صفحه 1:
صفحه 2:
wT ف)
36 سدها بر منابع آب زیسزمینی
صفحه 3:
مقدمه
۰ یکی از راههای توسعه کشورها و حرکت آنها به سوی تمدن و رفاه عمومی, استفاده
پهینه و کارا از منابع طبیعی و خدادادی است. از جمله منابع بسیار مهم و حیاتی که در
زندگی روزمره انسانها و کشورها و تداوم تولیدات نقش فوق العاده دارد, منابع آبی
است که به منظور تنظیم و کنترل مصارف آبی یک کشور, راه های متفاوتی وجود دارد
که یکی از این راه ها, احداث سد می باشد. مفهوم توسعه پایدار منابع آب تأمین نیازهای
جمعیت فعلی بدون اثر منفی بر توانایی تأمین نیازهای نسل های آینده می باشد
064 كشور ايران بنا به موقعيت جغراقيابى و شرانا ادل ۲۱۱
مناطق خشك جهان به شمار مى رودء ميزان بارندكى در ايران كمتر از يك سوم
متوسط بارندگی کره زمین است (تقوائی, ۱۳۸۷).
)ل الحا مدت
صفحه 4:
J ~° ۳
كا
ایس دار بارندگی نیز پراکتش زمانی و مکانی مناسبی نداشته به طوری که ۶ ۰ ۰ 9
کشور بارش سالانه کمتر از ۵۰ میلی متر, ۴۶ درصد مساحت کشور بارش بین ۵۰ تا ۲۰۰ میلی
متر, ۳۹ درصد مساحت کشور بارش بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی متر و در ۸ درصد دیگر بارش oH
۰ تا ۱۰۰۰ میلیمتر است و تنها یک درصد کشور در سال بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر بارش
ار اکردوانی, ۱۳۸۷:62).
ایا ی ران زمانی نامطلوب تر ج لوه می کند که بدانیم در حالی که ۲۰۰۱۰ ۱۰
جمعیت جهان در ایران زندگی می کنند سهم ol از کل منابع آب شیرین تجدید شونده دنیا تنها
۶ درصد است (محمدی و شمسی پور, ۱۳۸۲, فلاح و دیگران ۱۳۹۰).
صفحه 5:
صفحه 6:
A —
wr 6
1 ليل اشميت قوق العاده آت Sus bli ys و نيمه شك || ۱۳۱۹۰
کل ار توت استفاده بهینه از منایع آب ض رورت پیدا می کند 0|121 ۲۲۳
بات نی در ده استراتژی مدیریت صحیح منایع آب و استحصال Pe
ی ود که در کشور ما به دلایل جغرافیائی واقليمی Pe
آبی از اولویت برخوردار بوده و نتایج بهتر و سریعتری خواهد داشت (داودی و همکاران؛
۰
صفحه 7:
J ~° a
* با توجه به اهمیت آب به عنوان عنصر حیات بخش در نواحی مرکزی و جنوبی ایران سال بت
های این مناطق از کشور با ارتفاع بلند و مخازن بزرگ طراحی می شوند تا امکان
ذخیره حداکثر آب فراهم شود اما ناچیز بودن دبی پایه به سبب کمبود بارش (حسن زاده
و سفری, ۱۳۸۴) و بالا بودن نرخ تبخیر بالقوه در نواحی مرکزی و جنوبی کشور
١ك رای ۱۳۸۷ ۴۲) و فرسایش و رسوب دهی بالاء مانع دستبایی کال ۰۰ ۳۱۰۱
احداث سدها می شوند (بیاتی خطیبی, ۱۳۸۵)؛ به گونه ای علاوه بر پرشدن دریاچه
سدها (هر سال بیش از ۱۰۰ میلیون متر مکعب از گنجایش مفید سدها براثر انباشته
رات كاسته مى شود) سالانه حدود ۱۰ میلیارد متر مکی ۱ |02"
سدهای کشور در اين مناطق تبخیر می گردد.
4
صفحه 8:
YY J
Re لیر تسام موارد فوق الذکرء از آن جایی که حدود ۱۵ درصد ار با
مناطق داخلی از رسوبات تبخیری از نوع گچ و نمک و مارن پوشیده شده است و مهمتر
از آن, حضور تعداد زیادی گنبدهای نمکی در این مناطق بویژه دامنه های جنوبی زاگرس
۲۱۲ slaw چاله بسته داخلی می ریزند. اکثر جریان های amas ای
۰ ۱ ی مستتيم با مواد شوری زا در تماس هستند, دازای کیفی 0
می باشند.
صفحه 9:
صفحه 10:
A a
wr -
0101 ١ و 1 1101 50 معيرى و احمدى نزاد. 1881) كه اين مسالل اننا
سطحی در مناطق مرکزی و جنوبی را محدود می کند و آبهای زیر زمینی اهمیتی چند
برابر می یابند (پاپن, ۱۳۸۷). علی رغم موارد فوق الذکر, به دلیل نوسانات غير قابل
پیش بینی حجم بارندگی و رخداد خشکسالی های پی در پی و طولانی مدت در ايران
۱۳۱۳۱ بویژه در نيمه جنوبی ایران, که مر .)20-05 111 ee)
oer حدوییت استفاده از آنها می شود. ساخت سد گر اا
رسد
صفحه 11:
J ~° a
كا
eens وا سها اکر چه دارای مزایای بسیاری هبستند معایبی را یر دا ۱2۱
جمله آنها می توان به تغییر در رژیم هیدرولوژیکی رودخانه و منطقه, ایجاد یک سطح
اساس موقت و تغییر در روند فرسایش - رسوبگذاری رودخانه, به زیر آب رفتن اراضی
منطقه» شور شدن خاکهای اطراف ol و هزینه بالا برای اجرا و ساخت و نگهداری آنها
اشاره نمود ( غزالی, ۱۳۹۱: ۱۳۲). البته باید اذعان داشت که برخی از موارد نامبرده
وجههای دوگانه دارند, بدین معنی که در شرایط خاصی می توانند جزء اثرات مثبت نیز
تلقی گردند. از جمله اثرات دوگانه سدها تغییر در سطح آبهای زیرزمینی است که در اين
پژوهش به آن پرداخته می شود.
صفحه 12:
A —
wr 6
6 000 به استفادة زياد از منايع لب زيرزمينى و رحناد ۲۲۱۵ ۳۱۳۰
رسي ائرات سيد سلمان فارسى در كاهقش شدت خشکسال ۳۰۲۱۲
ضروری به نظر می رسد تا بتوان با بررسى اين اثرات و در صورت مثبت بودن آنهاء
نخست برنامه ریزی را به شیوه درست تری انجام داد و دوم در مناطق دیگری که
5ل ayer کرده اندیا می کنند. با اجدات سد از شدت اراد ]| 0107
آب زیرزمینی کاست.
صفحه 13:
A a
سس -
تامسون (۲۰۰۶) در تحقیقی تحت عنوان "تأثیر سد آسوان بر آبهای زیر زمینی به مقوله *
فوق پرداخته و نشان داد که سدها می توانند نظام هیدرولوژیکی یک منطقه را عوض
کنند. دیوید (۲۰۰۹) به تأثیر سد هوور در ایالت کلرادوی امریکا و نقش آن بر تغذیه
مصنوعی آبهای زیر زمینی پرداخته و خاطر نشان می کند که سدی همچون سد هوور
مى تواند علاوه بر تغییر نظام هیدرولوژیکی, حتی اقلیم یک منطقه را تغییر دهد. لورنز
به اثرات سد ایتا پیو و نقش آن بر کمیت و کیفت آبهای سطحی منطقه برزیل )۲۰۰۷(
۱۳ ۲ ات و در زوهش خود با استفاده از داده های مان و ۲
۱۳۱۰۳ ۱ > کی ایس رنه دست يافته است که.وق بر این باور است
وافعی به کار گرفته شود. هندرسون و همکاران وی (۲۰۰۹) به تأثیرات پدیده ها
ژئومورفولوزی در نظام هیدرولوژی اطراف سد موسی رک در ایالت متحده امریکا
پرداختند که طی آن توانستند ارتباط معنی داری بین پدیده های ژئومورفولوژی با سالها 2
رن . به دست آورند
pe SZ mai 74
صفحه 14:
ee
كت
آب زیرزمینی
ویژگیها و دغدغههای پایداری
صفحه 15:
A a
سس -
ویلهایت (۲۰۰۴) با مطالعه بر روى دشت هاى اطراف سد رالكو در كشور شيلى به نتايج *
۳۲۱۰ 7 ٠ ل 0-0 لت يافت كه يكى از آنها زابطه بين خشكسالى ها وتأدر
۳۱۳ ها بود به طوری که زمانی که سد پر از آب بود تا essen
شدیدی را تجربه می کرد. در ایران نیز, کلانتری و همکارانش (۱۳۸۶) پارامتر های
هیدروژئولوژیکی و اثر متقابل سد و شبکه آبیاری بر بالا آمدگی آبهای زیرزمینی دشت
بهبهان را بررسی کردند و راهکارهای عملی به منظور حل بحران را پيشنهاد دادند. بیاتی
۳۰۳ در تحقيقى مشاية. به مقولة فوق يرداخته است و ene
احداث سدها در ايجاد تغييرات در ياى آب ها و سراب هاى رودخانه هاى جارى در نواحى
ی توص فرنعوجای. واقع دردامنه هاى شرقى سهند را انتما ۱۰ ۲۳
صفحه 16:
A SS
7 9
* دانائیان (۱۳۸۶), نیز در تحقیقی به تأثیر سد زیر زمینی خرانق در توسعه پایدار حوزه
آبخیز پرداخته است و هدف از اجرای اين سد را بررسی تأثیر احداث سد زیرزمینی بر
میزان آبدهی قنوات و امکان بهره برداری از منابع آب زیرسطحی به عنوان منابع تأمین
ol پایدار در مناطق خشک و کم لب بیان می کند. رضایی (۱۳۸۸) در تحقیق با عنوان
7 0 للوار در کیفیت آب رودخانه فزل اوزن وسطن به مطالعه و ۰ ۰ ۰ ۱
زمینه پرداخته است. نتایج کار وی نشان دادند که در حالت کلی دبی تمام ایستگاه های
وی با عوامل کیفی دارای رابطه آماری معنی دار هستند. اما به صورت فصلی چنین
وضعیتی تنها برای فصول پاییز و زمستان برقرار است.
صفحه 17:
کی یس TAR ب بررسی اثرات زیست محیطی سد مارون بهیهان ۱۱ ۳۳۰۱۰
اين تحقیق اثرات زیست محیطی احداث سد مورد بررسی قرار گرفته است و
و نی ات بییود شاخص های زیست محیطی منطفه و میط ی ۰۱۱ ۳۰
است و سر انجام کردوانی و دیگران (۱۳۹۱) در تحقیقی به ارزیابی سد خاکی لاور بر
آبهای زیرزمینی دشت لاور فین پرداختند و نتایج بیانگر آن است که سطح آبهای
زیرزمینی در دوره مورد مطالعه سطح صعودی داشته به طوری که بیشترین مقدار در
چاه پیزومتری شماره چهار به میزان ۲۰۷ متر می باشد, بنابر این اجرای این طرح می
alley یی باشد برای مناطق مضابه که در منطقه مورد مطالع» و ماعل ۳۰۱۰
فراوان دیده می شود (کردوانی و دیگران, ۱۳۹۱: ۱).
صفحه 18:
صفحه 19:
ممنون از هماهى شما
د هد