صفحه 1:
تتوری حسایداری
محیط اتتصادی حسابداری
نصل 1
استاد: خانم دکتر نصیرزاده
محمد رسول چوپانی
mrasool_chopani@yahoo.com 1
صفحه 2:
عه عماج
Less Risk
More Risk
Same Rewen Same Return
‘Sanne Risk
Less Return,
تئوری سبد اوراق بهادار (پرتفوی)
PORTFOLIO THEORY
صفحه 3:
تعریف بازار های کارا: در این بازار ها اطلاعات به سرعت
پردازش میشوند و قیمتها منعکس کننده تمام اطلاعات موجود هستند
برای آزمون کارایی بازار نیاز به یک الگوی نظری (تنوریک)
داریم تا بتوانیم عوامل تعیین کننده قیمت اوراق بهادار در اين
معادله را توضیح دهیم
عوامل بیشماری بر روی قیمت اوراق بهادار تاثیر میگذارند مثل
سیاست» ریسک پذیری» تورم و غیره اما اگر الگویی دارای تعداد
کمی پارامتر و در عين حال قدرت پیش بینی کنندگی بالا باشد باید
اذعان کرد که الگوی ارزنده ای است الگوی قیمت گذاری
داراییهای سرمایه ای (0606۳60)) یکی از الگوهایی است که فقط
از ویژگی های دو پارامتر ریسک و بازده برخوردار است
صفحه 4:
ریسک (مخاطره):
در مورد ریس دو دیدگاه مجزا وجود دارد:
دیدگاه اول: ريسك به عنوان هر گونه نوسان احتمالي بازده اقتصادي
در آینده.
دیدگاه دوم: ريسك به عنوان نوسانات احتمالي منفي بازده اقتصادي
در آينده.
آنجه تحت عنوان«نظريه مدرن يرتفوي» مطرح مي شودء
شالوده اش توسط هري ماركوويتز بنا شد و بر اساس رابطه
بازدهي و ريسك تبيين مي شود. در اين نظريه» ريسك منطبق بر
ديدكاه اول و به عنوان انحراف از ميانكين بازدهي تعريف مي
شودء به تعبير ديكر نوسانات بالاو يايين هم ارزش هستند و
واربانس و انحراف les شاخص هاي عددي براي اندازه كيري
ريسك تلقي مي شود. توجه داشته باشيد كه ييش فرض استفاده از
واریانس و انحراف معیار» وجود توزيع نرمال براي صفت متغير
است
صفحه 5:
در مقابل نظریه مدرن پرتفوي, «نظریه فرامدرن
پرتفوي» مطرح شده که برخلاف نظریه قبلي فرض را | .
به غيرنرمال بودن توزیع احتمالات بازدهي قرار مي
دهد. مفهوم ريسك در اين نظريه تغيير مي كندء ريسك اس
میانگین یا نرخ بازدهي هدف : تعریف مي شود به گوته
اي که نوسانات بالاتر از میانگین (یا نرخ بازدهي ۰
مساعد است و ۹ نوسانات پایین تر از میانگین (یا
نرخ بازدهي هدف) نامطلوب است
ريسك نامطلوب به عنوان شاخص اندازه گيري ریسك,
نوسانات منفي بازدهي اقتصادي در آينده را در برمي
كيرد (منطبق بر ديدكاه دوم ارايه شده از ريسك)
نسبت پتانسیل مطلوب UPR بتانسيل مطلوت ورا بع
صفحه 6:
نظریه سبد اوراق بهادار (تئوری پرتفوی) Mheory اج
تئوری پرتفوی توسط هری مارکونیتز ارائه شده است قبل از
مارکوئیتز تئوری موجود در مورد سرمایه گذاری ها تنوری سنتی بود .
در اين روش عقیده بر آن بود که تنوع بخشیدن به سرمایه گذاری
باعث کاهش ریسک آن می شود ولی قادر به اندازه گیری مقداری آن
نبودند مارکوئیتز با در نظر گرفتن مفهوم همبستگی ثابت کرد با تغبیر
میزان دارایی های موجود در یک پرتفوی و هم چنین در نظر گرا
ضریب همبستگی بین بازده آنها می توان ریسک را برای میزان
معینی از بازده تا حداقل ممکن کاهش داد مارکوئیتز این پرتفوی را
پرتفوی کارا یا برتر نامید» پرتقوی کارا پرتفوی است که دارای
یالاترین بازده ممکن برای درجه معینی از ریسک باشد
(مدیریتمالیجد اولدکتر جواد سقاییر ایر یا
صفحه 7:
مفروضات اصلی تئوری پرتفو در ارتباط با تصمیمات سرمایه گذاری در شرایط
عدم اطمینان عبارتند از :
1 سرمایهگذاران ریسک گریزند بدین معنا که:در قبال سطلح معینی از
ریسک بازده ی بزرگتر را و یا در قبال سطحی از بازده ی مشخص, ريسك | 7
کمتر را ترجیح میدهند.
2- معمولا بازده اوراق بهادار دارای توزیع نرمال (پراکندگی عادی) است .
0 سرمایه گذاران در تصمیم گیری منطقی عمل می کنند.
پایه و اساس تصمیمات سرمایه گذاران تابعی از ریسک و بازده مورد انتظار
آنهاست.
نکته بر اساس فرض دوم (ترمال بودن بازده اوراق بهادار) بازده های اوراق
بهادار بر اساس میانگین و ریسک بوسیله انحراف معیار بازده ها محاسبه می
شود
نکته برای سرمایه گذاران ریسک و بازده پرتفوی سهام از ریسک و بازده تک
تک سهام مهمتر است چون سرمایه گذاری در چندین نوع سهام امکان پدیر است
صفحه 8:
۱ انوا اع ريسى:
0 آن بخش از ریسک را که بتوان با افزایش تعداد سهام کاهش داد
ریسک غیر سیستماتیک یا کاهش پذیر گویند (ریسک غیر بازاری)
©-بخشى از ريسك را كه از راه افزایش تعداد سهام نتوان کاهش
داد ريسك سيستماتيك يا كاهش ناپذیر گویند (ریسک بازار)
افراد و سازمانهاى سرمايه كذار براى كاهش ريسك سرمايه كذارى
خود در سهام شرکتهای مختلف سرمایه گذاری می کنند که آن را
«مجموعه اوراق بهادار یا پرتفوی» می نامند.ریسک مجموعه
سهام از راه محاسبه انحراف معیار آن تعیین می شود.
درجه ریسک یک پرتفوی (انحراف معیار) به چندین عامل بستگي
دارد که یکی از آنها تعداد سهام است افزایش تعداد سهام اصولاً
باعث کاهش انحراف معیار می شود
صفحه 9:
انحراف معیار یک پرتفوی با افزایش تعذاذ سهام. کاهش:می یابد تا
تعداد سهام مجموعه به (60 تا 600 سهم برسد پس از آن انحراف
معیار تقریباً ثابت است
انحراف معیار مجموعه سهام
.مديريت مالى ) ترجمه دكثر جهائخائى و دكتر بارساتيان
9
صفحه 10:
نحوه محاسبه بازده:
می توان بازده یک قلم دارایی مالی را در یک سال اینگونه تفسیر
کرد: نرخ تنزیلی که اگر جریانهای نقدی آینده با آن محاسبه شوند
ارزش فعلی بدست آمده با قیمت خرید برابر می شود(10309)
FF -قیمت خرید یک سهم در زمان,
Fe عقیمت فروش یک سهم در زمان0+
=D دریافتیدر زمانتملک
«< نرخ بازدم دورم تملک
با حل اين معادله می توان مقدار را بدست آورد
Pa- f+ D _+بط
ltr 4
فرمول شماره ©
فرمول شماره 0
10
صفحه 11:
پیش بینی بازده دوره تملک (بازده یک ساله) اوراق بهادار: مساله اصلی برآورد
(در واقع تعیین) نرخ بازده مورد انتظار یک سال بعد یک قلم دارایی است
© بازدم يكسا معد ۸۵ 0 | 01 | 02
ج لحملل مه | o3 | oa | o2
سپس می توان بازده مورد انتظار و انحراف معیار این توزیع را محاسبه کرد
مشکل اصلی سرمایه گذار حدس درجه وقوع هر رخداد و تهیه جدول توزیع
احتمالات است
یک راه حل استفاده از نرخهای بازده سالهای قبل آن قلم دارایی برای تهیه جدول
احتمالات است فرض اصلی در این روش این است که روند گذشته بازده سالانه.
مدرک یا سند خوبی است برای محاسبه بازده سالانه آینده آن قلم دارایی. در اين
صورت از میانگین و انحراف معیار نرخ بازده استفاده خواهد شد
11
صفحه 12:
برای محاسبه انحراف معیار (ریسک - ) و میانگین بازده سالان(2 ) یک قلم
دارایی از فرمولهای آماری استفاده می شود
(D,- 2 12
2 0و0 ۱ Zz 9 3 =
N صر
Ls Dake © فول ثماره
فرمول شماره 4 فرمول شماره ©
برای محاسبه ریسک اگر تنها نتایج انحراف معیار در دست باشد بر اساس
انحراف معیار درجه ریسک تعیین می شود و اگر ضريب تغييرات نيز در دست
باشد آنگاه درجه ریسک به طور نسبی بر اساس ((6.()) سنجیده می شود
فرمول شماره 5
12
صفحه 13:
مثال: در جدول زیر اطلاعات مربوط به یک قلم دارایی خاص آورده شده است که
قیمت پایان سال و سود تقسیمی 0 سال متوالی آن نشان داده شده است
آخر سال | 71 72 73 74 75 76 1
سود 1000 1000 1050 1050 1100
تقسیمی
با استفاده از فرمولهای بالا ی 2 602 ,0 رابدست می آوریم
۶ 0 9 or سال 20 6 هم
0/9 | 0/099 | 0/95 | 8 0 | OOF 0
98] o@8] v8] o@d] ows] cee Dp
66 66 66 96 6 é
OOS | ۵/00۵ | ۵/۵0 | ۵/۵05 | 0۵/۵0 | 0
99 09 99 0 99 8
xD 0/005 | 0/05 | 0۵/8 ۱ ۲ page oO
5و ۹2 9
إبيوب؟ ۰ سجر ,ووو گت ها
2۷
| 26000} 24000} 21000] 18000 19000| 21000 قیمت
ass
صفحه 14:
بازده پرتفوی اوراق بهادار: بازدهی را که انتطار مى رود در مدت يك سال عايد
صاحب یک پرتفوی از اوراق بهادار شود بازده مورد انتطار یک پرتفوی گویند
برای محاسبه این نرخ بازده باید نرخ بازده یک ساله هر یک از اقلام پرتفوی و
درصد مبلغی که در هر یک از آنها سرمایه گذاری شده است مشخص باشد
267 < درصد سرمایه گذاری در اوراق بهادار () نسبت به ارزش کل پرتفوی
R سترغ باه یک WB — رو)ری ره
متال: پرتفوی زیر متشکل از 0 نوع دارایی است با استفاده از جدول زیر نرخ
بازده مورد انتطار پرتفوی را حساب کنید
D 2 دارایی مالی مبلغ سرمایه گذاری
"۳09 00/6 | 000000 0
ond OM | 90000000 e
One OS | SO ODOOOO 9
R, =(0/2)(0/09 + (0/3)(0/1 9 + (0/5)(0/14 =0/121
14
صفحه 15:
ریسک پرتفوی اوراق بهادار: برای محاسبه ریسک پرتفوی به اطلاعات زير نیاز داریم
0) درصد سرمایه گذاری در هر یک از لقلام آن پرتفوی
) واریانس نرخ بازده سالانه هر یک از اقلام آن پرتفوی
©) كوواريانس نرخ بازده بين 6 قلم از دارایبهای آن پرتفوی
مثال:جدول زیر نرخ بازده سالانه یک پرتفوی متشکل از 0 نوع دارایی را نشان می دهد ریسک 771
و کوواریانس آن را محاسبه کنید میزان سرمایه گذاری در هر دارایی 9600 است
D 9 6 9 9 qd سال
ONO ond 00/004 one 0/۳09 One 0
0/۳09 OOS 0/00 2/06 006 oor 90
ابتدا ,5 برای هر سال محاسبه می کنیم
0/09 2006© 0/۳0۰ 0/009 | ۱ 0۵ 1
سپس اتحرلف معیار دارایی 40 دارایی ۵ و پرتفوی را محاسبه می کنیم
04 بن ج0013 رو “0/10 0/11 + 0/10 +0104 0۸ 0/09)+ 0/1۴ 0/14 _ ء
0/097 -0/05( + 0/097 -0/1( + 0/09 -0/06( + 0/097 0/12( + ?0/09 -0/07(_ 2
"0/08 .0/05( +*0/08 -0/1( +*0/09 0/06( + 0/085 0/12)+ 0/087 0/07 وى
0/0264= ,0 د
=0/000"
15
صفحه 16:
برای محاسبه انحراف معیار پرتفوی از فرمول زیر استفاده می کنیم
2 نسبتسرمایه گذارودر هر دارلیی
(رط ,)2,۵۷ + وم + و0 لو ره
براى استفاده از فرمول بالا ابتدا بايد کوواریانس را محاسبه کرد
كوواريانس معيارى است كه
نوع ارتباط دو متغیر تصادفی را از نظر خطى بودن مشخص مى كند
©) در صورت خطى بودن ارتباط © متغير مى توان جهت ارتباط خطى (همبستكى خطى ) را
تعیین كرد = a
(ظ -,(2 )2
سپ COVD, D,)
یا وابسته نیستند یا رابطه غیر خطی دارند ۰ ۰ 0= COVX,Y)
ارتباط خطی مستقیم دارند ۰ 0 <(,0026
CO\KX, Y) 40
ارتباط خطی غیر مستقیم COVUX,Y)<0
دارند
16
صفحه 17:
با استفاده از فرمول بالا کوواریانس اين 0 دارایی برابر -<D/DOOS خواهد شد
حالا می توانیم انحراف معیار پرتفوی را بدست آوریم
310/30100032 2101 +0007 01) 0/58 +0019 /52)0 0 و
op =0/014: >
با تقسیم منابع بین دو نوع سهام ریسک کل پرتفوی کاهش یافته است علت کاهش ریسک ناشی
از تقسیم سرمایه بين اين © نوع سهام همبستكى منفى اين © دارایی با هم است وقتی ضریب
همیستگی منفی باشد کاهش درجه ریسک حتمی است
دیا
همان طور که در شکل ملاحظه می کنید اگر 9
چه نرخ بازده هر یک از دارایی ها در هر 30
سال توسان زیادی دارد ولی به دلیل 2a
همبستگی منفی این دارایی ها مجموع نرخ مجميع Bae.
بازده اين © دارايى به مدت © سال نسبتاً اماق 7 3
ثابت مانده است ترا | موه
oon |
هه
of
1 3 3 + 5
17
صفحه 18:
ضریب همبستگی: همبستگی ملاک میزان ارتباط بین دو متغیر است (رابطه و
همخوانی دو متغیر) که از طریق ضریب همبستگی بیان می شود. ضریب
همبستگی 9) و 0) از رابطه زیر بدست می آید
COVA B)
کر م1 aoe’
1ك وير م>1 دم
0= وم باشد همبستگی بین 9) و 9) وجود ندارد
1> ويم باشدء رابطه كامل و مثبت يا مستقيم بين 0) و 8) است
1--و,م باشدء رابطه کامل و منفی یا معکوس بین 9) و 9) وجود دارد
اگر ضریب همبستگی کوچکتر از 0+ باشد امکان کاهش ریسک از طریق تنوع
بخشیدن به سرمایه گذاری وجود دارد و اگر ) و 9) دارای ضریب همبستگی
0+ باشند همبستگی کامل و مستقیم وجود دارد و امکان کاهش ریسک پرتفوی
وجود ندارد. هرچه ضریب همبستگی کوچکتر از صفر باشدامکان کاهش ریسک
بیشتر است. بهترین حالت برای کاهش ریسک این است که ضریب همبستگی آنها
0 باشد تا درجه ريسك به صفر برسد
18
صفحه 19:
نمایش انواع همبستگی بر روی نمودار
5 3
| «* . .
| 1 ۰
ca eo, *
oe coe} tie
19
صفحه 20:
چگونگی دخالت ریسک در تصمیمات مالی:
روش تعدیل نرخ تنزیل: با توجه به ریسک گریزی افراد» نرخ بازده مورد انتظار
سرمایه گذاران از 6 جزء تشکیل می شودیکی نرخ بهره بدون ریسک و دیگری
صرف ريسك
صرف ريسك +نرخ بهره بدون ريسك حنرخ بازده مورد انتظار
صرف تورم+نرخ بهره(بازده)واقعیعنرخ بهره (بازده)بدون ریسک
صرف ریسک: مازاد نرخ بازده ای است که سرمایه گذار برای جبران ریسک
(پاداش قبول ریسک) مطالبه می کند و زمانی شخصی ریسک در سرمایه گذاری
را می پذیرد که انتظار دریافت بازده بیشتری را داشته باشد. صرف ريسكء
مازاد سودی است که سرمایه گذار برای قبول ریسک مطالبه می کند. " هر چه
میزان ریسک بیشتر باشد» صرف ریسک بیشتری را می طلبد".
صرف تورم به عنوان پاداش قبول تورم ( تغیبرات قیمت ها ) تعریف می شود.
اكّر ريسك افزايش يابدءبازده مورد توقع نیز افزایش می یابد. بنابراین با افز
ریسک» صرف ریسک نیز افزایش می یاید
صفحه 21:
صرف ريسك به عنوان بهاى ريسك طلب مى شوديعنى:
بهاى ريسك* مقدار ريسك- صرف ريسك
بهای ریسک مازاد بازدهی است که به خاطر قبول یک واحد ریسک مطالبه می شود در تمودار
بالاء شیب خط بیانگر بهای ریسک است. بهای ریسک در کشورهای مختلف و اقتصادهای
مختلف با هم تفاوت دارند و تابع ریسک گریزی و حالات روانی مردم آن جامعه است
21
صفحه 22:
سرمایه گذاران می توانند از طریق تنوع بخشیدن به اوراق بهادار خود دارای پرتفویی با همان
بازده ولی ریسک پائین تر یا با همان ریسک ولی بازده
میانگین بازده مورد انتظار
ریسک (اتحراف معیار)
سرمایه گذار دارای پرتفوی 9) می تواند با حرکت به سمت چپ با ثابت نگه داشتن بازده ریسک
را کاهش دهد یا با حرکت به سمت بالا با همان ریسک بازده بیستری بدست آورد. منحنی BOD
نشان دهندهبیشترین بازده مورد انتظار در ازای پذیرفتن سطح معینی از ریسک است. این اقدم را
پیشگام از نظر کارایی می گویند هر پرتفویی که در بالای منحنی قرار گیرد یک پرتفوی کارا
است و نسبت به پرتفوی که در زیر آن قرار گیرد ارجحیت دارد پرتفوهای (6 ۰ 9 و 0) از نظر
بازار ارزش یکسانی دارند بازار در مورد ترکیب ریسک و بازده که نشان د: تفوهای موجود
بر روی این منحتی هستند بی تفاوت است
22
صفحه 23:
تعریف چند اصطلاح:
ارزش در معرض ریسک یا سرمایه در معرض ریسک
(Value at Risk)
تعریف شاخص کل بورس
صفحه 24:
ارزش در معرض ریسک یا سرمایه در معرض ریسک Value at)
(Risk
ارزش در معرض ریسک (۷۵8) روش ارزیابی و تشخ pa |
ریسک است که از تکنیکهای آماری استاندارد استفاده مینماید.
به طور قراردادی, ارزش در معرض ریسک بيشترين زيان مورد د
انتظار را در افق زمانی مشخص در سطح اطمینان معینن
اندازهگیری مینماید ارزش در معرض ریسک, ریسک را برحسب
دلار ويا نكاهى به آینده اتدازه ی گنرد
مبلغی از ارزش پرتفوی یا دارایی را مشخص میکند که انتظار
میروداطی:دوره زماتی نشخمن و با جیران احتالی شین:از
دست برود. مثلاً يك بانى ممكن است اقلا كتد ارش د
معرض ریسک روزانه خرید و فروش پرتفوی بانک, در سطح
اطمینان 95 درصد. 10
از 100 معامله روزانه
اتفاق افتد.
صفحه 25:
یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد سرمایهگذاری در بورس شاخص9او؛ بورگس و
به خصوص شاخص کل تلقی میگردد. به طور کلي شاخص, یک معیار آماری ۳
است که تغیبر حرکت و جهت یک اقتصاد یا یک بازار سهام را نشان میدهد ۱۰ ۲۰
اساساً شاخص, یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازار
مزتوظهیا بحسی ار لن است: متا شاخص کنل توزین اوزاق بهاداز تهزان
پزلویی فرضی ار 1 1 1 121 1 1 ]1 حالی کهرشاخض مالق
در برگیرنده پرتفویی فرضی از شرکتهای سرمایهگذاری و هلدینگ است
شاخص کل بورس تهران بر مبنای فرمول لاسپیرز با کمیتعدیل و بر پایه
ارزش یکصد محاسبه میگردد
بررسی تغییرات شاخص کل ابزارهای سودمندی برای ردیابی روندهای بازار
هستند. شاخصهای بورس معمولاً بعنوان یکی از معیارهای مهم رونق یا رکود
اقتصاد داخلی نیز به کار میروند. درک شاخص و تفییرات لَن میتواند به
سرمایهگذاران در تصمیمات سرمایهگذاری مناسبتر یاری رساند. از اینرو
کارایی شاخص, بخشی از کارایی بورس سهام تلقی میشود. می توان
۱ شاجضها دلایل حرکت:فیمتها را تضان تمیدهند.
۲ تفاخض معیان سنجيتن عملكرة يرتعوق سردایهگذارآن:جننت.
۳برشاخص فاقد قابلیت مقایسه در بلند مدت است.
صفحه 26:
الگوی بازار:
عوامل مختلفى ير قيمت اوراق بهادار تاثير مى كذارند اين عوامل © دسته اندايا
خاص شركت اند يا مربوط به كل بازاراند. معادله بازده اوراق بهادار به شكل
زير است
31 نرخ بازده دارایی : در دوره زمانی ؛
ربا < نرخ بازده پرتفوی بازار و -
yal =a مقدار تابت) © =a; +B) Ryyt
6 - ضريب حساسيت (بتا)
۶ عنوسان تصادفی (خطا) در فرآیند مربوط به دوره ١
فرض اصلی الگوی بازار این است که تغییر در هر یک از اوراق بهادار به
سبب تغییر در عوامل موجود در کل بازار است. وقتی شخصی پرتفوی خود را
متنوع می کند ریسک غیر سیستماتیک از بین می رود و تنها ریسک سیستماتیک
باقی می ماند. ریسک سیستماتیک هر یک از اوراق بهادار برابر است بااثری که
این دسته از اوراق بهادار بر مجموعه اوراق بهادار می گذارد اين مقدار را با
ضریبی که قبل از بازده بازار قرار می گیرد محاسبه می کنند و آنرا بتا می نامند
26
صفحه 27:
4
بتا: واحد اندازه گیری ریسک سیستماتیک مربوط به سهام است در واقع بتا
میزان بالا و پائین رفتن قیمت سیم با میزان بالا و پائین رفتن قیمت کلیه
بازار سهام را اندازه گیری می کند. اگر حرکت قیمت سهام یک شرکت SUIS
منطبق با حرکت بازار سهام باشد. گفته می شود که بتای آن سهام برابر یک
است. سهامی که بتای آن 1/0 است در صورت کسب بازدهی (6) درصد
بازار بازدهی برابر 8) درصد کسب خواهد کرد و در صورت بازدهی
منفی (0) درصدی برای بازار بازدهی منفی معادل 46 درصد خواهد داشت
27
صفحه 28:
بتا یا ریسک سیستماتیک بیانگر مفاهیم زیر است:
۱) درجه ی ارتباط هر اوراق بهادار با بازار. اگر چنین ارتباطی وجود نداشته
باشد بدین معناست که اثر بازار بر قیمت اوراق بهادار مربوطه در حداقل است و71
بنابراین بازده مورد انتظار آن اوراق بهادار مسنقل از چنین عاملی است. این
استقلال به نوبه ی خود نشان می دهد که قیمت هاء قیمت های تعادلی خطی نبوده
و احتمالاً بازار كارا نيست.
۲) مناسب بودن مکانیزم قیمت گذاری در بازار بورس» وجود یک مکانیزم قیمت
گذاری مناسب ما را قادر به بررسی اين امر می کند که آیا قیمت اوراق بهادار
مبتنی بر ریسک و بازده آن است یا خیر؛ زیرا در یک بازار کارا کلیه ی قیمت
ها ء قیمتهای تعادلی هستند و بنابراین هیچگونه اوراق بهادار بیش از حد قیمت
گذاری شده یا کمتر از حد قیمت گذاری شده در بازار وجود ندارد.
نحوه محاسبه بتا بدین صورت است: در یک دوره زمانی مشخص مثلاً یک ماهه
بازدهی های روزانه یک سهم با بازدهی های روزانه بازار مقایسه شده و از
طریق روشهای آماری ارتباط حرکتی این دو بازدهی با هم مشخص می شود
صفحه 29:
مثالی از الگوی بازار و تعیین بتا و آلفا
با استفاده از اطلاعات زیر بتاء مقدار ثابت آلفا و معادله الگوی بازار این سهم را
بدست می آوریم
Le ابتدا (شیب خط) بتا را محاسبه میکنیم سپس از
TT 7 _— تا ]| آنجا كه خط ركرسيون هميشه از نقطه (زو*)
=“ 0.12 01 می گذرد به راحتی عرض از مبدا (لفا) را از
eas] ee Cues [ee = Y~ Ballo 8 0.18 0.16 2
3 0.2 0.16
4 6 0.1
5 0.06 0.08
0.7 0.62
Silo
بازده 0.14 0.124 Sy ۳
عن Amp Sea
B= ye se Oe 5 ۶) 222
29
صفحه 30:
30
ال ادوس لخر
-0.02
0/60714 a =0/124 (0/6071480/14 =0/03¢
-0.024
0.056
0.036
-0.024
-0.044
0
0.00048
0.00112
0.00216
-0.00048
0.00352
0.0068
0.0004
0.0004
0.0036
0.0004
0.0064
0.0112
_0/0068_
~ 0/0112
B
R =0/039+ (0/607148R,)
صفحه 31:
مدل قيمت كذارى دارائى هاى سرمايه ©
Capital Asset
Pricing Model
(CAPM( 31
صفحه 32:
الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای
Doel (OPO) ۱
الگوی قیمت گذاری دارایبهای سرمایه یی نشان دهنده ی رابطه بین ریسک و بازده انتظاری یک
دارلیی است؛ و مبنای اين الگو نظریه ی ساده یی است که می گوید نرخ بازده یک سرمایه گذاری
بايد سطح ريسك مربوط به آن را منعکس کند. هر چه ریسک مربوط به یک سرمایه گذاری
بیشتر باشد » انتظار بازده بیشتری نیز مى رود و هر چه ریسک سرمایه گذاری کمتر باشد بازده
کمتری از آن انتظار می رود.
اين الكو را نخستين بار ويليام شارب و جان لينتر ارائه كردند. اين الكوى با توجه به ريسك -
گریزی سرمایه گذاران » سعى مى كند تعادلى ضمنى بين ريسك و بازده مورد لنتظار اوراق
بهادار برقرار کنند.
فرض اوليه 20090009 در اين است كه نوعى رابطه خطى بين بازده سهام هر فعالیت و بازده
بازار سهام» آّن هم در طى جند دوره وجود دارد. COPD بوجود آمده است تا ريسىف
سیستماتیک را اندازه گیری کند اگر چه نمی تواند آن را حذف کند اما حداقل می تواند میزان
خسارت وارده را اندازه گیری کند
شارپ می گفت بازده یک سهم یا سبد سهام باید برابر هزینه سرمایه آن باشد
فرمول محاسباتی مدل که رابطه بين ريسك و بازده مورد انتظار را نشان مى دهد به شرح زیر
است:
32
صفحه 33:
ER) =R,+ p|A(R,)- R,|
بازده مورد انتظار اوراق بهادار ز = ALR)
بازده دارایی بدون ریسک
بازده مورد انتظار پرتفوی بازار < 1/8,
/< ریسک نسبی اوراق بهادار ؛ ضریب حساسیت
نقطه شروع این مدل نرخ بهره بدون ریسک است به اين نرخ سود پذیرش ریسک اضافی نیز
اضافه می شود سپس این صرف اضافی در بتا ضرب می شود
در مقایسه با صرف ریسک بازار سهام. بتا نشان دهنده میزان پاداش مورد توقع سرمایه گذاران
در بازار سهام برای تحمل ریسک اضافی است. اگر بتای سهام 60 و نرخ بهره بدون ریسک 9
درصد و بازدهی بازار ۵" درصد باشد بازدهی مازاد بازار در مقایسه نرخ بهره بدون ریسک
معادل *6 درصد و بازدهی مازاد سهام برابر 60 درصد است و نرخ کل بازدهی مورد انتظار
plane برابر مجموع بازدهی مازاد سهام و نرخ بهره بدون ریسک یعنی 00 درصد است
اندازه میزان پاداش ریسک برابر حاصل ضر: در صرف ریسک بازار لست
در یک تحلیل ساده با مقایسه نرخ بازدهی مورد انتظار یک سرمایه گذار که از مدل به دست مى
آید با بازده واقعی که از آن بدست خواهد آمد می توان گفت که سهام به قیمت مناسبی خریداری
شده است يا خير
33
صفحه 34:
الگوی 0۵۳۱ براساس مفروضات زیر استخراج شده است
1( کلیه ی سرمایه گذاران دارای تایع توزیع احتمال همگن
هستند. =
۲) با سطح معین ريسك ' سرمايه گذاران ثروت بیشتر را به 1
ثروت کمتر ترجیح می دهند. ۳ 1
۳) با سطح معین بازده " سرمایه گذاران ریسک کمتر Rt Ly
ريسك بیشتر ترجیح می دهند.
۶) محدودیتی برای وام دادن و وام گرفتن در نرخ بهره ی بدون
ریسک وجود ندارد.
sls (o نگاهها و tig Say gh hails ya وجود
ندارد.
7) هیچگونه مالیات یا هزینه های مربوط به معاملات یا اطلاعات
برای خرید و فروش داراییهای سرمایه ای در بازار وجود ندارد.
۷) کلیه ی فرصت های سرمایه گذاری قابل تقسیم بوده و
قابلیت جایگزینی با هم را دارند.
۸ بازار سرمایه در تعادل است.
)٩ افق زمانی کلیه ی سرمایه گذاران یکسان است
صفحه 35:
معنی مدل 0000۳00 برای شما چیست؟
اين مدل نشانگر یک تئوری ساده است که نتيجه ساده ای را نیز در پی دارد. این
مدل می گوید تنها دلیلی که یک سرمایه گذار بازدهی بالاتر از میانگین بازار از
طریق سرمایه گذاری در یک سهام بدست می آورداین است که ریسک بیشتری
را متحمل شده است و پا سهامی را انتخاب کند که ریسک آن بیشتر از ریسک کل
بازار است. اما سوال اساسى اين است كه آيا در واقعيت هم اين مدل به اين دقت
كار مى كند؟ كاملاً روشن نيست. بزركترين عامل اين ابهام جيزى نيست جز
عامل بتا.
35
صفحه 36:
تردید نسبت به اساس 06960
مطالعاتی روی بازدهی بورسهای نزدک. آمریکا و نیویورک طی سالهای ۵ .
تا 00 انجام شده و این نکته مشخص شده که در این فاصله زمانی نسبتاً
طولانی» تفاوت در بازدهی سالهای مختلف از طریق تفاوتهای بتاهای آنها قابل
توصیف نیست. همچنین ارتباط خطی بین بتا و بازدهی های یک سیم در یک
دوره زمانی کوتاه برقرا
اگرچه این تحقیق و دیگری اساس اين مدل را مورد تردید قرار داده ولی
چیزی از میزان استفاده از این مدل در جوامع سرمایه گذاری و مالی نکاسته
است. اگرچه از طریق محاسبه و دانستن بتای یک سهم کار تشخیص و پی
حرکت بازار تمام شده نیست اما سرمایه گذاران حداقل با اطمینان خاطر می
توانند Leal کنند که پرتفوهای با بتا بزرگتر از یک جلوتر از بازار خواهند بود
چه در جهت بازدهی مثبت و چه در جهت بازدهی منفی و پرتفوهای با بتاهای
کوچک تر حرکتی کندتر از بازار خواهند داشت
36
صفحه 37:
كاربرد 000500 براى سرمايه كذاران
اين مطلب براى سرمايه كذاران و مديران صندوق ها حايز اهميت است جرا كه
آنها از نگه داشتن پول به صورت وجوه نقد بیزار هستند و در صورت داشتن
تصور اینکه بازار برای مدتی خرسی خواهد بود می توانند در سهام های با
بتای پایین سرمایه گذاری کنند. به عبارت دیگر با دانستن بتاهای اوراق مختلف
و با توجه به سیاست ریسک و بازدهی خود می توانند به تنظیم پرتفوی
بپردازند. در شرایط بازار گاوی روی سهام با بتای بالاتر از یک و در شرایط
بازار خرسی روی سهام با بتای کمتر از یک سرمایه گذاری کنند
37
صفحه 38:
مثال:
داده های زیر متعلق به سرمایه گذاری در اوراق بهادار : می باشد که دارای
ضریب بتای 0/4 برابر نرخ بازده پرتفوی بازار است ( نرخ بازده بدون ریسک
و نرخ بازده پرتفوی بازار بترتیب 906 و 966600 است). اگر مبلغ سر مايه
گذاری اعلام شده 1026060۰600060 ربال و سود سالانه اين اوراق در پایان هر
سال دریافت می شود و سرمایه گذار سرمایه خود را به مدت 0 سال نگهداری
می کند خالص جریان نقدی سود سالانه 060400000 رال باشد؛ آیا خرید اين
اوراق مقرون به صرفه است ؟ با فرض اینکه اين اوراق در پایان سال سوم به
قیمت GOOD OOO ريال فروخته شود
38
صفحه 39:
ابتدا نرخ بازده مورد انتطار را با استفاده از مدل (6966() محاسبه می کنیم
R,| =15+1.4(20- 15 =22% - را ار6 + جع (وتز
سپس با استفاده از ریاضیات مالی ارزش فعلی جریانهای نقدی آتی را محاسبه می
کنیم i
)1+ 1600000
P=| (————*._)*
¢ 022 )*60000+
023° =100366
با نرخ بازده 960 اين سرمایه گذاری به صرفه نخواهد بود
NPV=10036661200008(19633k
صفحه 40:
خی از تایج مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای:
فرضیه بازار کار و مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای به اين نکته اشاره دارند
که اطلاعات مربوط جدید» می توانند از طریق تغییر در انتظارات مرتبط با
میانگین بازده یا تغییر در انتظارات مرتبط با ضریب بتا بسرعت بر قیمت
اوراق بهادار تاثیر بگذارند.
هنگامی که انتظارات همه ی سرمایه گذاران همگن (مشابه) باشد» تغییر در قیمت
یک دسته از اوراق بهادار (نسبت به قیمت همه ی اوراق بهادار موجود در
بازار ) گویای این است که؛ اطلاعات جدید بر انتظارات بازار اثر گذاشته است
بتابراین یکی از مهمترین کاربرد های ((000606 ) این است که ابزاری را برای
سنجش تاثیر انتشار اطلاعات جدید (برای عموم) فراهم می آورد.
40
صفحه 41:
41
یکی از فرضيات (/881©» اين است كه هر سرمايه كذار بايد داراى يرتفويى با
بتای 1 باشد و براى رسيدن به سطح معقولى از ريسكك بايد بتواند با نرخ بهره
بدون ريسكك وام بدهد يا وام بكيرد اككر فرض كنيم كه هر سرمايه كذار داراى
توان نامحدود برای اخذ یا اعطای وام با نرخ بهره بدون ريسكك باشدء مى تواند
از طريق تنوع بخشيدن به يرتفوى خود به سمت يرتفوى كارآ گام بردارد.
(البته بايد ضريب بتاى هر يكك از انواع اوراق بهادار مشخص باشد تا بتوان بتاى
پرتفو را - با توجه به میزان ریسکک كريزى يا ريسكك
OS om
یری سرمایه گذار-
صفحه 42:
یکی از مشعلاتی که در تفسیر : ايج حاصله از ۳۸ وجود دارد این است که مفاهیم ریسکك و
به صورت پیش بینی شده (مورد انتظار) هستند و عامل ری نيز در واقع همان عدم اطمینان
نسبت به کسب بازده های آتی است.
با این حال بیشتر ارزیابی ها در مورد بتا (ریسکک ) و میانگین بازده به وسیله ی اطلاعات مربوط به
گذشته (در بیشتر موارد مبنای محاسبه دوره ۶۰ ماهه گذشته است) انجام مى كيرد.
اما شواهدی وجود دارد که نشان مى دهد؛ ضریب بتا را - برای آینده -می توان بر مینای بتای انداز
گیری شده در دوره بلند مدت گذشته برآورد کرد و در یکک بازار کارا مقدار بتا و بازده مورد
انتظار» قیمت های «آتیه نسبی اوراق بهادار را تعیین خواهند کرد.
همچنین با تکیه بر شواهد می توان ادعا کرد که : برخی از معیار های سنجش ریسکك حسابداری
سنتی از جمله اهرم مالی؛ اهرم عملیاتی و نسبت نقدینگی با بتای بازار ( انتظارات آتی از بای بازار
) مرتبط هستند .
42
صفحه 43:
43
يكى از مزاياى اصلى الككوى قيمت كذارى دارايى سرمايه اى در كنار فرضيه بازار
كارا و تثورى يرتفوى قابليت آزمون تجربى نتايج حاصل از آنها است؛ ولى
مفروضات و تكنيكك هاى آمارى مورد استفاده؛ اعتبار اين آزمونها و نتايج را
محدود مى كند.
مطالعات انجام شده در زمینه بررسی تاثیر حسابداری بر بازار سرمايه منجر به
پاسخ قانع کننده ای در مورد پرسشهای مطرح در زمینه اعتبار معیارهای
محاسباتی نشده است؛ زیرا تصمیمات مربوط به سیاست گذاری باید با توجه
به چندین عامل از جمله اولویتهای سیاسی یک گروه خاص. مسائل اجتماعی
و هزینه و منافع مربوط به ارائه اطلاعات باشد.
صفحه 44:
تاثیر هزینه معاملات بر 06660
در مدل (0)09000) فرض مى شود که هیچ هزینه معاملاتی وجود ندارد در این صورت سرمایه
گذاران می توانند با تغییر در پرتفوی خود روی خط بازار حرکت کنند
در اين مدل سهامی که بالای خط قرار می گیرند کمتر از قیمت واقعی خود ارزشگذاری شده اند و | .
سهامداران باید آن سهم را بخرند و سهامی که پایین تر از خط بازار باشد بیش از حد قیمت کذاری
شده اند و سرمایه گذار بایذ آن را بفروشد تا دوباره روی خط بازار قرار گیرد
با وجود هزینه های معامله, سرمایه گذاران نمی توانند به درستی سهام زیر
قیمت را شناسایی کنند چرا که تفاوت هزینه خرید و فروش سهام زیر قیمت,
هرگونه بازده بالقوه ای را خنثی می کند. بنابراین خطوط اوراق بهادارء
اطراف خط بازار خواهند بود و دقیقاً روی آن قرار نمی گيرند. واضح است که
عرض اين محدوده تابعی از هز
ER)
44
صفحه 45:
کاربرد مدل قیمت گذاری دارايي سرمایه ای
Using the CAPM) (
اهميت مدل قيمت گذاری دارایی سرمایه ای در حسابداری این است که بوسیله ی
این مدل.میزان بازدهی که هر نوع اوراق بهادار باید در آینده داشته باشد؛
مشخص می شود. مشاهده قیمت های روزانه بورس می تواند نشان دهنده بازده
واقعی اوراق بهادار مورد نظر باشد. تفاوت بین بازده واقعی و بازده محاسبه شده
به وسیله(//۵۳)) گویای " بازده غیر عادی ( ۲۵۲۲۵ ۵000۳۳0۵1) " خواهد بود.
6=R- AR)
مجموع این بازده ها در طول زمان دارای نوعی ارزش اطلاعاتی است که با استفاده
از آن می توان به بازدهی بیش از متوسط بازار دست یافت.
45
صفحه 46:
این روش به وسیله ی دو محقق استرالیایی به نام ۵۷۲ ۴۳۱ بک 5۱۱ 8۵۷ بکار
گرفته شد. پرسشی که آنها در مقالات خود مطرح کردند این بود که آیا OF
با استفاده از رقم سود سالانه هر سهم؛ ۳5 بازده غیر عادی کسب نمود؟
آزمون آنها بسیار ساده بود؛ آنها فرض کردند اطلاعات سود هر سهم سال آتی را از
قبل می دانند. اگر 8۳5 هر سهم در آینده بیشتر از فرض آنها می شده در آن
سهام سرمایه گذاری می کردند و اگر 55 سال آتی کاهش می یافت؛ سهام
مربوطه(به صورت استقراضی)(|561 5100۲6) فروخته می شد؛ سپس معادله
قبلی را برای محاسبه بازده غير عادى بكار مى بردند.
@=R- AR)
46
صفحه 47:
نمودار از یک سال قبل از اعلام سود
رسم شده است. بازده غیر عادی
مثبت با منحنی دارای شیب مثبت
رسم شده و بازده غیر عادی منفی با
منحنی دارای شیب منفی نشان داده
شده ست. بازده غیر عادی منفی
هنكامى حاصل مى شود كه
دارندكان سهام آنرا به صورت
استقراضی می فروشند.
همان طور كه مشاهده مى تمائيد
منحنى ها يس از انتشار اطلاعات در
مقايسه با بيش از انتشار اطلاعات»
تقريبا حالت افقى به خود مى كيرند.
47
a
3
صفحه 48:
فروش استقراضی در بازار سرمایه 6۵1۵0۲۲
لا لآضي به عنوان فروش سیامي که متلق به فروشنده نیست تعریف شده است. سود
زماني عاید مي شود که قیمت فروش اولي» از قیمت خرید بعدي پيشي گیرد 1
مشتری که قصد فروش استقراضى را دارد اين سهام را از كاركزلر قرض مى كيرد و به شكل
مهام عادى مى فورش عوايد تاشي آر فروش استعراصي دز جساب: استقراصي
سيرده مي شود و مشتري ملزم به سيرده كذاري يك حاشيه كافي در حساب
فروش استفراصن علاوه: بر غايذات ناشن ار فروش سمام نا جدي كهيهائده
حسات فوق يمتحداقل عورد تيان بهد ست
چرا زد كاركزاران به فروشنده براي فروش استقراضي سهام قرض مي
دهند
کارگزار قرض دهنده سهام براي فروش استقراضي, حق استفاده از وجوه
سپردهآشذه توتنط: مشتري را دریافت می کند.: چلین وجواقی.می خواند در
فعالیت تجاري موسسه بدون بهره مورد استفاده قرار گیرد و یا از آن به
ققطون كسب ذر مه تهرة استمادهالقتود
فروش استقراضي و خرید اعتباري از مهم ترین ابزارهاي کاهش دهنده دامنه
توسانات قيفت شهم ومتعادل کنیده قیمت ها هستند. جزا كه an فروش
استقراضي, يك خرید بالقوه ايجاد مي كند و جنانجه حجم فروش هاي _
اننتقراضي افزایش یابد, انتظار هجوم براي خرید سهم نیز به وجود مي آید.
صفحه 49:
مشکلات و خطرات فروش استقراضي
ممکن است قرض گرفتن سهام به تعداد مناسب براي پوشش موجودي منفي سهامي
که به صورت استقراضي به فروش رفته دشوار باشد. به علاوه فروشنده
استفراضي در مقابل نگهداري مبلغ كافي متناسب با نوسانات قیمت سهام
استقراضي در حساب استقراضي مسوول است. همچنین فروشنده بابت سودهاي
نقدي و هرگونه منافع دیگر در دوره نگهداري حساب استقراضي بدهکار است
فروش استفراضي همچون شمشیر دو لبه است. همان گونه که بازده حاصل از
فروش استقراضي مي تواند بسیار بالا باشد» زیان حاصل از فروش استفراضي
نیز مي تواند بي نهایت باشد بنابراین ريسك فروش استقراضي «تا حدي بیش تر
از خرید در وضعیت عادي است و به منظور رعایت احتیاط دستور خرید
تضميني مي تواند مورد توجه قرار گیرد
وه
صفحه 50:
ن است در
اسهم را خریده و
براي خرید و فروش در بازار
فروش استقراضي این مشکل ایجاد شوا
به صاحبش برگرداند؛ با اين موضوع چه ب
پاسخ: اصولاً در بازارهاي کارا نباید صفي
عمل كند که سهم معطل نماند: چرا که در فروا
سهم به صاحبش مشخص مي شود و سهامدار با
و فروش را انجام دهد. بنابراين بازار بايد از كا
برخوردار باشد
50
صفحه 51:
اعداد و ارقام حسابداری چگونه توسط بازار تفسیر می شود؟
تحقیقات نشان می دهد اگر تغییرات مربوط به جریان وجوه نقد نباشد .
بازار واکنشی نسبت به آن نشان نمی دهد اما اگر بازار چنین تصور
کند که جریان های نقدی تغییر می کند» در برابر تغییرات واکنش
نشان خواهد داد
بهرحال پژوهشگران برای تعیین اينکه آیا تغیبر در حسابداری با
تغيير در جریان وجوه نقد همراه خواهد بود يا خیر با معما روبرو
هستند
51
صفحه 52:
قیمت گذاری برگ اختیار خرید سهام
در بازار انواع اوراق بهادار وجود دارد بیشتر اوراق مختلط هستند یعنی آنها ترکیبی از انواع
اوراق ساده تر هستند مثل برگ اختیار خرید. این برگ به دارنده آن این حق را می دهد که در
آینده تعداد مشخصی سیم با قیمت توافقی خریداری نماید اگر قیمت سهام افزایش یابد مالک برگه
می تواند با کسر سهم بخرد و به سود تحقق بخشد
اگر قیمت سهام به بيش از قيمت توافقى برسدء ارزش برك اختيار خريد؛ به صورت خطی با
قيمت سهم افزايش مى يابد
معالله آن به شکل زیر اسنت =V.Md)- Md) ,¥
so روج رام +9 gan
تخب ود مکی و یدب ان
١ - مدتؤمانتا لنقضاواختيار خرید ببرحسبسایل
NM - ارزش انباشته تابع كرانش عادى
52
صفحه 53:
کاربردهای 0090۳60 و الگوی قیمت گذاری برگ اختیار خرید و فروش
1( می توان ریسکی که مورد توجه خاص سهامداران است را برآورد کرد
) در الگوی قیمت گذاری دارایی های برگ اختیار خرید برخلاف 6269۳00
اكه بر بتا تاكيد داشت بر كل ريسك تاكيد مى كند
©) به حسابداران براى تعيين ضريب مناسب براى اجزاى تشكيل دهنده اوراق
بهاذار مختلط كمكى مى كند
) به حسابداران کمک می کند تا برای بهترین روش ارائه گزارش در مورد
سهام. یک تثوری استخراج کنند
53
صفحه 54:
نتجه گیری از اين بحث
اكرجه نمى توان كفت كه محاسبات اين مدل محاسبات دقيق و كاملى هستند ولى /
مى توان ادعا كرد كه روح اين مدل مطلب درستى را بيان مى كند. اين مدل 7771
معيار قابل استفاده اى از اندازه كيرى ريسك را بيان مى كند و به سرمايه
كذاران كمك مى كند تا ميزان بازدهى شايسته و بايسته خود را در مقابل
ريسك ارزيابى كنند
متايع:
تنوری حسابداری هندریکسون
مدیریت مالی جلد ) ریمون پی نوو ترجمه دکتر جهانخانی و دکتر پارسانیان
مبانی مدیریت مالی جلد دوم ؛ دکتر نیکو مرام
آمار و احتمال » محسن طورانی ؛ پارسه
مدیریت مالی جلد اول دکتر بقانی راوری
مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای ۰ محمد خان زاده ؛ روزنامه دنیای اقتصاد ش 6
روزنامه سرمایه, شماره 358 به تاريخ 85-10-6
54