بناهای وابسته به بازار

بناهای وابسته به بازار

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمبناهای وابسته به بازاراستاد: درس : دانشجو :تابستان94

اسلاید 2: مقدمه: بازار ایران با ویژگیهای خود همیشه زبانزد جهانیان بوده و نام آن به همه زبانهای جهان در آمده و چنان مشهور شده است که صحنه های بزرگ و چشمگیری در افسانه ها و داستانها به خود اختصاص داده است. تا جایی که اگر مصنفی می خواسته است ایران و ایرانی را در اثر خود توصیف کند نام بازار ایران بر آن می نهاده است. صداقت و درستکاری و وجدان حرفه ای ، پیشه وران ایرانی را وا می داشت که در یک رسته نزدیک به هم دکان بگیرند و هر صنف و دسته ای ، رسته و بازاری خاص را برای عرضه کالاهای مشابه خود برگزینند. زیرا: 1-اعضا اصناف یک حرفه از قیمتها ، نوع جنس و کیفیت آن به راحتی و با سرعت با خبر می شدند. 2- خریداران کالا نیز می توانستند با مراجعه به یک قسمت بازار ، امکان تهیه نیازمندیهای خود ، مطابق با سلیقه و با قیمت مناسب با بودجه خود خریداری کنند. 3- هر صنفی فضای جنبی و احتیاجات خاص خود را نیاز دارد که در مجاور مغازه های آن صنف باشد. بازار ایران به این ترتیب و با این نظام پای گرفت و مسیر آن معمولاً از دروازه اصلی شهر شروع و به مرکز شهر ختم می شد و گاهی هم ادامه بازار به دروازه دیگر شهر می رسید.

اسلاید 3: تعریف واژه بازار: بازار به معنی محل خرید و فروش و عرضه کالاست. واژه بازار بسیار کهن است و در برخی از زبانهای کهن ایرانی وجود داشته است. بازار در فارسی میانه به صورت «وازار» و با ترکیب هایی مانند: «وازارگ» (بازاری) و «وازارگان» (بازرگان) به کار می رفته و در پارتی به صورت «واژار» مورد استفاده قرار می گرفته است.

اسلاید 4: بازار ایرانی: بازارها اکثراً در مجاور ارگ حکومتی ، مسجد جامع و میدان اصلی شهر قرار دارند. در شهرهایی که اماکن مذهبی ، بقاع متبرکه و مقبره ائمه وجود دارد ، بازارها معمولاً در اطراف و مقابل در ورودی آنها ساخته می شد. نمونه آن در ایران در شهرهای ری ، مشهد و قم دیده می شود. لذا محوطه بازار در موقعیت بسیار مهم و ممتازی قرار گرفته است و نبض اقتصادی شهر را در اختیار دارد و همچنین در ارتباط تنگاتنگ با امور سیاسی و فرهنگی و اجتماعی شهر بود. این مطلب کماکان تا اوایل سده اخیر صادق بوده است. گاهی دارالحکومه در خود بازار بوده مانند: سرای گنجعلی خان کرمان. در بعضی موارد ادارات و تاسیسات دیوانی نیز در بازار یا در نزدیکی آن قرار داشته است. مانند: بازار تهران- بازار اصفهان و بازار شیراز و همچنین ساختمانهای دولتی و آموزشی مانند: ضرابخانه- غورخانه و حتی کتابخانه و موزه نیز در مجموعه بازار و یا در مجاور آن واقع بوده است. مانند: بازار تهران.

اسلاید 5: 2- عناصر و فضاهای معماری1-2- حجره (دکان)2-2- سرا (کاروانسرا- خان)3-2- تیمچه (تیم)4-2- قیصریه (قیصرا)5-2- خانبار (کالنبار)3- فضاهای خدماتی و عمومی شامل : آب انبار یا سقاخانه- شربت خانه قهوه خانه و چایخانه و اصطبل که اغلب از بین رفته اند. خوراک پز خانه- مساجد کوچک- حمام و ... چون کسبه بازار مؤمن و مسلمان ترین مردم شهر بوده اند و در تمام ارسن های بازار این عناصر قرار داشته اند.عناصر و فضاهای بازار:شامل سه بخش می شود:1- عناصر و فضاهای شهری و ارتباطی2- عناصر و فضاهای معماری3- فضاهای خدماتی و عمومی1- عناصر و فضاهای شهری و ارتباطی 1-1- راسته2-1- رسته (راسته فرعی)3-1- دالان4-1- چهارسوق (چارسو)5-1- جلوخان6-1- میدان