صفحه 1:
صفحه 2:
اوراق بهادار
یکی از اجزای مهم تشکیل دهنده سیستم مالی,اوراق بهادار میباشد
. اوراق بهادار برای دارنده آن دارایی و برای انتشار دهنده آن
بدهی مالی محسوب میشود.
را
وانتقال براي مالك عین و یا منفعت آن باشد. "شوراء" اوراق بهادار
قابلمعامله ee 0 مفهوم ابزار مالي و اوراق
بهادار در متن این قانون, معادل هم در نظر گرفته شده است.
صفحه 3:
م تا تا لا تا "تا ۵ 5
0
نمونه ای از طبقه بندی اوراق بهادار
بر جست ار ار ۱
بر اساس نوع ارزی که اوراق بر حسب آن منتشر میشود
بر اساس تضمین های موجود برای اوراق بهادار
براساس زمانم سررسید
بر اساس میزان پرداختهای اوراق
بر اساس درجه نقد شوندگی
بر اساس درجه بازگشت پذیری
بر اساس عملکرد مالیاتی اوراق
براساس نوع سهام از نظر عادی یا مشتق بودن آنها
بر اساس ترکیبی بودن یا نبودن اوراق بهادار
صفحه 4:
سهام عادی 7
سهام ممتاز ۲
حق تقدم
سهام جایزه
اوراف مشارکت
(Derivatives) clixino
(Option)aloleo ,Li|
١ (Future), sil slsyl)5
۰ ک
صفحه 5:
سهام عادی
سهام عادی یک نوع دارائی مالی است که
نشاندهنده مالکیت در یک شرکت است. از
ویژگیهای سهام عادی میتوان حق مالکیت.
مسئولیت محدود سهامداران, حق رای و
کنترل شرکت و حق تقدم در خرید سهام جدید
و
صفحه 6:
سهام ممتاز
نوعي اوراق بهادار است كه دارندة أن نسبت به درامدها و
.داراييهاي شركت, حق يا ادعاي محدود و معيني دارد
اين نوع از سهام را به دو دلیل ممتاز مينامند
سود لینسهام قبلاز سهام عادیی رداختمشود.1
۲در زمانلنحلا لش رکنبا فروشدارلییها, بعد از تسوية
ب_دههايش رکتابتدا صاحبانسهام ممتاز حقوقخود را دییافت
مرینند و سپسباقيماندة دارلیها به صاحبانسهام عادي
متسد
صفحه 7:
Slane alles ay lt ی یش
چون ويژگيهاي سهام sole و اوراق قرضه را با هم
دارا هستند.
سهام ممتاز از نظر نداشتن سررسید و همچنین
هزينة مالياتي, شبیه سهام عادياند؛ اما با توجه به
دريافت سود ثابت همانند اوراق قرضه, در گروه
اوراق بهادار با درآمد ثابت قرار م يكيرند.
ويژگيهاي سهام ممتاز به شرح زیر است
صفحه 8:
ویژ گیهای سهام ممتاز به شرم زیر است
سهام ممتاز براي صاحبان آن دربردارندة نوعي حق مالکیت در شرکت است
شرکت اتشاردهنده الرامي تدارد داراميهاي ور را وتیقه با رهن این اوراق قرار دهد
زیرا سهامداران ممتاز داراي حق مالکانه هستند
به دارندگان این سهام سود پرداخت ميشود. پرداخت سود مستلزم اين است که
شرکب سود داشته بایند
دارندگان سهام ممتاز از نظر دریافت سود سهام بر دارندگان سهام عادي حقتقدم
ار
معمولاً سهام ممتاز بدون حق رأي هستند. يعني دارندگان اين سهام به هنگام انتخاب
هیأت مدیره و یا سایر امور مربوط به ادارة شرکت حق رأي ندارند و نميتوانند در
تصمي گيريهاي شرکت رخالت دنه
صفحه 9:
مه مه مه
حو دم
صاحبان سهام عادی علاوه بر دریافت سود سهام و حق رأی دادن. حق
دیگری هم دارند که آن را حقتقدم خرید سهام مینامند. معمولا در
اساستاههی را رن ی تاه لا هو و که
در صورت انتشار سهام جدید برای فروش, سهامداران فعلی در خرید ol
Ca. 2 لي ل كار واه رت رات دار و
بوده و یا ادعابی بر اندوختههای شرکت داشته باشند» مجاز مینماید تا
نسبت به مالکیت در سهام و پذیرهنویسی آن اقدام نمایند. سهام منتشره
.قبل از عرضه برای عموم مردم. به سهامداران شرکت عرضه میشود
صفحه 10:
مه مه مه
حى دم
شرکت های بورسی می توانند به منظور توسعهی
فعالیت های خود افزایش سرمایه دهند. اقزایش
سرمایه به روش های گوناگونی انجام می شود .
یکی از روش های افزایش سرمايه كه به آن افزايش
سرمایه از محل آوردهی نقدی گفته می شود با انتشار
حق تقدم انجام می كيرد. دراين روش شركت به
ميزان درصد افزايش سرمايه. كواهينامهى حق تقدم
منتشرمى كند وآن ها رابه متقضيان مى دهد
صفحه 11:
مه مه مه
حو )دم
به عنوان مثال فرض کنید شرکتی دارای ۱۰۰۰ سهم است و ۵۰ درصد
افزايش سرمایه میدهد. در این حالت هر کسی به تعداد نصف سهام
خود حق تقدم دریافت می کند یعنی کسی که ۲۰ سهم داشته ۱۰
گواهی حق تقدم دریافت می کند. حال سرمایه گذار با سه انتخاب
ُروبروست
يادر مهلتمقرر به ازلئهر حقتقدم مبلغ ۱۰۰۰ وی لیه حساب(1
كتواييز و در لفزلیشسرمایه. شرکنمیک ند پساز
گذشترمدتی حوو قدم سپامدار Pare a
.شود
صفحه 12:
مه مه مه
حو )دم
در جالندیم سهام دار میتوند در مان مشخصشده ه گولهیحق(2
eats خود را مانند سهام عادیدر بازار بويسبه فروِشيرساند در
1 پیتهیمبلغ ف روشرا دریافتمیک ند و دپگر در لفزلیشسرمایه.
شرك خولهد دلشتو حقتقدم به خريدار منتقلمىش ود. محدوميت
ري را ار رك ل
داز دهد
در حایلتسوم سهام دار هیچ ک ارعلنجام نداده و خود شرکت راز (3
پایانم هلق انونیمیت_وند حقتقدم را به فرد دیگریف روخته و پساز
کسر مبلغمجازه مانده ی فروشا به سهام دار دهد
صفحه 13:
صفحه 14:
لوخ ا ی ۱
ور ور les ees لال اله
دریافت سهم جدید نداشته باشد, میتواند با مراجعه به
کارگزار, گواهینامه حقتقدم خرید سهم خود را بر پایه قیمت روز
بازار, به فروش برساند. حق نقدمها عمر کوتاهی دارند. چنانچه
سهامداران در مهلت اعلام شده, اقدام به پذیره نویسی نکنند یا از
فروش گواهی حقتقدم صرفنظر کنند. شرکت پس از اتمام دوره
پذیرهنویسی, گواهیهای مذبور را در بورس اوراق بهادار در معرض
فروش قرار میدهد و مبلغ حاصل از فروش را پس از کسر ارزش
اسمی و هزینههای مربوط, به حساب سهامدار واریز میکند. طبق
عرف یا مقررات. سهامداران بهطور مساوی مستحق دریافت سهام
میباشند
صفحه 15:
شرکتها از این منابع مالی برای اجرای یک پروژه جدید با
بازپرداخت بدهیهای جاری استفاده میکنند. انتشار حق
تقدم به معنی عرضه سهام عادی جدید به سهامداران
موجود است تا آنها بتوانند به اندازه درصد مالکیت خود.
سهام جدید را به قیمت معین و در مهلت تعیین شده پذبره
نویسی نمایند. هدف از اعطای حقتقدم» در ابتدا حفظ
کنترل سهامداران موجود بر ادارة شرکت و همچنین حفظ
حقوق آنها در مقابل کاهش بهای سهام در نتیجه انتشار
سهام جدید است. اگر شرکتی به سهامداران خود حقتقدم
خرید سهام بدهد. آنان میتوانند درصد مالکیت خود را در
صفحه 16:
یکی از مزایای سهام در مقایسه با
سایر انواع اوراق بهادار این است که
چون سهامداران یک شرکت. در واقع
به نسبت سهم خود. مالک آن شرکت
محسوب میشوند. در خرید سهام
جدید شرکت نیز اولوبت قرار دارند.
به این اولویت. حق تقدم خرید سهام
م ی گویند.
صفحه 17:
انك —
رما کرک ار دا اراد فراواد ا لمكن
ابد بجنت ار دخاير خود را ار راك انتشار سهام ایرد در وه
سهامداران كنونى خود و به نسبت سهامی که در اختیار دارند, به
| سرمايه تبديل كند. مديران شركت مىتوانند با انتقال بخشى از
حساب ذخاير شركت به حساب سرمايه سهمى و ثبت دفترى
* . | عملیات. این کار را انجام دهند. پس از انتشار سهام جایزه به
| طور معمول, قیمت سهام شرکت بسته به تعداد سهام جایزه
منتشر شده در بازار سقوط میکند, اما از آنجا که رقم سود هر
یافته است, پس از چندی با ترمیم قیمت سهام به سود
افزایش
دلخواهی دست پیدا میکند
صفحه 18:
iim
روش دیگربرای افزایش سرماییه. انتشارسهام جايزه است. دراب
ش شرکت اند وختهی نقدی خود را که طی سال های
ذشته به دست آورده به سرمایه تبدیل می کند و درنتیجه .
امداران نبایید مبلغی پردااخت کنند. ین روش را افزایش
مو ور
ن حالت سهام جایزه نام دارد
صفحه 19:
اوراق مشارکت
3
روشى براى تامين مالى يروزه هاى شركت است. شركت يس از تدوين برنامه و
les oe ayy as افدام به اتتشار و فروش اوراق مشاركت نمايد. اوراق مشاركت
مانند سهام ممتاز دارای نرخ سود اسمی هستند که در موعدهای مشخص به
- خریداران پرداخت می شود. اوراق مشارکت دارای تاریخ سررسید هستند که در
آن تاریخ مبلغ اولیه ی اوراق مشارکت (مبلغ اسمی مندرج بر روی اوراق
.مشارکت به مالک آوراق پرداخت می شود
صفحه 20:
اوراق بهادار با نام يا بینامی است که به موجب قانون نحوه انتشار اوراق
مشارکت با مجوز قانون خاص یا مجوز بانک مرکزی. برای تأمين بخشى از
منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد. تکمیل و توسعه طرحهای سودآور
توليدى» ساختمانی و خدماتی شامل giles مالى لازم برای تهیه مواد اولیه
مورد نیاز واحدهای تولیدی توسط دولت. شرکتهای دولتی. شهرداریها
و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مسسات عامالمنفعه و
شرکتهای وابسته به دستگاههای مذکور. شرکتهای سهامی عام و خاص
و شرکتهای تعاونی منتشر میشود و به سرمایهگذارانی که قصد مشارکت
در اجرای طرحهای یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار
د
صفحه 21:
(06۲۱۷۵۲۱۷۵5) مشتقات
ابزار مشتقه. اوراق بهاداری هستند که به خودی خود ارزش ذاتی
ln ole pleas راساس رای اصلی دیگری ین متا
شود. به عبارت دیگر براساس يك دارایی اصلی يا زیربنایی.
alg Gis) 8 ار مس ا ار ابو
آن که ارزش ذاتی ندارند ولی مانند يك اوراق بهادار مستقل در
بورس معامله می شوند. ابزار مشتقه ی بسیار متنوعی در
بازارهای بین المللی وجود دارند ولی مهم ترين أن ها در ایران
اختیار معامله و قرارداد آتی هستند که در ادامه به طور خلاصه
شرح داده می شوند —
صفحه 22:
اختیار معامله نوعی اوراق بهادار است که در بازار بورس ایران وجود ندارد. اختیار معامله دو
نوع کلی دارد(۵1») اختیار خرید و(ألا0) اختیار فروش به طور کلی قراردادهای اختیار
دربرگیرنده نوعی حق هستند که می توان در صورت لزوم از آن ها استفاده
کرد. در قرارداد اختیار خرید. خریدار حق خرید اوراق بهاداری را در زمانی مشخص می خرد
(اختیار فروش نیز به همین شکل است) به عنوان مثال فرض
کنید فردی حق خرید ۱۰۰۰ سهم شرکت 2 را طی سه ماه آینده در قیمت ۱۲۰ تومان به
قیمت ۲۰۰ تومان می خرد. طی سه ماه آینده سهم 2 تذ زیادی خواهد کرد. حال
فرض کنید در زمان سررسید قیمت سهم آفت کرده و ۱۰۰ تومان باشد درنتیجه اختیار
خرید برای خریدار سودی نخواهد داشت زیرا وی می تواند سهم را ۱۲۰ تومان بخرد.
دراینحالت وی ۲۰۰ تومان (بهای اختیار خرید) را از دست داده است. حال اگر در زمان
سررسید قیمت سهام ۲۵۰ تومان باشد. خریدار می تواند اختیار خود را اعمال کرده و سهم
را به قیمت ۱۲۰ تومان از فروشنده اختیار خرید بخرد و در بازار ۲۵۰ تومان بفروشد. توجه
داشته باشید که دارنده ی اختیار خرید مختار است که سهام را بخرد ولی فروشنده ی آن
مجبور است که سهام را بفروشد. همین داستان در مورد اختیار فروش نیز وجود دارد
صفحه 23:
صفحه 24:
. به عیارت دیگر شما از کاهش قیمت سهم سود کرده yl در مالت (lo
پیچیده تر می توان چندین افتیار معامله را تر کیب کرد و نوعی استراتژی )3999
آورد (به عنوان مثال مالتی ایجاد کرد که اکر قیمت سممی تا سه ماه بعد بیق
9 چنین ابزاری را ابزار مشتقه می گویند زیرا خود
ماهیتی مستقل ندارند و برای سایر اوراق بهادار از
قبیل سهام عادی, شاخص و قراردادهای آتی تعریف
می شوند. بیشترین کاربرد اختیار معامله برای سهام
عادی و شاخص است
صفحه 25:
Jl 7
02 0 a
tures conte
cone
as
0
rises 9 ۳
توق
صفحه 26:
آتی ابزار مشتقه ای است که بیشتر برای بازار کالاهاء شاخص و ارز کاربرد دارد. در قرارداد آتی دو طرف
می گذارند که در زمانی مشخص (مثلا سه ماه آینده) و با قیمتی معلوم لبزار مورد معامله YS) يا ابزارهاى مال
کنند. برخلاف اختیار معامله. در اینجا نوعی تعهد وجود ندارد. معمولا قراردادهای آتی منجر به تحویل
ی کالا نشده و به صورت نقدی تسویه می شوند. یکی از کاربردهای اصلی قراردادهای آتی پوشش خطر در
لات دیگر است. . فرض کنید شما معامله ای با یک شرکت خارجی به ارزش صد میلیون یورو دارید. قرار
ماه دیگر پرداخت شود. طی این چهار ماه تغييرات قيمت يورو مى تواند برای شما بسیار خطرناک باشد. پ
ارداد آتی صد میلیون بورو در قیمتی معلوم (مثلا ۱۳۵۰ تومان) برای چهار ماه دیگر شما خود را در برا
برلت قیمت یورو مصون کرده و بهتر می توانید برنامه ریزی کنید. البته افراد زیادی نیز به صرف کسب سود از,
د وارد بازار قرلردادهاى آتی می شوند.
صفحه 27:
صحوك
نوعی اوراق قرضه ی اسلامی. است که براساس موازین شرع طراحی شده
است. ساختار پرداخت بهره ی اوراق قرضه ی غربی مطابق با موازین
eset es oye اه ی را رات is 9
فروشد و سپس آن را با قیمتی مشخص دوباره از خریداران اجاره می کند.
همچنین فروشنده تعهد می کند در تاریخی مشخص, اوراق را با قیمتی
معلوم از خریداران بازخرید کند. ناشر اوق صکوک بلید ارتباطي, مشخص
و واضح بین بازده و وجه نقد ناشی از فعالیت ها با دارایی خریداری شده
.ایجاد کند. به عبارت دیگر تامین مللی بلید مبتنی بر دارایی مشهود باشد
صفحه 28:
صکوک
اصطلاح صکوک برگرفته از واژه عربی صک به معنای چک. نوشته
بدهکار, سفته و قبض بدهی است و به طور معمول. به عنوان اوراق قرضه
اسلامی تعریف میشود
تمایزی که میان این دو تعریف از صکوک وجود دارد. اساسی و مهم
است. چرا که با تاکید بر این تفاوت. هدف از به کارگیری صکوک به
عنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی. تقلید از اوراق قرضه مبتنی بر
بهره در بانکداری معمول نیست. بلکه ایجاد ابزاری ابتکاری است که
منطبق بر قوانین شریعت اسلام باشد.
صفحه 29:
صفحه 30:
صفحه 31:
صفحه 32:
اوراق قرضه
در اصطلاح علم اقتصاده از اوراق بهادار است, و آن سندی است که طبق آن صادر کننده به
خریدار بدهکار میشود. این سند دارای سررسید است و مبلغ آن در زمان سررسيد به
وسیله صادرکننده پرداخت میشود اين اوراق داراى كوين بهره هستند و بهرة آنها در
فلامال زماتي مندى فیس بتک که عابتا کی حور آوران درد روت میت
از نظر سورسید.اواق قرضه به سه دسته
كوناه مدت : سررسيد اوراق كوتاه مدّت بين يك تا بنج سال
ميان مدّت : سررسيد اوراق ميان مدّت بين ينج نا ده سال
بلندمتت :سررسید اوراق بلند مدّت معمولا بيش از ده سال است
صفحه 33:
طی رف ناده ۵۲ قانون ارت ورقه فرهه عارت است از گ رکه قابل
سای کم رام بامره مس را رج رک که که اسان با
بخش هایی از آن در موعد یا مواعد معینی باید مسترد گردد". طبق ماده۲
قانون تأسیس بورس اوراق بهادار مصوب سال ۰.۱۳۴۵ علاوه بر شرکتهای
سهامی (عام)» شهرداریهاء مسسات وابسته به دولت و خزانهداری کل
میتوانند تحت شرایط مقرر در قوانین و تشکیلات خود اقدام به صدور
اورات قرصه مایت ری ماع باه ۵۲ قانوی تجارت برای ورفه
قرضه ممکن است علاوه بر بهره. حقوق دیگری نیز شناخته شود.
صفحه 34:
قانون تجارت جهت حفظ و استیفای حقوق دارندگان اوراق قرضه که
توسط شرکتهای سهامی عام صادر میشوند حقوقی را به آنها اعطاء کرده
است از جمله اينكه جنانجه اوراق قرضه قابل تعویض با سهام شرکت باشد.
مجمع عمومى فوق العاده بايد بنا به ييشنهاد هيئت مديره و كزارش خاص
Langs شريكت: مقارن اجازه انتشار اوراق فرضه افزایش سرمایه شرکت را
حداقل برابر با مبلغ قرضه تصویب که در این صورت حق تقدم (حق
رجحان) سهامداران شرکت در خرید سهام قلبل تعویض با اوراق قرضه خود
بخود منتفی خواهد بود (ماده۲ ۶ قانون تجارت و این حق اساسا به
دارندگان اوراق قرضه تعلق میگیرد که با تعویض اوراق قرضه خود به سهام
شرکت در زمره دارندگان سهام شرکت قرا بگیرند بر این اساس زمانی که
مجمع عمومی فوق العاده شرکت : ۱
نمایند دارندگان اوراق قرضه می:
فلي امن إعناى شاه ee دادگاه oe كك
و نسبت به کاهش اختیاری شرکت اعتراض و حقوق خود را مورد مطالبه
قرار دارند.
صفحه 35:
البته دارندگان اورا
هکت نم کیت دحا اس باشيد و و اند در ازاء كريد أوراق قرفة در
مواعدى كه تفيين شندهاستث اصل وام :و بهره تعيين.شذه خود را مسترد دارند. و دز
صورت قابلیت تبدیل ورقه به سهام شرکت. دارندگان اوراق قرضه هم میتوانند بدون
توجه به این تبدیل و تعویض جهت دریافت اصل و بهره اوراق قرضه به شرکت
مراجعه مایت lar, | soso Clay ah cw a alps ات که مت دوم
ماده ۴ ۶ قانون تجارت مقر نموده: تعویض ورقه قرضه با سهم تابع میل و
رضلیت دارنده ورقه قرضه است. در صورت انجام تشریفات قانونی مربوطبه
تعمیض اوراق قرضهیا سهام شرکت. دارندگان اوراق قرضه در هر موقع قبل
از رسید (اصل و بهره) میتوانند تعت شرلیط و ترتیبی که در اوراق قرضه
قید شده است. آنرا با سهام شرکت تعویض کنند.
اق فرضه فقط بستائكار شركت و شوند و در إداره امور
صفحه 36:
شرایط لازم برای صدور اوراق قرضه
برای صدور اوراق قرضه شرایط زیر از طرف شرکت سهامی الزامی است:
-١ نوع شركت بليد شركت سهامى عام باشد. بنابرلين و بطور کلی شرکتهای سهامی خاص از صدور اوراق
قرضه محروم شده اند.
از تاریخ ليت شركت دو سال تمام گذشته باشد,
۳+ اجازهانشار و هدور لورای قرشه ید در اساسنامه شركت قبد شده باشد. در صورت غدم تریح آبن
موضوع در اساسنامه, بنا به پيشنهاد هیشت مدیره و اجازه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده و اصلاح
اساسنامه میتوان به صدور اوراق قرضه اقدام نمود.
۴- شرکت زمانی بتولند نسبت به صدور اوراق قرضه اقدام نملید که تمام سرمایه ثبت شده شرکت؛ توسط
صاحبان سهام پرداخت
باشد.
۵- حداقل در دو نویت ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت توسط مجمع عمومی صاحبان سهام به
تصویب رسیده باشد.
صفحه 37:
قرضه در ايران
خزانه سال 1320
اوراق قرضه ملى سال1330
اسناد خزانه سال1341
اوراق قرضه دفاعی سال 1346
اوراق قرضه کشاورزی سال 1346
اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی سال 1348
اوراق قرضه عباس اباد سال 1350
اوراق قرضه اصلاحات ارضی سال1352
اوراق گسترش مالکیت واحدهای تولیدی سال1354
صفحه 38:
صفحه 39:
زمینه طراحی وانتشار اوراق
مشارکت
پس از انقلاب اسلامی و تصویب قانون عملیات
کی و شاه سالا 1362 كدان
ال سل ده هرا در امد مب لحاط شیر شرت
شناخته شدن خرید اوراق قرضه توسط بخش
خصوصی بعلت بهره مشخص واز قبل تعیین شده
این اوراق که به ان جنبه ربوی میداد مطالعاتی در
خصوص مکانیسم های جانشینی که بتواند مشکل
پرداخت بهره مشخص و از قبل تعیین شده در نتیجه
عرضه و فروش ان به بخش خصوصی را حل
نماید,انجام گرفت
صفحه 40:
در این خصوص پیشنهاداتی نظیر:
طرح اوراق خرید دولتی
تبدیل اوراق قرضه به اوراق دین قابل فروش
ایجاد شرکتهای خدماتی برای خرید اوراق قرضه و فروش مجدد
ان به مردم مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت پيشنهاد
دیگری نیز با توجه به ماهیت اوراق قرضه به ترتیب زیر ارائه
دید
a اک ما نک
على الاصول 2ك مصرف اجراى طرج هاف عمرانى
دولت-طرح هاى عمرانى انتفاعى كه داراى بازده
مطلوبی بودند-میرسید در این صورت »شیوه عمل می
توا ۱ وهای
سارمات كدارى در بهار دوت إفارون عطليات يالك
بدون ربا در نظر كرفته شود ودر مورد يرداخت سود
اين اوراق نيز نحوه يرداخت سود به سيرده هاى
سرمایه گذاری نزد بانک ها مورد نظر قرار كيرد.
صفحه 41:
| منابع:
“بازار سرمايه (اهداف«تكيزه هاابزارها و مخاطرات) از دكتر ابوالقاسم جمشيدى
-بررسى آثار اقتصادى انتشار اوراق مشاركت و روش هاى كسترش كاربرد آن در تامين مالى از زهرا.
رحیمی
dest بسن