تنظیم اسمزی

صفحه 1:


صفحه 2:
بسم الله الرحمان الرحیم In the name of ALLAH تهیه کننده : محمد مهدی عباسی دبیر مربوطه : اقای مهرداد شجاع درس : زیست شناسی 1 فصل 5 -تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد 

صفحه 3:
3 تنوع دفع و تنظيم ۱ 5 آن 

صفحه 4:
ند د مشر ‎ED‏ هم ایستایی و کلیه‌ها تعریف همئوستازی مجموعه اعمالی که برای ثابت نگه داشتن وضعیت درونی بدن انجام میشود هم ایستایی (همئوستازی) نام دارد حفظ تعادل و بايدارى وضعيت تعریف اسمز به انتشار آب از غشایی با تراوایی نسبی اسمز میگویند 

صفحه 5:
‎J‏ 5 سس ‏گرچه ما انسان‌ها در خشکی زندگی می‌کنیم اما یاخته‌های ما با محیط مایع در ارتباطاند.آنچه ‏دربارة این محبط مایع حائز اهمیت است. مشابه بودن غلظت آن با غلظت درون یاخته‌هايابه عبارت ‏مشابه بودن فشار اسمزی آنهاست. اگر غلطلت مایع اطراف یاخته‌ها رقيق‌تر با غلیظتر از ‏یاخته‌ها باشد. تهدیدی جدی برای ادامة حیات ما خواهد بود؛ ‎Cage‏ ممکن است به ورود بیش از حد ‏آب به یاخته یا خروج آب از آن منجر شود. بدن سا چگونه فشار اسمزی مایع اطراف یاخته‌ها را تنظیم ‏می‌کند؟ چگونه ترکیب شیمیایی آن راثابت نگه می‌دارد؟ یا روش‌هابی که بدن انسان به کار می‌گیرد. ‏درسایر جانوران هم دیده می‌شوند؟ ادرار چگونه تشکیل می‌شود؟ ترکیب شیمیایی ادرار چه اطلاعاتی ‏رادربارة وضعیت درونی بدن فراهم می‌کند؟ نها نمونه پرسش‌هایی است كه ياسخ آنها رادر اين فصل ‎١‏ ‎ ‎ ‏پلاسمولیز 1 

صفحه 6:
ED 1.55 J 1 سب معدار ادرا کاهش پیدا مبکند تا اب از دست رفته جبران کمبود اب. اكسيزن ومواد مغذى يا انباشته شدن مواد دفمى ياختدها مث ل كرين دى اكسيد ومواد دفعى نيتروزن دار از جمله مواردى اند كه ادامة حيات راتهديد م ىكنند. حفظ وضعيت درونى بدن در محدودهاى ثابت (هم إيستابى). براى تداوم حيات. ضرورت ذارد. آگر وضعیت درونی بدن از تعادل خارج شود. بمضی مواد. بیش از حد لازم یا کم از حد لازم به ياختهها مى رسند. بسيارى از بيمارىها درنتيجة برهم خوردن همايستابى بديد مى آيند. كليهها در همايستابى نقش أساسى دارند. حفظ تعادل آبء اسيد_بازء يونها ونيز دفع موادسمىو مواد زائد نيتروزندارء ازجمله وظايف كليداند. 

صفحه 7:
1s 5 شکل کلیه : کلیه ها اندام هایی لوبیایی شکل اند تعداد و اندازه كليه ها : دو عدد در طرفين ستون مهره ها و پشت محوطه شکمی قرار ۰ .دارند اندازه ی كلية ها : در اقراد بالخ اندازه کلیه تقریبا اندازه مشت بسته .فرد چرا کلیه راست پایین تر از کلیه چپ است : به علت قرار گیری و شکل کبد کلیه .راست قدری پایین تر کلیه چپ است چه چیز از کلیه ها محافظت میکند : دنده ها از بخشی از کلیه محافظت میکنند ‎a dom‏ یت بر : پرده ای از جنس باقت پیوندی به نام کپسول کلیه که هر ‏کلیه را در بر ‏سس . در حفظ موقعیتک لیه ن قش‌مهمیدارد2 ‏کلیه را از ضربه محافطحا ‎ ‎ 

صفحه 8:
RD ssl. SD یک‌هرم ازیعش انشمی از سرخرگ شکل ۲-برش طولی کلیه 

صفحه 9:
ساختار درونی کلیه: در برش طولی کلیه. سه بخش مشخص دیده می‌شود که از بیرون به درون عبارت‌اند از بخش قشری, بخش مرکزی و لگنچه (شکل ۳). در بخش مرکزی, تعدادی ساختار هرمی‌شکل دیده می‌شود که هرمهاى كليه نام دارند. قاعدة هرمها به سمت بخش قشرى و رأس آنها به سمت لكنجه است. هر هرم و ناحية قشری مربوط به آن رأء يك لپ کلیه می‌نامند. لگنچه. ساختاری شبیه بهقیف دارد. ادرار توليد شده. به آن وارد و به میزنای هدایت می‌شود تا کلیه راترک کند. شكل ال برش طولى كليه 

صفحه 10:
با لا و رل تشکیل ادرار در آنها آتجام می شود کپسول بومن : ابتدای گردیزه شبیه قیف است و کپسول بومن نام دارد ادامه ی گردیزه لوله ای شکل است و در قسمت هایی از طول خود پیچ خوردگی هایي دارد و براین اساس نام گذاری شده قسمت های لوله : لوله ی پیچ خورده ی نزدیک ؛ قوس هنله که شکل است و لوله ی پیچ خورده ی دور که گردیزه زا به مجزای جمع کننده متصل می کند 

صفحه 11:
نس 5 1 ‎ED‏ ‏منشاًادرار از خون است وبنابراین بین گردیزه و رگ‌های خونی, ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. با توجه به اینکه تبادل مواد از طریق‌مویرگ‌ها رخ می‌دهد در اینجا نیز شبکه‌های موبرگی را می‌بینیم. دو شبكة مويركى در ارتباط با گردیزه مشاهده می‌شود. 

صفحه 12:
I 15 5 12s به هر کلیه, یک سرخرگ وارد می‌شود. انشعابات این سرخرگ از فواصل بین هرم‌ها عبور می‌کندو در بخش قشری به سرخرگ‌های کوچک‌تری تفسیم می‌شود. انشعاب انتهابی این سرخرگ‌هاء سرخرگ آوران نامیده می‌شود. خون از طریق سرخرگ آوران به کلافک وارد می‌شود و از طریق سرخرگ وابران آن‌راترک‌می‌کند. سرخرگ وابران در طرافلولههای پیج خوردهوقوس هنلد.شبکد مويركى دو لولداى را مى سازد. لين مويركها به يكديكر مئييوندئد و سياهركهاى كوجكى بدوجودمى أورند كد يس از عبر از فواصل بين هرم ها سراتجام سياهرك كليه رامى سازتد. كليه بيرون مىيرد ‎if gos‏ کلانک ‏اسرخوك أوران ‏سوخرك ولران ‏| شكل 8 شبكدهاى موبركى مرتبط ‎apf‏ ‎ 

صفحه 13:


صفحه 14:
فصل 5 گفتار 2 ] تراوش , نخستین مرحلة تشکیل ادرار ‏ | در این مرحله بخشی از خوناب در نتيجة فشار خون از کلافک خارج شده به کپسول بومن ‎aed‏ می شوند . اين . فرایند را تراوش می نامند کلافک ۱ منفذ دار هستند هم ساختار کلافک و هم ساختار کیسول بومن برای تراوش ‎ae ee‏ ار ‎et nt saa et cali‏ مولکول های بزرگ نمی توانند وارد کپسول . بومن شوند . برای اين که فشار وشى به حد کافی زیاد باشد سازوکار ویژه ای در نظر گرفته شده قطر سرخرگ آوران بیشتر از قطر سرخرگ وابران است و ای فشار تراوشی را در مویرگ های کلافک افزایش می دهد 7 شكل ع فرايند تشکیل دار 

صفحه 15:
فصل 5 گفتار 2 |اطراف کلافک را کپسول بومن احاطه کرده است شکاف های باریک متعددی که در فواصل بین پاها وجود دارد به خوبی امکان نفوذ مواد را به دیوارة درونی فراهم می کند 

صفحه 16:
فصل 5 گفتار 2 Afferent arteriole Podocyte (visceral layer) Glomerulus Proximal convoluted Capsular space Bowman's capsule tuble 

صفحه 17:
tas 5 ‏سل‎ در تراوش :مواد بر اشاس اندازه وارد كرديزه مى شوندسه | هیچ انتخابی صورت نمیگیرد هم مواد دقعی مانند اوره و هم مواد مقید مثل گلوکز و امینو اسید ۳ 2 اين مواد ‎١‏ رگ ها إله ا 5 3 مواد مفید باید به خون برگردانده شوزد سل ان واد وب دور لوله ای دوباره جذب و به اين ترتيب به خون باز مي معو | 

صفحه 18:
a sti 5 ‏قصل‎ a) Syl Soy bao ey lel Ole ‏بافت پوششی مکعبی تشکیل شده است‎ ‏که ریزپرز دارند‎ به محض ورود مواد تراوش شده به لولة بيج خوردة نزدیک, بازجذب از مى شود به علت وجود ريزيرقهاوان در لولة بيج خوردة عر ریزپرزها سطح بازجذب را افزایش | مى دهند |مقدار مواد بازجذب شده در اين قسمت ارتكرديزه. بيش ازساير قسمتهاست 

صفحه 19:
a sti 5 ‏قصل‎ ترشح: ترشح در جهت مخالف بازجذب رخ می‌دهد. إدر آن موادى كه لازم است دفع شوند از مویرگ‌های دورلوله‌ای یا ترشح در بیشتر موارد به روش ‎SUB‏ و با صرف انرى زيستى انجام می‌گیرد. ترشح در تنظیم میزان 011 خون. نقش مهمی‌دارد. اگر 011 خون كاهش يابد. كليدها يون ری دفع می‌کند و به این ترتیب 0 خون رادر محدوده ثایتی نگه می‌دارد. بعضی سموم و داروه به وسیلف ترشح دفع می‌شوند. 

صفحه 20:
فصل 5 گفتار 2 Podocyte ferent (visceral layer) arteriole oe Glomeruius شبکه دور اوله‌ای کلافک |( 1 شک هشبکه‌این بوبرگن مرتیط | باكرديزه 

صفحه 21:
a sti 5 ‏قصل‎ تخلية ادرار ادرار پس از ساخته شدن در كليه. از طريق ميزناى به مثانه وارد مىشود (شكل ‎.)٠١‏ حركت كرمى ديوارة ميزناى كه ننيجة انقباضات ماهيچ صاف دیور آن است. ادرار رابه يبش مىرائد. يس از ورود به مثانه. دريجهاى كه حاصل جين خوردكى مخاط مثانه روى دهانة میزنای است. مانعبارگشت أدرار به ميزناى مى شود. مثانه. کیسه‌ای است ماهیچه‌ای که ادرار را موقتً ذخیره می‌کند. چنانچه حجم ادرار جمع‌شده مشخصی فراتر رود. کشیدگی دیور مثانه باعث فعال شدن سازوكار تخليه ادرار مى شود. در محل اتصال مثانه به ميزراه. بندارهاى قرار دارد كه به هنكام ورود ادرار باز مى شود. لين بنداره. كه بنداره داخلى ميزراه نام ذارذ. از نوع ماهيجة صاف و غيرارادى است. بعد از اين بنداره. بنداره درآناز ديكرى به نام بنداره خارجى ميزراه وجود دارد كه از نوع ماهيجة مخطط و ارادى است. در نوزادان و كودكانى كه هنوز ارتباط مغز و نخاع آنان به طور كامل شكل نكرفته است. تخلية مثانه به صورت. غيرارادى صورت م ىكيرد. شكل ‎٠١‏ دستكاه دفع ادرار- آیا می‌توانید اجزای شکل را نامگذاری کنید؟ 

صفحه 22:
فل 5 كار 2 ببس ترکیب شیمیایی ادرار: دو فرای جذب و ترشح, ترکیب مایع تراوش شده را هنگام عبور از گردیزه و مجرای جمع‌کنند, تغییر می‌دهند و آنچه به لگنچه می‌ریزد.ادرار است. حدود ۹۵ درصد ادرار را آب تشکیل می‌دهد. دفع آب از طریق ادرر. راهی است برای تنظیم مقدار آب بدن. یون‌ها نیز بخش مهمی از ادرار را تشکیل می‌دهند که دفع آنها برای حفظ تعادل یون‌ها صورت می‌گیرد. فراوان‌ترین مادة دفعی الی در ادرر. اوره است. اوره چرا و چگونه تشکیل مى شود؟ در نتيجة تجزية مواذى مانند آمينو أسيذهاء آمویاکتلید می‌شود كه بسيار سقى است. تجمع أموثياك در خون به سرعت به مرگ می‌انجامد. کید. آمونیاک راز طریق ترکیب آن با کرین‌دی| کسید به اوره تبديل مى كند. ویژگی سمی‌بودن اوره از آمونياک بسیار كمتر است و بنابراين: امكان انباشته شدن أن و دفع با فواصل زمانی امکانپذیر است. کلیه‌ه اوه راز خون می‌گیرند و همراه با ارارازبدن دفع می‌کنند. 

صفحه 23:
a sti 5 ‏قصل‎ ديكر ماده دفعی نیتروژن‌دار در ادرار اوریک اسید است. اوریک اسید انحلال‌پذیری زیادی در آب ندارد؛بنبراین تمایل آن به رسوب کردن و تشکیل بلور زیاد است. رسوب بلورهای اوریک اسید در کلی‌ها باعث ایجاد سنگ کلیه و در مفاصل باعث بیماری نقرس می‌شود. نقرس یکی از بیماری‌های مفصلی است که با دردناکشدن مفاصل و لتهاب آنها همراه است. اسیداوریک 0 آوره عدم آمونیای ‏ و۱ 

صفحه 24:
Sz tas 5 es تنظیم آب: تتظیم آب تحت تنظیم عوامل مختلفی مثل هورمون‌ها قرار دارد. يكى از سازوكارها به غلظت مواد حل شده در خوناب ارتباط دارد. اگر غلظت این مواد از حٍ مشخصی فراتر رود. مرکز تشنگی در هیپوتالا موس تحریک می‌شود که ننیجه آن فعال شدن مرکز تشنگی و تمایل به نوشیدن آب و از طرف ديكر ترشح هورمون ضد ادرارى است. اين هورمون با اثر بر كليههاء بازجذ هرمونضد - ۸0۱ افزایش می‌دهد و به اين ترتیب دفع آب از راه ادرار کاهش پیدا می‌کند. ادرارری اگر بنا به عللی هورمون ضد ادراری ترشح نشود. مقدار زیادی ادرار رقیق از بدن دفع می‌شود. چنین حالتی به دیابت بی‌مزه معروف است. مبتلایان به اين بیماری احساس تشنگی می‌کنند و مایعات زیادی می‌نوشند. این بیماری به علت برهم زدن توازن آب و بون‌ها در بدن. نیازمند توجه La جدّی است. 

صفحه 25:
سل ۰ 7 5 تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران در بسیاری ازتک یاختهای‌هاتنظیم اسمزی با کمک انتشارانجام می‌شود. ولی در برخی دیگر مانند پارامسی, آبی که در نتيجة اسمز وارد مى شود به همراه مواد دفعى توسط وا کوئول های انقباضی دفع مى شود (شكل ‎.)١١‏ شكل ‎١١‏ واكوثول انقباضى در بارامسى 

صفحه 26:
۳۳۲۲ ‏چا‎ 2s دربى مهركانٍ نفريدى: بيشتر بی‌مهرگان دارای ساختار مشخصی برای دفع هستند. يكى از اين ساختارها نفریدی است که برای دفع. تنظیم اسمزی یا هر دو مورد بدكار می‌رود. نغريدى لولداى است كه يا منفذى به بيرون باز و دفع از طريق أن انجام مى شود. آبشش: در سخت پوستان. مواد دفعی نیتروژن دار با انتشار ساده. از آبشش‌ها دفع می‌شوند. لوله‌های مالییگی: حشرات سامانة دفعی متصل به روده به‌نام لوله‌های مالپیگی دارند (اشکل ۲)ماده دفعی در حشرات, اوریک اسید است. اوریک اسید همراه با آب به لله‌های مالپیگی وارد می‌شود. محتوای لوله‌های مالییگی به روده. تخلیه و با عبور مایعات در روده. آب و یون‌ها بازجذب می‌شوند. اوریک اسید از طریق روده به همراه مواد دفعی دستگاه گوارش دفع می‌شود. 

صفحه 27:
‎12s‏ ۲۰ ۲۲۲۵ الا ‏مهره‌داران ‏همة مهردداران كليه دارند. ماهيان غضروفى (مثل كوسه ها و سفره ماهى ها) كه ساكن أب شور هستند. علاوه بر كليههاء داراى غدد راست رودهاى هستند كه محلول نمك (سديم كلريد) بسيار غليظ را به روده ترشح مىكنند. ‏درماهیان ار اسمزی مایعات بدن از محیط: آب می‌تواندوارد بدن شود. براى مقابله با جنين مشكلى. ماهيان آب شيرين معمولا آب زيادى نمى نوشند (بازو بسته شدن دهان در ماهىها تنها به منظور عبور آب و تبادل گازها در آبشش‌هاست). این ماهی‌ها حجم زیادی از آب را به صورت ادرار رقیق دفع می‌کنند. ‏در ماهیان آب شور فشار اسمزی مايعات يدن كمتر از فشار اسمزى محيط است؛ بنابراين لب ‎bls‏ به خروج ازبدن دارد. در نتيجه. ماهيان دريابى مقدار زيادى آب مى نوشند. در اين ماهيان برخى یون‌ها توسط کلیهبه صورت ادرار غلیظ وبرخی از طریق یاخته‌های آبشش دفع می‌شوند. ‎ ‎ 

صفحه 28:
‎12s‏ ۲۰ ۲۲۲۵ الا ‏در ماهیان اب شور فشار اسمزی مایعات بدن کمتر از فشار اسمزی محیط است؛ بنابراین اب. تمیل به خروج از بدن دارد. در نتیجه, ماهیان دربایی مقدارزیادی آب می‌نوشند. در این ماهیان برخی بون‌ها توسط کلیه به صورت ادرر غلیظ و برخی از طریق یاخته‌های آبشش دفع می‌شوند. ‏مثانة دوزیستان محل ذخيره آب و بون‌هاست. به هنگام خشک شدن محیط, دفع ادرار کم: و مثانه براى ذ+ ‎ ‏رذ بيشتر آب بزرك تر مى شود وسيس بازجذب أب از مثانه به خون افزايش يبدا م ىكند. ‎ ‏كليه درخزندكان وبرندكان توانمندى زيادى دربازجذب آب دارد. برخى خزندكان وبرندكان دريلى وييابانى كه آب دريايا غذلى نمك دار مصرف م ىكنند. مىتواتد نمك اضافه رالزطريق غدد نمكى نزديك جشوبازبان. به‌صورت قطره‌های غلیظ دفع کنند (شکل ۱۳). ‎ ‏شکل ۱۳-غدذنمکی ‎ 

صفحه 29: