صفحه 1:
صفحه 2:
مشخصه بارز شهرها درهزاره سوم میلادی؛ برنامه ریزی وطراحی برمبنای همگامی با طبیعت و
رعايت اصول توسعه بايدار ميباشد.ازاين رو ضرورت مطرح كردن مباحث اكولوزيكى نظير اكو
پارک در شهرهای امروزی امری محسوس تلقی میگردد.
انديشة اكولوژيكي در مفاهيمي مانند
توسعة بايدارء شهر اكولويكي و باركهاي
اكولوزيكي متجلي ميشود؛ نماد توسعة ۹
شهري بايداراكولوزيكي» احداث بارك
هاي شهري منطبق با شاخصهاي
اکولوژيكي است.
i ECO
ص
2
ل« 6 یی
ا هید
۷ ار
صفحه 3:
TD Ae هر نسلی همواره اين سوال مطرح بوده که "*چگونه پارک می تواند به هریت شهر کمک
بر سال 6868 جر Whe Colices oP Pork Orsi “KS
چم( مس تغييرات يارك هاى شهرى در طى (0©0 سمال اخير يا 8 ايده و نقطه نظر بيان
كرده اسث كه عيارتئد از:
هدف هاى متغير اجتماعى كه در اين بارك ها به
تصوير كشيده شده اند به اين منظور استث تا
تغييرات همسان در فرم هاى طراحى شده را
نشان دهند.
ارزیابی مجدد برخى از ايده هاء ما را از
طراحی مدل های مخالف طبیعت و فرهنگ به
سوی مدل هایی می کشاند که بشر را به عنوان
جزیی از اکولوژی می داند.
صفحه 4:
مدل های گذشته پارک ها:
Sepak =. © 5
ار ی رت > 2
ی sss me
oat pos 2-9
es باهایآنبه صورت.
pete wt,
ابازى براي كودكلن
در يى اين تغييرات؛ پارک ها به صورت فضاهایی aot ee
با شبكه اى غير متجانس؛ خدماتى - عمومى و با 0 یت وه وم
امکانات مشارکتی در آمدند. sees
رگد
در طراحی پارک های شهری جدید سعی شد تا اصول لنداسکیپ را به نوعی
دیگر اجرا کنند تا این قشر از جامعه نیز از آن استفاده كنند. نتيجه أن طراحى
نوع جديدى از يارك ها به نام "RePorw Pork" 22
صفحه 5:
به لحاظ تاریخی مدل پارک های شهری آمریکایی در طی 220 سال تغییر به طول انجامید و بیشتر
OD 3! سال گذشت تا اينکه دسته پنجم از پارک ها به نام Park لسهسارم؟) به روی کار آمد. نخستین
فعالیت در این رابطه در مستلمی۳) ممسبلب() اتفاق افتاد. این سمینار علمی دردانشگاه کالیفرنیا با
شعار "پارک های پایدار" برگزار شد. در اين سمینار به آنلیز پارک ها در طی 200 سال گذشته
پرداختند. اين آنالیز به منظوراین بود تا که روشن شود که آیا تغییر قابل ملاحظه ای در اساس فلسفیء
اهداف ایدنولوژیک و حل مسائل برنامه ریزان پارک رخ داده است؟
بيشتر يارك هايى كه بعد از سال [1©9©)6) ساخته شدند
داراى خصوصياتى شبيه دسته ينجم از يارك ها يعنى
park )۳ بودند و اين يارك ها ©© سال
بعد از يارك هاى دميو ر8) مم0 ساخته شدند.
صفحه 6:
ee انقلاب صنعتی
Sees || cece اس از | eee
پایداری زیست زیست محیطی طبیعی و انرژی بشر به منابع
محيطن های تجدیدتاپذیر 1
همزمان با نابايدارى زيست محيطىء نايايدارى هاى اجتماعى و اقتصادى در آخرين دهه هاى قرن بيستم»
باعث شکل گیری جنبش جهانی " توسعه پایدار" شد كه بدنبال توسعه درحوزه هاى فرهنكى؛ اجتماعى»
اقتصادى وطبيعى بود. توسعه بايدار شهرى نيازمند شناسايى محدوديتهاى محيطى براى فعاليتهاى انسانى
درارتباط با شهرها و تطبيق روشهاى طراحى در اين محدوديتهاست. حفاظت ومديريت بهتر اكوسيستم ها
بعنوان يكى ازاهداف اساسى توسعه بايدار از طريق ايجاد فضاهاى سبز شهرى تامين ميشود و دراين
میان با تکیه برقابلیتهای موجود وكاربريهاى متنوع ومفيد اكويارك» تاسيس اينكونه فضاهاى تفرجى-
زیست محیطی شهری برای رسیدن و سوق به توسعه پایدار شهری لازم است.
صفحه 7:
۳۵۷) سپ 1۲۶
اکو پارک محیطی است که در آن فعالیت های تفریحی:
ام با شناسایی و چگونگی برخورد با مسائل
زیست محیطی از جنبه های گوناگون آموزشی همگانی
pak atone
فرضیه اصلی طراحی اکو پارک:
فراهم آوردن پشتوانه های اقتصادی» علمی و زیست
محیطی مناسب برای آموزشی عمومی و ایجاد فرهنگ
صحیح محیط زیست
صفحه 8:
فرق پارک های ريسم( :با پارک های قبل خود
»- از لحاظ منابعی که برای مصالح ساخت آن استفاده شده بود. کارآمدتر و شایسته تر بودند
©- با ساخته های شهری اطرافشان یکپارچه شده و می توانند نقش مهمی را در جهت حل مسائل شهری
ایفا کنند
می توانند استانداردهای جدیدی را در مباحث زیبایی گرایی و مدبریت بومی مطرح کنند
- می توانن برای کیفیت های زیبایی شناسی و فرمال در موضوعات منظر و معماری و شهری مطرح
شوند و به کار روند
ریژگیهوپار کی اه
میتولند هو جايىياشد و باه شكل -0
سايز و لندازه لوساخته شود
میتولند دارلیهدساء لیمستقیم االخط -6
منحنووار يا مولفقبا طبيعتدلشتاه باشد
لجزلوف ضای ی یرونیرا بسه نحوویه هم مرتبط و متصلمیک ند که شبکه لوقابلف هم برلی6
موجودلت
تک ا و 0 به عنولنيكباغ را ارلئه دهد -©
صفحه 9:
0 از گوسفندان برای چیدن و کوتاه کردن علف ها استفاده می شود. .
0- می تواند در کاهش اثرات نامطلوب شهری نظیر آلودگی هوا و سر و صدای ترافیک و ... موثر
باشد.
پارک هایاسهسسی) هدفشان خود اکتفایی است. بهترین گونه های مناسب گیاهی؛ گونه های بومی و
منطقه ای است. از کاشت گونه های خارجی خودداری می شود.
- گلها اغلب مصرف دارویی دارند و برای پرندگان ساکن منطقه دانه تولید می کنند. همچنین جنبه
زینتی برای استفاده کنندگان و مخاطبانشان نیز دارند.
©- كودهاى ألى و مخلوط مواد مقوی یکی از اجزای تولیدی اکو پارک مى باشد. كود هاى ألى به دست
آمده ازاین پارک ها باعث بهبود خاکهای شهری شده که به مصارف باغها وزمینهای کشاورزی می رسند.
- سیلابهاء روان آبها و آبهای حاصل ازریزش جمع آوری؛ ذخیره و تصفیه می شوند تا در پارک به
صورت جريانى يا استخرى مورد استفاده قرار كيرند. به اين طريق كياهان أب دوست زندكى جانوران
نب رگ سا تزع چمن هفخ تمین م2
می گیرند تا به راه ها و گذرها و مسیرهای دوچرخه ای و
سواری 3
می شوند که ازانرژی گرمایی خورشید و تهویه طبیعی و
مصالح leSs euery-
صفحه 10:
استخرهاىشنا از جديدترينمواد شيميايوض د غونىك ننده غيرسمىإستفادم مىك نند. أبلين-©)
لستخرها با لنرژیخورشیدیگرم میشود
0 پارکینگ در اکو پارک به حداقل می رسد و در جاهایی که لازم به وجودشان باشد» از مصالح
قابل نفوذ استفاده می شود. گاهی اوقات مصالح باز به کار می رود تا گیاهان و علف ها از خلال آن
رشد کنند. اين مصالح آب باران را جذب کرده و مانع از جاری شدن به روی سطح می شوند. در
كذرها ترجيحاً شن و سنك ريزه به كار می رود تا موادی چون بتن.
: به وسیله گردآورنده های خورشیدی و ژنراتورهای بادی می
©0- حفظ و نكهدارى حيات وحش يكى از اهداف اكو يارك ها مى باث
0 در پارک های امسهساسی) به تفكر و تعمق» ورزش, قدردانی از طبیعت, تجلیل از فرهنگ و
هنر توجه زیادی می شود. این موارد دارای مزایای زیادی می باشند.
صفحه 11:
شاخص های ارزیابی پارک
1
اکولوژیک:
اكولوزيكى
Ht
ا
3
ook
هنگی -
صفحه 12:
سه پارك کوهسنگي؛ ملت و وحدت به عنوان نمونه پارك هاي مشهد انتخاب شده اند.
ag
| یدهاولیه طراحي پاركهاي مورد مطالعه اكولوژي نبوده و فقط با کارکرد پارك شهري احداث شده انده
اما افزون بر تغیبررویکردها با نگاه اكولوژي موارد ي که میتوان درراستاي تفکراکولوژيك معرفي
شود ومقايسة وضع موجودآنها با شاخص هاي اكولوژيكي وبیان میزان فاصله ازاین شاخص ها مي تواند
سمت و سوي برنامه ريزي براي ارتقاي کیفیت | ین پارك هارا فراهم کند.
صفحه 13:
مقايسة درصدهاي مربوط
به میزان انطباق پاركهاي
مورد مطالعه با
شاخصهاي تعريف شده
انشان ميدهد كه حتي در
ياركهايي كه اخيرا مورد
بازبيرايي قرار كرفته اند
وطراحي واجراي طرج
توسعة آنها اخیرا توسط
طراحان فضاي سبز
صورت گرفته نیزاصول
پايداري رعایت نشده
است.
این در حالیست که بحث
طراحي پایدار فضاهاي
سبز شهري و رعایت
اصول اکولوژيك در
تحليل اكولوزيكى بارك ها ep sine
تست
كاي وی
Fue)
دعر
3
wae
سیر ویو
۳۳7
wae
589
'جدول شمارة :)١( شاخصهاى ارزيالى باركهاى اكولوزيك
تما وتا
صوص اليش م جار ساسزماء TEER I SETA seth
ریا ی خی تاد مان ی ای ری ری مان رجآ
یرای وی تاه سر دی از ماج هداج
چا لاس ده مان ی اف فلت هم ی ال وس روا رل
خی رس بای شک له کل بای ان اه فش دار
رز + یت لت سر ی ی زان ی سر یج ری مت رز
con nae با کی و اف نوک مب
عن Pi Pe AL TIO PP PORT ی
من وتو رمک مره ای دوف و
سر ی و رت لس اه رت هي زر تس تست را
یبود یک ی تایب ماوت مطل زر ریس دب ورف مود ار
I ye یز بو تا
We gE TEE ریب رت ی ی و لت ریز ی سر و
اش ساسا وی مات
BoE a RTE AP GAT Bo Pai any EG Savon
PIB SE سر زک تاه زوس نز تسیر محر رز لت ری
| وی ی تخل وی شدای عاو دی سوت
رت هت نسم وهی نکم کت که تا هرآ a
١٠٠ل ركد وجل ل + يوست ور سول و de تيك SERB NS از
۳
TE pa EE TATRA RGB Sp aT Sth
a eh ts
هلر ey SIR ABE Ea oe Fa اه
ده Jad سای سم لا
وب جات هی
امن كنا ياك وام
صفحه 14:
اکوپارك هارتبرگ:
پارك تجاري که تمام مشخصه هاي ذکر شده رادرهم
مي آمیزد (ترکیب طیف وسيعي از تجارت و صنعت
اكولوزيكي).
شاخصهاى توسعه يايداردرنظر كرفته شده در پارک:
- طرق جديد اطلاع رساني به استفاده كنندكان در رابطه با مشکلات محيطي وراه حلهاي ممکن براي آن
مشکلات را جستجومي کند.
- آگاهي و بینش عمومي را بطور جامع در رابطه با مسائل محيطي ارتقاء مي دهد.
بقات كاربردي تجانس و همزيستي روش ها و تكنيك هاي محيطي و صنعتي را ترویج مي دهد.
- به الزامات اقتصاد ناحیه پاسخ ميدهد. بطور خلاصه اهداف اكويارك هارتبرك به يك سلسله نيازهاي
متفاوت جوابگو است.
- حفاظت از محیط و ترقي تكنولوژي هاي محيطي
- ارائه اطلاعات و آموزش تكنيكي و محيطي براي عمومي به صورت توصیه به مشتریان و در همان
زمان افزايش أكاهي محيط أنها
و بايدار و فرصت هاي شغلي در هارتبرك و بطور كلي در منطقه
صفحه 15:
ایده اصلی طرح: بر مبنای عناصر اصلی اکولوژی (آب خاك؛ كياهء جانور)
تقسیم کل مجموعه به 0) بخش : نمايشكاه أب» نمايشكاه خاك؛ نمایشگاه وحش وبخش تامل انسان و
طبیعت
طرحي كل مجموع يه
Baca
]
509008 Joa aes
send sn
خی اه
ابن بزار فر
صفحه 16:
به طور کلی می توان نمودار الگوهای تفکر برنامه ریزی و طراحی پارک اکولوژیک را به اين
صورت ارایه نمود:
صفحه 17:
اكويارك ر صنعت
وی وس اوه مش
js از js از
امروزه آلودگیهای زیست محیطی دامنگیر جوامع cuca بر اب سینت بر
۳ 5
بين المللى است و اين امر معلول عدم شناخت و
بهره كيرى ازامكانات و نحوه ارتباط صحيح با
طبیعت است. با روند صنعتی شدن؛ طبیعت بعنوان ۱
ایستگاه و بستر تامین کننده مواد اوليه صنايع»
همواره دستخوش تحولات فراواتى بوده است. )
پیامدهای منفی توسعه صنعتی در قالب انواع
للردكيهاي أب» خاک و هر سیب بوجود آمدن
معضلات زیست محیطی ازجمله گرمایش زمین» رس
کاهش لایه ازون؛ تخریب زیستگاه ها و کاهش تنوع
زیستی و نیز به مخاطره افتادن شرایط زیست بشر ال ۳۲۲
شده است. ۱
صفحه 18:
اكويارك و صلعت
احياى فضاهاى صنعتى غير فعال
در اکوسیستم های صنعتی مصرف انرژی و مواد بهینه بوده و تولید زباله به حداقل ميرسد و مواد خام
زائد بعنوان مواد خام در فرآیند دیگر استفاده میشود. بدینوسیله مواد در چرخه های زیستی جریان داشته
و متابولیسم صنعتی شکل میگیرد.
صفحه 19:
بهره گیری از طراحی اکولوژیک در اکوپارکهای صنعتی روش مطلوب برای کاهش اثرات مخرب صنعت
بر روی طبیعت است که می کوشد مجموعه ای از شرکت ها یا کارخانه های تولیدی و مراکز تحقیقاتی
وایسته به آنها را در یک محدوده جغرافیایی با زیرساخت ها و امکانات مشترک گردهم آورد و آنها را به
نحوی که کمترین آسیب و خطر را متوجه زیست بوم نماینده در ارتباطی سالم با محیط طبیعی و بیوسفر
قرار دهد. در یک پارک صتعتی؛ کلیه زیرساختهای لازم برای حضور تعدادی واحد توليدکننده فراهم شده تا
فقط به تولید رقابتی و فناورانه؛ همراه با توآوری و توسعه محصول بیندیشند و مسایل خدماتی» بازرگانی»
تحقیق و توسعه. جذب منابع مالی و غیره را به کارگزاران حرفه ای که اعضای پارک انتخاب نموده اندء
بسپارند , با طراحی اکولوژیک می توان آثار سوء ناشی از رشد صنعتی را بر محیط زیست کاهش داده و
از طرف ديكرء استفاده ازتكنولوزى و فناورى هاى نوء آلودگی ها و تخریب های ایجاد شده توسط صنایع
را از بین برده و یا تعدیل نمود تا بدین وسیله پیامدهای ناشی از رشد صنعتی بر ساختار و عملکرد محیط تا
حد امکان تقلیل يافته و از تخریب آن جلوگیری به عمل آید.
صفحه 20:
اکوپارک یک شبیه سازی از وضعیت سیستم صنعتی است که در طبیعت یافت میشود و آنچه بطور
مشترک در تمامی تعاریف پیرامون آن بیان گردیده است» حفظ منابع و پیشرفت در زمینه های اقتصادی
و زیست محیطی است.
که تقليد ازاكوسيستم ها و فرأيندهاى زيستى را اساس کار خود قرار میدهد و مرتبط با طراحی منظر پایدار
بيش ميرود.
اکوسیستم صنعتی
صفحه 21:
اك رل ی ۲
اگوپارگ و صنه
اهداف طراحی اکوپارکهای صنعتی:
0- حفاظت از منابع طبیعی و كاهش مواد زائد
©-افزايش بهره ورى مناء
2- افزايش استفاده از مواد خام
- استفاده بهینه از انرژی
©- كاهش حمل و نقل
© بايدارى اقتصادى - زيست محيطى و اجتماعى
70 بستن حلقه از طریق بازیافت و استفاده مجدد از مواد و جریان انرژی
ویژگیهای کلیدی اکوپارکها:
ESIC با سیستم های طبیعی و به رسمیت
لکرسیدتم محلی بویژه ظرفیت جذب مواد زد
©- حداکثر صرفه جوبی در مصرف انرژی از طریق طراحی توليد
همزمان و افزايش استفاده از مابع تجدیدپذیر
©- طراحى جريان مواد و مديريت مواد زائدء حداكثر استفاده مجدد و
بازيافت مواد از جمله آب کاهش اتلاف مواد شيميايى و سمى در محيط
4- مناسب سازى ساخت و ساز و محوطه ها و حداكثر استفاده از شيوه
های زیست محیطی
©- مديريت موثر بوسيله حفظ ترکیب مناسب از صنایع با ایجاد یک سیستم
اطلاعات کامل و سیاست های تشویقی
محدودیت های
صفحه 22:
اکوپارک و شهر
تحول يارك در شهرها
فضای سبز بخشی از محيط زيست طبيعى و شهرى و تقطه بيوند انسان و طبيعت است.
پارک به عنوان محصول ساختار اجتماعى جامعه و بازنمودهاى فيزيكى ايده ها و ذهنيات فلسفى معاصرء
فراتر از قطعات چمن کاری و درختکاری شده است بطوری که نحوه ارتباط سه كانه جهان فرهنكى بناهاء
بيانهاى متنوع هنرى و مكان طبيعى فرأيند زيست محيطى را انعكاس مى دهد.
صفحه 23:
اگوپارگ و شور
53 2
بنابراین پارک بازنمودی از دیدگاه ايده آل ما
نسبت به ترکیب» دو سطح منظرطبیعی و منظر
فرهنگی است.
پارک اکولوژیکی به عنوان تركيبى از منظر
طبيعي و منظر فرهدكي» مکانی است که درآن
فضای جمعی با رویکرد اکولوژیکی طراحی می
شود وبا فراهم آوردن زمینه پیوند میراث طبیعی
و فرهنگ موجب پایداری آن میشود.
پارک های شهری معاصر و بریژه اکر پارک ها
در نتیجه توجه همزمان به پوم شناسی زیست
محيطى و يوم شناسی فرهنگی ؛ می تواند موجب
پایداری مکان شوند.
صفحه 24:
اندشه اکولوژیکی درمفاهيمي منند توسعه پایدار» شهر اکولوژیکی و پارکهای اكولوژيكي متجلی می شود.
نماد توسعه شهر پایدار اکولوژیکی» احداث پارک های شهری منطبق با شاخصهای اكولوژيكي است. از
نظر "کمیسیون جهاني محیط زیست"» توسعه يايدار فرايندى است در استفاده از منابع؛ هدايت سرمايه
كذارى هاء سمت كيرى توسعه تكنولوزى كه با نيازهاى حال و أينده سازكار باشد.
مشخصه متمايز برنامه ريزى و
طراحي شهری در هزاره سوم
صفحه 25:
شهر اکولوژیکی (اکوسیتی)
اصطلاح اکولوژی را نخستین بار ارنست هکل زیست شناس آلماني در سال 160 به عنوان زمینه
مطالعاتی نو در زیست شناسي مطرح کرد .منظوروی ازاکولوژی؛ شناخت روابط متقابل حاکم میان
موجودات زنده و محیط آنها بود.
اكوسيتي یا شهراکولوژیکی پایدار برای اولین بار توسط ریچارد رجیستر در سال 9018 در کتابش به
نام ساخت شهرها برای آینده ای سالم بیان شد.
شهر اکولوژی؛ یا شهرپایدار شهری است که فرا یند های استفاده مجدد از منابع» بازیافت؛ کاهش مصرف
وبازتولید در مدیریت و برنامه ریزی بخشهای مختلف آن لحاظ شود که هدف آزاجرای اين فرایندها
رسیدن به توسعه پایدار زیست محیطی در محیط شهری است.
صفحه 26:
پایداری یک مفهوم مشترک برای تمام جوامع و فرهنگها نیست.درواقع هر جامعه ای باید با توجه به
فرهنگ, سابقه تمدنی خود وشرایط خاص زیست محیطی که در آن جامعه وجود دارد به یک تعریف
از پایداری دست پیدا کند.
حاكي از آن است که در
كشورهاي بيشرفته تأكيد طراحي
شهري بروضع استانداردها تا دست
يابي به اهداف پايداري است و نتایج
حاصل از آن در مقررات و ضوابط
ره نگی شهری» در مدید |
ne 1 010010
در حاليكه در کشور ما نه فقط نتایچ»
بلکه استانداردها نیز مورد توجه نبوده
و رعایت نشده است. آرانهبرنامه های تغییرات رفتاری بخصوص
1 ۳
۲ هو رات
صفحه 27:
با توجه به پتانسیل هاي موجود زیست محيطي و استعدادهاي بالقوه موجود در کشورامید است طراحان
محیط و منظر با رعایت اصول اكولوژي و محیط زیست در برنامه ريزي و طراحي به حفظ و احياي
اکوسیستم هاي طبيعي پرداخته و با بهره گيري از آنها وعدم تجاوز به طبیعت و فرهنگ طبیعت گرايي
قدم بردارند.
در طراحي پاركهاي شهري به مسائل : لل
كالبدي وعناصرسازنده بافت كالبدي 0 ١ =
ياركها مانند معابر» ساختمانهاء فضاي
بازي وپارکینگها توجه لازم نشده است . : ته ه =
براین اساس مي توان گفت پاركهاي : ۱ ot
موجود در ایران نه فقط به لحاظ 1 4
اتصادي خودكفانيمتند بلكه به دليل عدم 1 3
فناوريهاي نوین تولید و 3
مصرف انرژي (خورشيدي) ؛ بازیافت = J
آب و زباله و ... بسیار پرهزینه اند و
منجر به مصرف سوء منابع آب و
انرژي شهري شده و اغلب توانايي
پالایش آلودگيهاي شهري را ندارند.
صفحه 28:
بروز نگرشهای جدید در طراحی
مناظر صنعتی و در شهرها که
اغلب فضاهای رهاشده و
اکوسیستمهای تخریب شده درون
شهری هستند علاوه بر آنکه زمینه پر
ارتقاى كيفيات زيستى شهرها و ee eel
حذف آلودگیها را را در پی دارد
قادر است با ادغام بستر محیطی
ابن صنایع در ساختار طبیعی شهر
ومناسب سازی بقایای ساخت 7
ae 4 قتسدی: ماع سا
سازها ومحوطه های SCENE 4S ا 1
موجود وحداکثر استفاده از شیوه
های زیست محیطی این فضاها را
به فضاهای تفریحی و آموزشی
صنایع قدیمی نیز تبدیل کنند.
اين مهم علاوه بر تعيين اولويتهاى سرمايه كذارى و تلاش جهت جذب سرمايه هاء نيازمند برقرارى
ارتباط با ياركهاى صنعتى موفق خارجى و همكارى با ايشان جهت استفاده از تجارب اين يارك هاو
ايجاد نيت و قصد اجرا در سطوح ملى و منطقه اى است.