بهداشت محیط

صفحه 1:
خب ۱7 (PRIMARY HEALTH CARE) PHC ‏در بهدلشتمحيط‎ ‏تهيه كنندم:‎ فوشغ ینم سول ول صسيذ يك تكد ‎stg ay‏ 

صفحه 2:
مقدمه نا اواخر دوران قاجار هيجكونه نشلنه اي از تشکیلات منظم و قانني براي مدیریت امر بهداشت و د, مملکت در دست اولین قدم در راه تشکیل يك مرجع قانوني براي رسيدگي به سلامت مردم در کشور با تشکیل شورايي به نام مجلس صحت در محل دارالفنون برداشته شد و در سال 1300 وزار: در تاریخ 1320/6/28 شمسي وزارت بهداري با تشکیلات جدید تأسیس گردید. در لین سال امور بهداشت و درمان شکل قانوني یافت و برنامه هايي براي لن تدوين كرديد. در سال 1332 اداره کل مهندسي بهداشت محیط وزارت بهداري تأسیس گردید و يكي از اهداف ن اجراي طرحهاي توزیع لب سالم براي شهرها و روستاهاي کشور بود که مو زيادي به دست آورد و در سال 1342 به منظور تأمین و تربیت نيروي انساني دوره مهندسي بهداشت در دانشکده فني و تخانه جديدي به نام وزارت صحیه و فواید عامه تأسیس گردید. بهسازي محیط در بهداري شروع به کار نمودشایان ذکر است در خرداد ماه 1334 قانون مربوط به مقررات پزشكي دارويي و مواد خوردني و آشاميدني تصویب گردید. در نير ماه 1346 قانون مواد خوردني آشاميدني تصویب گردید و در سالهاي 1347و1354 مورد اصلاح قرار گرفت و دستورالعملهاي لازم را در مورد ساخت توزیع و فروش مواد غذليي و آشاميدني نعیین و مجازات متخلفین مربوطه را نيز اعلام کرد. 2 

صفحه 3:
در خرداد سال 1367 قانون تشکیلات و وظایف وزلرت بهداشت توسط مجلس شوراي اسلامي تصویب گردید و بند 2 ماده 1 وظایف بهداشت اعلام میدارد : تأمین بهداشت عمومي و ارتقاء سطح آن از طریق اجراي برنامه هاي بهداشتي خصوصا" در زمینه بهداشت محیط مبارزه با بیماریها بهداشت خانواده مدارس و آموزش بهداشت "از وظایف وزارت بهداشت «رمان و آموزش پزشكي مي باشد. بديهي است که تا تاریخ فوق بهداشت محیط در سطح وزارتخانه تحت عنوان مدیریت بهداشت محیط فعالیت مي نمود. و از همان سال 1367 با ایجاد سیستم هاي شبکه بهداشتي و .درماني به عنوان يكي از اصول اولیه بهداشت انجام وظیفه مي نماید 

صفحه 4:
بهداشت به معني سلامت کامل جسمي برواني و اجتماعي است نه فقط فقدان بيماري .لذا خدمات بهداشتي اولیه به عنوان کلید رسیدن به هدف "بهداشت براي همه تا سال 2000ميلادي" به عنوان يك هدف اجتماعي تعيين شد تا تمامي مردم جهان با رسيدن به سطح قابل قبولي از نظر بهداشت بتوانند از يك زندكي سالم و سودمتد برخوردار كردند ‏ خدمات بهداشتي اوليه هسته اصلي نظام بهداشتي كشور و جزه .جدايي ناپذیر توسعه اقتصادي و اجتماعي جامعه را تشکیل مي دهد 

صفحه 5:
: خدمات بهداشتی اولیه 1-آموزش بهداشت با تأکید بر مهمترین مسایل 2-تامین آب آشاميدني سالم و بهسازي اساسي محیط 3-یمن سازي بر علیه بيماريهاي عمده عفوني 4سراقیت از گروه آسیب پذیر جامعه و تنظیم خانواده 5تغذیه و اصلاح روشهاي نگهداري مواد غذايي 6-پيشگيري از بيماريهاي شایع و بومي و کنترل آنها ان مناسب بيماريها و حوادث ارك داروهاي اساسي و مورد نياز 0-بهداشت دهان و دتدان 1 1بهداشت حرفه اي 2نظارت بر دفع صحیح مواد زائد جامد و مایع 3نظارت بر میلکز تهیه و توزیع مواد غذايي و اماکن عمومي شامل مراکز درماني و آموزشي و تربيتي 4-مبارزه با حشرات و جوندگان 

صفحه 6:
تعریف بهداشت محیط بهداشت محیط عبارت است از کنترل عواملي از محیط زندگي که به گونه اي روي سلامت جسمي برواني و اجتماعي انسان تأثیر مي گذارند. مهمترین هدف بهداشت محیطمطالعه عوامل محيطي مضر براي سلامتي انسان و تشخیص و پيشگيري مرفع و کنترل اثرات سوء ناشي از این عوامل تلقي مي گردد.بهداشت محیط به طور موٍکد سلامتي انسان و بهداشت مردم رایه عنوان هدف اصلي پيگيري مي کند و کیفیت محیط و حفظ سلامتي اکوسیستم ها رابه طور غیر مستقیم مورد توجه قرار مي دهد. برخي از مهمترین برنامه هاي بهداشت محیط عبارتند پيشگيري از بروز سوانح و حوادث. کنترل آلودگي هوا ,پيشگيري از بيماريهاي واگیر بهداشت محیط در موارد اضطراري. نظارت بهداشتي بر تهيه «توزيع و فروش مواد غذايي. کنترل بر بهداشت مراکز بهداشتي و ‎lela JES. alas‏ ناشي از مود غذايي و مسمومیتها.کنترل حشرات و جوندگان‌بهداشت اماکن عمومي ‏دفع و تصفیه فاضلاب و تأمین آب آشاميدني سالم .كه به شرح مختصري از آنها مي پردازیم: ‎6 

صفحه 7:
:کنترل بهداشتي آب آشاميدني لب يك عنصر حيلتي است با ويژگيهاي قابل توجه و کم نظیر .يكي از مهمترین عناصر قسمت اعظم وزن موجودات زنده و محیط زبست را تشکیل مي دهداگر چه آب خالص در طبيعت يافت نمي شود اما لب خللص مايعي بي رنك. بي بو بي مزه است که داراي نقطه انجماد صفر و نقطه جوش 100درجه مي باشد. بسياري از مشکلات بهداشتي كشورهاي در حال پیشرفت عدم برخورداري از لب آشاميدني سالم است. آنجليي که محور توسعه پایدار انسان سالم است و سلامت انسان در گرو بهره مندي از آب آشاميدني مطلوب مي باشد بدون تأمین آب سالم جايي براي سلامت مثبت و رفاه جامعه ۰ وجود ندارد. 

صفحه 8:
ناخالصي هاي آب: 1 ناخالصي هاي ‎gle‏ نظیر الف:ذرا ات معلق زنده و غیر زنده که مي توان آنها را در سه گروه تقسیم بندي نمود: معلق زنده بيماريزا مانند عامل بيماري وبا ات معلق زنده غير بيماريزا مانند لغلب جلبكها ج:ذرات معلق غیر زنده مانند رس 2-ناخالصي هاي محلول:شامل املاح معدني مانتد املاح کلسیم .گازهاي محلول مانتد سولفید هیدروژن مي باشند. منابع تأمین آب: الف:متابع سطحي :آبهايي که در قالب آب باران.آب رودخانه و قناتها در طبیعت موجود هستند. ابعي نظیر چاههاي کم عمق و چاههاي عمیق منابع زیر ب:منابع زيرزميني 

صفحه 9:
ويژگي هاي آب سالم: 1-عاري از عوامل زنده بیماریزا باشد. 2-عاري از مواد شيميايي زیان آور باشد. 3-بدون رنگ و بو بوده و طعم مطبوع داشته باشد. 4قابل لستفاده براي مصارف خانگي باشد. تعریف آب آلوده: آبي که داراي عوامل بيماريزاي عفوني يا انگلي. مواد شيميايي سمي. ضایعات و فاضلاب خانگي و صنعتي باشد را آب آلوده گویند. منابع آلاینده آب عبارتند از : 1 -فاضلاب که عوامل زنده بیماریزا و مواد آلي تجزیه پذیر را در بر دارد. 2-مواد زائد تجاري و صنعتي در بردلرنده عوامل سمي از نمكهاي فلزي یا مولد شيميايي مصنوعي. 3-آلاينده هاي كشاورزي نظیر کودها و آفت کش ها. 4 آلاینده هاي فيزيكي مانند گرما (آلودگي حرارتي)و مواد پرتوزا 9 

صفحه 10:
آلودگي آب از نظر منشا: آلودگي با منشاً زیست شناختي نظیر: الف) باكتريها ما نند عوامل بيماريهايي همچون وباء حصبه و امثال آن ب)ویروس ها مانند عوامل بيماربهايي چون هپاتیت ويروسي و فلج اطفال ج)پروتوزوثرها مانند عوامل بيماريهايي همچون آمیبیازیس و ژیاردیازیس د)کرم هاي انگلي مانند عوامل بيماري شیستوزومیازیس و آسکاریازیس )سموم توليدي از سیانو باکترها سمومي هستند که ایجاد ناراحتي كبدي مي کنند . اين سموم توسط میکروسیستیس آنابنا و نودولاریا تولید مي شوند. آلودگي آب با منشأً شيميايي: منابع آب اغلب در بردارنده ناخالصي هاي شيميايي هستند. این ناخالصي ها ممکن است ناشي از آلودگي هواء آلودگي خاك يا مواد آلاينده ناشي از فعاليتهاي انساني که به صورت فضولات جامد و مایع به محيط تخليه مي گردد باشد. این آلاینده ها عبارتند از حلال هاي شوینده. فلزات سنگین, مواد سفید کننده و انواع گوناگون .ترکیبات آلي کشنده موجودات زنده 10 

صفحه 11:
ويژگي هاي فيزيکي با ظاهري آب: ويژگي هاي فيزيکي آب: نظیر بو مزه. کدورت. درجه حرارت و رنگ آب که مي تواند آب را براي مصرف کننده نامطلوب سازد. بو و طعم: اساسي ترین مساله در مورد آب تصفیه شده عدم داشتن بو و طعم مي باشد. عوامل مختلفي نظير جلبكها .تجزيه گیاهان آبزي, محصولات حاصل از کلرینه نمودن آب در ایجاد بو و طعم آب موثر است. -کدورت آب: پدیده اي است که میزان زلال بودن یا شفافیت آن را مشخص مي کند و يكي از معيارهاي تعیین کننده کیفیت ظاهري آب است .کدورت به علت وجود مواد معلق در آب ایجاد مي شود. -دماي آب : از آنجايي که گوارايي آب مربوط به میزان اکسیژن محلول در آن مي باشد هر اندازه دماي آب .بالا تر باشد میزان حلالیت اکسیژن محلول در آن کمتر بوده و مورد رضایث مصرف کننده نیست 11 

صفحه 12:
تأمین آب آشاميدني سالم و پاکیزه مبتني است بر آگاهي و مشارکت همه جانبه جامعه در خصوص بهره برداري و نگهداري از منابع آب. بهداشت محیط به منظور حفظ سلامت و بهداشت مردم مکلف است کیفیت آب آشاميدني عمومي را از نقطه آبگيري تا مصرف از نظر بهداشت تحت نظارت مستمر قرار دهد و سازمانها موسسات دولتي و خصوصي تأمین کننده آب آشاميدني عمومي موظف به رعایت همه ضولبط و معيارهاي بهداشتي اعلام شده از طرف وزارت بهداشت بوده و باید همه اطلاعات لازم براي بررسي مورد يا موارد و تسهیلا به همین منظور پرسنل بهداشت محیط در مراکز بهداشت لقدام به کلر سنجينمونه برداري آب و انجام آزمونهاي ميكروبي و شيميايي روي آب انجام مي دهند و نتایج آن را به سازمان مربوطه منعکس مي کنند. .کلر سنجي در خانه هاي بهداشت بر عهده بهورزان شاغل در خانه هاي بهداشت است دید از تأسیسات را در اختیار وزلرت بهداشت قرار دهند. 12 

صفحه 13:
کنترل و مدیریت زباله هاي شهري(مواد زائد جامد) در کشور مابا محاسبه 800گرم زبلله سرانه. هر روزه بللغ بر 50000 تن مواد زايد جامد توليد مي شود كه در مقایسه با سایر كشورهاي جهان با 292 کیلوگرم زبله هر نفر در سال در حد متعادلي قرار گرفته است. لیکن برنامه هاي جمع آوري و دفع زبلله موجود جوابگوي نيازهاي این بخش از کار نخواهد بودامر جمع آوري: دفع. زباله هاي ایران تفاوت فاحشي با سایر كشورهاي جهان دارد. لذا به كارگيري هرگونه تكنولويي بدون شناخت مواد و سازگاري عوامل محلي کار ارزنده اي نیست. یافت و اصولا مديريت مواد زايد جامد در ايران با توجه به نوع و 13 

صفحه 14:
خطرات ناشي از دفع زباله به طریق غیر بهداشتي: اصولا بهداشت و بهسازي محیط. در هر شهر ایجاب مي کند که زباله ها در حداقل زمان از منازل و محیط زندگي انسان دور شده و در اسرع وقت دفع گردند.اهمیت دفع بهداشتي زباله ها موقعي بر همه روشن خواهد شد که خطرات ناشي از آنها به خوبي شناخته شود زشتي مناظر مي گردند. بلکه مي توانند به وسیله آلوده کردن خاك. آب و هوا خسارات فراواني را به بار آورندبه همان اندازه که ترکیبات زباله مختلف است. خطرات ناشي از مواد تشکیل دهنده آنها نیز مي توانند متفاوت باشند. جمع آوري. حمل و نقل و آخرین مرحله دفع این مواد باید به طريقي باشد که خطرات ناشي .از آنها در سلامتي انسان به حداقل ممکن کاهش یابد زباله ها نه فقط باعث تولید بيماري؛ تعفن و 14 

صفحه 15:
طبقه بندي مواد زائد جامد: عبارت مواد زائد جامد به مجموعه مواد ناشي از فعاليتهاي انسان و حيوان كه معمولا جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ريخته مي شوند اطلاق مي گردد و به سه دسته كلي زباله هاي شهري, زباله هاي صنعتي و زباله هاي خطرناك تقسیم مي گردند. 1-زباله هاي شهري که شامل: -زائدات غذايي: به قسمت فسادپذیر که معمولا از زائدات كياهي. تهيه و طبخ و يا انبار كردن مواد غذابي به دست مي آيد اطلاق مي شود. -آشغال: به قسمت فسادنايذير زباله به جز خاكستر كفته مي شود.آشغال در زباله معمولا شامل كاغذ. بلاستيك. قطعات فلزي و شيشه مي شود. -زائدات ناشي از تخریب و ساختمان سازي: زائدات حاصل از تخریب ساختمان؛ تعمیر اماکن مسكوني. تجاري. صنعتي و یا سایر فعاليتهاي ساختمان سازي اطلاق مي شود. : این قسمت از زباله شامل مواد حاصل از جاروب كردن .اجساد حیوانات مرده مي شود 3 -زائدات و خيابانها و معاير, برك د 

صفحه 16:
زبله هاي‌سنعتی‌مواد زلید ناشياز فعا ليتهايص نعتيهستد و معمولا شام( ازلت‌مواد باستیکوو-2 مواد شيميايي‌ميساشد. 3-وبله هاي‌خطرنالتوبا 4 هاي‌خطرناك بسه مواد زلید جامدیلطاق‌مي‌شود که با قوم خطرناك بوده و با لینکه پسراز طیمدتومانيموجباتخطر را برليمحیط زیستف راهم مي‌کنند. لنجام مديريمتصحيح مواد زلئد در مرلحلتوليد. جمع آوري‌حمو نسقلو ايواز ضرورياتميباث که در لیرخصوصنجام مطا-لعاتلازم جهتبسروسو و ضعیتجمع آوريو دفع زباله و تسهیه و 7 لستانداردها از رلهکلرهایلساسی‌در کنترلو مدیریتیباه لست_ظ جمع آوريو دفع نسهايیاز وظايفاصلي ارلئه دستورا ماو تسوصیه هایلایم ب هداشتيسه شهرداري‌ا در تنظیم روشهای‌جمع آوري‌حملو ‎Jas‏ ‏.و دفع يباه در شهر يكواز وظايفبهداشتمحيطدر شهر ميبساشد 16 

صفحه 17:
:بررسي هاي لازم در مورد تأثيرات هوا از زمان بريايي آتش. ‎Soll‏ هوا با انسان بوده است ولي در دورانهاي مختلف به جنبه هاي متفاوتي از آلودگي اهمیت داده شده است. در مقیاس کوچك آلودگي هاي محلي كه اثرا بيماريهاي خطرناك و دیرعلاج را باع مي شوند ورد توجه مي باشند و در حد جهاني مسائلي مل تخریب لايه ازن؛ بارانهاي اسيدي و گرمایش زمین مورد توجه و بحث است. مزاحمت هاي ساده تا 17 

صفحه 18:
طبقه بندي آلاینده هاي هوا: آلاینده هاي هوا را به چند طریق تقسیم کرده اند که از آن جمله مي توان به تقسیم از نظر منشأ آلودكي و تقسيم از نظر اثرات فیزیولوژيك نام برد از نظر منشأ: 1-آلاینده هاي اولیه :آنهايي هستند که به همان شکل و تركيبي که از منبع تولید خارج شده اند در هوا وجود دارند. 2آلاینده هاي ثانویه: از ترکیب آلاینده هاي اولیه تحت تأثیر اشعه خورشید تولید مي شوندمانند مونوا کسید کربن از نظر اثرات فيزيولوژيکي: به 5 گروه عمده تقسیم مي شوند که عبارتند زن | -خفه کننده ها مانند دي اکسید کرین 2-تحريك کننده ها شامل تحريك کننده هاي مجاري فوقاني و تحتاني تنفسي 3-سموم سيستميك مقل ترکیبات جیوه 4-ترکیبات مخدر و ببهوش کننده که روي اعصاب اثر دارند 5-مواد سرطان زا مانند بنزن ‎is‏ 

صفحه 19:
منابع آلودگي هوا: منابع لنتشار آلاینده هاي هوا را به دو گروه ثابت و متحرك تقسیم کرده اند گروه ثابت شامل صنایع. نیروگاهها و مراکز تجاري و مسكوني است . گروه متحرك که اناع وسایل نقلیه را شامل مي شود. در بحث هوا بهداشت محیط بررسي هاي لازم را روي هواي استنشاقي انجام میدهد و با ندازه گيري آلاینده های مختلف تا آنها روي سلامتي انسان را مورد ارزيابي قرار داده و راهكارهاي مناسب به مراجع ذیربط .جهت اقدلم براي کنترل آنها را اائه مي دهد 19 

صفحه 20:
#کنترل مراکز بهداشتي و درماني اين اماكن شامل بيمارستانها. درمانكاهها. مطبهاء آزمايشكاههاء مراكز طب هسته اي. راديولوزيها وو.. مي باشد.كه در اين بخش به كنترل عفونتهاي بيمارستاني مي پردزيم: در سالهاي اخير ساختمانهاي جديد و مجهز به نام بيمار و درماني را به بيماران ارائه مي نمايد ولي كاهي اين اقدامات به طور اجتناب نايذير به كسب عفونتهاي بيمارستاني توسط بيمارلن منجر مي كردد كه ممكن است حتي به فوت بيماران نيز بيانجامد. ان ساخته شده اند که انواع خدمات 20 

صفحه 21:
تعریف عفونت بيمارستاني: عفونت بيمارستاني به عفونتي گفته مي شود که پس از پذیرش بیمار در بیمارستان یا طي دوره اي مشخص (710ا30 روز) پس از ترخیص بیمار رخ دهد و در زمان پذیرش بیمار وجود ندلشته است. علهمیت عفونت بيمارستاني: عفونتهاي بيمارستاني از چند جنبه حائز لهمیت مي باشند: "مرگ و میر و ناخوشي بیماران "فزایش طول مدت بستري بیماران در بیمارستان افزایش هزینه هاي ناشي از طولاني شدن اقامت 21 

صفحه 22:
روش هاي کنترل عفونت بيمارستاني: هدف اصلي برنامه کنترل عفونت. کاهش خطر اکتساب عفونت بیمارستا و در نتیجه محافظت از پیماران, کارکنان بیمارستان, و عیادت کنندگان ااست. به منظور رسیدن به این هدف؛تشكيلاتي در بیمارستنهاپدید آمده است که به آن کمیته کنترل عفونت بيمارستاني گویند . کمیته کنترل عفونت در بیمارستان که بهداشت محیط بیمارستان ‎Lael‏ يكي از اي آن مي باشد مسئولیت برنامه ريزي و ارزيابي کلیه امور مربوط به کنترل عفونت را بر عهده دارد. استراتژيهاي کنترل عفونت بيمارستاني عبارتدد از : فعال نمودن کمیته کنترل عفونت بيمارستاني. برقراري نظام مراقبت عفونت بيمارستالي:آموزش کارکنان. تأکید بر شستن دستهاءرزيابيموارد همه گيري و انجام مداخلات لازم.رعایت نکات و اصول گندزدايي و سترون سازي و دفع بهداشتي زباله . در خصوص کنترل بر دفع بهداشتي زبله جدا نمودن زیاله ها از یکدیگر و قرار دادن آنها در ظروف یا کیسه هاي بلاستيكي جداكانه. دفع وسايل نوك تيز در داخل ظروف مقاوم و محکم و وجود برچسب مخصوص روي زباله هاي عفوني .از اقداماتي است که مي توان انجام داد که کنترل این امر بر عهده بهداشت محیط بیمارستان مي باشد 22 

صفحه 23:
نظارت بر امر مبارزه با بندپایان. جوندگان و حیوانات ناقل بیماریها از دیر باز حشرات و جانوران موذي به سبب ایجاد مزاحمت براي انسان و سایر موجودات زنده مورد توجه قرار گرفته اند. این موجودات با گزش و نیش خود مزاحمت بسياري براي انسان فراهم مي آورند و گاه نیش سمي آنان مرگ موجودات را به همراه داشته و مشکلات عدیده اي پیامد اين گزش مي باشد. گاهي اوقات نیش و گزش باعث تحريك و آلرژي شدید مي شود..لنتقال عولمل بیماریزا به روشها و به صورت مختلف توسط حشرات و جانوران موذي و ایجاد اپيدمي هاي چندان بزرگ جان هزاران انسان را با خطر جدي مواجه نموده و گاهي سبب مرگ مي شود. لازم بهتأکید است که به منظور جلوگيري از آلودگي محیط به سموم و مواد شيميايي روشهاي مبارزه از طریق بهسازي محیط ارجح مي باشد. بهدلشت محیط در این زمینه بخشنامه ها و دستورالعملهايي دارد و مراجع ذیربط ملزم به رعا دستورالعملها مي باشند. 23 

صفحه 24:
#کنترل مراکز آموزشي و تربيتي این مراکز شامل مدارس, آموزشگاههاي تحصيلي. حوزه هاي علمیه. دانشکده هاء پرورشگاههاء مراکز ي شبانه روزي, ندامتگاههاء مهد کودك هاء ... مي باشد. بهداشت محیط در کلیه سطوح شبکه هاي بهداشت و درمان ملزم به بازدید از اين مراکز و پرکردن چك ليستهاي مربوط مي باشد. البته همانطور که قبلا گفته شد اولین اصل در ۳126آموزش بهداشت مي باشد که در اين زمینه آموزش مسنولین مراکز آموزشي و تحصیل کنندگان در اولویت قرار دارد. 24 

صفحه 25:
کنترل بهداشتي اماکن عمومي و مراکز تهیه و توزیع مواد غذايي اماکن عمومي شامل لماکن متبرکه, هتلهاء حمامهاء آرايشكاهها. استخرهاء باركها وو.. و مراكز تهيه و توزيع مواد غذابي نيز شامل واحدهايي است که به گونه اي نسبت به تهیه و توزیع و فروش مواد غليي اقدام بازدید و بررسي وضعیت بهداشتي این اماکن نیز در مراکز بهداشتي بر عهده بازرسین بهداشت محیط و در روستاها با بهورزان است که باید مطابق جك ليست اقدام به بازديد از اين محلها بتمايند. (در اسلايدهاي بعدي در مورد سطوح مختلف شبکه بهداشت و درمان صحبت خواهیم کرد) 25 

صفحه 26:
#بهداشت محیط روستا کنترل بهداشت محیط در روستاها از طریق خانه هاي بهداشت وتوسط بهورزان ضمن آموزش مردم و بخشي در زمینه مسائل بهداشت محيطي از قبیل جمع آوري. حمل و دفع زباله. دفع يواني. بهسازي معابر و جداسازي محل نگهداري دام و طیور از محل سكونت نظارت و پيگيري لازم بهسازي منابع و کنترل كيفي آب آشاميدني. جمع آوري و دفع بهداشتي فاضلایها, کنترل اماکن عمومي و مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذليي صورت مي گیرد. تمام این اقدامات در روستاها توسط بهورزان نیز صورت مي گیرد و در تمام مراحل نيروهاي بهداشتي و نظارتي خانه هاي بهداشت بر کار بهورزان کنترل دارند. 26 

صفحه 27:
تسطوج مختلف شبکه سطح اول در روستاها شامل : خانه بهداشت و مراکز بهداشت بهداشتي و مراکز بهداشتي و درماني شهري مي باشد. و درماني روستايي و در شهرها شامل: پایگاه سطح دوم شامل: مراکز بهداشت شهرستان, مراکز آموزش بهورزي و مرکز آموزش ماماي روستايي است. سطح سوم شامل: مرکز بهداشت | ستان مي باشد. 27 

صفحه 28:
۶شرح وظایف واحدهاي ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانيی خانه بهداشت: واحد ارائه کننده خدمات بهداشتي در روستا مي باشد که غالبا چند روستاي ديگر(روستاي قمر) را نیز پوشش مي دهد. پرسنل خانه بهداشت را بهورزان زن و مرد تشکیل مي دهند که با توجه به جمعیت تحت پوشش تعداد آنها متفاوت است. مهمترین وظایف خانه بهداشت: الف)سرشماري سللانه از جمعیت تحت پوشش ب)آموزش مردم و جلب مشارکت آنان در زمینه هاي مختلف ج)ارائه خدمات بهداشت خانواده د)فعاليتهاي مربوط به مبارزه با بيماريها ه) فعاليتهلي بهداشت محيط شامل: 

صفحه 29:
بسازدید از مراکز تسهیه و توزیح و فروش‌مواد غنلیيو لماکنمومیو تسهیه و تسنظیم لماردر لین‌خصوص 1 بهورزلن ايد طبقجكليستهايموجود مربوط به هر صنفلقدام به بازهيد از مرلكز تحتهوشش روستاي‌خود نماد و پسواز پسر کردن‌چادل یستبرلونجام مراحلقانونیآنرا بسه سطح بالثر خود ارجاع دهند . همچنیٍقداماتصورتگرفته در ایان‌هروز در دفاتر مربوطه ثبتمي‌گردد و لمر فعالیتها در يايازهر فصلهر فرمهاء ماري هداشتمحيط ثبتو به مركز بهداشظرس! لمي‌گردد. (در روستاها اليزوظيفه يعنيتهيه لمار بر عهده بهورز لسنولي‌در صورتبروز مشکالیر!مر بسر عهده شخص كارطلزيا كرشناسكه بيشتر نقش نظ تيبر كار بهورزلزرا دارد مي‌ساشد) 2بهداشتمحيط مدارسرو مرلكز لمونشيو تربيتئدر لينخصوصيهورزل نايد از كليه مدايسو مهد كودكهايروسنا بازهيد نمايند و كزارش إقدلم صورتكرفته را يسراز ير كرهزجكليستمربوطه ب ‎nao eles! BL ch.‏ 29 

صفحه 30:
۱7 پسيشنهاد بساویاساسيمحیط: بسهورز بسه دلیلسومي‌سودندر روستا بسه کلیه مشکلاتب داش تم حيطي3 روستا گام مب اشد و به همیربلیلمي‌تولن‌در زماناجوليپروید هایب پسازی‌در محیطروستا که تسوسط مركز بهداش لست زإنجام ميكيرد از بهورز روستا در ميزمينه كم ك كرفت 4-کارینه کردنآبهایشاميدنيو لنجام نسمونه بردارواز لبسرليكار سنجؤبه منظور كنتر ل [بآشاميدنيدر روستا بسهورزان‌باید چند نسوبستدر روز از محلهايم ختلفدر سطح منطقه خود کار سنجون مین نستلیج حاصل از کار مسنجیرویف رمهاي خصوص‌که باید رويرد لطاهاتي‌خانه ب هدشن صیاشد تبتمي‌گردد که در صورت‌عدم وجود کار باقيماندم بهورز بايدعاهه بر هماهنكيبا شورا و لبدار روستا مرلتبوا به صويت يبه مركز بسهدلشتسیز ارسا ند وپیگیر اقدماتصورتگرفته تسوسط مرکز بسهدلشتبساشد نمونه برداریاز آبووستا نیز بسر عهده کاردلنسهداشتمحیط مرکز مي‌ساشد که بسهتر لسلیرمر بسا حضور بسهورز atl. 30 

صفحه 31:
بازدید هر سا4 از مسكزروستاييو تسهيه آمار و بسر كرهن_ خش إنتهايوفرم خانوار كه مربوط به-5 بسپداشتحیط و تسمام لطاهاتبهداش تم حیطی از جمله وضعی شاملجمامنور كفس قفسلي هر خانار در روستا داي دپ رونده لسنکه ب خنونتهايی نم ربوط به بسهداشتمسکن‌خانورها ميا که بسهورز ملزم بسه پسر کردن‌آن‌میباشده لیرلمر در زمانانجام بهسازی‌محیط روسنا ببه بسهورز کمكمي كد يرا بسالینبسرونده. لطلاماتکاملیاز مساکنروستايي‌شود دارد. ‎arg 5-6‏ 4 آوریهواد زلند جامد و دفع بهداشتي‌زباله ها و ف ضولاتحیولنیدر مسطح روست: در تمدم جمع آوريسه موقعزبانه هدر روسا بسهورز بايد بالمعضاوش ويل كه متوليلينكار در روستا هستند دیدار و مرلتموا بسه نها لطلغ دهد و در صورتبرط رفن شدنمشکلاز بسهدلشنتمحیط م رکز بهداشتكمكبكيرد. در خصوصفضولاتحيولنونيز بسهورز ملزم بسه نظلرتبر جمع آوريهداشتي كودهايحيولنيدر سطح روستا مياشد که ليرإمر لبتنا با لمويشو در صورتبرطرف: شد نم شكلاز .طريقمرلجع قضاييق ابلح خولهد بود 31 

صفحه 32:
خب ۱7 مش رکنتدر اجولیسروید هايسهسازي محیط ‎Tang‏ 8جمع آوري ثبنتو ننگهداریلمار و تسنظیم گزارش کلیه فعا.ليتهاي صسورنگرفته تسوسط بسهورز همانطور که گفته شد باید در دفاتر و فرمهایم خصوص‌بتشود. 9-تشکیل‌شورليسهداشندر روستابهورزلن باید هر ماه یکبر هماهنگیلاوم بویت شکیل جلساتشورلي بسهداشتوا لنجام دهند تا مشکاامربوط به روستا در جلسانتمطرح گرد و بسا همکلریعضای‌شورا مشکلاتب رطرفگردد. وظیفه کاردلنهدلشتیسه عولن‌کاردانمربی‌در خانه هايهداشت ظرتبر کلیه فعاليتهايسهورزلن‌مي باشد. به همیز‌جلیلاید از تسمام لقدلماتي‌که در خانه بپداشتصورتمي‌گبرد. فرمهاو ماري فرمهايي قابل:صوويرد و ... آگاه باشد. همچنین‌کاردلن‌مربیموظف آوییفرمهایآماري‌تسهیه شده در .خانه بهدلشتو ارجاع آنیسه ستاد ب هداشتم حیط مرکز ب هداشتمیاشد 32 

صفحه 33:
*مراکز بهداشتي و درماني روستابي واحدي است مستقر در روستاها که خانه بهداشت را در همان روستا و غالبا چند خانه بهداشت از روستاهاي دیگر را تحت پوشش داردوظیفه اصلي مرکز درماني روستايي بهداشت. نظارت بر کار آنهء قبول یا ارجاعات و برقراري ارتباط مناسب با سطوح بالاتر مي باشدعلاوه بر ات تشخیص طبي, توجه به بهداشت محیط کارگاهها و مدارس بيماريابي پشتيباني از خانه هاي آن وظايفي چون انجام آزما و پيگيري برنامه درمان. بررسيهاي آماري و تهیه گزارشات نیز پیش بيني شده است. در مراکز بهداشتي و درماني روستايي معمولا يك کاردان وظیفه رسيدگي به امور بهداشت محیط روستا و نظارت بر فعالیت خانه هاي تحت پوشش را بر عهده دارد. کاردان بهداشت مخيط در مراكز روستاني بايد در صورت امکان در تمام مراحل کار در روستابهورز را همراهي نماید . در زمان بازدیدها . جلسات شوراي روستا . نمونه برداري آب ‎weg‏ 33 

صفحه 34:
وظایف مراکز بهداشتي درماني شهري هر مرکز بهداشتي درماني شهري. محدوده جمعيتي معيني را در بر میگیرد و وظایف و خدمات زیر را اجرا مي گذارد: 1-درمان بیماران سرپ بيماريايي از میان مراجعین. مشخص کردن مواردي كه بايد تحت مراقبتهاي ویژه قرار گیرند و آموزش بهداشت به بیماران 2بهداشت دهان و دندان و خدمات دندانپزشكي 3-بهداشت خانوادم 4مبارزه با بیماریها 5بهداشت محیط و بهداشت مواد غذايي( فقط در محدوده جفرافيايي تحت پوشش خود4 6بهداشت حرفه اي 7-همكاري در آموزش نيروي انساني 8-جمع آوري: ثبت. طبقه بندي. بررسيهاي اولیه و نگهداري اطلاعات و آمار و تنظیم گزارشات 34 

صفحه 35:
وظایف مرکز بهداشت شهرستان مرکز بهداشت شهرستان, واحدي است که مسئولیت و مدیریت مجموعه واحدها و فعاليتهاي بهداشتي شهرستان را بر عهده خواهد دلشت. به همین دلیل پیش بيني شده است که از خود گرداني لازم و كافي براي اعمال نظارت فعال و تدارك فني تجهيزاتي و پشتيباني اداري و مالي برخوردر باشد. 35 

صفحه 36:
1 -جمع آوري و نگهداري تازه ترین اطلاعات و آماري که براي شناخت کلیه خصوصیات جمعيتي. بهداشتي. درماني, اقتصادي. اجتماعي: طبيعي و جفرافيايي حوزه شهرستان لازم است. 2جمع آوري اطلاعات و آمار مربوط به مسائل و مشکلات بهداشتي و آمار حياتي 3-برنامه ريزي اجرايي برلساس دستورالعملهاي ابلاغ شده 4نظارت مستقیم بر فعاليتهاي مراکز بهداشتي و درماني شهري, روستايي و خانه بهداشت 5-هدایت. نظارت و ارزشيابي فعاليتهاي واحدهاي تحت نظر 6 اني فني و كمك به آموزش بهداشت عمومي مراکز بهداشتي درماني شهري و روستايي و کنترل اپيدمي ها در حوزه هاي شهرستان با در نظر گرفتن اولویت بيماريهاي واگیر 7-تهیه نقشه و اجراي پروژه هاي بهداشت محیط و نظارت و کمك فني در اجراي آنها 36 

صفحه 37:
خب ۱7 آزمایشنمونه هاوبف اضلابو مواد غنليي8 Lag etsy ‏9ب هداشتهو‎ ‎or 10‏ نجن‌مولم[زیان]ور محیط کار و ضولبط حفاظت وسايلكار ‏1 لجراي رتسول رنطینه لیر سقاط مرزی‌ر مورد بسیمهای رنطینه ینوس طاعورو.) 2 آموزش‌حینخدستو بسار آموزي ‏3 عم یلبطو مقررلبهداش‌مواد غنليي ‏4 جریسیگاوشانواحدهایتابعه, ‏ حلیللنه و سهیه زاون هايیولعم نیج بسر ولحدها ‏5 غلیتو همکاري‌در پرویه هايررسیللرو کشیدر سطح شهرسنازو جمع آوريو بسررسي‌روی‌حشرات ‎37 

صفحه 38:
خب ۱7 نمونه فرمهايي که باید توسط بهورز در خانه بهداشت 2 تكميل كردت 

صفحه 39:
وضعیت جمع آوري و دفع فاضلاب روستا عرکز بهداشتي و درماني روستايي. خانه بهداشت. الف-فاضلاب سرويسهاي يهداشتي و حمام و آشپزخانه تعداد خانوار بر حسب سالهاي مختلف ممما سس نحوه جمع آوري و دفع فاضلاب کانال روباز يا آب رو 

صفحه 40:
اطلاعات مربوط به جمع آوري و دفع فضولات حيواني روستاي الفنحوه جمع آوري و دفع زبله توسط پاکبان: اوسیله جمع آوري الف)چرخ دستي ‏ ب)گاری وحيوان ج)تراکتور . وانت ‏ خاتریلر " داغیره 2-تمداد دفمات جمع آوري زباله در هفته sal abo age’ ‏الف)تلنبار كردن ب)سوزاندن ج)دفن بهداشتي‎ 4-فاصله محل دفن از روستا. كيلومتر مسير يادهاي غالب از محل دفن به طرف ‎Salle Ls‏ 5-حصاركشي دفن ‎sl‏ الف)محصور ‎ot‏ ب)محصور تقدة ب-جمع آوري و دفع اختصاصي زباله توسط روستاييان: 1 -تعداد كل خاتوارة. 1 2-تعداد خانوارهايي كه زباله را مي سوزاتند... 3-تعداد خانورهايي که زباله را به تحو بهداشتي و صحیح دفن مي کنند جمع آوري و دقع زباله: الف) بهداشتي ب)غير ‎ge‏ ‏ج-جمع آوري و دفع قضولات خيواتي: 1 -تعداد خانوارهاي داراي دام:. 2-دقع فضولات حيواتي الفكقايل قبول ‎١‏ سأغير قابل قبول 40 

صفحه 41:
. وضعیت تأمین آب آشاميدني روستاي الف : داراي شبکه لوله كشي 1-تعداد خانار پوستا 2جمعیت روستا 3-تعداد منابع تأمین شال سیب عي وو اج د وت لاما دوو د و یرایسب ج)عميق ست 4-وضعيت بهسازي متابع مويد استفاده: الف‌تعداد بهسايي شدهسسسس ب)تعداد بهسازي ‎oats‏ ‏کتعداد انشعاب خصوصي. تعداد خانوارهاي استفاده کننده..... 6-تعداد شیر برداشت عمومي. تعداد خانارهاي استفاده کنند 7-تحوه انتقال آب الف)پمپاژسسس. ‎JB agile‏ 8 صورتیکه عمل تمفیهاجاممي گیزد نع تصفیه س.د. قمخزن ذخیره ‎glen} ge enol‏ مت كني يسيب سگسجم سکن ‎wink fn dh gli‏ جافقد مخزن ذخیره 10-روش گندزدايي آب آشاميدني: كلريناتور.........كلرؤدني دستي........ انجام ثمي كيردسس.... كلر ماذر......... جوشاندن. كروكي تأسيسات أبرساني 41 

صفحه 42:
4-وضعیت بهسازي منابع مورد استفاده: الف)تعداد بهسازي شد: کمتر از ۱5 دقیقه. 6نحوه گندزدايي آب استفاده از کلر مادر. كروكي موقعیت منایع تأمین آب: سایر روشها. 42 

صفحه 43:
فرم صورتجلسه شوراي بهداشت روستا مرکز بهداشتي درماني روستاي. تاریخ تشکیل جلسه الف)دستور جلسه: ب)كزارش اقدامات انجام يافته مربوط به جلسه قبل: چ)موارد مورد بحث و تصمیمات اتخاذ شده: 3 2 3 د)تقسيم كار و تعيين وظايف اعضاي شورا جهت اقدام و بيكيريهاي لازم: ه) تاریخ برگزاري و موضوع مورد بحث جلسه آینده: وانام و نام خانوادكي شركت کنندگان در جلسه: 43