صفحه 1:
بسم الله
ع یل و چالش های بعد از انقلاب
az)
سب 0 امیررضا قهرمانی
.]ین
eZ. رتم
SY,
wy 32
صفحه 2:
شل پر میدور سردم سالاری دیتی-رابظه ایران ۰ كم
مسئله فلسطین-جهانی شدن و موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال
Vv
ور یا حرکت دوری انقلاب ۳ برایر نظریه برخورد تمدن ها
؟ پرسشی که به ذهن می رسد آنست که آیا انقلابها پایدار خواهند ماند؟ فر
٩ وشت تجولات پس از آن چگونه رقم خواهد خورد
ددی بوده که نتوانسته اند در برابر آسیبها و چالش های داخلی و خارجی پایدار بمانند.
ی جدیدی به این کشور بازگشت. برخی انقلاب ها نیز از جمله انقلاب روسیه پس از :
.دیکتاتوری شدند
ب
ار ser ري ياه
صفحه 3:
میانفروها», «حکومت تندروها» و «دوران ترمینور.» میانه روها روتعَندا
ذه اس با رزيم قدیم oil اينان در واقع بر امواج خيزان تودهاى ۱۷۱
سازش ميانه روان را برنمى تابند
Beers ob دازان انقلاب از معناى ترمينور در انقلاب» به eee
آنهرا واكنشى آشكار بر عليه انقلاب مى دانند
ك هالارمينور فروكش كردن هيجان و تب انقلاب است كه در زمان خود تندر,
زان مخالف انقلاب معتقدند در مقابل. طرفداران انقلاب قائل ail كه رهايى
که انقلابها از مراحل سه كانه بيش كفته
11 ون بس از كذر از دوران آرمانى @ ملل ستمدیده از غل و زنجیرهای اعضار و
27 ۲ شکلات 9 قرون, با اصلاح ميسر نيست. از اين روء در
أر وروبایی. متأثر از مشکلات روزمره و مديريت Pisce Soca ois
5 قرار ميكيرند بدان سان كه ارزشها وخبب.و eel
رقاب رن رسيدن به سعادت و عدالت اجتماعى راهى جز 4 Ae
لي الى .انقلاب و تداوم آرمان های آن وجود ندارد
ae Wi 3 ۳
صفحه 4:
— م |
بان و طرفداران کلیسای رسمی, حامیان دولت پیشین و نیز هواداران پارلمان و کلیسای دولتی, میا
, دستگیر شد و با اخراج بازده نفر از دولت, ثروت محافظه کاران نیز از سوی میانه روها مصادره ؟
سکاتلندی ها از کرامول و تشکیل حکومت مشترک المنافع انگلیس, حکومت میانه روها نیز پایان با
در انقلاب فرانسه, زندان باستیل در ژوئیه ۱۷۸۹ م. سقوط کرد و سلطنت طلبها
شکست خوردند. در ماه اکتبر همان سال میانه روها (یروندنها) پادشاه و ملکه را
بازگرداندند. تندروان (ژاکوبنها) نیز به رهبری دانتون و روبسپیر با توجه به جنگ فرانسه,
روسیه و اتریش, در سال ۱۷۹۲ م. سلطنت را برانداختند. پس از آن, روبسپیر دانتون را
اعدام ک در اما حندی بعد د, ۲۷ asin i ۱۷۹۴ م, si ole oi) میدمر ) سد خودش , نبز به تبغ |
در انقلاب آمریکا, طرفداران دولت امپراتوری به عنوان افرادی محافظه کار و
ضدانقلابی تلقی می شدند. میانه روان. بازرگانان و زمینداران مرفه و تندروان,
طرفداران اعلامیه استقلال بودند. هرچند ایالات متحده, عصر وحشت و پاکدامنی را
نداشته در دهه ۱۷۸۰ م. برخی از نشانه های ترمینور به گونه ای نه چندان کامل در آن
آشکار شد. در اين دهم تتش جنگی فروکش کرد و تلاشی وسیع برای کسب ثروت و
.لذت دوباره آغاز wu
ma م۳
صفحه 5:
ae, عد
احتمال به قدرت رسیدن میانه روها پس از پیروزی انقلاب بسیار زیاد است؛ چرا که آنها از موقعيت و( ث بالأتری
برخوردارند و از سویی بهتر می توانند منافع گروههای مختلف را تأمین کنند. از دیگر سوی, به بقای حگومت آنها eye
چنلانآمیدوار بود؛ زیرا آنان به دلیل برخورداری از روحیه سازشکارانه, به سهل انگاری متهم می شوند و نمی توانند
.انتظارات گروههای مختلف, خاصه انقلابیون را برآورده سازند =
علوم اجتماعی خاصه در عصر جنبش اجتماعی و پایان یافتن دوران کشورگشایی, به سختی می تواند دست به پیش بینی
بزند. انقلابها چهارراههای حوادث تاریخی اند و چون به ندرت اتفاق می افتند. نمی توان آنها را دقیقا پیش بینی کرد. البته
برخی از وقایع اجتماعی قابل پیش بینی اند, اما عوامل وقوع هر انقلاب آن چنان بسیارند که نمی توان آنها را برشمرده
انقلاب امریکا طبق نظریه برینتون دورو حاکمیت
دانشمندان در خصوص امکان پیش بینی در علوم اجتماعی به
اجماع خاصی دست نیافته اند, از یک سو متغیرهای دخیل در سخ تندروها و عصر ترمینور - به معنای تام آن را نداشته
al اجتماعیپیشمارند و از سویی دیگر نمی تون نار است
پا دوباره تجریه کرد. برای نمونه وضع انقلابهای چهارگانه کوباء چین. وبتنام و الجزایر نیز به
یک شكل_نيست. جرا كه نه همه أنها ترميدور دانشتة اند 5
بلکةبا توجة یه مایت اجشاقی نه وضع آنها بن أز القلات بان ۳
هن انقلابى::ممكن أست جيديق
نیروی-سیاسن: عمده:با یکدیگر:
درگیر شوند. اين نیروها عبارتند
است از: نیزوهای زاستگرا: میانه
رو
صفحه 6:
= رس
حركت دورى انقلابها امري محتمل است, اما اين حركت براساس انديشه هاى اسلامى, سنتى حتمى وتكركتى خاري/از اراده
آدهآن)به شمار نمی آید. آیت الله سيدمحمدباقر صدرء استاد مطهرى, دكتر شريعتى, آيت الله سيد محمود طالقانى,
سيكجفال الدين اسدآبادى و بسيارى از محققان قرن حاضر كه از دریچه تجددخواهی و روجیه انقلابی به مسائل اجتماعق و
فلسفه تاريخ نكريسته اند, در استناد به أية شريفه «ان الله لايغير ما بقوم حتى يغيروا ما بأنفسهم» تغيير و تحولات رن
اجتماعى و تاريخئ راجيرى تخوائده: بلكه آنها را وابستة:بة تغيير اتفس أدميان دانسته اند. از اين رو:.عدم وقوع ترميدور 59
نظريه (مردم سالارى دينى)در مقايل , ig, أستاوردها» و نيز رفع «آسيبها و آفتهای انقلاب» است
است. كه جمع .و سازكارى بين أنها را غيرممكن
دانسته و تلاش در اين زمينه را بيهوده قلمداد
مینماید: جهت ترون ييفتر این موضوع:تأمل دز
تعریفو زمینه هاعت اریخی: اجتماعیدموکراسی(مردم سا للٍعا:واژه دموکراسیکه در ف ارس فظ مردم1
2نا06۳00۱2 .سا-ل(ٍعرا در برابر آننهاده اند برگرفته از لفط ی ونانی است
نخستين خاستكاه دموكراسى به دولت به شهرهاى يونان باستان در سده پنچم قبل از میلاد باز می گردد: از آنجا که مفهوم
شهروندی در دموکراسی پونانی شامل زنان, بردگان و مهاجران نمی شد, لازم است بین آن نوع دموکراسی و دموکراسی
های جدید تمایز قاثل شویم. پیش از قزون جدید. اندیشمندان سیاسی: دموکراسن زا حکومت مردم نادان و همچتین نظامی
نامطلوب تلقی می کردند اما به عکس این دیدگاه, مطلوبیت دموکراسی در جهان مدرن تا بدانجا پیش رفته که حتی
مبانیف کریمردم سا-لی( دم وکراسیا: دموکراسریبه عنوانشیوه زندگیسیاسردر جهانمدرنبر مبانوو اصولی2
استوار استکه طیف_رلیندعدراز مدتق کویری افته اند؛ مبانیو اصولیکه حقیقتآن | میت-واندر (صا لب رابر علنسانهار
اصالفرد, اصالقانون اصاللحاکمینمردم و تأکید بسر حقوقطبیعیمدنیو سیاسرلنسانها یافتمهم ترینمبانیف کری
۸ :دموکراسیعبارتاستاز
۸ ۸ 7 نلا د
صفحه 7:
برابری مدنی: دموکراسی بر اصالت برابری انسانها به عنوان یکی از مبانی
آن
ل
ays ay ange اسان كودمككان كسى ألست كه دون دخالت كزان در امور
مربوط به زند
ال و ی
تفکیک قوا جدا کردن سه قوهاز یکدیگر و تبزءانتقلال قوم قضائبه برای تضمت:۴
آزادنهای
مدنی افراد و گروهها؛
دی Sy, east توق كر ذههات والسكلة كين فرد و دولك زحفاتت 6
ارات
قانون و قانونگرایی: قانون اساسی - به عنوان مجموعه ای از اصول و قواعد .۶
Sey lly 7
cass نرای chan) 2550 Lal, Osby Obl مصالعت آمیز اقلیک به اکتریت) و
همچنین
لازمه حکومت محدود و مشروط تتقی می شود
لد مارا مدا رای ماس تاه در دراب لت یرالیه
شهروندق در جامعه دموکرلتیک شهرونداناز حقوقو تکالفیی کساندر برابر .8
قانونو نیز از
حق مشارکت در امور سیاسی و عمومی برخوردارند
مره یر دمن ولا ترایناصل تکومتها فدرک اقندار خود را متقاااز خوانست 9
او
رضایت غامه به دست می آورند. از این رو مردم حق دارنذ کارگزازان خود زا عزل (
کرده, يا قوانین
صفحه 8:
دين و uJ
> اسى 5
|" دموکر ن و دموکراسی لازم است از امکان ترکیب اين دو واژه سخن گوییم: برخی معتقدند اصطلاح مردم
مالا دس بدعتی است در علم سیاست. در ياسخ باید گفت اگز در تعریف دموکراسی با فردم سارت ربا تا
cule سی گرایی, اسان مداری و خودمختازي فرد تأکید شود: به نظر تمي رسد با قرائتهای دين مدارانه جمع پدیر بای و
1ك اه اعوان بعت مشورت. امربه معروف و مانند آن مطرح است, به گوله ای محنوایی با بر ۱۳۵
متفاوت است. مخالفان امكان an دموگراسی دینی ممکن است ذموکراسی را به نقع دین DE گذارد يا در فهم خودار
ریاشع تنس اس اطاط روس مار ا سر
0 رش رات شيج به واکنش کلیسای کاتولیک به ممائل جپان ۱
يلم ١ سوساليسم و نيز دفاع از حقوق كاركران باز مى كردد
و شب بردار دموکرات مسیحی, زاک مارتین (۱۸۲- ۱۹۷۳) فبلسوف کاتولیک فرانسوی بود وی ور انار ۰۳
ديه ويزه در aceite ل (۱۹۴۲) استدلال کرد که کثرت گرایی سیاسی, آزادی و نیز تشخص انسان,
در هاى دموكراسى. مي توان أن را با دین خمع کرد درآ Bites Pils
oon Sees ل پاره ای دیگر نیز بااجشم پوشی ار مات
۲ ال | همجون روشی Silay eno كه ممكن انست با نظريه ها و قرائتهاى مختلف ذيتى قايل Sexe
ا
لت
صفحه 9:
/ ZF, —
تاکنون یکی از مهم ترین مسائل در سیاست خارجی ایران مسئله ارتباط با آمریکا بوده است. در اين بحث ابتدا سابقه ن
رابطه ایران و امریکارا بززشی میکنیم وسچش به مستئله فلنظین دراین بازه می پردازيم
برقراری رابطه بین اپران و امریکاء در سال سی و پنجم سلطنت ناصرالدین شاه قاجار صورت گرفت. اما اين ارتباط
گسترش نیافت؛ چه آنکه دو قدرت برتر استعماری در ایران: یعنی انگلیس و روسیه تزاری اجازه نمی دادند رقیب
دیگری در ایران خوش بنشیند؛
وان دوم موفعیتی عالی در اختیار امریکا نهاد تا نفوذ خود را در آسیا و اروپا گسترش داده به ایرقدرن وا
.تبديل شود
از بعد از جنگ دوم جهانی, موقعيت استراتزيك ايران به دلايل مختلف جغرافيايى (قرار داشتن بين مرزهاى جنوبی اتحاد
شوروی و خلیج فارس, ننگه هرمز و دریای عمان و اقتصادی - يعنى داشتن منابع غنى انرزى - عامل كسترش نفوذ
آمریکا در ایران بود
از بعد از جنگدوم جهانیروساءجمهور عامریکا راهبردها و دکترینهایخاصیرا در مورد ایرانبه مرجله اجرا گذاردند .
تيا ضمزمستحكم كرد زجايكاه خود در ليران بتولنند منافع منطقه اعو جهانیخود را تأمینکرده. از سویردر مقابل
وقيبخود, متحاد شوروعنیز لیستادگرکنند. دکترینهاوآیزنهاور. کندی نیکسونو کارتر در همینراستا لجرا شدند
law OU wats ony رغماعتهاد مصیگلا آمربكا عليه دولت وي دست يه كودنا زد
صفحه 10:
eZ. Sy
5-5 تعدادی از جریانات, ایرانیان را بیشتر به وابستگی شاه به آمریکا آگاه ساخت. اعطای مصونیت دیپلمائیک به
‘ خلا
نظامی امریکایی, روابط گرم و همکاری با رژیم صهیونیستی, تبدیل ایران به ژاندارم امریکا در منطقه و نیز مدا
.نظاصق شاه به نفع آمریکا در کشورهای مختلف از جمله اين اقدامات بود
با وجود تلاشهای ژاندارم امریکا - که قرار بود با حرکتهای ضدامریکایی در منطقه مقابله کند و این وظیفه را تا پیش از 0)
. وقوع انقلاب اسلامی در برخی نقاط از جمله ظفار در عمان به خوبی انجام داد
این تصور وجود داشت که چون ایران در خارج از فرزهایش این حرکت انقلابی را سرکوب کرده؛ از cul رو توان مقابله با
هر حرکتی را در داخل خواهد داشت
از آن زمان تاکنون آمریکا برای سلطه مجدد بر ایران به انواع استراتژی ها دست یازیده. و اين امر را با مسائلی همانند
فلسطین» نقطه اوج تعارض ایران با آمریکا
تشکیل رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ میلادی در سرزمین مقدس فلسطین با کمک و نقشه های استعماری قدرتهایی
سا انگلیس و آمریکا. سرآغاز زنجیره ای از تحولات, جنگها و مسائل در منطقه خاورمبانه گردید
11 یله حامی زیگننامریکا کارعاز پیش بردند. لینامر ب اعح فیریعمده در رلهرد مپار oleae el
ف لسطینیها شد و لنتفاضه در سالع۱۳۶ با لام از لنقلاباسلامیایرانو اهدافیمشابه با مواضع ایراندر مسئله
در اين اوضاع, شورای ملی فلسطین, که بیشتر در اختیار گروه طرفدار عرقات بود, از نبرد مسلحانه به مذاکره سیاسی
متا آورد و کنفرانس صلح خاورمیانه تشکیل شد
در پی آن, برای درگیر نمودن فلسطینی ها ب| بکدیگرنو سرکوبی مبارزان انتفاضه از سوی نیروهای عرفات, یک دولت
خفرگردان بدونقدرت به ریاس/نیلظر عرفات تشکیل شد که حتی اعضای پلیس آن نیز باید با تأیید اسرائیلی ها انتخاب
صفحه 11:
= رس
در عین حال, اختلافات دولت خودگردان با اسرائیل بر سر مسائلی عمده مانند بازگشت میلیونها آوارگان فلسطینی/
سرنوشت شهرکهای بهودی نشین در کناره غربی رود اردن و نوار غزه - یعنی سرزمین های اشغالی سال ۱۹۶۷ تا
دولت خودگردان در بخشی از آنها تشکیل شده بود . و نیز مسئله اعلام دولت مستقل فلسطینی باقی ماند. تا اینکه درت
نهایت حملات انتحاری فلسطینی ها در مبارزه با اسرائیل آغاز شده و تداوم یافت؛ به گونه ای که طرف اسرائیلی و تب
آمریکایی را در برابر عملی مقابله ناپذیر قرار داد
امریکا از سال ۱۹۴۸ تاکنون, یعنی از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی تقریبا تمامی قطعنامه هایی را که در دفاع از
فلسطینی ها صادر شده, در شورای امنیت سازمان ملل وتو کرده و_سالانه میلیاردها دلار کمک و یا وام با بهره هایی
کم که بسیاری از آنها نیز بخشیده ميشوند. به این رژیم اختصاص می دهد. از اين رو, اگر بگوییم اسرائیل بخشی از
.خاک امریکا در خاورمیانه است. سخنی به گزاف نگفته ail
جانبدارعلمریکا از اسرائیلت | آنجاسنکه همواره پذیرشروند صلح خاورمیانه - که به معناعبه رسمینش ناختن
رژیم اسرائبلن یز هست در صدر خواسته هاعلمریکا از ایرانقرار داشته استالته آشکار اسنکه دفاع سرسختانه
امریکا از اسرلئیلبه دلیلن_فوذ ی هودیانامریکاییبر دولتکنگره, دستگاههایت بلیغاتی مراکز ماو نخبگان(مریکایی
۱ شدن
جهانی شدن امروز به یکی از مهم ترین مباحث روابط بین الملل تبدیل شده است؛ آن سان که در مسائل سیاست
داخلی حکومتها - به خصوص کشورهای در حال توسعه نیز تأثیری به سزا دارد. در اینجا به اختصار به تعریف جهانی
شدن و ویژگی های آن و ارتباطش با جهان سوم, تجددگرایی, اسلام و جمهوری اسلامی خواهیم پرداخت
ب
aN ۸ تب
oN
صفحه 12:
__—___ رس
eZ Vv
© YY
اصطلاح جهانی شدن در ادبیات تجاری و مدیریتی در دهه ۱۹۷۰ ريشه دارد. و راهبردهای جدید در تولید و توزیع جهانی؛
7 وارد شدن به علوم اجتماعی از طریق جغرافیا و جامعه شناسی, مطالعه علوم اتسانی از طریق انسان شناسی و
مطالعات فرهنگی را توصیف می کند
کمیته بین المللی در سال ۱۹۹۵. جهانی شدن را «درهم آمیزی اقتصاد جامعه شناسی, سیاست. فرهنگ و رفتارها از
.طریق نفی مرزها و پیوستگی های ملی و اقدامات دولتی» تعریف کرد
در لینخصوصواژه((6۱00۱1231100))
را در زبان فارسی هم به جهان شمول شدن (جهانی شدن) و هم به چهان شمول کردن (جهانی سازی) ترجمه کرده
.اند
مالکوم واترز جهانی شدن را فرآیندی اچتماعی میداند که در آن قید و بندهای جغرافیایی که بر روابط اجتماعی و
فرهنگی سایه افکنده» از بین می رود
eel لما مد مایق ای لق تا مض نب عضوم ینیم یهمه پمانرتآتیرات رو سررغزرونینبوده.
اتیاسفتشی_ولنسه احتما لوا در نظر گرفت
و سس هدن با تجددگرابی (مدرنیسم) و توسعه سرمایه داری همزمان بوده؛ اما اخیرا شتابی باگهانی بافت ار
ioe جوانی شدن فرآیندی متأخر می LoS asl سایر فرآیندهای اجتماعی نظیر فراصنعتی شدن و فرانوگرایی
(پسامدرنیسم) همراه است كنأ نا
7 فا
0
صفحه 13:
و ویژگی های جهانی شدن. مسا
ىت
معمولا فرآيند جهانى شدن را در چهار حوزه فناوری, اقتصادی, سياسى و فرهنكى بررسى مى كنند در اين le در حوزه.
فنی و تکنولوژیک, از وقوع انقلاب صنعنی سوم سخن می رود. انقلاب صنعتی اول در دهه ۱۷۵۰ تحولى بود در تكنولوزى ٠
تولید, حال آنکه انقلاب صنعتی دوم در نیمه اخیر قرن نوزدهم تحولی در فناوری ارتباطات و توزیع ایجاد کرد. و سرانجام
.موج سوم انقلاب صنعتی در پایان قرن بیستم, فناوری اطلاعات را به شیوهای اعجاب آور دگرگون ساخت
جهانی شدن اقتصاد, امکان اجرای سیاستهای اقتصادی به مفهوم قدیم آن را منتفی ساخته است. بر اين بنیاد, فرآیندهای
مالی و اقتصادی در سطح ملی تابع سازوکارهای داخلی و تصمیم گیری های محلی نخواهند بود و حتی دولتها نیز نمی توانند
اقتصاد ملی را کنترل کنند. از لحاظ سیاسی نیز گسترش اقتصاد جهانی, توانایی های دولت های ملی را برای کنترل و
.اداره امور داخلی محدود می سازد
در سطح فرهنگی نیز از پیدایش جامعه مدنی جهانی سخن می رود. برخی از جنبشهای فرهنگی و اجتماعی به موضوعاتی
نظر دارند که از حد توانایی و گستره فعالیت دولتهای ملی فراتر می رود. با گسترش شبکه های ارتباطی جهانی و رسانه
های عمومی, مردم به آسانی می توانند از حوادث و رویدادهای جهان و همچنین از تبلیغات و فرهنگ غالب آگاه گردند. به
نظر می رسد مدرنیته با ابزارهایی که در اختیار دارد. درصدد یکسان سازی فرهنگ جهانی بر مبنای ارزشهای لیبرالیستی
است. رواج زبان انگلیسی در سطح بین الملل, و رایانه ای شدن فناوری اطلاعات (آی تی )و نیز جهانگیر شدن شبکه های
ماظتارهاق؛ از جمله ابزارهای تبلیفی در عصر جهانی سازی به شمار مي آید
ey
w aN ۸ نما د
صفحه 14:
eZ. =
خلاصه اينکه جهانی شدن, ما را به عصری جدید رهنمون می سازد؛ عصری که در آن, مسائل سیاسی, اقتصادی, قنی,
؛فوهفگی و اختماعن شکلی نو می یابند که از آن:جمله.می توان بدین:موارد اشاره کرد J
فرسایشحاکمیته ولتها عملی(1 تن
حاكميت نهادها و رزيم هاى بين المللى و غيردولتى به جاى رزيمهاى محلى, ملی و منطقه ای؛ ۲۰ ل
". سيال و جندمركزى شدن نظام .بين الملل (وجود قدرتها و مراكز متعدد در نظام بين الملل)
برداشته شدن مرزهادر اقتصاد بين الملل و كمرنك شدن اصول اقتصاد ملى؟ :8
جيانى شدن كالاء نيروى كار, قناورى.و سرمايه و احتمالا كافش دستمزدها و افزايش بيكارى؛ .8
fe
افزايش بهره وری؛
کاهش آرزش کالاهاء مواد اولیه و نیروی انسانی؛ ۷۰
انفجار اطلاعات و گسترش وسایل ارتباطات چمعی و چهانی شدن اطلاع رسانی؛ .۸
.. گسترش ف قر جهانی 9
ارلئه فرهنگیجهانیکه احتما.لااز ویژگین سبینو ب حرانمعرفتشناختیب رخوردار اسث10
ول -وکراسی غربی؛ 11
أر_نسبىشدنزمفهوم شهروندعو هویتهایخاصو سنتع12 .
فرهنگ هر عدن د
#تران مخيطا i\*. Cunt مسب نما د
صفحه 15:
مب
لل مب دح ZF |
نی شدن و جهان سوم
اقتصاد و بازار, ابزار اصلی جهانی شدن تلقی می شود و از همین رو با سرمایه داری و لیبرالیسم اقتصادی پیوندی
ب دارد. بر همین اساس, جهانی سازی بر کشورهای جهان سوم و در حال توسعه نیز تأثیرات خاص خود را دارد
:که از آن جمله می توان این موارد را برشمرد
عمیقتر شدنشکافدر ت-وزیم رونمیانآحاد جامعه.1
(۲. زیاد شدن فاصله کشورهای شمال و جنوب کشورهای غنی و فقیر
۳ نابسامانی وضع معیشت و کاهش میزان خدمات اجتماعی حکومتهای جهان سوم؛
بازگذاردن سازوکار بازار آزاد و دوری گزیدن حکومت از مداخله در فعالیتهای اقتصادی و رفاهی؛ .۴
تحمیل الگوی اقتصاد کشورهای بزرگ به کشورهای در حال توسعه؛ .۵
دلارعش دنق یمتهایداخلن 6.
تحمیل فرهنگ و دموکراسی غربی به دیگر کشورها و به چالش کشیدن ایدئولوژی و فرهنگ کشورهای جنوب؛ ۷۰
,تأثیرگذاریبر مسئله امنینو لیجاد ناسازهایب ینن ابرلبرعو امنیت8
©
ل شدنگرفتنروند عرفیسازع(سکولاریزاسیون.9
به چالش کشیدن حکو: هاى إقتداركر در جهان ؛ رم با تبلیغ یا تحمیل دموکراسی و10
/حقوق بشر ۲ با تا
wr
صفحه 16:
در حالی که جهانی شدن گرایش بسیار قوی به حساب می آید. در مقابل آن. گرایش به محلی شدن یر وجود دارد؛
گفته هری مگداف, جهان سوم دو ویژگی خود را در عصر جهانی شدن حفظ کرده است: اول اینکه قبود وابستگی که
بيرامون را در اسارت كانون (مركز) نكاه مى دارد. همجنان باقى است و دوم اينكه شكاف و فاصله ميان كانون 0
(مركز) و ببرامون - همان كونه كه در سرتاسر طول تاريخ سرمايه دارى شاهد آن بوده ايم - روزبه روز بزرك تر و 8
عميق تر مى شود
ی شدن» تجددگرایی و پسا تجددگرایی
تجدد یا مدرنیته, به شیوه زندگی اجتماعی و تشکیلات و سازمان های اجتماعی خاصی اشاره دارد که در غرب از قرن
هیجدهم به بعد رایج گردید. اين انديشه از سه قرن پیش در اروپا ظاهر شد و به تدریج در سایر نقاط جهان خاصه
امریکای شمالی سایه اقکند. در بیانی کلی, تجدد دارای ده ویژگی اساسی است: التفات انحصاری به علم تجربی,
فناوری ماشینی جدید و شیوه های نوین در تولید صنعت برای دگرگون کردن جهان, بالا رفتن سطح زندگی مادی,
سرمایه داری و بازار آزاد. مردم سالاری, لیبرالیسم به عنوان ایدئولوژی غالب, فرهنگ عمدتا دنیوی و اين جهانی,
فردگرایی, عقل گرایی و انسان گرایی
کی بل فرص را بپذيريم که جهانی شدن مبانی خاص خود را داردء برخی از اصول تجددگرایی را می توا ان
اندیثیه ای اين طرح با روند دانست. مدرنیسم فرهنگ و فلسفه تمدن جدید غرب می باشد که اين ملفه ها را
داراست: مشاهده گرا (آزمایش گرا و تجربه گرا), قاثل به عقل جزیی (استدلالگر و ابزاری), کم و بیش مادی, انسان
إ گرا (اومانیست), فردگرا, برابری طلب. آزاداندیش و تعبدستیز, عاطفه گرا, قائل به پیشرفت بشر و سنت گریز
w aN ۸ نما د
صفحه 17:
مب رس
تجددگرایی از یک سو در مقابل سنت گرایی, و از سویی دیگر در مقابل پسا تجددگرایی قرار دار ست we
راست از مجموعه اى از آفكار, احساسات و افعال موروثی جافتاده که برخی آن را قانع كننده و حتى فراتر از ١
Jigar تلقى و همچنین از نسلی به نسل دیگر انتقال می یابد سنت گرایی, آموزه ها و اصول کسانی اسشت ©
که از پذیرفتن سنت و پیروی از آن دفاع میکنند. اینان در واقع سنت را قابل اعتمادتر از افکار, احساسات و افعالی SO
می دانند که بر اثر تجربه و تفکر شخصی حاصل آمده اند
پسا تجددگرایی اصطلاحی است برای توصیف برخی گرایشها و نظریه ها در زمینه فلسفه, علم, معرفت,
سیاست, ادبیات و هنر که وجه مشترک همه آنها واکنش به بحران های مدرنیته و انتتقاد از تجددگرایی و نظریه
های کلان آن است. مهم ترین مولفههای پسا تجددگرایی عبارت است از
اعتقاد به كثرتو نسبيتو نفووحدتكرليى1
نفىروليتهاىكلان(مانند حقوقبشر جهانشمول). 2
فاعلشناسانو تيز نفومعرفعش نتاسف لسفه مدن .
نفي عقل مدرن و نيز نفى حاكميت و بی طرفی عقل؛ .۴
نفي نظريه بيشرفت .0
نفى نظريه نمايش عينى و بی واسطه در معرفت شناسی؛ .۶
ها و فرهنگ های متعدد بومی و محلی به جای فرهنگ واحد و کلی ۷۰
a iy 9
صفحه 18:
تب رس
اگر به جهانی شدن از دیدگاه تجددگرایانه بنگریم. بسیاری از اصول و ویژگیهای مدرنیته و مدرنیسم/به عنوان تن
جهاتي سازی قلمداد خواهد شد. آنتونی گیدنز از جمله نظریه پردازانی است که نظریه وی در باب جهانی شدن
عکوا فلسفه تاریخ جدید تجدد - با اندبشه ترقی, سازگاری کامل دارد. گفتنی است او با هرگونه انقطاع در تجدد
.مخالف است
نی شدن و دین اسلام
دینداری در دنیای جدید با مسائلی مواچه می باشد که در دنیای قدیم با آن زوبه رو نبوده است. در خصوص
00 گاه (فراط و تغریطهایی نیز روی می دهد؛ مانند تعصب, جزم و جمود پیشداوری بی مدارایی و عدم
تسامح. مسائلی که دینداری در دنیای جدید را با مشکل روبه رو ساخته. افزون بر جهانی سازی مسائلی همانند
ارزشمند شدن استدلال گرایی, مادیت روش شناختی و نیز آزمون اين جهانی مکاتب را در بر میگیرد. جهانی شدن
رون فضاهای دروتی اذیان و فرهنگها راه می یاید و به دلیل ویژگی سرزمین زدایی: پیوندههای فزهنگ و دین با
آنجایدرا توخیخلدبلیکللهی در باره گسترش پیام خداوند در سرتاسر جهان وجود دارد. جهانگرایی یا جهان شمولی
است نه جهانی شدن. همان گونه که مالکوم واترز آشاره دارد, بگانه بودن خداوند و برابری بندگان آو بدین
استدلال می انجامد که بشریت, جامعه واحدی را تشکیل میدهد که در آن, مرزهای جغرافیایی و قلمروهای سیاسی
اعتباری ندارند. در gu ادیان الهی, اسلام و مسیحیت بیشتر از دیگر ادیان, داعیه جهان شمولی داشته اند
ey
صفحه 19:
=
فلسفه انتظار و ظهور امام غایب * در مذهب تشبع, مستلزم جهان شمولی اسلام در سرتاسر کرهزمین است. at
دز اپن میان, باید بین جهان شمولی فوق و جهانی شدن, تفاوت قائل شویم. جهان شمولی دینی نه تنها با جهانی ی
تفحدن متفاوت است, بلکه در برخی گرایش های خود به همانند اخوان المسلمین و بنیاد گرایی اسلامی - با هم تن
تعارض دارد. به گفته محمد عابد الجابری, جهانی شدن, حکومت ملی و میهن را تهدید میکند و به همین گونه, مفهوم
امت را مورد تهدید قرار میدهد. در حالی که حسن حنفی, مسلمانان را به دفاع از هویت فرهنگی و سنت دینی
خویش ارجاع میدهد, متفکرانی همچون برهان غلیون مقابله با جهانی سازی را امکان پذیر نمی دانند. اینان معتقدند
که فرهنگ ما نیز با جهانی شدن و ملازمات فرهنگی آن باید همراه باشد. به اعتقاد برایان ترنر, پسامدرنیسم و
جهانی شدن چالشی است برای مکاتب اسلام و مسیحیت, هرچند دوره پست مدرن خالی از بعد مذهبی خاص خود
نخواهد بود
پایان سخن اينکه, جهانی شدن قادر است فرهنگها و ادیان مختلف را در کنار یکدیگر گذارده مطلق گرایی آنها را
> به اه دارد. و ا > ید
نی شدن و جمهوری اسلامی ایران اه وه
جهانی شدن بر تعامل جمهوری اسلامی با دیگر کشورها و نهادهای بین المللی تأثیراتی داشته است. دنیای جدید
الکترونیکی, بر اهمیت عنصر اقتصاد که مبتنی بر فناوری تولید دانش و اطلاعات است, افزوده و از سویی بعد
آریاطای امتیت را ثبر برجسته تر نموده است. بدیهی است با تحول ابزارهای تولید دانش و اطلاعات, محیط ی
پازارهای بین المللی و منطقه ای ایجاد می شود. در این میان, تهدیدهای امنیتی جمهوری اسلامی ابران نه تنها از
a a لك بح جد تر از پیش شده است. جهاتی شدن برای کشورهای Cline ماد ۱
اما تهدیدهایی خاصه برای کشورهای جهان سوم نیز در پی دارد
w aN ۸ نما د
صفحه 20:
مت
تب
از بعد فرهنگی نیز اگرچه فرصتهایی برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است. اگر جهانی WA به مفهوم تنه
يكسان سازى فرهنكى قلمداد شود, اين امر با توجه به ابزارهاى قوى كشورهاى جهان اول ممكن است تهديدى 3
له هویت ملی و اسلامی ایران به شمار رود. با پذیرفتن اين پیش فرض که فرهنگ ما ترکیبی از چهار فرهنگ تَّ
آسلامی, ایرانی» غربی و سوسیالیستی.است,.مي توان كفت نظريه هاى مختلف در باره جكونكى هم نهادسازى ابن
چهار فرهنگ, پاسخی روشن و قابل دفاع نداشته اند
فرهنگ ایرانی ما پیشینه ای بیش از دو هزار سال دارد. از سوی دیگر, ایرانیان در چهارده قرن پیش, پذیرای دين
اسلام شدند. اين در حالی است که در یکصد ساله اخیر روشنفکران, فرهنگ غربی و سوسیالیستی را نیز به _
مجموعه های پیشین افزودند. همپوشی و تزاحم اجمالی فرهنگهای چهارگانه یادشده, ضرورت رفع تعارضات آنها و
ایجاد هم نهادی جدید را اثبات می کند. البته گفتتی است کمتر نظریه ای است که در اين راستا به موفقيت نايل
شده باشد. در حال حاضر عنصر جهانی سازی به ناکامیابی فرهنگ ما در هم نهادسازی فرهنگ های چهارگانه بادشده
یه های پایان تاریخ و برخورد و گفتگوی تمدنها
آیده برجورد تمدنها» که از سوی هانتینگتون استراتژیست دولت آمریکا مطرح شد, نه تنها محور مباحت نطری در
حوزه روابط بین الملل, بلکه سرلوحه سیاست خارجی آمریکا قرار گرفت. در مقابل اين نظریه, حجت الاسلام
شیذمحمد خاتمی ایده «گفتگوی تمدنها» را مطرح نمود. در اینجا ابتدا به نظریه پایان تاریخ فوکویاماء و سپس به
ne ور تمدنها و ايده كفتكوى تمدنها مى بردازيم
w 5 / نما د
صفحه 21:
به نظر فوکویاما به نظریه پرداز ژاپنی الاصل امریکایی - و مشاور وزارت خارجه آمریکا - با شکست کمونیسم و
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی. سلطه امریکا بر جهان بلامنازع خواهد بود و اندیشه لیبرالیسم بر دیگر ایدئولوژها
پیروز خواهد شد. وی همانند هگل و مارکس معتقد است تحول جوامع انسانی پایان پذیر است. اما به رغم قلسقه
تاریخ آن دو, او دموکراسی لیبرال را پایان تاریخ معرقی میکند. در واقع او بین دو شیوه تعقل لیبرالیسم انگلیسی و
دیالکتیک هگلی را آشتی داد. فوکویاما - هرچند بسیار خوشبین است . در مورد غایت دموکراسیهای لیبرال قائل است
که افول زندگی اجتماعی, اين اندیشه را تقویت میکند که ما در آینده. ممکن است به آخرین انسانها تبدیل شویم, ولی
انسانهایی که تنها به آسایش خود می اندیشند و از هرگونه گرایش به سوی هدفهای متعالی محروم اند
براساس کتاب پایان تاريخ و آخرین انسان فوکویاماء پایان تاریخ زمانی است که انسان به شکلی از جامعه انسانی
دست یابد که در آن عمیق ترین و اساسی ترین نیازهای بشری برآورده شود. براین اساس, در طول چند سال
گذشته همگام با پیروزی لیبرال دموکراسی بر رقبای ایدئولوژیک خود. نظیر سلطنت موروثی, فاشیسم و جدیدتر از
همه کمونیسم, در سراسر جهان, اتفاق نظر مهمی در باره مشروعیت لیبرال دموکراسی به عنوان تنها نظام
حکومتی موفق به وجود آمده است. به اعتقاد فوکویاما, لیبرال - دموکراسی ممکن است «نقطه پایان تکامل
.ایدئولوژیک بشری» و «آخرین شکل حکومت» باشد و در اين مقام «پایان تاریخ» را تحقق بخشد
همان گونه که ژان نشروین پیترز اشاره میکند, علت عدم مخالفت اولیه با نظریه فوکویاما آن بود که اين نظریه
چندان جدی گرفته نمی شد؛ چنان که از او به عنوان «آغازگر پوچی» یاد می کردند. پل کندی در کتاب ظهور و
سقوط قدرتهای بزرگ موضوع گسترش بیش از حد امپراتوری آمریکا را مطرح کرد و حجم سه تریلیون دلاری
/ _کسر: ی بودجه این کشور و ورشکستگی بانکهایی مانند صندوق های پس انداز و وام را نیز به اثبات رساند. به
ee کارت دنه با حتیش های احتناعی رقم خواهد خورد که دیگر نه در چارچوب ملی که دم ۳
رخ مى نمايند 3
1 تب كب لب
0
صفحه 22:
أ رس
نظام دوقطبى حاكم در دوران جنك سرد (1980 - )١1991 با فروياشى كمونيسم به نظام تى - جنذ“قطبى ai ايه
در اوضاع جدید هرچند قدرت های متعددی همچون اروپای متحد و کشورهای آسیایی وجود داشتند. در اين ميان ١
مریکا وضعیتی متفاوت و برتر داشت. در سالهای اخیر ایالات متحده در صدد اثبات برتری خود بر دیگر قدرتهای ات
.بزرگ و تبدیل نظام تک - چند قطبی به نظام سلسله مراتبی است که در رأس آن آمریکا قرار دارد 9
امریکا در جهان, خود را دارای مسئولیت های بین المللی فراوانی می داند. جنگ این کشور علیه عراق در آخرین
روز سال ۱۳۸۱ نشان داد که برای اثبات سیادت خود بر چهان و رسیدن به منایع نفتی حاضر است به رغم مخالفت
بیشتر کشورهای ارویایی و غیرارویایی و بدون اجازه سازمان ملل متحد, آتش جنگی خانمان سوز را شعله ور
سازد. امریکا که در سال های پس از جنگ جهانی دوم نیمی از ثروت دنیا را در دست داشت. امروزه با رقبای
بزرگی همچون اروپای متحد, ژاپن, چین و آسیای جنوب شرقی رویارویی میکند. فوکویاما نیز حاکمیت لیبرال
دموکراسی را اجتناب ناپذیر می داند, اما با اين همه با نظامی گری بوش مخالف است
یه برخورد تمدنها,
نظریه برخورد تمدنها از جهاتی در مقابل نظریه پایان تاريخ قرار دارد. فوکویاما هشت سال پس از طرح نظریه
see وان کرو که از ععاید پیشین خود بازنگشته ام و هنوز نظریه هانتیتگتون را نمى پذیرم جاک ۳۰
af exis ay See ele) جوامع بزرگ متمدن - احساس وابستگی بیشتری می کنند. از seus oi هانتینگتون تیر
آعلام کرد که جهان, واحد نیست و نظریه پایان تاریخ را نمی پذیرد
a iy 9
صفحه 23:
مب رس
هانتینگتون فرهنگ و تمدن را متضمن ارزشها, هنجارها, روشهای فکری و نهادهایی میداند که نسلهّای متوالی مرس
هر جامعه بیشترین اهمیت و حرمت را دارند. برخی متفکران, فرهنگ را وجه معنوی و غیر مادی زندگی جوامع:
"هدن را وجه مادی و عینی آن دانسته اند. پیش از هانتینگتون, ترين بى در سال ۱۹۴۷ در کتاب تمدن در بوته ©
آزمایش, برخورد و جنگ میان تمدنها را مطرح کرده بود. به اعتقاد هانتینگتون, با يايان جنگ سرد دوران رقابت
های ایدئولوژیک خاتمه می یابد و سپس دوران جدیدی به نام عصر برخورد تمدنها آغاز میشود. آو تمدنهای زنده
دنیا را هشت تمدن بزرگ غربی, کنفوسیوسی, ژاپنی, اسلامی, هندو, اسلاو, ارتدکس, امریکای لاتینی (و احتمالا
تمدن آفریقایی) میداند. بر پایه اين نظریه, «مشعل رهبری جهان از نظر سیاسی در قرن آینده در دست امریکا و
اروپا خواهد بود و احتمالاً مرکز قدرت از امریکا به فدراسیون اروپا منتقل خواهد شد. پس از آنهاء ژاین. چین و
coo sla, BS bel pd ae deeds nel Sel a8 pel od روسيه مطرع جواهند يودر بس اك
آبد در مجموع می توان از دیدگاه هانتینگتون. شش دلیل را برای برخورد تمدنها برشمردن
وجود اختلاف میان تمدنها نه تنها واقعی, که اساسی است؛1
۲ با گسترش وسایل ارتباط جمعی, گویا جهان در حال کوچک تر شدن است (دهکده جهانی) و درون هر تمدن.
امكان اشتراک افزایش می یابد
۳. روندهای نوسازی اقتصادی و تحول اجتماعی در سراسر جهان انسانها را از هویت دیرینه و
oli ves جدا می سازد؛
/ررب نقش دو كانه غرب, رشد آگاهی تمدنی را فزونی می بخشد .۴
کمتر می توان بر ویژگیها و اختلافهای فرهنگی سرپوش گذارد؛ .۵
ات اقتصادی ارس رشه ۳۴ و آز این طریق. خوداگاهی تمدنی تقویت می شود .۶
صفحه 24:
مب رس
:ارکان اين نظریه غبارت است از 1 20
بایان نبرد ایدئولوژیک1 ٠
تضعیق ناسپونالیسم ۲۰
۳ احیای جدید ملت گرایی در قالب تمدن
۰ضرورت برخورد تمدنها به دلیل نبود سیطره بلامنازع یک تمدن :۴
هانتینگتون با تأثیر پذیرفتن از برنارد لوئيس - که برخورد دولتها را نوعی برخورد تمدنی
می داند. بر اين باور است که خصومت هزار و چهارضد ساله اسلام و غرب رو به افزایش, و آبستن
حوادثی خونین است. بر این اساس, در نهایت تمدن اسلامی و کنفوسیوسی - در کنار یکدیگر - رویاروی تمدن غربی و
مسیحی خواهند ایستاد, اما اين تمدن غربی است که سرانجام پیروز خواهد شد. البته بعدا هانتینگتون با اندبشه اخیرش
:درخصوص اسلام و مسلمین, فاصله گرفته است؛ آنجا که می گوید
در كتابم به نام برخورد نها گفته بودم بیگمانقصه اسلام » خولهد شد و کار لینتمدنبه))
پایانخواهد وسید, اما اکنون-ساز مشاهداتو ملموساندریافتم که نظریه پیشینمندر مورد اسلام و تمدن
اسلا إن ] بانب افته میات اشتباه بوده استمرلکنوره اور دایم که مورا ۱۰ ۳۲
19 ساناست
صفحه 25:
تب رس
وی در سمینار «اسلام سیاسی و غرب» - که در ۳۰ و ۳۱ اکتبر ۱۹۹۷ در قبرس برگزار شد - با ارائگشٌقاله ای ری
[رعُوان «اسلام و غرب: از تعارض تا گفتگو» تا اندازهای نظریات پیشین خود را تعدیل نمود ١
نظریه برخورد تمدنها به لحاظ حساسیتی که در سطح بین المللی برانگیخت, از جهات مختلف مورد نقد و بررسی
قرار كرفته است. اين نظزيه از نظر روش شناسی بر تجربه گرایی تاریخی استوار است. ريشه های اين روش 0
شناسی را می نوان در کتاب «نگرشی تاریخی به تکامل تفکر انسانی» اثر «آرای کندرسه ». و نیز «آداب و رسوم
ملت ها» اثر «ولتر» - که هر دو به سال ۱۷۹۵ منتشر شدند - مشاهده نمود. ادعای هانتینگتون اين نیست که
نظریه برخورد تمدنها براساس روش شناسی علمن تدوین شده, بلکه او بر آن است که متاسبات تمدنی در گذ
و حال او را به اين جمع پندی رسانده است. بنایراین از نظر روش شناسی باید دانست شواهد و قرائن تاریخی به
چه مقدار این نظریه را تأیبد کردهء یا به آن قدرت پیش بینی میدهد
در اين نظریه, واحد تحلیل, تمدن است, نه دولت های ملی, و از سویی بر عوامل فرهنگی نیز بیش از عوامل
نطامی بیاسی. اقتصادی و اطلاعانی تاکید می شود. ریچارد فالک و پاره ای از متفکران بر اين نکته پای می
فتشارند که تمدن نمی تواند جانشین دولت به ملت شود؛ البته هانتینگنون برای مدعای خویش دلایل مشخصی
مطرح نکرده است. «پدر و برایگر» نیز جنگهای قرن بیست و یکم را ناشی از مشکلات امریکا در راه ابرقدرت
شدن اقتضادی می داند. گفتنی است جنگ امریکا علیه عراق بر پیش بینی وی مهر تأیید گذاشت. به اعتقاد برایگر.
هانتینگتون برخلاف اهمیتی که جنبه فرهنگی و تمدنی برای او دارد . به رغم باورهای پیشین خود به اعتراف میکند
203 باق افتسادی خود را به پیش oly coo و از دیگر سو سیاستهای اقتصادی خویش رابه دیگر ملها سل
ما كند. در گذشته دور, عامل نظامى تعيين كننده روابط بين دولتها بود. اما امروزه عامل سیاسی و سپس
عواملی اقتصادی و اطلاعاتی به جای آن نشسته است
w aN ۸ نما د
صفحه 26:
= رس
افزون بر نكات بيش كفته: مى ثوان به يكيارجه نبودن مقهوم غرب و اسلام نيز اشازه نمود ينابر با 218
استقبال پارلمان اروپا از طرح گفتگوی تمدنها احتمال جداشدن اروپای متحد از امریکا در دراز مدت وجود دارد, ٠
ها با اين همه, جهان اسلام را نیز نمی توان یکپارچه دانست. به تعبیر الکساندر بلچوک, تمدن غربی مساوی
تمدن مسیحی نیست.» همچنین پیوند کنفوسیوسی و اسلامن نیز بعید به نظر می رسد. شاید هانتینگتون ذو @
رقیب امریکا (کشورهای اسلامی و چین) را با هدفی سیاسی در کنار هم قرار داده باشد. به گفته وزیر امور
خارچه سنگاپور, اگر فروش سلاحهای چینی به ابران دلیل ارتباط دو تمدن اسلامی - کنفوسیوسی است. بنابراین
فروش جنگ افزارهای آمریکایی به عربستان سعودی نیز ارتباط تمدن اسلامی - مسیحی را اثبات می کند. همان
گونه که ژنوت روتر اشاره میکند. امریکا پس از فرویاشی کمونیسم به دشمن فرضی جدیدی نیاز داشت و صدام
حسین این سوژه را در اختهار او نهاد: برخی نیز معتقدند تحقیقات هانتینگتون قراز بود صرفاً در اختیار پنتاگون
قرار گیرد, اما بعد به دلایلی در اختیار دیگران گذاشته شد. گفتنی است برخی از دلایل شش گانه وی برای
کوچک تر شدن جهان و منطقه گرایی اقتصادی - تأییدی است بر ضرورت
ایده گفتگوی تمدنها
انتقادات و واکنش های مختلف به نظریه برخورد تمدنهاء زمینه را برای ارائه ايدهاى نوين از سوى رئيس جمهورى
ایران آماده کرد. دو دهه پیش روژه گارودی نیز طرحی را برای گفتگوی تمدنها ارائه کرد و تمدن غرب را
نویددهنده نیستی و نابودی خواند. به هر حال اين پيشنهاد خاتمی به گونه ای وسیع مورد استقبال همگان قرار
گرفت؛ تا آنجا که مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ
7 لفق آرا , بشنهاد رئیسجمهورعلیرانرا در مورد نامگذاریاولینسا (هزاره جدید به س1 1377/8/13
زب گفتگوعت مدنها تصویبکرد
w نما د
aN ۸
صفحه 27:
= رس
از ديدكاه آقاى خاتمى: تمدن: باسخى است كه انسان نسبت به هستى. جهان و انسان دارد. تمدنهكرادم مى ينها
مىّ بالند و مى ميرند. هرجند تمدن غالب, امروزه تمدن غربى است, ولى ادعاى بيرى اين تمدن جندان كزاف نم
#اتشد. در عين حال غرب همجنان از لحاظ سیاسی, اقتصادی, نظامی و اجتماعی دارای ابزارهای تبلیغاتی
نيرومندى است. سيدمحمد خاتمى در سخنرانى خود در مجمع عمومى ملل متحد با ارائه اين ايده اظهار امیدواری
كرد كه جهان در هزاره جديد بتواند از طريق كفت و شنود ميان تمدنها به صلح, عدالت و آزادى دست يابد
گفتگو, حاصل ارتباط زبانی, و نوعى تفسير از ديكرى است. از آنجا كه هويت ملتها و تمدنها با تصويرى از
خویشتن و تصور وجود دیگران شکل می گیرد. گفتگو میتواند عامل مهمى در فهم ديكران و شكل دادن هويت
خود تلقی شود. ایده گفتگوی تمدنها به جای نابرابری, دشمنی, خشونت و انحصارگرایی تمدنی, بر برابری کامل
دو طرف در گفتگو, دوستی و همبستگی و نیز تحمل و مشاوره تأکید میکند و تنوع فرهنگها را نه عامل تصادم,
بلکه زمینه ساز همکاری و گفتگو میداند.۴ بر این اساس است که عقلانیت مفاهمه ای و پلهای ارتباطی می تواند
ان عقلانیت ابزاری و دیوار بی اعتمادی شود.ه
یده گفتگوی تمدنها با وجود استقبال جهانی و دستاوردهای مهمی که در راستای تنش زدایی در سیاست خارجی
جمهوری اسلامی ایران داشته است. مشکلات خاص خود را نیز دارد همچون مبانی نظری این ايده هنوز به دقت.
مبانی نظریه برخورد تمدنها تنظیم نشده است. علاوه بر آن, اين ایده بر نگرشی خوشبینانه نسبت به ذات انسان
و عقلگرایی او تکیه دارد. به بیانی دیگر, ایده گفتگوی تمدنها اهداف آرمان گرایانه ای را در نظر دارد. اين در
حالی است که در روابط بین المللی واقع گرایی و محوریت قدرت. سیطره دارد گفتگو هدفی شایسته است. اما
ره گفته فهمی هویدی نه غرب, نیازمند به گفتگو است و نه همه مسلمانان آمادگی آن را دارند. پایان سخن اینکه,
واقعه ۱۱ سپتامبر - که در سال گفتگوی تمدنها روی داد - و جنگ امریکا و انگلیس علبه عراق در ۲۹ اسفند
أرب ۱۳۸۱۰, از اين واقعیت خبر داد که گفتگوی تمدنها راهی دشوار و بس طولانی در پیش دارد
w aN ۸ نما د
صفحه 28:
صفحه 29: