ایمنی در تونل ها

صفحه 1:
ایمنی در تونل ها استاد مربوطه: جناب آقای غلام نیا تهیه کننده : متين کبیری 6960060009 

صفحه 2:
براي اجراي تونل» تونل را از دو سر شروع به حفاري مي‌کنند و در وسط در نقطه‌اي به هم مي‌رسند. به همین دلیل باید مسیر تونل و حفاري مرتباً توسط نقشه‌بردار کنترل شود تا حفاري از مسیر خود خارج نشود. لذا احداث ایستگاه نقشه‌برداري از دیگر ملزومات است.در کارگاه تاسیسات صنعتي (شامل کمپرسورخانه» مولد برق» مخزن آب) و تاسیسات رفاهي (محل استراحت » غذاخوري» حمام و دفاتر اداري) نیز باید احداث شود. انبار مواد منفجره نیز با ضوابط امنيتي خاص خود نیز باید احداث شود. بعد از این مراحل» تجهیزات و وسایل لازم بايد .تامين شود که شامل ماشین آلات و دستگاهها مي‌باشد 

صفحه 3:
در حفاري‌هاي سطحي و معادن روباز شیب موقت دیواره‌ها و شیب كلي آنها با توجه به خصوصیات مكانيكي سنگ‌ها باید به گونه‌اي تعیین شود که خطر ریزش نداشته باشد. در جبهه كارهاي فعال وقتي انتخاب شیب موقت براي پايداري کوتاه مدت مجاز است که اطمینان كافي از عدم ریزش وجود داشته باشد. 

صفحه 4:
كلا روش‌هاي حفاري بستگي به جنس زميني دارد که توئل در آن احداث خواهد شد. حفاري به روش آتشباري یا انفجار مي‌تواند صورت بگیرد. و نیز مي‌تواند با کمک ماشين‌هاي حفاري انجام گيرد. يكي از این ماشين‌هاي حفاري ماشین > است, ماشین حفار ‎POO‏ > یکی از مهم ترین و معروفترین ماشین های حفار در روش حفاری با ماشین های حفار دستگاه ۳6900 است . به علت هزینه های بالای خرید و استفاده از این ماشین و هزینه های استهلاکی آن باید در ابتدای پروژه ها به صرفه بودن استفاده از اين ماشین به دقت بررسی شود . تا از نظر اقتصادی لطمه ای به پروژه وارد نشود . برای مثال قیمت نوعی از اين ماشین در حدود دوازده میلیون دلار است و به همین دلیل در پروژه های بزرگ که صرفه ی اقتصادی دارد از این ماشین استفاده می شود . در این جا سعی می شود خواننده با قسمت های مختلف این ماشین ۰ نحوه کار ماشین و خصوصیات اصلی این ماشین آشنا شود . 

صفحه 5:
الف - قسمت های مختلف ماشین حفار : ۱- بدنه ۲- موتور محرکه ۳- صفحه حفار ۴- ابزار برش ۵- چنگ زنها ۶ جک های رانش صفحه حفار ۷- سیستم بارگیری و تخلیه مواد حفر شده ۸- بازوی نصاب 

صفحه 6:
شکل ۲-۱۴-قسمتهای مختلف ماشین تمام مقطع [۳۸] 

صفحه 7:
شکل ۱۴-٩-ابزار‏ برش برای حفرسنگ [۳۸] 

صفحه 8:


صفحه 9:
: Merkne Ory) ‏بدنه‎ 4 بدنه محور اصلی دستگاه را تشکیل می دهد که تمام قسمت ها مثل صفحه حفار » ابزار برش » الکتروموتور ها » سیستم هیدرولیک و نظایر آن ها بر روی آن نصب شده اند . بسته به نوع ماشین » اجزای بدنه متفاوت است ولی در حالت کلی » از مجموعه ای از اجزای فولادی تشکیل شده است . ۲- موتور محرکه (م() مسس) : موتور های محرکه دستگاه ۰ انرژی لازم برای چرخش صفحه حفار را تامین می کند . البته بین الکتروموتور اصلی و صفحه حفار سیستم جعبه دنده وجود دارد و به کمک آن می توان سرعت ها و گشتاور های مختلفی را برای صفحه ی حفار تأمین کرد . در بعضی از ماشین ها الکتروموتور » مجاور صفحه حفار است و در تعدادی دیگر » موتور محرکه که در عقب دستگاه قرار دارد و حرکت چرخشی به وسیله ی محوری که در امتداد محور ماشین تعبیه شده است » به صفحه حفار منتقل می شود . 

صفحه 10:
©- صفحه حفار ‎(Cutter Weud)‏ + مهمترین قسمت دستگاه صفحه ی حفار آن است که در جلو دستگاه قرار دارد . این صفحه که عموما دایره ای شکل است » حول محور خود که منطبق بر محور دستگاه و محور تونل است می چرخد . ابزار حفاری بر روی این صفحه نصب می شوند . صفحه حفار ممکن است مسطح یا کمی مخروطی و به شکل صفحه پر یا به صورت ستاره مرکب از بازو های فلزی باشد . ۴- ابزار برش(عا ود 0) : ابزار برش » بر روی صفحه حفار نصب می شوند و حفر سنگ در واقع به کمک این ابزار انجام مى كيرد . بسته به نوع زمینی که باید حفاری شود » ابزار برش متفاوت است و در حالت کلی آنها را به چهار دسته : ابزار برش برای حفر زمین های نرم » سنگهای نرم » سنگ های متوسط و سنگ های محکم تقسیم بندی می کنند . برای زمین های نرم و سنگ های نرم از نوعى ابزار برشی به نام ناخن و برای سنگ های نیمه سخت و سخت از نوعی دیگر از اين ابزار ها به نام ديسك یا دیسک نگین دار استفاده می شود . 

صفحه 11:
۵- چنگ زنها برای این که دستگاه بتواند به کمک جک های جلو برنده به جلو حرکت کند » باید بتواند به جايى تكيه كند . اگر پوشش اصلی تونل در پشت دستگاه استحکام کافی داشته باشند » می توان جک های طولی را به این پوشش ها تکیه داد و به کمک آن ها دستگاه را جلو برد . این جک ها در پیرامون دستگاه و به موازات محور آن تعبیه می شوند و تعداد و توزیع آنها به گونه ای است که فشار یکنواختی را به سیستم آن بخش از تونل که در پشت دستگاه قرار دارد » منتقل می کنند . 

صفحه 12:
شکل ۱۹-۱۴-ساختمان ماشین و چنگ‌زنها [۴] 

صفحه 13:
۶- جک های رانش صفحه حفار ‎(Tht darker)‏ 2 جک های رانش از یک سو به چنگ زن ها و از سوی دیگر به صفحه حفار متکی هستند و وظیفه رانش این صفحه به جلو را به عهده دارند . تعداد این جک ها در دستگاه های مختلف متفاوت و معمولا پنج عدد است . ۷- سیستم بارگیری و تخلیه مواد حفر شده(سسسر6 بسبلس) : قطعات سنگ ها و موادی که بوسیله صفحه حفار از جبهه کار کنده می شود » باید از محل جبهه کار به پشت ماشین منتقل شود تا دستگاه بتواند به حفاری خود ادامه دهد . اگر سیستم دفع مواد متناسب با ماشین نباشد ۰ آهنگ پیش روی ماشین » علی رغم ظرفیت بالای آن » محدود به توانایی ماشین در دفع مواد خواهد بود . بنابراین » مواد حفر شده بايد بلافاصله به بشت دستكاه منتقل شده و در آنجا به داخل نوار نقاله یا واگن هایی که مواد را به بیرون تونل حمل می کنند » تخلیه شود . در بسیاری موارد » در محیط صفحه حفار » سطل هایی تعبیه می شود که مواد حفاری شده به داخل آنها ريخته شده و از درون اين سطل ها بر روی نوار نقاله ای که از بدنه دستگاه می گذرد » تخلیه می شود . سرعت چرخش سطل ها باید به گونه ای باشد که موادی که در آنها می ریزند به آسانی تخلیه می شود و نیروی گریز از مرکز مانع تخلیه آنها نشود . 

صفحه 14:
+ (Brrr) hai ss jh -A ‏در اغلب ماشین ها » یک بازوی هیدرولیکی تعبیه شده است که به کمک‎ ‏آن می توان قطعات بتنی یا فلزی را که برای نگهداری توئل به کار می‎ رود » در جای خود نصب کرد . ب - نحوه کار ماشین : ‎-١‏ عمل حفر ۲- تخلیه مواد ۳- تعویض ابزار برش ۴- نگهداری تونل 

صفحه 15:


صفحه 16:
۱ ع 2 CI 

صفحه 17:
دهانه خروجی: در پروژه هایی که جنس دهانة خروجي سست و درزهدار باشد» بايد بلافاصله پس از حفر» بارگيري انجام شود و بلافاصله سیستم حفاظت موقت براي جلوگيري از ریزش و مسدود شدن تونل و توقف کار» نصب مي‌شود. منظور از حفاظت موقت. قابهاي فولادي انحناداري است که در بدنه توئل نصب مي‌شوند و شکل مقطع ما را دارا است. اين قابها در بیرون توئل ساخته مي‌شوند از روي شابلون ساخته مي‌شوند و داخل تونل نصب مي‌شدند. اين قابها محاسبه خاصي ندارند و معمولاً 1۳0200 یا 0 مي‌باشند و محاسب . با توجه به تنش و ريزشي بودن سقف فاصله آنها را متغیر مي‌دهد. بين اين قاب‌ها تيرهاي افقي ای نیز وجود دارد که میانقاب یا تودلي نام دارد که قابها را به هم مي‌دوزد و از حرکت جانبي آنها جلوگيري مي‌کند. 

صفحه 18:
- در توثلهاي شيب دار محل عبور افراد در تمام مسير بايد در يك مست باشد. - در تونلهاي افقي و شيب دار مجهز به نوار نقاله عرض راه عبور افراد ميبايست در يك طرف حداقل 000 سانتیمتر و در طرف دیگر حداقل 6۳00 سانتیمتر باشد. -در تونلهاي افقي و شیبدار که باربري ريلي دارند» بايد عرض راه عبور افراد در يك طرف حداقل 000 سانتیمتر باشد. - در هنگام برش» جدا کردن و جابجايي بلوك‌هاي سنگ» استقرار ماشین آلات و افراد در پایین دست بلوك سنگ ممنوع است. - در معادن رویاز و كارگاه‌هاي حفاري سطحي براي جلوگيري از لغزش و سقوط ‎SIS‏ محل استقرار و عبور و مرور آنان باید داراي عرض و شیب مناسب باشد. در غیر این صورت کارگر باید به کمربند ايمني و طناب نجات که به نقطه اتکا مطمئني متصل شده باشد مجهز گردد. -كار در سطح هنكام باد برف یا باران شدید و احتمال وقوع رعد و برق باید با احتیاط کامل صورت گیرد. - سنگ‌هاي استخراجي (کوپ‌ها) بايستي به طور منظم و روي بزرگترین سطح اتکاء خود انباشته شوند تا بدین وسیله از سقوط آنها و آسیب رساني به کارکنان جلوگيري شود. 

صفحه 19:


صفحه 20:


صفحه 21:
آرماتور گذاری و لاشه چینی ١ ‏ل‎ ‎2 

صفحه 22:
قالب بندی و بتن ریزی گالری موقت 

صفحه 23:
حفاظت موقت در داخل تونل هم به روش مشابه اجرا مي‌شود. قسمت‌هاي سقف که تنش زياد بوده و قابها به بيرون دل داده باشند را با نبشي و دوختن ۰6 0 قاب به هم تقویت مي‌کنند. براي نصب قابهاء در هنگام ساخت قابهاء پاي قاب‌ها كفي‌هايي را جوشي مي‌دهند که هنگام نصب» این كفي‌ها روي كفي‌هاي آماده‌اي که بر تيرآهن‌هايي سرتاسري که در کف تونل قرار دارند جوش شده» سوار مي‌شوند و توسط بيج و مهره به هم وصل مي‌شوند. 

صفحه 24:
اما روال کار در داخل توئل به شرح زیر است. 0)اگر سنگهاي بسیار درزه دار وسست باشند روش حفاري آتشباري بي فایده است و فقط هزینه بر خواهد بود و از پیکور استفاده مي کنند ولي در قسمتهاي بعدي که سنگها کمي محکمتر بودند با جامبو يا متة دستي جال به عمق 0 تا ۵.0 مي زدند و بعد ازآن دینامیت گذاري مي کردند و بعد از آن عمل انفجار انجام مي شد. سپس نوبت به تخلیه مواد حاصل از حفاري مي شد كه توسط لودر و كاميونها انجام ميكرفت. ©)بلافاصله يك لاية نازك شائكريت (به ضخامت «م© تا ©) به بدنةتوئل مي ياشيدند تا بدنة توئل در معرض هوازدكي قرار نكيرد و بعد از آن به سرعت مش بندي مي کردند که اين مشها توسط سنجاقك به بدنة توئل متصل مي شدند. سيس نوبت به نصب قابها که معمولاً از تيراهنهاي ‎GO‏ و 000 بودکه بصورت سه قطعه نیز مي باشندر توسط بيج و مهره به يكديكر نصب شده أند مي رسد؛ كه توسط تودلي هايي به قابهاي ديكر متصل مي شد وقابها به فونداسيون ياي كار نصب مي شد. ©)بعد از نصب قابها نوبت به بر كردن فاصلة قاب با بدنة تونل توسط سنك شكسته هايي كه درون كيسه هايي بود مي رسد كه بعد از اين مرحله دوباره يك لايه روي كار را شاتكريت مي كردند. 

صفحه 25:


صفحه 26:


صفحه 27:
کلیه ماشین‌ها و تجهیزات معدني بایدتوسط افرادماهر و آموزشدیدهبکاربرده شوند. - استفاده از ماشين‌هاي با موتور احتراقي در محيط‌هاي آلوده به گازهاي قابل انفجار ممنوع است. - متصدیان دستگا‌هاي برقي هنگام کار باید از وسایل حفاظت فردي مناسب شامل دستکش لاستيکي» کفش و كلاه ايمني عایق در برابر الکتریسیته استفاده کنند. - قبل از شروع به کار هر نوع ماشين» متصدي باید اطرافیان را از راه اندازي دستگاه آگاه نماید. - براي کار با پمپ‌هاي دستگاه حفاري اكتشافي باید موارد زیر رعایت شود: موقعي که پمپ روشن است» متصدي بايد از دستكش لاستيكي عايق الكتريسيته استفاده نمايد از سيستم اتصال به زمين تاييد شده استفاده شود. شاسي يمب بايد كاملاً به زمين محكم شود. - براي كار با بيلهاي مكانيكي در معادن روباز بايد موارد زير رعايت شود: به غير از مكانيك مجازء مسئول ايمني و مسئول فني هيج كس حق ندارد بدون اجازه متصدي وارد اتاقك فرمان شود. متصدي تنها در موارد اضطراري و به مدت كوتاء و به شرط آنكه كمك خود را جایگزین نماید مجاز به ترك ماشين در شيفت كار خود هنكام توقف كار ولو به مدت كوتاهء بايد جام و جدكك بيل يايين آورده شده و روي زمين قرار كيرد و رها كردن آن به حالت آويزان و معلق ممنوع است. متصدي ماشين» ضمن كار بايد جنان زمين را صاف كند كه احتياج به دوباره كاري نباشد. انجام هر نوع حركتي و هركونه جابجايي بيل مكانيكي از قبيل راه اندازي» حركت به جلو يا عقبء بارگيري به كاميون و غيره بايد همراه با علامتهاي صوتي مانند بوق يا زنك يا سوت باشد و همه افرادي كه در معدن كار مي‌کنند باید با علامت مربوطه آشنا باشند. 

صفحه 28:
مراحل حفاظت موقت بدین شکل است که بعد از حفرء بلافاصله يك لایه شاتکربت روي خاك و سنگ اجرا مي‌شود و سپس مش‌بندي و قابگذاري. سپس فضاي خالي بین قابها و دیواره توئل را (حدود 00 سانتیمتر) با سنگ‌چيني پر مي‌کنند. که سنگ‌ها علاوه بر فضا پر کن بودن» توزیع تنش را شین انجام مي‌دهند. بعد از بتتگچيني» » شاتکریت نهايي به ضخامت ‎ADAG‏ ‏سانتیمتر اجرا مي‌شود. پاي قابهاي فلزي ديوار يكيارجة سراسري بتني به ارتفاع ) متر اجرا مي‌شود که نقش آن» بستن قابها از پائین به هم است. و یکپارچه کردن آنها در حرکات جانبي است. 

صفحه 29:


صفحه 30:
شکل نهايى حفات ایی حفاظت موفت 

صفحه 31:
راك بلت: يكي ديكر از ابزار حفاظت سقف تونل راك بلت است. راك بلت ميلهاي به طول ©-© متر است كه در سنكهاي لايه لايه اجرا ميشود و بعد از داخل كردن راك بلت داخل حفرههاي ايجاد شده اطراف آن را با فشار» دوغاب سیمان تزریق مي‌کنند تا لایه‌ها و راك بلت به هم دوخته شوند. در انتهاي سر راك- بلت که بیرون حفره قرار دارد» پليتي با ابعاد بزرگتر از ابعاد مش نصب و پیچ مي‌شود که مش‌ها زیر آن قرار مي‌گیرد و مانند توري از ریزش سفف تونل جلوگيري مي‌کند. ابزار مشابهي که در اين زمینه وجود دارد داول است که يك نوع آن شکافدار یا اصطكاكي است. روي بدنة اين داول» شياري وجود دارد که به آن خاصیت ارتجاعي مي‌دهد. حفره‌هايي که در سقف ایجاد مي‌کنند قطرشان کمتر از داول در حالت عادي است و داول را داخل حفرات مي‌کوبند. خاصیت ارتجاعي داول باعث مي‌شود که بدنه تمایل به باز شدن به اطراف داشته باشد و بدین صورت به لايه‌هاي اطراف فشار وارد مي‌آورد و دوخته مي‌شود و پلیت مشابهي سر داول هم نصب مي‌شود که به همان شکل مذبور از ریزش جلوگيري مي‌کند. 

صفحه 32:


صفحه 33:


صفحه 34:


صفحه 35:
شکل ۲۸-۸-داول شکافدار 

صفحه 36:
شکل ۲۹-۸-اعمال فشار شعاعی از سوی لوله داول به جدار چال 

صفحه 37:


صفحه 38:
استاد کار هر قسمت موظف است در هر نوبت کار حداقل يك بار سقف» دیوارهاء راهروها و وسایل نگهداري جبهه کار خود را کاملاً بازدید و در صورت مشاهده عیب و نقص فوراً نسبت به رفع آن اقدام نماید. به علاوه در پایان در هر نوبت كار قبل از حصول اطمینان از استحکام کارگاه نباید محل کار را ترك كند. - مسئولین ايمني و نظارت مجاز مي‌توانند در مورد تغییر وسایل نگهداري آسییدیده و همینطور درمورد سنگ‌هاي معلق و نااستوار سقف و جوانب گالري‌هايي که بدون وسایل نگهداري پيشروي مي‌شوند» ضمن توقفکار سریعا اقداماتايمني را انجام دهند. - مسئولین ايمني و نظارت» چنانچه در محلي وسایل نگهداري را كافي و ايمن تشخیص ندهند» لازم است ضمن گزارش نظر خود به مسئولین معدن براي تقوبت وسایل نگهداري موضوع را تا رسیدن به نتیجه نهايي پيگيري نمایند. - بازيايي وسایل نگهداري باید توسط کارگران ماهر و با تجربه كافي و با نظارت مسئول ايمني معدن صورت گيرد. - بازيابي وسايل نكهداري لازم است با استفاده از وسايل و تجهيزات مناسب انجام شود و كاركران در حين بازيابي بايد در محلي مطمئن مستقر شوند. - وسایل نگهداري چاه‌ها و همچنین کارگاه‌ها و حفرياتي كه به طور مداوم فعال نيستند» لازم است حداکثر هر دو ماه يك بار مورد بازديد و کنترل قرار گيرند. 

صفحه 39:
مشکلاتِ : يكي از مشكلاتي که در شاتکریت با آن برخورد مي‌کنيم. جریان آبهاي زيرزميني است که در تونل جریان دارند و شاتکریت را مي‌شویند.در اين محل‌ها كاري نمي‌توان کرد جز اين که دوغابه مختصري روي مش‌ها بنشانیم تا فقط از زنگ زدگي آنها جلوگيري کنیم. 

صفحه 40:
يكي دیگر از مشکلات در حین حفاري آلوده شدن هوای تونل است بدلایل زير: گرد و غبار گازهاي حاصل از آتشباري دود و گاز ناشي از موتورهاي احتراقي براي رفع اين مشكل و مقدور كردن كار در داخل تونل براي كاركران» بايد هواي تونل تهويه شود. اين كار توسط جت فن انجام ميشود كه مجراي آن تا جبهة كار آورده ميشود و سرديكر آن در دهانة تونل قرار ميكيرد كه قدرت آن بستكي به طول مورد نظر تهويه است. جت فن در © نوع دمنده و مکنده وجود دارد که مکنده هواي آلوده را به بيرون ميمكد و دمنده هوای تازه را به داخل مي‌دمد. مي‌توان از هر ۵ نوع. درآن واحد نيز استفاده كرد. 1 هرجه طول بيشروى در تونل بيشتر ميشدء تهويه هم مشكلتر ميشد. 

صفحه 41:
نمای جت فن از درون و بیرون تونل 

صفحه 42:
مساله دیگر.جمع‌شدگي آب در کف تونل است. که درفصول بارندگي حتي به(9/0 تا ) متر هم ميرسيده و كار را براي ادامه غير ممکن مي‌ساخته. براى اين مشكل همء در دهانه خروجي (بدليل شيب منفي)» يميي تعبيه شده كه آب را به بيرون يمب ميكند. اما در دهانه وروديء به دليل شيب مثبت؛ آب با جريان خودش از تونل خارج ميشود 

صفحه 43:
جمع شدگی آب و پمپ 

صفحه 44:
همانطور که گفته شد» قسمتي از تونل که با فضاي آزاد در ارتباط است» گالري نام دارد. در بیرون تونل؛ بعد از گالري موقت؛ گالري اصلي اجرا مي‌شود که علیرغم گالري موقت با محاسبه و آرماتورگذاری است. گالری اصلی برای جلوگیری از ریرشهای بعد از بهره برداری تونل است.که ابن گالری در داخل گالری موقت اجرا میشود و در داخل تونل هم ادامه مي‌یابد (که به قسمتي از پوشش نهايي که داخل تونل است ریا گفته مي‌شود) و به صورت سراسري در طول تونل اجرا مي‌شود. این پوشش؛ با محاسبات بدست آمده و در محاسبات فرض شده حفاظت موقت وجود ندارد. پوشش لايه‌اي (۳6) سانتي بتن است که در گالري .آرماتور دارد و در داخل» در مقاطع حساس و پرتتش آرماتور دارد. در ديوارة اين پوشش سوراخ‌هايي وجود دارد که سوراخ‌هاي بزرگتر در پائین "بارباکان" نام دارند و لوله‌هاي زهكشي‌اند که آب را از پشت پوشش به آبروهاي كناري تونل (کانیوو) هدایت مي‌کنند و کانیوو که در طول تونل اجرا شده. با کمك شیب طولي تونل آب را به بیرون تونل هدایت مي‌کند. 

صفحه 45:
گالری اصلی دیوار 

صفحه 46:
دیوار بدنه گالری اصلی 

صفحه 47:
سوراخ‌هاي ریزتر مربوط به سلجر (مبس00)) هايي هستند که در قالب‌بندي از آنها استفاده شده. در این جا چون حجم بتن‌ريزي تقريباً بالاست و ممکن است؛ قالب؛ از دو طرف شكم بدهد و قالب تغيير شكل بيدا كند قالب را از دو طرف توسط ميلههاي عمودي و افقي (سلجير و كمركش) مهار ميكنند. در سلجرها ميلكردي را از يك سمت داخل قالب ميكنند و از سمت ديكر بيرون ميآورند و از دو طرف قالب ‏ اين ميله را ييج و مهره ميكنند تا قالب از دو طرف مهار شود و شكم ندهد. قسمتي از ميله كه از داخل قالب رد شده را از داخل لولهاي يلاستيكي عبور ميدهند تا بعد از اينكه بتن خود را كرفت بتوان ميله را خارج كرد. سوراخهاي كوجكتر روي ديوارء همين لولههاي يلاستيكي 

صفحه 48:


صفحه 49:
قالب تلسکوپی : براي بتن‌ريزي گالري اصلي و ,جرا داخل تونل» از قالب مخصوصي به نام قالب تلسكوپي استفاده مي‌شود که ابعاد آن مطابق با سطح مقطع تونل ماست. حرکت این قالب روي چرخ‌هايي است که بر ریل قرار مي‌گیرند و کشیده یا هل داده مي‌شوند» در زیر اين قالب جكهاي هيدروليكي قرار دارد که اپراتور مي‌تواند توسط ليورهاي مخصوص. بدنة قالب را بالا یا پائین کندو باز و بسته کند. از آن جا که در داخل تونل امکان اين که از پشت اين قالب بتن‌ريزي صورت بگیرد مقدور نیست لذا در بدنة جانبي این قالب» دريچه‌هايي تعبیه شده که شلنگ پمپ بتن داخل آنها قرار مي‌گیرد و بتن‌ريزي انجام مي‌شود. 

صفحه 50:


صفحه 51:
براي ويبره كردن از أن جا كه ويبره معمولي دستي قادر به ويبره كردن در اين شرایط نیست و نیز ویبره نباید با بدنه قالب تماس پیدا کند؛ لذا در داخل قالب 53 مکان براي نصب ویبره وجود دارد که عمل ويبرة بتن پوشش توسط آنها انجام مي‌گیرد. قالب بعد از مستقر شدن در محل مورد نظر و بتن‌ريزي بعد از اين که بتن» خود را فت قالب باز شده و به جلو حرکت مي‌کند و مجددا بسته مي‌شود و بتن‌ريزي و... و به همین ترتیب طول تونل» پوشش‌دار خواهد شد. این قالب از پشت هم قالب بندی میشود تا بتن از پشت آن نریزد.ضخامت لاینینگ حدود 000 سانتیمتر است. البته از پشت‌سقف توئل راقالب گذاری نمیکننده چون بتن تا زاوية 600 درجه روي پاي خودش مي‌ایستد و کناره‌ها را قالب مي‌گذارند و بتن سقف خود به خود مي‌ایستا قالب‌هاي چوبي را 0 یا سه بار استفاده مي‌کنند. قبل از بتن‌ريزي سقف گالري تونل» بیس پليت‌هايي به منظور نصب روشنايي و تاسیسات در آینده» تعبیه مي‌شود. اين بیس پلیت‌ها از پائين»روي قالب قرارداده مي‌شوند (بدون هیچ اتصالي با قالب).و از بالا به میلگردها مهار مي شوند. 

صفحه 52:
وزن این قالب 60۰ تخمین زده شده است و قادر به انجام عملیات قالبندي م5 طول است. 

صفحه 53:
پیکور در حال خرد کردن سنگهای حاصل از انفجار 

صفحه 54:
از خصوصیات این قالب داشتن مكاني در بالاي آن براي کنترل بازوبسته شدن قالب» انجام عمل ویبر است که به این قسمت لیور مي گویند. 

صفحه 55:
قسمت کنترل قالب تلسکوپی 

صفحه 56:
اتورهاي متصل به بدنة قالب هم مي توانند از نوع بادي باشند مانند ويبرهاي ان بروزه و هبني تون وگو گنه که اه نوج دوم ‎NOP‏ شلنگ انتقال دهنده باد به ويبراتور 

صفحه 57:
نمایی از ویبره ها 

صفحه 58:
دهانه ورودی همانطوري که در تصاویر مشاهده کردید دهانة خروجي داراي سنگهاي سست و درزدار است اما بر خلاف آن دهانة ورودي داراي سنگهاي مستحکم و توپري است به همین دلیل مي‌توانيم در دهانة ورودي از روش آتشباري براي حفاري تونل استفاده کرد. اما در قسمت خروجي به دليل سست بودن سنگها و به دلیل مستهلك شدن انرژي حاصل از انفجار از روشهاي دیگر حفاري استفاده کردیم. 

صفحه 59:
نس سنگ دهانه خروجی جنس 

صفحه 60:
بعداز انجام آزمایشاتی نوبت به کارگذاشتن دینامیت می شود که باید ابتدا به وسیله دستگاه جامبو سوراخهایی به اندازه تعیین شده در سنگ ایجاد کرد. ‎ea FF‏ جامبو در حال حفر 

صفحه 61:
ماشین جامبو دو نوع مي‌باشد. دوراني و دوراني ضربه‌اي که هر کدام به دو نوع بادي و برقي تقسیم مي‌شوند. که در نوع اول انرژي حرکت بازوها و سر مته از طریق منبع هوايي که در سر تونل قرار دارد و وظيفة آن تنظیم و ذخیره هواست تأمین مي‌شود و در نوع برقي هم برق انرژي لازم براي حرکت بازوهاي جامبو و چرخش سر مته‌ها را بوسيلة كابلهايي كه به بازوها و سر مته متصل است تأمین مي‌کنند که در هر دو نوع شلنگهاي آبي نیز به بازو متصل است که وظيفة آنها خنك نگهداشتن سر مته‌هاست تا از شکستن سر مته جلوگيري شود.در این پروژه از نوع دوراني استفاده میشود. 

صفحه 62:
سیستم کنترل جامبو 

صفحه 63:
بعد از حفر چال‌ها که عمق آنها 5 رم مي‌باشد نوبت به دینامیت گذاري است که تعريفي از مواد منفجره که نمونة بارز آن در ايران دینامیت است نیز در ادامه ذکر خواهم کرد. آتشبارها گروهي شامل 0 تا ۴) نفر بوده که با ‎ala ELS‏ لودر نقاط چال زده شده را دینامیت گذاري و چاشني گذاري مي‌کنند. 

صفحه 64:
آتشبار باید دوره آموزشي لازم را گذرانده و صلاحیت وي توسط سازمان‌هاي مربوطه تایید شود. - هر آتشبار باید دفتر مخصوصي جهت ثبت مقدار ناریه دريافتي و مصرفي داشته باشد. يس از اتمام هر دفترء آتشبار باید آن را به انبار تحویل داده و در انبار حداقل تا ششماه نگهداري شود. - بکار بردن باروت در معادن زیرزميني ممنوع است. - قراردادن ماده منفجره در مجاورت برف» یخ و آتش ممنوع است. - بكار بردن مواد ناريه يخ زده يا فاسد ممنوع است. - بكار بردن فتيلهاي كه حتي يك بار رطوبت به آن نفوذ كرده و يا تحت تاثير حرارت و برودت قرار كرفته ويا به نحو ديكري مشخصات فني خود را از دست داده باشد ممنوع است. - بيدا شدن يا مفقود شدن مواد ناریه و دستگاه آتش کن در داخل یا خارج معدن باید فوراً به مسئول مربوطه (استاد کار و مسئول ايمني) گزارش شود. - آتشباري فقط با خرجگذاري در چال مجاز بوده و استفاده از مواد منفجره در خارج از چل با کسب مجوز از مستول معدن و مستول ايمني میسر مي‌باشد. - به منظور اطلاع از سالم بودن فتبله و همچنین سرعت اشتعال آن قبل از استفاده از هر صندوق باید از آن نمونه برداري و آزمایش شود. 

صفحه 65:
حمل مواد: بعد از انجام عملیات انفجار که مراحل آن در بالا به ترتیب شرح داده شد نوبت حمل مواد حاصل از انفجار مي‌رسد. براي حمل مواد حاصل از انفجار 5 روش به شرح زیر وجود دارد. 4. راه‌آهن نوار نقاله 3. كاميونهاي چرخ لاستيکي راه‌آهن: از نظر انرژي مصرف شده اين روش با صرفه‌ترین است. از جلمه مزاياي این روش ). سهولت در احداث . براي حرکت لوکوموتیو از برق - هواي فشرده - دیزل - باطري مي‌توان استفاده کرد. (6. براي حمل انواع مواد مورد استفاده است و ... و از معایب ). ایستگاه تخلیه کما بیش ثابت است. 9. به هنگام وقوع حوادث سیستم یکجا از کار مي‌افتد و 9. و بعد از انتقال مواد و شروع دوبارة دینامیت گذاري باید سیستم را جمع کنند سرعت لوکوموتیو به محدود است که براي سرعت‌هاي بیشتر باید در ساختمان ریل تغيراتي ایجاد کرد و نکات ويژه‌اي را رعایت کرد. نوار نقاله: اگر چه این سیستم براي حمل و نقل مداوم در تونلهاي معدني کاربرد وسيعي دارد اما براي حفر تونلها چندان متداول نیست از مزاياي اين روش . فضاي لازم براي اهداف آن» کم است. ©. كارايي آن زياد و هزینه نگهداري آن کم است. 2. عملیات حمل بطور پیوسته انجام مي‌گیرد. 

صفحه 66:
معایب: ). براي حمل بعضي مواد كارآيي ندارد و همجنين براي حمل و نقل افراد و وسايل ديكر به داخل تونل نميتوان از أن استفاده كرد. ©. احداث أن كران و ير هزينه است. ©. ابعاد موادي که مي‌توان با آن حمل کرد محدود است. <. در حالتي که تونل انحنا داشته باشد مورد استفاده قرار نمي‌گیرد. 2. فطع قسمتي از سیستم کل سیستم را از کار مي‌اندازد. 9. با پپشروي تونل» افزایش طول نوار مشکل و پرهزینه است. کامیون: استفاده از سیستم حمل و نقل با کامیون بسیار متداول است؛ زیرا محدوديت‌هاي دو روش قبل را ندارند. از مزایا: اگر يكي از کامیونها خراب شود کل سیستم از کار نمي‌افند. 2. فضاي تونل بصورتي است که دو کامیون مي‌توانند از کنار بکدیگر عبور کنند. 9. مي‌توان کارگران و وسایل را نیز با آن حمل کرد. اما از معایب آن امنیت که 4. به سیستم تهويه قوي و كران نیاز دارد. 0. آماده سازي منوکسید کربن کف تونل براي عبور کامیونها مشكل است. ©. با تمام سيستمهاي حفاري و بارگيري» سازگاري ندارد. 

صفحه 67:
راه‌هاي باربري باید تمیز و خالي از قطعات سنگ و ساير موانع دیگر باشد. - سوار شدن روي وسیله نقلیه به استثناي وسيله‌اي ‎AS‏ براي نفربري کارگران اختصاص دارد ممنوع است. - براي کنترل حرکت واگن‌ها و همچنین متوقف کردن آنها در مواقعي که آنها را به یکدیگر وصل یا از یکدیگر جدا مي‌کنندباید کفشك ترمز و همچنین بست‌ها یا وسایل مناسب دیگر به اندازه كافي تهیه و بکار برده شود. - وسایل اتصال واگن‌ها به یکدیگر از نوعي باشد كه براي بستن يا باز كردن آنها کارگر مجبور به قرار گرفتن بین دو واگن نباشد. - درجلوي وسیله کشش باید چراغ با نور كافي نصب گردد. - در پشت آخرین واگن هر قطار باید چراخ قرمز نصب شود. - هنگامي که نقل وانتقال واگن‌ها به صورت قطار و به وسیله لوکوموتیو انجام مي‌پذیرد اتصال واگن‌ها به یکدیگر باید به وسیله زنجیر و قلاب انجام شود. - واكنها بايد متناوباً و به نوبت در تعمیرگاه مربوطه تحت سرويس و روغن كاري و تعمیر قرار گیرند. كارهاي انجام شده بايد با نکر شماره واگن؛ تاریخ تعمیر و سرویس و نام خانوادگي شخصي که مجري آن بوده است در دفتر مخصوص ثبت گردد. - متصل و یا جدا نمودن واگن‌ها در حین حرکت قطار ممنوع مي‌باشد. 

صفحه 68:
حمل و نقل مواد ناريه به معدن بايد طبق آیین نامه ارایه شده از سوي سازمان ذیربط انجام شود. - جابجا كردن مواد ناریه در داخل معدن و حمل آن از انباز به محل كار و نظير آن بايد تحت نظارت و با مسئولیت آتشبار انجام گیرد. - اتصال کابل هدایت برق به سیم چاشني‌ها و همجين به دستكاه آتش كن منحصراً توسط آتشبار و پس از اتمام خرجگذاري و آزمایش مدار و دور شدن كمك آتشباران از جبهه کار انجام گیرد. - آتشبار موظف است اقدامات زیر را هنگام عملیات آتشباري بعمل آورد: الف - از برقراري تهویه در جبهه کارهاي زیرزميني اطمینان حاصل نماید. ب - كل يا مواد مسدود كننده چال‌ها را به اندازه كافي در اختیار داشته باشد. ج - دستگاه آتش کن برقي را قبل از هر نوبت عملیات آتشباري آزمایش و نتیجه را در د - قبل از آتشباري از ورود اشخاص به محل عملیات جلوگيري نماید. در معادن زيرزميني حداقل فاصله اشخاص تا محل عملیات 000 متر مي‌باشد. ه - چند دقیقه قبل از انفجار با صداي بلند یا هر وسیله مطمئن دیگر شروع انفجار را به سایرین خبر دهد. همچنین پس از انفجار با همان وسیله خاتمه عملیات را اعلام نماید. و - بعد از همه محل كار را ترك كند. 

صفحه 69:
تهویه - نورپردازي - علائم داخلي و نگهداري - راه‌هاي فرار - تلفنهاي اضطراري - سیستم اطفاء حریق - نظارت مستمر بر روي عملکرد تأسیسات تهیوه و سنگها - كاشي‌ها - مسيرهاي زهكشي و تجهیزات روشنايي داخل تونل از جمله سایر اقدامات‌اند. براي نگهداري و نظافت باید برنامه منظم و مستمري براي نگهداري بخش‌هاي مختلف تونل همچون روشنايي» علائم ارتباطات» اورژانس و تجهیزات کنترل و نظارت تنظیم شود. نگهداري تجهیزات - اصلي مانند سیستم تهویه به برنامه کار آن بستگي دارد. بازدید و تعمیر سیستم سازه‌اي توئل نیز مانند سیستم داخلي آن الزامي است. معمولاً در طرح توئل تمهيداتي براي نظافت پوشش داخلي آن؛ به وسيلة خودروهايي خاص» در هنگامي که توئل خلوت است در نظر گرفته مي‌شود. تناوب نظافت توئل تابعي از آهنگ خاك گرفتگي و عمر چراغها و ضوابط مربوط به انعکاس نور و روشنايي تونل است, يكي از فعاليت‌هاي مهم اداره توئل. بخش آموزش است که طي آن کارمندان با روش‌هاي جدید آشنا شده و چگونگي مواجهه با تصادفات و حوادث اظطراري را مي‌آموزند. همچنین تعویض و بهسازي مداوم تجهیزات تونل را باید مد نظر قرار داد. اما در نور پردازي تونل باید به نکات زیر توجه شود. ساختار توئل» نوع جريان‌هاي عبوري وسایل نقلیه از عوامل تعیین کننده در طراحي روشنايي داخل تونل مي‌باشد. شدت روشنايي مدخل» بیشتر از سایر قسمتهاست» مخصوصاً در مواردي که راننده از محيطي با نور فراوان وارد توئل مي‌شوند. سایر جنبه‌ها و صور روشنايي» تابعي از حجم جریان ترافيك» طول توئل و اوضاع جوي و اقليمي خارج تونل خولهند بود. 

صفحه 70:
- اندازه‌گيري مشخصات هواي معدن» علاوه بر ثبت در دفتر مخصوص تهویه» لازم است هر بار روي تابلوهايي که به اين منظور اختصاص داده شده و در محل ورودي معدن و یا پذيرگاه‌هاي طبقات و یا محل‌هاي اندازه‌گيري نصب مي‌گردد» ثبت شود. - در هر معدن زيرزميني باید با برقراري جریان تهویه مناسب» مشخصات هواي معدن در قسمت‌هاي مختلف در شرایط مجاز نگهداري شود. - هر معدن زيرزميني بايد داراي نقشه تهويه؛ که به تایید سرپرست معدن یا مستول فني و مسئول ايمني معدن رسيده باشد. محاسبات و نقشه تهويه بايد حداقل هر شش ماه يك بار و همجنين هنكام تغيير در شبكه حفاريهاي معدن تجديد شود. در نقشه تهويه لازم است شبكه معدن» مشخصات مسيرهاي تهويه؛ مشخصات بادبزن‌هاي اصلي و فرعي» جهت‌هاي جریان هواء مقدار هواء محل‌هاي درب‌ها و پنجره‌ها و سایر خصوصیات تهویه نشان داده شود. نسخههايي از نقشة تهویه و همچنین نقشة رفع سوانح باید نزد سرپرست معدن» مسئول ايمني» مسئول نجات» مسئول تهویه و سایر مسئولین مربوطه موجود بوده و بعلاوه در دفتر معدن نصب شده باشد. - در معادني که تعداد کارگران زیرزميني آن در هر نوبت کار از 1000 نفر تجاوز کند و همچنین در کلیه معادن ذغالسنگ و معادني که احتمال وجود گازهاي مضر و خطرناك در آنها مي‌رود مسئولیت امر تهویه معدن باید بر عهده يك فرد صلاحیتدار گذاشته شود.