صفحه 1:
صفحه 2:
اندازه گیری» سنجش و ارزشیابی آموزشی
فویسنده:
دکتر علی اکبر سیف
تهیه کننده :
محمدرضا صابریان
a te
صفحه 3:
مقدمه :
هدف از ارزیابی پیشرفت تحصیلی چیست؟
۱_ ارزیابی از روش تدریس معلم و موفقیت آموزشی وی
۲_ ارزیابی محتوای آموزشی کتب و منابع آموزشی
۳_بررسی سطح ياد گیری و میزان موفقیت دلنش آموزان در کسب
مهارت های تحصیلی
a te
صفحه 4:
فصل اول
a te
صفحه 5:
تعریف اندازه گیری:
« انداه گیری عبارت است از فرایندی که تعیین می کند یک شخص با یک شی تا
چه میزان از یک ویژگی برخوردار است ».
«گی 1341
«اندازه گیری از کاربست ابزارهای پیشرفته و پیچیده الکترونیکی تا امتحانات مداد»
کاغذی کتبی, مقیاس های درجه بندی و فهرست های وارسی را شامل می شود».
«پین 4۲۰۰۳
« شیوه نسبت دادن یک عدد ( که معمولا به آن نمره گفته می شود ) به یک صفت يا
ویژگی معین یک شخص به گونه ای که آن عدد درجه ای از آن صفت يا ویژگی
را که آن شخص از آن برخوردار است را نشان دهد».
«نیکتو 4۲۰۰۱
a te
صفحه 6:
لحري ار مون:
مقدمه:
اندازه گیری یک فرایند است. این فرایند نیاز به یک وسیله دارد که به آن
آزمون می گویند.
آزمون وسیله ای است برای اندازه گیری صفات فیزیکی (جسمی) و روانی»
چون متخصصین اندازه گیری به ویژگی های روانی مورد نظر برای اندازه
گیری دسترسی ندارند اچار به اندازه گیری رفتارهایی که معرف ویژکی
روانی است می پردازند.
رفتار چون متنوع و فراوان است. نمی توان به اندازه گیری همه آن ها
دست یافت. بنابراین نمونه ای از رفتار مورد بررسی قرار می كيرد.
a te
صفحه 7:
تعریف:
« آزمون وسیله یا روشی است نظام دار یا نظام مند) برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار
است».
« گرانلاند ولین 41۹9۰
نیکتو (۲۰۰۱) در تعریف اصطلاح آزمون گفته است:
« آزمون به عنوان یک ابزار با یک شیوه نظام دار مشاهده و توصیف ویژگی های دانش
آموزان با یک مقیاس عددی یا یک طرح طبقه بندی را به کار می بندد تعریف می
شود».
a te
صفحه 8:
تعریف
« سنجش یک اصطلاح کلی است و به صورت فرایندی تعریف می شود که برای گرد آوری اطلاعات مورد
نباز تصمیم گیری درباره دانش آموزان؛ برنامه های درسی و سیاست های آموزشب مورد استفاده قرار می
ae
«اکن و کاوچاک ۰۲۰۰۱
ونگلینز )۱۹٩۳( در تعریف سنجش گفته استد
« سنجش به یک تحلیل جامع و چند وجهی از عملکرد گفته می شود». او همچنین در مقایسه سنجش و
آزمون از قول کرانباخ نقل کرده است: سنجش شامل استفاده از فنون مختلف است و تاکیدزیادی بر
مشاهده عملکرد دارد...»
سنجش نوعى تحليل بالينى و بيش بينى عملكرد است در حالى كه آزمون يكك وسيله اندازه گیری است.
roca تله نتم
صفحه 9:
Rt ha سس
زشیابی به معنی تعیین ارزش و داوری کردن است.
١ ارزشيابى به يكك فرآيند نظام دار برای جمع آوری» تحلیل و تفسیر اطلاعات گفته می شود به
این منظور که تعیین کند آیا هدف هاى مورد نظر تحقق يافته اند يا در حال تحقق يافتن
هستند و به جه ميزانى؟؛
MUS»
یابی تعیین کیفیت است.
یکی از ویزگی های مهم ارز
کیفیت: ( در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی)
عبارتست از دانش» مهارت ها و توانایی هایی که از دانش آموزان پس از آموزش
انتظار می روده.
«نیکتو۲۰۰۱»
مثال: تعیین کیفیت افراد در یک مسابقه مقاله نویسی یا مرور نوشته های دانش آموز و مرور
نمره های وی
a
صفحه 10:
علاوه بر ارزشیابی پیشرفت درسی دانش آموزان, ارزشیابی با موضوع های دیگری سرو کار دارد.
مثال: عملکرد معلمان و مدیران: روش های آموزشی» برنامه های درسی دوره های آموزشی؛ مواد
آموزشی, پروژه های آموزشی و سازمان های آموزشی.
یک ارزشیاب ابتدا هدف های کلی برنامه درسی را مشخص می کند و سپس میزان تحقق آن ها را
aS agen
ورتن و سندرز (1۹۸۷) دو تن از صاحب نظران حوزه ارزشیابی آموزش گفته اند:
+ در آموزش و پرورش: ارزشیابی به یک فعالیت رسمی گفته می شود که برای تعیین کیفیت؛ اثربخشی يا
ارزش یک برنامه فرآورده پروژه فررآیند. هدف یا برنامه درسی به اجرا در می آیده.
a te
صفحه 11:
مقایسه اندازه گیری» آزمون» سنجش و ارزشیابی با یکدیگر:
ارزشیابی برای داوری درباره کیفیت موضوع است و ارزش اطلاعات به دست آمده را
پررسی می کند. که مستلزم تحلیل و تفسیر اطلاعات جمع آوری شده است.
اطلاعات مورد نیاز ارزشیابی آموزشی که کمک اندازه گیری ( آزمون) و سنجش جمع
آوری می شود.
البته سنجش یک فرآیند مبتتی بر مشاهده عملکرد و شیرینی عملکرد است در حالی که
ازمون یک وسیله اندازه گیری است.
ae roca
صفحه 12:
فصل دوم
مقیاس های اندازه گیری
a te
صفحه 13:
نا به تعریف:
« مقیاس مجموعه ای عدد ( یا نمادهای دیگر) است که ویژگی های آن ها بر ویژگی های
تجربی اشیایی که اعداد به آن ها نسبت داده می شوند منطبق است».
« کوهن و سورد لیک ۰۲۰۰۲
انواع مقیاس های اندازه گیری در چهار سطح دسته بندی شده است:
آسمی, ترتببی» فاصله ای نسبتی
«استیونس 1۹۵۱
ae roca
صفحه 14:
: |
۷
اس اسم گذاری
در این مقیاس از ارقام و اعداد
برای اسم گذاری و تشخیص
اشیاء و افراد استفاده می شود.
بدون این که مفهوم ریاضی
داشته باشند
عملیات مجاز آماری:
شمارش فراوانی و تعیین نما
عملیات مجاز ریاضی:
۲ طبقه دی
اعداد و ارقام برای طبقه بندی
اشیاء و افراد استفاده می شود
بدون این که مفهوم ریاضی
داشته باشند
انجام هیچ یک از چهار عمل اصلی جمع؛ تفريق» ضرب و تقسیم در این مقیاس میسر نیست.
صفحه 15:
۱- دسته ای از افراد و اشیاء با توجه به یک صفت از بزرگ به
کوچک (با بالعکس) مرتب شده اند.
۲- معلوم نیست هر یک از اشیاء چقدر از آن صفت را دارند.
2۳ نیز مشخص نیست این اشیاء یا افراد از لحاظ صفت مورد . اندازه
گیری چقدر با هم فاصله دارند.
«فاقالی ۰1٩۷۸
عملیات مجاز آماری:
شمارش فراوانی؛ تعیین نماء محاسبه میانه. محاسبه درصدها و محاسبه ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن
عملیات مجاز ریاضی:
هیچ یک از چهار عمل اصلی جمع, تفریق, ضرب و تقسيم
13
a te
صفحه 16:
۱- در آن رتبه اشیاء ( یا افراد) با توجه به یک صفت مشخص است.
'- لوم است كه اشياء ( یا افراد) از لحاظ صفت مورد اندازه
گیری چقدر از هم فاصله دارند
[- اما هیچ اطلاعی از مقدار قدر مطلق مورد نظر براى هيج يك
از افراد در دست نیست
«ناتالی ۰1۹۷۸
عملیات مجاز آماری:
محاسبه نماء ميانه؛ مياتكين: انحراف معیار ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن؛ ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون
عملیات مجاز ریاضی:
جمع و تفریق مجاز است. ضرب و تقیم مجاز نیست.
14
a te
صفحه 17:
۱ در آن رتبه اشخاص با توجه به یک صفت معلوم است.
۲ فاصله اشخاص معلوم است.
۳- علاوه بر این ها فاصله حداقل یکی از اشخاص از یک صفر
منطقی معلوم استد
7 اندازه گیری طول, وزن, حجم و سایر صفات فیزیکی افراد با مقیاس نسبتی عملی است. اما اندازه
کیری متفیرهای روانی و پرورشی با این مقیاس به ندرت میسر است. AWA SEL»
عملیات مجاز آماری و ریاضی:
در این مقیاس همه عملیات آماری و ریاضی مجاز است.
a te
صفحه 18:
۷
۷
0
” در لين نوع مقیاس ها متفیر تنها
مى تولند يكى از روش هاى معين
را به خود اختصاص می دهد.
” ويزكى مهم اين نوع مقياس ها
تساوى واحد هاى اندازه كيرى
است.مانند: ۱ و ۲ و ۳( تعداد افراد
که اعشار پذیرنیست)
۲- مقیاس )=
برخلاف مقیاس کسته, در مقیاس
پیوسته متغیر می تواند در فاصله بين
نقاط مقیاس هر تعداد ارزش را به
خود اختصاص دهد.مانند: ۳/۰۵
۵ ۲/۰ و...
حد واقعی اعداد: حد واقعی ارزش عددی یک متغیر پیوسته برابراست با
آن عدد به اضافه یا منهای نصف واحد اندازه گیری (رونیون و هابر۷۶٩۱)
a te
صفحه 19:
فصل سوم
انواع آزمون های مورد استفاده
در
آموزش و پرورش
a te
صفحه 20:
حح سس =
دسته بندی آزمون های مورد استفاده در آموزش و پرورش
١ آزمون های توانایی: ۲- آزمون های عاطفی
اس آزمون های توانایی:
آزمون های توانایی آموخته هاء استعدادها و مهارت های افراد را می سنجد:
دسته ای از این آزمون ها توائیی های شناختی را می سنجد که برای فعالیت های ذهنی و فکری و تحصیلی
کاربرد دارند.
دسته ای دیگر توانایی های روان - حر کتی را می سنجد که برای فعالیت های صنعتی» تربیت بدنی, نظامی
و ... به کار می روند.
"ویژگی مهم این آزمون ها این است که از آزمون شونده خواسته می شود حداکثر نمره ممکن
را كسب کند.
18
a te
صفحه 21:
اس آزمون های استعداد:
یزان توانایی فرد را برای کارهایی که باید انجام دهد می سنجد.
۲س آزمون های پیشرفت تحصیلی:
مهارتهای کسب شده فرد را اندازه کیری می کنند.
های Gigi
۷ 4
آزمون پیشرفت تحصیلی آزمون استعداد
آزمون ریاضی . آزمون یزیک . آزمون مهارت های فنی آزمون های هوش(استعداد کلی) .كؤمون استعداد ويزه
37> ۲ ۷
استعداد رياضى استعداد موسيقى | استعداد
a te
صفحه 22:
ثورندايك و هیکن ( ۱۹۷۹) در کتاب معروف خود با عنوان اندازه گیری و
ارزشیابی در روان شناسی و آموزش و پرورش در رابطه با آزمون های استعداد و
پیشرفت تحصیلی به گونه زیر نظر داده اند:
« باید به خاطر داشت که همه آزمون های توانایی, صرف نظر از نامی که دارند
توانایی های موجود فرد را اندازه می گيرند. ما نمی توانیم مستقیما توانایی
«ذلقی » یا « ارفی» کسی را اندازه گیری کنیم. آن چه را که ما می توانیم در
فرد اندازه بگيريم توانایی او برای انجام دادن اعمال در زمان حال است.
بنابراین تملیز بين آزمون های استعداد و پیشرفت تحصیلی به قصد و منظوری
مربوط می شود که نتلیج ازمون برای آن قصد و منظور مود استفاده قرار
می گيرند. نه به ماهیت یا محتوای آزمون »
دا
صفحه 23:
بینی موفقیت های تحصیلی و شغلی ۱ ۲-بیشت به آمور مشاوره د حل مسایل روانی
حرفه ای کمک می ES
این است که به اندزه آزمون های شناختی عینی و دقیق یستند
“با وجود این به قول آیکن ( ۱۹۸۵) بسیاری از ابزارهای اندازه گیری عاطفی دارای
ویژگی های خوب از جمله روایی و پایایی هستند و می توان از این ابزارها برای اندازه
گیری شخصیت و ساير ویژگی های عاطفی استفاده کرد.
اخ قح خی انس
صفحه 24:
we
انواع آزمون های عاطفی
آزمون شخصیت آزمون علایق آزمون نگرش آزمون غیره
آزمون های شخصیت:
تعریف:
شخصیت مجموعه ای از رفتارهای فرد د موقعیت های اجتماعی است(ایبل۱۹۷۹)
22
a te
صفحه 25:
از شخصیت تعاف گوناگون شده و شامل ابعاد مختلفی می باشد از جمله: هوش؛
پیشرفت. قد و قامت» وضع سلامتی» کیفیت صداء وضع ظاهر و ۰.۰
آزمون های شخصیت به طور عمده اندازه گیری متغیرهای
Motivation انگیزش
زاج Temperament
از گاری Adjostment
Caracter امنش
23
a te
صفحه 26:
ابزارهای اندازه کیری شخصیت
۷ ۷ ۷
پرسشنمه کزان alee ond arty atte ea .. آزمون های فرانکن
( نظر شخصی نسبت به خود) ( نظر افراد دیکر نسبت به فرد) ( مشاهده رفتار فد در یک موقعیت)
"و "ا آزمون های علاقه و نگرش:
شباهت هاء
۱- هم علاقه و هم نگرش به دوست داشتن ها و دوست نداشتن های فرد اشاه می کند.
۲- هر دو به انتخاب فرد درباره فعالیت ها و نهادهای اجتماعی و یا گوه ها ارتباط دارند.
۳- هر دو شامل احساس های شخصی نسبت به امور هستند.
24
a te
صفحه 27:
تفاوت علاقه و نگرش:
علافه به احساس یک فرد نسبت به فعالیت اشاره می کند درحالی که
نگرش حاکی از احساس فرد نست به شی یا نهاد اجتملعی یا یکك
گروه است (مهرنز و لهمان ۰۱9۸۴
ابزار اندازه گیری:
پرسشنامه علائق و برسشنامه تكرش
a te
صفحه 28:
۷
-١ آزمون های میزان شده
توسط سازمان ها و تهاد های آموزشی
برای ارزیابی و سنجش و پیشرفت
دسته بندي آزمو
by
Oost US 3p sl 09. می شود
جه به چگونگی تهیه آن ها
۳- آزمون های nae ساخته
۷
آزمون هایی که معلم برای سنجش و
ازیایی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
کلاس خود می کیرد
استاندارد بودن یا میزان بودن آزمون ( کران باخ 199۰):
به این صوت است که شیوه های اجاء شیوه های مشاهده تجهیزات و
مواد و قواعد نمره گذای تا آن اندازه تثبیت شده اند که تا حد امکان د
شرایط و زمان های مختلف نتایج يكسان به دست آيد.
26
a te
صفحه 29:
سه تفاوت آزمون های استاندارد ( میزان شده ) و معلم ساخته:
el آزمون های میزان شده به زبان و تخصص بیشتری نیاز دارند چون برای گروه هاى زياد و
زبان های مختلف است.هزینه تخصص بیشتری می طلبد. محتوای درسی و مهارت نمونه
گیری می شوء آزمون آزمایشیاجرا می شودسوال ها تجزیه و تحلیل می شود و توسط
متخصصان نوشته و ویرایش می شود.
لأس از آن جا که آزمون های میزان شده برای استفاده در مناطق مختلف و دانش آموزان
مناطق گوناگون تهیه می شود هدف های آموزشی را بايد در اين آزمون ها منظور کرد.
۳ص آزمون های میزان شده باید هنجار شوند در حالی که آزمون های معلم ساخته چنین
نیازی ندارند. 27
rie اج نها
صفحه 30:
موارد استفاده از آزمون های میزان شده و معلم ساخته
۱- تصمیمات آموزشی مبوط به کم و کیف جریان آموزشی ه آزمون های معلم ساخته
۲- تصمیمات مربوط به ارتقای دانش آموزان و دانشجویان آزمون های معلم ساخته
۳- تصمیمات مربوط به مشاوره و اهنمایی ه آزمون های میزان شده
۶ تصمیمات بر مبنای مقایسه افراد و گروه ها ه آزمون های میزان شده
۵- تصمیمات مربوط به برنامه ریزی درسی <ه آزمون های میزان شده
1- تصمیمات در مورد ارزشیابی از میزان موفقیت مدارس مختلف حه آزمون های
میزان شده
28
a te
صفحه 31: