تعارضات خانوادگی و پی آمدهای ناشی از آن

تعارضات خانوادگی و پی آمدهای ناشی از آن

اسلاید 1: تعارضات خانوادگی و پی آمدهای ناشی از آن تدوین و نگارش: مجتبی علی بکیان روان شناس مشاورعضو هیات علمی دانشگاه

اسلاید 2: تعارضات خانوادگی بروز اختلاف و عدم تفاهم در خانواده امری شایع است و هیچ خانواده‌ای از این امر مستثنی نیست، اما گاهی این اتفاقات به تعارض‌های شدید منجر می‌شود. این اختلافات باعث عدم کارکرد خوب و سالم خانواده به عنوان اولین و قدیمی‌ترین نهاد اجتماعی می‌شود. نهادی که وظیفه اصلی آن ایجاد روحیه و شخصیت سالم است ، خود به عاملی برای اختلالات عاطفی ، رفتاری و شخصیتی تبدیل می شود.

اسلاید 3: انواع تعارضات خانوادگی الف) تعارضات زنانشویی وجود اختلافات عقیده و رفتار بین زن و مرد امری طبیعی است. ولی خانواده‌هایی وجود دارند که در آن زن و مرد زندگی مشترکشان را تبدیل به یک میدان جنگ کرده‌اند. رفتارها و روابطشان به شدت متزلزل و بدون سازندگی است . بسیار اتفاق می‌افتد که اطرافیان و همسایگان و بویژه بزرگان فامیل برای برقراری صلح و آشتی با آنها صحبت می‌کنند و ممکن است چنین صلحی برای مدتی برقرار شود؛ ولی طول این آرامش به احتمال زیاد کوتاه خواهد بود. ب ) تعارضات والدین با فرزندان نوع دیگر اختلافات شدید در خانواده‌ها عدم سازگاری فرزندان و والدین با همدیگر است. متاسفانه والدین خود رابا نیازهای روز تطبیق نمی‌دهند. فرزندان نیز فرزند زمانه خود هستند و نه چهل سال پیش. این وضع با بزرگتر شدن و کثرت فرزندان بارزتر می‌شود. اگر این اختلافات در خانواده مورد توجه قرار نگرفته و برای برطرف کردن آنها اقدامی صورت نگیرد، بصورت بحران جلوه گر شده آسیب‌های جبران ناپذیری را بر پیکر خانواده وارد خواهد کرد.

اسلاید 4: علت شناسی تعارضات زنانشویی علت مذهبی شامل تفاوت‌های مذهبی (غالبا تضاد مذهبی) ، رفتار و عقاید خلاف اعتقادات مذهبی و ... .علت فرهنگی شامل تفاوت‌ در نوع نگاه به زندگی مشترک ، تفاوت‌های قومی یا شهری - روستایی.علت زیستی شامل نازایی و عقیمی ، وضعیت چهره و مشکلات مربوط به سلامت و بیماری.

اسلاید 5: علت شناسی تعارضات زنانشوییعلت عاطفی شامل عواطف خشک و سرد و عدم درک یکدیگر ، مشکلات در روابط جنسی ، تند خویی و پرخاشگری و ... .علت اجتماعی شامل داشتن دوستان منحرف و اعتیاد ، دخالت اطرافیان و عدم استقلال از خانواده پدری و ... .علت سیاسی شامل اختلافات قبیله‌ای - قومی ، گرایش‌های سیاسی متفاوت ، محدود کردن آزادی‌های طبیعی و ... .علت اقتصادی شامل بیکاری، ولخرجی، فقر و تجمل گرایی و ... .

اسلاید 6: علت شناسی تعارضات والدین با فرزندان مطالعات متعدد جامعه شناختی و روانشناختی در جهت علت شناسی رفتارهای نوجوانان و جوانان بزهکار ، فراری از خانه یا دچار سو مصرف مواد و ... نشان می دهد که علت اصلی اینگونه رفتارها در نوع رفتار والدین با یکدیگر و اصول تربیتی‌شان در قبال فرزندان نهفته است. خشونت ، عدم تعادل رفتاری - تربیتی ، کمبود محبت و طرد فرزندان ، تبعیض در بین فرزندان ، اعتیاد ، فقر ، عدم آگاهی والدین به نقش تربیتی خویش و نادیده گرفتن نیازهای متناسب با روز کودک و نوجوان از علتهای اصلی تعارضات والدین با فرزندان است.

اسلاید 7: تعارض‌های زناشویی تاثیر عمیق منفی بر روابط آنها و پیرو آن بربافت و روابط خانوادگی می‌گذارد. آنها ممکن است روابطشان آنقدر سرد شود که ماهها با همدیگر حرف نزنند، روابط جنسی نداشته باشند، تک نفره غذا بخورند، حضور همدیگر را در یک مکان تحمل نکنند و در آخر ممکن است کارشان به درخواست طلاق بکشد. طلاق مسایل شخصی ، اجتماعی و اقتصادی فراوانی را پیش می‌آورد. اشخاصی که زندگی مشترکشان متلاشی می‌شود، نسبت به مردم عادی آمادگی بیشتری دارند که از نظر جسمی ، روانی ، خواب و تغذیه اختلال پیدا کنند یا به سو مصرف الکل و مواد روی آورند. در کنار آثار مخرب طلاق بر زن و مرد فرزندان نیز از پیامدهای طلاق والدین‌شان متاثر می‌شوند.تاثیر تعارضات خانوادگی بر روابط زناشویی

اسلاید 8: تاثیر تعارضات خانوادگی بر روابط والدین با فرزندان اختلافات والدین با فرزندانشان (بویژه مواردی که همراه با توهین ، تحقیر ، ضرب و شتم باشد) به احساس عدم امنیت روانی و جسمی ، تنفر (همراه با احساس گناه) ، خشم از والدین و رفتارهای نابهنجار اجتماعی (از قبیل سو مصرف مواد ، فرار از خانه ، اقدام به خود کشی یا خود زنی) منجر می‌شود. بعضی مواقع موضع فرزندان موضع یاس و احساس پوچی بوده در خود خلا بزرگی احساس می‌کنند. این خلا همان نبود محبت و عواطف والدین است و این زمینه ساز قبول عواطف دروغین همراه با نیت‌های شوم دیگران می‌شود.

اسلاید 9: سبكهاي حل تعارض 1- سبك اجتناب 2- سبك ترغيب 3- سبك نزاع 4- سبك بلاتكليفي 5- سبك مصالحه 6- سبك همكاري

اسلاید 10: 1- سبك اجتناب : در اين سبك زوجها از كنار موضوع مي گذرند بحث را عوض مي كنند و از اهميت موضوع مي كاهند ,گاهي اوقات مو ضوع را انكار مي كنند يا آن را ناديده مي گيرند . پيامد سبك اجتناب : تصميمي درمورد مشكل گرفته نمي شود و حل موضوع به شانس و اقبال واگذار مي گردد و نسبت به يكديگر بلاتكليف مي مانند .

اسلاید 11: 2- سبك ترغيب : بعضي از زوجها تلاش مي كنند ديگري را ترغيب كنند كه مسئله را به نحوي حل وفصل كند و حل مسئله را به عهده ديگري مي گذارند. به عنوان مثال : من نمي دانم , هر كاري كه خودت صلاح مي داني انجام بده . به من ربطي نداره,خودت هر كاري كه ميخواهي انجام بده.در اين مورد خودت تصميم بگير .

اسلاید 12: پيامد سبك ترغيب بالاخره يكي از زوجها موضوع را حل و فصل مي كند ولي هميشه احساس مي كند كه مورد سوء استفاده واقع شده است .

اسلاید 13: 3 - سبك نزاع : در اين سبك هيچكدام تسليم نشده و اختلاف بالا گرفته و بتدريج به جروبحث شديد يا نزاع تبديل مي شود.

اسلاید 14: پيامد سبك نزاع : بالاخره يكي از زوجها كنار مي کشد ولي دچار يك خشم دروني مي شود كه سعي مي كند به شكلهاي مختلف و در گوشه و كنار ارتباط با همسرش آن را نشان دهد. در ظاهر مسئله حل شده و يكي فاتح است اما در باطن خشم و كينه اي بوجود آمده است كه مسائل زناشويي را در ارتباط با خود قرار خواهد داد و در دراز مدت هر دو بازنده هستند .

اسلاید 15: 4 – سبك بلا تكليفي ( سر گرداني ) : در اين سبك زوجها راجع به راه حلها بحث مي كنند و بدنبال راه حل مي گردند اما هيچگاه به جواب نمي رسند و خود را ملزم به حل مسئله به صورت هماهنگ نمي دانند .

اسلاید 16: پيامد سبك بلاتكليفي : مشكل هميشه باقي و تعارض پا برجا خواهد بود .

اسلاید 17: 5- سبك مصالحه ( سازش ) : در اين سبك از طريق سبك و سنگين كردن موضوع به راه حلهايي مي رسند و سعي مي كنند به يكديگر امتيازاتي بدهند و از هم امتيازاتي بگيرند تا تعارض را حل كنند .

اسلاید 18: پيامد سبك مصالحه : در اين سبك هيچكدام رضايت كامل ندارند و احساس آرامش نمي كنند چون مجبور شده اند جهت حل تعارض عليرغم ميل باطني خود، امتيازاتي به یکدیگر دهند.

اسلاید 19: 6- سبك همكاري و انطباق : در اين سبك با يكديگر توافق مي كنند . با هم بدنبال يافتن و ابداع راه حل مي گردند . نگرش (( من براي خود اهميت قائل هستم و براي تو نيز اهميت قايل هستم )) ايجاد مي شود و بدان نيزعمل مي كنند . در اين سبك بدنبال مقصر سازي نيستند بلكه بدنبال موثر سازي هستند در موثر سازي سهم هر فرد مشخص مي شود . در اين سبك هر دو با هم همدل هستند و احساس آرامش مي كنند .

اسلاید 20: اهميت كشف ارزشها وقتي ارزشهايتان بيان مي شود همديگر را بهتر مي شناسيد , مسير و راه ارتباطي را بهتر مي آموزيد , متوجه مي شويد كه چگونه و از چه طريق مي توانيد دردل همسر خود جاي بگيريد . وقتي خودتان را مطرح مي كنيد به همسرتان نشان مي دهيد كه براي خود ارزش قايل هستيد. وقتي خود را بيان مي كنيد طرف مقابل شما مي داند كه بايد براي شما ارزش قائل باشد و به شما احترام بگذارد.

اسلاید 21: اهميت كشف توقعات وقتي زوجها ازدواج مي كنند , مجموعه اي از موافقتها را با يكديگر به عمل مي آورند .اكثر مواقع اين توافق ها به عمل نمي آيند , آنها ممكن است مفروضه هايي باشندكه هر يك از شركاء زندگي در باره اينكه چطور خواهند بود ارايه مي كنند . به عنوان مثال : قواعدي درباره اينكه چطور با يكديگر رفتار خواهيم كرد . چه كسي , چه كاري را انجام خواهد داد .

اسلاید 22: اهميت كشف مسئوليتها يكي از حيطه هاي با لقوه تعارض درازدواج عبارت است از: تصميم گيري در باره اينكه چه كسي مسئوليت زندگي روزانه را بر عهده مي گيرد . بهتر است ليستي از تكاليف زندگي را نوشته و مسئو ليتهاي خود و همسرتان را انتخاب كنيد و با هم در ميان بگذاريد تا دچار تعارض در زندگي نشويد . مثلا: مسئول تنظيم صورتحسابها ,خريد لوازم منزل , نظافت خانه و .....كيست؟

اسلاید 23: با تشکر از حوصله و حسن توجه شما

اسلاید 24: راهکارهای حل تعارضات خانوادگی الف) دقت در مواقع ازدواج نکته اصلی در نوع انتخاب همسر و شریک زندگی است. در واقع سوال‌های زیادی است موقع ازدواج باید بدانها پاسخ داد و دقت هرچه بیشتر در این زمینه موفقیت درزندگی را به دنبال خواهد داشت. تجربیات زندگی در عصر جدید نشان می‌دهد ضرب المثل در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست چندان اعتباری ندارد.

اسلاید 25: راهکارهای حل تعارضات خانوادگیب ) آموختن شیوه‌های ارتباط چگونه با همسر و فرزندان خود ارتباط برقرار می‌کنید؟ به لحن صدا ، نوع کلمات و رفتار خودتان در موقع برقراری ارتباط با آنها دقت کرده‌اید؟ بویژه موقعی که عصبانی هستید؟ با آرامش صحبت کردن ، بکار بردن کلمات سنجیده در مواقع خشم ،خیلی سخت است ؛ ولی ناممکن نیست. و آن هم نیازمند دقت ، آموزش و تمرین است.

اسلاید 26: راهکارهای حل تعارضات خانوادگیج ) احترام متقابل نوع دیدگاهی که به زندگی مشترک ، همسر خود و فرزندانتان دارید در نوع و میزان احترامتان تاثیری می‌گذارد که از طریق نوع صحبت‌های شما فهمیده می‌شود. آیا خانواده را موقعیتی برای رفتارهای ارباب - رعیتی یا حاکم - محکوم می‌دانید؟ شاید رفتار شما نیازمند نگرش جدید و اصلاح باشد.

اسلاید 27: راهکارهای حل تعارضات خانوادگی د) مسئولیت پذیری به میزانی که در زندگی مشترک از مسئولیتهای خود در قبال همسر و فرزندانتان شانه خالی می‌کنید (به هر دلیلی) بر فاصله و اختلافات بین فردی خود می‌افزاید. به مسولیت‌های خود به عنوان همسر و به عنوان پدر یا مادر چقدر آگاهی دارید؟ آیا مسئولیت شما فقط تامین نیازهای جسمی است و دیگر هیچ؟ شاید این گفته درست باشد که هزار نکته باریکتر از مو اینجاست!

اسلاید 28: راهکارهای حل تعارضات خانوادگی ه ) صداقت دروغ همچون رنگ سیاهی است که بر دیوار زده می‌شود. بی‌اعتمادی ، سوءظن به یکدیگر و دورویی حاصل بذر دروغ است‌، هرچند کوچک و جزئی باشد. سعی بر وفا کردن به قولها و عهد‌هایی که کرده‌اید، زندگی‌تان را محکم‌تر و شاداب‌تر می‌کنند. دروغها (چه کوچک و چه بزرگ) بر روی هم جمع می‌شوند و بنیان خانواده را متزلزل می‌کنند.

اسلاید 29: راهکارهای حل تعارضات خانوادگیو ) قهر نکنید! می‌گویند دعوا و قهر مزه زندگی است. اما سعی کنید شما آن را نچشید. اولین قهر در زندگی مشترک شروعی برای قهرهای دیگر است. قهر کردن فرصت‌ها را برای منطقی دیدن ، تصمیم درست گرفتن از شما می‌گیرد. در اختلافات خود حداکثر سعی را داشته باشید که راهی برای ارتباط مجدد باقی بماند. موقع بستن درها طوری آنها را ببندید که باز کردنشان نیازمند شکستن درها نباشد.