل مناطقی است که خدماتی را برای فعالیتهای تفریحی در بر می گیرد. منظره ساحلی توسط پستی ها و بلندی ها و پوشش گیاهی شکل گرفته است. 

صفحه 46:
منطقه پس کرانه منطقه پهنه کرانه ای منطقه ساحل منطقه‌آبهای ساحلی “عد له ‎By‏ ی ها ها ۲ ‎RANA‏ يح حم يد ‏یر ‏مقطقه بك ‎Laas‏ و امكاثات ‏منطقه هتلها و مشاغل ديكر كرش بيرون ششهرء ربيك نيك» جادرزنن ‏محدوده بازی ها و ورزشهای آبی ‏محدودهماهیگیری و ‏سر به جزایر ‎ 

صفحه 47:
اثرات گردشگری وظیفه اصلی جلب گردشگر حفاظت از منابع توریستی محسوب می شود و باید سعی کافی بعمل آید تا با تعیین مقررات و قوانین لازم جهت حفظ حریم راهها و گذرها و مسپر رودها و همچنین تعيين نوع استفاده از اراضی و نیز مقررات ساختمانی, ویژگیهای طبیعی منطقه حفظ گشته و حتی المقدور از هر نوع اقدامی که صدمه ای به آن وارد آورد. با دور اندیشی کافی جلوگیری به عمل آید. 

صفحه 48:
* به هر صورت توجه به فواید گردشگری نباید موجب فراموش کردن جنبه های نامطلوب این پدیده گردد. * مطالعه ای که توسط سازمان ملل متحد در مورد تأثیر گردشگری بر کشورهای در حال توسعه انجام گرفته نشان داده است که با وجود اينکه صنعت گردشگری موجب شکوفایی اقتصادی کشورهاو مناطق میزبان می گردد و مبادلات فرهنگی را قوت می بخشد. متاسفانه از طرف ديكر موجب خللهای اجتماعی و زیست محیطی نیز می گردد. 

صفحه 49:
* اثرات فرهنگی-اجتماعی گردشگری * وقتی انبوه گردشگران به منطقه ای دیگر می روند. شیوه ‎sla‏ رفتاری, لباس پوشیدن. غذاخوردن و فرهنگ خاص خود را به ان جامعه وارد می کنند که ممکن است با معیارهای فرهنگی آن جامعه فرق داشته باشد و موجب به خطر افتادن اساس نظم اخلاقی جامعه میزبان, عدم توجه به رسوم و عادات محلی و در نتیجه سست کردن بنیادی روش زندگی محلی شود. 

صفحه 50:
* از طرفی جنبه های مثبت فرهنگی- اجتماعی گردشگری نیز شامل تبادل فرهنگی میان کشورها و مناطق مختلف و افزایش بینش اجتماعی و تفاهم بین المللی می شود. 

صفحه 51:
* اثرات زیست محیطی گردشگری * محیط زیست طبیعی شامل آنچیزی است که در طبیعت وجود دارد. مانند آب و هواء زمين و خاکهای آن. توپوگرافی؛ زمین شناسی, منابع آب. گیاهان. جانوران و سیستمهای اکولوژیکی. محیط زیست دیگری نیز وجود دارد که مصنوع انسان است و عوارض انسان ساز را در بر می گیرد که عموماً انواع ساختمانها و توسعه ساختاری هستند همانند مکانهای تاریخی و باستانی. 

صفحه 52:
* مشکلات بالقوه اثرات زیست محیطی گردشگری بدین دلیل است که غالباً در محیطی حساس و آسیب پذیر ایجاد می شوند.. * همانند جزایر کوچکه یا دز نواحی ساحلی دزیایی. کوهستانها نواحی صحرایی ویژه و در مکانهای تاریخی و باستانی؛ زیرا این مکانها پیشترین جاذبه را برای جلب گردشگر دارند. * مسائل زیست محیطی گردشگری شامل تخریب محیط زیست بدلیل ایجاد ساختمان ها و یا آلوده نمودن محيط زیست طبیعی است. 

صفحه 53:
گسترش فعالیتهای مربوط به گذران اوقات فراغت و گردشگری در یک ناحیه مشاغل متعددی را پدید می آورد و در نتیجه ممکن است عده زیادی به آن ناحیه مهاجرت کرده و جمعیت منطقه مورد نظر افزایش یابد. به دنبال آن تعداد خانه های کوچک اجاره ای, تعمیر گاه های اتومبیل. رستوران ها و مغازه ها افزایش یابد. قیمت زمین بالا رود و راههای اصلی و فرعی توسعه يابند. با افزایش این سکونتگاه ها و بناهاء وسعت چشم اندازهای طبیعی آن ناحیه کاهش يافته و چشم اندازهای ساخته دست انسان (مصنوع) بیشتر می شود. انواع و محدوده اثرات زیست محیطی گردشگری به انواع و تراکم توسعه گردشگری بستگی نزدیک دارد. 

صفحه 54:
انواع اثرات زیست محیطی گردشگری گردشگری هم می تواند اثرات مثبت بر محیط زیست بگذارد و هم اثرات منفى و يا اينكه هيج اثر قابل توجهی نداشته باشد؛ البته این موضوع بستگی دارد به اينکه گردشگری چگونه توسعه يافته و چگونه برنامه ریزی و مدیریت شده است. همانند سایر گروههای گردشگری. توریسم ساحلی نیز پیامدهای مثبت و منفی به همراه دارد. پیامدهای مثبت در ایجاد و افزایش امکانات رفاهی. زمینه های اشتغال, شکستن سدهای فرهنگی, آشنایی با ناشناخته ها و بهبود پایه های اقتصادی تحقق می یابد. ۱ 

صفحه 55:
الف - اثرات مثبت نگهداری نواحی طبیعی مهم: همانند پارکهای ملی و حفاظت شده. بدون وجود گردشگری امکان دارد این نواحی به کاربرد دیگری اختصاص داده شوند. - نگهداری مکانهای باستانی و تاریخی و ویژگیهای معماری: این مکانها بعنوان جاذبه های گردشگری برای کشورها و مناطق مختلف مطرح می شوند و در برخی مناطق عایدات و درآمدهایی که مستقیماً از گردشگران در اين مکانها بدست می ‎oul‏ کمک بزرگی هم به اقتصاد هم به نگهداری این مکانها می نماید. - بهبود کیفیت محیط زیست: گردشگری محرکی است برای کنترل زیبایی های طبیعت از طریق چشم اندازها. طراحی ساختمانهای مناسب. کنترل علائم و ایجاد ساختمانهای بهتر. 

صفحه 56:
بهبود محیط زیست و توسعه زیر ساخته؛ همانند توسعه ذخایر آبی و مدیریت مناسب آب. زیرا گردشگری ‎RES‏ ‏آبی بیشتری را می طلبد. - تاسیسات زير بنایی که برای توسعه توریسم ایجاد می شوند. برای افراد آن مناطق نیز مفید است. همانند خطوط هوایی, فرودگاههاء آزاد راهها که ‎lye‏ ‏بخش حمل و نقل و اقتصاد نیز مفید است. 

صفحه 57:
ب -اثرات منفی * امروزه مسائل زیست محیطی در مر کز برنامه ریزی ها قرار دارد؛ اما پروژه های بسیار زیادی بدون توجه به اثرات زیست محیطی آن انجام می شود. ۰ در حوزه جهانی کیفیت محیط زیست عمده ترین مسئله بوده و بسیار حائز اهمیت است خصوصاً اينکه گردشگری به این مسئله وابستگی بسیار شدید دارد. 

صفحه 58:
* زیانهای زیست محیطی زیادی بدلیل برنامه ریزی ضعیف. مکان یا مقیاس پروژه ها بوجود آمده و توسعه گردشگری تنها عامل آن نبوده است. * اگر توسعه توربسم و برنامه ریزی آن با دقت صورت نگیرد اثرات منفی و نامطلوب آن شامل موارد ذیل مى شود: 

صفحه 59:
آلودگی آب: اگر سیستم مناسب فاضلاب برای هتلها و مکانهای گردشگری در نظر گرفته نشود. آلودگی آبهای زیرزمینی را از طریق فاضلاب نزدیک رودخانه. دریاچه و یا ساحل در بر خواهد داشت و اين وضعیت در سواحل یعنی جائی که هتلها قرار دارند و گردشگران نیز برای شنا به آن مناطق می روند. غیر عادی نیست. 

صفحه 60:
* البته آلودگی آبهای سطحی, دریاچه ها و دریا تنها از اين طریق صورت نمی گیرد بلکه خود فعالیتهای گردشگری همانند حمل و نقل قایقهای موتوری گردشگران و ريخته شدن سوخت قایقها به دربا و یا تمیز کردن قایقها و ریختن اب كثيف ان به درياء بویژه در بنادر بسته که سیستم چرخش آب کند است موجبات آلودگی را فراهم می اورد. 

صفحه 61:
-آلودگی هوا: گردشگری عموماً یک صنعت تمیز قلمداد میشود. اما آلودگی هوا از جانب توسعه گردشگری از استفاده مفرط وسایل نقلیه احتراق داخلی(ماشینها, اتوبوسها و موتور سیکلت ها) منتج می شود که این وسایل برای یا بواسطه گردشگران در نواحی ویژه خصوصاً نواحی جاذب گردشگر که تنها یک جاده دارد استفاده می شود . البته آلودگی هوا شامل گرد و غبار برخاسته از زمینهای بدون پوشش گیاهی نیز می شود. 

صفحه 62:
آلودگی صوتی: سر و صداى ناشى از موتورهاء ماشينهاء هواييماهاء مسابقات جذاب كردشكرى (رالى و غيره) ماشينهاى شن سوارى يا ماشينهاى برف نوردى مثل سورتمه هاى موتورى و قايقهاى موتورى مى تواند براى كوش مضر بوده و فشارهاى فيزيكى ايجاد نمايد. 

صفحه 63:
* -بد نمائی چشم انداز(0:(): این آلودگی می تواند از چندین منبع ناشی شود: هتلهایی که دارای ساختمانهای ضعیف و بر خلاف قواعد ساختمانهای * استفاده از مصالح ساختمانی نامناسب بر روی سطوح خارجی طرحهای تسهیلات گردشگری که برنامه ریزی خوبی ندارند. چشم اندازهای نامناسب استفاده از علائم تبلیغاتی بسیار بزرگ و حجیم تسهیلات خطوط تلفن و برق و ... مانع شدن تأسیسات بر روی مناظر طبیعی تسهیلات ضعیف ساختمانی و چشم اندازها. 

صفحه 64:
مشکلات دفع مواد زائد: ‎٠‏ ریختن زباله در نواحی گردشگری مشکلی رایج است که بدلیل تعداد زیاد افراد استفاده کننده از ناحیه و انواع مختلف فعالیتهایی مثل پیک نیک رفتن بوجود می آید و نیز زباله های جامد هتلها و مکانهایی که هم زباله تولید می کنند و هم آمشکلات سلامت محیطی را از نظر جانوران موذی بیماریها و آلودگی و ایجاد مناظر ناخوشایند بوجود می آورند. 

صفحه 65:
* -زیانهای اکولوژیکی: ۰ انواع مختلف مشکلات ناشی از استفاده و توسعه کنترل نشده گردشگری و استفاده بيش از حد محیط زیست طبیعی حساس و آسیب پذیر توسط گردشگران, می تواند خسارت اکولوژیکی به بار آورد. 

صفحه 66:
برای مثال از بین بردن رشد گیاهان در پارکها و نواحی حفاظت شده توسط برخی از گردشگران که از میان آنها گذر می کنند و خاک اطراف پوشش گیاهی را فشرده می سازند. قطع درختان توسط گردشگران برای استفاده سوخت آتش چادرها و فرسایش ناشی از استفاده بیش از حد از محيط براى كردش كردن و درست كردن جاده و ‎boy‏ در نواحى يرشيب دامنه ها. 

صفحه 67:
محیط زیست ساحلی ودریایی در برابر استفاده شدید و نامناسب؛ بسيار آسيب يذيرند. از بين رفتن حيات دريايى توسط كردشكران يا توسط اهالى بومى براى فروش به گردشگران از بين رفتن صخره ها و تيه هاى مرجانى و... اين مناطق را تهى مى نمايد. شكسته شدن مرجانها توسط قايقها و كشتيها مى تواند مشكلات بزرگی را بوجود بياورد و نيز از بين رفتن مرجانها توسط رسوبات و آلوده كننده هایی که از یک توسعه نا مطمتن ناشی شده لند. چه به صنعت گردشگری مربوط باشد چه نباشد. می تولند مشکلاتی را در این مناطق ایجاد نماید. 

صفحه 68:
* طراحی و مکانیابی نامناسب اسکله هاء موج شکن ها و ساختارهایی مشابه در آبهای ساحلی, مراحل تشکیل سواحل محلی را دستخوش تغییر قرار داده و بسوی 

صفحه 69:
حوادث زیست محیطی: طرح های ضعیف کاربری اراضی و طراحی های مهندسی تسهیلات گردشگری همانند انواع دیگر توسعه می تواند موجب فرسایش, زمین لغزش. سبلاب وسایر مشکلات گردد. در جزایر اقیانوس آرام نمونه های چندی از هتلهایی وجود دارد که نزدیک به خط ساحلی ساخته شده اند و با فرسایش از بين رفته و یا توسط امواج بزرگ طوفان خسارت دیده اند. در غالب موارد. طراحی خوب از خسارتهای ناشی از حوادث محیطی جلوگیری نمی کند؛ اما گستره آّن را تا حد زیادی کاهش می دهد. 

صفحه 70:
خسارت به مکانهای تاریخی و باستانی: استفاده بیش از حد و نامطلوب موجب فرسایش و نهایتاً تخریب این مکانها می گردد. بازدید مکرر گردشگران از آثار و ابنیه تاریخی و آلودگی ناشی از دود خودروها در اطراف این بناهاه موجب کثیف شدن و تخریب ‎OT‏ ها می شود. در بعضی موارد تماس دستها با اشیای بناهای تاریخی و بالا رفتن جمعيت انبوه از يله ها به آن ها آسيب می رساند. 

صفحه 71:
-مشکلات کاربری اراضی: اگر توسعه مطلوب با توجه به اصول بر نامه ریزی درست کاربری اراضی صورت نگیرد. توسعه گردشگری می تواند موجبات بروز مشکل در کاربری اراضی گردد. تسهیلات توریستی ممکن است زمینی را به خود اختصاص دهد که برای سایر کاربری ها مثل کشاورزی, پارکها و...مناسب تر تسهیلات و امکانات ممکن است شکلی نواری یا توسعه ای تجاری - خطی داشته باشد که برای نگهداری زیر ساختها کافی نیست و شرایط ازدحام خطرناکی را ایجاد کرده و منظره ای ناخوشايند يديد مى آورد. 

صفحه 72:
* توسعه خانه ها به منظور گذراندن تعطیلات مشکلات گسترش عرضی شهر را بوجود می آورد. ۰ هتلهایی که احیاناً نزدیک به ساحل یا سایر جاذبه ها ساخته شده اند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. * بدون کاربری اراضی یکپارچه و طراحی زیر بنایی. ممکن است تاسیسات بیش از حد ایجاد بار نموده و بسوی تراکم و ازدحام و ذخایر آبی و سیستمهای دفع فاضلاب نا کافی رهنمون شوند. 

صفحه 73:
از دیگر اثرات منفی می توان به موارد زیر اشاره کرد: فرسایش خاک رانش زمین تغییرات خط ساحلی آسیب به آبسنگ های مرجانی نابودی زیستگاههای ساحلی خشكه شدگی یا آلودگی آبهای زیرزمینی فشار بر روی منابع آب و انرژی معابر عمومی ساحلی و دسترسی به کنار دریا و کاربری به خطر افتادن بهداشت و سلامتی ناشی از شبکه های ناکافی دفع زباله و فاضلاب. 

صفحه 74:
ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه زمین گرمایی مشکین نیروگاه زمین گرمایی مشکین شهر در سال ۱۳۸۵ در دامته سبلان توسط معاونت وزارت نیرو به بهره‌برداری خواهد رسید و براساس ماده یک آیین‌نامه اجرایی تبصره ۸۲ قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی و اجتماعی مبنی بر انجام ارزبایی اثرات توسعه طرح‌های بزرگه ارزیابی زبست محیطی این نیروگاه از سال ۹ توسط سازمان بهر‌وری انرژی ایران در حال انجام است. منطقه مطالعاتی, حرزه آب‌خیزی به مساحت ۱۳۲ کیلومتر مربع واقع در جنوب شهر مشکین شهر است. اطلاعات وضعیت موجود در محیط زیست منطقه قبل از شروع فعالیت‌های زمین گرمایی شامل محیط فیزیکی: بیولوژیکی و اجنماعی در طول سال ۱۳۷۹ جمع‌آوری گردیده است. انرژی زمین گرمایی منبع انرژی زمین گرمایی. حرارت طبیعی زمین است که از مواد مذاب یا ماگما نشأت می‌گیرد اين حرارت توسط یک سیال انتقال‌دهنده اعم از بخار یا آب داغ و يا هر دو به سطح زمین راه می‌یابد. از موارد کاربرد ليد برق و استفاده گرمایی می‌توان به دو استفا و... اشار مانند تأسیسات حرارتی» پرورش ‎J‏ در سال ۱۹۰۶ برای اولین بار در دنی؛ استفاده تجاری از انرژی زمین کرمایی به عنوان یک منبع توليد برق در ایلیا شروع شد و سپس در سال ۱۹۵۸ نیروگاه زمین گرمایی وایراکی در زلاندنو و به دنبال آن در دهه ۹۰ نبروگاهی در گایزرز واقع در ابالت کالفرنبای آمریکا ساخضه شد. (جدول ۱) 

صفحه 75:
کشور ايران در کمربند آتشفشانی زمین قرار گرفته است و دارای آثار و نشانه‌های بارز انرژی در سبلان.سهند. دماوند. تفتان و بزمان است. د یک مخزن فاگنایی نسباً نطحی دز زیر کوه سیلان از بزرسی شیمیابی سنگ‌های آنشفشانی و چشمه‌های آب گرم و تعیین سن آنها از طریق سن سنجی ایزوتوپی محتمل می‌باشد. مطالعات زیست محیطی و ارزیابی اثرات توسعه قبل از احداث. از سال ۱۳۷۹ در اين منطقه شروع شده این مطالعات در سه بخش قبل از احداث. حین حفاری و ساخت و ساز و بهره‌برداری بایستی به انجام پرسد که بخش قبل از احداث آن خود مشتمل بر سه مرحله است. مرحله اول: بررسی اثرات زیست محیطی طرح‌های زمین گرمایی در جهان مرحله دوم: بررسی محیط زیست منطقه مطالعاتی ات زیست محیطی نیروگاه زمین گرمایی مشکین شهر و اراله طرح‌های بهسازی رل توصیفی است که جهت ارزیابی مقدماتی استفا شده است. جنانجه در اين روش منداول است موارد ذیل به طور خلاصه توضیح داده می‌شود. مرحله سوم: ارزیابی روش موره استفاده در ارزیابی مذکور فهرست 

صفحه 76:
جدول ۱ : اثرات منفی طرح احداث نیروگاه زمین گرمائی مشکین شهر در مرحله اکتشاف زمان اثر کرتاه مدت کوتاه مدت كيتاه مدت فعاليت هاى عمده مطالعات مقدماتى و تكميلى زمين شناسى شتاسلئ ىك ليم حدوده مورد مطالهه- ابيي ‎es‏ عاروس اسن تهیه نفشه های تو اخ رواونى ود تسهیه نقشه اهر میرگ رملنی- مطالعات ژوشیمیانی شناسللی و تسهیه نقشه های بسر و گرم- منطقه نمونه بسرداییلببسر و گرم منطقه - نمونه بسرداییاز مناطق‌دگر سلنیو تسهیه - نقشه مناطقدگرسان‌شده مطالعات ژئوفیزیکی لنجام عملیات ایس تسنجیبه ریش ‎ee‏ لنجام مطا ماتم گنوا_اکتریکی‌در منطقه ارزیلبیسقدماتیسخزنو تعبینمحل‌حفر عع لکتشافی اثرات منفی فشر دكىخا كلف زليشترده يساين قليه لفزليشرف شار بر ریی‌سیستم حملو نقلمنطته لی لميجاد شرليط رولنینامناسیرلیبشندگانمحلن به هم خوردننظمو تعادلبيولوقيكدر- ميكروكليماها فشر دكىخاكلفزليشنردد وساي لنقليه لفزليشرفشار- بسر ریی‌سیستم حملو نقلمنطته لی لیجاد شرلیط رولنینامناسیسرلیب اشند گانمحلن -به هم خوردن نظم و تعادل بیولوژیک در میکرو کلیماها احتمال پاشیدن اسید و مواد آزمایشگاهی در زمان های ‏ نمونه برداری .پسماندهای آزمایشگاهی فشردگی‌خا کدلفزلیشتسردد وسایل قلیه لفزلیشف_شار- بر ریی‌سیستم حملو نقلنطقه لی لیجاد شرلیط رولنینامناسیسرلیباشند گانمحلن به هم خوردذنظم و تعادلبیولوییکدر- ميكر و كليماها لثرلتمنفیبسرقگرفتگی‌در موجودلاتویر زمینیلحتط بر قگرفتگی یب اشند گان وکا کنان پسروزد. 

صفحه 77:
جدول ۲اثرات منفی طرح احداث نیروگاه زمین گرمائی مشکین شهر در مرحله حفاری و ساعت وساز ثرا ت منفی تصرف زمین ها. جابجلئی زیستگاه های انسانی(عشایری) تغییر نوع اثر كوتاه مدت و ميان مدت كوتاه مدت فعاليت هاى عمده -ساخت جاده هاى دسترسى -ساخت سكوهاى حفارى -ساخت ساختمان هاى ادارى - خطوط انتقال آب و خطوط انتقال نيرو و ارتباطات -حفارى و آزمايش جاه مناظر آلودكى خاك.آلودكى 1ب.افزليش كرد و غبارياز ب لایه آلی خاک.جابجائی خاک با حجم بالا(خاکپرداری و خاكريري) مره كشاورزى در اشر برداشت از رودخانه.يسماند و نخاله هاى ساختمانی,زبلله های خانگی و مصرفی.افزلیش آلاینده هایس هوا,دسترسی به منلبع طبیعی .ازبین رفتن زمین های کشاورزی و کاهش سطح زیر کشت افزلیش سر و صدا .تخریب مناظر.آلودگی خاک.کاهش آب مصرفی کشاورزی در لثر برداشت از رودخلنه.آلودگی آب های یرزمینی.دپوی کانال های حفاری و نشر مواد سمی ار آلاینده های هوا(سولفید هیدروین.دی اکسید كيبن و...)از بخار خروجى جاه در حين آزمليشدفع حجم زياد لَب و سيالات زمين كرمائى در لبراهه هاى سطحى و رودخانه.مهاجرت حيات وحش در هنكام آزمايش جاه و حفارى 

صفحه 78:
جدول ۳اثرات منفی طرح احداث نیروگاه زمین گرمائی مشکین شهر در مرحله بهره برداری بهره برداری-نگهداری و تولید ‏ افزایش سر و صدا -آلودگی برق خاک-آلودگی آب های سطحی خر نی سرت پوس های گیاهی و جانوری-فزایش الاینده های هوا 

صفحه 79:
اثرات مثبت - ایجاد راههأی دسترسی مناسب و آسقالته شدن بسیاری از جاده‌ها جهت روستاهای سیر سایت و ساکنین محلی -ابجاد اشتفال در سطوح مختلف تحصیلی -افزایش سطح رفاه عمومی در منطقه - انزایش قیمت زمین‌ها و بناهای محلی - تسريع انتقال محصولات صنعتی و کشاورزی و دامی به محل‌های مصرف - توسعه سیاسی, اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی منطقه ‎a‏ ‏اخذ وام از منابع مالى جهانى - كاهش نشر كازهاى كلخانماى در برابر مقدار توليد برق - توجه مجامع جهانى به مسئله الرؤىهاىنو در ايران - بهبود صتعت گردشگری منطقه مونتعه توارط - افزایش خدمات عمومی در منطقه - کاهش مهاجرت از روستا به شهر ارتباط اثرات منفی و مثبت توجه به اثرات مقبت و متفی پروژء نشان می‌دهد که بش اعظم ‎Set Sl‏ پروژء جنبه اقتصادی داشته او خالب اثرات منفی آن متوجه محیط زیست منطقه است. نظر به عدم قابلیت سنجش و ارزش‌گذاری واقعی جنبه‌های اکولوژیکی با فرمول‌های اقتصادی, نمی‌توان به توازن اثرات مثبت و منفی پروژه در منطقه قانل شد و ققط با توجه به اجتناب‌ناپذیر بودن اجرای پروژه و هماهنگی بیشتر پروژه‌های زمین گرمایی با محیط زیست بایستی امیدوار بود که در دراز مدت تعادلی بین اهمیت اقتصادی و ارزش واقعی محیط زیست برقرار کنیم. 

صفحه 80:
نخاله های سنگبری ها : اجرای برنامه های عمرانی در هر جامعه . امری اجعناب ناپذیر است و میزان انجام این فعالیته-۱ با وضعیت اقتصادی . رابطه مستقیم دارد . به عبارت دیگر در جامعه ای با وضعیت اقتصادی مطلوب . پروژه های عمرانی بیشتری به اجرا در می آید. جمع آوری . حمل و تقل » باز ی یه دلیل حجیم بودن. فضای زیادی را اشفال می کنند و دفع آنها در محل هاى دفن افت و دفع این نخاله ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است معمولاً نخاله های اله متجر به كاهش عمر مفيد اين محل ها می شود در بسیاری از شهرهای کشورما . نخاله های سنگیری به صورت تلنبار در فضای باز دقع می شوند و بازیافت نخاله های ساختماتی نیز به صورت خیلی محدود به صورت فروش به کارخانجات سنگ کوبی و 

صفحه 81:
اثرات زیست محیطی دفع نخاله های ساختمانی و راه کار بهبود شرایط در حال حاضر مهم ترین جنبه زیست محیطی مرتبط با دفع نخاله های ساختمانی و زائدات سنگبری می تواند از بين رفتن پوشش گیاهی طبیعی در محل های دفع .تفییر توپو گرافی محل,لودگی آبهای زیر زمینی و مهم تر از همه بحث چشم انداز و جنبه های زیست شناختی می باشد. *از زائدات سنگبریها در کارخانجات سنگ کوبی به منظور تهیه پودر سنگ ء موزائیک. خاک سنگ. سنگ نمره موزائیک. شن و ماسه و سنگ مصنوعی استفاده شود. *جایگزینی استفاده از زائدات سنگبریها در تولید شن و ماسه به جای استفاده از معادن شن وماسه *همیاری دستگاه های پر توان در جهت کمک به تشکیل بازیافت زائدات سنگبریها 

صفحه 82:
* در کل کاربرد و اعمال مدیریت درست زیست محیطی در مکان های سنگبری ها و تل انبار نخاله های آن توصیه می گردد. لازم است که به منظور پرهیز از تخریب چشم انداز: * نخست حریم محل های دفع به دور از جاده ها و زیستگاه های انسانی باشد. حداقل ۱۰۰ متر از جاده در نظر گرفته شود . * دوم اینکه حاشیه مشرف به جاده مکان های دفع درخت کاری شود تا جنبه های زیبا شناختی حفظ شود. یاد آوری می شود. بر اساس قانون مدیریت پسماند :نحوه دفع و مدیریت پسماند های عادی(نخاله و ضایعات سنگبریهاءجز پسماند عادی می باشد)در محدوده شهرها .به عهده شهرداریها و در محدوده بخشها ,به عهده بخشداریها و دهداریها می باشدو اداره کل حفاظت محیط زیست وظیفه نظارت بر حسن اجرای قانون را دارد. 

صفحه 83:
پیامدهای زیست محیطی سدها برای بسیاری از نویسندگان» رهبران, مهندسان, کارمندان, ملی‌گرایان و انقلابیون شش دهه گذشته. سدهای بزرگ نمادهای غرور ملی و استیلای نبوغ انسانی بر طبیعت. تامين کننده برق, آب و غذاء مهارکننده سیلاب‌هاء آبادکننده بیابان‌ها؛ و تضمین کننده استقلال ملی بوده‌اند. 

صفحه 84:
* از این‌رو ساخت سدهای بزرگ که شمار آن‌ها در نیمه اول قرن ۲۰ بیش از ۵۰۰۰ نبود در نخستین دهه قرن ۲۱ و در طول کمتر از ۰ سال به ۵۲۰۰۰ سد بزرگ رسید. بزرگترین سد ساز جهان. کشور چین با بیش از ‎۱٩۰۰۰‏ سد بزرگ است که به جز ۸ تای آنها بقیه پس از انقلاب ‎۱۹۶٩‏ ساخته شاله‌انل پس از چین امریکا با ۵۵۰۰ سد بزرگ و سپس شوروی سابق و هند قرار می‌گیرند. باین ترتیب کشورهای مختلف جهان رودهای خود را با زنجیره‌ای از سدهای بزرگ و کوچک به اسارت کشیدند. 

صفحه 85:
پیامدهای اصلی زیست محیطی سدها عبارتنداز: الف) تغییر در بالادست رودخانه تا مخزن ۱)تغییر در ریخت‌شناسی رودخانه» بستر وکناره‌ها از بابت افزایش حجم آب و نیز رسوب گذاری ۲) تغییر در کیفیت آب در اثر یکجا ماندن و خوراک‌وری امه _آب مخزن ۳)کاهش تنوع زیستی در بالادست رودخانه از بابت حضور دریاچه 

صفحه 86:
ب) تغییر در محل مخزن و دریاچه ‎)١‏ از ميان رفتن و حذف اراضی زراعی و باغی و جنگل‌ها و مراتع و تپه‌های مشرف به رودخانه و دره‌های اطراف در اثر زیراب رفتن و تبدیل به دریاچه شدن ‏۲) از میان رفتن نقاط مسکونی و روستاها در دره‌ها و تپه‌های مشرف به رودخانه ‏۳ جابجایی و آواره شدن مردم و ساکنان منطقه دریاچه ‏۶ زیرآب رفتن نقاط تاربخی و میراث فرهنگی ‏0( به زیرآب رفتن میراث دیداری و زیبایی‌های طبیعی 

صفحه 87:
پ) تغیبر در پائین‌دست رودخانه .١)تغيير‏ در ميزان جريان» توزیع زمانی جریان» و نوسانات طبیعی جریان آب ۲)تغییر در ریخت‌شناسی رودخانه از بابت کاهش جریان ۳)تغییر در کیفیت آب رودخانه در پائین دست ۶)کاهش تنوع زیستی در ساحل پائین‌دست و سیلابدشت. از ميان رفتن دلتای نیل» عقب نشینی 1 کیلومتری خشکی(سالانه ۲۶۰ متر) و از میان رفتن روستاهای ساحلی از اثرات احداث سد آسوان یوی نیل است. 

صفحه 88:
* لرزه‌خیزی - برآوردمی‌شود كه مخزن‌سدها درسراسر دنیا رويهم ۱۰ هزار کیلومتر مکعب ظرفیت ذخیره دارند که پنج برابر حجم آب همه رودخانه‌های جهان است. در سراسر دنیا ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع از بهترین اراضی. مهم‌ترین و متنوع‌ترین زیستگاه‌های رودخانه‌ای و سیلابدشتی در زیر دریاچه سدها مدفون شده است. وزن این دریاچه‌ها به اندازه‌ای زیاد است که می‌تواند سبب زمین‌لرزه شود. تغییر توزیع وزن پوسته خاک به سبب سدها می‌تواند روی شتاب چرخش, و زاویه تیلت محور زمین. و شکل میدان گرانشی کره زمین اثر داشته باشد. 

صفحه 89:
* تبخیر و شوری آب - میزان تبخیر آب از سطح دریاچه سدها بسیار زیادتر از رودخانه است درنتیجه اب پشت سدها بسرعت شورمی‌شود. * سد هوور و سایر سدهای روی رودخانه کلرادو سالانه یک سوم آورد این رودخانه را تبخیر می‌کنند در نتیجه شوری آب کلرادو منجر به کاهش شدید بازدهی محصول و اعتراض کشاورزان در مکزیکالی شد. 

صفحه 90:
انقراض نسل ماهی‌های رودخانه‌ای و مهاجر- ساعت سدها سبب از میان رفتن نسل ماهی‌های مهاجر مانند ماهی آزاد و ماهی قزل‌آلا در بسیاری از نقاط دنیا شده است. ساخت سدها روی کلمبیا شمار ماهی‌های آزاد و قزل‌آلای این رودخانه را از ۱۰-۱۹ میلیون قطعه در قرن نوزدهم به تنها ۱.۵ میلیون قطعه رسانده است که البته سه-چهارم آن‌ها نیز پرورشی و حاصل تخم‌ریزگاه‌های مصنوعی هستند تا پرورش طبیعی. 

صفحه 91:
* سدها مسیر طبیعی ماهی‌های مهاجر را می‌بندند(ماهی‌هایی که در دریا زندگی می‌کنند اما برای تخم گذاری حتما باید به رودخانه‌های آب شیرین بازگردند و بچه‌ماهی‌ها پس از طی دوران مشخصی از زندگی خود در آب شیرین رودخانه. به دریا باز می‌گردند و یا به‌عکس). * ساختن پلکان‌های ماهی‌رو با سایر پیش‌بینی‌های سازه‌ای در زمان ساخت سد نیز نتوانسته است از این مصیبت جلوگیری کند. 

صفحه 92:
* پیامدهای هیدرولوژیکی- سدهایی که برای انحراف آب برای آبیاری برروی آمودریا و سیرذریا (سیحون و جیحون) زده.شد فاجعه آرال را آفرید و بزرگترین دریاچه و پیکره آب شیرین جهان را از وسعت 11۵0۰۰ كيلومترمريع به تنها ۰ کیلومترمربع رساند و آب آن را از آب 

صفحه 93:
شیلات درخشان آرال که زندگی 1۰ هزار نفر را تامين می‌کردسقوط کرد و ۲۰ گونه از ۲۶ گونه ماهی‌های آن ناپدید شدند. از ۳۱۹ گونه پرنده بومی این منطقه تنها ۱0۸ گونه باقیماند و با مرگ جنگل‌های دلتایی آن» تنها ۳۰ گونه از ۷۰ گونه پستانداران بومی آن باقیماندند. 

صفحه 94:
بستر خشکیده و نمک‌پوش دریاچه اینک به نام صحرای آکوم نامیده می‌شود. غبار پراز فلذات سنگین ناشی از کودهای شیمیایی و حشره‌کش‌های بکار برده شده در بالادست با وزش باد تا آلاسکا هم رفته است. 

صفحه 95:
جمهوری کاراکالپاکیا که بخش جنوبی دریاچه آرال را دربر میگیرد بالاترین نرخ مرگ و میر کودک و مادر در میان جمهوری‌های شوروی سابق را داراست و شیوع انواع بیماری‌های عفونی, هپاتیت. بیماری‌های کلیوی» و معده‌دردهای مزمن تا 1۰ برابر در این جمهوری افزایش یافت. ۷۰ درصد از جمعیت بازمانده در شهر دارای شرایط پیش سرطانی هستند. امید زندگی در میناک از 16 سال در ۱۹۸۷ به ۵۷ سال در ۱۹۹۱ رسید. 

صفحه 96:
بیش از ۸۰ درصد زنان از کم‌خونی رنج می‌برند و ۱۳ جور حشره‌کش در شیر مادران پیدا شده است. وزارت مدیریت آب شوروی سابق می‌حواست سطح پنبه‌کاری‌های آسیای مرکزی را افزايش دهد اما مرگ و نابودی را برای آرال و جوامع انسانی و جانوری و گیاهی وابسته به آن به ارمغان اورد. 

صفحه 97:
نابودی شیلات دهانه‌ها و دلتاها - ‎GML lane‏ تجاری دریاهای:سیاهیو: آژوف بو نزن همان آبتیت را زدند که به دریاچه آرال وارد شد. ‏با کاهش ۷۰ درصدی آب ورودی رود ولگا به دریای خزر» و به نیم رسیدن ورودی رودهای دنی‌یستر و دئیپر و دن به درياى سياه و درياى آزوفه غبورئ دهائههائ اين رودها تا 4 برابر و شوری دلتاهای آنها تا ۰ برابر افزايش يافت. ‎ ‏بنابراين شيلات يررونق اين درياها هم اینک ۹۸ - ‎٩۰‏ درصد كاهش يافته است. صید خاویار در دریای خزر تنها ۱ یا ۲ درصد ميزان صيد بيشين آن است و در درياى سياه و درياى ازوف به کلی ریشه‌کن شده است. 

صفحه 98:
پیامدهای انسانی سدها سدزدگان: در شش دهه گذشته سدسازی دهها میلیون نفر از مردم فقیر و قاقد قدرت سیاسی را که بخش بزرگی از آنها مرد بومی و اقلیت‌های قومی بودند. از خانه و کاشانه و زمينهایشان بیرون رانده است آنهم به بهانه توسعه و عدالت و فقرزدایی. هند و چین بیشترین آمار مردم جابجا شده به خاطر ساخت سدها را داشته اند. سدزدگان غالبا و تقریبا در همه جا به زور رانده می‌شوند و کمترین حس همدردی و جبران مافات از سوی پیمانکاران سدساز از سویی و دستگاه اجرایی دولتی از سوی دیگر نسبت به آنان وجود نداشته است. و تاریخ سدسازی قرن بیستم کشتار و نابودی روستاهای سدزده مقاومت کننده در برابر اشغال اراضی شان با درياجه يك سد را يدك می‌کشد. غالبا در برآوردهاى اوليه و مطالعات سدها ميزان سدزدكان بسيار كم برآورد مى شود و در دوره ساخت ارقام واقعى رو مىشود. 

صفحه 99:
* تخلیه مخزن سد چیکزوی فل) در ۱۹۸۲ با قتل عام سرخپوستان مایا آچی روستای ریونگرو گواتمالا از سوی نیروهای مسلح و ارتش به انجام وسيل اين جنايت نقض صريح حقوق بشر بشمار ميرود اما شايد سرنوشت سايرينى كه با بى عدالتى تمام نه تنها خانه که زمینهایشان را نیز از دست می‌دهند و با دریافت مبلغی ناچیز به حاشیه شهرهای اطراف رانده می‌شوند چندان هم بهتر نباشد. این افراد از تولید کندگان ارزشمند کشاورزی به حاشیه نشینان بی ارزشی بدل می‌شوند که فقر سیاهه مشاغل سیاه و حتی اعتیاد و فحشاء سرنوشت تقریبا محتوم بخش بزرگی از آنان بوده است. آنان همه ارزش اجتماعی خود را ازدست می‌دهند. 

صفحه 100:
در مخزن سد سری سیلام در ایالت آندراپیداش هند صد هزار نفر زندگی می‌کردند و در جریان آنچه که دولت آن را عملیات انهدام نامید با بیرحمی از خانه و کاشانه خود بیرون افکنده ‎abd‏ بررسی بعدی زندگی آنان نشان داد که درآمد آنها تا بیش از ۸۰ درصد کاهش ‎CHL‏ که از دست رفتن زمین کشاورزی مهمترین عامل آن بود. میزان خسارت پرداخت شده تنها یک پنجم ارزش و قیمت زمینهای کشاورزان بود. بانک جهانی آمار سدزدگان تنها مربوط به چین را براساس آمار دولتى اين کشور ۱۰.۲ میلیون نفر اعلام کیده است. 

صفحه 101:
* بیماری شیستوزومیاسیس 05219917507095 در ۱۹۶۷ نزدیک به ۱۱۶ میلیون نفر را مبتلا کرده یود. * در ۱۹۸۰ علیرغم پیشرفت‌های چشمگیر پزشکی و کشف داروهای بسیار موثر برای آن این رقم به ۲۰۰ میلیون نفر رسید که ناشی از ساحت مخازن و دریاچه‌های سدها و توسعه شبکه‌های آبیاری بوده است که محل مناسب برای رشد و نمو نرم تنان گونه‌های بولینوس :)و بیومفالاریا ععاهطام9۳0) را بشدت گسترش داده اند. 

صفحه 102:
مالاریا- پس از ساخت ۵ سد ماهاولی در سریلانکا, کم شدن جریان أسروودتعانسوو ‎Cina: gpl‏ ستّما اسیفزهایی از آب راكد در بستر رودخانه برجا گذاشت که زیستگاه‌های آنوفل کوا ۱ ریزگاه‌های آن را افزایش داد و در ۱۹۸۱-۸۷ به طغیان بی سابقه مالاریا و همه گیر شدن بیماری برای نخشتین بار در ماهاولی انجامید. در ۱۹۸۹ در منطقه پیرامون سد ایتای پو ۲ 1097" برزیل مالاریا شیوع یافت در حالیکه تا پیش از آن در جنوب برزیل اين بيمارى ريشه كن ‎LL‏ ۳۳۹۲۷ به سطح بسیار پائینی شده بود و در سرتاسر رودخانه زنیده بود. تب زرد دره ریفت در ۱۹۷۷ در نزدیکی سد آسوان مصر شیوع یافت و نیز در پی پر شدن مخزن سد دایاما 0() در مور منطقه نيز شايع شد. 

صفحه 103:
* فیلاریاسیس لنفاوی عاطد ماما نیز که مولد آن کرمهای انگلی هستند که بوسیله گونه‌های مختلف پشه سرایت می‌کنند. دست و پاهای مبتلایان به این بیماری آماس می‌کند و به اندام‌های غول اسایی تبدیل می‌شود. * در اواسط دهه ۱۹۷۰ پیش از ۶۰ درصد از جمعیت مناطق آبیاری شده بورکینافاسو به این بیماری مبتلا شدند چون مخزن سدها سبب توسعه و تکثیر پشه‌های ناقل فیلاریاسیس لنفاوی شده بود. 

صفحه 104:
* انسفالیستیس ژاپنی عاطادامعسه ععصمل بیماری خطرناک دیگری است که با طرح‌های توسعه منابع آب در آسیا بسیار مرتبط بوده است. * تب زرد تب استخوان شکن. و لشمانیاسیس بیماری‌های خطرناک دیگری هستند که با توسعه سدها افزایش يافته اند. * همچنین بیماری خطرناک اونکوسرسیاسیس وا پا کوری رودخانه که ۷ سال پس از ساخت طرح آبیاری برنج در بورکینافاسو همه افراد منطقه را میتلا ساخت و نیمی از مردم بالای ۶۰ سال منطقه کور شدند در حالیکه تا پیش از آن این بیماری در این دره بسیار نادر بود. 

صفحه 105:
مشکلات فنی سدها * ساخت و ساز گرایی در بخش سدسازی به این دلیل است که غالبا هیچ هزینه و خسارتی بابت اجرای بد و ضعیف پرداخت نمی‌شود. سدها علیرغم کمبود داده‌های پایه زمین شناسی» ‎i‏ هیدرولوژی: و رسوب به اجرا می‌روند و البته در جاهایی که داده‌های پایه وجود داشته باشند یافته‌های نامطلوب و ناخواسته یا نادیده گرفته می‌شوند و یا کمرنگ می‌شوند تا جلوی ساخت و اجرای سد گرفته نشود. 

صفحه 106:
بررسىهاى زمين شناسى ساختكاه هزينه بر و زمان بر اين رو کمتر دستگاه دولتی مجری سد و نیز کمتر پیمانکار و حتی مشاوری به آن اهمیت می‌دهند. سد تیتون با بلندای ۰ متر بر روی رودخانه آیداهو و از سوی اداره اصلاح اراضی آمریکا در ۱۹۷۵ به پایان رسید و در آغاز ژوئن ۱۹۷ به سبب نشت آب از تکیه گاه شمالی شکست و سه شهر کوچک پائین دست خود با ۱۲۰۰۰ نفر سکنه را ویران کرد. مشکلات زمین شناختی همواره زمان ساخت سدها را بسیار طولانی تر و پرهزینه تر و از سوی دیگر ایمنی از بای نايايدارتر كيذه اذ اما ساخت و ساژ عجول تر از آن است که به این گونه مسائل بها 

صفحه 107:
* مشکلات هیدرولوژیکی- ساخت و ساز سدها نه تنها با خست و سهل انگاری در زمینه مطالعات زمین شناسی توام بوده و هست بلکه غالبا برپایه داده‌های ناکافی هیدرولوژیکی ‎ol‏ اندازی می‌شود. بنابراین نبود آب کافی برای چرخاندن توربین‌ها و يا سوار شدن بر کانال انتقال به گردن خشکسالی و نیز زیاد شدن آب و خطر نز شکستن سد به كردن سيل گذاشته می‌شود. 

صفحه 108:
* مشکل رسوب - هر سال ۵۰ میلیارد مترمکعب رسوب (ا درصد ظرفیت ذخیره مخازن جهان) در پشت سدهای دنیا جمع می‌شود. * سد سان منشیا روی رود زرد سه سال پس از آبگیری ۵۰ میلیارد تن رسوب در پشت خود ذخیره کرد. این سد 10۰۰۰ هکتار از حاصلخیزترین زمین‌های کشاورزی جهان را زیر اب برد و ۶۱۰ هزار نفر انسان را بی جاو كان بن . وقهاى آقارة كردا يا 6 درصيه :طرفت ‎lems ial Jas‏ سالائه تنها ۲۵۰ مگاوات برق تولید کندا! * سد کوله خانی در نپال ۱۲ سال پس از ساخت تا ۰.4 ظرفیت پر از رسوب شد و بهره برداری از این سد ۱۱۶ متری که عمر ۱۰۰ ساله برای آن پیش بینی شده بود شد به پایان رسید. 

صفحه 109:
لرزه خیزی ناشی از مخزن - امروزه رابطه میان لرزش‌های زمین و مخزن سدها در بیش از ۷۰ سل به ثبت رسیده است. 4 زمین لرزه از ‎٩‏ زمین لرزه شبه جزیره هند در ۱۹۸۰ به مخزن سدها نسبت داده شده است. سدهای بلندتر از ۱۰۰ متر استعداد زیادی برای انگیزش زمین لرزه دارند. در واقع وزن آب دریاچه بر ترک‌ها و شکافه‌های زمین در زیر و کنار مخزن فشار زیادی وارد می‌کند که اين فشار اب سبب لغزنده شدن گسل‌ها می‌شود. گسل‌هایی که خود از کرنش زمین ساختی یا 2 تا متاثر بوده اند اما اصطکاک سنگ‌ها تا آن زمان از لغزش آنها جلوگیری می‌کرده است. 

صفحه 110:
* سد کوینا 00 با ۱۰۳ متر بلندی با ایجاد زمب ۳ ریشتر منطقه را لرزاند و روستای کوینانانگار د رایالت ماهاراشترا را در ۱۱ دسامبر ۱۹۹۷ با خاک یکسان کرد. ‎٠‏ سد وايونت 098994 ايتاليا با ‎77١‏ متر بلندى در 1930 به يايان رسيد و ازهمان آغاز يرشدن سدء لرزهها آغاز و به ثبت رسيدند. در1957 كه ارتفاع سد به ۱۸۰ متر رسید ‎7١‏ لرزش به ثبت رسيد و در شب 4 اكتبر جنبش زمين شهر لونكارون با خاك يكسان شد و همه ساكنان آن كشته شدند. ‎ 

صفحه 111:
مردمی که در شهرها و روستاهای نزدیک به مخزن سدها زندگی می‌کنند همواره با خطر زمین لرزه ناشی از سد روبرو کنگتست ‎GAs ela NAVE gage Ute SAU‏ ۰ هزار نفر انجامید. 

صفحه 112:
فواید سدها نیروگاه‌های برقابی - نیروگاه‌های برقابی اولا از بابت درو بودن ساختگاه خود به شهرها و مراکز و صنایع پر سه پنجم نیروگاه‌های جهان د رنقاطی قرار دارند که تقاضای الکتریسیته كم یا محلودی:دارثلار به مصرف دارای محدودیت هستند. _نیاز به کارشناسان و تجهیزات خارجی غالبا منافع کشورهای در حال توسعه از طرح‌های نیروگاهی برقابی را کاهش می‌دهد. ضریب بازدهی نیرو گاه یا ۳۳۳۲ ۳۳۷ خالبا کمتر ازپیش بینی‌هاست. ضریب بازدهی نیروگاه در پیش بینی‌های سد ایتایپو ۷۲ درصد پیش بینی شده بود كه عملا در سال‌های ۱۹۹۳-۹۶ بیش از ۵۸ درصد نبود. رقم مشابه برای سد آکوزومبو ۷۰ و ۶7 در صد است. 

صفحه 113:
* سدهای مناطق گرمسیر بویژه از بابت خوراک ور شدن تاش _سریم دریاچه سد اثر زیادتری بر گرمایش عمومی زمین دارند و ارجح است که تا استقرار کامل نیروگاه‌های خورشیدی و بادی که عاری از آلودگی محیط و گرم کردن زمین هستند. از نییوگاه‌های گاز سوز استفاده کنند. 

صفحه 114:
* کنترل سیلاب- از دیگر فوایدی که به سدها نسبت داده می‌شود کنترل سيل است. با آنکه رسته مهندسی ارتش امریکا و یا اداره اصلاح اراضی امریکا و یا سازمان دره تنسی میلیاردها دلار برای ساخت سدها و دیواره‌ها و خاکریزها هزینه کرده اند اما از ۱۹۳۷ که نخستین قانون فدرال کنترل سیلاب تصویب شد به قیمت ثابت خسارت‌های سیل در این کشور بیش از دو برابر شده است و شمار کشته شدگان تقریبا ت مانده است. * د رهند و سایر کشورهای دنیا نیز کمابیش همین الگو تکرار شده است. 

صفحه 115:
* مدیریت سازه ای کنترل سیلاب با ساخت سدهاو دیواره‌ها خسارت سیل‌های عادی و معمولی را کاهش می‌دهد اما بر خسارت سیل‌های بزرگ می‌افزاید و ظرفیت خسارت زنی آن را چند برابر می‌کند بویژه که سدها و دیواره‌ها یک توهم ایمنی ایجاد می‌کنند که به عکس گذشته استقرار شهرها و نقاط مسکونی در مسیر سیل را مجاز و ايمن وانمود می‌کند بنابراین خطر بزرگتری جان و مال افراد را تهدید خواهد کرد. امروزه ثابت شده است که مدیریت غیرسازه ای کنترل سیلاب بویژه با بهره گیری از موازین آبخیزداری و سامانه‌های هشدار سیل بسیار ‎el Soule Joba’‏ 

صفحه 116:
تامین آب آشامیدنی - دیگر فایده نسبت داده شده به سدهاست که البته در کل دنیا در ۰ از کل منابع تامین تنها ۷ درصد ‎OF‏ برای مصارف شرب و شهری بوده است. ۲۶ درصد برای صنایع. 1۵ درصد برای کشاورزی فرستاده شده است و ۶ درصد آن نیز از مخزن‌ها تبخیر شده است. حتی در کشور سدبندی شده امریکا نیمی از منابع شرب از آب زیرزمینی تامین می‌شود. در اروپا این رقم 1۵ در صد است. 

صفحه 117:
* از ۱ میلیارد مردمی که بنابر سازمان بهداشت جهانی آب مناسب آشامیدنی در دستوس ندارند ۸۵۵ میلیون نفرشان در روستاهای پراکنده ای زندگی می‌کنند که سدهای بزرگ یا نمی‌توانند برای آنها آب تامین کنند یا تامین آب برای آن‌ها بسیار گران تمام می‌شود. تامین آب از چشمه‌ها و چاه‌ها و منابع زییزمین محلی بهترین روش آبرسانی به این روستاهاست. 

صفحه 118:
اثرات زیست محیطی ناشی از احداث سد میجران موقعيت جفرافیایی سد میجران: سد مخزنى ميجران بر روى رودخانه نسابرود با موقميت جفرایایی" ۴۲ ‎۵:٩‏ لول شرقی و۵۰7 ۲۶۹ عرض شمالی در ۲۰ کیلومتری راسسر در غوب اسان تدران در حل احداث است. اين رودخانه از يهم هيوستن سرشاخدهاى دائمى و فصلى و مسيلهاى موجود منطقه تشكيل شده و در ‎٠١‏ کیلومتری شرق يز نساءرود داراى يك بخش جلكداى در شمال حوزه و یک بخش کوهستانی و کوهپایهای در جتوب داد ae tt Layla ol 7 ‏در بخش کوهستانی کومپابه ور گرفته که مرف رز باغات کیچک چای, تماما چزه الق چنگلی به شمار می ایند‎ Liles adsl Joe بررسی ارات احداث سد میجران بر آلودگی محیط ز بست منطقه: آلیدگی‌های ناشی از فعليتهاى سد كه بعضى بدصورت موقت و بارداى بنطور دايمى ايجاد مىشوند را مرتوان از دوجنبه آل عمليت ساختمان سد و ألودكىهاى ناشى از مرحله يهرمبردارى سد مور بورسى قرار داد. 

صفحه 119:
آلابنده های آپ: بضی از فعاليت هاى مرحله ساخت سد از قبيل حفر مانههایاکتشافی خاكبردارى و حقارى برداشت منايع قرضه و بدطور موقت سيب الودكى أب مى-. اى ساختمانى و جمع أورى ضایعت و قطعات اسقاطی ماشینآلات و Nor ‏معأور‎ وع ألاينددها مرتوان به انجام اقداماتى ا( eee ‏میاد فاری شاه نود( بعضى از فلیت‌هابه ند ساشتمان کم بپردریپهطر دایم و ستمر‎ td J ‏دفن يهداشتى آها و مین دقت‎ ‏آلودگیآب را بجود أورئد.‎ با توجه بناينكه يكى از اهداف سد ايجاد جاذبمهاى گردشگری به منطقه است. با پرمبرناری از سد و توسعه امکنات رفاهی: ألودكى هابى در منطقه إيجاد می‌شود که در صورت عدم برنامريزى مناسب براى كنتول أنه بعنوان يك منيع الابنده مطرح می گرد 

صفحه 120:
آلانده‌های خاک: تمامی فعلیت‌های ساختمانی سد بدخصوص برداشت منبع قرضه و فعاليت ماشينآلات و تعمير أنها و انبلشت مواد حفاری در حین ساخت آلودگی خاک را بدهمراه دارند. همجنين فاشلابها و مواد زائد توليدى ناشى از كاركاهها وكمب هاي موقت و دائم بهره بردارى در صورتيكه به شکل مناسب دف رين ألودكى خاك در مرحله يهره بردارى با توسعه اراشى كشاورزى و استفادد از كود وسموم در آنها منفى آنها را به حداقل رسائد. تكردئد باعث ألودكى خاك فى كردئد ولى وهمچنین توسمه صنمت كردشكرى درمنطقه أتفاق مى افتد. که می نون با اعمال سیستم های مدیریتی و كنترل. ميزا 

صفحه 121:
آلانده‌های هوا: يعضى از فعاليتهاى سدسازى يدمائتد عملياتجاددسازى. حمل ونقل مصالح. خاكريز: شوند. عمده الاينددهاى ايجاد شده از إين فعاليتها كرد وخاك و گازهای خروجی از وسايل نقليه مانند منواكسيدكرين. اكسيدهاى ازت و سرب و الست كه سلامت كاركران و افراد مشفول به كار را تحت تأثير قرار مىدهد. همجنين اين ألودكى بر مردم بومی و روستاهای اطلراف سد و جادههای دستوسی اكبردارى و قعاليت ماشين ألات سدكين باعث |يجاد الوذكى هوا مى معلق أثر مىكذارد. اكثر اين فعاليتها موقتى بوده و اجتابناپذیر هستند. 

صفحه 122:
آلودگی صوتی: عسده ‎ga‏ سدسازى اقبييل جادمسازى. حمل وتقل مياد و مصالح حفر كدان هاى اكتشاقي. سنگیری خاک إيجاد الودكي صدا و ارئعاش م شود. اكثر اين فعاليتها موقتى بوده و اجتنابيذير هستند سروصداى توليدى بر سلامت كاركران و لعالى يوهي منطقه و و خاكبردارى و الفجارات. ياك همجنين حيات وحش جانورى مى توقد تأثير منفى داشته باشد. 

صفحه 123:
بررسی احتمال مغذی شدن و لابه بندی حرارتی مخزن سد: بهدلیل عدم وجود فعالیت های شهری, صنعتی و کشاورزی قابل توجه در حوزه‌آبریز سد مخزئی میجران. دریاچه مغذی نمی گردد| ۳[ اما باتوجه به جدكلى بودن حوزه بالادست و ورود مواد آلى كياهى به داخل درياجه. طبيمتا بعد إز أبكيرى مغزن. مواد ألى موجود در أن افزايش يافته و شرايط برلى وقوع. أين هديده فراهم مىكردد. اما از طرف دیگر عواملی به مائند دمای بالاى محيط. عمق آب درياجه. لايمبندى دمايى آب درياجه و زمان مائد طولائى آب در درياجه كه در ظهور هديده مغذى شدن نقش اساسى بازى مى كتد در ين سد جندان مطرح نيست. ب‌دلیل کمتر بودن حجم مخزن سد از ممزان جريان قايل تنظمم ساليانه. مدت زمان ماند آب در مخزن هیچگاه به یک سال نمی‌رسد ودر فصل تابستان که نیز آبی حداکدر است و آورد رودخنهحداقل, میزان حجم ذخیره مخزن به حداقل می رسد که اي عوامل امکان وقوعپدید‌های لایهبندی حرارتی و مفذی شدن را به حفاقل مىرسائد.