صفحه 1:
۲۰ اردیسهشت ۱۳۹۳
اقتصاد ابران در تنگنا
ی لو
سعه
صفحه 2:
فا اق 1
شاخصهای موثر بر اقتصاد ایران
درآمدهای نفتی(متفیر برون زا) *
سیاستمالی *
سیاست پولی *
سیاست اعتباری *
سیاست ارزی *
شاخصهای عملکردی اقتصاد ایران
تورم
نرخ پیکاری *
فرخ رشد اقتصادی *
صفحه 3:
ki 1
صفحه 4:
٩ برنامهی مللی دولت( به عنوان اساسیترین کارگزار اقتصاد ایران) نمایانگر آن
است که با وجود افزایش درآمدهای دولتی, مصارف ن نیز روند صعودی
داشته و شکاف بین منابع و مصارف در سالهای ۸۵ تا ۸٩ بیشتر شده است.
صفحه 5:
a روند صعودی اجزای بودجه دولت
2 روند صعودی منلبع دولتی. نشان دهندهی افزلیش درآمدهای دولت به ویژه
درآمدهاى نفتى در دههى كذشته مى باشد.
etal ati ate ot ls ale 0
صفحه 6:
a روند صعودی اجزای بودجه دولت
٩ با توجه به سهم قابل توجه مخارج دولتی در ترکیب تقاضای کل اقتصاد.
افزايش مخارج دولت به عنوان اصلیترین شاخص سیاست مالی؛ بر تقاضای
کل اقتصاد تاثیرگذار است.
صفحه 7:
© با توجه به سهم درآمدهای نفتی ازکل منلبع دیلت تفییر در درآمدهای نفتی
ازمسیرسیاستهای مللی» سیاستهای پهلی و ارزی برعملکرد کلان اقتصادی اثر
میگذارد و نشان دهندهی وابستگی ساختاری اقتصاد ایران به نفت و قیمتهای
جهانی نفت است.
صفحه 8:
٩ با توجه به افزییش مخارج دولت در سالهای اخیر. مصارف جاری از منابع
دولتی (۷۵درصد) به مراتب بیشتر از بودجههای عمرلنی (۲۵ درصد) بوده
است. شکاف فزاینده در بین مصارف جاری و عمرانی دولت. نشاندهندة
كافش حجم سرمایه گذاریهای زیربنایی از بودجههای دولتی است.
صفحه 9:
2
کسری بودجهی مستمر
٩ بهرغم افزلیش بیسابقة درآمدهای نفتی در دولتهای نهم و دهم. بیشترین آمار
کسری بودجه (و متعاقبا تورم) در سالهای پس از انقلاب در لین دوران تحقق
يافته است.
صفحه 10:
فضای حاکم بر اقتصاد کلان: رکود
٩ گرچه ثبات نسبی بر عمدة بازارها حاکم شده. اما چرخ تولید همچنان بهسختی
میچرخد. بودج دولت بهعنوان یکی از موتورهای اصلی اقتصاد بهشدت کاهش یافته
است.
کاهش بودجة دولت به ارقام واقعی
۲ ۱۵ ۱ ۱ شا روكذ عكر ها ۲
بودجد تعدیلشده (۱۳۹۳-۱۰۰) #8 بودجة عمومى دولت (ميليارد ريال 8
صفحه 11:
22
* نرخ رشد حجم پول به عنوان مهمترین شاخص سیاست پولی بسیار بیثبات و
پرنوسان بوده است و عمدتا بسیار فراتر از نرخ رشد اقتصادی بوده است.( عدم
تناسب بین رشد حجم پول همراه با بزرگ شدن اقتصاد).
صفحه 12:
7 افزایش پایهی پولی و یا پول پرقدرت. نمایانگر افزایش پول ایجاد شده در
اقتصاد توسط بانک مرکزی است. نرخ رشد حجم پول کاملا تحت کنترل
سیاستگناران اقتصادی است و با توجه به وابستگی بلنک مرکزی به دولت؛
نرخ رشد حجم پول از کانال ساختار پایهی پیلی توسط دولت و بانک مرکزی
پایه پولی و نرخ رشد آن
صفحه 13:
پایه پولی
منبع: بانک مرکزی ج١١
پایه پولی (میلیارد ریال) قا
1200000.0
1000000.0
800000.0
600000.0
400000.0
200000.0
0.0
صفحه 14:
پایه پولی- خلاصه آماری نرخ رشد
طی سال های ۱۳۵۸ الی ۱۳۹۲ (۳۵ سال)
میانگین نرخ رشد ۴ درصد
تعداد سال های با رشد تک رقمی ۴ سال
تعداد سال های با رشد دو رقمی ۱ سال
تعداد سال های با نرخ رشد بالای ۲۰ درصد ۷ سال
تعداد سال های با رشد بالای ۳۰ درصد ۷ سال
بیشترین میزان نرخ رشد ۸ درصد در سال ۱۳۸۷
كم ترین میزان نرخ رشد ۳ درصد در سال ۱۳۹۲
صفحه 15:
پایه پولی- سهم اجزا
خالص بدهى بخش دولتى به بانك مركزى(درصد) 8 خالص دارايى هاى خارجى بانك مركزى (درصد) ©
خالص سایر(درصد) بدهى بانك ها به بانى مركزى(درصد)
200.0
150.0
100.0
50.0
0.0
-50.0
-100.0
صفحه 16:
1350
1381 ]]]!
1362 1
1383 11!
1384 1
1335 1111!
1336 7
137 70
1360 2
نقدینگی (میلیارد ریال) قا
273
0957.2
7000000.0
6000000.0
5000000.0
4000000.0
3000000.0
2000000.0
1000000.0
0.0
صفحه 17:
نقدینگی- خلاصه آماری نرخ رشد
طی سال های ۱۳۵۸ الی ۱۳۹۲ (۳۵ سال)
میانگین نرخ رشد ۵ درصد
تعداد سال های با رشد تک رقمی ۱سال
تعداد سال های با رشد دو رقمی ۴ سال
تعداد سال های با نرخ رشد بالای ۲۰ درصد ۳ سال
تعداد سال های با رشد بالای ۳۰ درصد ١ سال
پیشترین میزان: ترخ رشند ۴ درصد در سال ۱۳۸۵
کم ترین میزان نرخ رشد ۶ درصد در سال ۱۳۶۳
صفحه 18:
a
”رخ بهره به عنوان شاخص سیاست اعتباری» متغییر کلیدی در بازارهای مالی و
نظام بانکی در تعیین پساندازه سرمایهگذاری و تخصیص منلبع است. با توجه به
تعیین دستوری نرخهای بهره. شکاف بین مقدار اسمی و واقعی ن افزلیش یافته
بودن نرخ سود واقعی بانکی و جیرهبندی منابع برای اعطای وام منجر به
احتمال رانت و عدم تخصیص بهینه منابع شده است.
صفحه 19:
جر
7 تورم بالا و بى ثبات به یک درد مزمن در اقتصاد ايران تبدیل شده است که
منجر به اخلال در شناسایی قیمتهای نسبی توسط فعالان اقتصادی سس>
اخلال در نظام قيمتها ساطمینانی فعالان اقتصادی نسبت آینده سه
افزايش هزینهی نگهداری پول> جذابیت داراییهای مالی وفیزیکیس>
اخلال در نظام بانکی و بازار سایرحاواییها . كسترش رفتازتصتوفى
کاهش پسانداز و سرمایهگذاری در اقتصاد خواهد شد.
صفحه 20:
شاخص قیمت مصرف کننده - خلاصه آماری نرخ رشد
طی سال های ۱۳۵۷ الي ۱۳۹۲ (۲۶ سال)
ميانكين نرخ تورم
تعداد سال های با نرخ تورم تک رقمی
تعداد سال های با نرخ تورم دو رقمی
تعداد سال هاى با نرخ تورم بالای ۲۰ درصد
تعداد سال های با نرخ تورم بالای ۲۰ درصد
بیشترین میزان نرخ تورم
کم ترین میزان نرخ تورم
a)
آخرین سالی که با نرخ تورم تک رقمی
۱۳۹
۳۲
۳۴
۶
۴
۴ درصد در سال ۱۳۷۴
۶٩ درصد در سال ۱۳۶۴
سال ۱۳۶۹ با ٩ درصد
صفحه 21:
فضای حاکم بر اقتصاد کلان: تورم
٩ رشد فزایندة تورم که ارقام ماهبهماه آن در بهمن ماه سال ۱۳۹۱ از ۵ درصد
فراتر رفته بوده در پاییز سال ۱۳۹۲تقریباً به صفر رسیده است.
5 تورم 5
ve 5
\
۱ ۱
2 KS ERE
122232 2 2
LE pg Halas, بهای کال و خدمات (۱۳۹۰-۱۰۰)پس
صفحه 22:
2
5 مقایسه تطبیقی نرخ تورم بین ایران و کشورهای همسایه در سال
ورس
صفحه 23:
جر
0 میزان تولید ناغللس داخلی به عنوان شاخص اندازهی اقتصاه یک کشور و
ظرفیتهای تولیدی آن اقتصاد است. با مقایسهی تولید ناخالص داخلی اسمی و
واقعی, شاهد کاهش ظرفیتهای تولیدی اقتصاد در چند سال گذشته بوده ایم.
صفحه 24:
a
"از مهمترین شاخصهای عملکردی اقتصاد کلان نرخ رشد اقتصادی است که
سرعت افزایش یا کاهش تولید ناخالص داخلی و به تبع سرعت بهبود و یا کاهش
سطح رفاه مردم را نشان میدهد. نرخ رشد اقتصادی ایران. دارای نوسانات زیاد و
رو به پایین بوده است.
درصد تغییرتولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت
صفحه 25:
© توليد ناخللص داخلى سرانه ميزان رفاه و برخوردارى مردم يك اقتصاد را
نشان مى دهد كه با توجه به تورم دو رقمى در سالهاى اخير شاهد كاهش
رفاه و درآمد حقيقى افراد در ايران بودهايم.
صفحه 26:
یکی از عوامل تاثیرگذار بر کاهش ظرفیتهای اقتصادی. کاهش سرمایهگذاریها
و شکاف فزاینده بین پس انداز و سرمایهگذاری است. از آنجا که نظام تامین
مللی اقتضاد ایران بلنک پلیه بوده شاهد ن هستیم در سالهاى اخير جذابيت
بازارهای موازی با بازار پول به واسطهی منفی بودن نرخ بهرهی واقعی و تورم
دو رقمی. منجر به هجوم سپرده به بخشهای دیگر و افزایش سفته بازی در
بازار داراییهای مالی و عدم تعادل در بازار دارایبهای فیزیکی شده است..
صفحه 27:
=
7 شاخص تجارت خارجی هر کشور صادرات و واردات ن میباشد. با توجه به
نمودار زیر,کاهش حجم صادرات در سالهای اخیر نمایانگر کاهش قدرت
رقابتی کالاهای داخلی با بازارهای جهلنی و افزلیش واردات کالاهای مصرفی
نمایانگر عدم توان ظرفیتهای اقتصادی است:
درصد تغییرات حجم صادرات و واردات کالا و خدمات
صفحه 28:
بازار سرمایه: شاخص صعودی
© از نيمة دوم سال ۰۱۳٩۱ شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۲۴۲0۱6۵)
بیمهلبا افزلیش یافت. تا جلیی که در پاییز سال جاری و در پی امضای معاهدة
ژنوء بازدهی لین شاخص در مدت ۳ ماه به بیش از ۴۰ درصد رسید. البته. این
روند در ده ماه اخد تغیب گرده است.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران
353 123 و5
ل ا
صفحه 29:
بازار سرمایه: ریسک و بازده واقعی
اگر آثار تورم را از ارقام شاخص بزدايیم. و رشد جریانهای نقدی به ارقام واقعی
را با توجه به فضای حاکم بر اقتصاد در سالهای اخیر ناچیز فرض کنیم.
خواهیم دید که برآورد بازار از قيمت ريسك بسيار تغيير كرده است.
شاخص تعدیلشدة بورس اوراق بهادار تهران
ا هاا
و زمر وود
ی[ 5
صفحه 30:
بازار طلا: تغییر روند
© كرجه بيشرتر بازيكران بازار سال آرامى را برای طلا پیشبینی میکردند. اما آمارهای
غیرمنتظرة بیکاری در کشورهای توسعهیافته و چالشهای سیاسی هفتههای اخیر
(بهویژه موضوع اوکراین): این پیشبینیها را دستخوش تحول کرده است.
پیشبینی قیمت هر اونس طلا در سال ۲۰۱۴ از سوی اعضای
1,700 (LBMA) 3 1513 wg
1500
bo SAS eR سحي
theo و حر
تیپ __ مب سح مهو
هو ۶ ٩ > 2 ٩ ۰ 5 8
2 e 2 2
2 E 5 5
ماس Ea
صفحه 31:
مسکن مهر
4 آغاز پروژه تاسیس دو میلیون خانه در سال ۲۰۰۷
"" تامین مالی پروژه از طریق بانک مرکزی و خطوط اعتباری
لا در پایان سال ۲۰۱۱ در حدود ۴۰ درصد پایه پولی ناشی از اعتبارات اعطایی به بانک مسکن
[" در دولت جدید. بانک مرکزی رویه تامین مالی پروژه مسکن مهر را متوقف کرد
لآ تحت این شرایط آینده مسکن مهر نامشخص است.
7" به دلیل بروز نارضایتی اجتماعی» امکان فشار مجدد بر روی بانک مرکزی وجود دارد.
" لزوم ارائه راه حل دائمی ضروری به نظر می رسد.
صفحه 32:
مسکن مهر
Contributors to Base Money Growth
(operant mong rath)
31 Facies to Mashan Sank
ve NSO
‘Sources Cental Bak of Yan. and IM sf calculations
8 اك 6 5 8 # & 86 B
تا
2011
CBI Facilities to Maskan Bank
اون
207 204 209 لاه
‘Source: Cental Banko an.
صفحه 33:
بازار مسکن: سابقه
© در سالهای اخیر سالیانه بیش از ۷۵۰ هزار پروانة ساختمانی در سطح کشور صادر
شده است. حدود ۳۰ درصد لین پروانهها مربوط به استان تهران و بخش عمدة آن
به کلانشهرها مربوط بوده است.
پروانههای ساختمانی
vay veo var
۶۹
ser
برواتدهاى صادرء (هزار) 8
صفحه 34:
بازار مسکن: طرف عرضه
٩ طرف عرضة بازار مسکن در اغلب سالها بیش از ارقام برنامهریزیشده ساختوساز
کرده است. گرچه لین ریند برای پاسخگویی به تقاضا امیدوارکننده بوده. ولی توزیع
نامناسب و اضافه ساخت در کلانشهرها (]1]ا0۷6۲-0) به مشکلی جدی تبدیل
ظرفیت طرف عرضه در بازار مسکن
صفحه 35:
بازار مسکن: طرف تقاضا
٩ در سالهای گذشته. روند تشکیل خانوار در کنار آمار طلاق. مرگومیر و تخریب:
تقاضای سالیانة مسکن را به بیش از ۱ میلیون واحد در سال رسانده است.
میشود این روند در سالهای آتی تداوم داشته باشد.
ساليانة مسکن
(میلیون واحد) afi
we
we
ae
۳
© تيار سالياقة سکن 8
صفحه 36:
بازار مسکن: رکود
© با اين همه. در مهر ماه سال جاری, معاملات مسکن در شهر تهران بیش از ۶۵
درصد نسبت به مدت مشلبه سال قبل کاهش داشته است. همچنان بخش عمدة
معاملات در واحدهای مسکونی نوساز تحقق مییابد.
آمار معاملات مسکن در شهر تهران
مهر ماه ۱۳۹۱
آمار معاملات مسکن در شهر تهران
کمتر از ۵سال ها مهر ماه ۱۳۹۲
عنا ٠١ سال 8 7 ۳
سا ها
ver)
Ly ۶ معامله
بيش از 81
رسال
کمتر از ۵سال ها
۶ ۱۰ سال ها
تاها سال ها
۶ ۲۰ سال الا
ary
سال
صفحه 37:
بازار مسکن: اجزا
© كرجه كل بازار در رکود عمیقی فرورفته. پلی همچنان گرایش به املاک ارزانقیمت
و مسکن لوکنن (عمدتاً در متطقة ۱ شهر تهران) پیش از سار املاک منسکونی اننت.
كرايش به بازار ارزانقيمت و لوكس
i wow
صفحه 38:
be Ib هدفمندسازی
I طرح هدفمندی یکی از اقدامات مهم در جهت اصلاح بازار انرژی ایران بوده است.
7 به دلیل ضعف در اجرا و وقوع تحریمء امکان بهره برداری مناسب از اين ظرفیت مهیا نشد.
+ اجرای طرح با مشکلات سطح خرد و کلان زیادی مواجه است:
لا عدم در نظر رفتن یک بسته حمایتی سطح کلان در جهت ایجاد ثبات اقتصاد کلان
تامین مالی مسکن مهر و ایجاد فشار بر روی نرخ ارز و بازار دارایی
الأ مواجه شدن طرح با کسری بودجه و بی ثباتی ناشی از آن
لأ عدم وقوع تحول در ساختار تولیدی بنگاه ها
ل وقوع کسری در بودجه بنگاه ها به دلیل افزایش در قیمت ها
صفحه 39:
ضرورت هدفمندی بارانهها
© قيمتهاى ارزان انرقى در كشور. نه تنها الگوهای غلط مصرفی را نهادینه
كرذه ببلكلة بسيارى ازسننایع را شین سنتقیمریا غيرستقيم از ریا ASA
۷۰۰ میلیون بشکه در سال
x
9۰
=
۰ میلیارد مترمکعب در سال
x
۳4
صفحه 40:
هدفمندسازی یارانه ها - وضعیت قیمت بنزی
Gasoline Prices /
(in percent of international prices)
m Quota © Above quota
2010 2011 2012 2013
Sources: Irai
in authorities; and IMF staff calculations.
1/ Prices converted to cents per liter using the parallel market exchange rate, )
then taken as a share of Singapore retail gasoline prices.
35
30
25
20
15
10
صفحه 41:
رابطةّ متقابل اصلاح قیمت حاملهای انرژی و رژیم ارزی
یکی از دلایل اصلی عدمموفقیت فاز اول طرح هدفمندی لّن بود که تعادل
بازار انریٌی را مستقل از تعادل بازار ارز فرض میکرد. نمودار زیر که از مقالة
پروفسور پسران اقتباس شده. نشان میدهد که با افزایش نرخ دلار قيمت
داخلی بن تسیت یت داهنی به قمت رین ای نی
مایت هت ینس es ریت
اأسيتياترصد
aad
صفحه 42:
مصارف وجوه هدفمندی
٩ بخش عمدة وجوه حاصل از هدفمندی صرف پرداخت
يارانة نقدى خواهد شد. حدود ٠١ درصد باقىماندة
اين وجوه براى حمايت از صنايع و اقشار ضعيفتر
هزینه میشود.
٩ بیمة همگانی. خدمات بهداشتی مناطق محروم.
خانوادههای تحت پوشش بهزیستی و معضلات محیط
زیستی از موارد عمدهای است که وجوه حاصل از
هدفمندی را به خود اختصاص خواهد داد.
صفحه 43:
اصلاح قیمت حاملهای انرژی و رژیم ارزی
٩ در برنامة سوم توسعه قرار بود نرخ ارز به اندازث اختلاف تورم ریال و دلار
تعدیل شود. تعادل در بازار ارز پیشنیاز تعادل در بازار انریٍی است. نمودار زیر
نشان میدهد که در سه سال گذشته بازاز آزاد نسبت به بانک مرگزی
پر
ماس هه و ال يله سباق
0
35,000,
59.000
28,000
20,000
15,000
10000
5000 —
صفحه 44:
pein عملكرة قاذ ایران طی سه سال اخیر- رشد لقتصادی
Real GDP Growth
(qsaar, in percent)
58
8
8 282108 82089 9 82828 88 s52@
۶ 8 5 8 5 5 ۶ 6 5 ۶ ٩ 5 ٩ ٩ ٩ 8٩ 5
صفحه 45:
مروری بر عملکرد اقتصاد ایران طی سه سال اخیر- نفت خام
Crude Oil Trends
(In millions of barrels per day)
Tome
Sas
حون صق بي نت ص م عام وذ
وو سم
لت
i ,
08-3 13اب( .۰ ۴۵۵0-13 .۰ 52۵-12 ۰ ۵۵7-12 ۰ ۱۵۷-11 0-11نال 0-11قل
صفحه 46:
یسک
| آینده میان مدت اقتصاد ایران- ماتریس
2 ee ea
عدم سامان دهى نرخ بيكارى بالا بالا متوسط-بالا
ترخ بيكارى بالا است و با ورود افراد تحصيل كرده أمكان وقوع ريسك سياسى و اجتماعى وجود دارد.
el به بازار امكان افزيش آن وجود دارد آثر بر روى رشد اقتصادى سال هاى
متوسط متوسط بالا ١ تامين مالى مسكن مهر توسط بانك
مرکزی اثر گذاری بر روند ثبات سازى در نرخ ارزهنرخ رشد نقدینگی و کاهش
عدم یافتن منبعدیگر بای تامین مالی طرح تورم
وخامت اوضاع خارجی ایران متوسط متوسطبالا
ريسك تحريم بيشتر بخش تجارى و مالى اثرگذاری بر توليد ن
کاهش درآمدها و در
كاهش شديد در قیمت پایین متوسطبالا
کشف منابع انرژی جدید و یا کاهش تفاضا عدم امکان تشدید اثر کاهش تولید و صادرات نفت
عدم امكان استاده از سياست پولی و مالی در جهت کاهش تورم
کاهش شديد در نرخ رشد اقتصادی چین متوسط پایین-متوسط
ایجاد ظرفیت های مزاد در بخش مالی و بودجه جين در حدود ۴۰ درصد از صادرات نت خام ايران را خریداری می کند.
سیب بروز زیان شود با توجه به محدوديت على ناتى از تختريم جايكزين كردن اين حيعم كار
آسانی نخواهد بود
صفحه 47:
02602
61/806
8/0
2/9102
91/502
9/۳04
كك
> و
و
a
3
نرخ رشد اقتصادی در سناریوی جایگزین(درصد) سم
نرخ رسد اقتصادی در سناریوی پایه(درصد) :+
ان مدت اقتصاد ایرلن-نرخ رشد اقتصادی
آینده میا
صفحه 48:
آینده میان مدت اقتصاد ایران-نرخ تورم
نرخ تورم سناریوی پایه در سناریوی پایه(درصد) ۶
نرخ تورم در سناریوی جایگزین(درصد) -*- ۳
35 35.2
2011/1
2
2012/1
3
2013/1
4
2014/1
5
2015/1
6
2016/1
7
2017/1
8
2018/1
9
2019/2
صفحه 49:
آینده میان مدت اقتصاد ایران-تولید نفت خام
تولید نفت خام در سناریوی بایه(میلیون بشکه) ۳۰
تولید نفت خام در سناریوی جایگزین(میلیون (Sete
2012/13
2013/14
2014/15
2015/16
2016/17
2017/18
2018/19
e
2011/12
صفحه 50:
مقایسه وضعیت اعتبار دهی کشورها
نسبت اعتبارات داخلی اعطایی به بخش خصوصی (درصدی از 60۳)
کشور
2009
2010
2011
2012
177
صفحه 51:
شرایط فعلی نظام بانکی کشور
نسبت نقدينكى به توليد ناخالص داخلی (درصد)سم
80
70
50
40
30
20
10
صفحه 52:
شرايط فعلى نظام بانكى کشور- ضریب فزینده
ضریب فزایندهنقدینگی سب
صفحه 53:
شرایط فعلی نظام بانکی کشور- ماندگاری سپرده ها
ماندگاری سپرده ها در سیستم بانکی (روز)
شبکه بانکی سم غیردولتی هت مس
33
صفحه 54:
شرایط فعلّی نظام بانکی کشور- نسبت: تشيفيللات يه سيرقة
مرز مجاز تقریبی 7۳
منبع: بانک مرکزی ج١١
نسبت تسهیلات به سپرده ها (درصد)
شبكه بانكى -ه- غير ee
nee gs
160
140
130
120
110
100
90
80
70 +
صفحه 55:
شرایط علی نظم بای کشور- تسهیلات غیر جاری
نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات (درصد)
مزز مجاز تقريبى 0ه شبكه بانكى سه غير دولتى هه دولتی ۰۰
منبع؛ باتك مركزى Wee
30
25
2
15
10
صفحه 56: