بسترهای اخلاق اجتماعی از ديدگاه نهج‌البلاغه

صفحه 1:
بسترهای اخلاق اجتماعی از دید گاه نهج‌البلاغه استاد مربوطه: جناب دکتر مجتبوی قهبه كنندكانة بولادى - صنعت كل ك2 

صفحه 2:
معد مه 19 Meevea ‏ا‎ rere ee Bree ENE de tees eee Re te SES eee Rem See ede) elon} از آنجلیی که در میان ادیان الهی. اسلام یک دین اجتماعی است و در آن آرمان‌ها و ايدههاى جمعكرا فراوان ديده مىشود. در جاى جاى نهجالبلاغه. كه از يكى از م ا ا ی و ۱ ‎ceed‏ م ا ل 0 0 ‏ا ا 2 ا‎ ‏ال ا ا ا ا ل 0ت‎ 205300000 IPT PUY CE NESE Int Ie Ea orpe ene ee 

صفحه 3:
بيش از هر سخنى براى ريشه يلبى انديشه هاى علوى بيرامون اخلاق اجتماعى. 095000000 ‏ا ا ل ا‎ 1 CL 0 ‏م ا‎ [۱ ‏ا ا ل ل م ا‎ eee ne n5) ‏و داخلی؟‎ Capen PROWe SET ONT 

صفحه 4:
۱ aces ere eee we a ace Ween RedEye em C ESC Cr Mul eeere ne] gare] SB ee ie cacene se) ۳ Te ed ee ESY EIS Nace nee atS) 1 EB ood Fae IPR COMME Se]) DS RUD Pe ve ROMER PRONE We RU CEC CRI cs هابه خاطرعقل حسابگر خودبه ن روی می آویند و گروهی دیگر آدمیان را متمایل RU pcan TORU ecea rT 

صفحه 5:
SE ee ere eae RS il ne Sa) Rte BR eee oe frances COOW Bed RTE ar Sema yncey reams Ear Carpe Ove Be rey eer) [rare 0 ee CaS Bee ‏ا‎ eC ee EN Ces ‏شك‎ res tad TC, cele eco ae ee) a eS Ceca ‏هاء علامه طباطبليى. نيز همين نيازمندى را دليل بر اجتماعى بودن انسان ها دانسته‎ اند. ليدعى ورزيد كه 

صفحه 6:
از ديدكاه نهج البلاغه نيز. انسان ها جون زندكى اجتماعى را امرى متناسب با طبيعت OS ‏ا ل ل‎ cd ‏نهج‎ 11١ ‏درماندكى نيست, بلكه از سر شعور و درك است. از لين روى. در خطبه‎ [0 RV eN OT Re CMa eee Tea o ren ee ae RS ‏ا‎ ‎BPE RTC SOME M ee Fae omeee caren ee one Fe ad ae BD Ce lee NO eee Ree ne ad ‏خویشاوندانش تداوم خواهد یافت.‎ 

صفحه 7:
۳ ‏بر‎ ene aS Ee ow] pe] Fear ene he eee Care ‏ا ا ل‎ Tea T Ren lene eee Weal ees) ek ieee ee Redes biel) [05 ‏ا‎ ‏و‎ Pe, prac gon eer ene Are PO ‏ازا‎ ‎ROW ‏كلاستفتة نتهالطعمة ركف‎ ا ا ا ل ا ل | شيطلنى و براى.به دست آوردن منافعى كه تنها در يرتو اجتماعى بودن.به دست مى ا ل ل ا ا ل 

صفحه 8:
0 BOT Ee Ta ee Re a ede ‏ا ل‎ ‏11111ذ‎ [| 0 1 0 0 ‏ا ا ا‎ ON | rem TET ‏وجودش اعتبارى است و در اجتماع. یک ترکیب واقعی صورت نگرفته است.‎ BES Pers eee RK Gora tor epee ROMC geaey Pongo opr Fee ge en | ren 7 re RN eRe Se ae ef ete See) ۱ peri erle ge vest ence ape coer ns] اجزای اجتماع به یکدیگر وابسته اند. 

صفحه 9:
و 1۱۹ ۱ ‏و‎ bie ‏جامعه شناسی فرد. مقدم بر روان شناسی اوست.‎ د- اصالت فرد و جمع: لین نظرییه. هم فرد را اصیل حی دلند و هم جمح را. به عبارت دیگر. جامعه یک مركب است. افراد در یکدیگر حل نمی شهند. بلکه در عين ‎SUN TCG NE TaM‏ ال ‎peat enC em MIRC‏ ee re eh orn Sa ee ‏ا ا‎ ce) ee me a nt Sard 

صفحه 10:
اصالت فرد با حامعه Pee ESCHER Cae اى مردم: هملنا رضليت و خشمء مردم را مجتمع عى ‎ed eS ee‏ ۱ ‎cg‏ ا ل ل ا 000 فرمود: (فعقروها فاصبحوا نادمين) (شعرا ‎)١41‏ دراين خطبه. انديشه جمعى. مورد تاكيد قرار كرفته است. براساس اين كلام: رضايت و خشم كه كوياى فرهنك جمعى هر جامعه اى است. سرنوشت جولمع را مشخص مى كند. 

صفحه 11:
اصالت فرد با حامعه 26 ei ee nie Stel eee Ss Sea UB ne sod POST eh RO CRE Cee Teme SOM SCE ee res] BRUTY ‏فرماید:‎ | BPNCaN Com Os FDEY IUCN Pare COC aN) ۳۳ APRS eee ene) Canvcewr pe icra ree Ie Sm fe Or Pel FEO et Papen eer] RSE ea ReccMpe ‏ل ا‎ Bleed 

صفحه 12:
‎Beene‏ ا ‎PROS Enso Reet mr este ta nnn fers ee Cael ear el eel erm PC‏ ‎ROWPCTHee SRT COON eee] PRU concn Mere ea Sel eS UES Pes ‎ROC SLE ROI oe gee en ATOR LOg ENT CRP CRON Lory ‎POP Bees Ren ser ee tec ate Rees Melee gel rm eet dl ‎0 Tel fea oes mele ec Solr BEE weL 

صفحه 13:
‎cn Canes owe er Re eee 00 7‏ جامعهبه عنوان يك كل. ازتك .نك افراد تشكيل شده. عى تولند.به صورت كلى بر ‎01110 RM BOC RTC FC ITS RCN HPrIN Cora Pa Q CSW Catone BBN Cnee en er Ear a yerae en ‏هنگلمی که ملزم‌به رعلیت هنجارهای اجتماعی (که در قللب قوانین و سنن جلوه می‎ ‎fn) Por eer a OnE hey wees Dry ony wen) rae ‏ا‎ CUSCy ‎Fee) ‏ار‎ near od ‏ناپسند در آیند. اجتماع را از هم پاشیده و آن را به ورطه هلاکت می افکنند. 

صفحه 14:
‎Oe ee eR ae ICL‏ ل ‎a Rei rece Sree Ree ne ee ICE eae Sad‏ ‏لنس .به سبب كن بين مردم يسيد آمده و امور رعيت .به واسطه آن اصلاح كرديده ‎۱ ‎0 er) ESB) Keon py | eoveren Concowm Iw ge] ERD) F) EBC Were Berge Bee ۳ ReneS eee ie ee ewe) SES ee ae ec) ‎Ov Ce rere hen ee re ere) 

صفحه 15:
3 odie Te eRe aed hell Ce ee) Ree Can Ce PN SERCO I Ye oes feel Cpe SEs YA | eng ‏ا ا‎ NN Per eae 9 ‏سرچشمه پدید آمدن بیماری های اخلاقی فراوانی در جامعه باشند.‎ ‎eee ei)‏ را ی سا ‏رعيت هيج كاه اصلاح نمى شود, مكربا اصلاح واليان. و حاكمان هركز اصلاح نمى شوند. مكر.با اصلاح ل ‎oa‏ ل ی قوی و نیرومند خواهدشد... و اگر رعیت بر وللی خود چیره شود یا رئیس حکومت بر رعلیا ستم روا ‎ete Cont nS Ce ES) ae ee eS)‏ ۱ ‎nra ied Soo cre Re cen Role Ree Slo‏ 200 ‎See OL Pat Dd CaS ETO elt ey ant read‏ 

صفحه 16:
البته حاكمان بيش از مردمء و قبل از مديريت. وظايف مهمترى نسبت به مردم دارند. LOE Re ‏وه ا‎ 3220000 ‏م‎ hp erorrcny| باشند. زیرا «بر امام و ‎Cee ees ok Ree Re al rele AO ieee ei ale el‏ خيرخواهى مردم.» همجنين عدللت ورزى حاكمان نقش بيشكيرانه اى در ناهنجاريهاى اجتماع دارد؛ زيرا ۱ محوری و در یک کلام ارزش ها را به جای قدرت و دارایی و وابستگی های حزبی و ‎Stee Be PEE URC ote‏ ا ا م ا ل 

صفحه 17:
۱ | NOC Fe INU nL OPR ne OMIT STD et ee ete Seite ot ee Dae tee ORs ieee eel 0 0 Cann OVE NOUNEN RC Css TSC eT PETE PON ۷ نهج البلاغه آمده است: 7 ely eee s) ‏درست. درپیشگاه خدا تضرع کنند وبا دل های پرمحبت نسبت به پروردگار. از او‎ Pg CALS alys Gl col acd, glicuse jf agil laline wigs ge Cusles 50 even 00 0 ere) 

صفحه 18:
۱ در لين خطبه. علت انحرافات و مفاسد اجتماعى را نوع رفتار و اعمال افراد دانسته و چون اعمال آدمیان. از انگیزه ها و نیت هایشان سرچشمه عی گیرد. بایدبا تغییر این ‎riven Pare POPES)‏ ال 0 0 خير و انجام منكر عى نمايند. اكر آكاهان آنان را نهى نكنند. آنان نيز مورد لعن و ‎eer‏ 3000 خداوند گذشتگان را مورد لعن قرارنداد. مگر به خاطر ن که آنها امر به معروف و نهی ‎OSES 0 CP‏ 1 گناهان را به خاطر ترک بازداشتن آنها مورد لعن قرارداده است. 

صفحه 19:
۴- آگاهی از ديدكاه حضرت على (ع) جامعه نادان وبى بهره از آكاهى. جامعه اى است كه زندكان كن مردكان بدبختند؛ زيرا انسان نادان از ارزش هاى انسانى تهى است. ‎Kern Res pee Sere hee ETT gee he eee nen)‏ (۸]. ‎ee eee Spe ee eo See Ser Cnty pe eco ca‏ ل حقوق فردی و اجتماعی است. هنگامی که شهروندان یک جامعه به حقوق فردی و ا ا م م ا ل 0000 ‎alt ood‏ ل ل ا سا 

صفحه 20:
۴- آگاهی روىء امام على (ع) در سخنان خود برخى از لين حقوق رابه مردم عى شناساند و در ‎TE OS‏ ا ل ا ا ل ل 000000 0202000 ‏ا ا ا ا ل‎ BCR] Pred roo ‏ا ا م الام اام ال‎ RO ae 0 ‏ل ا ا اا ا‎ بسترى است كه اخلاق اجتماعى در آن رشد مى كند و به بار مى نشيند. 

صفحه 21:
ا ا ا ا ا ا ل لت ل ا ‎pea‏ الا لمم ا م ل 7 ۱۳ 2200000 YS OLE TSR DS OPC eStats DTC re ae) مردم جيزى از امور دينشان را براى اصلاح دنيايشان ترك نمى كنند مكر كن كه 000 ‏اما‎ DN Sea vee he 

صفحه 22:
دبينء نفس سركش انسان را مهار عى كند و بركات و حسناتش را در همه حوزه ] اقتصادى. سياسى. فرهنكى و ... .به اجتماع ارزلنى مى دارد. نقش هين درجوامع كذشته بسيار قلبل تامل و كوياى لين واقعيت است كه هر جا اديان راستين حضور ا ا ا ‎ea omen‏ 00 خرافات که زاینده بسیاری از نابسامانی های اخلاقی است و نیز از تبعیض و تفرقه به دور ماندهلند. و امروز نقش دين در بيشكيرى از ناهنجارى هاى اجتماعى براى ‎Rone 0 0 cee TES ee‏ 

صفحه 23:
000 يكديكر مقايسه مى كند: 1 ON een EC Coe OR COe CSS a ne ‏مكتاسب آسك حالكها و جقذر متتئلية ات :نز يكى مفالها: د كارشان تلمل كتية‎ ‏در وقتی که متفرق و پراکنده بودند و کسری‌ها و قیصرها بر آنها ارباب بودند. آنان را‎ ۱ ‏بيابان هاى كم كب و علف و محل وزيدن بادهاى سخت و تنكى معيشت روانه‎ ۱ پست ترین جاها خانه شان و خشک ترین بیابان ها کاشانه شان بود. نه به سوی 

صفحه 24:
| Reese se Derk gece Mule See ne Ty co ROW ‏ا‎ CN UCM Sy SUN ere a | Fae Or Sy Apri? هايشان به خلاف هم در كار و جمعيت هايشان در بلليى سخت و جهالتى استوار 0 ‏ا ل ا ا ل‎ eel} ‏غارت یکدیگر دست وپاحی زدند..پس بنگرید که نعمت های خداهند چگونه بر آنان‎ ۱ ee CS ‏ات‎ ‎Cente) Melo c oedema MONG. Amey eee al ROTTS SOS one ee Pee nt St ene a wel ee ene ROU 07 

صفحه 25:
RCN ES rae UCR OTF a ore ee Cw Cee nya Sener امورشان در سایه دولت مقتدرشان‌به سامان آمد و حالشان را در سایه عزت پیروزی آرمید و ۱ EE Beis ease POR een R ERE PR Gree wpe re (FC ie Poo Pag Pear Pee Ree ee cer OE) alt econ cscs Sele eae CEE ee ee BCE 1k ESSN | ce oe ee ONC T Se ‏ا‎ Ned 320 ae Ree nt oS ec Be es ES) err er ee) RIES ‏ااام‎ 

صفحه 26:
ا ‎Rel ier ee eer COON) | F Seewes CC SESS‏ چنان که جامعه روزگار حکومت امام علی(ع) نيزبه همین گرفتاری مبتلاشد. امام(ع) اا ا م000 Oe el ote bea Tee bee By Reem Spa sare ۱ ‏كه‎ e ore TOS) Roe cee ae vce 1 ber een PESO eeu Serer ree] 

صفحه 27:
|۱9 Ie Tere SR ar Me Star Pen ear es NP Tern rene) قربلنى رفتارهاى ضدارزشى خويش خواهند شد. از اين روىء امام على(ع) در نامه ‎1١‏ ‏نهج البلاغه. به فرزند خود توصیه می کند: Tee OB Ree ES ice Rot ewe oe b\w ae Sond ‏براى خود دوست دارى براى ديكران دوست بدارء و كن جه براى خود نمى يسندى‎ ۱ eae! ۱ ee ee ee ere tS ‏م ا ا‎ ee tet Sn ‏ا ی‎ برای خود رضا می دهی. 

صفحه 28:
‎ae ie ed cee SiS) et Ihe Seber ee eben‏ ل 5210100000 ‏«الفقر... مدهشه للعقل»؛ تهيدستى... عامل وحشت عقل است. ‎0 ‏ا‎ ee mone ‏«المسكنه مفتاح البوس»؛ نادارى كليد نكبت است. ‏«لفقر داعیه للمقت»؛ فقر دشمنی و ستیز را در اجتماع پدید می آورد. ا ‎PRON ERS WES Ca OMe Bryce Semoun In re dce En loere‏ ‎Ce ECE Ice STS) Ot nrc ee SECM Ld 

صفحه 29:
همبستگی اقوام. نژادها و ملیت های مختلف بیک جامعه. بستر گسترش اخلاق اجتماعی ‎te Reel‏ ا ‎Se re aed Race ae Ree Mead BO‏ ‎Se ean to!‏ م ‎Fe a rn ade Rate ECL eC‏ بپردازند. Se lr ee) Saad cea clea Se oe ee Ae Se aa eel ‏انبار و غارت اموال مردم ایراد فرمودند یادآور می شوند:‎ Fa PN A Con ge room PR Were Sear Freon Pe nprre) et ar exec rery rear ee ‏كشته اند. بس شما وظيفه خود رالبه يكديكر حولله داديد و همديكر را سست كردانيديد تا‎ ES ise eT tse st ee eee ker eed 

صفحه 30:
ee Rr OES Oe ae eS ee Ras Ree Rees) [0 CeCe ST ONT STC en ee Sia ‏ل‎ CM CCRT ie led ON a Bee Ree ce ROD ered eS) Reel re ‏ا‎ EXCL ASe Wee Ses Pecene ‏ا‎ ‎SS) eC a deere el ‏ا ا اا‎ Peg Crane Cape RD ea PIR Oege a COREE RP Caiped PN EST 2) 0 gerene Te CaP Sve, RITE gy ap On Ts POD Cas ENE NCC ay ed Bey ree OPPS aT