صفحه 1:
صفحه 2:
توسعه اقتصادی
برنامه ریزی
واحد تهران جنوب
دانشکده حسابداری و مدیریت
فیجسال او ٩۳2۹۴
دکتر درویش
iran.blog.ir
صفحه 3:
شرطهای اخذ درس
۱- اخلاق
۲ ورزش
۲- خط
JB” هل پستوگر الَذِينَ یعلمون وَالَّذِينَ لا يعلمونَ
تما یر وا الالباب"
نو با کساتی کدی دندز کنات hd
#
مى شوند *" «بورة مباركازض أيشرهة جه
صفحه 4:
نحوه ارزیابی کلاس وشیوه تدریس
” حضور وغياب در كلاس : طق متررات آموزشی در 2
كلاس تاكيد دوسه عليه غريت مسر وو علق رين من فود
حل تمرينات و مسايل سركلاس
سوالات و پرسشهای سر کللاس (اختیاری و اجباری)
انتخاب یک موضوع بمنظور انجام تحقیق (اختباری)
سس[ |
صفحه 5:
۱- قبل از استاد وارد کلاس شوید .
۲- سکوت را مراعات فرموده وهنگامیکه سوالی داشتید فقط دست بلند کنید .
۳- در زمان کلاس درس از موبایل استفاده نکنید .
با تشكر
صفحه 6:
منابع درس
۱- شاخصهای توسعه اقتصادی از دیدگاه اسلام .
تاليف : محمد جمال خليليان .
۲- توسعه و مبانی تمدن غرب : شهید مهندس سيد
مرتضی آوینی ( سید اهل قلم ) .
۳- کتاب توسعه اقتصادی و برنامه ریزی. تالیف دکتر
aly موسوی جهرمی » انتشارات: دانشگاه ييام نور.
# با تشکر از دکتر لشکری عضو هیات علمی دانشگاه
8 نور 5
صفحه 7:
مقدمه
اول : کلیات مفهوم رشد و توسعه اقتصادی
دوم : تاریخ فرآیند توسعه
سوم : کشورهای در حال توسعه
ششم : روشهای دستیابی یه توسعه اقتصادی
هفتم : نقش دولت در توسعه اقتصادی
هشتم : توزیع درآمد و توسعه اقتصادی
نهم : نقش آموزش در توسعه اقتصادی
دهم : فن آوری و توسعه اقتصادی
یازدهم
ازدهم : فرآیند توسعه در ایران
نامه ریزی اقتصادی
صفحه 8:
هدف های آموزشی درس:
. آشنایی با مفاهیم. روش های اندازه گیری. نظریه
ها و الگوهای مختلف رشد و توسعه اقتصادی در
Loo
۲ آشنایی با نحوه مقایسه سطح توسعه کشورها و
فرایند برنامه ریزی اقتصادی
۲ آشنایی با مفهوم و مباحث الگوی اسلامی-ایرانی
بگرفت و اقتصاد مقاومتی
صفحه 9:
تعاریف پایه در ارتباط با انسان
حق امری است ثابت و پایدار که علت ثباتش تطلبق با هستی هدفداری است
که اتکاء آن هستی هدفدار هم جز به هستی آفرین نیست.
حقوق مجموعه قواعد. نظام ها و مقرراتی است که برای تنظیم روابط افراد و
اردنظم وضع کردیدهرو دارای منت اجرایی کافی وعوتر آنتت:.
لحقوق بشر آن امور ثلبت و پایدار و مشترک در همه انسانهاست که هر انسانی
به جهت انسان بودن و فارغ از رنگ. نژاد. زبان» ملیت. جغرافیاء اوضاع و احوال
متغیر اجتماعی یا میزان قابلیت و صلاحیت ممتاز و فردی باید آن را دارا باشد و
این حق را خالق انسان در آغاز تولد برای او قراٍ داده است.
نظم یک نوع رابطه ی هماهنگ میان اجزای یک مجموعه. برای تحقق یافتن
اهدف مشخصی است.به گونه ای که هر جزیی از اجزای مجموعه. مکل دیگری
é فقدان هر یک سبب می شود که مجموعه, هدف خاص و اثر مطلوب را از
ود ۴
صفحه 10:
تعاریف پایه در ارتباط با انسان
آزادی. حق ناشی از میل افراد و تمایلات آنها | a
عدللت قرار گرفتن هر چیز در جای خود و حق هر صاحب حقی رابه او
اعطا نمودن است » “le
عدّل جه بود آب ده اشجار را ظلم چه بود آب دادن خار را
عدل وضع نعمتی در موضعش نه بهر بیخی که باشد آبکش
دموکراسی واه ای است برگرفته از واه های یونانی دموس ( 060005 ) به
معنی مردم و کراسیا 2اه يا 0ا۵) به معنی قدرت (یاء حکومت. حاکمیت) ؛ در
مجموع یعنی حکومت مردم .
عزت نفس یا حرمت نفس ( ۲۵93۲0 561۴). باور و اعتقادی است که فرد.
درباره ارزش و اهمیت خود دارد.
که حرمت نفس دارد معتقد است که انسان مقذس است و به دليل اين
تقدس نمیتوان او را قربانی اعتقادات و ارزشهای دیگران کرد.
صفحه 11:
مقدمه
اصول پایه تحلیل اقتصادی
* انسان موضوع اقتصاه است نه اشیاء
* زير بنای هر نظریه اقتصادی فرهنگ مربوطه قرار دارد .
* تحلیل اقتصادی کوتاه مدت و دراز مدت متفاوت است .
*اندازه اقتصاد در تحلیل اقتصادی موثر است .
مهمترین موضوع اقتصاد
۱اشتغال
0
صفحه 12:
مقدمه
اصول زیربنایی هر نظام اقتصادی
اسيم دل و مجاه خاو
* قوه قضائیه ( حقوق مالکیت )
* نظام مردمسالار کارآمد
*قوانین و مقررات قوی
قرلن مجید نازلهی مقام علمی پروردگار و عصارهی عللم وجود است ؛ و بدون
ترمید مطلبی نیست که در آُن بل چست و"چوو تحقیق نيشده متا بداشت از قرلی ناه مقدمات
دار كه بدون اين شرايط و مقدمات هركز تمىتوان در آن د. رای بی رنه قدم گذاشت.
coli oly lj Y ab) 3 یرو ما شیم سوه رکه رس یه 1
خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملتى) را تغيير نمىدهد
& آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغيير دهند!
محور تمام تحول ها همان جهش نفسانی و تغییر درونی است .
صفحه 13:
مقدمه
-١ خواسته ها و نيازهاى انسان فراوان و رو به افزايش ( نه نامحدود )
۱-۱- نیازهای معقول و متعارف ۲-۱- آرزوها و امیال
۴ فرهنگ جامعه ( فرهنگ کار و نه مصرف گرایی )
# تربیت انسان ( بعد مادی و بعد معنوی )
۲- منابع موجود محدود : منابع شناخته شده و آماده در هرزمان د
همان مقطع کافی نیست .
؟از همه امکانات طبیعی و انسانی کره زمین استفاده نمی شود .
اراضی قابل کشت کشور و معادن و افزايش تولید نفت صیانتی
“از امكانات طبیعی و انسانی کره زمین به صورت بهینه استفاده
)نمی شود . دانش فنی . نوآوری و بهره وری ( دانش هسته ای )
صفحه 14:
جهان
جهان نامی رایج برای مجموعه تمدن انسان, به ویژه تجربه بشرء
تاریخ يا به طور کلی وضعیّت بشر است.
واژه جهان هم در معنی زمین و هم در مورد کیهان و همچنین کل
هستی کاربرد دارد.
از واه جهان برای اشاره به هر مجموعه بزرگ نیز استفاده میشود
. برای نمونه جهان ایرانی. جهان عرب. جهان ادبیّات و غیره. از
نظر ريشه. واه جهان دگرگونشده واه گیهان پهلوی است.
واژههای کیهان و گیتی نیز از همان ريشه آمدهاند.
عمر جهان برابر با ۱۷ر ۰ ۱۳۷۵ میلیارد سال
صفحه 15:
جهان
جهان هستی
جهان سازمانى كاملاً پوا است. این جهان روزی آغاز شد. شاید با یک انبساط بزرگ ناگهانی ماقّه. و ممکن است
روزی پایان یابد. در همین زمان (بین آغاز و پایان) با انبساط بیشتر جهان کهکشانها از یکدیگر دورتر و دورتر
میشوند. جهان با فقالیت و حرکت در حال بزرگشدن است. ستارهها در تمام طول زندگیشان منقبض؛ متبسطء
ومنقچرامنشوند.
رات به دور ستارهها در حال گردشند. کهکشانها میچرخند و دنبالهدارها و
در حال حرکت بر روى مدار خود هستند. عناصرء اتوهاء مولكولها و
تغییر م ىكنند. موجهاى الكترومغناطيسى همه جا هستند (ما براى ديدن أنها بايد بيرون از محوطه وجوديشان
باشیم) ممکن است همه جهان از ماده سیاه ساخته شده ياشد كه ما در اين مورد مطمئن نيستيم.
رايجترين نظريّه در مورد خلق جهان تثورى مهبانك يا انفجار يزرك_است. اين تئورى عقيده بسيارى از
دانشمندان يويك ادوين هليل اخترشناس مشهور قرن بيستم است. مهبانك مىكويد كه جهان بوسيله يك موج
سنككين انرئى و ماده ٠١ ا "١ ميليارد سال ييش بوجود آمدملست. مهبلنك شكل كيرى كازها و ذرّلت موجود
در آسمان و هر چیز دیگری که در آن یافت میشود را نشان میدهد. این نظریّه همچنین انبساط جهان در
آینده را بیان میکند و نیز دور شدن همه اجزلی آسمان. کهکشانهاء ستارهها و و هر چه در آن است. در
انفجار واکنش سریع آغاز شد و ذرات بسیار کوچک تشکیل شدند (دانشمندان میگویند كه
بزرگ یک انفجار نبود بلکه یک موج عظیم بود) و بعد بلافاصله جز اتمی ذرات بوجود آمد (برای خلق
ونوترون) ۰ هیدروین و هلیوم اولین لتمها بودند. از تأثیر لین دو عنصر اساسی بر یکدیگر همه مواذ دیگر
بو جود asl
صفحه 16:
جهان
اندازه جهان
مادّه قلبل مشاهده در فضلییبه وسعت حذّلقل ٩۳۰۰۰ میلیون سال نوری گسترده شدهاست. احتمالاً
بیش از ۱۰۰ هزار میلیون کهکشان وجود دارد که کوچکترین آنها ده میلیون ستاره و بزرگترین آنها
هزار میلیارد ستاره دارد. قطر یک کهکشان نوعی ۳۰۰۰۰ سال نوری و فاصله نوعی دو کهکشان
مجاور ۳ میلیون سال نوری است.
تاریخچه زمین (History of the Earth
توصیف مهم ترین وقلیع و مراحل اساسی در توسعه سیاره زمین از شکل گیری خود تا به امروز
است.تقریباً تمام شاخههای علوم طبیعیبه درک درستی از رویدادهای مهم از گذشته زمین کمک
کرده است.
سن زمین در حدود یک سوم از عمر جهان است. زمین حدود ۴۸۵۴ میلیارد سال پیش از اتحاد
“ خورشیدی شکل گرفته است.
صفحه 17:
جهان
زمین چگونه بوجود امد؟
کشور ایران امروز بخشی از سرزمین بزرگتریبه نام فلات ایران است.
سرزمین مرتفعی که بین رشته کوههای زاگرس در غرب و فلات تبت و
پامیر در شرق شکل گرفته است. فلات ایران بخشی از قاره بزرگ
اوراسیا محسوب میشود.
زمين ميلياردها سال قبل از ابر و كاز ميان ستارهای
شکل گرفت. زمان گذشت و گذشتن آن ثلبت کرد که زمینبا بیشتر
سیارهها و شاید با همه آنها فرق دارد. زندگی روی زمین شکل گرفت
و سرانجام موجودات هوشمندی (انسانها) خلق شد که میتوانند
بينديشند. به هستى نگاه و درباره آن سوّال کنند.
صفحه 18:
جهان غيب
جهان غرب. كشورهاى غربى و يا غرب در علوم جغرافياى سياسى به مجموعفلى از كشورها و ملتهاى
عموماً ساكن كشورهاى واقع در اروباى مركزى و غربى و كشورهاى شمال قاره آمريكا كفته مىشود. اكر جه اين
واه در اصل معنی تحتالقظلی جذرافبیی این ناحیاست که شامل کشورهای موجود در نیمکره غربی زمین
میگردد. ما لین ولّه محدود به لین مرزهاى جغرافيليى نمىكردد و كشورهليى مانند استراليا و ثيوزلند كه در
نیمکره شرقی زمین قرار دارد نیز جز جهان غرب محسوب میگردد زیر! از لحاظ فرهنگی مشابه کشورهای
غربی میباشند. اين واژه به فلسفه غریی و ثرهنگ کشورهای غربی نیز اشاره دارد.
فرهنگ غرب از حوضهی دریای مدیترانه و اطراف آن سرچشمه گرفته و آغاز شده است و غالب اوقات از بونان
و رم به عنوان بنینگذران فرهنگ غربی یاد ميشود. فرهنگ غربی ابندا در شرق و غرب خود گسترش یافت و
سواحل دریای سیاه را دربرگرفت و مناطق بیشتری از سواحل مدیتران را شامل شد. در لین بین فرهنگ غربی
از فرهنگهای غني. خاورنزدیک باستان مانتد فنیقیها,کرتاژها, مبانرودان و مصر با پذیرفت. بعدها
نها به سمت شمال دریای مدیترنه نیز رفتدد و غرب مرکز, جنوب شرق, شرق و شمال اروبا را نیز تحت
سلطهی خود درآوردند. مسیحیسازی بلفارستان OF) نهم میلادی», مسیحیسازی روس-کیف (قرن دهم
میلادی), مسیحیسازی اسکاندیناوی (قرن داوزدهم میلادی) و مسیحیسازی لیتولنی ( قرن چهاردهم میلادی)
باقی نواحی اروپا را نیز به تمدن غربی اضافه کرد.
نقشه کشورهای غربی
7
5 9
صفحه 19:
فصل اول
کلیات مفهوم رشد و توسعه اقتصادی
صفحه 20:
طرح درس
۱1-۱- پیدایش نظریه توسعه اقتصادی
۲ ۱- رشد اقتصادی
۲-۱-توسعه اقتصادی Oo
صفحه 21:
۱-اپیدایش نظریه توسعه اقتصادی:
Rim jf ae” جهلنی دوم (از سال ۱۹۳۹ تا
۵ میلادی معادل ۱-۱۲۱۸ ۱۳۲۴ شمسی)
برای جبران خسارت های وارد شده به
کشورهای درگیر در جنک نظریه توسعه
اقتصادی کشورها مطرح شد.
*امروزه علم اقتصاد به شاخه های متعددی
بم ميشود كه يكى از آنهاء شاخه اقتصاد
سعه است.
صفحه 22:
۲-۱ تعریف رشد اقتصادی
| رشد ترجمه کلمه(00000) به معنی بزرگ شدن
است
سک gre ی و عددي دارد و یا یک معیار قابل
فول قبلا ناه کی اسسک مفل فده ورن مس و
أ رشد تفییر کقی هر متفیر طی يك دوره زملنى معين
"رشد اقتصادی افزلیش تولید ناخللص ملی یک ر در
یک دوره زمالی معین می باشد. (موسوی ۳
7 در اثر رشد مثبت اقتصادی. یک کشور قادر خواهد بوذ
نیازهای_مصرف کنندگان (مصرف واقعی و کاذب) ر
بیشتر برآورده نماید .
صفحه 23:
۲-۱ تعریف رشد اقتصادی
نرخ رشد اقتصادی به صورت زير محاسبه می شود:
تولید ناخالص ملی در دوره جاری GNP:
تولید ناخالص ملی در دوره قبل :601۳0
GNP -GNP, _
GNP 43 > 3 =———* x 100
2 GNP,
صفحه 24:
تعربف رشد مدرن اقتصادی
افزايش بلند مدت ظرفیت تولید
به منظور افزایش عرضه کالاهای
هر چه متنوعتر به مردم را رشد
صفحه 25:
ویژگیهای رشد مدرن اقتصادی
۱- افزايش ذاتی در نرخ رشد جمعیت
۲- افزایش نرخ تولید سرانه
۳- تأثیر نافذ تکنولوژی و تغییرات سازمانی بر روی کارایی در
۴- تحولات ساختاری در اقتصاد و در بخشهای مختلف
تولیدی
۵- تغییرات تکنولوژیک مهمترین عامل تغییرات در تولید
#شهای مختلف و توزیع تیروی کار بوده است.
صفحه 26:
عوامل موثر بر رشد اقتصادی:
میزان رشد اقتصادی. تحت تاثیر دو گروه عوامل
زیر افزایش می يابد:
AS افزايش عوامل تولید از نظر کمی (نیروی .١
سرمایه. ماشین آلات. مین و سابر منابع طبیعی)
منابع و افزايش کیفیت عوامل dingy تخصیص ۲
. تولید و ارتقاء بهره وری
صفحه 27:
=
8
۲-۱ تعریف توسعه اقتصادی
لفظ توسعه از ریشهی «و سس ع» و به معنای ایجاد وسع و فراخی و
گسترش و بهبود است. خود این لفظ ترجمهای است از یک کلمهی
فرنگی 6100۳06۲۱ 06۷) ) است .
در تعاریفی که از توسعه اقتصادی ارائه شده به طور ضمنی به مفهوم
بهبود و گسترش وضع اقتصادی کشورها اشاره شده است.
توسعه اقتصادی فقط به رشد اقتصادی محدود نمی شود بلکه در بعد
گسترده تری مسائل مربوط به فقر. عدللت. شهر نشینی. مهاجرت.
بیکاری, توزیع درآمد و ساير شاخصهای اجتماعی را نیز در بر می
آگیرد.
له اقتصادی. افزایش مداوم [و درازمدت ) ظرفیت تولید یک جامعه
که بر اساس تکنولوژی درون زا و پیشرونده (موسوی جهرمی )
صفحه 28:
۲-۱ تعریف توسعه اقتصادی
دلی سیرز (56675 0۷۵۱6۷) رئیس موسسة اطلاعات توسعه ای دانشگاه ساسکس
می گوید در مورد توسعه هرکشور باید به سه سوال اساسی پاسخ دهیم:
۱ فقر چه تغییری کرده است؟
۲. بیکاری چه تغییری کرده است؟
۳. ابرابری چه تغییری کرده است؟
پیامدهای توسعه اقتصادی
افزايش سهم صنعت و کاهش سهم کشاورزی در تولید ملی.
افزایش شمار شهرنشینان و کاهش جمعیت روستایی.
افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه
فزا 29 اشتغال
صفحه 29:
۰۱ معیارهای اندازه گیری توسعه اقتصادی
بسیاری از اقتصاد دانان تلاش نموده اند تا
معیارهای کمی و قابل اندازه گیری برای درجه
توسعه یافتگی جوامع ارائه نمایند. برخی از اقتصاد
دانان نیز شاخصهای کیفی برای اندازه گیری
درجه توسعه یافتگی ارائه نموده اند. شاخصهای
مع در طول زمان متکامل تر شده اند.
صفحه 30:
مهمترین شاخصهای اندازه گیری توسعه عبارتند از:
۱- تولید ناخالص ملی (GNP)
۲- نوی اه واقمی
5 وید سا واقبی
۲ توزیع درآمد
وسعت فق
هن لفقل
at > اختار اقتصاذى
۷ تمرکززدایی و افزایش نرخ مشار
لقتني Fay Ou
٩ دسترسی به امکانات آموزشی
۰ شاخص توسعه اسان
شاخص برایری قدرت خرید (۳۳۴)
بدليل آنکه سطلح قیمت محصولات و خدمات در کشورهای مختلف جهان یکسان نیست. مجموعهی از قيمتهاى حاكم در يك كشور هر نظر
گرفتهمیشود و از آن بای ارزیابیقیمت تمام کالهایتولید شده در سیر کشورهااستفدهمیشود
شاخص درآمد بابنار (551 ,63018 :در این روش هزينههاى زيستمحيطى كه در جريان توليد و رشد اقتصادى ايجاد مىكردد نيز در
های ملیمنظور گردیده (جه به عنوان خسارت و جه به عنوان بهبود منايع و محيط زيست) و سيس. ميزان رشد و توسعه بدست مىأيد.
على اناير فلت ها نات رز نضمیماش act افو و تارب سا تشه بای
صفحه 31:
1 توليك ناخالض ملى
اولین شاخص اندازه گیری توسعه اقتصادی eeu! | زر
تمام کالاها و خدمات نهلیی تولید شده به قیمت جاری wb
یک دوره مالی معین._معمولا یک سال است.
* به نظر می رسد کشوری که تولید ناخالص ملی بالاتری
و و امکانات بیشتری برخوردار
ايت تا ا مه کننده است زیرا متغیرهای
شد »رشد جمعيت. توزيع
om اي ل سا توليد خود
مصرفی انعکاس مناسبی در آن ندارند.
aa | همين دليل شاخص ديكرى به نام توليد لم
واقعی سرانه تعریف شده است که
ف a, Al کند.
صفحه 32:
۲. تولید سرانه واقعی
* تولید واقعمی سرانه عبارت است از تقسیم تولید
ناخالص ملی به قیمتهای ثابت تقسیم بر کل
ت كشور.
" لین شاخص لثر رشد جمعیت و رشد قیمتها که در
تولید ناخللص ملی اسمی وجود داشت را تعدیل
می کند ولی اثر توزیع درآمد . تولید برای
خود مصرفی . اقتصاد زیر زمینی و الودگی
محیط زیست را منعکس نمی کند.
صفحه 33:
۲. توزیع درامد
"شامل سهم دهک هاى كوناكون د رآمدی است که
نشان مى دهد اقشا . أن اذراسكد جه
سهمی دارند.
"بیشتر بودن درآمد یا تولید ناخللص واقعی سرانه.
الزاماً موجب برخورداری آحاد جامعه نیست و
برخورداری و رفاه جامعه بستگی به توزیع مناسب
درآمد دارد.
"برای اندازه گیری توزیع درآمد. ابزارهایی ۳
ضریب جینی» منحنی لورت شاخص تايل و
اتکینسون وجود دارد.
صفحه 34:
در هر سطحی از درآمد ملّی سرانه. هرجه توزيع
درآمد ناعادلانه تر باشد و پا هرچه سطح
متوسط درآمد پایین تر باشد» میزان فقر
وسعت فقر به دو عامل بستگی دارد:
۱. سطح متوسط درآمد ملّی
© ۲ درجه نابرابری در توزیع درآمد.
صفحه 35:
۱ ۵ نرخ اشتغال
1٠ "هرچه تعداد بیشتری از نیروی کار فعال جامعه
a, کار تمام وقت مشغول شوند و نسبت
شاغلین به کل نیروی کار جامعه افزلیش یابد.
تولید ناخللص ملىء درآمد واقعی سرانه و رفاه
اقتصادی جامعه افزایش می یابد.
<نرخ اشتغال شاخص مناسبی برای اندازه گیری
© درجه توسعه یافتگی کشورها میباشد.
صفحه 36:
۶ تغيير ساختار اقتصادی
* اين شاخص نخستین بار توسط اقتصاددان
مشهوری به نام کولین کلارک مطرح شده
است.
افزوده در بخش های خدمات و صنعت نسبت
به بخش کشاورزی است که در فرایند طبیعی
بهم توسعه صورت می پذیرد.
صفحه 37:
.واكذار كردن امور اقتصادى به مناطقء استان هاء
شهرها و روستاها و كاهش حجم فعاليت هام
اقتصادی دولت مرکزی_و سپردن آن به مردم
به منظور افزايش کارایی را تمرکز زدایی
میگویند.
هرجه ميزان تمركز زدايى بيشتر باشدء كشور
© توسعه يافته تر تلقى ميشود.
صفحه 38:
۸ دسترسی به امکانات بهداشتی
نظير بالا بودن اميد به زندكى_و
متوسط طول عمرء يايين بودن
نرخ مرگ و مير كودكانء
دسترسی به لب آشامیدنی
© سالم و...است.
صفحه 39:
اميد به زندکی
© اميد به زنسكى يك شاخص آمارى است كه نشان مىدهد متوسط طول عمر در يك جامعه جقدر
است و یا به عبارت دیگر هر عضو لن جامعه چند سال میتواند توقع داشته باشد. هر چه
شاخصهای بهداشتی و همچنین درملنی بهبود یلبد امید زندگی افزلیش خواهد یافت و از اين رو
این شاخص یکی از شاخصهای سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست. امید زندگی زنان
در همه جوامع چند سال (در کل جهان چهار و نیم سال) بیشتر از مردان است.
٩ مطابق آمار سازمان ملل کشورهای ژاپن, هنگ کنگ, ایسلند. سویس و استرالیا به ترتیب در
جهان مقامهای اول را دارند که با حدود ۸۲ سال از میانگین جهانی ۲۲ درصد بالاتر است.
کشورهای سوازیلند. موزامبیک. زیمباوه. سیرالئون و لسوتو نیز به ترتیب در پایین ترین رده
قراردارند. امید زندگی در لین کشورها حدود ۴۲ سال است که ۳۸ درصد کمتر از میانگین جهانی
و نصف کشورهای بالای جدول است.
0 امید زندگی در ایران برای زنان ۷۲۶ برای مردان ۶۹۴ و در کل ۷۱ سال است که ۵۵ درصد
از میانگین جهانی بالاتر است و ایران را در بین ۱۹۵ کشور در رتبه ۱۰۹ قرار میدهد.
صفحه 40:
0 ید
ی -
ال و ا 2 سح
قيطا اسه سا تك اموا ناكا د ناا افو
سفه اد ی ماسم مه یت
صفحه 41:
از شاخصهایی که مورد تاکید سازمان ملل متحد
قرار دارد» گسترش امکانات آموزشی و دسترسی
سهل و رایگان تمامی افراد به امکانات آموزشی
است.
"افزایش باسوادی تنها شرط لازم برای ارتقاء
فرهنگی و علمی است. اما شرط کافی آن است که
نظام آموزشی لین کشورها به سطح بالاترین نظام
© های آموزشی در جهان ارتقاء یابند.
صفحه 42:
۰ . شاخص توسعه انسانی 92۷2۱۵۴۱۸8۱۲ لنهمابابا
(INDEX
“لين :شاخص ميانكين بوزني:سادة ان سه شاخضی
امید به زندگی در بدو تولد. نرخ با سوادى
بزرگسالان و قدرت خرید واقعی افراد بدست
می wal
“اميد به زندكى ؛ وضعيت بهداشتی کشوره نرخ
باسوادی وضعیت علمی کشور و قدرت خرید
واقعی وضعیت دسترسی به امکانات مادی لازم
@ برای زندگی را نشان می دهد.
صفحه 43:
۱۷۱۵۲۸۵۱۱ 0۶۷۴۱۵۴۱۸8۱۱۲( شاخص توسعه انسانی . ٠
(INDEX
دامنه تنیر HDI بین صفر و یک است:
۷ ار 0.5> ۱۵1 0.05 باشد کشور در مرحله پاین توسته انسانی فرار دارد.
۶ اگر 0.۵> |۱0 0.55 باشد کشور در مرحله متوسط توسته انساني فرار دارد.
“” اگر 1.0> ۲۵1 0.85 باند کشور در مرحله پالای توسعه انسانی فرار دارد.
© برای معال» اميد به زندكى در كشور زّاين ۲۸ سال و در كشورهاى در حال
توسعه به طور متوسط ”ع سال است (متوسلى. 72:1787)
صفحه 44:
برنامه های توسعه سازمان ملل متحد بر مفهوم و اندازه گیری توسعه
پر اساس شاخص توسعه انسانی 6۷6/۵0۵/6 ۲۷۵۱۵7 :۲۱۵۱
تاکید دارد. این شاخص نه تنها بر پایه در آمد واقعی. بلکه بر
اساس شاخصهای اجتماعی مانند امید به زندگی. میزان باسوادی
بزرگسالان و تحصیلات عالیه مبتنی است.
# بر اساس تعریف غربی ؛ایران با شاخص توسعه انسانی ۰/۷۰۷ و
رتبه ۸۸ در سال ۲۰۱۱ از میانگین کشورهای گروه شاخص
بالا) ۰۰۷۴۱ (پایین تر اما از میا
نگین ۸۵۴۸ ۰ کشورهای جنوب آسیا
بالاتر است . در میان کشورهای منطقه سری لانکا و هند با رتبه های
۷ و ۱۳۴ از نظر جمعیت و شاخص ۲۱9۱ به ایران نزدیک هستند.
صفحه 45:
نقشه جهان نشاندهنده شاخص توسعه انسانی بربایه کشور(۲۰۱۰)
~ ری
”
3لا سيار بالا (کشورهای توسعمافنه)
3 الا (کشورهای درحال توسعع)
متوسط (كشورهلى مرحاك توسعة).
صفحه 46:
ویژگیهای توسعه اقتصادی
-١ تدریجی بودن
۲- خودگردانی و استمرار
ay خود اتکایی
۴- خود کفایی
صفحه 47:
۱- تدریجی بودن
تحول در ابعاد و ساختارهای
اجتماعیء بنیادهای سازماني.
نگرشها و باورهای مردم در طي
صفحه 48:
- خود گردانی 9 استمرار
اگر نظام اقتصادی و همچنین ساختارهای
اجتماعی یک کشور طوری سازماندهی شده
باشند که در یک شبکه مرتبط و هماهنگ
نیازهای یکدیگر را خود برآورده نمایند » در
صورت بروز بحران قادر خواهند بود که به
حرکت خود به سوی توسعه ادامه دهند.
صفحه 49:
_Y حود اتکایی
ضروری است که کشور در جریان تولید کالاها
استراتزيك و مورد نیاز جامعه نظیر بذر اصلاح شده.
کود شیمیایی . آب و ماشين آلات كشاورزى به عوامل,
ode خا است نداشته باشد.
همبستگی و ایجاد وابستگی متقابل نه تنها یک
ضرورت بین المللی است بلکه موجب رشد و رونق
سادی جوامع می شود.
صفحه 50:
۴- خود کفایی
کشور باید در تولید کالاهایی که در تأمین
نبازهای اولیه کشور_نقش اساسی دارند
نظیر گندم و برنج و همچنین در تولید
کالاهایی که_دارای بیشترین پیوندها
خود كفا باشد.
2 ,
صفحه 51:
آرمان های نو شدن
میردال شاخص های را برای ارزیابی توسعه که آنهارا آرمانهای نو شدن می نامد به شرح زیر بر میشمارد:
خردگرایی
توسعه دانش و اجرای موثر برنامه ریزی توسعه
افزایش بهره وری
ارتقا سطح زندگی
برابری اقتصادی و اجتماعی
بهبود نهادها و رفتارها و عادات و رسوم
استحکام و قوام ملی
استقلال ملی
دموکراسی به طور ريشه ای و گسترده در جامعه
اتضباط اجتماعی
توسعه مدنظر غرب توسعه اقتصادی و بر مبنای اومانیسم ( انسان محور) و لذت پرستی ( لذت بدون
a)
صفحه 52:
توسعه پایدار
پایداری سه مشخصه اصلی دارد:
الف) زمینه پایدار منابع که از بهرهوری جمعیتها و
اکوسیستمها حاصل میشود.
ب) فراوانی پایدار و تنوع زیستی گونههای فردی در زمینه
اکوسیستمها نسبت به بهرمبرداری انسانی و به طور کلی تر
مداخلات انسان
ج) توسعه اقتصادی پایدار بدون تخریب منابع موجود برای
نسلهای آینده.
a پایدار توسعه با توجه ویژه به محیط زیست است .
صفحه 53:
كيفيت زندكى
شاخص كيفيت زندكى
مردم در کشورهای توسعهیافته به رفاه اقتصادی دست یافتهاند ولی, احساس نمیکنند که
» از کیفیت مطلوبی برخور داز باشد. پس. رشد شاخص تولید ناخالص a5 (GDP) sls
Sat شید از است» نمی توانن معیار بهبوک كشي زندگی موی سید از از اين رو برای
نخستين باره در ل ۵ میلادی. واحد اطلاعاتی اکونومیست ()/۶). شاخص اقتصادی و
بهبندی کشورهای جیان, ارآئه کرد. این معیار رتبهبندی کشورها را
نام گذاری کردهاند.
ترقی مادی: سرائه تولید ناخالص ملم
سلامتی: امید به زندگی در بدو تولد
ثبات سیاسی و امنیت: نرخ ثبات سیاسی و امنست
زندگی خانوادگی: نرخ طلاق (در هر هزار نفر)
زندگی اجتماعی: نرخ حضور در اماکن مذهی یا عضویت در سندیکاهاٍ
اقلیم و جغرافیا: عرض جفرافیائی» شرایط اقلیمی بین گرمتر و سردتر را مشخص می سازد.
امنیت شغلی: نرخ بیکاری
@— متوسط شاخصهای آزادیهای مدنی و سبا
جنسیتی
صفحه 54:
ف هد سوت 2 تم AT نحه؟
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
شاید جامعترین مدل مفهومیخوشبختی متعلق به پژوهشگران بهداشت روانی باشد که در
اين زمينه كارهاى باارزشی انجام دادهاند. اینان خوشبختی را یکی از موّلفههای بهزیستی
ذهنی ۷۷۵۱۱-۵61۳9 sul» Subjective
از دید آنان. جلوههای گوناگون بهزیستی ذهنی, نشانه سلامت روانی است. بهزیستی ذهد
به معنای ذهنیتی است که فرددربارهکیفیت زندگیش درد تا حد بسیر شبیه معیارهای
ذهنی کیفیت زندگی است. جامعترین مدلی که در این باره در ادبیات موجود است. متعلق
به کوری کیز (6۷6۵5 0۳6۷)) است که برای بهزیستی ذهنی سه وجه قائل است:
* بهزیستی احساسی: که دو بعد دارد: بعد اول, داشتن احساس خوب و نداشتن احساس بد
به زندگی است. این بعد همان خوشبختی است و ماهیتی احساسی دارد. بعد دوم» رضایت
کلی از زندگی است که ماهیتی شناختی دارد. در صورتی فرد از بهزیستی احساسی بالایی
برخوردار خواهد بود که بگوید از زندگیش راضی است واغلب اوقات نسبت به زندگی
احساس خوبی دارد؛ نه احساس بد.
نكاهى به تاريخ فلسفه. نشان میدهد که بهزیستی احساسی, که معرف زندگی خوب است.
همواره از جانب. متفکران سرشناسی چون اپیکورهابز استوارت میل و آکیناس مورد تأکید
“B است.
صفحه 55:
ف هد سوت 2 Sa: AT had
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
بهزیستی روانی: نشانگر چالشهایی است که فرد در تلاش برای انجام امور زندگی و تحقق
استعدادهاى منحصر به فردش با آن مواجه مىشود و شامل ع بعد زير است:
.١ خود را قبول داشتن: به معناى داشتن ارزيابى مثبت از خود و زندكى خويش
۲ رشد شخصی: این حس که شخص مدام در حال رشد و توسعه است
۳ داشتن هدف در زندگی: این باور که زندگی فرد پرمعنا و هدفمند است
۴ رابطه مثبت با دیگران
4 تسلط برمحيط: توانايى اداره: رندكى :وجهان بيرافون به شيوه اى اثريخشن
۶ خودمختاری: احساس تسلط بر نفس
صفحه 56:
Sy cae: aT had 1 ۳۳
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
بهريستى اجتماعى :معرف ارزيابى قرو از كيفيت عملكردش بد محيط اجتماغى است واه
بعد دارد:
۱ انسجام اجتماعی : ارزیابی فرد از کیفیت رابطهاش با اجتماع و جامعه محلی و اين که
شخ ها چواعد احساش میکند كهايا ديكرانى كه واقعيت اجتماعى زندكيش را تشكيل
میدهند (همسایگان, همکاران...) وجه مشترک دارد و تا جه حد به جامعه محلى و اجتماع
خويش احساس تعلق م ىكندء
؟. تأثير اجتماعى : ارزيابى فرد از ارزشى كه براى جامعه دارد و اين باور که در جامعه
عضوى است مؤثر و مهم و در اين دنيا وجودى است باارزش.
۳ پیوستگی اجتماعی: ادراک فرد درباره کیفیت سازمان دهی و نحوه عمل دنیای اجتماعی
و دغدغه فهم این دنیاء پیوستگی اجتماعی مترادف است با معنادار بودن زندگی و شامل
ارزيابى فرد است از اين كه جامعه اى كه در آن زندكى مىكند. قابل فهم: حساس و قابل
؟. تعلی اجتماعی: رزیابی فرد است از پتانسیلها و مسیر حرکت جامعه و احساس اين که
جامعه يتانسيلهايى دارد که به كمك نهادها و شهروندانش محقق شدهاند.
ش اجتماعى: نكاه مثبت به طبيعت انسان و احساس راحتى در رابطه با ديكران و
اعثماد به ديكران: و اين باور كه ديكران مىتوانند مهربان و سخت كوش باشئد.
صفحه 57:
هد ی ry ت 4 . ۰ 9
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
کیز. بعد بهزیستی روانی و اجتماعی را نشانه کارکرد مثبت میخواند. و میگوید. اگر فرد شرایط دو
بعد بهزینتی اخساسی (احباین خوب و زضایت از زندگی) و ۱۱ بعد کارکرد مقبت را :داشته باشده
أز سلامت روانی:برخوزذار است-وی این وضعیت را بالندگینمینامد: افراد.بالنده احسامن خوین یه
زندگی دارند و در رابطه با دیگران و در جامعه. فعال و سازنند.
كيز نبود سلامت روانی را پژمردگی میخواند. افراد پژمرده. احساس خوبی به زندگی ندارند و کارکرد
زوانى و اجتماغي شان مشكل دارد. اين افراد دجار باس و نوميدى بوده و pe خود را پوچ و خالی
میبینند. این وضعیت با افسردگی تفاوت دارد. در مطالعات كين در چنین افرادی علایم افسردگی
مشاهده نشده است.(کیز, ۰۲۰۰۲
در بسیاری از جوامع از جمله. امریکا و ایران. پژمردگی زنگ خطری است که به ویژه جوانان را
تهدید میکند. در مطالعه ببارزشی که اخیرا مسعود نصرت آبادی و محسن جوشانلو - روان شناسان
دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران - پر روی نمونه ای مرکب از ۲۳۴ نفر از دانشجویان
دانشگاه انجام دادهاند. با استفاده از مدل سه وجهی کیز درباره بهزیستی ذهنی؛ و بر اساس تعریف
كيز از سلامت روانی, دریافتند که ۶/۱۵ درصد از دانشجویان مورد مطالعه (۲۵ نفر)؛ بالنده و ٩/۱۷
درصد (۴۰ نفر). پژمردهاند
از شاخص بهزیستی ذهنی. دانشگاه میشیگان در پروژه ای با نام "مطالعات ارزشهای جهانی " که
۰ سال سابقه دارد. برای ارزیابی و رتبه بندی کشورها از نظر خوشبختی استفاده کرده است.
در گزارش ۲۰۰۴ این دانشگاه, ۷۹ کشور رتبه بندی شدهاند. ۸ رتبه اول از نظر خوشبختی, به
به کشورهای پورتوریکو مکزیک, دانمارک» کلمبیء ایرلند. سوییس هلند و کانادا تعلق دارد.
رتبه بندی» امریکا رتبه ۱۵ و ایران رتبه ۴۸ را کسب گرده است.
صفحه 58:
۳۳ 1 تما ستجيد؟
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
همین بررسی نشان میدهد که برای امریکاییهاء احساس خوشبختی مهم تر از پول و سلامت
اخلاقی و حتی رفتن به بهشت است. در کل جهان, کمتر از ۶۵ درصد مردم» احساس خوشبختی در
حد متوسطی را اباز داشتهند.
آمریکاییانی که درآمدشان بیش از ۱۰ میلیون دلار در سال است. خود را کمیخوشبخت تر از
آمریکاییان عادی دانستهاند. طبق یافتههای همین تحقیق یک چهارم جمعیت امریکا از افسردگی
ملایم رنج میبرند.
۱. خوشبختی, احساسی است مطبوع درباره زندگی و تجربه ای است لذت بخش که فرد در زندگی
دارد و اغلب يس از آن كه از دست رفت شخص به وجود آن پی میبرد.
۲. شخص با پول میتواند میزان معقولی خوشبختی بخرد . ولی برای یک فرد معمولی دو برابر شدن
حقوق, اثر به مراتب کمتری بر خوشبختی دارد تا حوادث مهم زندگی چون ازدواج
۳ در سطح جامعه موضوع فرق دارد. در تمام کشورها- دست کم در غرب که تقریباً همه
پژوهشهای مربوط به خوشبختی در آن چا انجام شده با افزایش ثروت در جامعه. مردم خوشبخت
تر نشدهاند.
۴. خوشبختی با سن, رابطه ای لا شکل دارد.احساس خوشبختی در سنین آغازین و پایانی عمر در
بالاترین حد است.
نسبت به مردان احساس بهتری به زندگی دارند.
ع. بيكارى و طلاق بدترین تأثیر منفی را بر خوشبختی دارد.
صفحه 59:
Spe: AT edad ۳ ۳
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
۷ تحصیلات حتی با کنترل تأثیر درآمد. با خوشبختی همبستگی مثبت دارد.
8. در همه جوامع صنعتى (و نيز شايد در كشورهاى در حال توسعه. به رغم كافى نبودن
شواهد جمع آورى شده) ساختار معادله خوشبختى شكل واحدى دارد. به بيانى ديكره
الكوهاى آمارى كسترده. در همه كشورهاى بررسى شده. يكسان است.
6. شواهدى موجود استء مبتنى بر مطالغات طولى: كه نشان مىدهد اين امر در مورد
كروهاى مردم نيز ضادق است:
۰ انسان از توان انطباق بالايى برخوردار است. اثر حوادث خوب و بد زندگی با گذشت
زمان تا حدى از بين مىرود. مردم به رنج و كمبود و لذت و رفاه هر دو عادت مىكنند.
1١ أقور تسبى اهميت بسيان دارئد. افراد خود برا با يكدركز مقايسه م ىكبي كروتمسان بد
قايسه خود با فقرا احساس خوبى مىيابند و فقرا در مقايسه خود با افراد ثروتمندتر رنج
میبرند.
۲. ولی این انسان است که حق انتخاب دارد. میتواند آگاهانه تعیین کند چه میزان کافی
است و با چه کسی خود را مقایسه کند و چه معیاری را برای مقایسه بر گزیند. همان گونه
هشگران نشان دادهاند. برای انسان دستاوردهای مادی خیلی زود عادی میشود. ولی
ذنمورد يديدمغاى ير این چون قوسی و فذف.مغالی چنذان: صلایق نیسک:
صفحه 60:
۳۳ 1 تما aT زجیو؟
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
در تحقیقات دیگری که انجام شده. سایر عوامل بسیار موثر بر احساس خوشبختی» به
ترتیب اهمیت عبارتند از:
* روابط اجتماعی: داشتن خانواده و دوستان صمیمیو پشتیبان و حمایت گر و روابط
كسترده و عميق و دوستىهاى يايدار . يروفسور اسوالد. اقتصاددان دانشكاءهاروارد در
فرمولى ols gla كه تأثير دوستى بر خوشبختى بيش ازتد رامد ضرف است. ازدواج نيز
نقشى مهم دارد. مطالعات نشان داده كه به طور متوسط ازدواج // سال بر طول عمر مردان و
؟ سال بر طول عمر زنان مىافزايد
* پژوهشها نشان داده كه تلف كردن وقت در رفت و آمد ميان محل كار و خانه. نه تنها
خود تجربه ای است تلخ, بلكه بر جنبههاى ديكر زندكى نيز اثر منفى دارد. از جمله بر
سرمايه اجتماعى كه با خوشبختى رابطه اى قوى دارد.
سرمايه اجتماعى از مجموعه روابط اجتماعى و اعتمادى كه به ديكران داريم و ييوندهاى ما
با خانواده و دوستان و آشنايان تشكيل مىشود. يروفسور 2116113117 از دانشكاه هاروارد»
نشان داده كه با هر ٠١ دقيقه اى كه در امريكاء صرف رفت و آمد میشود.
ميزان معاشرت و روابط اجتماعى كاهش مىيابد.
5
صفحه 61:
۳۳ ۳ تما aT زجیو؟
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
توصیه صاحبنظران و پژوهشگران این است که تا حد امکان به کسانی که دوست داریم» وقت
بیشتری اختصاص دهیم و برای اين کار چاره ای نیست جز آن که در صورت داشتن حق انتخاب.
خانه و محل کار نزدیک هم باشند. از آن مهم تر افراد از انتخاب محل کاری دور از خانه منع شوند.
* احساس موفقیت در کار و یا در تخصیل
* داشتن هدفی مهم در زندگی و تعریف معنایی برای زندگی. برخاسته از ارزشهايى كه براي رد
اهمیت خاص داشته باشد و تلاش در راه تحقق آن هدف. هدفی که فرد احساس کند ارزش آن را
دارد که عمر خود را در راه تحقق آن صرف کند. و با تواناییها و علایق و استعدادهایش نیز سازگار
aa
البته این تحقیقات به عوامل دیگری نیز اشاره دارند. از جمله:
* احساس رشد و یادگیری مستمر
* سلامتی
4اشتفال جوز
ن فرصت و امکان برای تفریح
* وابستگی به چیزی برتر از خویشتن
9 منبت به زندكى
صفحه 62:
عن ی > a . ۲ 9
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
برخی از پژوهشگران نیز نشان دادهاند که احساس خوشبختی, فرد را در برابر عوامل استرس زا و
بیماری زا حفاظت میکند و باعث طول عمر. سلامتی و انعطاف و عملکرد خوب میشود. . برای
معال. دریافتهاند که عمر کسانی که احساس خوشبختی پیشتری داشتند. و شادتر بودند. ٩ سال
طولانی تر بود . برای سیگاریها این رقم به ۶ سال میرسد.
هم چنین دریافتهاند که از دست دادن همسر و از دست دادن شغل دو رویداد مهمیاست که
میتواند باعث احنباس پدپختی به تسبت پایدار شود . با از دست دادن همبز چند سال طول
میکشد تا فرد به حال عادی بازگردد.
نکته مهم اين است که چند دهه تحقیق هر چند توانسته عوامل موّثری را که رابطه ای قوی با
خوشبختی دارند. شناسایی کند. ولی هنوز بین اين عوامل و خوشبختی رابطه علی به دست نیامده
ell
خوشبختی نه تنها توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. بلکه اندک اندک در محافل
سیاستمداران نیز برای خود جایی میبابد. اصطلاح Politics of Happiness 4 تازگی وارد
واژگان این حوزه شده و دربارهاش مطالب زیادی نوشته شده است.
صاحبنظران چنین استدلال میکنند که حکومتها تا به امروزه در زمینه تولید ثروت تلاش کردهاند
ولی چون این ثروت به احساس خوشبختی در مردم تبدیل نشده دولتها باید کانون توجه و
@“ خود را تغییر دهند.
صفحه 63:
۳۳ 1 تما aT زجیو؟
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
آن چه تازگی دارد این است که برای سیاستمدارانی که در جوامع مدرن امروزین: به شدت
تحت تأثیر فشار مسائلی چون تروریسم و امنیت و اثتلافهای منطقه ای و جهانی و رقابت
بيرحمانه در فرضههایی جون تجارشابینلملل و بازارهای بد شرفت هر عال نوشتن,
تکنولوژی و کالا و امثال آن و يا فشارهای زیست محیطی قرار دارند. بهبود احساس
خوشبختی مردم به چالشی اساسی تبدیل شود.
خوش بینان چ ش بینی میکنند که در ۱۰ سال آینده عملکرد حکومتها در جهان
پر مبنای کوشش آنان در راه خوشبخت کردن مردم ارزیابی شود.
در سال ۲۰۰۲. واحد استراتژی در دفتر نخست وزیری انگلستان. سمیناری برگزار کرد که
موضوع آن "رضایت زندكى بود.در اين سمينار سعى شد سیاستهای دستیابی به
خوشبختى مورد بحث قرار كيرد. جند ماه يس از أن دفتر نخست وزيرى مقاله اى تحليلى
منتشر کرد که مهمترین نتایج آن به قرار زیر بود:»
* ضرورت برقراری تعادل بیشتر ميان کار و زندگی, با تأکید بر تفریح و
* افزایش مالیات بر درآمد ثروتمندان با هدف کاهش ابرابریهای درآمد.
ن گونه که اشاره شد. پژوهشها در تبیین اين واقعیت که چرا ثروت باعث خوشبختی
علت را گرایش انسان به مقایسه خود با دیگران دانستهاند.
صفحه 64:
ی 4 40% . ۰ ۰
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
بان اسامن,سیاستمنازان یهن اقتیجه. رسینهاقن "کف بزای:قستیانی نا ضاطعة الى موقي ف
تابرابریها و احساس تبعیض باید کاهش یابد و شاید بتوان شکاف میان دارا و نادار را به دو طريق
کاهش داد:
* توزیع مجده ثروت از lille ol,
* کنترل و نظارت بر تبلیغات و ممنوع کردن پاره ای از تبلیغات. یافتههای پژوهشی نشان داده
است که تبلیغات عامل اصلی احساس عدم خوشبختی است. چون به مردم این احساس را مید.
که در هر وضعیتی که هستند. کمبود دارند و وضع شان خوب نیست. افزون بر آن. کودکان و
جوانانی که به مارک حساساند وسعی دارند لباسها و آشیاء مارک دار استفاده کنند. آحساس
خوشبختی نمیکنند.
از سوی دیگر اگر سیاستمداران بخواهند به یافتههای پ
لازم است در سیاستهای خود به نکات زیر توجه کنند:
* دولت کاری نکند که مردم از ازدواج رویگردان شوند. در انگلستان محرکههای مالی برای ازدواج
حذف شده است.
خوشبختی توجه جدی نشان دهند.
*ارائه خنمات بهداشتی اززان وبا کیفیت: که به راختی ذرادسترس. مردام قراز قاشتقة باق
پژوهشها رابطه ای قوی میان سلامتی و خوشبختی یافتهاند. بر این اساس دولت باید به مردم در
ورزش» رزيم غذايى و ترك سيكار كمك كند. و برای کسانی که دچار افكار منفىاند و يا در حل
اثل و غلبه بر مشکلات از توانایی لازم برخوردار نیستند, خدمات مشاوره و آموزش از نوع
9 رفتاری- شناختی ارائه دهد. از آن مهم تره پیشگیری و درمان افسردگی را در اولویتهای
ار دهد.
صفحه 65:
Sa aT had 1 ۳۳
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
در کشور بوتان سیاستها تا حد امکان بر مبنای ۳۲ 2۳۱) (خوشبختی ناخالس ملی)
شكل هىكيرد . در اين كشور: تبليغات خيابانى به ونوه اگر کودکان فعاطب آن ناشن و
بسیاری از کانالهای تلویزیونی که برنامههایی چون کشتی پخش میکنند و البته MTV
ممقوع است.
تا همین چند سال پیش مردم تلویزیون نداشتند. در انگلستان شورای ملی مصرف
کنندگان. برای منع آگهیهایی که کودکان زیر ده سال را هدف قرار میدهند. مبارزه
سختی را آغاز کرده است. این شورا سعی دارد تبلیغ خوراکیهای ناسالم را ممنوع سازد.
به یقین در کشورهای دیگر بههایی از این دست وجود دارد که بیانگر توجه دولت به
مسایلی از این قبیل باشد ولی اين آغاز راه است.
اکنون بد نیست آن چه را که تاکنون درباره کیفیت زندگی و خوشبختی بیان شد. با توجه
به شرایط ایران مورد تحلیل قرار دهیم.
از نظر رضایت از زندگی نیز اگر بپذيريم که نمونه مورد مطالعه در تحقیقات 126۴ معرف
کل جمعیت است و از نظر متدولوژی از اعتبار کافي برخوردار است. ایران در حد متوسط
é دارد که وضع مطلوبی نیست.یافتههای نصرت آبادی و جوشانلو نیز حکایت از واقعیتی
ارند.
صفحه 66:
8 5 aT هد خی 5 ره os
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
اماء در سطح فرد و آن جه به فرد مربوط است. حلقه مفقوده جيزى است كه شايد بتوان آن را خرد
زندكى ناميد. و آن از نوعى جهان بينى و نكاه به زندكى و مجموعه مهارتها و توانايىهايى تشكيل
کمگ مین کند در.بدتویی شرایط بتواند زندگی خود را به گونه ای سامان دهد.و ادازه gh apa شنم
کند که کمتر شرایط نامساعد زندگی او را از پای درآورد.
خرد زندگی را شاید بتوان آن را ترکیبی از ۱۱ بعد کیز به علاوه نوع نگاه و جهان بینی ای دانست
که از داناییها و مهارتهای زیر ترکیب يافته است:
در جایگاه فرد. مربی. پدر و مادر و یا سیاست گذاره بدانیم که زندگی فرد فرصتی است منحصر به *
فرد و تكرار نشدنى. هر فردی فقط یک بار در تاریخ هستی انسان متولد میشود و آن یک بار
* فرصتی است کوتاه که چون شهاب میگذرد. اين عمر کوتاه و بارزش را با خرد مدیریت کنیم.
زندگی مبارزه ای است دائمیبا مشکلات و تلاشی است مستمر برای حل مسئله .در جهان پر مستله
و بحران زده امروز تا زنده هستيم مسئله خواهيم داشت. به كودكان مان به جاى راه حلهاء مهارت
را آموزش دهیم. تا مسائل امروز خود را به گونه ای حل نکنند که فردا به مسئله ای
بزرگتر برای خود و يا مسئله ای برای دیگران تبدیل شود.
مهارت مدیریت بحران را آموزش دهیم. تا بياموزند مشکلات و بحرانها را فرصت تلقی کنند و نه *
تهدید. فرصتی برای یادگیری و بهبود کیفیت زندگی. و بیاموزند در مواجهه با بحران. در آن غرق
نشوند و اجازه ندهند بحران» اثرژی و توان شان را به تحلیل برد.
به آنان آموزش دهیم چگونه بهتر و سریعتر یاد بگیرند. در دنیای دیجیتالی شده امروز. دانش و *
به سرعت منسوح میشود. در کنر دانش و مهارت جدید. به کودکان مان مهارت نو کردن آن
آموزش دهیم
صفحه 67:
ف وديف 5 hed ۱۰7 سنجید؟
خوشبختى جيست و آيا مىقوان آن را سنجيد؟
*.در جهان ير تحول كنونى نمىتوان با دور ماندن از ييشرفتهاى مربوط به حرفه و حوزه مورد
غلاقه: احساس خوبى به زندگی داشت. به كودكان و جوانان ياد دهيم با يادكيرئ مستمر و لذت
مركن ا آنه خوف.را بااجرياق هاى .ذخان روز همكام.ساز:
* وسواس عقب نماندن و صرف تمام انرژی در راه به روز ماندن نیز به كيفيت زندكى آسيب
میوسانن. خود ناگی بو تعال انگوال اسشم
* آموزش ناه اکولوژیک و برخورد اخلاقی با محیط زیست سیاره ای که تنه زیستگاهانسان است.
امری است ضروری. خود را جزیی از طبیعت دیدن؛ تأمل درباره جایگاه اسان در عرصه پهناور
کیهانی که مدام در حال شدن است و حساس بودن به رابطه عميق و در عين حال شکننده انسان با
طبیعت؛ آموختن راه و رسم زندگی در طبیعت و هم سو شدن با طبیعت و درس گرفتن از طبیعت؛
تأمل درباره جايكاه بر ابهام انسان در كيهان؛ مهارت اوج كرفتن در خيال و نكاه به مسائل خود از
فضاى ماوراء جو و تشخيص حقير بودن بزركترين مسئله در مقايسه با عظمت بر رمز و راز كيهانى
که ما را احاطه کرده است. جلوههای نگاه اکولوژیک است.
* مهارت تشخيص اولويتهاى استراتزيك و كسب مهارت مهار زدن بر دامنه نيازهايى كه تحت
ie بر رقابت و حريص جهانی و ملی, خارج از كنترل فرد مدام بسط مىيابند بو او را به
ایی میکشانند که سرانجامش احساس خوشبختی نیست. این که بدانیم به کدام نیاز پر و بال
کدام نیاز را سرکوب کنیم. تصمیمیاست خردمندانه.
صفحه 68:
۳ 2 تا 0:1 ١١ سنجيد؟
خوشبختی چیست و آیا میتوان آن را سنجید؟
مهارت شناسایی مستمر قابلیتها و تواناییها و استعدادهای درونی و استفاده
از فرصتهای محیطی برای تبدیل آن به مهارتهای مورد نیاز کار و زندگی با
کیفیت. رصتهایی که پاره ای از آنها چون ابز میگذرند:
* مهارت زندگی سالم در شرایط ناسالم.
* مهارت تأمل و باز پس نگری و نگاه با فاصله به خود و به زندگی خود و طرح
این پرسش مهم که الگوی فعلی زندگیم مرا به کجا خواهد برد.
* توجه به تأثیر الگوی زندگی فردی بر نزدیکانی که تحت تأثیر زندگی ما قرار
دارند و طرح این پرسش که الگوی فعلی زندگی من و نظام ارزشی حاکم بر
آنء عزیزانم را به کجا خواهد برد
* آمادگی برای اصلاح مسیر و تغییرالگوی زندگی, هر جا که لازم باشد.
صفحه 69:
توسعه با تکامل ؟
روح و جسم و معنا و ماده در اصل و ريشه متحدند و هیچ تضادی بین آن دو وجود
ندارد. اما در مراحل اول از آنجا که هر یک از قوای چهارگانهی شهوت و غضب و
وهم و عقل منفردا و مجرد از نداورائوا و fie ka
شخصیت او را در کف خویش بگیرند. باید برای ایجاد اعتدال در میان این قوا از
افراط و تفریط در ارضای تمایلات و خواهشهای آنان پرهیز کرد. چرا که زمینفی
تکاهل انسانی در اعتدال این قواست که فراهم میشود. از این رو اسلام از
یکسو انسان را فیالمثل به روزه گرفتن و امساک و قناعت وا میدارد و از سوی
دیگر موکدا او را از زهد و درون گرایی مفرط پرهیز میدهد و لین هر دو با توجه به
علت غایی وجود انسان و آن هدفی است که به سوی آن در حرکت است.
تکامل و تعللی در معارف اسلام به یک حرکت همهجانبه که در آن بعد فرهنگی و
معنوی دارای اصالت است برمی گردد و حال آنکه در غرب تکامل به تطور انسان از
@~“ پستتر حیوانی به صورتهای تکاملیافته اطلاق میشود.
صفحه 70:
توسعه با تکامل 3
0 در تمدن غرب از آنجا که نگرش ماتریالیستی [ ماده گرایی )بر هممی وجوه
3 ن غلبه يافته است فرهنك فى نفسه داراى اصالت و معنا
و فرهنك به مثابه امور تبعى در خدمت وجوه و مظاهر
ديكرٍ تمدن قرار كرفتهاند؛ فىالمثل وقتى سخن از «فرهنك توسعه» م ىكويند
مقصود فرهنگی است که به محدودمی آموزشهای تخصصی مربوط به توسعهی
اقتصادی محدود میشود .
* در نظام اعتقادی اسلام که روح و معنا دارای اصالت است. ناگزیر بايد معناى
ثابتى براى فرهنك اعتبار كنيم نه آنكه به تبعيت از قزبیجا فرجنگ apt
قرار دهیم. در نزد ما «فرهنگ» به معنای فرهنگ
اسلام است: یعنی آن روح و حقیقت واحد و ثابتی که در مجموعمی نظام
اعتقادی اسلام وجود دارد؛ و فرهنگ با لین مفهوم نمیتولند در خدمت توسعهی
اقتصادی قرار بگیرد.
بق نظريه انديشمندان اسلامى] آموزش و فرهنك در خدمت رفع
بین بردن فقر قرار نمیگیرد. بلکه مبارزه با فقر در خدمت
اعتلای معنوی و فرهنگی است.
صفحه 71:
توسعه با تکامل ؟
آیا مفهوم «دستیابی به عدللت اجتماعی» با معنای «توسعه» یکی
است؟ آیا «توسعه» به مفهوم «زدودن فقر» نیست؟
اگر حکومت اسلامی میخواهد برای رشد و تکامل انسانی برنامهریزی
کند. اصالتا بايد به ابعاد معنوی و روحلنی وجود بشر توجه پیدا کند و
درتسرحادي ام ۱۳ ۱۳ al, تعللی روحانی بشر به سوی خدا را سد
کردهاند از سر راه بردارد و از جملمی این موانع فقر مادی است.
بنابرلین, اولاً توجه به از بين بردن فقر مادى امرى تبعى است نه اصلى
و Lib هدف از آن دستیایی به عدالت اجتماعی است نه توسعه.
بنابراین. آموزش و فرهنگ در خدمت رفع محرومیتها و از بين بردن
4 نمیگیرد. بلکه مبارزه با فقر در خدمت اعتلای معنوی و
است.
صفحه 72:
توسعه با تکامل ؟
آیا میتوان معنای توسعه را با مفهوم تکامل و تعالی در اسلام انطباق بخشید؟
خیر. مفهوم تکامل و تعللی در قرآن اصالتأ به ابعاد روحلنی و معنوی وجود بشر
است که بازگشت دارد و این تکامل روحانی نه اینچنین است که ضرورتً با
توسعهی مادی بشر ملازمه داشته باشد. بلکه بر عکس ثروت و استقلال در
قناعت است. و صحت در اعتدال و پرهیز از تمتع (به معنای قرآنی آنن» و
تعالی در از خود گذشتگی و ایثاره و سلامت نفس در غلبه بر امیال نفسانی و
شهوات نفس اماره بالسوء است.
صفحه 73:
حیات طیبه : «حیات طیبه و معقول انسان وضعیتی است که در آن نیازهای
مادی و جسمی اش در محدوده امکانات موجود به بهترین و آسان ترین وجه
تأمین شود؛ به گونه ای که زمینه رشد و تعالی معنوی وی و رسیدن به مقام والا
و شایسته ای که خداوند متعال بشر را برای آن آفریده است .فراهم باشد . »
محمدجمال خليليا ن اشكذرى - استاديار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
« زندگی پاکیزه از هر نظر, پاکیزه از آلودگی هاء ظلم ها و خيانتهاء عداوت ها و
دشمنی هاء اسارت ها و خلت ها و انواع نگرلنی ها و هرگینه چیزی که آب زلال
زندگی را در کام انسان ناگوار می سازد» (۳۹۴: مکارم شیرازی. ۱۳۸۰)
« توسعه اقتصادی [ پیشرفت ]. جربلنی است که به تحول و جهش ها یی
منتهی شود که در آن با بهره گیری از انديشه های جامع نگر و عقلانی بر آمده از
حقایق هستی. فن ها و روش های علمی پیشرفته. از منافع انسانی و مادی در
تأمین رفاه بشر و دست یلبی به کمال شایسته مقام انسان. استفاده بهینه
كيرد . » محمدجمال خلیلیا ن اشکذری - استادیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
صفحه 74:
اقتصاد اسلامی ( اقتصاد مقاومتی )
اهداف اقتصادی دولت
برپایی عدالت اجتماعی : تامین اجتماعی
توسعه رفاه عمومی : تصدی برخی فعالیتهای اقتصادی
تحکیم ارزشهای معنوی و اخلاقی : فرهنگ کار . احترام .
اقتدار اقتصادی : توازن اقتصادی ؛ کنترل تورم . تعادل نسبی تراز
پرداختها (تبادل سرمایه و تجارت خارجی ). تثبیت ارزش پول ملی . استقلال
اقتصادی؛ تولید گندم ۰ روغن و ...
پیشرفت و رشد اقتصادی ( تولید ناخالص ملی ) : اشتغال
کامل
صفحه 75:
شاخص های پیشرفت اسلامی انسان محور
ey قاغمن اضلی به منظوز سنچش میزان توسعه اقتصاهی یک کشور آسلامی عبارت است
۱. میزان توسعه نیروهای انسانی؛ ( مانند : امید به زندگی, میزان باسوادی بزرگسالان و تحصیلات
عالیه .اختراعات ثبت شده .فن آوری پیشرفته )
۲ میزان استفاده بهینه از عوامل و منابع تولید ( نسبت سرمایه گذاری به مصرف اشتغال نیروی
آماده به کار .«مدت اجرای طرحهای سرمایه گذاری . سطح زیر کشت و میزان استفاده از منابع آب؛
فوصه خودکفانی فر:محصولات استراتایک»بهره وری صنایعن
۳ میزان هماهنگی سطح مصرف و رفاه جامعه با وضع عمومی اقتصاد؛ ( هزینه های مصرفی دو
دهک بالای درآمدی جامعه به دو دهک پایین درآمدی ؛ نسبت هزینه سالانه خوراک .
مسکن .پوشاک و حمل نقل دو دهک بالای درآمدی جامعه به دو دمک پایین درآمدی ؛ میزان
همیاری مردم در زلزله .سیل و جنگ )
۴ میزان پایبندی افراد جامعه درباره حفظ منافع ملی؛ ( سرانه مصرف کالاهای اساسی ؛ نسبت
ینه کالاهای اساسی به کل هزینه مصرفی جامعه ؛ هزینه کالاهای خارجی به کل مصرف ؛ میزان
واردات به کل واردات دنیا ؛«میزان استفاده بهینه از منابع ملی و بیت المال )
۵. میزان موفقیت در رفع فقر و تأمین رفاه نسبی. ( درصد خانواده های زیر خط فقر ؛ شکاف
توزیع درآمد - درآمد دو دمک بالای درآمدی به درآمد دو دمک پایین درآمدی ؛ میزان بهره مندی
6 امکانات رفاهی و میانگین طول عمر ؛تعداد افراد فاقد کفالت و تضمین زندگی در جامعه )
ال خللیان اشکذری - فستاد داشگ
صفحه 76:
سئوالات فصل اول
۱- رشد اقتصادی را تعریف کنید.
سعه اقتصادی را تعریف کنید.
۳-تفاوت رشد و توسعه اقتصادی را بیان کنید.
۴-توسعه اقتصادی را چگونه می توان اندازه گیری کرد؟
۵گر ملاک توسعه را تولید ناخالص ملی بدانیم چه متفیرهای اساسی را در نظر
یه ام رشد pe 6
يتويد سرانة 7 ee
-٩ نظریه توسعه اقتصادی در چه زمانی مطرح شد؟
الف. قبل از جنگ جهانی اول . ب. قبل از جنك جهانى دوم
جریند از جنگجهای دوم دیمد اوجنک:سوه
۱- تولید ملی اسمی ارزش تولیدات را بر حسب کدام قیمتهای زیر
© اندازه گیری می کند؟
wide cb all همان دوره ددوافتی
صفحه 77:
کلامی از بزرگان
عاقلانه انتخاب می کنيم
9
عاشقانه عمل مى كنيم
صفحه 78:
فصل دوم
تاریخ فر آیند ;..@
صفحه 79:
هدفهای رفتابی
۱- آشنایی با جریان تاریخی فرایند توسعه
۴-آشنایی با انقلاب صنعت
۵-آشنایی با انقلاب کشاورزی
صفحه 80:
تقسیمنندی سهگانه اعصار بیشاتاریخ
٩ عصر سنگی
9 پاریتهسنگی زبرین: انسان راستتقامت, انسان Aad, SL
| © پارینهسنگی میانی: انسان اولبه
۵ پارینهسنگی پایانی: غدرنيته رفتاری
صفحه 81:
صفحه 82:
قرون وسطا
قرون وسطا یا سدههای میلنه. (به انگلسی: ۷۱0016
eb (Ages یکی از چهار دورهای است که برای تقسیمبندی
تاریخ اروپا استفاده میشود. دوران کلاسبک باستان» قرون
وسطی. عصر نوزائی (رنسانس) و دوران جدید با مدرن که از
۰ میلادی شروع میشود. معمولا قرون وسطی را از پایان
امیراتوری روم در قرن پنجم میلادی تا سقوط قسطنطنبه
( انستانبول. © توسط دولت عثمانی و پایان
امپراتوری روم شرقی ( سزانس) در ۱۴۵۳در نظر میگیرند.
صفحه 83:
قرون وسطا
"ویژگی سدههای میانه در تاریخ اروپا
قرون وسطی در تاریخ اروپای غربی یکی از مهمترین مراحل تاربخی است که
از ۴۰۰ میلادی تا ۱۴۰۰ میلادی را در بر میگیرد. در بعضی از موارد از
روزگار تاریک یا 806 Dark یاد میشود که از ویژگیهای لَن تاریک
اندیشی, اختناق و حاکمیّت اولیاء و اصحاب دین در مناصب مختلف است.
در این دوران دین به عنوان یک مکتب کلی بر تمام جامعه سیطره انداخته و
هیچ حرکتی خارج از این مساله قلبل تبیین نیست. دین نوعی اقتدار همه
گیر آذازة وبحوزه سناستا» افتضاد. جافعف و فرهنگ ور اقراق را تست تطازیت و
کنترل دقیق خود دارد.
در اروپای قرون وسطی. کاری که مردم انجام می دادند. غذایی که می
خوردند. لباسی که می پوشیدند و محلی که در آن زندگی می کردند.
بستگی به جایگاه اجتماعی آنها داشت.
صفحه 84:
قرون وسطا
تا قرن ۱۳ میلادی, قلعه های متعلق به شوالیه ها بیش ازهر چیز دیگری در پهنه اروپا خود نمایی می کرد.
شوالیه ها از زندگی مرفهی برخوردار بودند که با زندگی دهقانلنی که روی زمینهای آنها کار می کردند. تفاوت
زیادی داشت. شهرهایی در اطراف قلعه ها بوجود آمدند و توسعه يافتند. تجار برای تجارت از راههای صعب
العیور سفر می کردند. زاثران سفرهای طولانی را برای زیارت اماکن مقدس انجام می دلدند. زندگی سخت بود.
جنگ. قحطی و طاعون همراه جان مردم را تهدید می کرد.
Sac
ع
)سکم تم ای متعی بهشاله ها از نک ساشتهمی شد و داای استحکامات نیرومندی بودند.
صفحه 85:
قرون وسطا
زندگی دهقانان
دهقانان در پالین ترین سطح اجتماعی زندگی می کردند.آنها در روستاها بسر می بردند و روی زمین هایی
که به ارباب صاحب تیول, تعلق داشت. کار می کردند و بخشی از محصول به دست آمده را به او می دادند
آنها لباسهاى يشمى خشن يوشيده و كفشهاى جوبى به يا مى كردند. آنها با خوردن شوریء شلنم»لییی. نان
باه و آب 8 5 خود را گذراندند.
اربابان و بانوان
اربابان و بانوان در قلعه هاشان زندگی اشرافی داشتند. آنها لباسهای رنگی دوخته شده از پارچه های گرانبهاء
مثل ابریشم یا مخمل به تن می کردند. همچنین نان سفید پخته شده از آرد بدون سبوس و گوشت می
وساف اوسا عا oe راوس سونو
غذاهاى قرون وسطى
به هر حال, غذاهایی که ثروتمندان و فقرا در قرون وسطی می خوردند. فاقد مواد مغذى لازم بود. شير غالبا
نایاب بود و در زمستان سبزیجات تازه با میوه وجود نداشت.
صفحه 86:
ترسناکترین شکنجههای قرون وسطایی
گاو برنجی
قربانی را درون گاوی برنجی قرار داده و میبستند؛ سپس آتشی زیر آن روشن میکردند؛
آنقدر این ظرف فلزی را گرم میکردند تا به رنگ زرد گرم در آید؛ این امر باعث میشد تا
قربانى يخته و جان خود را از دست دهد.
بقيه انواع شنكنجه ها را در منابع اينترنتى ملاحظه يفرماييد .
صفحه 87:
رنسانس
رنسانس Bygo L (Renaissance : 15) a) نوزلیی؛ جنبش فرهنگی مهمی بود که
آغازگر دورانی از انقلاب و اصلاحات مذهبی و پیشرفت هنری در ارویا شد. عصر نوزایش»
دوران گذار بین سدههای مبانه و دوران جدید است. نخستین بار واژه لفظ رنسانس را فرانسویها در
قرن ۱۶ میلادی, به کاربردند. آغاز دوره نوزلیش را در سده چهاردهم در شمال ابا میدنند. اين
جنبش در سده بانزدهم ميلادى. شمال ارويا را نيز فراگرفت. رنسانس. یک تحول ۳۰۰ سالهاست که
از فلورانس آغاز شد و به عصر روشنگری در اروپا انجامید.
رنسانس در سالهای ۱۳۰۰ از ايتاليا آغاز شد و در طول سه قرن در سراسر اروها انتشار يافت. به
ندرت در دورداى جنين كوتاه از نظر تاریخی, رخدادهای گوناگینی به وقوع میپيوندد. حال آنکه اين
قرنها سرشار از تغیبرات اساسی و فعالیتهای بزرگ است. جهان امروزی نتیجطٌ همین
فعالیتهاست. زیرا رنسانس پایههای اقتصادی. سیاسی. هنری و علمی تمدنهای کنونی غرب را بنا
نهاد. حلنش و هنر پیشرفتهای عظیمی در ابتالبای سدق پانزدهم و شانزدهم بهوجود آوردند. این
احیای فرهنگی به «زنسانس» (یعنی نوزایش) مشهور شدهاست. دانشمندان, سرایندکان و فیلسوفانی
ظهور کردند که با هام از میراث اصیل روم و يدنان با دیدگانی تازهتر به جهان مینگریستند.
نقاشها به مطالعق کالبد انسان پرداختند و اعضای بدن انسان را به شیوه واقعگرایانهای نقاشی
دند. فرمانروایان ساختمانها و کارهای بزرگ هنری را سفارش دادند. لین عقاید
3 اروپا گسترش یافت.
بزودی در
صفحه 88:
رنسانس
رنسانس در علوم
به تعبیری دوره رنسانس دوره خردگرلیی؛ ریاضیات, منطق و انسانمداری است در این
دوره کلسسا و تفکرات مذهبی کنار میرود و یک مردم سالارانه به وجود میآید و
مثل روم و یونان باستان پیشرفت علمی مطرح میشود و تأثیر آن از قرون وسطی است
چون مسلمانان مسیحیان را شکست داده علم آنها وارد اروپا شده و دانشمندانی از شرق
به غرب میآیند و باعث شکوفلیی علمی شده و رنسانس به وجود میآید. در لین دوره ما
شاهد اختراعات زیادی هستیم مثل باروت» صنعت چاپ. دریانوردی. کشف قطب نماء
تليكوي ng
دوران رنسانس براى اروياييان عصر جديدى بود سرشار از كاميابىهاى عظيم. بسيارى از
افراد با ان فرنل موافق هستند. او در سالهاى اول سدهٌ ۱۵۰۰ چنین نوشت:
جهان جرخيد. يكى از بزرك ترين قارههاى زمين كشف شد... صنعت جاب بذر دانش را
قد.باروت در رقش خنگ انقلابی. دید آورد: دست, تومتههای پاستاتی اخیا شب
8 همگی گواه پیروزی عصر جدید (رنسانس) هستند.
صفحه 89:
رنسانس
نقشی نهضت ترجمه بر رنسانس در علوم
در قرون دوازدهم و سیزدهم میلادی نهضت ترجمه کتب مسلمانان به طور
گستردهای در اروپا پدید آمد. لین نهضت از پایههای اصلی رنسانس علمی و فکری و
عامل اساسی رویکرد اروپاییان به علم و دانش بود. در این دوران آثاری مهمی در
پزشکی همچون کتاب طب الملکی علی بن عباس اهوازی. کتاب الحاوی,
داترةالمعارف بزرگ طب. و قانون لبن سینا به عبری و لاتینی ترجمه شد. موضوع
دیگر مورد توجه مترجمان اروپایی مباحث علم حساب (۵۲۱۲0۳061) و هندسه بود.
اولین آثاری که در این زمینه از عربی به لاتینی ترجمه شد کتابهای دانشمندان
یونانی بود: مانند چهار مقلله اقلیدس و پانزده مقلله اصولی او و نیز کتاب الاربعه
بطلمیوس ۳۲۵۱6۳0۵105. اما بزودی ترجمه تالیفات و شرحهای دانشمندان مسلمان
آغاز شد. از مهمترین کتابهای ترجمه شده جبر و مقابله خوارزمی بود که آغازگر علم
جبر در اروپا شد. این کتاب دوبار ترجمه شد با نامهای ۸۱960۲2 و ۱۱06۲
و3 :۰ CLS LY خوارزمی) ترجمه شد که هم اکنون بعضی نسخه های آن در
درس است.
صفحه 90:
انقلاب صنعتی
به جای نیروی انسان است. دو نتیجه مهم تحول صنعتیماشینصنعتی شدن به معنی استفاده از لیروی
.گسترش استعمار اروپاییها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود
رخ داد به نام انقلاب صنعتی شناخته می شود. اختراعاتانگلستانتفییرات بزرگی که در قرن هجدهم در
جدیدی مثل ماشین بخا ركالاها را سريعتر و ارزانتر از قبل توليد مى كرد. در قرن نوزدهم گستوش صنعت به
اروها و آمريكا رسيد. راه آهن_سرعت مسافرت را زياد كرد. مردم زيادى در كارخلنه ها كار و در شهرها زندكى
.می کردند
شه رکارخانه ای شهرهایی که در اطراف soa poe!
کارخانه ها رشد کردند. لب کثیف
« و آلوده بودند
صفحه 91:
انقلاب صنعتی
انقلاب کشاورزی
انقلاب صنعتی بدون انقلاب کشاورزی نمی توانست روی دهد. همانطور که در بریتانیا همزمان با انقلاب صنعتی
انقلاب در کشاورزی پدیدار شد. روشهای برتر کشاورزی بدین معنا بومند که افراد کمتری فادر به تولید غذای
بیشتر بودند . این بدان معنا بود که کارگرانی که در روستاها نیازی به کار آنها نبود. روانه شهرها می شدند چون
به کارگران ارزان قیمتی در کارخانه ها نیاز بود . همچنین, غذای کافی برای جمعیت شهری وجود داشت.
انكليس
اولين انقلاب صنعتى در بريتانيا بوقوع بيوست. زيرا كه اين كشور واجد تمامى شرايط لازم نظير: اختراعات
جدید. زغال سنگ. آبراه. پول. بازار مناسب و كشاورزى بيشرفته بود. بريتانيا ثروتمندترين كشور دنيا شد زيرا
كه اولین لنقلاب صنعتی در آنجا روی داد: در سال ۱۸۵۰ نیمی از کشتی های اقیانوس پیمای دنیاء متعلق به
بريتانا و نيز طول يله أهن بريتانيا برابر طول تمامی خطوط آهن در سرتاسر دنا بو. ولی کشورهای دیگر نظیر
آلمان و ایالات متحده که بعدها انقلاب صنعتی در آنها شروع شد. در اواخر دهه 1۸۸۰میلادی از الحاظ صنعت
از بریتانیا جلوتر بودند.
صفحه 92:
انقلاب صنعتی
شرایط کار در کارخانه
در الیل انقلاب صنعتی مزد کارگران ناچیز يود و براى سیر کردن شکم شان.زنان و کودکان خود را برای کار به کارگاهای ناسالم
و خفه میبردند بطوریکه در سال ۱۷۵۰ در انگلستان ۱۴ درصد کارگران در کارخانجات زیر ۱۴ سال بودند. لین عمل موجب رشد
یی سوادی, ایجاد بیماریهای روحی و روانی و افزلیش جرم و جنلیت در میان کودکان را در پی داشت . همانگونه که جاراز دیکنز
نویسنده انگلیسی عصر انقلاب صتعتی. در رمان السور تدنست که به معضلات کودکان لن زمان انگلستان می پردازد و به اعتقاد
بسیاری شرح زندگی خودش است. می نویسدایرای من هیچگونه تشویقی. دلداری» یاری و حمایتی از هر نوع و هر کسی وجود.
نداشت؛ طورى كه اميدوار بودم زودتر به بهشت بروم.
a کتاب انقلانم ضلعتی: نوشته تامسی, سازتکلیت ات
2 ost
یر راد DORE
صفحه 93:
انقلاب صنعتی
کار در کارخانه ها
ادر سال ۱۸۴۴م مجلس انگلستان, قانون کار در کارخانه را تصویب کرد.
این قانون مانع کار کردن کودکان زیر ده سال در کارخانه ها می
شد. همچنین قانون کار در عادن هم تصويب شد كه مانع كار كردن زنان و کودکان در معادن زیر زمینی می شد. تا قرن نوزدهم, اغلب
اکشورهای صنعتی قوانین کار کودکان را داشتند
اين اتحاديه ها غير قانونى بودند.
ركردان: اتحاديه هاى كاركرى را براى مقابله با شرايط بد كارى ايجاد كردند. اما سالها
اد تولیدات شد. بعنوان مثال. در سال ۱۸۷۰م بریتانیا ۶۰ برابر بیش از سال ۱۸۰۰ توليد آهن و نيز
بیش از ده برابر اقزايش توليد در زغال سنك داشت. صنعت آمريكاء بعدها رشد ياقت اين همان رشدى بود كه از قبل بيش بينى شده
بود. بعنوان نمونه إين كشور در +1487 دست به توليد ٠٠ و28 تن قولاد زد و اين مقدار با افزايشى در حدود باتزده برابرى ٠ در سال
۰ به مرز ده میلیون تن ره
صفحه 94:
انقلاب صنعتی
مراحل تکامل صنعتی
۱ز نیمه قرن هیجدهم آغاز و طی کمتر از یک قرن به صورت نوآوریهایی در زمینه ماشینی شدن صنایع نساجی"
پیشرفتهای فنی در تولید انبوه" استخراج زغالسنگ" مهار کردن و بهکارگیری نیروی بخار" چهره مشخص غود را بيدا
میکند. مرکزیت انقلاب صنعتی در لین مرحله سرزمین انگلیس بوده است. ۲-دهههای میلنی قرن نوزدهم" یعنی سالهای
بیین ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۰ را میتوان آغازی برای مرحله جدید بهشمار آورد. لین مرحله تا پایان قرن نوزدهم ادامه یافته است. در
این مرحله است که صنایع راهآهن رشد قابل توجهی مییابد" فولاد به تولید انبوه میرسد " کشتیهای بخار به کار گرفته
میشوند" و در زمینه کشاورزی از تکنولویئی جدید در سطح وسیی استفاده میشود. ی این مرحله جامعههای دیگر
بهخصوص در غرب قاره اروبا و نیز شمال آمریکا یا گسترش فزایندهای صنعتی میشوند. ۳-مرحله بعدی در واقع از واپسین
اسالهای قرن نوزدهم JET و عا شزوع جنگ دوم حهانی انامه میبلیده از وجوه مشخصه لین مرحله گسترش صنایع اتومبیل و
صنعت برق است.همچنین صنعت نفت در مقایسه با سال۰ ۱۹۰ رشدی حدود ۱۳ برابر یافت که در مقایسه با دیگر زمینهها از
رشد کمتری برخوردار بوددر این مرحله ساخت تلفن به تولید انبوه رسید... انقلاب صنعتی دوم با ایجاد خط متحرک
هزنجیره ای» تولید" برای تولید انبوه و استاندرد پا به مىدان صنعت نهاد. مبتکر خط زنجیرهای تولید" برای تولید انبوه
«هنری فورد» بود. برای تولید انبوه" ماشینآلات و ابزار جدیدی به کار گرفته شدندو تقسبم کار در سطح کارگاه به مرحله
اجرا گذاشته شد و هر کارگر در یک نوع کار معین تخصص یافت.لین انقلاب که نخست در صنعت اتومبیلسازی کارخانههای
قورد در آمریکاآغاز شد و سپس یه دیگر صنایع و کشورهای دیگر کسترش یافت تولید انيوه و فروردههای یکسان را وارد نظام
توليد كردو كلاً نظام تولید دچار دگرگونی فراوان شد. ۴-مرحله بعدی را میتوان توسعه چشمگیر صنایع هواپیماییدانست که
مقارن باجنگ جهانى دوم است؛ صتايع هواپیماسازی از عوامل عمده توسعه صنایع آلومینيم بوداز همه مهمتر پیدایی
تکنولوژیهای جدید ارتباطی چون رادیو"تلویزیون ترانزیستوری و فرستندههای موجی در این مرحله است انقلاب سوم
6< ایجاد و کاربرد و توسعه صنعت الکترونیک پدید آمده است کشورهای مهم پیشتاز در لين انقلاب ژاپن و
۵-و در نهلیت استفاد از ارٌی هستهای بدون شک عصر Sno 9 SiS Gar Elgg $0 59 Garde
محسوب می گرد؛
منبع : جامعه شناسی صنعتی اکبر فریار" تکنولوژی و توسعه در سومین انقلاب صنعتی«جمشید زنگنه»
این مرحله را باید عصر الکترونیک و استفاده از انرژی هستهای دانست
صفحه 95:
علم اقتصاد توسعه عمری نسبتاً کوتاه دارد و به طور
جدى بسر از جنگ جهاني دوم مطرح شده است.
جريان توسعه به لحاظ تاريخى به طور همزمان در
سراسر جهان آغاز نشد.
اگر نکتهای وجود داشته باشد كه تمام نظريههاى عمدة
توسعة اقتصادى بر سر آن توافق داشته باشندء آن نكته
اين است كه انقلاب صنعتى نتيجة انباشت دراز مدت
نخست سرماية تجارى و بعد سرماية صنعتى بود .
صفحه 96:
۱
پیشرفت اجتماعی و اقتصادی کشورهای
توسعه یافته صنعتی در سه مرحله انجام
شده است:
۱- مرحله تجمع اولیه سرمایه
۲- مرحله صدور کالا
8 مرحله صدور سرمایه
صفحه 97:
۱- مرحله تجمع اولیه سرمایه
مرحله تجمع اولیه سرمایه از قرن شانزدهم میلادی
آغاز شد و در اواخر قرن هیجدهم خاتمه یافت.
در اين مرحله کشورهای استعمارگر نظیر هلند .
پرتغال . اسپانیا . انگستان و فرانسه کشورهای هند
و آمریکای لاتين را غارت نموده و سرمایه زیادی
لين اين كشورها جمع كردند.
صفحه 98:
۲- مرحله صدور کالا
در اين مرحله چون تولیدات بیش از
تقاضای داخلی بود کالاها را به کشورهای
مستعمره صادر کردند. و بازار خود را
به خارج از مرزهای خود گسترش دادند.
©
صفحه 99:
۳- مرحله صدور سرمایه
اين مرحله بعد از جنگ جهانی اول شروع
شد. در اين مرحله به دليل بالا بودن تراكم
سرمايه در كشورهاى ارويايى سود صنايع
كاهش يافت لذا اين كشورها مجبور به
صدور سرمايه به كشورهاى مستعمره
صفحه 100:
مهمترین عوامل موّثر بر صدور سرمایه
۱- فرار از مالیاتهای جاری در کشورهای
is
gly كار G9
ی ب مازاد اقتصادی بیشتر
صفحه 101:
انقلاب صنعتى دو ويزكى مهم دارد:
۱- در جریان انقلاب صنعتی جوامع کشاورزی
به جوامع صنعتی_تبدیل شده اند.
۲- انقلاب صنعتی بر پایه علم و فن آوری_شکل
گرفته و تا امروز ادامه یافته است.
صفحه 102:
۱ب انقلاب کشاورزی
انقلاب کشاورزی در ابتدای قرن هیجدهم در
انگلستان به وقوع پیوست.
در نتیجه مازاد تولید امکان بروز قحطی کاهش
يافت.
صفحه 103:
۲- پیشرفتهای علمی. فرهنگی و
اجتماعی
12 ایجاد انقلاب صنعتی پیشرفت علوم در اروپا
يس از قرون وسطى است.
صفحه 104:
کلب 3 ۳ ” ۰ a 5
تسین دسته بندی کشورها:
ابتدا کشورها به سه دسته تقسیم شدند:
۱. کشورهای جهان اول: شامل کشورهای صنعتی بودند که نظام اقتصادی آنها عمدتاً
سرمایه داری بود.
۲ کشورهای جهان دوم: ۱۹۴۰ تا ۱۹۹۰ ) تا اواخر دوران جنگ سرد ( شامل
کشورهای نسبتاً صنعتی بوده که نظام اقتصادی آنها سوسیالیستی بود.
۳ کشورهای جهان سوم: لین کشورها (کشورهای توسعهنیافته یا جنوب) در دوره ما
قبل صنعتی قرار داشتند که نظام اقتصادی آنها ترکیبی متفاوت از فعالیت های بخش
خصوصی و دولتی بود. پس از جنگ جهلنی دوم و آغاز جنگ سرد جهان به دو بلوک
یا دو جهان شرق و غرب تقسیم شد. کشورهای دیگر که غالبا توسعه نيافته بودند و
در قللب هیچ کدام از لین دو جهان نمی گنجیدند به جهان سوم معروف شدند. برخی
ن کشورها چون خود را به هیچکدام از دو بلوک متعهد نمی دانستند نام
های غیر متمهد را بر خود نهادند.
صفحه 105:
نخستین دسته بندی کشورها:
سه بخش جهان در دوران جنگ سرد: آبی: جهان اول. قرمز: جهان
دوم. سبز: جهان سوم.
صفحه 106:
دسته بندی جدید کشورها:
۱. جوامع توسعه بافته (دارای اقتصاد دانش محور)
۲ حوامع درحال گذار
۳ جوامع سنتی
صفحه 107:
دسته بندی جدید کشورها:
کشورهای توسعهیافته : نرخ تولید ناخللص داخلی
یا سرانه درآمد » میزان صنعتی بودن کشور و شاخص
توسعه انسانی معیارهای توسعه یافتگی میباشند.
کشورهایی که دارای نمره بالاتری در شاخص توسعه
انسانی هستند. توسعه يافته محسوب میشوند و به
بقیه کشورهاء کشورهای در حال توسعه گفته میشود.
صفحه 108:
1 وه ae
دسته بندی جدید کشورها:
کشور در حال توسعه یا کشور روبه رشد کشوری است با استانداردهای نسبتاً پایین زندگی»
پلیه صنعتی توسعه نيافته. و شاخص پایین توسعه انسانی (|۲۱۲0). مترادف دیگر اصطلاح کشور
در حال توسعه عبارتست ازکشور کمتر توسعه يافته (2]ا) یا کشور کمتر توسعهیافته
از لحاظ اقتصادی (2]26.. کشور کمتر توسعه یافته از لحاظ اقتصادی اصطلاحی است که از
طرف جغرافیدانان جدید برای توصیف کشورهایی استفاده میشود که بطور دقیقتر به عنوان
کشورهای در حال توسعه طبقهبندی شدهاند و معمولا توسعه پایین انسانی دارند.
کشورهایی که دارای اقتصادهای پیشرفته تر در میان ملل در حال توسعه میباشند. اما هنوز
بطور کامل نشانههای یک کشور توسعه یافته در آنها تثبیت نشدهاست. تحت اصطلاح کشور تازه
صنعتی شده دستهبندی میشوند.
جوامع سنتی : کاربرد اصطلاح کشور در حال توسعه برای تمام کشورهای کمتر توسعه
یافته را میتوان نامناسب دانست ؛ زیرا تعدادی از کشورهای فقیر در حال بهبود اوضاع اقتصادی
خود نیستند (همانطور که لین اصطلاح ذکر میکند). بلکه دورههای طولانی را از افول اقتصادی
)مداد
صفحه 109:
دسته بندی جدید کشورها:
توسعه بینالمللی : توسعه مستلزم ساختاری جدید (هردو
صورت فیزیکی و سازمانی) نوعی فاصلهگیری از
بخشهای با ارزش افزوده پایین همچون استخراج منابع
طبیعی ( معادن و نفت و گاز ) است.
"کشورهای توسعه يافته. معمولاً در لین مقایسه دارای
نظامهایی مبتنی بر رشد اقتصادی خودجوش در بخش
ثالث ( سوم ) و بخش چهارم ( صنعت ) میباشند.
صفحه 110:
کشور صنعتی
از نگاه فنی به سطح بلند رشد رسیده و خودش دارای صنایع تولید کالاها:
بر پایه ردهبندی بانک جهانی» کشورهای عضو سازمان همیاری اقتصادی و glen! a (OECD)
بونان. پرتغال» اسپانیا؛ ترکیه و آن دسته از کشورهای در حال توسعه که در سال ۱۹۹۴ به عضویت این
سازمان پیوستهاند.
اکثر کشورهای صنعتی دارای سیستم مردهسالاری هستند و با یکدیگر توافقات پیچیده اقتصادی و
سیاسی دارند که لین توافقات صلح با دوام در بین آنها را تأمین میکند و زمینه را پرای رشد اقتصادء
فراهم میآورد. از میلنه دهه ۱۹۵۰ سهم بخش عرضه خدمات در اقتصاد کشورهای صنعتی به گونهای
روزافزون افزایش یافتهاست. از دهه ۱۹۸۰ اقتصاد اطلاعاتی با اهمیت گردیدهاست. بخش بزرگ
دارایی جهانی در کشورهای صنعتی است. ابالات متحده آمریکا, کشورهای عضو اتحادیه ارو ثاينء كانادا
و استرالبا کشورهای بزرگ صنعتیاند.
کشورهای تازه صنعتی شده یا 5 1لا] لین کشورها در مرحله گذار به جامعه صنعتیاند.برای این
کشورها اکنون )3 Newly Industrializing Economies L, NIES )
اقتصاد تازه صنعتی شده) نیز بکار میرود. 162 از جمله کشورهای در حال توسعه هستند و شامل رده
دی الط تشد میگردند.
صفحه 111:
نوع شناسی و نامهای کشورها
رها اغلب کمابیش از لحاظ توسعه در چهار طبقه واقع میشوند:
۱- کشورهای توسعه یافته («برای مشاهده فهرستى از آنهاء نكاه كنيد به کشور توسعه یافته »)
۲-کشورهایی با اقتصاد پایدار و كاملاً توانا و در حال توسعه طی یک دوره طولانی تر (جمهوری
خلق چین |کشورهای هنگ کنگ و ماکائو را از اين مجموعه خارج میسازد که کشورتوسعه
یافتهند ] )۰ و نیز مکزیک. پاکستان, هند. برزیل. آفریقای جنوبی. ترکیه. فیلیپین؛ مصر. بیشتر
ملل آمریکای جنوبی؛ شماری از کشورهای عرب خلیج فارس, مالزی. تایلند. پیمان ورشو سابق و
غيره). أنكاه كنيد به بازارهاى نويا ]
لا-كشورهايى با بيشينه منقطع توسعه (بيشتر كشورها در آفريقاء آمريكاى مركزى؛ و حوزه
درياى كارائيب به غير از جامائيكا (دسته ؟) و بورتوريكو (ناحيه أمريكا)؛ بيشتر جهان عرب در
اين دسته قرار دارند)؛ همجنين بيشتر آسياى جنوب شرق به استثناى سنكايور(دسته )١ در اين
كروه واقع مىشوند. فيليبينء برونئىء مالزى و تايلند (دسته ؟). /72 از كشورهاى جهان در اين
دستته قرار می گیرئد.
۴-کشورهایی با جنگ داخلی بلند مدت یا نقض قانون یا دیکتاتوری غیر توسعه محور
“g ناتوان») (مانند سومالی؛ برمه و کره شمالی).
صفحه 112:
NATIONAL DEBT CLOCKS. ORG
۱۱۸۲۱۵۱۱۸۲ ۲8۲ 0۳ ۷۱۱۱۲۱5
9 0,7
: Intere 0 Debt per Ciizen
$525,650,424,225 $16,668 $57,063
i در بیان آذرمهسال ۱۳۹۳ انک مرکزی؛ رقم کل بدهی های خارجی ابران را ۶ یارد و ۵۲۵ میلیون دار علام کرد
صفحه 113:
دو تصویر ( کشورها)
تصویر اول جامعهای انسانی را نملیش میدهد که در محیطهای روستایی کثیف
بدون بهداشت و لوازم اولیهی زندگی. در جنگ با عوامل ناسازگار طبیعی مشل
سیل و قحطی و فرسایش خاک و اسیر امراضی مثل مالاریاه سل تراخم و سیاه
زخم, همراه با فقر غذایی و بیسوادی و جهللت و بلاهت. در خوف دلثم از عواملی
که علل آنها را نمیشناسد و بر سبیل خرافهپرستی ریشمی آنها را در مبادی
غیبی جست و جو میکند. به سر میبرد.
تصویر دوم جامعمی انسانی دیگری را نشان میدهد که در شهری صنعتی یا
نیمهصنعتی. برخوردار از بهداشت و ارتباط فردی و جمعی - که از غلبصی او بر
طبیعت و تسخیر آن حکلیت دارد - در وضعیتی مطلوب که بر طبق بیان آمارهای
رسمی مرگ و میر در آن به حداقل رسیده و دیگر نشلنى از مالارياء سل تراخم.
سياه زخم و فقر ویتامین و پروتئین بر جای نمانده. هوشیار و آگاه. بهرهمند از
سی امکانات آموزشی بدون ترس و خوف. مطمشن و متکی به نفس و در
که همهی قوانین آن را و علل حوادث آن را میشناسد. زندگی میکند.
صفحه 114:
دو تصویر ( کشورها)
آدام اسميت به اين نتيجه رسيد كه
هر پساندازکنندهای دوست و هر اسرافکنندهای دشمن جامعه است
و در رسالة مشهور خود چنین نوشت: هر چیز که فرد از عایدات خود پسانداز میکند
بر سرماية خود میافزاید و همان طور که سرماية فرد تنها با آنچه از عایدات سالانه یا
سود سالانهاش پسانداز کرده افزایش مییابد. سرماية جامعه نیز (که همان سرماية
افراد تشکیل دهنده آن است) به همان شیوه افزایش مییابد .
افزایش عامل اصلی سرمایه قناعت است نه صنعت. صنعت چیزی را فراهم میکند که
قناعت انباشت کرده است. اما صنعت به هر چیز که دست یابد. اگر قناعت سبب
تن أنداز و اتباشت تشوده سب رفایه آفزایش نخواه هد یافت: بتابرایندمیتوان گفت که
پساندازکنندگان برای جلوگیری از سقوط اقتصادی, ولخرجیهای مسرفان را جبران
میکنند. بنابراین پساندازکنندگان یاور جامعهاند و مسرفان بازدارندة آناگر اسراف
2 مردم با قناعت بعضی دیگر جبران نمیشد» روش مسرفان نه تنها به افلاس-
ان که نیز به فقر جامعهشان میانجامید. بنابراین هر مسرفی دشمن مردم است و
هر قناعت پیشهای ولی نعمت ایشان. سسسرس-
صفحه 115:
انحطاط مسلمانان-پیشرفت مسلمانان -عقبماند گی مسلمانان
با ظهور اسلام مسلمانان به پیشرفت دست يافتند. اما با پیشرفت علم
اروپاییان بر تارک علم نشستند. علت عقب ماندن مسلمین در عرصه علوم
مختلف و سیاست . همینطور تضعیف دول مسلمین و ابجاد تفرقه در بين آنها
Se
مربارة آینکه جرا جهورهای. اسلامی عقب افتاههانده باید كفت اين مسعله غلل و رتشههاى
تاریخی مختلفی دارد و بررسی جامع و همه جانبه آن. نیازمند کاوش هلیی ژرف و گسترده است.
با اين حال میتوان به پنج عامل اساسی در اين زمینه اشاره کرد:
۱.مسلمانان بر آیباین انگیرش و هدایجهای جیسی؛ مسیر رش جعللی را پوییجد و بر آفر اتعرف jl
دين و آلودكى به مفاسد دنیاپرستی و سستی و کاهلی, به انحطاط و عقب ماندگی گراییدند.
۲ نظامهای سیاسی فاسد و استبدادی نیز نقش مهمی در لین زمینه داشتند. این نظامها به جای
هت در جهت رشد و پیشرفت مسلمانان. فقط به فکر حفظ قدرت خویش و صرف هزینههای
عمومی مسلمانان در جهت خوشگذرانی و رفاه خود بودند. وجود این نظامها و حاکمان فاسد. خود
ناشي از انحرافات سیاسی صدر اسلام پس از رحلت پیامبر عظیمالشان و انحرافات اعتقادی و
بعد از آن بود. این نظامهای سیاسی. بر شخصیت و منش انسانها و فرهنگ این جوامع
باری نهاد.
صفحه 116:
انحطاط مسلمانان-پیشر فت مسلمانان -عقبماند کی مسلمانان
۳ بیگانگان و استعمارگران برای عقب نگاه داشتن کشورهای جهان سوم - از جمله
لمانان - و استثمار منابع انسانی و طبیعی تهاجم گسترده ای به این کشورها
داشتند.
۴فقدان انسجام ووحدت جامعه اسلامی و سرگرم شدن مسلمانان به تفرقه و جنگهای
داخلی و جانشین ساختن شعارهای استعماری - همچون ناسیونالیزم و پانعربیزم - به
جای تکیه بر اصولگرایی و اتحاد بینالملل اسلامی, از دیگر علل عقب ماندگی مسلمانان
است.
۵آشفتگی در بافت طبقاتی جامعه وتولیدات تصنعی نیز از دیگر عوامل انحطاط
مسلمانان می باشد در پی جنگ ها و مهاجرت ها بافت طبقاتی شهرها و حتی روستاها
دگرگون شده و زمینه برای حضور عده ای نورسته فراهم شد و به موازات آن تقريباً از
دورلنی که اروپا به سوی صنعتی شدن حرکت کرد .جوامع اسلامی به صورت بازار
مصرفی کالاهای ساخت اروپا در آمدند بازارهایی که برای تامین هزینه های مصرفی
یه ناچار می بایستی ذخلیر و منلبع خود را در اختیار ایشان قرار دهد و همین امر
منجر به انحطاط مسلمانان شد
صفحه 117:
انحطاط مسلمانان -پیشرفت مسلمانان -عقبماندگی مسلمانان
انديشه و
به رغم عقب ماندگی جوامع اسلامی از پیشرفت در صنعت و دانش, امروز
تمدن اسلامی جانمایه و پتانسیل نیرومندی برای احیا دارد و بر عکس, تمدن غرب به
شدت گرفتار انحطاط فرهنگی و زوالپذیری شده است. در این فرصت اگر مسلمانان
بخواهند جایگاه شایسته خود را دریابند. رعایت نکات زیر بایسته است:
.١ بالا بردن سطح شناخت دینی و و استواری در دین و مبارزه با کژیها
۳ ارتقای دانش و سطح علمی
۴ ارتباط وثیق و همدلی در سطح بینالملل اسلامی و تعاون و همکاری گسترده و همه
جانبه مسلمانان
۵ از میان برداشتن نظامهای فاسد
۶ تلاش همه جانبه و همگانی در جهت ایجاد و احیای تمدن عظیم و مدینه فاضله اسلام
۷. اعتماد به نفس و دوری از خودباختگی ( اعتقاد به اینکه ما می توانیم ) .
رای هی بیشتربه نیع زیر مراجعه شو
اى اصلاحى سيد جمالئدين اسدا
نشو قرهناك اسلامى ؟: احمد موثقى.
نع دی ملاح
سم ورب SAAN Sd yA gia yin alae
Pees iT ober
صفحه 118:
مب
صبر تلخ آمد و لیکن عاقبت
««مولوي
صفحه 119:
فصل سوم
كشورهاى در حال توسعه ,©
© 1
صفحه 120:
هدفهای رفتاری
دانشجو پس از مطالعه این فصل می تواند:
-١ ويذكيهاى مشترک کشورهای در حال توسعه را ذکر
"-ويذكيهاى غير مشترك كشورهاى در حال توسعه را ذكر
or] توسعه اقتصادى در كشورهاى در حال توسعه را بيان
۳ نی برای برطرف نمودن موانع توسعه اقتصادی در
رهای در حال توسعه ارایه نماید.
صفحه 121:
همان گونه که در فصل دوم اشاره شد کشورهای جهان به سه دسته
سنتیء در حال توسعه و صنعتی طبقه بندی می شوند. در حال حاضر
جوامع سنتی به ندرت وجود دارند. اغلب کشورهای جهان حرکت
خود را از مبداً جامعه سنتی به سمت جامعه صنعتی آغاز کردهلند
به این جوامع کشورهای در حال توسعه می گویند چون در حال عبور
از یک مرحله تاریخی به یک مرحله تاریخی دیگر هستند.
هرگهنه حرکتی از جامعه سنتی به طرف جامعه صنعتی معلوم نیست
كه به توسعه منتهی شود بلکه تنها حرکت در مسیر صحیح و متناسب
با توان کشور و درک شرلیط بین المللی و استفاده از فرصتهای موجود
در سطح جهان است که یک کشور را به توسعه می رساند.
شورهای در حال توسعه یک سری ویژگیهای مشترک و یک سری
بهای متفاوت دارند.
صفحه 122:
منابع (زیر خط) توسعه
٩ پس انداز پایین ممکنست به سرمایهگذاری پایین بر طبق الگوی هارود- دومار منجر شود اما مقدار فراوان پس انداز و
سرمایه هنوز بیانگر توسعه قوی نیست.
© گرایشها و ظرفیتهای ذاتی. یا حقیقی هستند یا برای توجیه بكار مىروند.
۴ دیدگاهها و فرهتگ مردم؛
* ظرفیتها و رفتارروشنفکران و رهبران؛
) نرخهای بالای باروری ( بیش از ۳ فرزند در هر خانواده ٩
٩ ساختارها و موسسات قانونی (حقوقی)
* نقض قانون
فساد بالا
© عوامل برونزاء حقيقى هستند يا به عنوان توجيه بكار مىروند.
© سود اقتصاد سياسى يا بازركانى كه در مقايسه با كشورهاى ديكر ايجاد مىشوده
* جايكاه كشور در نظام تاريخى و فرهنكى؛
* اصلاحات ناکارآمد اشده با سرمايهكذارى به عنوان آخرين حربه. از سوى سازمانهاى جند جانبه (مانند صندوق
بینالمللی پول و بانک جهانی) برای خارج ساختن از وضعیت کسر بودجه و بدهی| بدهکاری که کشوری در آن قرار
میگیرد (نگهبه بدهی كشورهاى در حال توسعه).
@“ ابىهاى يك كشور در اثر عملكرد شركتهاى جندمليتى.
کشورهای غنی تر به وسیله اصول تجاری
© تمام کردن منایع برای پرداخت بهره بدهیها.
ان علاقه و درک نسبت به
صفحه 123:
خواص صنعتی شدن در کشورهای در حال توسعه
۱-فزایش دریافت ارزی آنها از طریق افزایش صادرات تولید صنعتی
۲-جایگزینی کالاهای وارداتی و محدود شدن واردات
"۳-نیروی کار اضافی در بخش صنعت مشغول بکار میشود
۴-برای مواد اولیه داخلی بازار خوبی بوجود می آید
صفحه 124:
مشکلات صنعتی شدن در یک جامعه در حال توسعه
۱ -کمیلبی سومایهسرماه عمل ورکن اساسی صنمتی کردن ن یک کشور به شمار می رود اکثر
مردم کشورهای در حال توسعه فقیر بوده و درآمد ناچیزی دارند و قأدر نیستند قسمتی از
درآمد خود را aes کرده و سپسن آنرا سرمایه گذاری کنندعده ی زیادی از سرمایه داران
نيز معمولاً به علت عدم وجود امنیت اقتصادی و به علت تفییراتی که مرتباً در قوانین
کشورشان بوجود می آید کمتر سرمایه گذاری میکنند و چنانچه بخواهند سرمایه گذاری
کنند به دنبال سرمایه گذاری در طرحهایی میباشند که دارای منافع cal وزیاد باشد.
۲-کارگر متخصص از آنجا که تعداد مدارس وموسسات صنعتی و حرفه ای و کارخانه ها و
صنایع در کشورهای در حال توسعه بسیار کم و محدود است بنایرلین محلی که افراد بتوانند
در أنجا در كارهاى حرفه أى و صنعتى تخصص بيدا كنند و از این تخصص خود استنده
بسیار کم است .
ve ۳ کارفرمای اقتصاددبدون وجود کارفرمای اقتصادی در یک کشور درحال
توسعه صنعتی شدن بسیار کند وشاید غیرممکن باشد .
۲-هزینه ای تولید:در کشورهای در حال توسعه بطور کلی هزینه تولید کالاهای تولیدی
بیشتر از کشورهای پیشرفته است زیرا در این کشورها با نداشتن کارگر و اقرد
oot Sods Le. 2 تركب نشده و هزینه تولید نسبت به کشورهای پیشرفته
صفحه 125:
مشکلات صنعتی شدن در یک جامعه در حال توسعه
۵-عولمل طبیعیتوجود معادن و ذخایر زیرزمیتی کافی,جنگل,زمین قلبل زراعت " لب و...از احتیاجات اولیه
و لازمه صنعتی شدن است ؛ بنابرلین کشوری که از چنین منابعی بی بهره باشد امکان صنعتی شدن آن کم
أست زيرا سبب ميشود كه منابع أوليه و نیمه ساخته از کشورهای دیگر وارد شود و در نتیجه علاوه بر آینکه
مقدار زیادی ارز از کشور خارج ميشود بهای تمام شده کالا را نیز افزایش میدهد
۶- معل کارخلنه:محل کارخانه بلید بسته به نزدیکی به معادن و ذخایر مورد نیاز " همجوار بودن با بزارهای
فروش , " نزدیک بودن به وسایل حمل و نثل, و راههای مناسب جهت صدور فراورده های تولیدی نوع
خاک " وضع آب و هوا " میزان برودت گرما و بارندگی سالیانه و... برای ایجاد یک صنعت بایستی مورد
مطالعه قرار بگیره .
۷-خللی شدن روستاها ووقفه در امور کشاورزی:افزایش تقاضای نیروی کارگر در شهرها و افزایش
دستمزدها که به علت توسعه تقاضای نیروی کار صورت می گیرد سبب جلب روستاییان به شهر میگردد و
در نتیجه روستاییان ت لازم برای انجام مور کشاورزی را از دست میدهند و در آمور کشاورزی وقف
ایجاد می شود
۸-بالا رفتن هزینه زندگی:نخستین علت لین موضوع بکار افتادن سرمایه های جدید و افزایش مقدار پول در
گردش است .لذا قیمت ها به تناسب افزلیش حجم اسکناس در گردش ترقی میکند و این ترقی قیمت
مادامی که محصولات جدید به بازار نیامده ادامه دارد.یکی دیگر از علل ترقی قیمتها مربوط به کمبود
مواد غذایی و ازدیاد مصرف است زیر از یک طرف عده ای لز کشاورزان به امید بدست آوردن پول بیشتر
شغل وروستای خود را ترک میکنند و از طرف دیگر همین افرد جزء طبقه مصرف کننده میشوند
صفحه 126:
۲ -۲ ویژگیهای مشترک کشورهای در حال توسعه
بیان ویژگیهای اقتصادی مشترک کشورهای در حال توسعه موجب می شود که
بتوانیم این کشورها را در چارچوب مشابهی بررسی کنیم و آنها را به طور دقیق تر
طبقه بندی کنیم. ویژگیهای مشترک کشورهای در حال توسعه عبارتند از:
-١ يايين بودن سطح در آمد سرانه
۲- کمبود سرمایه و نرخ ناچیز تمرکز سرمایه
۴-وجود انواع دوگانگی
۴- وابستگی اقتصادی
۵- نرخ بالای رشد جمعیت و بار تکفل ( بیش از ۳ فرزند در هر خانواده )
۶-نرخ بالای بیکاری
@“ بودن بخش کشاورزی
صفحه 127:
۱ پابین بودن سطح در آمد سرانه
اعطح زندگی عمومى مردم در اكثر كشورهاى در حال توسعه
بشیار پایین است. اغلب مردم این کشورها از حداقل نیازهای
اساسی مانند مسکن. بهداشت خوراک پوشاک. امنیت و آموزش
برخوردار نیستند. نتیجه پایین بودن سطح زندكى » يايين بودن
بازدهی نیروی کار پایین بودن درآمد سرانه,پایین بودن نرخ رشد
اقتصادی, وسعت فقرء توزیع ناعادلانه امکانات از جمله درآمد.
ثروت و فرصتهای شغلی و تفریحی است.
صفحه 128:
۲.کمبود سرمایه و نرخ ناچیز تمرکز سرمایه
اغلب کشورهای در حال توسعه مشکل کمبود
| سرمایه دارند. کمبود سرمایه از دیگر
پیامدهای فقر در کشورهای در حال توسعه
فقر موجب پایین بودن بهره وری
OOH ORL بهره وری موجب کمبود پس انداز
xs MD
صفحه 129:
۲ وجود بدیده دوگانگی
ی
تودرو دو گانگی را وجود دو موقعیت يا پدیده در کنار هم ( یکی
فطلوبو دیگری تامطاوی) که مشموليت كلى a ol
شديد و وفور نعمته بخشهاى مدرن و سنتى اقتصادى رشد و ركود
تعداد معدودى با تحصيلات دانشكاهى و توده بى سواد تعريف مى
as"
پخش کشاورزی و بخش صنعتی کشورهای در حال گذر دارای
ارتباط بسیار ضعیفی هستند به نحوی که هر بخش چه از لحاظ
گرفتن یا دادن عمامل تولبد و چه از لحاظ گرفتن يا دادن
کالاهای ساخته و نیمه ساخته خودبا بخش مقابل فاقد ارتباط لازم
صفحه 130:
sols 5
SE of انواع كوناكون دارد كه عبارتند از
آ.دوگانگی تکنولوژیکی
۲.دوگانگی مالی
۳.دوگانگی فرهنگی
۴دوگانگی اقتصادی
شدوگانگی منطقه ای
۶دوگانگی جغرافیای
۷دوگانگی اجتماعی
۸دوگانگی شهری- روستایی
#دوگانگی صنعتی- کشاورزی
کی بخش رسمی- بخش غیر رسمی
صفحه 131:
۴ وابستگی اقتصادی
اغلب کشورهای در حال cyan ی صادرات
محصول خود به کشورهای صنعتی وابستگی دارند. منظور از
محصولی این است که رقم عمده صادرات آنها را یک ene
مثل شکر در كوباء قهوه در برزيل. برنج در پاکستان و مواد معدنی
در سایر کشورها- تشکیل می دهد. این کشورها برای انبار کردن»
حمل و نقل و سایر مراحل صادرات دچار مشکل هستند و درآمد
صادراتی آنها به همین دلیل بسیار ناچیز است. این امر باعث شده
تا سهم کشورهای در حال گذر در تجارت جهانی سیر نزولی داشته
باشد.
صفحه 132:
نظریه وابستگی
در برابرنظریه نوسازی (مدرنیسم) شكل كرفت تحت تاثیر اندیشههای رائول پربیش (قتصاد دان آرژاننینی ومدیر
کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در آمریکای جنوبی) در اواخر دهه ۱۹۵۰ توسعه یافت. لین نظریه نشان میدهد
که برخلاف نظریه نوسازی که بیان میکند راه پیشرفت تنها از طریق الگو قبلر دادن کشورهای توسعه یافته
میباشده این رند سبپ شکل os. اقتصاد وابسته در گشوزهای توسعه یافته گشته و الگوی سینستم لقتصادی|
مركز بيرامون را ايجاد شورهای صنعتی در مركز اين اقتصاد قرار كرفته و كشورهاى در حال تو
ae ۳ ae يربيش و همكاران أو نشان داد كه فعاليتهاى اقتصادى در كشورهاى
ثروتمند آغلب منجر به مشکلات جدي در کشورهای فقیر میگردد.
این نظریه تحت فعالیتهای علمی آندره گوندرقرانک و شماری از اقتصاددانان دیگر در دهه ۱۹۷۰ به مکتب
وابستگی ارتقاء یافت. این نظریه در دهه ۱۹۶۰-۱۹۷۰ به سبب گسترش فقر در بیشتر نقاط جهان» به عنوان
نظریهای انتقادی در برابر نظریه نوسازی مشهورگردید 0
نظریه وابستگی نثومارکسی توسعه توسعهنیافتگی (۱۹۶۶) و «سرمایه و توسعهنیافتگی در آمریکای لانین»
(۱۹۶۷) عناوین دو اثر مهم آندره گوندر فرننک از پرنفوذترین نظریهپرازان رویکرد وابستگی نتومارکسی در
دمههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ است. این عناوین رویکرد وی را به خوبی بیان میکنند.
فرانك با استناد به تجربه تاريخى كشورهاى أمريكاىلاتين كه در قرن نو هم و اوایل قرن بیستم عمدتاً مستعمردا
دول استعمارى برتغال و اسيانيا بودند. فرضيه يل بارآن مبنى بر تاثير منفى سرمايه توسعهطلب بر توسعه
اقتصادهای مستعمراتی را تایید میکند. از نظر وی. هر زمان که در این منطقه سیطره استعماری وجود داشته,
توسعهنیافتگی شدت پیدا کرده و هر زمان که این سیطره از بین رفته. توسعه در آن امکانپذیر شده است.
یافتگی را و
برای شناخت توسعهیافتگی افتگی دو روی|
مقلبل سكه واحدى به نام رابطه وابستگی و سلطه هستند. تا ots که لین رابطه در چارچوب نظام سرمایهداری
صفحه 133:
۵. نرخ بالای رشد جمعیت
نرخ زاد و ولد در کشورهای در حال گذر بالا است
ولی به علت کاهش نرخ مرگ و میر در دهه های اخیر
تفاوت اين دو نرخ نسبتاً بالا است.
3 رحال حاضر نرخ رشد جمعيت در كشورهاى در حال كذر به
طورمتوسط ۲درصد است که در مقایسه با نرخ رشد جمعیت در
کشورهای صنعتی که حدود۰.۵ درصد است بالا می باشد .
باید زیرساختهای جمعیت مطلوب را فراهم کرد و سپس مردم را
تشویق به افزایش جمعیت کرد .
راه حل :
چگ فرزند در هر خانوده مطلوب است :
صفحه 134:
وو ¥
بار تكفل
" به افراد سالمند. کودکان و افراد غیر شاغل در سن
فعالیت بار تکفل اقتصادی می گویند .
۲ چون تولید کننده نیستند و افراد شاغل و دولت مسئولیت اداره آنها را
برعهده دارند.
" به علت بالا بودن نرخ بیکاری و نرخ رشد جمعیت و بار تکفل در اين
کشورها بسیار بالاست.
واه حل :
“ارتقاء تهوة :ووى نظام gual اجسماسي «دبيرة gis Gye, اتأفيق
2 اجتماعی پایین است :
صفحه 135:
+
۶ نرخ بالای بیکاری
در کشورهای در حال توسعه از نیروی کار به طو نامناسب و غير كارا استفاده ميشود به همین
دلیل نرخ بیکاری آشکار و پنهان. و نرخ کم کاری آشکار و پنهان بسیار بالاست.
طبق آمارهای رسمی تعداد زیادی از نیروی فعال این کشورها فاقد شغل دائمی و آبرومند در
شّن اجتماعی خود هستند. علاوه بر آمارها افراد زیادی نیز وجود دارند که بیکار بوده ولى
به علت عدم آگاهی از قوانین کار اطلاعات خود راابه نهاد مربوطه از جمله اداره کار و امور
اجتماعی نداده و لذا جزو آمار بیکاری محسوب نميشوند. بنابر لین آمار بیکاری آشکار بیشتر
اژنارقامی اسك اكه تؤسط مقامات رسمى إراثةا مه شوذ:
برخى راه حلها :
* اولويت فرزندان و همسر
* اشتغال در منزل
فيتغال بانوان
غال مشاركتى
صفحه 136:
۷ وابستگی به واردات از کشورهای صنعتی
کشورهای در حال گذر به شدت به واردات
کالای صنعتی ساخته شده و نیمه ساخته و
انتقال تکنولوئی و مواد مصرفی و حتی
مواد غذلیی کشورهای توسعه یافته نیاز دارند.
واردات این کشوره ا همراه با "انر
© جه بیشتسر واردات می شود.
ae
صفحه 137:
۲. ۲ ویژگیهای غیر مشترک کشورهای در حال توسعه
کشورهای در حال گذر از لحاظ ساختار اقتصادی. فرهنگی. سیاسی.
اجتماعی و جغرافیایی با یکدیگر تفاوت دارند. اين تفاوتها نشان می
دهد که نمی توان یک الگو با برنامه برای توسعه تمام کشورها اراید
نمود بلکه هر کشوری با توجه به ساختار اقتصادی . اجتماعی .
سیاسی, فرهنگی و جغرافیایی خود باید برنامه ای بومی و ملی
تدوین و اجرا نماید. در اين بخش به ویژگیهای غیر مشترک
کشورهای در حال توسعه می پردازيم.
صفحه 138:
اين ويزكيهاى عبار تند از:
. اندازه کشور از لحاظ جغرافیایی. جمعیتی و درآمدی
۲ سوابق تاربخی. وابستگی خارجی. استقلال
۳ منابع انسانی و مادی
۴ ترکیب فعالیتهای اقتصادی بخش خصوصی و بخش
دولتی
۵. ساختار اقتصادی
۶ ساختار سیاسی
صفحه 139:
۱ اندازه کشور از لحاظ جغرافیابی. جمعیتی و درامدی
* اندازه جغرافیایی یک کشور, جمعیت و سطح درآمد ملی سرانه از عوامل
مهم تعیین کننده توسعه اقتصادی محسوب می شوند .
* برخی از کشورها مثل جين از لحاظ جغرافیایی بسیار بزرگ و دارای
مناطق و آلب و هوای متنوع هستند و برخی نظیر بنگلادش بسیار
a) Sess ذارای کمفزینافنوع آب و هوایی هسفق
برخی از این کشورها جمعیت بسیار زیاد دارند نظیر هند و چین که
حدود یک میلیارد نفر جمعیت دارند و برخی نظیر سنگاپور . کویت
و قطر جمعیتی کمتر از ۳ ميليون نفر دارند.
ع یزان ذارای تنوع. لب,و خولبی»:مغادن» جمعیت جوان. سزماية اننانی
پا توان فوق العاده بالقوه و .. است .
صفحه 140:
برخی از این کشورها نظیر هند درآمد سرانه ۳۵۰ دلار و برخی
نظیر سنگاپور در آمد سرانه ۱۲۳۰۰ دلار دارند.
؟ هر کدام از این تفاوتها بر روند توسعه کشورها به شکل متفاوتی
7 تأثیر می گذارد هر چه کشور بزرگتر و در آمد سرانه بیشتر باشد
توان بالقوه کشور برای تولید بیشتر است.
٩ هر چه جمعیت فعال و شاغل یک کشور بیشتر و بار تکفل کمتر
باشد توان بالقوه کشور برای طی مراحل توسعه افزایش می AL
برخی از این کشورها دارای ذخایر زیر زمینی فراوانی مانند نفت
هستند و برخی از نظر منابع زیر زمینی بسیار فقیر هستند.
کشورهای نفت خیز برخی از امکانات توسعه نظیر ارز لازم برای
خرید کالاهای سرمایه ای را دارند در صورتی که بقیه کشورهای
در حال گذر از چنین امکاناتی محروم هستند.
°
صفحه 141:
DUTCH DISEASE (GUALD ¢¢ jlo
تاریخچه بیماری هلندی
درسال ۱۹۵۹ درهلند منابع گاز طبیعی قابل توجهی کشف شد و این اکتشاف در
اوایل دهه ۱۹۶۰ به سرعت گسترش بافت و منابع ارزی هنگفت و ناگهانی نصیب
لین کشور کرد. رینق صادرات و مازاد تراز پرداخت ها رفاه جدیدی را ممکن
ساخت . درعوض اقتصاد هلند از بالا رفتن تورم . کاهش صادرات تولیدی . نرخ
های پایین تر رشد درآمد و افزلیش بیکاری آسیب دید . چرا که این پدیده
موجب گردید که نیروی کار و امکانات تولید ازبخش صنعتی به بخشهایی ازقبیل
. خدمات اداری و ساختمان سازی انتقال یابد
. درلثر لین امر در دهه ۱۹۶۰ و اولیل دهه ۰۱۹۷۰ یعنی حدود ۱۰ للی ۱۵ سال
صنایع مهم کشورهلند آزبین رفته ویا قدرت رقلبت بین المللی خود را از
دست دادند . دولت هلند برای مقابلهبا لین پدیده دستبه سیاستهای متفاوتی
زد که عمدتاً نتیجه بخش نبود . به همین خاطر بعداز سال ۱۹۷۷ به چنین پدیده
. ای اصطلاحاً بیماری هلندی گفته میشود
صفحه 142:
DUTCH DISEASE (GULL ¢¢ jlow
یک مفهوم اقتصادی است که تلاش میکند رابطه بین بهرمبرداری بیروبه از
منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد. این مفهوم بیان میدارد که
افزلیش در آمد ناشی از منلبع طبیعی میتولند اقتصاد ملی را از حللت صنعتی
بیرون بیاورد. لين اتفاقبه علت کاهش نرخ ارز ویا عدم افزلیش لن در حد نرخ
تورّم صورت میگیرد. که بخش صنعت را در رقلبت ضعیف میکند. در حللی که
لین بیماری اغلب مربوط به اکتشاف منلبع طبیعی میشود. میتولند به «هر
فعالیت توسعهای که نتیجهاش ورود بیرویه ارز خارجی میشود» مربوط شود؛
مانند نوسان شدید در قیمت منابع طبیعی. کمک اقتصادی خارجی.
سرمایه گذاری مستقیم خارجی. واه بیماری هلندی در سال ۱۹۷۷ توسط مجله
اکونومیست برای توصیف رکود بخش صنعتی در هلند بعد از کشف گاز طبیعی
در دهه ۱۹۶۰ به کار گرفته شد.
هنگامی که پولیک کشوربا افزليش قلبل توجه ارزش روبرو شود. صادرات این
کشوربه پول کشورهای دیگر گرانتر شده. هلی وارداتبه ن کشوربه نسبت
ارزانتر میشود. بطور کلی, این وضعیت را بیماری هلندی مینامند.
صفحه 143:
DUTCH DISEASE (GULLD (6 jlo
مکانیزم کار بیماری هلند
لین عارضه زملنی رخ میدهد که درآمد بیک کشور بر ثر عوامل فصلی به صورت ناگهلنی افزلیش مییلید و متوليان اقتصاد
کلان (دیلت) هم با تصور دائمی بودن این درآمد ن را در جامعه تزریق میکنند. درآمد کشور زیاد شده و يول هم به
جامعه منتقل میشود. اما با افزليش درآمد. تقاضا هم افزليش پیدامیکند. اگر ین افزلیش تقاضا به صورت ناکهنیانجام
شود. عرضه جوابكوى تقاضا نخواهد بود و تعادل عرضه و تقاضا بر هم مىخورد. در نتيجه قيمتها افزليش مىيابد. در يك
روند طبيعى قيمتها تا سقفى بالا مىروند و با يك تأخير زمانى توليد افزايش بيدا مىكند و در نهایت پس از مدتی عرضه و
تقاضا به تعادل قبل بر م ىكردند. اما بيمارى هلندى از زملنى رخ مىدهد كه دولت به عنوان متولى اقتصاد كلان وارد كارزار
مىشود و سعى مىكند به طور مصنوعى و از طريقى غير از أفزايش توليد. قيمتها | Gall نكه دارد. دولت متوسل به
واردات کلاهای مصرفی ارزانمیشود ا قيمتها را مهار كند در حللى كه صنایع داخلی مجبورند با عوامل توليد كران:
كلاى كران را توليد و به قيمت ارزان بفروشند. نكته اينجاست كه لين سياست نمىتوائد جلوى تورم را بكيرد. بلكه أن را به
بخشهاى ديكر اقتصادى منتقل مىكند. .به عنوان مثال مىتوان با واردات كالاهابى نظير سيب پرتال, ترآهن و.. قیمت
AVIS را يايين نكه داشت ولى برخى كالاها مانند زمين و مسكن قابل وارد كردن نيستند و افزليش قيمت لين كالاها را
انمى شود با واردات مهار كرد. در نتيجه قيمت لين قبيل كالاها به رشد خود ادامه مىدهند. از طرفى سرمايه كذارى جديد در
كن بخشهاى صنعتى كه با واردات قيمتشان مهار شده انجام نمىشود و سرمايههابه سمت كالاهليى مثل زمين و مسكن
هدلیت میشود. در نتیجه این امر تقاضای کاذبی برای لین کالا ایجاد شده و قیمت آنها با سرعت ويه صورت غیر
طبیعی و باور نکردنی رشد میکنند. عوارض این مشکل به همینجا ختم نمیشود. به محض اینکه فصل افزلیش درآمد
خائمه بيدا كند و دولت پولینداشته باشد که با آن ورد ارزان را انجام دهد افایش قیمت در بخشهلیی که تا آن زمان
به صورت مصنوعی قیمت پایینی داشتند با سرعتی فزاینده رخ خواهد داد. از آنجا که صنایع داخلی هم در اثر همان
سیاستهای گذشته فلج شدداند قادر به باسخكوبى به تقاضاهاى جديد نمى باشتد و اقتصاد را در بدا ناکارآمد و سپس فلج
| هلتد اين شائس را داشت در زمانى كه به اين مشكل كرفتار شدء سايه كمونيست. شرق اروب را فراكرفته يود و
ای غربی برای اينکه مبادا هلند هم در دامن کمونیستها بیفتد کمکهای بیدریفی به لین کشور کردند. ما اين
سالی طول کشید تا اقتصاد این کشور بتواند کمر راست کند
صفحه 144:
DUTCH DISEASE (GULLD (6 jlo
مکانیزم کار بیماری هلند.
مدل بیماری هلندی اقتصاد را در سه بخش میتوان تحلیل نمود: بخش قلبل تجارت متلبع طبیعی. بخش قابل تجارت
صنعت و بخش غیرقلیل تجارت. وفور منلیع طبیعی با افزلیش تقاضا برای کالاهای غیرقلبل تجارت و تقویت نرخ ارز
حقیقی همراه بوده و در نتیجه سهم کمتری از متلبع نیروی کار و سرمایه یه بخش صنعت تخصیص مییابد. بنابراین
تولید قلیل رقلیت به جای بخش صنعت در یخش منلیع طبیعی متمرکز میشود و نیروی کار و سرمایه که در صنعت
بايد به کار گرفته شود به بخش تولید کالاهای غیرقابل رقابت انتقال میيابد. در این حالت وقتی اقتصاد یک رونق را در
صادرات منلبع طبیعی خود تجربه کند لبه علت بهبود رابطة مبادله تجاری و یا کشف منلبع جدید) بخش قابل تجارت
صنعت به علت تقویت نرخ ارز حقیقی. نضعیف میشود و بخش کالاهای غیرقلبل تجارت داخلی (همانند زمین و
مسکن) توسعه مییاید. تضعیف بخش قایل تجارت صنعت در این مدل؛ بیماری نامیده میشود و اگر منبع رشد ضتمت
عامل خاصى مانند پیوندهای پسین و Gate و یا فرایند یادگیری باشد در لین صورت بیماری هلندی میتولند یک
بیماری واقعی با اثرات گسترده باشد. یه عبارت دیگر با فرض آنکه توسعه تولید صنعتی دارای اثرات خارجی است؛
تضعیف صنعت توسط وفور منابع طبیعی منجر به ناکارآمدی و کاهش بیشتر رشد اقتصادی خواهد گردید. در
مطالعاتی کهدر این زمینه انجام شدهاست. ذر.مورد اثرات منفی: مثلیع.طبیی بر رشند. نتیجه میگیرند که در
اقتصادهای با منلبع طبیعی. تملیل به افزلیش قیمتهای داخلی (در نتیجه تقویت نرخ ارز حقیقی) وجود دارد که در
نتیجه: این امز منجربه عدم رشد ميجدئ بر صادرات م شود
صفحه 145:
بیماری هلندی 0۱2۸52 ۲۵و
درمان بیماری هلندی
نروژیها از بلیی که بر سر هلندیها آمد. درس گرفتند وبا تاسیس صندوق ذخیره ارزی.به جای اينکه
درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام را در بودجههای سالانه ريخته و بودجه را آلوده کنند. آن رابه این
صندوق فروختند وبه بیماری هلندی دچار نشدند. صندوق یاد شده چند کاربرد عمده دارد؛ اول اينكه
درآمد حاصل از ثروت ملی بیک کشور را از نظر زملنی و توزیع بین نسلی,به شکلی مناسب مدیریت
میکند تا تسلهای بعد. احساس زیان نکنند. دوم اينکه لین صندوق در تثبیت نرخ ارز و جلوگیری از
شوکهای ناشی از نوسان نرخ ارز وا میزان ارز دربیک کشور تاثیر بسیار کار آمدی دارند. سوم. با ایجاد
مولنع شدید قانینی. دست دولت از لین ثروت بادآورده کوتاه شده و دیلت صرفأبه کارلیی اقتصادی بخش
خصوصی و مالیلتی که از لين بخش دریلفت میدارد. بسنده کرده و علاوه بر اينکه به دولتی پاسخگو و
کوچک و با تمرکز حدافلی تبدیل میشود. تمام تلاش خود را برای ایجاد زمینههای موفقیت بخش
خصوصی ایجاد کرده و خود را بعنوان رقیب بخش خصوصی در نظر نمیگیرد. و در آخر اينكه لين صندوق
سبب کسب اعتبار جهلنی برای کشور مورد نظر شده و مسبب ورود سرمایه گذاران خارجیبه آن کشور
میشود.(اگر سیاست نروژ را در نظر بگیریم که منلبع حاصل از لین صندوق را صرفاً در کشورهای دیگر
سرمایه گذاری میکند. لین اعتبار آفرینی و قدرت چلنه زنی کشور در عرصه جهلنی چندین برابر
میگردد.) البته تاسیس لین صندوق پیشنیازهلیی دارد. که اگر مهیا نشوند. لین صندوق نمیتولند به
وظلیف اصلی خود عمل نماید. از جمله اینکه لازم استتا ساختار سیاسی کشور به گونهای نهادینه شده و
سیستماتیک, دستش از لین صندوق برای مصرف آن در داخل, کوتاه باشد و نیز لازم است. شفافیت کامل
از نظر دخل و خرج در مدیریت صندوق وجود داشته باشدبه گونهای که هماکنون مدیریت لین صندوق در
نروزبا شفافيت كلمل عمل مى كندسبه طورى كه هر شهريند نروؤى مى توائد هر لحظه از جريان فعاليت هاى
ea) آگاه شود.
صفحه 146:
DUTCH DISEASE (GULLD (6 jlo
درمان بیماری هلندی
دلیل اينکه به پدیده بیماری هلندی تا این اندازه توجه شدهاست این استد که روند تعدیل اقتصادی درشرایط رونق صادراتی.
موقعيكه لين رونق بايان مى بذيرد. درجهت معكوس عمل نمیکند. گسترش مجدد بخش غیرنفتی و قلبل تجارت درصورتیکه بزار
سرمایه و زیربناها تخریب شده باشند. بامشکل مواجهاست. ورود به بزارهای صادراتی نیز مشکل خواهد بود.زیرا مابقی کشورها تا آن
زمان بازارهای رها شده در دوران رینق رلبه تسخیر خود درآوردهاند. درلین صورت. از آنجائیکه رونق ناشی از عولید حاصل از صادرات
احتمالاً درآینده نزدیک به پایان خواهد رسید. اتخاذ سیاستهای اقتصادی بمنظور حملیت ازبخش تولید دربرابر اثرات مضر دوران
رونق کار معقولانه خواهد بود. درواقع درمان بیماری هلندی به پیش گیری یا معکوس کردن افزایش ارزش واقعی پول رایج
وایستهاست. لین امر مستلزم تضعیف پول رلیج. همراه با مزادهای بودچه دولت به همراه خود داری شدید بانک مرکزی از ایجاد پول
است. که هر دو باعت مهار تورم میشوند. دیلت نیاز به مقاومت دربرابر تقاضای درحال گسترش و پس انداز کردن درآمدهای تازه به
دست آورده دارد تا زمان کافی برای برنامه ریزی معقولانه داشته باشد و طرحهای با درآمد با را شناسایی نماید. این سیاست سرمایه
گذاری همراه با دو چیز است.
اول اينکه درلثر این سیاستها درآمدهای بادآورده صادراتی برای بودجه بندی صحیح برای توسعه درازمدت کنترل میشود و دوم اينكه دولت|
ازطریق به تخیر انداختن مخارج جدید خود به طور ضد دورلنی (2۵0861691>21) عمل مىكند. يعنى در خلال بيشترين دوره تورمی
روتق صادرات ازطریق خرج کردن کمتر درآمدهای بادآورده و برعکس آن یعنی خرج کردن بیشتر زمانيكه رونق اقتصادئ كم رتك شدماست]
به تثبیت اقتصادی کمک میکند.
همجنين سياستكزاران در درمان بيمارى هلندى اين نكته را نيز بايد درتظر داشته باشند كه آيا ثروت تازه كشف شده موقتى است يا دائم؟
دركشورهايى كه انتظار مىرود منابع جديد كشف شده سريعاً بايان مىبذيرد. و منابع كمكى جديد موقتى و سودهاى تجارى ناشى از آن كذر
میباشند. میبایستی سیاستگزاران سعی کنند تا ازطریق مداخلات ارزی, ازبخشهای آسیب پذیر حمایت کنند. درکشورهلیی که احتمالاً روت
تازه کشف شده آنهااتمام اپذیراست. سیاستگزاران لازم است تا تفییرات ساختاری اجتناب ناپذیری را دراقتصاد مدیریت کنند تا از ثبات
اقتعطوی اطمینانیابند.آنها ممکن است قدمهایی درجهت افزلیش بهره وری دربخش کالاهای مبادله تشدنی بردارند و احتمالاً این کار را
موصی سازی و تجدید ساختارانجام دهند و درعین حال برای آموزش نیروی کار سرمایه گذاری کنند.
ین ممکن ااست سمی کنند تا به منظور کاهش وایستگی دربخش درحال رونق. صادرات را تنوع بخشند و آنها را درمقابل شوکهای
خارجى ازقبيل افت ناكهانى درقيمتهاى كالاء كمترآسيب يذير سازتد.
صفحه 147:
DUTCH DISEASE (GULLD (6 jlo
پیشگیری از بیماری هلندی
تورم مهارنشدنی. ناکرآمدی در تخصیص منلیع ارزی و رفتار مصرفی خاص بیماری هلندی. خود را یه اقتصاد هلند تحمیل
کرد. بعدها نروژیها از لین اتفاق درس گرفتند وبا ایجاد صندوق ذخیره ارزی نفت؛ به aS) gle درآمدهای حاصل از صادرات
نفت خام در بودجههای سالائه محاسبه نمایند. آن رابه این صندوق ريخته و به بیماری هلندی دچار نشدند. بلنک جهانی
درسالهای اخیر به دولتهای صادرکننده نفت که دارای صندوق ذخیره ارزی میباشند توصیههایی میکند. اول اینکه درآمد.
حاصل از ثروت ملى يك كشور را ازنظر زمانى و توزيع بين نسلی. به شکلی مناسب مدیریت کنند که آنها احساس زیان نکنند
دوم ايتكه اين صندوقها در تثبيت نرخ ارز و جلوكيرى از شوكهلى ناشى ازنوسان نرخ ارز و ها ميزان ارز دريك كشور
کارآمدی داشته باشند. Sub جهانى به كشورهايى كه اين صندوقها را تاسيس کردهلند همچنین توصیه میکند که بای
شفافيت كامل ازنظر دخل وخرج درمديريت صندوقها وجود داشته باشد به كونهاى كه هم اكنون مديريت اين صندوق در نروز
با شغافیت کامل عمل میکند. به طوری که هرشهروند نروی میتولند هرلحظه ازجریان فعالیتهای این صندوق آگاه شود.
ازنکات مهمی که درباره صندوق ذخیره ارزی میتوان گفت. انتقاد برخی کارشناسان از اين بود که چرا پول نفت را باید.
درصندوق حبس کرد و از آن استفادهای نکردچرا که وجود منلبع قلبل دسترسی در لین صندوقها. مديران صنعتى. مدیران
سیاسی و دیگر گروههای ذینفع را به طمع میاندازد تا درشرلیط خاص از آنها استفاده کنند. فشارهای یادشده موجب شد که
درنروژ متلبع دراختیار دیلت نباشد به طوریکه اگر دیلت بخواهد ازمنلبع صندوق استفاده کند بلید دللیل اقتصادی ارلئه کند و
این طور نیست که دملت نروژ هرلحظه که بخواهد ازمتلیع صندوق استفاده کند. بلنک جهلنی به دلیل مدیر:
صندوق درکشور نروژبه کشورهای دارنده صندوق هميشه توصیه میکند که از مدل نروژ استفاده کنند. نکته قبل توجه این
است که صندوق ذخیرهارز نفت درتروژ اصولاً به بودجه وصل نشدماست و دیلت تمیتولندزمتلیع آن براق مصارف نودجد"
رقمی را پیش بینی کند. دشواریهای احتمللی درلین صندوق وجود دارد. فساد مهمترین عامل تهدید کننده منلبع اين صندوق
است و اكر لين صندوق براساس سليقههاى شخصى مديريت شود. مىتواند فساد
ارزی مسالهای است که نباید به آن بی اعتنا یود برهمین اساس برای جلوگیری از فساد درصندوق ذخیره نفتی علاوه بر
بلنک جهلنی تلاش میکند علاوه بر صندوق بینالمللی پول سازمانها و تشکلهای مدنی غیردولتی نیز برای عملکرد.
دولتها در اداره این صندوق نظارت داشته باشندتا منابع این صندوق که ثروت ملی محسوب میشود به درستی مصرف شود.
مناسب این
رین باشد. فساد اداری درمدیریت صندوق.
صفحه 148:
DUTCH DISEASE (GULLD (6 jlo
پیشگیری از بیماری هلندی
تورم مهارنشدنی. ناکرآمدی در تخصیص منلیع ارزی و رفتار مصرفی خاص بیماری هلندی. خود را یه اقتصاد هلند تحمیل
کرد. بعدها نروژیها از لین اتفاق درس گرفتند وبا ایجاد صندوق ذخیره ارزی نفت؛ به aS) gle درآمدهای حاصل از صادرات
نفت خام در بودجههای سالائه محاسبه نمایند. آن رابه این صندوق ريخته و به بیماری هلندی دچار نشدند. بلنک جهانی
درسالهای اخیر به دولتهای صادرکننده نفت که دارای صندوق ذخیره ارزی میباشند توصیههایی میکند. اول اینکه درآمد.
حاصل از ثروت ملى يك كشور را ازنظر زمانى و توزيع بين نسلی. به شکلی مناسب مدیریت کنند که آنها احساس زیان نکنند
دوم ايتكه اين صندوقها در تثبيت نرخ ارز و جلوكيرى از شوكهلى ناشى ازنوسان نرخ ارز و ها ميزان ارز دريك كشور
کارآمدی داشته باشند. Sub جهانى به كشورهايى كه اين صندوقها را تاسيس کردهلند همچنین توصیه میکند که بای
شفافيت كامل ازنظر دخل وخرج درمديريت صندوقها وجود داشته باشد به كونهاى كه هم اكنون مديريت اين صندوق در نروز
با شغافیت کامل عمل میکند. به طوری که هرشهروند نروی میتولند هرلحظه ازجریان فعالیتهای این صندوق آگاه شود.
ازنکات مهمی که درباره صندوق ذخیره ارزی میتوان گفت. انتقاد برخی کارشناسان از اين بود که چرا پول نفت را باید.
درصندوق حبس کرد و از آن استفادهای نکردچرا که وجود منلبع قلبل دسترسی در لین صندوقها. مديران صنعتى. مدیران
سیاسی و دیگر گروههای ذینفع را به طمع میاندازد تا درشرلیط خاص از آنها استفاده کنند. فشارهای یادشده موجب شد که
درنروژ متلبع دراختیار دیلت نباشد به طوریکه اگر دیلت بخواهد ازمنلبع صندوق استفاده کند بلید دللیل اقتصادی ارلئه کند و
این طور نیست که دملت نروژ هرلحظه که بخواهد ازمتلیع صندوق استفاده کند. بلنک جهلنی به دلیل مدیر:
صندوق درکشور نروژبه کشورهای دارنده صندوق هميشه توصیه میکند که از مدل نروژ استفاده کنند. نکته قبل توجه این
است که صندوق ذخیرهارز نفت درتروژ اصولاً به بودجه وصل نشدماست و دیلت تمیتولندزمتلیع آن براق مصارف نودجد"
رقمی را پیش بینی کند. دشواریهای احتمللی درلین صندوق وجود دارد. فساد مهمترین عامل تهدید کننده منلبع اين صندوق
است و اكر لين صندوق براساس سليقههاى شخصى مديريت شود. مىتواند فساد
ارزی مسالهای است که نباید به آن بی اعتنا یود برهمین اساس برای جلوگیری از فساد درصندوق ذخیره نفتی علاوه بر
بلنک جهلنی تلاش میکند علاوه بر صندوق بینالمللی پول سازمانها و تشکلهای مدنی غیردولتی نیز برای عملکرد.
دولتها در اداره این صندوق نظارت داشته باشندتا منابع این صندوق که ثروت ملی محسوب میشود به درستی مصرف شود.
مناسب این
رین باشد. فساد اداری درمدیریت صندوق.
صفحه 149:
DUTCH DISEASE (GULLD (6 jlo
اقتصاد ایران
تاریخ برای درس گرفتن از اشتباهات گذشته میتولند بسیار مفید واقع شود. اما در جامعه
ما اشتباهات گذشته به الگویی برای تکرار در آینده تبدیل شده است. و این ظاهرا عادت
روزمره ماست. تاثیر منفی افزایش شدید درآمدهای صادراتی ناشی از منابع طبیعی را
اقتصاددانان با بیماری هلندی یا مصیبت منلبع توضیح میدهند. علائم اين بیماری عبارت
است از تقویت پول ملی در برابر ارزهای خارجی به علت فزینی گرفتن یکباره درآمدهای
ارزی و در نتیجه واردات ارزان و گسترده و لطمه به تولیدات داخلی در بخش کالاهای
قابل تجارت بینالمللی.
با افزلیش قیمت نفت و افزلیش درآمد کشورمان انتظار می رفت نرخ رشد اقتصادی کشور
جهش چشمگیری داشته باشد و عملکرد اقتصاد به صورت مطلوبی افزایش یابد. اما این
شرایط برای ایران ایجاد نشد. بسیاری از اقتصاددانان برلین باورند اقتصاد ايران دچار یک
بیماری است و این بیماری که بارها از زبان کارشناسان اقتصادی شنیده شده است بیماری
هلندی نام دارد.ابتلای اقتصاد ایران به بیماری هلندی به سالهای آغ قرن بیست و یک
دی باز می گردد ولی اگر راهکارمناسبی برای ممانعت از پیشرفت این بیماری در جای
اقتصاد کشور انديشيده می شد هم اکنون اقتصاد چنین بیماری گسترده ای را تجربه
نمی کرد.
صفحه 150:
بیماری هلندی 0۱2۸52 ۲۵و
تبعات شکل گیری لین بیماری در اقتصادیک کشور افزایش نرخ تورم . افزایش قیمت مسکن به عنوان کاللیی که
قلبل سنجش نیست. کاهش حجم فعالیتهای تولیدی وبه دنبال تن افزلیش نرخ بیکاری است که تمامی آنها در
کنار همبه کاهش نرخ رشد اقتصادی و تخریب زیر ساختهای صنعتی اقتصاد می انجامد.اهمیت لین مساله در
اقتصاد ایران تا حدی است که ما در نظر گرفتیم این بیماری اقتصادی را برای علاقمندان علم اقتصاد و علاقمندان
مطالعه در مورد اقتصاد ایران تشریح کنیم.
عوارض بیماری هلندی در ایران از همان ابتدای شروع صادرات نفت. در اقتصاد کشور بروز کرد.افزایش در آمدهای
نفتی در اولیل دهه ۱۳۵۰ و شیوه هزینه کردن آنها از سوی دولت و پیامدهای آن شباهتهای معناداریبا وقایع
اقتصادی سالهای میانی دهه ۱۳۸۰ دارد که توجه به آنها میتواند برای اقتصاد ایران عبرت انگیز باشد. شتابزدگی
در هزینه کردن درآمدهای عظیم نفتیبا نادیده گرفتن اصول مسلم علم اقتصاد باعث بروز بیماری در اقتصاد
کشور شده است. تبعات بروز لین بیماری در اقتصاد کشور افزلیش نرخ تورم . افزليش قيمت مسكن به عنوان
کالایی که قلبل وارد شدن نیست. کاهش حجم فعالیتهای تولیدی وبه دنبال آن افزلیش نرخ پیکاری است که
تمامی آنها در کنار هم به کاهش نرخ رشد اقتصادی و تخریب زیر ساختهای صنعتی اقتصاد می انجامد.
صفحه 151:
بیماری هلندی 0۱2۸52 ۲۵و
سال ۱۳۵۲ قیمت نفت در بازارهای جهانی به طور بیسابقهای افزایش یافت.در نتیجه در آمدهای نفت و گاز به طور
سر سام آوری رشد کرد. این منابع عظیم مالی که به یکباره در اختیار دولت قرار گرفت, برخی مسوولان حکومتی
وقتسبه وییّه شاه رابه لین فکر انداخت که میتوان ایران را ژلپن خاورمیلنه کرد. افزلیش شدید درآمدهای نفتی
در سالهای ۱۳۵۲ و ۱۳۵۳ لین خوشبینی موجه رابه خیال پردازی جاهطلبلنه و ناموجه تبدیل کرد.نتیجه این
جاهطلبی و فلقد مبنای کارشناسی. هدر رفتن گسترده و بیسابقه منلبع مللی, افزلیش شدید تورم. لطمه خوردن
به بخش خصوصی نوپابه علت وارداتبا نرخ ارز پایین و نهایتا دولتیتر شدن بیش از پیش نظام اقتصادی ایران
بود.به موازات افزلیش سرمایه گذاریهای دولتی در بخش های مختلف اقتصادی که موجب دخللت دولت در تمامی
بازارهاء و نیز اعطای یارانهها به صورتهای گوناگون. رو به افزایش گذاشت.
لما آنچه در ایران در دهه ۱۳۵۰ و نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ رخ داد بسیار فرلتر از لین بیماری بود. بیتدبیری در هزینه
کردن در آمدهلیی که در اختیار دولت قرار میگرفت. اتلاف منلبع مللی از طریق اجرای طرحهای غیر کارشناسی و
اعطای یارانههای بیحساب و کتاب پدیدهای فرلتر از بیماری هلندی است. دولتها در اين دو دوره تلاش
میکردند تورم ناشی از سیاستهای پهلی و مللی انبساطی رابا واردات ارزان و کنترل قیمت و سرکوب مالی مهار
کنند که البته هميشه بینتیجه و برای اقتصاد ملی زیانبار بود. در هر دو مورد نقدینگی عظیم تزر
اقتصاد.به تورم و کاهش شید اعتبارت شد. در فاصله سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ اقتصاد ایران بیشترین میزان
در آمدهای ارزی را در طول تاریخ خود داشت.
صفحه 152:
بیماری هلندی 0۱2۸52 ۲۵و
لین بار نیز درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت. شلید حتیبا شدت و رویکرد غیرکارشناسانه بیشتری, به
اقتصاد کشور تزریق شد. واردات ارزان با ثلبت نگه داشتن نرخ برابری ریال به ارزهای خارجی. با آهنگ
بیسابقهای رشد کرد وبه تولیدکنندگان داخلی که به علت تورم هزینههایشان بالا رفته بود و توان رقلبت با
کالاهای ارزان خارجی را نداشتند آسیب جدی زد. نرخ ارزبه طور تصنعی کاهش یافت و اعتبارات ارزان و
یارانهای با رانتهای عظیمی که به همراه داشت منابع مالی کشور را به هزینههای بدون بازدهی تبدیل کرد.
مطالبات غیرجاری بانکها. که در واقع بخش بزرگشان مطالبات سوخت شده است. به طور نگرانکنندهای افزایش
يافت. دولت برای مهار افزلیش قيمتها که خود معلول لین سیاستهای نادرست بود.به مداخله بیشتر در بازارها
و کنترل دستوری قيمتها روی آورد که خود مزید بر علت شد و اقتصاد ملی را در تنگنای بیشتری قرار داد
نتیجه لین سیاستها. همانند آنچه در سالهای ۱۳۵۰ رخ داد. پایین آمدن نرخ رشد اقتصادی. از بالای شش
درصد در سال ۱۳۸۴به منفی۸/۵در سال ۱۳۹۲ و افزلیش تورم از ۴/۱۰ درصد در سال ۱۳۸۴به بالای ۴۵ درصد.
در سال ۱۳۹۲ بود. شگفت اينکه همه این سیاستهای نامعقول. یک بار سی وچند سال پیش آزمون شده بود. گوبا
ما اعتقادی به این گفتار حکیمانه نداریم که آزموده را آزمودن خطاست.
صفحه 153:
بیماری هلندی 0۱2۸52 ۲۵و
در سال ۱۳۸۴ با افزایش در آمدهی نفتی به نوعی در اقتصاد ایران نیز بیماری هلندی شکل گرفت. در این دوران با
افزلیش ناگهلنی قیمت نفت. ارز زیادی وارد کشور شد که باعث افزلیش تقاضا گردید. دولت در این دوران برای
عدم افزلیش قیمت ها. متوسلبه واردات کالاهای مصرفی ارزان شد که بتوانند قيمتها را مهار کند.لما كارى كه
دولت نهم وپس از ّن دهم. در لین زمینه انجام دادند. تزییق لین در آمدبه شکل مستقیمبه مردم و جامعه بود.
به طوری کهبا شعار آوردن پول نفت بر سر سفرههای مردم دولت سعی کرد كه لين افزليش درآعد ناگهلنی را به
شکل ساختن مسکن مهر و دادن وام و بارلنه مستقیمبه مردم خرج کند که لین سیاست نیز باعث افزایش
نقدینگی بین مردم و هجوم سرمایههای سرگردانبه سمت کالاهای مصرفی و لوکس شد.نقدینگی بالا در جامعه
به چند راه ختم شد. افزلیش شدیید قیمت زمین و مسکن در عرض چند سال. بالا رفتن تورم. ایجاد نوسان های
دوره ای قیمتی در بخش های مختلف اقتصاد همانند بازار ارز و سکه. بورس. مسکن. و.
ايران یکی از ثروتمند ترین کشورهای جهان در زمینه منلبع طبیعی از جمله نفت وگاز می باشد. کشورمان
چهارمین دارنده ذخایر نفتی دنیاءواولین در گاز مب باشد. به همین دلیل رشد قیمت نفت در چند سال اخیر سب
شد تا درآمد ناشی از صادرات نفت در کشور افزلیش چشمگیری پیدا کند.لین در حالیست که مطالعه وضعیت
کنونی اقتصاد نشان از بهتر شدن اوضاع زندگی مردم ندارد.
در سالهای گذشته مظاهر بیماری هلندی در اقتصاد ایران به وضوح نمایان شد و شمار زیادی از کارخانه های
تولیدی و صنعتی.به دلیل مشکلات اقتصادی تعطیل شدند.در لین سالها نرخ بیکاری در کشووبه افزلیش یافت در
حالیکه در سال ۱۳۸۵ نرخ بیکاری اعلام شده در کشور برابربا ۸/۱۰ درصد بوده است.برخی از منابع نرخ بیکاری
جوانان ۲۴ا ۳۰ سال را در ایران بیشتر از ۲۰ درصد می دانند که رقم نگران کننده ای است. طی سالهای اخیر
ارزش پول کشور ایران کاهش يافته و همین مساله سبب شده تا بازرگانان برای ادامه فعالیت خود با مشکلات
شتری روبرو شوند.البته در لین حوزه وضعیت ایران در سطح بین الملل نیز مهثر بوده است و تحریمهای پی در
ملل و آمریکاعلیه ايران سبب شدیدتر شدن مشکلات اقتصادی کشور شده است.
صفحه 154:
JY سوابق تاربخی. وابستگی خارجی. استقلال
© برخى از كشورهاى در حال كذر در طول تاريخ مستعمره بوده و تحت
سلطه کشورهای غارتگر مثل انگلستان. فرانسه. بلژیک هلند. آلمان,
پرتغال و اسپنا بوده اند.غلب کشورهای آفریقایی و برخی از کشورهای
آسیایی تحت استعمار آشکار این قدرتها بودهاند. برخی دیگر از کشورها
كه دارای تمدن بزرگ بوده اند هیچ وقت تحت استعمار آشکار قرار
نداشته اند. سلطه قدرتهای بزرگ موجب عقب ماندگی بسیاری از کشورها
شده است.
٩ اغلب کشورهای در حال گذر تحت استعمار بوده اند برخی مانند هند در
گذشته و افغانستان و عراق در دهه اخیر تحت استعمار آشکار بوده و
برخی مثل ایران هیچگاه تحت استعمار آشکار نبوده ولی به صورت پنهان
ف تمر ه بوده اند.
صفحه 155:
۲ سوابق تاریخی. وابستگی خارجی. استقلال
٩استقلال : ادارة کشور با اختیار و آزادی بدون مداخله کشورهای بیگانه
(فرهنگ فارسی معین )
٩ "حفظ واقعی استقلال کشور, از طریق حفظ عدللت و آزادی در کشور است.
وقتی در یک جامعه و کشوری عدل و آزادی درست پاسداری نشود, خود
بخود راه برای نفوذ بیگلنه هموار می شود و بالعکس آنچه می تولند به آزادی
یک ملت معنی بدهد, استقلال آن ملت است. ملتی که از یکی از جهات مثلاً
از جهت فرهنگی, اقتصادی, سیاسی به دیگران وابسته باشد, آزادی خود را از
ذست فاده است. البته وابستگی خضوع آور, ته وابستگنی ارثباط متقابل,
اإتباظ غیر ازنوانستکنی است. کشور و ملتی کف به: کشوز و ملت:قیگر حالت
وابستگی و دنبلله روی پیدا کند, آزادی در این کشور خود ه بخود به خطر
می افتد. " شهید مظلوم آیت الله بهشتى
(ر چه کشور مستقل تر باشد . اقتدار اقتصادی آن بالاتر می رود .
صفحه 156:
۳. منابع انسانی و مادی
٩ از لحاظ منابع انسانی و ویژگی های فرهنگی ۰ سنتی . مذهبی و اخلاقی
تفاوتهای اساسی بین کشورهای در حال گذر وجود دارد.
٩ آنها که منابع مادی و انسانی لازم را دارند سریعتر فرآیند توسعه را طی می
کنند و آنهایی که نیروی ماهر و متخصص و منابع اولیه را ندارند و یا کم دارند
اين فرایند را به کندی طی می کنند و نیازمند کمک ساير کشورها می
شوند.
٩ هسته پیشرفت کشور سرمایه انسانی است ؛ مخصوصا در بخش مدیریتی
الگوها :
رهبری : امام خمینی
بتی : امیر کبیر
هی : دکتر چمران . سپهبد صیاد شیرازی . سردار قاسم سلیمانی
صفحه 157:
۵. ساختار اقتصادی
یکی از مهمترین ویژگیها و شاخصهای مهم
توسعه اقتصادی تغییر ساختار اقتصادی از
سمت كشاورزى به سوی صنعت و خدمات
است.
"ساختار اقتصادی اغلب کشورهای در حال
گذر کشاورزی است.
7تركيب سه بخش فوق در هر كشورى نسبت به
(گشورهای دیگر متفاوت است.
صفحه 158:
۶ ساختار سیاسی
٩ در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال گذر گروههای ممتازی وجود دارند
که به خاطر منافع مشترک ممکن است با یکدیگر متحدند نظیر مالکین بزرگ ۰
صاحبان صنایع بزرگ ۰ بانکدارن . اتحادیه های صنفی و احزاب سیاسی:
57 ساختار اين گروههای ممتاز در هر کشوری با سایر کشورها متفاوت است. در
برخی از کشورهای در حال توسعه ممکن است یک ایل و یا عشیره خاص, در کشور
دیگر یک حزب سیاسی و در جای دیگر طبقه اجتماعی خاصی نقش قدرت حاکمه را
بازی کنند.
٩ دیکتاتوری : عربستان
٩ مردم سالاری : عراق
0 مردم سالاری دینی : ابران
صفحه 159:
ظرفیتسازی
ظرفیت سازی جامعه به توسعه ی ظرفیت اشاره دارد. یک روش ادراکی
برآی:قویسعه اس کهبرای شتثانتاین مولثم یی کازمی زوقه موانعی که باعث
میشوند مردم. دولتهاء سازمانهای بینالمللی و غبر دولتی» نتوانند
اهداف خود را شناسایی کنند و اجازه دستیابی به نتلیج قابل اندازه گیری و
پایدار ره آنها خواهد داد. اصطلاح ظرفیت سازی جامعه از دهه ۱۹۹۰ در
لغت نامه لغت نامه ی توسعه بینالمللی پدید آمده است. امروزه " ظرفیت سازی
جامعه" " در برنامههای بسیاری از سازمانهای بینالمللی که در زمینه رشد و
توسعه اقتصادی کار می کنند. مانند بانک جهانی ( (World Bank ملل
متحد (UN) و سازمان های غیر دولت (NGOs) مثل Oxfam
۱۳۲۵۲۳۵۲100۵۱ به کار میرود. استفاده گسترده از این اصطلاح سبب
جتجال بر بتر فعتای وقعی لن :شده انتت:,ظرفیت:ساری جامته اکثر
اوقات به تقهیت مهارتها. شایستگیها و توانابیهای افراد و جوامع
در توسعه جوامع اشاره دارد تا آنها بتوانند بر علل محرومیتها و رنجها
غلبه کنند. ظرفیت سازی سازمانی توسط سازمان های غیردولتی (NGO)
os) هدایت توسعه داخلی و فعالیتهایشان به کار میرود.
صفحه 160:
ظرفیتسازی
تعاریف
سازمانها ظرفیت سازی اجتماعی را به روشهای خود تعریف میکندد و تمرکز بر ظرفیت سازی را مهمتر از ارتقای یک
روش توسعه در کشورهای در حال توسعه sad ge جمع آوری کمکهای مردمی. مراکز آموزشی, مراکز یادگیری و مشاوران
همه بعضی از انواع ظرفیت سازی هستند. برای جلوگیری از وابستگی همیشگی و کمکهای بینلمللی کشورهای در حال
توسعه خود. سازمانها روشهایی را اتخاذ میکنند. بر اساس برنامه توسعه سازمان ملل متحد (01۱10) . یکی از پیشگامهای
در توسعه درک ظرفیت سازی جامعه یا توسعه بود. از اولیل دهه ی ۷۰ 118108 برنامه عمران سازمان ملل متحد. راهنمایی
برای کارکنان و دیلت با ارلئه " نهاد سازی " فراهم کرد. در ۰۱۹٩۱ لین اصطلاح به "ظرفیت سازی جامعه" تکامل یافت.
برنامه عمران سازمان ملل متحد ظرفیت سازی را به عنوان یک فرایند طولانی مدت که شامل همه ذینفعان است تعریف
میکند. ذینفعلنی از جمله وزارتخانهها. مقامات محلی. سازمانهای غیر دولتی. حرفهای, اعضای جامعه. دانشگاهیان و .
ظرفیت سازی از قابلیتهای علمی. حرفهای. سازمانی و رسمی و منبعی و .. افراد استفاده میکند. هدف ظرفیت سازی مقابله
با مشکلات مربوط به سیاستها و روشهای توسعه است در حللی که به پتانسیلها. محدودیتها و نیازهای مردم کشور نیز
اهمیت میدهد. برنامه عمران سازمان ملل متحد ظرفیت سازی را در سطح فردی. سطح نهادی و سطح اجتماعی تشریج
Was
سطح فردی: انجمن های تخصصی ظرفیت سازی در سطح فردی به شرکت کنندگان فردی اجازه ایجاد و افزایش دانش و
مهارتهای موجود را میدهد. همچنین به دنبال ایجاد شرایطی است که افراد در "روند یادگیری و سازگاری با تفییر " شرکت کنند.
سطح نهادی: ظرفیت سازی جامعه در سطح سازمانی باید شامل کمک به نهادهای از پیش موجود در کشورهای در حال توسعه
باشد. نباید ساخت موسسات جدید را مهم تر از مدرن سازی موسسات موجود بداند و باید از موسسات با روشهای دقیق:
های سازمانی و روشهای موثر مدیریت و کنترل منافع پشتیبانی کند.
اعی: ظرفیت سازی جامعه در سطلح جامعه بلید از ساخت یک "مدیریت عمومی با خاصیت تعامل بیشتر پشتیبلنی کند
كه به همان اندازه از اعمال خود و از ازخورد ن در جمعیتی کثیر میآموزد. ظرفیت سازى جامعه بليد براى بروش مديران عمومي
پاسخگو و حسابگر به کر برد
صفحه 161:
ظرفیتسازی
سازمان جهلنی گمرک - سازمان بین دولتی (160) است که استانداردهایی برای
کنترل انتقال افراد و محصولات توسعه میدهد. ظرفیت سازی جامعه رابه این
صورت تعریف میکند " فعالیتهای که به تقویت دانش, تواناییها و رفتار افراد
کمک میکنند و به بهبود ساختارها و فرایندهای سازمانی کمک میکند به
طوری که سازمان به صورت کارآمد میتولند با رسالت و اهداف خود در یک
روش پایدار مواجه شود. با این حال توجه به اصول حاکم بر ظرفیت سازی
جامعه ضرروی است. ا" مراحل ایجاد ظرفیت سازمانی عبارتند از:
توسعه یک چارچوب مفهومی
ایجاد یک نگرش سازمانی
توسعه یک چشم انداز و استراتژزی
توسعه ساختار سازمانی
BD ستاو سا
صفحه 162:
ظرفیتسازی
ازی جا طلاحات گذشته مانند تبدیل ساختارهای سازمانی و
توسعه سازمانی گرفته شده است. در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ لین اصطلاحات به توسعه اجتماعی
اشاره داشتند که تمرکزش بر افزایش ظرفیتهای تکنولوژیک با خودباری افراد در مناطة
وستاین, انسنت:در دهه ۰۱۹۷۰پتن از یک سری گزازشها در مورد؛ توسعه:پین المللین» so ST
ایجاد ظرفست برای مهارتهای فنی در مناطق روستابی و همچنین بخشهای اداری در
کشورهای توسعه مورد توجه قرار گرفت. در دهه ۱۹۸۰ مفهوم توسعه سازمانی حتی بیشتر هم
گسترش بافت. توسعه سازمانی به عنوان یک فرایند طولانی مدت برای ایجاد دولت در یک کشور
در حال توسعه. ساخت موسسات بخش خصوصی و عمومی, و سازمانهای غیردولتی تلقی شد.
[۵] با وجود اینکه پیشقدمان ظرفیت سازی قبل از دهه ۱۹۹۰ نیز وجود داشتند. نیروهای
se در توسعه بینالمللی مثل "ظرفیت "gi در لن دهه نبودند. ظرفیت سازی به
عنوان یک مفهوم توسعه پیشگام در دهه ۱۹۹۰ با توجه به معیارهای ذیل پدیدار شد:
شهای جدیدی برای ترویج توانمندسازی و مشارکت توسعه دادند. مانند آموزش و پرورش
فریر برای آگاهی انتقادی " (۱۹۷۲)» که تاکید میکند آموزش. و پروش نمیتولند از یک
انای مطلق به یک دانشجوی نادان منتقل شود بلکه باید آن را از طریق فرآیند گفتگو به دو
هم سطح حاصل کرد
صفحه 163:
ظرفیتسازی
تار
گزارشها و پژوهشهای انجام شده در طول دهه 1۹۸۰ از جمله ظرفیت و تجزیه و تحلیل
آسیب پذیری aS (CVA) be نشان دهنده سه فرضیه هستند:
توسعه یک فرایند است که از طریق ن آسیب پذیریها کاهش يافته و از طریق ظرفیتها
افزایش مییابد. هیچ کس باعث رشد فرد دیگری نمیشود. برنامههای کمکی هیچ گاه در
رشد خود بی تاثیر نیستند
تغییراتی در روشهای بینالمللی رشد
در دهه ۱۹۸۰ بسیاری از کشورهای کم درآمد در معرض "بستههای تعدیل ساختاری " بودند
- که ماهیت نئولیبرالی بستهها منجر به افزایش نابرابری در ثروت شد. در پاسخ. یک سری از
"اصلاحات ابعادی اجتماعی تصویب شدند" . رشد شکاف ثروت با "اصلاحات ابعادی
اجتماعی" برای افزلیش اهمیت سازمانهای غیردولتی در کشورهای در حال توسعه مجاز شد
چرا که آنها به طور فعالانه در ارائه خدمات اجتماعی به فقرا شرکت میکنند.
اکید جدید بر اساس این ایده. توسعه پایدار است.
یلههایی مثل ایدههای فریر از دهههای اخیر تاکید داشتند که "هیچ کسی نمیتولند باعث
رشد شخص دیگری شود" و توسعه باید به صورت مشارکتی باشد.
صفحه 164:
ظرفیتسازی
ظرفیت سازی جامعه در جوامع در حال توسعه
در برنامه عمران سازمان ملل متحد ۲۰۰۸- ۲۰۱۳ یعتی" برنامه ریزی استراتژیک برای توسعه ۰" ظرفیت
سازی "سهم اصلی سازمان برای توسعه است". برنامه عملن سازمان ملل متحد یک رویکرد ظرفیت سازی برای
توسعه در ۱۶۶ کشوری که در آن فعال است. توسعه میدهد. برنامه عمران سازمان ملل متحد بر ظرفیت سازی
در سطح نهادی تمرکز کرده و یک فرایند ۵ مرحلهای برای ظرفیت سازی سیستماتیک را پیشنهاد میدهد [۷]
مراحل عبارتند از:
1. تعامل با ذینفعان در توسعه ظرفیت
یک فرایند ظرفیت سازی موثر بلید مشارکت تمام لفراد درگیر پرویه را تشویق کند. اگر ذیفنعان پرویه درگیر
شده و مالکیت را در فرایند توسعه به اشتراک بگذارند احساس مسئولیت بیشتری برای نتیجه و پایداری توسعه
خواهند. داشت. تعامل با ذینفعان که به طور مستقیم تحت تاثیر وضعیت قرار دارند امکان تصمیم گیری
موثرتری را میدهد. و همچنین فرایند توسعه را شفاف تر میسازد
۲.لرزیابی نیازهای ظرفیت و دارایی
۴ تدوین و فرموله کردن پاسخ توسعه ظرفیت
الف. ترتیباث نهادی ب . رهبری چ. دانش د. پاسخگویی
و سازی یک پاسخ توسعه ظرفیت
صفحه 165:
ظرفیتسازی
ظرفي
براى توسعه و دموكراسى پایدار خدملتى در مورد ايجاد توانايى ده
سازى قوانين. ترويج مشاركت مدنى. [۸] شفاف بودن و ياسخكو بودن و مبارزه با فساد ارائه مى شود
نمونههایی از ظرفیت سازی در دولتهای کشورهای در حال توسعه
در دهه ۱۹۹۹ برنامه عمران سازمان ملل متحد از ظرفیت سازی دولت در بوسنی هرزگوین حمایت کرد. این برنامه بر
تقویت دولت طریق پروش مهارتهای جدید سازمانی. رهبری و مهارتهای دولتی در ارقام دولتی» تمرکز داشت. که
باعث بهبود تواناییهای فنی دولت برای برقراری ارتباط با جامعه بینالمللی و جامعه مدنی در داخل کشور شد. [۱۰]
از سال 200001۸810۳ کارگاه هایی را دلیر می کنند که رهبران جامعه در مورد رسیدگی بهتر به نیازهای
محلی جامعه تلاش می کنند. دولت های ضعیف را تقویت کرده و آنها رلبه نهادینه شدن نزدیک تر می کند. هدف
ظرفیت سازان در اففانستان تقویت دیلت های محلی و فراهم کردن موسسات با آموزش رو به رشد است که لین به
آنها امکان رسیدگی و حمایت از آنچه جامعه تیاز دارد. را می دهد.
رغیران در " حکومت داری ۰ حل تعارض ٠ برابری حنستی » برنامه ریزی پروژه ۰ پیاده سازی , مدیریت ۰ تدارکات
مالی « و مدیریت و کاهش بحران» آموزش می بییند.
شهرداری روساریو : بتانگاس ۰ فیلیپین : اين دولت شهری طرح امنیتی فرانسانی و محمط زست آکسیون ان جی
۲ را به عنوان یک استراتژی اصلی برای بهبود کشت زندگی پیاده سازی می کند - سیستم مبتنى
Lage af (MBN-CBIS) 5 حکومت فیلیپین تعیین شده است. این روش به دولت شهری برای شناسایی
ت سازی در دولت ها
به بودجه, جمع آوری درآمد. ایجاد و پیاده
بایان روساریو (
اخانواده ها و جوامع برای مداخله و همچنین توجیه تخصیص بودجه توسعه اجتماعی خود . کمک کرده است.
مهمترایجاد مراحل معینی برای تشویق مشارکت جامعه در تحلیل موقعیت . برنامه ریزی » نظارت و ارزیابی
پروژه های توسعه ی اجتماعی برای همگرا شدن این نگرانی ها در مدیریت است.
صفحه 166:
ظرفیتسازی
ظرفیت سازی در سازمان های غیردولتی
مشخصات
ظرفیت سازی اجتماعی بسیار مهم تر از آموزش است و شامل موارد زیر می باشد :
توسعه ی منلبع انسانی ۰ فرایندی از تجهیز افراد با درک ۰ مهارت ها و دسترسی به
اطلاعات ۰ دانش و آموزشی که آنها را قادر می سازد تا به صورت موثر عمل کنند.
توسعه ی سازمانی ۰ پیچیدگی ساختارهای مدیریتی . فرایندها و رویه ها .نه تنها
در سازمانها بلکه در مدیریت رولبط بین سازمانهای مختلف و بخش ها نیز وجود
دارند ( عمومی . خصوصی و جامعه).
نهادی و توسعه چارچوب قانونی . ایجاد تغییرات منظم و قانونی و نظارتی برای
فعال ساختن سازمانها : موسسات و آوانس ها در تمام سطوح و در همه ی بخش ها
به منظور افزایش ظرفیت هایشان ( با بررسی : شبکه ی ظرفیت سازی شهری).
صفحه 167:
© © © ©
۱ ویژگیهای مشترک کشورهای در حال توسعه را ذکر نمابيد.
۲ ویژگیهای غیر مشترک کشورهای در حال توسعه را ذکر نماید.
۳. موانع توسعه اقتصادی درکشورهای در حال توسعه را بیان نمایید.
۴ بار تکفل چیست؟
صفحه 168:
۵.بایین بودن سطح بهره وری نیروی کار ناشی از کدام
کزینه است؟
الف. سطح پایین زندگی ب . نرخ بالای جمعیت
بالا بودن ASS . پا ن بودن سطح بهداشت.
۶.افرادی که خواهان کار تمأم وقت هستند آنها
کار نمام خواهان کار تام وفت هستیی واي بر یرای
الف. بیکاران آشکار ب. کم کاران آشکار
ج. بیکاران پنهان د. کم کاران پنهان
۷ كداميك از كشورهاى زير نحث أستعمار آشكار بوده
الف. ايران pao. ج. هند د. پرتغال
صفحه 169:
۸یکی از مهمترین عوامل توسعه نیافتگی کشورهای در حال توسعه کمبود سرمایه
است. کمبود سرمایه از کدام گزینه نشأت می گیرد؟
الف. دورهای باطل فقر ب. بیکاری
ج. مهاجرت د. رشد جمعیت
.ساختار اقتصادی کشورهای در حال توسعه شامل چه بخشهایی است؟
الف. دو بخش مدرن و نیمه مدرن 2
ج. دو بخش پیشرفته و عقب افتاده د. فقط بخش نیمه مدرن
صفحه 170:
۰ کدامیک از گزبنه های زبردلالت بر ویژگی غیر مشترک کشورهای در حال
توسعه دارد؟
الف. پدیده دوگانگی ب. ساختار اقتصادی
نرخ د. کمبود سرمایه
۱ ویژگیهای مشترک کشورهای در حال توسعه در کدام گزینه آمده است؟
الف.پایین بودن در آمد سرانه- کمبود سرمایه- پدیده دوگانگی- وابستگی اقتصادی
ب. پایین بودن نرخ بیکاری - کمبود سرمابه - پدیده دوگانگی- وابستگی اقتصادی
ج. پایین بودن در آمد سرانه- تمرکز سرمایه - پدیده دوگانگی - عدم وابستگی
د. بالابودن نرخ رشد جمعیت- بزرگ بودن بخش کشاورزی- تمرکز سرمایه - عدم
45
۲ کدامیک از کشورهای زیر از لحاظ منابع زیر زمینی غنی تر است؟
الف. ایران ب. توگو wT د. بنگلادش
صفحه 171:
tall BS MS codes Cask 8
پیغام سحر راء كلماتي دگر است
اي آنكه اميد زندكاني داري
Bs ياء حياتي دكر است
صفحه 172:
فصل چهارم
Ce
©
9
صفحه 173:
نوگرایی
نوگراپی. که از آن به نامهای تجدد يا مدرنیسم
5a (MOdernism) ياد مى شود به معني عرأيش فكرى وارفتا تارى
پدیدههای فرهنگی نو و بيشرفتهتر و كنار كذاردن يرخى از
سنتهاى قديمى است. نوكرايى فرايند كسترش خردكرابي در جامعه
و تحقق آن ن در بستر مدرنیته است. نوگرایی یا مدرنیسم. گسترهای
از جنبشهای فرهنگی که ریشه در تغییرات جامعه غربی در اواخر قرن
نوزدهم و اوایل قرن بیستم دارد. را توصیف میکند. این واژه
لجموعهای از جنبشهای هنری. معماری» موسیقی ادبیات و هنرهای
کاربردی را که در این دوره زمانی رخ دادهانده در بر دارد.!
تاریخچه
وگرایی. جریانی فکری به معنای استفاده انسان از دانش؛ فناوری و
توان تجربی خود برای تولید» بهبود و تغییر محیط خود است. پیدایش
ملسم در غرب را میتون واکنشی بر شد سنت ودين مسيحيث
لاانست.
صفحه 174:
نوگرایی
مولفههای نوگرایی
تجدد پا مدرنیته به یک شوه زندگی و نهادهای اجتماعی و سیاسی
مرتبط با این شیوه زندگی اشاره دارد. تجددهای نقاط گوناگون جهان
جانمایهای یکسان دارند و تلاش میکنند صغارت را از انسان بگیرد:
صغارت انسان در برابر جامعه. انسان در برابر تاریخ. oe در برابر
قانون. و میخواهد تمام این حقوق فردی را به انسان بدهد."۲
اندیشههای تاثیر گذار بر نوگرایی عبارتند از
اسانمحوری: انسان محوری به معنای باور به قدرت انديشه انسان.
مادهگرایی: جهانبینی مدرن نیازهای روحانی انسان را به نیازهای
عاطفی او تحویل میکند.
رابی: نگرش به جهان به صورت عقلانی و بر اساس خرد و
استدلال.
صفحه 175:
نوگرایی
نوكرايى در عرصة فلسفه
اساس فلسفه در دوران نوگرایی» انسان است. حقيقت ديكر الهامى
انيست و از و از آسمان نمىأيد بلكه اكتسابيست و بر روى زمين وبا قوانين
زمینی کشف ونه اختراع و از طریق مشاهده و آزملیش و تفکر علمی
بدست میآید نه از راه ریاضت کشیدن و يا نزدیک شدن به خداوند.
نوگرلیی منادی خردگرا است. خردگرلیی را نیز در مقلبل دینخویی
تعريف مىكنيم. ناسوت و ملکوت و جبروت و لاهوت در فلسفه مدرن
جایی ندارند. قلمرو فلسفه متجدد انسان گرایی و عرفی گرایی )
سکولاریسم) است. در فلسفه متجدد عقل محور است نه جهل, موازین
Sale خفلی باتقدیا بای امولا تابون و یمتا با بسیار خصوصى
5 فلسفه نوكرا نوع تازهای از انديشه مبتنى بر خرد نقاد جانشین
1 مطلق مىشود و در نتيجه عرصه فلسفه به كلى دكركون مى شود
و دیگر جایی برای اسطوره و خرافه و دین در این عرصه باقی نمیماند.
صفحه 176:
7 نوگرایی در عرصه دانش 7
: فلسفه. علم نيز مسلماً تغيير خواهد کرد. نوگرایی نخستین دلیل پیشرفت علمی
بشریت در تمام دورانها بوده است. تبدیل کیمیاگری به شیمی دقیقاً یک محصول از
نوگرایی است. پیدلیش کلینیک و بیمارستان به جای سقاخانه و استفاده از دکتر بجای|
دعانویس و ملا از نمادهای تجدد است. ایجاد شرايط سالمتر زندگی بجای دست به دعا
بردن و درخواست بیمه سلامتی از خدا کردن نشان از تجدد دارد. علتها و معلولها
Sam زفیتی وتهتطفی و علمی خوامتدربوم جر طلش نوگرا مشامده؛علتی بز اناسی
روش علمی انجام میشوند و علم نیز همچون سیاست در جامعه مدرن به عرصه عرفی و
عمومی وارد میشود. در ملکوت علم نیز همچون فلسفه جایگاهی برای اسطورههاو... دیده
نمیشود. در دوران فیل از نو كرايى علم وجود داشت و علم بسیار کار آمدی بود هیچ وقت
مردم به دا نویسی | اکتفا نمیکردند. برای آثبات به آثار شیخ بهايى و ابو على سينا مراجعه
7 نوگرایی در عرص اقتصاد
٩ وجه مشترک جوامع فئودالی نوعی تفکر خدامدار, اقتصاد طبیعی و حاکمیت سنت
ایستاست. نوگرایی پرچمدار خردمداری. اقتصاد کالایی و جهانگشای سرمایه داری.
اشی سنت و پیدایش جامعه مدنی است. اقتصاد هم به عرصه عمومی وارد میشود و
ر جدی و برابر به عرصه اقتصاد وارد میشود. میگویند میزان پیشرفت و أ آرادی را
در یک جامعه باید با نگاه کردن به وضعیت زنان آن جامعه دریافت.
صفحه 177:
نوگرایی
نوكرايى در عرصة سیاست
در جامعه مدرنء مردم شهروند هستندء و به جاى مكلف بودن محجق هستند يعنى
جقوقى دارند كه اين حقوق بليد توسط حاكمان يرداخته شود. مثلاً مردم حق دارند
له أزادى انديشه و بيان و يوشش داشته باشند و دولت وظيفه دارد لين شرايط را
|لجاد بکند. مردم دیگر مطیع امر رهبران نیستند بلکه لین رهبرانند که مطیع امر
مردم هستند و لین بار لین حاکمین هستند که بلید بر اساس مغز مردم عمل کنند.
طلکومت در جامعه مرن نک قرارداد اجتماعی است نیت حاکمین و محکومین.
مردم اشخاصی را انتخاب میکنند که آنها به ارباب خود که همان مردم باشند
لخدمت کنند نه اینکه حاکمین مردمی رأ انتخاب کنند که به اربابشان که حاکم)
است خدمت کنند. مفهوم دین و خدا هم اصولا هیچکاره هستند و تنها مربوط به
جوزه شخصی مردم میشوند. نه حوزه سیاست و اجتماع.
نوگرایی در عرصه هنر
در عرصه هنر نوگرایی (006۲۳5۳۳), به صراحت ایدئولوژی رالیسم
(realist را رد میکند و در چ یک رویکرد انتقادی به کارهای گذشته از طریق
٠ ۱ تجديد نظرء تقلید مسخره آمیز در اشکال جدید. الحاق و تکرار به
گسترش مفاهیم و خلق هنری میپردازد!"!
صفحه 178:
دوران مدرن
ا أمد نمسم اشتباه نشود.
دوران نوین. دوران مدرن يا مدرنيقه لبه انتلیسی: Basle a (MOPEMItY جديد (مدرن) اطلاق مىشود. مدرنيته دورهاى تاريخى است كه بين
له بنزدهم ميلادى تا سده بيستم را در ير دارد و واجد جنبشهاى متعدد فرهتكى و عقلانى أست. به شكل كلى مىتوان منظور از یه را جات
os Sl
زنظر تاریخی. دوران مدرن با دورظ رنسانس آغاز شده و با عصر روشنگری و انقلاب فرانسه و ایدهآلیسم آلمانی به عنوان گفتار کلیدی غرب تحکیم)
امىشود. از ويزكىهاى ابن دوران مىتوان به ابن موارد اشاره نمودلتة
اين دوره فرديت اعتلا يافته و سنت نقد مىشوه.
د بين دوره فرد خودمختار با ظهور يا ظهور به شكل سوزق دكارتى خود را راب و مللك طبيعت اعلام مىكند و به مفهوم بيشرقت و بينش قعلى از تاريخ
أرؤش و بها مىدهد.
آگاهی فرد از فرديت خود
یی دین از دولت
کید بر آزدیهای فردی
افسونزدیی از جهان
گید بر علم گالمهای و بوتونی همراه با نقلابهای علمی بو صنعتی در غرب.
هوران عقل ايزارى - به معناى تسلط انسان بر طببعت و انسان از طریق به کار گیری علم و تکنولوژی
كلل الطلدى -به معنای تأکید بر سوزق خودمختار که شناسندق خود و جهان است و برزدیهای فرد خود تاک
تین دورن مدرن در رویدادهای تاریخی چون اقلاب آمریا و فانسه و دواعلامية ستقلال مرکا و الم
ts
Has ogey state lol clin گفت که چهار ols
مدرنيتة سیاسی: که در قالب مفهوم مدرن از دموکراسی و حقوق شهروندى شكل میگیرد.
رتیطلمی و تکنولژیک: که نتیجة آن گسست معرفتی با بهانشناسی ارسطویی, ایجاد علم جدید: نقلاب م
شناختی: که از بط جدید انسان با زیبایی و مفهوم جدید ذوق و سلیقهنشأت م ىكيرد
نب مدرنیته به معتای آگاهی سوه فردی از طبیعت و سرنوشت خود و قرار دادن این سوژه به متزلة پایه
صفحه 179:
آرمانشهر
آرمانشهرخواهی (به انگلیسی: 0013015۳0]لا) عبارت است از دلبستگی به ایجاد یا
خیالپردازی دربارطٌ یک نظم اجتماعی آرمانی.۱] از روزگار افلاطون تاکنون بسیاری از
نویسندگان طرح جامعههای آرمانی ریختهاند و همچنین بسیاری از گروههای دینی و
بهبودخواهان سیاسی در اروپا کوششهایی برای برپاکردن جامعههای آرمانی کردهاند.!۳
ریشط واه : اصل واه 0013]لا یونانی است و معنی لّن «جایی که وجود ندارد» یا
«ناكجاآباد» مىباشد. اتوييا 0013لا وازهاى است مركب از لا0(و) یونانی بهمعنای
«نفى» و كلمهى 100805 (تويوس) بهمعناى «مكان» ميباشد؛ بنابراين از لحاظ لغوى به
معناى «لامكان»ميباشد.
ویژگی
آرمانشهر نمادی از یک واقعیت آرمانی و بدون کاستی است. همچنین میتواند نمایانگر
حقیقتی دست نیافتنی باشد. از افلاطون بهعنوان نخستین فیلسوف آرمانگرای انديشهٌ غرب
نام میبرند. درواقع آرمانشهر با مفهوم ایده افلاطون هماهنگی کامل دارد. در رساله
جمهوری, افلاطون سیاست رابه عرصههای گستردهتری همچون دولت و قانون اساسی بسط
۳1 افلاطون خطوط اصلی که برای سازماندهی یک شهر آرملنی لازم است را به تصویر
. به همین سبب از وی بهعنوان بنیانگذار این انديشه نام برده میشود.
صفحه 180:
0
آرمان شهر
آرمان شهر از نكاه فلاسفه يونانى
از نظر فلسفه يونلنى روح جامعه عدل است. عدل يكى از جهار فضيلت شهر مطلوب افلاطونى
است که در کنار سه فضیلت دیگر یعنی حکمت؛ شجاعت و خویشتنداری اهنیت: دارد.
عدللت در بین لین چهار خصوصیت اهمیت بیشتری دارد. عدل حکم هارمونی در یک ارکستر
را دارد. از نظر افلاطون شهر عادل همچون انسان عادل است و انسان عادل باید و می تواند بر
خود حکومت کند. در چنین شهری در باطن شهر و در زوایای پنهان صلح و صفا ایجاد
میشود و در آشکارا و در میان طبقات شهر هماهنگی. لا
آرمان شهر از نگاه متفکران ایرانی
*آرمان شهر از نگاه قیصر امین پور شاعر معاصر ایرانی
خداء روستا را؛ بشرء شهر را و شاعران. آرمانشهر را آفریدند. که در خواب هم خواب آن را
ندیدند!
صفحه 181:
آرمانشهر
آرمان شهر از نگاه متفکران ایرانی
*ابونصر فارایی. دانشمند ایرانی
در متنهای دینی و اساطیری ايران باستان و در ادبیات پارسی آنجا که به ایران باستان پرداخته شده. از جامعه
آرملنی این جهانی بسیار یاد شده است. در این بررسی. آنچه ما میجویيم. اندیشه آرملنی است. زیرا چنین
اندیشهای پژواک آرزوهای نیاکان ما برای دست یلبی به کمال و رستگاری بوده است. در اوج درخشش فرهنگ
اسلامی, ابونصر فارلبی. حکیمی فرزانه از خاور ایران» اندیشه شهر آرملنی را در کتاب خود به نام "اندیشههای
اهل مدینه فاضله " مطرح ساخت و جامعق آرملنی بر پلیه انديشه فلسفی و در قللب مفاهیم شریعت اسلامی پی
افکند. صفت "فاضله " گویای آرمان حکیم در جستجوی جامعه کمال مطلوب بود. مدینه فاضله در انديشه
فارلبی. از معموره (۱) زمین آغاز میشود و در کوچکترین حد خود. به شهر اطلاق میگردد. چنین نگرشی,
افزون بر اينكه از مفهوم اسلامی "درالاسلام " سرچشمه میگیرد؛ بسی فرلتر از محدوده جفرلفیلیی ملت هاست.
دریافت فارلبی از جامعه کامل. جامعهای بزرگ است که ملتهای بسیار را در برگرفته و چنانچه رهبری آرمانی
زمام را به دست گیرد "مدینه فاضله" در محدوده ن تحقق خواهد یافت. در شهر آرملنی فربی, خبر افضل
(سعادت آدمی و نیکی برین) تنها در اجتماع مدنی به دست میآید نه در اجتماعی که از آن کمتر یا ناقص باشد
و انسانها به حكم سرشت و برای رسیدن به کمال.نیازمند همکاری و تشکیل اجتماعند.نیزهای آدمی چنان
متنوع و فراوان است که هیچ کس به تنهایی نمیتولند همه آنها را برآورده سازد. لین اجتماع و تقسیم کاری
اجتماعی است که همه افراد را در دستیابی به خواستههایشان کامیاب میسازد. فارلبی و لین سینا و خواجه
ابه پایگاه فرد در اجتماع بر حسب سرشت و استعداد او نظر دارند و بر لین باورند که اگر فرد
به کاری که طبیعت او اقتضا دارد و هر کس بر حسب سرشت و شایستگی ذاتی خویش به کاری
بپردازد و سلسله مرلتب اجتماعی و سیاسی بر حسب شایستگی افراد تشکیل شود مدینه فاضله در زمین تحقة
پیدا میکند .
صفحه 182:
آرمانشهر
آرمان شهر از نگاه متفکران ایرانی
7"آرمان شهر از نگاه حسن امرائی:نظریه پرداز معاصر ایرانی
نمودار مراحل جامعه آرمانی
امرلئی:آرمان شهر واقعیتی است
ری مانع وقوع آن نخواهد شد." از نظر او آرمان شهر اتفاقی محتوم و گریزناپذیر است. ایشان برای تشریح آرمان
امع انسانی را از نظن قابلیت عطلوب: دز زهیافت تبه آننبه چهاز دسته؛تقسیع می کند+ جانفه متفورنجافعه مقبول:
جامعه مطلوب . جامعه آرمانی از این رو وی معتقد است که
صفحه 183:
آرمانشهر
0 هدف آرمان شهر
فارلبی هدف و غلیت شهر آرملنی را رسیدن به سعادت می دل ادت. خیر مطلق است و
خير آن چیزی است که به وجهی در رسیدن انسان به خوشبختی سود افتد. سعادت مورد
نظر فارابی تنهاء سعادت این جهانی نیست. بلکه سعادتی است که همه زندگانی این
جهلنی آدمی را به وجه دلخواه تامین کند و هم رستگاری او را در جهلنی دیگر تحقق
بخشد. هذف و منظور از آفرینش انسان نیز رسیدن او به سعادت است. اما لازم است کد
انسان؛ نخست سعادت را بشناسد.
صفحه 184:
اهداف توسعه هزاره
در در ماه سپتامب ۰ در سازما rer .
ll ا mead 2 Gs
بايد به انها تا سال ۲۰۱۵ دست يافته شود. بيانیه ی هزاره توسط ۱۸۹
کشور پذیرفته شده و ۱۴۷ نفر از سران ن سیاسی آن را امضا کرده اند.
این هشت آرمان به ۲۱ هدف که با ۶۰ شاخص قابل سنجش اند. تجزیه
می شود.
آرمان :١ از بين بردن فقر شدید و گرسنگی
آرمان ۲: د یافتن به آموزش ابتدایی همگانی
آرمان ۳: گسترش و ترویج برایری جنسبتی و توانمند سازی زنان
آرمان ۴: کم کردن مرگ کودکان
آرمان ۵: بهبود سلامت مادران
نم مبارزه با إيدزء مالاريا و ديكر بيمارى ها
1 يدارى محيط زيست
pall tin ghia ی تسد
صفحه 185:
اهداف توسعه هزاره
© آرمان ١:از بين بردن فقر شدید و گرسنگی
٩ هدف 18: نصف شدن نسبت جمعیت مردمی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند.
8 ۱.۱: نسیت جمعیتی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند:
٩ ۱.۲: ضریب شکاف فقر
© ۱.۳: سهم درآمد دو دهک پایین (فقیرترین) از درآمد ملی
٩ هدف ۱0: دست یافتن کامل و پرحاصل به اشتغال و کار سالم برای همه. شامل زنان و جوانان
٩ ۱.۴: نرخ رشد بهره وری نیروی کار (نرخ رشد تولید ملی به ازای هر فرد شاغل)
٩ ۱.۵: ضریب اشتغال جمعیت
٩ ۱.۶: نسبت جمعیت شاغلی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند.
59 ۱۷: نسبت حساب و مشارکت شاغلان فامیلی در کل مشاغل.
هدف ۱6: نصف شدن نسبت جمعیتی که از گرسنگی رنج می برند.
٩ ۸ رواج کسر وزن کودکان زیر ۵ سال
Re جمعیتی که کمتر از حداقل سطح مجاز. مصرف انرژی در برنامه ی غذایی خود دارند.
صفحه 186:
ممه
2
2
اهداف توسعه هزاره
آرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همکانی
هدف TA تامين و تضمين كردن اينكه تمام يسران و دختران بتوانند تمام يايه هاى مقطع ابتدايى رط بكذراذ
۱ ضریب خالص ثبت نام در آموزش ابتدایی
۲ نسبت دانش آموزانی که پایه ی اول ابتدایی را شروع می کنند. به کسانی که توانایی و دسترسی برای
گذراندن آخرین پایه از مقطع ابتدایی را دارند.
۳ نرخ باسوادی سنین ۱۵ تا ۲۴ سال, مردان و زنان
آرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان
© هدف 3 از بين بردن اختلاف جنسیتی در آموزش ابتدایی و متوسطه, بهتر از سال ۰۲۰۰۵ و رسیدن به تمام مراحل تا سال
۲۵
۱ نسبت دختران به پسران در آموزش ابتدایی؛ متوسطه و عالی
۳ سهم زنان در درآمدهای حاصل از اشتفال, در بخش هایی به جز کشاورزی
۴ نسبت صندلی های زنان در مجلس ملی
صفحه 187:
اهداف توسعه هزاره
آرمان ۴: کم کردن مرگ کودکان
اهدف 163 كم كردن دو سوم از نرخ مرك و مير ميان كودكان زير ينج سال
١
خ مرگ و میر زیر پنج سال
۳۷ نرخ مرگ و میر نوزادا
۲ نسبت کودکان یک ساله ای که در برابر سرخک ایمتی دارند.
آرمان ۵: بهبود سلامت مادران
هدف 08: کم کردن سه چهارم نرخ مرگ و میر مادران
۱ نرخ مرگ و میر مادران
۲ نسبت زایمان هایی که با مراقبت و توسط کارکنان متخصص سلامت انجام می گيرند.
هدف ۵0 دست یافتن (تا سال ۲۰۱۵) به, دسترسی همگانی به سلامت تناسلی
۳ نرخ رواج و استفاده از وسایل جلوگیری از باردلری
۴ نرخ باروری نوجوانان
۵ میزان پوشش و رواج مراقبت های قبل از تولد (دست کم یک معاینه و دست بالا چهار معاینه»
GAS js sss I به تظیمخانه احتاج اند
صفحه 188:
اهداف توسعه هزاره
آرمان ۶: مبارزه با ایدز, مالاریا و دیگر بیماری ها
FA Gall متوقف کردن روند رو به رشد انتشار ایدز و آغاز روند معکوس آن
۱
شیوع ایدز در میان جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال
۲ استفاده از کاندوم در روابط چنسی خطرناک
۶۳ نسبتی از جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال که اطلاعات درست و جامعی از ایدز دارند.
۴ نسیت مراقبت مدارس از یتیمان به مراقبت مدارس از غیر یتیمان در سنین ۱۰ تا ۱۴ سال
هدف ۴0: رسیدن (تا سال ۲۰۱۰) به. دسترسی همگانی به درمان ایدز. برای تمام کسانی که به آن نیاز دارند
۶۵: قسمتی از مردم که آلودگی پیشرفته ی ایدز دارند و همچنین به داروهای ضد برگشت دسترسی دارند.
هدف ۶6: متوقف کردن روند انتشار مالاریا و دیگر بیماری های مهم. و آغاز روند معکوس آن
۶ نرخ شیوع و مرگ ناشی از مالاریا
نسبت کودکان زیر پنج سالی که زیر پوشش داروی حشره کش می خوابند.
۶۸ نسیت کودکان زیر پنج سالی که تب مالاریا دارند. کسانی که با دارو های مناسب ضد مالاریا پوشش داده شده
wail
۱ قوع. شیوع و مرگ ناشی از مرض سل
بیماران سل ای که شناسایی و درمان شدند. کسانی که مستقیماً معاینه شده اند و توسط کوتاه ترین
ان شده لند.
صفحه 189:
اهداف توسعه هزاره
آرمان ۷: تضمین پایداری محیط زیست
هدف ۸۷2 كنجاندن اصول توسعه ى يايدار در بين سیاست ها و برنامه های کشورهاء و آغاز روند معکوس اتلاف منابع
محیط زیست.
هدف ۷0: کم کردن روند کاهش تنوع زیستی» یک کاهش معنی دار در نرخ تلفات تا سال ۰۲۰۱۰
۷۱ قسمتی از سطح سرزمین که با بيشه و جنگل پوشیده شده.
۲ مجموع نشر ۰۲.۲0۲ سرانه و نیز به ازای هر یک دلار (00) تولید ملی
۳ میزان مصرف موادی که از ازون می کاهند.
۴ قسمتی از ذخایر ماهیان که در منطقه حفاظت شده زیستی قرار دارند.
۵ قسمتی از تمام آب ها که ذخایرشان استفاده شده
۶ قسمتی از سطح زمین و دریا که حفاظت شده است.
۷ قسمتی از گونه ها که در خطر انقراض هستند.
هدف ۷6: نصف شدن قسمتی از مردم که دسترسی پایدار به آب سالم آشامیدنی و تاسیسات بهداشتی اولیه ندارند.
قسمتی از مردم که آب آشامیدنی تصفیه شده استفاده می کنند.
5
قسمتی از مردم که از تاسیسات بهداشتی مناسب استفاده می کنند.
دست یافتن به. بهبود معنی دار و قابل توجه در زندگی حداقل ۱۰۰ میلیون زاغه نشین
V.NH نسبتی از جمعیت شهری که در محلات زاغه نشین زندگی می کنند.
صفحه 190:
اهداف توسعه هزاره
آرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه
هدف ۸2: توسعه ی بیشتر بازرگانی و سیستم مالی باز, قانون مند. قابل پیش بینی و بدون تبعیض.
- شامل تعهد نسبت به. طریقه ی حکومت درست. توسعه. و کاهش فقر؛ هم به صورت ملی و هم به صورت بینالمللی
هدف 10 بیان و رسیدکی به نیز های ویژه و خاص کشور هایی با کمترین میزان توسعه
- شامل: تعرفه و سهمیه ی دسترسی آزاد گمرکی. برای کالاهای صادرانی کشورهایی با کمترین میزان توسعه؛ برنامه ی
تسهیل کننده ی بدهی ها برای رهایی کشورهای فقیر با بدهی های سنگین و نیز حذف رسمی بدهی های دوجانبه: و د
آخر. بخشش بیشتر /012) برای کشورهایی که در جهت کاهش فقر تلاش کردند.
PI هدف ۸6 بیان و رسیدگی به نیازهای ویژه ی کشورهای در حال توسعه ی محصور در خشکی و نیز جزایر کوچک (از طریق
برنمه ای عملی برای توسعه بایدار جزایر کوچک درحال توسعه؛ و نتایج آن در بیست و دومین جلسه ی ویژه مجمع عمومى
سازمان ملل بررسی می شود).
© هدف ۸0: درگیر شدن با مشکلات بدهی کشورهای در حال توسعه به طور فراگیر از به صورت ملی و بینالمللی؛ به منظور
معقول کردن بدهی ها در دراز
مجهت
- برخى از شاخص هابى كه در فهرست زير آمدهء به صورت جداكانه تحت نظارت هستند براى كشورهايى با كمترين ميزان
توسعه آفريقاء کشورهای در حال توسعه ی محصور در خشكى و جزاير كوجك.
7 کمک های رسمی به توسعه (012۸)
ODA gaan, © خالس: در کل و نیز به کشورهای کمتر توسعه یافته. بر حسب درصد از درآمد ناخالص ملی اهداکنندگان کمیته
(DAC) x35
8 ۸۲ نسبتی از كل دوجانبه. بخشى I 6020۸ اهداکنندگان 2۵62] که به خدمات اجتماعی پایه اختصاص یافته (آموزش
آب سالم و بهداشت مناسب)
پایه. مراقبت های بهداشتی اولیه. تغذ,
صفحه 191:
اهداف توسعه هزاره
۸۳ نسبتی از کمک های رسمی دوجانبهبه توسعه. از اهداکنندگان 06 در صورتی که او متحد باشد.
۴ 000 دریافت شده در کشورهای درحال توسعه محصور در خشکی. بر حسب نسبتی از درآمد ناخالص ملی شان.
۸۵ 00۸ دریافت شده در دولت های جزایر کوچک در حال توسعه. بر حسب نسبتی از درآمد ناخالص ملی شان.
دسترسی به بازار
۸۶ نسبتی از تمام کالاهای وارداتی کشورهای توسعه افته بر اساس ارزش و بدون احتساب نبرو و جنگ افزر) از کشورهای درحال توسعه و
کشورهایی با کمترین میزان توسعه. که معاف از عوارض گمرکی پذیرفته شده.
۷ میانگین تعرفه های اعمال شده توسط کشورهای توسعه یافته بر محصولات کشاورزی و منسوجات و پوشاک کشورهای در حال توسعه
۸۸ تخمین ميزان حمايت ها و اه های بخش کشاورزی برای کشورهای 0861 بر حسب درصد از توليد ناخالص داخلى
٩ نسبت 004 بى كه براى كمك به ظرفيت سازى در تجارت ارائه شده.
معقول كردن بدهى ها
۸۱۰ تعداد كل كشورهايى كه به نقاط تصميم كيرى 4186 شان رسيده اند و تعداد كشورهايى كه به نقاط اتمام 44186 شان رسيده اند
۱ بدهى هابى كه به واسطه ى 1186 و ابتكارات 110141 بخشيده شده.
۸۴ پداخت اصل و فرع بدهی ها پر حسب یک درصد از صادرت کالاها و خدمات
NE Gus همکاری با شرکت های دروسازی. و دارک دسترسی به داروهای حبانی مقرون به صرفه در کشورهای درحال توسعه
۳ نسبتی از جمعیت كه به داروهاى حياتى مقرون به صرقه دسترسی پایدر و مدوم دارند
هدف 8۴ همکاری با بخش خصوصی. برای در دسترس قرار دادن مزایایقاوری های نو به خصوص فناورى اطلاعات و ارتباطات
لوط تلفنبه ای هر ۱۰۰ نفر
اد مشتركين تلفن همراه به ازاى هر 1١١ نفر
alas ANF كاربران اينترنت به ازاى هر ٠١١ تقر
صفحه 192:
© آدام اسمیت معتقد است در جریان فعالیت های اقتصادی قوانین طبیعی
حاکم است.
٩ هر فردی در پی نفع شخصی خود است . اگر افراد به حال خود گذاشته شوند
پی گیری نفع شخصی توسط افراد . نفع اجتماعی را ایجاد خواهد کرد.
رس یی نامرئو وجود:دره که بازر را به تعادل ating age
٩ اسمیت احرای قوان ۱ سيله تحق
می داند. قوانين طبيعى به اين صورت عمل مى كنند كه هر فردی بر اساس
طبیعت خود به دنبال نفع شخصی خویش فعالیت می کند و نظام اقتصادی سود
آور می شود.
شد و توسعه اقتصاد:
صفحه 193:
۲ تقسیم کار
تقسیم کار یعنی تولید هر کالا را به
مراحلی تقسیم و هر مرحله را به یک فرد
واگذار نماییم. اسمیت برای توضیح مفهوم
تقسیم کار مثال سنجاق سازی را به صورت
ور مطرح می کند.
صفحه 194:
اسمیت تولید سنجاق را به ۱۸ مرحله تقسیم می کند:
|.تولید سیم. ۲. بیرون آوردن سیم. ۳. صاف کردن سیم. ۴. بریدن
سیم. ۵. تیز کردن نوک سیم. ۶. تهیه ورقه برای ته سنجاق. ۷. تهیه
الگوی ته سنجاق, ۸ . بربدن الگوی ته سنجاق, .٩ تهیه ته سنجاق,
۰ وصل کردن سنجاق به ته آن.۱۱.....
صفحه 195:
اگر یک کارگر به تنهایی تمام فراگرد تولید را پوشش دهد به
سختی می تواند روزی ۱۳ عدد سنجاق تولید کند . مشاهده
می شود که هر مرحله از کار می تواند توسط یک کارگر انجام
شود. در اين صورت ۱۸ کارگر بیش از ۱۸ برابر یک کارگر در
روز می توانند سنجاق تولید نمایند . اسمیت می گوید در
صورت تقسیم کار هر کارگر می تواند روزی ۴۸۰۰ سنجاق
صفحه 196:
تقسیم کار بدون افزایش تعداد کارگران از سه طریق تولید را افزايش می دهد:
۱ افزایش مهارت و تخصص کارگران
۲.صرفه جویی در وقت کارگر که به طور معمول با انجام فعالیت های
مختلف تلف می شود.
۴.ختراع ماشین های زیاد و روش های جدید تولید که هر کارگر را قادر
می سازد تا به اندازه چندین نفر کار انجام دهد.
صفحه 197:
۲ ۲ انباشت سرمایه
٩ افزلیش خللص در موجودی سرمایه کشور " انباشت سرمایه " نامیده حی
شود .
٩ اسمیت معتقد استبه علت ویژگی نفع شخصی کمبه طور طبیعی در انسانها
وجود دارد هر فردیبه علت آینده نگری و محتاط بودن مقداری از درآمد
خود را پس انداز حی کند لین پس اندازها در دوره بعدی سرمایه گذاری می
شود افزلیش سرمایه گذاری موجب انباشت سرمایه و تولید بیشتری می
شود.
صفحه 198:
۳ تجارت داخلی
بین شهر و روستا یک تقسیم کار صورت می گیرد.
روستاها مزبت نسبی در تولیدات کشاورزی دارند و
مواد غذایی شهرنشینان راتهیه می کنند. شهرها در
تولید مواد ساخته شده و نیمه ساخته شده صنعتيم
مزیت نسبی دارند و مایحتاج روستابیان را تولید می
صفحه 199:
۳ ۴ تجارت بین الملا
9اسمیت معتقد است تجارت خارجی به نفع تمام کشورها
است .
٩ هر کشوری با توجه به شرايط خاص طبیعی
جغرافیایی . جمعیتی . علمی . فرهنگی . سیاسی و اقتصادی
خود در تولید برخی از محصولات دارای مزبت نسبی است.
7مزيت نسبى به اين معنى است كه یک کشور کالابی را
نسبت به ساير كشورها ارزان تر توليد مى كند.
صفحه 200:
تحارت خارجی دو مزیت دارد:
1. کشوری که مازاد تولید. مازاد نیروی کار و مازاد سرمایه دارد و برای آن
تقاضایی وجود ندارد آنها را صادر نموده و کالاهای مورد نیازش را وارد می کند.
۲ ارزش تولید کالاهایی که در داخل برای آنها نقاضا وجود ندارد افزایش می
یاب و ازرش تولید کالاهایی که در داخل کمبود عرضه برای آنها وجود دارد
کاهش می یابد بدین رفاه عمومی افزایش می پابد.
صفحه 201:
۳ ۵ افزایش جمعیت يا افزایش نیروی کار
. اسمیت جمعیت را نیروی کار تلقی می کند بنابرلین با افزلیش جمعیت موافق
است و آن را یکی از عوامل توسعه اقتصادی می داند.
" او معتقد است كار فرمايان بايد دستمزدها را به بيش از سطح حداقل :
افزليش دهند تا کارگران
جمعیت افزایش یابد .
جمعیت. عرضه نیروی کار افزییش می بلبد افزلیش عرضه کار موجب
افزلیش مصرف و افزلیش سود و افزایش سرمایه گذاری و تولید بیشتر و نهایتاً
رشد و توسعه اقتصادی می شود.
صفحه 202:
فصل چهارم ادامه
نظریه رشد اقتصادی دیوید ,®
©
صفحه 203:
مقدمه
0 دیوید ریکاردو (۱۸۲۳-۱۷۷۲) از جمله اقتصاد دانان مکتب کلاسیک و از
پیشگامان علم اقتصاد است. دیدگاه ریکاردو در مورد توسعه شبیه دیدگاه
آدام اسمیت است ولی تفاوت هایی هم دارد. عامل کمیاب در نظریه اسمیت
نیروی کار ولی در نظر به ریکاردو عامل کمیاب زمین است. بنابراین در اين
نظربه اجاره زمین نسبت به قیمت سایر عوامل تولید افزایش می یابد.
٩ تأكيد اسميت بر توليد بود ولی تأکید ریکاردو بر توزبع است. ریکاردو در
نظریه خود به سه عامل تولید: ۱. زمین. ۲. کار. ۲. سرمایه اشاره می کند.
صفحه 204:
0 دستمزد کارگران در سطح حداقل معیشت
تعیین می شود چون دستمزدها تغییر نمی کنند به
آن قانون مفرغ دستمزدها / یا قانون آهنین
دستمزدها می گویند علت این امر این است که
عرضه کار بسیار زیاد است و هیچ نهادی از
حقوق کارگران دفاع نمی کند. دستمزد واقعی در
اول زمان ثابت و در سطح حداقل معشيت است.
صفحه 205:
فصل چهارم ادامه
تئوری مالتوس 6.
صفحه 206:
توسعه اقتصادی و راه حلهای افزايش تقاضای
موّثر و افزایش ارزش تولیدات
-١ توزیع عادلانه تر ثروت و درآمد
-Y - گسترش بازركانى داخلى و
خارجی
۳- حفظ مصرف کنندگان غیر مولد
به طرح كار عمو براى از بين
CoP بیکاری و افزایش تقاضای موثر
صفحه 207:
رشد متعادل
مالتوس از طرفداران نظریه رشد متعادل اقتصادی
است وی معتقد است ابتدا باید بخش کشاورزی
توسعه یابدتا زمانی که به دلیل قانون بازدهی نزولی
دیگر امکان بخش کشاورزی وجود نداشته باشد
پس از آن بخش صنعت باید گسترش woh
صفحه 208:
فصل چهارم ادامه
| © o oe oe
© سورى سومييدر
صفحه 209:
انسانهای خلاق و نواور
شومپیتر نقش انسانهای خلاق و نواور
را در توسعه اقتصادی بسیار مهم و
Gal می داند. از نظر شومپیتر
هدایت و رهبري در اقتصاد
توسط نوآوران اقتصادی صورت می
گیرد.
صفحه 210:
شومپیتر نو آوری را به ۵ طبقه تقسیم می کند:
۱. تولید کالای جدید
۲ به کارگیری تکنولوژی با روش جدید
دوب x
۳ به وجود آوردن یا کشف بازارهای جدید
۴. دسترسی به مواد اولیه جدید
۵ ایجاد سازمانهای جدید
صفحه 211:
روند نوآوری و تقلید
sat se he
صفحه 212:
صفحه 213:
شومپیتر سه نوع دور اقتصادی را ذکر می کند:
۱. دورانهای بلند مدت( ۰هتا ۶۰ساله)
۲. دورانهای میان مدت(۸ تا ٩ ساله
۳ دورانهای کوتاه مدت (معمولاً ۴۰
صاحه»)
صفحه 214:
دورانهای اقنصادی
صفحه 215:
شکست نظام سرمایه داری
شومپیتر پیش بینی نابودی و شکست نظام سرمایه داری را
نموده است. به عقیده وی سرمایه داری موجبات نابودی
خود را ایجاد می کند و موجب ایجاد سوسیالیسم می شود.
این پیش بینی شبیه پیش بینی مارکس است با تفاوت که
مارکس مخالف سرمایه داری ولی شومپیتر موافق سرمایه
é است.
صفحه 216:
انتقادات وارد بر تئوری شومپیتر
۱ ز دم امروز پیشرفتهای
به صورت یک جریا
ممتد در حرکت کت است lass
از ايده یک فرد مبتکر نیست.
3 تئوری شومپیتر در کشورهای در
چال توسعه کاربرد بسیار محدودی
رد.
صفحه 217:
فصل چهارم ادامه
Qo wees
© |
والت ويتمين روستو
©
صفحه 218:
نظریه مراحل توسعه روستو
روستو نظریه خود را در پنج مرحله تاریخی
ارائه کرده xe) این پنج مرحله عبارتنداز:
0
جامعه سنتی (ابتدایی)
شرایط مقدماتی )ماقبل خیز (
خیزش اقتصادی (جهش اقتصادی)
بلوغ اقتصادی
عصر مصرف آنبوه
0 0 © 0 0
صفحه 219:
در این جامعه بازدهی و تولید سرانه
بسیار پایین است و اقتصاد به صورت
معیشتی و خود مصرفی اداره می شود .
رايج ترين فعاليت و مهمترين منبع
درامد مردم کشاورزی است. بیش از ۷۵
درصد نیروی کار در بخش کشاورزی
فعالیت دارند.
صفحه 220:
۲ شرایط ماقبل خیز
et Sole gl? على خيزش اقتمادى
فراهم می شود. زمان زیادی طول می کشد تا
جامعه سنتی متحول شود و بتواند از ثمرات
دانش جدید استفاده نماید و بازدهی نزولی را به
حداقل برساند. ميزان سرمايه كذارى جامعه كه
در دوران ما قبل خیز کمتر از ۵ درصد تولید
ناخالص
است.
صفحه 221:
شرایط لازم برای خیزش اقتصادی در کشورهای اروپای
غربی از چهار طربق فراهم شد:
9 ۱. رنسانس و عصر آموزش
© ۲. عصر پیدایش حکومتهای مشروطه
9 ۲. دنیای جدید و عصر تجدید نظر و
اصلاح مسیحیت به کمک افکار لوتر
© 0 ۴.پیدایش عصر مسیحیت و
يروتستانتيسم
صفحه 222:
شرایط ماقبل خیز از تأثیر عوامل خارجی بر جامعه به وجود می
آید. شرایط ماقبل خیز به طور خلاصه عبار تند از:
٩ .گسترش سیستم بانکداری
٩ . ۲. گسترش سرمایه گذاری به ویژه در شبکه ارتباطات. حمل و
نقل و استخراج مواد اولیه از داخل و از ساير کشورها
5 ۲.گسترش تجارت داخلی و خارجی
5 ۴ انقلاب تکنولوژیکی در بخش کشاورزی
صفحه 223:
۳ مرحله خیزش اقتصادی
#نقطه عطف اقتصاد در نظریه روستو مرحله
خیزش اقتصادی است. تفاوت این مرحله با
مرحله ماقبل خیزش در اين است که میزان
سرمایه گذاری جامعه که در دوران ماقبل خیز
کمتز از ۵ درصد تولید ناخالص ملی بود به ۱۰
تا ۱۵ درصد تولید ناخالص ملی می رسد.
صفحه 224:
در مرحله خیزش اقتصادی سه اقدام اساسی
لازم است:
© انتخاب بخش پیشتاز
صفحه 225:
شروح وین مرحهخیر مره خی
بريتانيا 1783-1802 19 سال
فرانسه 1830-1860 0 سال
بلزيك 1833-1860 7سال
آمریکا 1843-1860 17سال
آلمان 1850-3 3 سال
سوند 1868-1890 2 سال
زاين 1878-1900 2 سال
روسیه 1890-1914 24 سال
bus 1896-1914 سال
آرژانتین 35 تاکنون هنوز ادامه دارد
ترکیه 37 اکنون هنوز ادامه دارد
هندوستان 8 اکنون هنوز ادامه دارد
جين 952 ناکنون هنوز ادامه دارد
صفحه 226:
۴ مرحله بلوغ اقتصادی
ویژگیهای مهم مرحله بلوغ اقتصادی
" سطح بالای درآمد سرانه
* کاربرد تکنولوژیها و پیشرفتهای فنی جدید در
اکثر فعالیتهای اقتصادی است.
مرحله بلوغ اقتصادی نسبتاً طولانی است . و گاهی
به چهار دهه مى رسد.
صفحه 227:
تاریخ رسیدن به مرحله بلوغ اقتصادی
در کشورهای مختلف
۵ کشور
برينانيا
آمریکا
فرانسه
آلمان
بلزيك
روسیه
کانادا
ژابن
ارو سین همه بخ اي
1850
1900
1910
1910
1920
1930
1940
1950
1950
صفحه 228:
زمانی جامعه وارد مرحله بلوغ اقتصادی می شود که سه تغییر
مهم در آن رخ دهد:
۱. خصلت نیروی کار تغییر کند و نیروهای ماهر نقش
اساسی در تولید داشته باشند. مردم زندگی در شهر را به
روستا ترجیح دهند و دستمزد واقعی کارگران افزایش یابد.
۲ خصلت مالکیت تولید تغییر کند و کارفرماهای کاردان
و پرکار جای خود را به مدیران لایق و نخبه دهند.
۳ جامعه از معجزه صنعتی کسل شود و خواهان تغییرات
بیشتری شود.
صفحه 229:
O مرحله مصرف انبوه
©در اين مرحله درآمد سرانه واقعىء به نقطه
اى مى رسد كه مصرف تعداد زيادى از
أفراق قراتر أو خوراك» يوشا كه مسكق و
جمعيت افاي مس پابد . نسبت جمعيت
شاغل در ادارات يا مشاغل كارخانه اى كه
© نياز به مهارت خاصى دارند بالا مى رود.
صفحه 230:
انتقادات وارد بر نظریه روستو
.برخی از کشورها از ز جمله آمريكاء BY; dobls
نو و ا و وس ال از له عبور نکرده
و 9 مرج
. برخى از کشورها حتی قبل از مرحله بلوغ
3 تصادى به سر برده اند
0 انتخاب چند صنعت پیشتاز در یک اقتصاد به
منزله رشد همه جانبه افتصاد نیست.
0 به طور کلی بين مراحل ذكر شده به لحاظ
تاریخی توالی وجود ندارد و هر مرحله دقيقا پس از
مرحله قبلی که روستو ذکر کردهاتقاق۳
نیفتاده است.
صفحه 231:
حر
2
5 5
سير درآمد يس از محرکه جدید هه درآمد
مسیر درآمد
زمان مرحله بلوغ مرحله خیز مرحله تحول جامعه سنتی
شکل ۱: سرعت رشد درآمد ملی در مراحل مختلف پنحگانه نظریه روستو
صفحه 232:
فصل جهارم ادامه 9
seus S394
صفحه 233:
طرح درس
۱- اثر بازدارند
۲- اثر انتشار
؟- نابرابريهاى بين المللی
ه0- نقش دولت در نظريه ميردال
صفحه 234:
مقدمه
گونار میردال اقتصاد دان سوئدی در
زمینه توسعه اقتصادی ممالک فقیر
تحقیقات بسیار زیادی انجام داده است.
میردال معتقد است کشورهای توسعه
نيافته نباید نظریه های سنتی غرب را در
کشورهای خود اجرا نمایند بلکه باید با
صفحه 235:
به نظر میردال درفرایند توسعه دو
نوع آثر به وجود می اید:
۱- اثر بازدارند: در کشورهای در حال توسعه
اثر بازدارند نقش اصلی را بازی می کند. اثر
بازدارنده مانع سرایت توسعه اقتصادی کشورهای
پیشرفته به کشورهای عقب مانده است.
0 در لسعم در حال توسعه اثر
صفحه 236:
تابرابر بريفاى مد منطقه اى وبين المللی
برابریهای منطقه
عملکرد اقتصاد باز & داری به نحوی است
که نابرابریهای منطقه ای را گسترش می دهد.
نابرابر یهای بین المللی:
نتایج تئوریهای تجارت بین الملل باعث
نابرابريهاى
المللی شده است.
صفحه 237:
قش دولت در نظریه میردال
میردال نقش دولت را در توسعه اقتصادی
بسیار مهم می داند مخصوصا در زمینه تجارت
ner او محتنذ است یر خصوضی با
شدت
سودجو است و دولت باید بخش خارجی
تصاد
صفحه 238:
سبك زندگی
سه جيز رابا احتياط بردار:قدم .قلم وقسم
7سه جيز را ياك نكهدار:جسمءلباس وخيالات
"سه جيز را بكار بكير:عقل.همت وصبر
از سه جيز يرهيز كن:كناه.افسوسءفريادبلند!
dw? چیز را آلوده نکن:قلب.زبان وچشم!
7اما سه چیز را هیچگاه وهیچوقت فراموش نکن:
«خ |« "ی ی ۰ از "
© مر جوابي
صفحه 239:
مدلهای رشد
صفحه 240:
۱ هدفهای رفتاری
:
۱- آشنایی با مدلهای حقیقی
-Y آشنایی با مدلهای پولی
۳- آشنایی با مدل رشد نثوکلاسیک بدون پیشرفت تکنولوژی
۴- آشنایی بامدلهای رشد نئوکلاسیک باپیشرفت تکنولوژی
۵- آشنایی با مدل رشد هارود - دومار
صفحه 241:
. مقدمه
مدلهای رشد اقتصادی کلان به دو
۱- مدلهای حقیقی: که درآنها پول
نقشي ندارد.
إلى مدلهای پولی: که در آنها نقش پول
ر نظر گرفته می شود.
صفحه 242:
نمودار شماره (۱۵)
راهتمای تقسیمبندی مدلهایرشد
مدلهای حقیقی: مدلهایی هستند که در آنها پول تقشی تدارد.
مدلهای پولی: مدلهایی هستند که در آنها پول دخالت دارد.
صفحه 243:
بر این فصل مدلهای زبر معرفی می شوند:
۱ مدل رشد هارود - دومار
۲ مدل رشد نئوکلاسیک بدون پیشرفت
تکنولوژی
۳. مدلهای رشد نئوکلاسیک باپیشرفت
#8گکنولوژی
صفحه 244:
فصل بنجم ادامه
نظریه رشد اقتصادی
6 |
هارود- دومار ©
صفحه 245:
طرح درس
٩ تعریف رشد اقتصادی
فرمول رشد اقتصادی
نسبت سرمایه به تولید
زمه ريسي
9 نرخ يس انداز
٩ فروض مدل رشد اقتصادی هارود- دومار
٩ عامل کلیدی رشد اقتصادی در نظریه هارود- دومار
5 انتقادات وارد بر نظریه رشد اقتصادی هارود- دومار
صفحه 246:
08 مدل رشد هارود - دومار بر اساس تجربه
کشورهای پیشرفته aul ee كذارى شده 6 اس 8
os بر خلاف نظرية كلاسيكها مى كويد پس
آنداز برابر سرمایه گذاری است. هاردو و دومار
سعی کردند نظریه رشد اقتصادی خود را بر اساس
é یکنواخت. بی وقفه و ملایم استوار سازند.
صفحه 247:
عامل کلیدی رشد اقتصادی
ene
در این نظربه نقش اساسی در روند رشد اقتصادی به
سرمايه كذارى داده شده است.
در اين مدل سرمايه كذارى داراى دو ويزكى است:
.١ ايجاد درآمد مى كند.
٩ ۲ از طریق افزایش در موجودی سرمایه ظرفیتهای
تولیدی را افزایش می دهند.
7”ياولى را اثر تقاضا و دومى را اثر عرضه سرمایه گذاری
نامند.
°
صفحه 248:
مدل رشد اقتصادی هارود- دومار
(؟مدل رشد اقتصادی هارود- دومار دارای
فرضیاتی است که در چارچوب آن فرضیات
نتایج استخراج شده صحیح است ابتدا فرضیات
مدل ارایه می شود. سپس متغیرها و پارامترها
#رفی می شوند و پس پس از آن مدل تحلیل می
شود.
صفحه 249:
Bi بهره ثابت است. ۲ تکنولوژی ثابت است.
۳ اقتصاد یک بخشی است. ۴ تجارت خارجی وجود ندارد.
دول در اقتصاد دخالت ندارد. ۶ استهلاک سرمایه وجود
ندارد.
۷ نیروی کار با نرخ ثابت رشد می کند.
۸ نسبت سرمایه به تولیدثابت است.
٩ نسبت پس انداز به تولیدثابت است.
۰ تعادل در سطح ال کامل تمام عوامل تولید وجود دارد.
۱ نهایی به پس انداز با میل متوسط به پس انداز برابر بوده و
صفحه 250:
متغیرهای مدل
ین
موچودی سرمایه -۷ تولید ناخالس ملی
-م/ سرمایه گذاری برنامه ریزی شده در زمان
we Si انداز برنامه ریزی شده در زمان
- افزایش در موجودی سرمایه 62/6/۷ نسبت سرمایه به تولید
-5<5/۷ نرخ پس انداز -۷/۷/< 0 نرخ رشد اقتصادی
نرخ رشد طبیعی جمعیت (نیروی کار)
cL رشد سرمایه گذاری
0
صفحه 251:
هر اقتصادى بايد نسبت معينى از قرا شق
را پس انداز کند. برای رشد اقتصادی
سرمایه گذاری جدیدی که نشان دهنده
است. در مدل هارود- دومار سرمایه گذاری
لش اساسی و کلیدی دارد.
صفحه 252:
مدل رشد اقتصادی هارود- دومار به صورت زیر است:
I, =5, =AK =kAY
5, =kAY
I, =S,
5 =8Y
I, =AK
صفحه 253:
تفسیر رابطه نرخ رشد اقتصادی
9 در مدل رشد اقتصادی هارود- دومار
به وسیله نرخ پس انداز و نرخ سرمایه به
تولید تعیین می شود و با نرخ پس
انداز رابطه مستقیم و با نرخ سرمایه به
ید رابطه معکوس دارد.
صفحه 254:
ف(
2
نرخ رشد اقتصادی eau: رشد طبیعی جمعیت براپر است.
وع نرخ رشد سرمایه گذاری نیز با نرخ رشد اقتصادی برابر است:
و و کل سول
k dt k dt CFE
و 1 1 بلق 1 I, =sY,
‘s dt Kk dt =y,=L,=q=5
= < م]< ,1 < ,] بو
7 _ ع 5
ay 2 at
t os dt dl,
dt
1 =s
1 ید 7, ©
صفحه 255:
منطق اقتصادی رابطه فوق بسیار ساده
است . اقتصاد باید نسبت معینی از تولید
ناخالص ملی خود را پس انداز و سرمایه
گذاری کند . هر چه کشور بیشتر پس انداز
د سرمايه كذارى بيشتر مى شود ورشد
اقتصادع, تحقة , الفح م بابك.
صفحه 256:
انتقادات وارد بر نظربه هارود- دومار
فرض برابری میل متوسط و میل نهایی به مصرف در کوتاه مدت ممکن است درست باشد
ولی در بلند مدت این دو متفاوتند.
فرض شد که نیروی کار و سرمایه به نسبت ثابت مورد استفاده قرار می گيرند. این فرض
امکان جانشینی نیروی کار و سرمایه را رد مى كند در صورتيكه در عمل اين دو عامل
چانشین هم هستند.
٩ _ در این نظریه هیچ اشاره ای به تغیبرات قیمتها نشده در صورتیکه قیمتها در طول زمان
دچار تغییر می شود و اقتصاد را بی ثباث می کند.
به طور ضمنی فرض شده نرخ بهره ثابت است. در عمل نرخ بهره تغییر می کند و سرمایه
گذاری را تحت تأثیر قرار می دهد.
e
صفحه 257:
0 نقش دولت نادیده گرفته شده است.
0 تکنولوژی ثابت فرض شده است. در صورتی
که در دنیای واقعی تکنولوژی دائما در حال
7 فرض شده که نرخ رشد تولید ۰ نرخ رشد
نیروی کار و نرخ رشد سرمایه گذاري با هم
برابر هستند. وقوع چنین امری کاملا تصادفی
است 5 احتمال آن بسیار ضعیف است. به
9 ت دلیل می گویند اقتصاد روی لبه تیغ
صفحه 258:
صفحه 259:
هدفهای رفتاری
)= آشنایی با مدل رشد سولو بدون پیشرفت
تکنولوژی
۲- آشنایی با تفاوتها و شباهتهای مدل سولو و
مدل هارود - دومار
وإشتابى با مدل رشد سولو با پیشرفت تکنولوژی
صفحه 260:
ل رشد سولو بدون پیشرفت
نولوثى
صفحه 261:
مقدمه
مدل سولو همان مدل ساده و اولیه
سولو اولین کسی است که مدل هارود-
دومار را مورد انتقاد قرار داد
انتقاد او به عدم جانشینی عوامل تولید و
چچدم نقش تکنولوژی در مدل آنها بود.
صفحه 262:
فروض اساسی مدل
.١ اقتصاد یک بخشی است. . .
ت کار با نرخ رشد ابتی رشد می
۵ با نسبت به ۳ ea است.
۶ اشتغال کامل وجود دارد.
۷ در اقتصاد شرایط رقابت کامل وجود
© دارد.
صفحه 263:
مدل
of تولید کاب داگلاس است:
Y=Ak@-L
a+b=1
b=1-a
۷-۸۷۹
صفحه 264:
تاموتا ارو جل /1 لتنا تماهم 01/6
اوتا ©1(-1)م ج+عل/)1 دنا زوم دئ//ا0
/ تا ة(ة-1)م )+غو/ل*( دنا معام/ هنا تماهم)ع/ارأل/لال0
غ0/او*( دنا مام
Y°=a)dK/dt/K)+(1-a)(dL/dt/L}
Yo=a K°+bL° =a 0+09
Yo=a K0+(1-a)L°
Yo=a K°+L0-aL9
Yo -Lo=a (K°+L°)
صفحه 265:
x 1
سرانه مثبت wh wth نرخ
رشد سرمایه سرانه مثبت
اشد.
صفحه 266:
مقایسه مدل سولو و مدل هارود -دومار
اگر در مدل سولو به جای سرمایه گذاری(ا) قرار گیرد خواهیم
ی
Yo=a(I/K)-+bg
اگر به جای] از رابطه تعادلی استفاده شود خواهیم داشت:
S=sY=l
Y°=a(sY/K)+bg
Y/K=1/k
Y°=a(s/k) dog
صفحه 267:
.١ در مدل هارود- دوما شد توليد برا
5 9 نرخ ۳3 برایر
/10-5 است. يعنى نرج رشد فقط به عامل سرمايه
وابسته است, در مدل سو ee
۰ اب
در مد قر بت بودن نسبتٍ
om Jay. 021-20 درا
S 3 ooh
مه رشد د يني 0- ai تال له رشد اقتصادى om
3 دومار تبد
و لم معي يود يعنى
۵
©
صفحه 268:
مدل رشد سولو با بي
وكنولوزق
صفحه 269:
مقدمه
توليد تابعی از نیروی کار
سرمایه
5 تکنولوژی است.
Y=F(K,L,T)
*dY/dt=(dY/dK)*(dK/dt)+(dY/dL)* ۱۵/۹6
صفحه 270:
DY/DT/Y=(DY/DK*K/Y)*(DK/DT/K)
+(DY/DL*L/Y)*(DL/DT/L)+DY’/Y:
3
ا ۷۵-۵
صفحه 271:
D 1
cr رشد تولید با نرخ رشد سرمایه و
نزخ رشد نیروی کار و نرخ رشدتکنولوژی
۵ کقث تولید ذ بت به سرمایه و کش
تولید نسبت به نیروی کار رابطه مستقیم
دارد.
صفحه 272:
ee eo | 3
روشهای دستیابی به توسعه .6
اساي
صفحه 273:
" طرح درس
۱ مقدمه
۲-دیدگاههای نظری اقتصادی
۲-دیدگاههای عملی توسعه
اقتصادی
صفحه 274:
هدفهای رفتاری
- - نظریه رشد متعادل اقتصادی
_Y تعریف رشد متعادل اقتصادی
۴- انتقادات وارد بر نظریه رشد متعادل
#8قتصادی
صفحه 275:
oo
معد مه
ادر چارچوب مباحث نظری . نظربه های
وش
متعادل و غیر متعادل بررسی می شود.
در چارچوب ديدكاه عملى ينج استراتژی
daw gi
شامل استراتژی پولی ۰ استراتژی اقتصاد باز.
gage le ارائه مى شود
صفحه 276:
نظر به
ند متعادل اقتصاد
ی
صفحه 277:
وو
معد مه
Gem
نظریه رشد متعادل اقتصادی به طور خلاصه
عبارتست از فراهم نمودن حداقل سرمایه گذاری در
تمامی فعالیتهای اقتصادی و بخشهای مختلف
تولیدی برای اینکه بخشهای اقتصادی بتوانند از
یکدیگر حمایت نمایند چون بخش ها با یکدیگر
مرتبط بوده به یکدیگر کالا عرضه می کنند و از
یکدیگر کالا تقاضا می کنند و موجب هم افزایی
یگر می شوند.
صفحه 278:
تعریف رشد متعادل اقتصادی
#آرشد متعادل اقتصادی به معنی ایجاد تعادل بین صنایع و
بخشهای مختلف اقتصادی است که کالاهای مصرفی و
کالاهای سرمایه ای تولید می کنند. رشد متعادل نمایانگر
ایجاد تعادل بین دو بخش کشاورزی و صنعت و نيز بين
بخش صادرات و بخش های داخلی است. رشد متعادل
شامل ایجاد تعادل بین سرمایه گذاری های بالاسری
اجتماعی و سرمایه گذاری های مستقیم مولد از یک
طرف و تعادل بين صرفه جویی های خارجی عمودی و
فى از طرف ديكر است.
صفحه 279:
نقطه عطف نظربه رشد متعادل اقنصادی
ور کس, پربیش سینگر و میردال از منتقدین تجارت آزاد بین المللی
هستند. آنها معتقدند این تجارت آزاد یک تقسیم کار نابرابر بین -
المللى بين كشورهاي در حال گذر و کشورهای صنعتی ایجاد نموده
طبق نظریه تجارت آزاد بین المللی کشورهای در حال گذر در تولید
کالاهای کشاورزی و محصولات اولیه و کشورهای صنعتی در تولید
کالاهای ساخته شده برتری نسبی دارند.
٩ درحقیقت این نظریه در مقابل تقسیم کار بین المللی می ایستد و
با آن مخالفت می کند. در مقابل استراتژی تشویق aisles نوزکش
استراتزى جانشینی واردات را پیشنهاد می نما
صفحه 280:
تودارو دو گانگی را وجود دو موقعیت یا پدیده در کنار هم
(يکي مطلوب و دیگری نامطلوب) که مشمولیت کلی ندارد ؛
فقر شدید و وفور نعمت ۰ بخشهای مدرن و سنتی
آقتصادی. رشد و رکوده تعداد معدودی باتحصیلات دانشگاهی
و توده بی سواد تعریف می کند. بخش کشاورزی و بخش
صنعتی کشورهای در حال گذر دارای ارتباط بسیار ضعیفی
هستند به نحوی که هر بخش چه از لحاظ گرفتن یا دادن
عوامل تولبد و چه از لحاظ گرفتن یا دادن کالاهای ساخته و
نیمه ساخته خود بابخش مقابل فاقد ارتباط لازم است.
صفحه 281:
انتقادات وارد بر نظربه رشد متعادل اقتصادی
سوت
نظریه رشند متعادل اقتصادی کمک زیادی به علم اقتصاد نموده است اما على رغم
نکات ارزنده ای که این نظریه دارد انتقاداتی به آن وارد است که به ذکر آنها مى
پردازیم.
© کشورهای در حال گذر سرمایه کافی برای سرمایه گذاری در تمام بخشها را ندارند
مشکل اصلی این کشورها کمبود سرمایه است.
٩ . الگوی رشد متعادل اقتصادی نیاز به برنامه ریزی زمانی بسیار دقیق و هماهنگی لازم
نهادها و عوامل مختلف کشور دارد. کشورهای در حال گذر فاقد چنین توانایی
صفحه 282:
۱ فصل ششم ادامه
#"نظربه رشد متعادل اقتصادی
روزن اشتاين رودن
صفحه 283:
طرح درس
٩ رشد متعادل اقتصادی را از دیدگاه رودن
٩ فرضیات مدل رشد متعادل اقتصادی روزن اشتاین رودن
مفهوم_بازدهی فزاینده و صرفه های خارجی تکنولوژیکی
© نظر رودن را در مورد دخالت دولت
٩ سرمایه گذاری وسیع و همزمان در تمام بخشهاى اقتصادى
٩ راههای پیشنهادی رودن برای تأمین مخارج سرمایه گذاری
0 تقسیم ناپذیری تقاضاها پا مکمل بودن تقاضاها
صفحه 284:
o
معد مه
we و ن اشتاین رودن (۱۹۸۵) اهل لهستان
وتابع الكلستا 9 است. وى از يايه رن
_ ست نه Cw
مكتب انیش است: نظرية Val ple
است. اشتاين رودن نظريه توسعه اقتصادى
خود را در یک جمله خلاصه می کند:
خیز ۳ درد اين جمله دقيقا
a خيز بر نمی دارد *
صفحه 285:
نظربه رشد متعادل اقتصادی روزن اشتاین رودن
نظریه رشد اقتصادي رودن تحت عنوا نيج
نظریه فشار همه جانبه" یا جهش بزر ۳ .
"فشار بزرگ "نام گذاری شده است. ابا
فرضیات مدل را می آوریم و سپس نظر یب ,
توضیح می دهیم. ۰
0
صفحه 286:
فرضیات مدل
7 دولت در اقتصاد دخالت می کند.
7 تکنولوژی در حال پیشرفت است.
9 توابع تولید تقسیم ناپذیر است.
۳ مکانیزم بازار قادر به تأمین امکانات لازم برای
صفحه 287:
oa ان در نظربه خود به نقش پنج
ملآقنازه می کته :
io
٩ صرفه جویی های خارجی
٩ وجود وابستگی متقابل بین بخشهای مختله
اقتصادی
٩ وجود جمعیت مازاد روستایی + بیکاری پنهان
0
ورف جویی های پولی خارجی
سرمایه ثابت اجتماعی
صفحه 288:
ثعریف فشار بزرگ _ ِ
a iO رشد متعادل يا فشار بزرگ
به معنی برنامه ریزی جامع و کامل
سرمایه گذاری برای رفع موانع
موجود بر سر راه توسعه اقتصادی
ble oh در حال گذر aa
صفحه 289:
اقدامات لازم برای برای توسعه اقتصادی
تربیت نیروی انسانی ماهر و
چم ۶
ales بخشهای اقتصادی
صفحه 290:
رودن مخالف صنعتی شدن با الگوی روسیه است.
زیزا به نظر وی رویه صنعتی شدن از طریق خود کفایی
تقسيم كار بين المللى را کاهش می دهد وی شیوه جدیدی
|
2
ly صنعتی شدن مناطق اروپای شرقی ارایه می کند که بر
جریان
سرمایه و وام دهی خارجی مبتنی است. بر اساس تقسیم کار
بين
المللى منطقه اروياى شرقى در صنايع كاربر مزيت نسبى دارد و
toes avs زبه نيروى كار بيشترى دارد را توليد و با
اد اه ای کش valet 8b be
1 ۰ .
صفحه 291:
Fe هروه
کاهش واردات کالاهای مصرفی
افزايش صادرات
استقراض
صفحه 292:
تقسیم نایذ بری های اقتصاد
9
"آزمانی که یک پدیده را به توان به اجزای
بسیار کوچک تقسیم کرد آن پدیده تقسیم
به صورت یک خط یا منحنی از چپ به
پذیری را پذیرفته اید زیرا می توانید بی
هایت نقطه را به یکدیگر وصل کنید.
صفحه 293:
رودن سه نوع تقسیم ناپذبری یا در فرایند توسعه برای
ایجاد صرفه جوبی های خایجی ذکر می کند:
‘
تقسیم ناپذیری تقاضاها یا مکمل بودن تقاضاها
تقسیم ناپذیری عرضه پس اندازها
تقسیم ناپذیری تابع تولید به خصوص تقسیم
ناپذیری هزینه های بالا سری اجتماعی (نظیر دفاع
ملی. شبکه راههاء بهداشت. آموزش) يا یک کاسه
ودن سرمایه
م و و
صفحه 294:
فصل ششم ادامه
نظریه توسعه اقتصادی Oo
راگنار نورکس la
صفحه 295:
طرح درس
٩ نظریه نورکس را در مورد تجارت بین المللی
٩ نظریه توسعه اقتصادی راگنار نورکس
٩ فرضیات نظریه نورکس
۹ کاربرد نظریه نظریه نورکس در کشورهای
Sal وارد برنظریه به نظریه نورکس
صفحه 296:
مقدمه
رأكنار نورکس از نظریه پردازان رشد متعادل
اقتصادى است. نوركس مشكل كشورهاى در حال
كذر را وجود دورهاى باطل فقر مى داند و مى
كويد : سطح درامد هاى يايين در ممالک عقب
مانده » باز تاب بازدهی يا قدرت توليد در سطح
باشد و كمبود سرمايه نيز به نوبه خود معلول
محدود بودن ظرفيت يس انداز جامعه است.
صفحه 297:
7 نورکس راه خارج شدن از دورهای باطل فقر را
سرمایه گذاری همه جانبه در کلیه بخشهای
گذاری های مجزا و انفرادی مشکل کشورهای
درحال گذر راه حل نخواهد کرد.
٩_تنها راه فرار از دورهای باطل فقر سرمایه مايه
8اری در سطح وسیعی از صنایع مختلف است.
صفحه 298:
تس
نظریه نورکس برای ارایه نظریه خود فرضیاتی به
صورت زير در نظر می گیرد:
9 اقتصاد بسته است.
9 دولت در اقتصاد دخالت دارد.
9 در اقتصاد کمبود تقاضای موّثر وجود دارد.
تقاضا عرضه خود را ایجاد می کند.
صفحه 299:
مدل
7اگر کارگران با قدرت تولیدی بیشتری کار کنند. تولید و به
دنبال آن سرمایه افزایش می یابد و تکنیکهای تولید بهبود می
یابد. زمانی که بازار وسیعی در سطح جهان برای محصولات
اولیه صادراتی کشورهای در حال گذر وجود ندارد این
كشورها بايد به دنبال افزايش تقاضاى داخلى باشند. بنابراين
استفاده از الكوى حمايت متقابل سرمايه كذارى ها در خطوط
مختلف توليد در بخشها و صنايع مكمل مى تواند وسعت بازار
را گسترش دهد و اقتصاد را از دورهاى باطل فقر خارج
اکند.
صفحه 300:
بور باطل در طرف تقاضا
صفحه 301:
,ور باطل در طرف عرضه
~ کمبودوعدم ترآ ی
در آمد واقعی au,
اند
پساندا تدای
اجبر
صفحه 302:
ديه نظر به
كاربرد اين نظريه در شرايط زمانى و مكاني
مختلف متفاوت خواهد بود همان طور که رزيم
غذایی متناسب با قد 3 اندازه و وژن و توانایی
های جسمی و روحی افراد توصیه می شود.
نظریه رشد متعادل در هر کشوری و در ,
شرایط زمانی خاص انعطاف دارد مخصوصا
وی الگو بای رشد تولیدات مصرفی در طول
صفحه 303:
انتقادات وارد بر نظریه نور کس
9 به اعتراف خود نورکس کشورهای در حال گذر کمبود سرمایه
دارند تأمین سرمایه لازم برای اجرای نظریه نورکس بسیار
مشکل است.
۹ اجرای نظریه نورکس نیاز به سیستم اداری و نهادهای بسیار
قوی دولتی دارد کشورهای در حال گذر فاقد چنین سیستم
اداری و نهادهای لازم هستند.
٩ اقتصاد کشورهای در حال گذر ویژگی دوگانگی دارد و بین
بخشها ارتباط منسجم وجود ندارد» بخش مدرن و بخش سنتی
کاملا متمایز هستند و این امر اجرای نظریه نورکس را با مشکل
مواجه می سازد.
صفحه 304:
رویکردهای قدیمی و نو توسعه
اهداف:
۱- آشنایی با سه رویکرد کلان توسعه
۳- اطلاع از اساس تفکر طرفداران الگوی نوسازی
۳- آگاهی از رویکرد جهانی شدن
صفحه 305:
تقسیم بندی pe رویکردهای توسعه
الف) رویکرد نوسازی
ب) رویکرد وابستگی
ج) رویکرد توسعه همه جانبه
صفحه 306:
الف) رویکرد نوسازی
در نیمه اول قرن بیستم اصطلاح نوسازی به فرایند
تغييرات در كشورهاى عقب مانده كفته مى شد
که آنها را از ساختارهای سنتی به وضعیت نو
انتقال میدهد.
صفحه 307:
پنج الگوی کاربردی نوسازی:
۱-نوسازی اقتصادی یا رشد
۲-نوسازی اجتماعی
۳-نوسازی سیاسی
۴-نوسازی روانی
۵-نوسازی فرهنگی
صفحه 308:
۱- الگوی نوسازی اقتصادی
الگوی نوسازی اقتصادی شامل نوسازی صنعت و
فنآوری. کشاورزی. خدمات و تغییر در نیروی کار
است. طرفداران اين الگو بر این باورند که نوسازی
صنعت مستلزم معرفی ماشینهای نو و روشهای نو و
تولید است.
صفحه 309:
۲ الگوی نوسازی سیاسی
برخی از طراحان رویکرد نوسازی بر این باورند که
پیشنیاز نوسازی کلی جوامع عقبمانده. نوسازی
سیاسی است. به عبارت دیگر اینان بیان میکنند که
خست باید:ساختار سیاسی این کشورها تقییر کند ثا
بتوان به تغییرات در دیگر زمینهها دست یافت.
صفحه 310:
تعریف جهانی شدن:
جهانی شدن براساس «عام گرایی» در مقابل «خاص
گرایی» «همگونی» در برابر «تفکیک». «یگانگی» در
برابر «چندگانگی» «تمرکزگرایی» در مقابل «عدم
تمرکزگرایی» و بالاخره «پیوستگی» در برابر «از هم
گسیختگی» است.
صفحه 311:
نقش جهانی شدن در سیاست داخلی
بر اثر جریان جهانی شدن الگوی نوسازی سیاسی در
کشورهای در حال توسعه به عرصهای وارد شده که بر
اثر فشارهای بینالمللی. حکومتهای اين کشورها
مجبورند که به تدریج بر میزان مشارکت مردم در
جریانات سیاسی بیفزایند و از اعمال مستبدانه سیاسی
صفحه 312:
۳ الگوی نوسازی اجتماعی
نوسازی اجتماعی در جوامع در حال توسعه با تغییر در روابط
خانوادگی همراه بوده است. خانواده از حالت گسترده به شکل
هستهای تغییر ساختار داده.
از سوی دیگر تاکید شده است که در سازمانهای اداری کشورهای
در حال توسعه نباید اشغال مقامهای سازمانی بر پایه روابط
خویشاوندی یا گروهی باشد بلکه باید بر پایه شایسته سالاری
© انجام گیرد.
صفحه 313:
۴ الگوی نوسازی فرهنگی
هنگامی که سخن از نوسازی فرهنگی به میان میآید.
منظور حرکت از فرهنگ سنتی به سوی فرهنگ جدید
است.
با به وجود آمدن فرهنگ جهانی. نوسازی فرهنگی در
کشورهای در حال توسعه آسانتر میشود و جهان به
© سمت یک فرهنگ واحد قدم مینهد.
صفحه 314:
۵ -الگوی نوسازی روانی
نوسازی روانی اشاره به نوعی تحرک روانی يا
ذهنی دارد که در آن افراد ویژگیهای روانی.
ارزشی. انگیزشی و اعتقادی تازهای را کسب
صفحه 315:
ب ) رویکرد وابستگی
برای مقابله با کاستیهای رویکردهای نوسازی در توسعه
کشورهای عقب مانده. در آمریکای لاتین راهکار «کلا»
به وجود آمده که عمدتاً از جانب اقتصاددانان توسعه
مطرح شده بود.
براساس رویکرد وابستگی نجات از عقبماندگی با گامهای
© زیر تحقق مییافت:
صفحه 316:
گامهای رهایی:
۱-تغییر مسیر توسعه معطوف به خارج به توسعه داخلی
۲-به کارگیری سپاستهای صنعتی که الیگارشی سنتی را تضعیف
کند
۳-ادغام تودههای روستایی در نظام تولیدی جامعه
۴-دولتهای توسعه گرا و مستقل از لحاظ سیاسی تقویت گردند.
۵-نوعی آرمان توسعه گرایانه در قالب الگوی توسعه درونزا و با
تاکید بر راهبرد جایگزینی واردات. تحقق پابد.
صفحه 317:
الگوهای جدید رویکرد وابستگی
در رویکرد وابستگی. الگوهای جدیدتری با عنوانهای
«توسعه متوازن»» «توسعه بر مبنای خود اتکایی».
«توسعه وابسته» و «توسعه جدید» به وجود آمد و
راههای نجات از وابستگی برای کشورهای توسعه نيافته
صفحه 318:
۱- الگوی توسعه متوازن
در الگوی توسعه متوازن چون توسعه نیافتگی جهان سوم
را عمدتاً به توسعه یافتگی سرمایهداری کشورهای
غربی مربوط میدانند. تنها راه نجات را در بریدن از
امپریالیسم و برچیدن روابط سرمایهداری در درون
کشورهای جهان سوم میدانند.
صفحه 319:
کشورهای توسعه نیافته در مبادله با کشورهای توسعه
یافته اگر به صورت انفرادی وارد شوند. اسیر مبادله
نابرابر میشوند.
برای اینکه این کشورها بتوانند در بازار جهانی رابطه
مبادله نابرابر را بشکنند باید با یکدیگر تشکیل
© «تعاونیهای منطقهای» بدهند.
صفحه 320:
۳ الگوی توسعه وابسته
در اپن الگو, سرمابه گذاری مشترک بین سرمایههای داخلی و
خارجی به معنی نظارت خارجیان بر فرایند تولید نیست و
اهداف تولیدی را برنامهربزان ملی تعیین میکنند.
از رابطه دو جانبه و غیر سلطهگرانه. فرایند توسعهای به وجود
میآید که طرفین از آن منفعت میبرند و امکان توسعه یافتگی
برای کشور توسعه نیافته ایجاد میشود.
صفحه 321:
۴ الگوی توسعه جدید
در الگوی توسعه جدید تاکید بر راهبرد دعوت از سرمایه
گذاری خارجی است.
اکنون در این الگو, از شرکتهای چند ملیتی خواسته
میشود تا در زمینههای اقتصادی و به ویژه صنعتی
کشورها سرمایه گذاری کنند.
صفحه 322:
تقسیم کار بینالمللی
در الگوی توسعه جدید. تاکید بر تقسیم کار
بینالمللی جدید در نظم جدید اقتصاد
جهانی است.
صفحه 323:
پ) رویکرد توسعه همه جانبه
در چند سال اخیر در چارچوب اين رويكرد جدید
سه الگوی «توسعه پایدار» . «توسعه یکپارچه» و
«توسعه انسانی» مطرح شده است.
صفحه 324:
۱ الكوى توسعه پایدار
سازمان ملل. توسعه پایدار را به همه کشورها همچون الگوی جامع
توسعه پیشنهاد کرده است. سازمان ملل در نسخه خود بر
جنبههای زیر تاکید نهاده است.
۱-کمک به تهیدستان
۳-توجه به تفکر توسعه خودی
۳-توجه به موثر بودن توسعه
۴-در نظر گرفتن موضوعات مهم فن آوری مناسب. بهداشت و
مسکن برای همه.
۵-درک این واقعیت که انگیزه مردم محوری را باید تقویت کرد.
صفحه 325:
_Y الگوی توسعه یکپارچه
See a ey ED متسه ترس سگوزی؛
شود:
۱- ارزیابی تواناییهای طبیعی جامعه مورد نظر
۲- تعیین ساختار زیربنایی موجود
۳- تشخیص نیروی انسانی موجود برای توسعه
۴ مقدا ما ۲
مقدار منابع مالی قابل دسترس در کشور
صفحه 326:
۳ - الگوی توسعه انسانی
پکی از جدیدترین الگوها در رویکرد توسعه همه جانبه. توسعه
انسانی است.
در تعریف توسعه انسانی آمده است که:
مساله بنیادین برای مردم عبارت است از برخورداری از زندگی
طولانی همراه با تندرستی. دستیابی به دانش و توانایی نیل به
منابعی که برای پدید آوردن سطح مناسب زندگی لازم است.
صفحه 327:
فهرست سازمان ملل
براساس فهرست سه گانه سازمان ملل در طبقهبندی
کشورها براساس شاخص توسعه انسانی. کشور
ایران در فهرست دوم یعنی کشورهای با توسعه
انسانی متوسط قرار دارد. ابران در بین ۱۳۰ کشور
دارای رتبه ۷۰ و بعد از کشور سوریه به لحاظ
© میزان توسعه انسانی قرار دارد.
صفحه 328:
فصل ششم ادامه
استراتژیهای .0
صفحه 329:
طرح درس
۱- استراتژی پولی
۲- استراتژی اقتصاد باز
۳- استراتژی صنعتی شدن
۴- استراتژی انقلاب سبز
۵- استراتژی های توزیع مجدد
عچ/ستراتژیهای سوسیالیستی توسعه
صفحه 330:
۱- استراتژی پولی
در این استراتژی محور اصلی توسعه بخش خصوصی است.
این استراتژی در پی کاهش نقش دولت در اقتصاد است.
وجه ol jules این است که توجه خود را معطوف و متمرکز
بر ارتقاء کارایی علائم بازار به عنوان راهنمایی برای بهبود
صفحه 331:
۱ ۳- استراتژی اقتصاد باز
ار استرائنی, اقتصاد باز تاکید
خاص بر بخش تجارت خارجی و
سرمایه گذاری بخش خصوصی
SIE
صفحه 332:
۱ ۳- استراتژی صنعتی شدن
Gull استراتؤى بر خلاف استراتژی پولی
برای دولت نقش کلیدی قائل است.
در اینجاء همجون استراتزى قبلىء تأكيد =
صفحه 333:
استراتژی جایگزینی واردات
5 واردات مستلزم ae برای soba
های صنعتی [yarn] we)
j yo منابع تولید و عرضه دا
sl ند استفاده كرد ا
بشر سترآتژی
وارد سا آولین_کشور انگلستان بو 2s
واردات به nee es از طریق حمایت می
باشد. استراتهی" يكزينى ION Et آزادی
اقتصادى در داخل و كنيل شدید خارجي استه
صفحه 334:
1 استراتژی انقلاب سبز
جين و تاپلند در به کارگیری"
ين استراتزى موفق بوقه اند
صفحه 335:
۵- استراتژی های توزیع مجدد
استراتژی های توزیع مجدد در توسعه از جایی
شروع می کنند که استراتژی انقلاب سبز خاتمه
= يلبدء یعنی با هدف بهبود توزیع مجدد درآمد
و ثروت. این استراتژی با اولویت دادن به
ضوابطی که مستقیما گروه هاى كم درآمد را
منتفع می سازد برای برخورد رو در رو با مسأله
é طراحی شده است.
صفحه 336:
۶- استراتژیهای سوسیالیستی توسعه
" در این استراتژی طرح و اجرای برنامه
cla توسعه به عهده دستگاه برنامه
ریزی مرکزی است. ۱
این استراتژی ها با این خصلت که در آنها
مالکیت خصوصی ابزار تولید از اهمیت
ه نسبتا کمی برخوردارند متمایز می شوند.
صفحه 337:
دعا
ريمااكر زإرم,در تو رإريدت فوش (ميت!
.ور نار به فضل تو ناریدن فوش (ست!
خانه (ی که مد آن باتوست. آبادان (هست(
آل عنايت تويه ینک ony
نك بار کرفت, (زسنک هیوم.
اه طعم وفوار گرفت.
لک
اد تو دل ر( زنده کرد ونم مهر (فکند.
رفت شادی رویانیدومیره ی آزادی داد
ن نرم باشدوتریت فوش وطینت قابل,
بجزشجره ی طیّبه ارآن نروید و جر عبهر عهد بیرون ندهد.
صفحه 338:
نقث دولت د. 7 5
gS: در توسعة ©
seth ما
صفحه 339:
طرح قرس
١ . كسترش خدمات اجتماعى و زيرساختهاى
۲ سیاست پولی. مالی و سیاست كسر بودجه
۳. بازرگانی بین المللی و سیاستهای حمایتی
صفحه 340:
آدام اسمیت پدر علم اقتصاد یک لیبرال کلاسیک بود.
وی وظیفه دولت را تنها محدود به تأمین امنیت و
عدالت اجتماعی می دانست.
امروزه اقتصاددانان توسعه بر دخالت دولت در راه نیل
ون isha aes تاكيك امن کنند.
صفحه 341:
اهم وظایف دولت در راستای دستیابی به توسعه
آقتصادی
۱ گسترش خدمات اجتماعی و زیرساختهای
3 بازركانى بين المللى و سياستهاى حمايتى
صفحه 342:
۱ گسترش خدمات اجتماعی و
رُيرساختهاى توسعه
خدمات اجتماعى نظير توسعه آموزش و
پرورش ۰
بهبود وضع بهداشت عمومی و ایجاد امکانات
رفاهی
برای افراد جامعه توسط دولت صورت می گیرد
0 خصوصی برای چنین فعالیتهایی انگطزه ندارد.
صفحه 343:
۲ سیاست پولی. مالی و
8 سیاست کسر بودجه
aay
دولت می تواند به وسیله اعمال سیاست پولی و مالی در شرایط
مختلف اقتصادی. جامعه را به سوی توسعه اقتصادی حرکت
دهد.
lL پرداختهای انتقالی و انتشار اوراق قرضه عمومی ابزارهای
تغییر نرخ بهره عرضه پول . کنترل اعتبارات ابزارهای سیاست
صفحه 344:
۴ بازرگانی بین المللی و سیاستهای
اقدامات دولت در بازرگانی بین المللی عبارتند از:
.١ کاهش واردات کالاهای لوکس و مصرفی
۲ استفاده از کالاهای ساخت داخل
۴ اتخاذ قمانین صحیح در جهت تسهیل صادرات
۴ کمک و تشویق صادر کنندگان داخلی
تن تعرفه کمرکی بر كالاهاى وارداتى
صفحه 345:
شاخص احساس فساد
سك
نقشه جهانی از میزان فساد مالی در کشورهای متفاوت بر طبق سنجش شاخص [08) در سال ٠١١5 ميلادى
سازمان شفافیت بینالملل, با لستفاده از شاخص درک يا احساس فساد (به انگلیسی: (0۲۲۷010۳5
Glas ou! Perception Index(CPI) شاخصی است AS, AF فساد در بخش عمومی یک کشور را در
ميان سایر کشورهای جهان نشان میدهد . بر طبق لین مقیاس, برترین کشورها که دارای کمترین فساد مالی در
میان دولتمردان خود هستند در این مقیاس دارای نمرط ۱۰. و کشورهای با بیشترین فساد مللی در بینایین
سیستم دولتی خود دارای نمرٌ صفر هستند.این شاخص که هر ساله منتشر میگردد. بهوسیلةٌ معیارهای تعیین
شده سازمان Universitat) i j» sll kas ; Transparency International i>
(ا۳355) محاسبه میگردد.سازمان بینالمللی شفاف سازی در ۱۸۰ کشور جهان دفتر داشته و گزارشهای
سالانه خود را بر پلیه معیارهایی از جمله بررسی مدیریت دولتی در کشورها. شرایط دسترسی شهروندان به
خدمات عمومی. ساخنار حقوقی و قضلیی حاکم در کشورها و موقعیت بخش خصوصی تهیه میکند. مدير اجرایی
سازمان سنالمللی شفاف سازی اعتقاد داردالین تنها دولت نیست که مسئول کاهش فساد است. مجلس, نهادهای
1 ی صاحبان مشاغل. رسانهها و حتی شهروندان عادی نیز در کاهش فساد مسئول هستند. از آنجا که فساد
نامطلوب است. مبارژه با آن نیز یک مسئولیت مشترک است.
acti la Eb رتبظ الران دهها پله سقوط کرده و شاخص این کشور که در سال آغاز ۱۳۸۸ برابر ٩/۲ بود در سال
1 میلادی به ۸/۱ رسید. بر اساس آمار, تنها ده کشور جهان در سال ۲۰۰۹ شاخص فسادی بدتر از ایران داشتهاند
صفحه 346:
«الهی عاملنا بفضلک و لا
© تعاملنا بعدلک»؛
صفحه 347:
و | 2 موه
|
توزيع درامد و توسعه اق 6
٠
صفحه 348:
طرح درس
1 توزیع درآمد شخصی
2 توزیع د رآمد مبتنى برعوامل توليد
3 نحوه اندازه گیرری توزیع درآمد
4 منحنی لورنن
5. ضریب جینی
6. عوامل مؤش بس توزيع ناباب د رآمد
! نقش دولت را در توزيع عادلانه د رآمد.
صفحه 349:
هدف کلی
با توزیع درامد و نقش آن
در
توسعه اقتصادی دیوید است.
صفحه 350:
© تقريبا تام اقتصادوائاق شكوفابى اقتصادي را
مرهون د ی دولتهای د ی دى
on در حال حاضر یکی از مهمترین معیا رهای
توسعه اقتصادی توزیع مناسب و متعادل “nels
است. er ee بدون دخالت دولت
صورت نمى د ١ بخش خصوصی Ss
كتورقاق 8 eed a thy bal SU 6 Neo
منابع را به سمت أهداف سود أو کوتاه مدت
يت مى كند و وزیع درآمد alt شدت نابرابر
ال نمايد
صفحه 351:
جوامل موّثر بر توزیع نابرابر در آمد
.١ 2 عوامل طبیعی موّثر برتویع نابرابر درآمد
YO عوامل سیاسی موّثر برتوزیع نابرابر درآمد
صفحه 352:
. عوامل طبیعی موّثر بر توبع نابرابر در آمد
© بين افراد مختلف تفاوتهای فردی جسمی .
روحى » وراثتى» وجود دارد. جون افراد از لحاظ
درجه هوش . توانایی های جسمی ذاتی. مسئولیت
پذیری . صبر و تحمل در مقابل مشکلات. قناعت
و سازگاری با محیط تفاوت دارند لذا دو فرد با
شرایط یکسان تحصیل و تجربه و سن دریافتی
متفاوت دارند کاهش این تفاوتها بسیار مشکل بوده
© در حوزه برنامه های توسعه نیست.
صفحه 353:
۲ عوامل سیاسی موّثر برتوزیع نابرابر در آمد
ی
مسأله فقر و توزیع ناعادلانه درآمد منشاً سیاسی و GUE
دارد در کشورهای در حال گذر عوامل جبری شامل انواع
تبعیضات نظیر تفاوت در حقوق زن و مرد . عدم رعایت
حقوق کودکان و زنان سرپرست خانوار » تفاوت بین حقوق
کارگران داخلی و خارجی و تفاوت بین افراد وابسته به
مراکز قدرت سیاسی و افراد عادی و عوامل تصادفی نظیر
خوش شانسی يا بدشانسی در زمینه پیدا کردن شغل مناسب.
تحصیل. ازدواج» و استفاده از امکانات بر توزیع درآمد
he ثرند.
صفحه 354:
نقش دولت در توزیع عادلانه در آمد
الأبدون دخالت دولت توزیع درآمد حاصل از رشد
اقتصادی به طور نامتعادل توزیع می شود و در
جامعه شکاف عمیق طبقاتی ایجاد می شود و يكد
گروه کوچک ممتاز از حداکثر امکانات بهره مند می
شوند و جمع کثیری از افراد جامعه زیر خط فقر قرار
می گیرند لذا دولت بايد در امر توزیع درآمد.
ثووت و فرصتهای شغلی . آموزشی و بهداشتی
صفحه 355:
O: برای درک مفهوم درآمد شخصی از یک مثال
استفاده مى كنيم. فرض كنيد فرد” الف“
۰ واحد و فرد ”ب“ 6٠١ واحد درآمد
دارند. اين توزیع درآمد صرفاً با اشخاص يا
خانواده ها و كل درآمدى كه آنها دريافت مى
كنند سر و كار دارد و طريقه كسب درآمد در
([© نظر كرفته نمى شود.
صفحه 356:
توزیع در آمد مبتنی برعوامل تولید
در این دیدگاه مقیاس توزیع درآمد درصدی از درآمد ملی
است که نیروی کار به عنوان دستمزد دریافت مى BST در
مقایسه با درصدی از درآمد که به شکل سود اجاره یا بهره
توزیع می شود. به عنوان متال فرض کنید ۱۰۰۰ واحد درآمد
به صورت زير توزیع شده است. اين ارقام فقط می توانند
نشان دهنه که سهم کارگران, سرمايه داران» زمين داران و
وام دهندگان از تولید ملی چقدر است. چون تعداد هر طبقه
مشخص نیست راجع به عادلانه بودن يا ناعادلانه بودن
توزيع نمى تولن أظهار نظر كرد.
صفحه 357:
3
مطل
قوق
wen
بهسه
150
15
اجاره
300
30
توزيع فرضى درآمد ملی بین عوامل تولید
سود
350
35
51
دستمرد
200
20
صفحه 358:
۱ منحنی لورنز
منحنی لورنز توزیع های درصد تجمعی درآمد
خانوارها (در محور عمودی ) را متناسب با
توزیع های تجمعی تعداد خانوارها ( در محور
افقی) رسم می کند که مطابق با در امد
خانوارها از پایین به بالا مرتب شده اند.
صفحه 359:
در صد درآمد
۹۰
Ae
ve
۶.
ae
۴۰
۳۰
۲۰
۱۰
4
0 ۱۰ ۲۰۳۰۴۰۵۰ ۶۰۷۰ ۸۰ Qe ۰
درصد دریافت کنند گان درآمد 558
صفحه 360:
.ضریب جینی نسبت مساحت بین قطر مربع و
منحنی لورنز به کل مساحت نصف مربع است.
برای هر درصد دریافت کننده درآمد یک ضریب
جینی به دست می آید مجموع ضرایب جینی
کل دریافت کنندگان درآمد یک مقیاس اندازه
گیری نابرابری درامد جامعه است.
صفحه 361:
ضرایب جینی می تواند از صفر (برابری
کامل ) تا یک (نابرابری کامل) تغییر کند.
صفحه 362:
مقایسه ضریب جینی و منحنی لورنز
J ذو منحنی لورتز وسم شنه گ هر قو ضریب
ی ادارئد ما توزیع درآمد در دو
ن نقطه چین است. te ees
ASR ee است و در طبقات بالات
تر 3 » e
ناعادلانه تراست. جامعه أى كه متحتي لورتز آ-
آمد 2 ل
پر است در طبقات پایین درآمد نابرابرتر از
وت بالا است.
صفحه 363:
رپوس
مقایسه دو منحنی لورنز با ضرایب جینی یکسان و
توزیع متفاوت در آمد
2 100
i
4
3
SEP 100 0
صفحه 364:
از بزرگی پرسیدند برنامه زندگی خود را بر چه
بنا کردید؟ فرمودند بر چهار اصل:
۱. دانستم که کار مرا دیگری انجام نمیدهد.
پس تلاش کردم؛
۲و دانستم که خدا مرا میپیند. يس حيا كردم؛
۳. و دانستم رزق مرا دیگری نمیخورد. پس
ارام شدم؛
۴ و دانستم که پایان کارم مرگ است. پس مهیا
صفحه 365:
فصل نهم
نقش آموزش و پرورش
در
توسعه اقتصادی
صفحه 366:
طرح درس
آنباشت سرمايه انساني
مشخصه هاى سرمايه گذاری آموزشی
انواع آموزش و يرورش
هزینه های آموزش و پررورش
هزینه های اجتماعی و فردی هزینه های آموزش و پررورش
هرینه فرصت از دست رفته رد آموزش گیرنده
منافع آموزش و پررورش
nS ig
صفحه 367:
هدف کلی
هدف کلی فصل هجدهم آشنایی دانشج
با نقش آموزش و پرورش در توسعه
صفحه 368:
مقدمه
7 سرمایه انسانی نسبت به سرمایه فیزیکی مزیت دارد زیرا سرمایه انسانی به ندرت
" استهلاک پیدا می کند و بر اثر استفاده می یابد در صورتی که سرمایه مادی
تهلک می شود و در اثر استفاده بي زان و قیفیت آن کاس sgl gn
امر آموزش از جهات متفاوتی در مسائل مربوط به تولید اقتصادی مورد توجه قرار مى
كيرد. توسعه اقتصادی مستقل از توسعه فرهنگی, سیاسی. اجتماعی, فنى و علمى نيست.
تمام ابعاد توسعه به یکدیگر پیوسته اند و بر روی یکدیگر تأثیر متقابل دارند. علم اقتصاد
به شاخه های متعددی تقسیم شده است اقتصاد آموزش یکی از شاخه های مهم علم
اقتصاد است که در اویل دهه ۱۹۶۰ ایجاد شد.
از مي
صفحه 369:
2 تعر یف انباشت سرمایه انسانی
( برای توسعه اقتصادی هم نیاز به انباشت سرمایه فیزیکی و مادی نظیر
ساختمان» ماشین آلات. جاده. سد و پول است و هم نیاز به سرمایه
انسانی است. سرمایه انسانی به معنی افزايش توانمندی افراد در تولید
کالاها و خدمات است هرگونه آموزش و یادگیری که ظرفیت تولیدی
افراد را افزایش دهد یک نوع سرمایه انسانی است. انباشت سرمایه
انسانی به معنی روند تشکیل و افزايش تعداد افرادی است که دارای
مهارتهای فنی. آموزش و تجربه می باشند و وجود آنها برای توسعه
اقتصادی کشور ضروری است.
صفحه 370:
مشخصه های سرمایه گذاری آموزشی
7 آموزش هم مصرف است و هم سرمایه گذاری, از یک سو منافع
فوری آن مطرح است و از سوی دیگر کمک آن به ایجاد درآمد
در آینده از طریق تولید و تربیت کارگران ماهر که قادرند در
آینده ظرفیتهای تولیدی خویش را افزایش داده و درآمدهای
بالاتری دریافت دارند. آموزش و پرورش یکی از باثبات ترین
بخش های اقتصادی هرجامعه به حساب می آید. سایر بخش های
اقتصادی نظیر بخش کشاورزی و بخش صنعت غالبا با رکود و
رونق مواجه می شوند. طبیعت آموزش و پرورش موجب شده که
یی بخش از ثبات و تعادل بیشتری برخوردار شود.
صفحه 371:
انواع آموزش و پرورش
(آآموزش توانایی های افراد را افزایش می
دهد و افراد آموزش دیده نسبت به قبل از
آموزش بازدهی بیشتری در تولید کالاها و
Shas دارند. آموزش به دو صورت
رسمی و غیررسمی عرضه می شود. که هر
ام از آنها انواع مختلفی دارند.
صفحه 372:
۱ آموزش و پرورش رسمی
"آرایج ترین نوع آموزش آموزش رسمی است که با ضوابط
خاصی فرد متقاضی تحصیل را می پذیرد در اين نوع آموزش
معلمین و مربیان دارای مدرک تحصیلی و ویژگی های خاصی
هستند دوره زمانی و محتوی مواد آموزشی مشخصی و
استاندارد است. در طول دوره فرد ساعات معینی را در مکان
معینی حضور پیدا می کند و پس از طی دوره امتحان می دهد
برای گذارندن دوره حداقل نمره لازم را می آورد و به دوره
2H ارتقاء می یابد.
صفحه 373:
۳ آموزش غیر رسمی
5 آموزش غیر رسمی آموزشی است که مدرک
معتبر و استانداردی به آموزش دیده نمی
دهند. اين نوع آموزش نیز بر توانایی های
فرد تاثیر می گذارد آموزش غیر رسمى دو نوع
است :
7 آموزش غیر رسمی دوره ای
موزش آزاد و همگانی
صفحه 374:
هزینه های آموزش و پرورش
هزینه های آموزش و پرورش به دو بخش هزینه های اجتماعی و فردی تقسیم
می شود :
هزینه های اجتماعی: هزینه هایی را که جامعه و عمدتاً دولت برای امر آموزش به مصرف
می رساند و بابت آن از فرد آموزش دیده ما به ازایی دریافت نمی کند. هزینه های
اجتماعی آموزش گویند.
هزینه های فردی: این هزینه ها شامل هزینه های آشکار نظیر پرداخت شهریه. خرید
کتاب و لوازم التحریر و هزینه های فرصت از دست رفته فردی است.
صفحه 375:
منافع آموزش و پرورش
منافع آموزش و پرورش به دو دسته تقسیم می شود:
منافع مستقیم آموزش: عبارتست از افزایش بهره وری ناشی از آموزش یک دوره تحصیلی
که موجب افزایش درآمد ملی جامعه می شود.
منافع غیر مستقیم آموزش: عبارتست از میزان استفاده دیگران از فرد آموزش دیده و
تأثیر در بهره وری کار آنها و نیز تأثیر آن در بیداری استعدادها نوآوری وابتکار واثر آن
درکاهش تضادهای سیاسی واجتماعی .
صفحه 376:
ae
فرار مغزها
٩ آموزش نقش مهمی در مهاجرت های بین
المللی دارد. هر چه تحصیلات افراد در کشورهای
در حال گذر بالا می رود . احتمال مهاجرت
آنها به كشورهاى صنعتى بالا مى رود. فرار
مغزها به معنی مهاجرت افراد تحصیل کرده و
ماهر و نیروی انسانی فنی از کشورهای در
حال توسعه به کشورهای پیشرفته است.
صفحه 377:
بیکاری تحصیل کرده ها
9 به خاطر ناهماهنگی عرضه و تقاضای
اموزش نيروهاى تحصيل كرده كشورهاى
در حال كدر ياسخ كوى نيازهاى تخصصى
اين كشورها نيستند و اين امر موجب بيكارى
تحصيل كرده ها از يك سو و كمبود نيروى
aw در رشته هايى كه كمبود تحصيل
Spite iit fag
صفحه 378:
من میاه آن EST KB SSE إلتيها»
و از نشانههای او اينکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در كنار آنان
all يابيد.»
صفحه 379:
4
فصل دهم
تکنولوژی و توسعه .©
وه
صفحه 380:
طرح درس
9 - مقدمه
٩ - تعریف تکنولوژی
9- انواع تکنولوژی
89 آثار تحولات تکنولوژی
48“ فرایند توسعه تکنولوژی
صفحه 381:
هدف قل
دانشجو با رابطه تکنولوژی
و توسعه اقتصادی al
ود
صفحه 382:
مهمترین اختراعات بشر
کشف و استفاده از آتش توسط بشر نخستین يا ایجاد شائل فضایی و اینترنت در قرن بیستم . نوآوری هایی هستند که
هميشه کانلیزوی عمده برای پیشرقت انسان بوده ان. بعضی از این پیشرفت ها تفیبری فوری ایجاد کردند در حالی
که بعضی دیگر زمینه را بای تحولات مهم دیگر هموار کردند. ۱۴اختراع و نوآوری که زندگی بشر را متحول کرد به
شرح زیر است:
۱-کشاورزی قطعا اولین قدم است و چیزی است که منجر به توسعه شهرها و سرپناه های ما شده است. از همه مهم
تربه بشر این قابلیت را داده است که گیاهان زراعی و محصولات دامی را تولید کند.
۲- دومین مورد اختراع گاو آهن است. گرچه این مورد زیرمجموعه کشاورزی است اما هنوز لیاقت دارد که به عنوان
اختراع شگفت انگیز جداگانه ای در نظر گرفته شود. اختراع گاوآهن زندگی را برای کارگران بسیار ساده تر کرده است و
عملیات کشت و شخم: خاک,را آسان قز لموده است.
۳-اختراع چرخ دستاورد بزرگ دیگری برای بشریت است. جرخ به بشر امکان داد تا بارهای سنگین را به سهولت حمل
و جایه جا کند. در حقیقت, یکی از ساده ترین شگفتی هایی است که می توانید فکر کنید.
۴-اختراع برتر دیگر نوشتن کلمه است که به ما اين امكان را داد تا هر آموزه یا سخن گفته شده ای را یادداشت کنیم.
بطوركلى بنيان و اساس همه ملل تا يه امروز
۵-چاپ . چاپ مطبوعات یا کتاب به ما قدرت تولید انبوه واژگان نوشته شده را داد. این مزیت را نیز داشت به تمام
نقاط جهان برده شود.
نت دیگر کشتی است. نه تنها امکان رفتن به نقاط دیگر جهان را از طریق راه آبی در اختیار قرار داد بلکه
بيت تجارت بين المللى شد. در حقیقت تا قرن بیستم کشتی ها ایزارهای اساسی برای جایجایی و مسافرت
صفحه 383:
مهمترین اختراعات بشر
© ۷البته موتور بخار اختراع مشهوری است و این مزیت را داشت که امکان طی راههای طولانی را به مدت نسبتا
کوتاهی در اختیار گذاشت. همچنین به سرعت کشتی ها. ماشین آلات و وسایلی مانند قطارها افزود.
٩ ۸ختراع هواپیماها گام بزرگتری در پیشرفت و تعالی بوده است. مهم تر از آن, مدخلی منحصربفرد برای تاريخ
بشریت است. هواپیماها سریعترین ابزر برای حمل و نقل هستند که فاصله های طولاتی تری را می پیمایند
آوری اطلاعات و کامپیوتر اختراع دیگری است که دستاوردهای قناوری بزرگتری را داشته
است. اختراع کامپیوترها منجر به اختراع اینترنت شد که جهان را مکانی کوچکتر با شبکه ای جهانی کرده است.
این به ما امکان داده است که بطور مجازی به تمام جهان دسترسی داشته باشیم.
& ۱۰-آخرین و هنوز بزرگترین اختراعی که تاکنون انجام شده شاتل فضایی است. شانل های فضایی افق های دید
بشریت را به فراتر از زمین و به فضا برده است.
۱-پول
O ۱۲- پنی سیلین. اولین آنتی بیوتیک کشف شده در دنیا بود که الکساندر فلمینگ در سال ۱۹۲۸ آن را از هاگهای
جمع شده ی قارج (یا همان کپک) کشف کرد. اما تفریباً تا اواسط دهه ۱۹۴۰ که بر روی بیماران آزمایش نشده بود
کسی نمی دانست پنیسیلین بهترین دارو برای بیماری های عفونی است. با کشف پنی سیلین میلیون ها بیمار و
مجروح جنگی از مرگ حتمی نجات پیدا کردند. و از آن موقع به بعد پنیسیلین به عنوان اولین و عمومی ترین دارو
برای بیماریهای باکتریایی و عفونی تجویز و مصرف شد و بعد از آن بقیه آنتی بیوتیک ها وارد دنیای پزشکی شدند.
صفحه 384:
مهمترین اختراعات بشر
۳- رشته های مارپیج 00۱1۸ لین بار 0۸۷۸ توسط آقایان کریک و واتسون در سال ۱۹۵۳ مورد توجه قرار گرفت.
آنها حین آزمایشات خود روی ژن های انسانی با یک ساختار از موادی که مولکولهای این ژن ها را تشکیل میدهند
روبرو شدند و با شکافتنآنها رز نظم حاکم بر سلولهای بدن را کشف کردند. 011۸ امروزه موضوع مهمی در علم,
2 ان روی آن انجام ميشود.
صنعت و حتی مسائل امنيتى محسوب ميشود
۴- اشعه ایکس : برای اولین بار فیزیکدان آلمانی ویليام رونتگن در سال ۱۸۹۵ امواج ایکس را کشف کرد که امر
بیشتر برای عکسیرداری از اعضای داخلی بدن استفاده میشود. فکرش را بکنید که اگر اشعه ایکس کشف نشده و اينطور
به خدمت بشريت در نيامده بود بايد براى تعيين محل دقیق شکستگی چه میکردند!؟
صفحه 385:
علم
در فلسفه غرب
روش علمی؛یک روش ee است که بر پایه دادههای مشاهدهپذیر» تجریی و
ندز هگیری شونده ساخته شدهباشد و از یک رشته استدلال های حسی پیروی کد
لبة ذیگرسخن» آقر روقن علمی:»» خافهها |زززاه مقافنه و مایق گزدآوزی: مین قیننه ورین
از آن تدوین (فرمولبندی) شده و با فرضیههای موجود سنجیده میشوند.
پلوفتگزان«خلسی,برای آشکارتمایی: نک «بلنیقه انگازهایی را پیلقن" کفنیقه وسپسن:
پژوهشهای تجربی را برای آزمودن این انگارهها برنامه ریزی میکنند.
٩ از منظر غرب علم معادل واه انگلیسی 5616066 است که از ريشه لائینی
«ساینتیا» به معنای دانستن گرفته شدهاست .
0 «علم» -به معنای امروزی آن وسیلهی مطلقٍ نجات از مرگ و بیماری و ترس است و
این توهم در قرن نوزدهم و اولئل قرن بیستم به قدری غلبه داشت که وقتی از یک
هنرپیشهی سیساله پرسیدند که «پیر میشوی؟». جواب داد: «هرگز پیر نخواهم شد
| علم در آیندمی نزدیک و قبل از آنکه من به پیری برسم مسئلهی پیری را حل
اهد کرد.»
صفحه 386:
علم
* در زبان فارسی
علم به معنایی متفاوت و عام تر از معادل انگلیسی اش (5616۳66)
به کار میرود. در این مفهوم علم معادل هر نوعی از دانش
ple oly cul (Knowledge) در این مفهوم کلی شامل هر نوع
آگاهی نسبت یه اشیاه» بدیدههاه رولنط و غیزهاست: اسم از اننکه
مربوط به حوزه مادی و طبیعی باشد و یا مربوط به علوم معنا و
ماوراءالطبیعه. در لین تعریف قواعد روش علمی برای دستیابی به آن
دلنش الزامی نیست و علم شامل مجموعهای از آگاهیهاء دانشها و
معلوملتی است که انسان توانسته از طریق روشهای گوناگون تا به
امروز به آنها آگاهی پیدا کند. اصطلاحاتی چون علم اخلاق. علم
aes lp enn ese of Se یرهم
صفحه 387:
عقل
عقل در لغت به معنای امساک و نگاهداری . بند کردن باز
ایستادن » و منع چیزی است .
به لين دليل به عقل. عقل مى كويند كه لين نيروى باطنىء شهوات و
هواها و خواسته هاى شيطانى درون انسان را به بند مى كشد.
همچنین وائة عقل و مشتقات آن در لغت به معنای فهمیدن. دريافت
كردن است .
در قرآن كريم : فهم و ادراک
«ان شر الدواب عندالّه الصم البکم النین لایعقلون» . بدترین
نها رخف SL Sle رگن ال وی امه
صفحه 388:
اقسام عقل از منظر فلسفي
1 عقل نظری: عقل نظری کارش درک و شناخت واقعيتها و قضاوت در باره آنها
است.
۲عقل عملی: عقل عملی همان قوه ای است که کنش و رفتار آدمی را کنترل می
کند. یا کارش درک باید ها و نباید ها است و در واقع عقل عملی مبنای علوم
زندگی می باشد و مورد قضاوت در عقل عملی این است که این کار را بکنم يا نه؟
Jie عملی به تعبیر امام صادق (ع) مرکز عبومیت انسان و سرمایه تحصیل بهشت
از خدای سبحان است: «العقل ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان».
eles ساق
الف. راه حس: لین راه برای همگان باز است. ب. راه عقل: راهی است كه همه به
اندازه توانایی خود توان پیمودن ن را دارند. ج. راه دل و قلب (راه تهذیب و
ین راه برای عارفان گشاده است. د. راه کتاب متیر وراه وحی: aly yal
به انبیای الهی است,
صفحه 389:
عواقب ناخوشایند علم
در دهه ۱۹۶۰ ۰ احساس قوی دشمنی آشکار نسبت به علم در میان مردم و
حتی تحصیلکرده های دانشگاهی پیدا شد.
جامعه صنعتی مبتنی بر کشفیات علمی در قرون اخیر است و اکنون از عواقب
جنبی نادلخواه موفقیت های آن به ستوه آمده است.
صنایع شيميايي و موتورهای درونسوز آب و هوای ما را آلوده کرده اند (آلودگ
آب و هوا).
نیاز روز افزون به مواد جدید انرژُی شبب ویرلنی و تهی شدن پوسته زمین شده
است.
تولید انواع سلاحهای مرگیار و بمب های اتمی بعنوان یک عامل اساسی . حیات
2 را تهدید می کند.
نباید تمام این گناهان را به گردن علم و دانشمندان بيندازيم. بلکه این
مسایل علل مختلفی مانند استفاده نابجا و نادرست از علم دا
صفحه 390:
فناوری
فناوری یا تکنولوژی (به انگلیسی: 161۱00۱09۷) شگردها و به کاربردن ابزارهاء
دستگاهها. مادهها و فرایندهای گره گشای دشواریهای انسان است. فناوری فعالیتی
انسانی است و از همین رو از دانش و از مهندسی دیرینهتر است.
به طور اختصار تکنولوژٍی را میتوان به مجموعق دلنش و ابزارهلیی که بشر برای فاثق
آمدن بر ضعفها و محدودیتهای جسمی و محیطی خود استفاده میکند تعبیر کرد.
تاثیر فناوری بر زندگی
یک پژوهش میدانی در مورد استفاده از نمایش گرهای الکترونیکی نشان میدهد که از
هر ده نفره شش نفر احساس میکنند که روزلنه وقتشان را بیش از حد در جلوی اين
دستگاهها میگذرانند. آنها میگویند میخواهند یک زندگی سادهتر و آهستهتر داشته
لین پژوهش همچنین رویکرد فناوری به حیطه فردی. سنت و جهانیشدن را بررسی
است. سه چهارم افراد شرکتکننده گفتهلند که فکر میکنند جهان با سرعتی
0 حد پرای آنها در حال تغییر است.
صفحه 391:
تکنولوژی
آتکنولوژی ابزاری است که در جریان تبدیل
نهاده ها به ستاده ها نقش به سزایی دارد.
تكنولوزى در كنار ساير منابع و عوامل
تولیدی مانند زمین» سرمایه. نیروی انسانی؛
و مدیریت از جمله عوامل موّثر بر رشد
اقتصادی در نظر گرفته می شود.
صفحه 392:
کننده منابع طبيعى: 6
سرمايه و نیروی can ۱
کالای ساخته شده اسب:
صفحه 393:
مأخذ: دكثر مرئضى ابمالى راد. جزوه درسی توسعه انندادی: صفحه ۲
سل
صفحه 394:
تکنولوژی به دو صورت تعریف می شود
1. تکنولوژی عاملی است که با استفاده از
همان میزان قبلی از عوامل تولید. امکان
تولید بیشتر را فراهم می کند.
صفحه 395:
انواع تکنولوژی
| تکنولوژی کاربر
۲ . تکنولوژی سرمایه بر
۴ تکنولوژی خنثی
صفحه 396:
صفحه 397:
تکنولوژی سرمایه بر
ر این تکنولوژی
به کار
۳
صفحه 398:
صفحه 399:
آثار تحولات تکنولوژی
تحولات تکنولوژی تولید دو اثر دارد:
۱. اثر کوتاه مدت در سطح خرد
۲ اثر بلند مدت در سطح کلان
صفحه 400:
اثر تغییر در تکنولوژی تولید در کوتاه مدت به صورت
زیر قابل مشاهده است:
۱. افزایش محصولات بیشتر در واحد زمان
۲. کاهش قیمت محصولات
۳ تولید محصول جدید
۴ ارتقاء کیفیت محصولات
صفحه 401:
زو هو
۱. اختراع
تکنولوژی قبلی
9
فرايند توسعه تكنولوزى
خلق تکنولوژی جدید نتیجه فرایند نوآوری تکنولوژیکی است.
انتشار+ اختراع- نوآوری
فرايند تكنولوذى داراى سه مرحله است:
۲ فعالیتهای بین اختراع تا اولین کاربرد
۲ جایگزینی و انتشار تکنولوژی جدید و منسوخ شدن
صفحه 402:
صفحه 403:
از محبت تلخها شیرین شود وز محبت مسها زرین شود
از محبت دردها صافی شود وز محبت دردها شافی شود
از محبت خارها شود از محبت سرکه ها شود
از محبت خارها كل ميشو وز محبت سركه ها مل ميشو
از محبت نار نورى ميشود وز محبت ذيو حورى ميشود
از محبت سنك روغن ميشود بى محبت موم أهن ميشود
از محبت حزن شادى ميشود وز محبت غول هادى ميشود
از محبت سقم صحت ميشود وز محبت قهر رحمت ميشود
از محبت مرده زنده ميشود وز محبت شاه بنده مى شود
از محبت كردد أو محبوب حق كرجه طالب بود شد مطلوب حق
2
Say
ee
صفحه 404:
فصل بازدهم
برنامه ریزی اقتصادى” ©
©
مالي
صفحه 405:
طرح درس
9 تعریف برنامه ریزی
© انواع برنامه ريزى
برنامه ريزى دستورى
9 برنامه ريزى ارشادى
9 برنامه ریزی در یک اقتصاد مختلط
مدل جامع
صفحه 406:
هدف کلی
دانشجویان با برنامه ریزی
©
صفحه 407:
مقدمه
آتمامی کشورها با هر نوع نظام اقتصادی در
فعالیتهای اقتصادی خود از برنامه GR)
استفاده می کنند. بنابراین لازم است که با
برنامه ریزی و انواع آن اشنا شویم.
شور توسعه یافته ی نیست که از برنامه
ریزی استفاده نگرده باشد حتی کشورهای
سرمایه داری برای تنظیم بازار و تولید کالاها
و خدمات عمومی از برنامه ریزی استفاده
a
صفحه 408:
تعر یف برنامه ریزی
” تودارو برنامه ریزی اقتصادی را تلاش آگاهانه
دولت در جهت هماهنگ هنك تصمیمات قتصادی
7 خی مور خن a .جهت دادن ما
بر مو د شد متغير ی
اصلی اقتصادی یک aay Je 1 نند درآمد.
vee aig Sia StL يس انداز,
صادارت و واردات و غیره) برای رسیدن به یک
ولسلة هدتهاى از قبل تعيين شذه توسعهمى
صفحه 409:
7 زوئیگ برنامه ریزی را به معنی برنامه
آریزی همه جانبه اقتصاد ملی می داند.
8 به نظر پرفسور رابیس برنامه ریزی
اقتصادى عبارت از كنترل كلى ابعاد
فعاليتهاى بخش خصوصى در توليد
هچارت خارجی است.
صفحه 410:
۹ به نظر موسوی جهرمی برنامه اک
صضورتك آگاهانه و ارادی به منظور حصول
به اهداف مشخص اقتصادى مانند ايجاد
تغييرات مطلوب در متغيرهاى كلان
اقتصادى جون توليد ناخالص ملی.
(تصميم كيرى مى شود.
صفحه 411:
شرایط لازم برای کسب موفقیت برنامه ریزی اقتصادی
۱ سازمان برنامه SH
۲ اطلاعات آماری
۴ تعیین اهداف
۴. تعيين اولویتها
۵ آماده و مهیا نمودن منابع اقتصادی
۶تعادل در برنامه
۷ وجود تشکیلات اداری سالم
Bales J ناس 'ثومعه
٩ صرفه جوییهای اقتصادی در بخش دولتی
۰ بنیاد آموزشی و همکاری عمومی
رد
صفحه 412:
انواع برنامه ریزی
). برنامه ريزى اقتصادی نظام سرمایه
داری
۲. برنامه ریزی سوسیالیستی
۳. برنامه ریزی اقتصادی در نظامهای
ne oe
۴۶ برنامه ریزی توسعه
صفحه 413:
لواحل برنامه ريزى اقتصادى در كشورهاى ضر حال توسعه
5. برنامه ريزى يروزه هاى Save
0 برنامه ريزى سرمايه كذارى تلفيق
شده دولتى
٩ برنامه ريزى جامع
del cle nr Gp, aby DP
صفحه 414:
روند برنامه ریزی در کشورهای سرمایه داری و
کشورهای کمونیستی
درجه برنامهربزی
کشررهای سرعابهداری
oe
سل
صفحه 415:
انواع برنامه ربزی به اعتبار جامعیت
yo برنامه محدود
©
صفحه 416:
انواع برنامه ریزی به اعتبار الزام در اجرا
٩ ۱. برنامه ریزی اخباری
vs برنامه ریزی دستوری
vo برنامه ریزی ارشادی
و برنامه ریزی مختلط
صفحه 417:
پرنامه ریزی از نظر مدت اجرا
9 .برنامه ریزی کوتاه مدت
©. برنامه ريزى ميان مدت
© برنامه ريزى بلند مدت
صفحه 418:
چرنامه ریزی به اعتبار حوزه شمول جغرافیایی برنامه
9 ۱. برنامه ریزی محلی
۲ برنامه ریزی منطقه ای
0 برنامه ریزی ملی
و برنامه ریزی بین المللی
صفحه 419:
برنامه ریزی به اعتبار نحوه تهیه برنامه
0 ۱ با مشارکت مردم
8 . بدون مشارکت مردم
صفحه 420:
aol ریزی سطح برنامه
برناعه ريزى كلان
9 ۲. برنامه ریزی بخش
9 ۳ برنامه ریزی طرح
صفحه 421:
ار اخل برئامة ريزى اقتصادى
٩ ۲. تدوین و ایجاد نظام برنامه ریزی
٩ ۳ تعیین اهداف کیفی
95 ۴ برنامه ریزی کلان
٩ ۵ برنامه ریزی بخشی
8 ۶ برنامه ریزی طرح
صفحه 422:
سل
صفحه 423:
جدول شماره ۲ (به صورت مثال فرضی)
اهداف کیفی "شاخصهای اندازهگیری رضع موجودشاخص در
افزایش بازهیسرانه
سل
صفحه 424:
a Jen sla Fe حرم
سل
صفحه 425:
Fre See Fes
صفحه 426:
۴- خلاصه مطالب ونمودارها
صفحه 427:
انواع برنامهریزی اقتصادی
برنامه ريزى اقتصادى از ديدكاههاى كرناكون طبقهبندى مىشود
دبدكاه نظامهاى اتنصادى
برنامهربزی ضد دررانی
برنامهربزی کشورهای سوسبالیستی
برنامهریزی نظامهای محتلط eos
برنامه ربزی توسعه
I
صفحه 428:
اخباری
کر تاه مدت
#چباری
دیدگاه زمان
ارشادی
صفحه 429:
ديذكاه حوزة شمرل جغرافبائی برنامه
محلی منطلهای ملى بن المللی
دیدگاه لحره نهیه برنامه
peed بدوذ مشارکت مردم
صفحه 430:
ن نوع مناسب برنامه
مرحله ۲. تدوین و ایجاد تظام برتامهریزی
مرحله ۳. تعیین اهداف کیفی
مرحله ۴ برتامهربزی کلان
تبديل اهداف کیقی به کتی - تعيين متفيهاى اساسى
تشخيمى متغيرهائى براى بررسى سازكارى مدل - دستهبندی متفیرهای
روفی و درونی
نوشتن معادلات متفیرهای درونی -مشخص کردن متفبرهای تبعی - تعیین سناویو
استنتاح خط مشی
- تعیین چهارچرب کلان بخشی
>
مرحله ۵ برنامه ربزی بخشی
تعیین متیرهای کلان بخشها بوسبله خراندن متن برتامه کلات. - تعبین زبربخشها
-رفت و برگشت بین برنامه بخشها و کلان . -نهیه پیشتو بس برنامه بخشها -انجام اصلاحات
پس از رفت و برگشتهای مکرر نهبه پرنامه هر بخثر
صفحه 431:
مرحله ف برنامه ريزى طرح
نعيين چجارجرب زیربخش از طريل بخش مربرطه
- طراحى بروزههاي مخنلف به منظرر تأمين نفش هر زيريخش در ادداف بخش
.اننخاب از مبان بروزههاى طراحى و ارزيابي ده
صفحه 432:
a
ve alia
۷ نياد بر لب 0
دس عرفت یاه
و دو حرف بر ۳
۳
اوست
پستان به دهان 3 خت
مج گرفتن آموخ
بر غنچه : وخ مود
1 وخا مت
as sa eae :
۱ wane 5 bw
نباد و كفت
گفتن آموخت
تا هست
هستم و هست دار vi
مش دوست
صفحه 433:
فصل ۱۲
عنوان:
فرایند توسعه در اپران
اهداف:
۱- آ شنایی با فیایند توسعه در اییان
۲- اطلاع از ساختار سیاسی اییان در آستانه نوسازی
5 آگاهی از برنامه های توسعة پس از انقلاب
صفحه 434:
فراز و نشیبهای برنامهریزی قبل از انقلاب ایران
با استقرار مجدد امنیت و ثبات در داخل کشور در دوران صفویه و علاقه شاه
عباس به تقویت بنیه نظامی و اقتصادی کشور فصل تازهای در مناسبات ایران با
کشورهای اروپلیی گشوده شد و یکی از نتلیج آن رشد بازرگلنی داخلی و خارجی
به ويوه در زمینه تولید و فروش ابریشم و جلب منافع مللی فراوان بود. تمایل او
ت#عمرآن :و اتأدانى موجبات«رشد معمارئ و بربانى بتاهای عام العسفعهتراه:ها:
كاروانسراهاء يلهاء مساجد. مدارس و نيز تعالى بخش هاى مختلف هنرى را
فراهم نمود که شاخص_-ترین پدیده در عصر صفوی و حتی در تاریخ ایران
مى eS د.
صفحه 435:
فراز و نشیبهای برنامهربزی قبل از انقلاب ایران
با اين توصيف شايد بتوان كفت تاريخ صنعتی شدن ایران به درستی از صفویه
شروع میشود. ظاهرا اولین حرکتی که در لین باره در ایران انجام میشود توسط
برادران شرلی که در واقع پیک بریتانیا برای نفوذ در صنعت ایران بوده لند شروع
میشود. واقع این است که در آن زمان عثمانی (ترکیه فعلی) یک کشور بسیا
قدرتمند بوده که رقیب بریتانیا هم بوده و نفوذ بریتانیا در صنعت ایران به منظور
تقویت ایران در مقابله با عثمانى و از طرف ديكر دستيابى به بازار مواداولييه و
ارزان در ایران بوده ۱ 4
اما بدلیل اينکه آن موقع سیاست انگلستان تشویق سرمایه داری تجاری و ربلیی
د. عملا ورود کالاهای انگلیسی کشور را دچار مشکل کرده بود. از طرف دیگر
ع رهبران ن کشور بویه در دورن قاجار که هستی و توان جامعه را به مزايده
لوب عامل ن غرب به خصوص روسیه و انگلست
| امتیاز به روسیه میدادند یابه انگلستان.
صفحه 436:
فراز و نشیبهای برنامهریزی قبل از انقلاب ایران
بنابراین متاسفانه آن چیزی که در ایران رشد کرد سرمایه داری ربایی بود. با به قدرت رسیدن
شاه کوششهلیی به عمل امد تا بخشهلیی از صنعت پا بگیرد. قداملتی هم در لين زمينه
.اما باز تا سال ۱۳۳۲ به صورت یک جریان اجتماعی صنعتی در نیآمد. بعد از
كودتاى 78 مرداد كه شاه تثبيت مىشود واز طرف ديكر آمريكايىها در كودتا ييروز مى شوند
به دليل حضور شوروى در همجوارى ايران آمريكايىها بر اين عقيده بودند كه يك كشور
بورك درهمسايكى :موزوى ايجاد شود كه مائع نفو كمونيست م خاورمياته شود
انتخاب ايران هم از اين جهت بود كه ايران منابع مالى خوبى داشت در حللى كه بايد تركيه
انتخاب میشد: اصا آنها ترکیه را به عنوان سنگرفظامی انتخاب کردند؛ و ایران را به عنوان
شوری که بتواند در واقع با رشد اقتصادی در جوار شوروی به کشور نمونه تبدیل شود تا
عدهای از شوروی به اینجا پناهنده شوند نه بالعکس- شاید در آن لحظه این مسائل با منافع
ایران هم همخوانی داشت. به همین علت است برنامه «اصل ۴ ترومن» که بعد از جنگ
جهانن جوم جرا و تانومان سالهای: ۴۲ باعسف میشود آیران آهسته آهسفه در Hew
بن گام بردارد. تا زمان انقلاب ۶ برنا اقتصادی طرا ane
صفحه 437:
انباشت سرمایه در ایران ( تا قبل از انقلاب اسلامی )
چرا فرآیند باشت سرمایه در جوامعی مثل ایران ن در دورانی که ثروتمند و
برخوردار از تكنولوزى ييشرفته بودندء يعنى مثلاً در اوایل قرون وسطی. آغاز
نشد؟
روشنترین پاسخ این است که اقدام به پسانداز دراز مدت به علت ترس از غارت
و مصددره کار عاقلانهای نبود و در موارد معدودی هم که كوششى به عمل
میآمد یا به دلایلی دیگر ثروت تجاری انبوهی گرد میآمد. غارت و مصادره؛ این
فرآیند را قطع میکرد. «مالک ایرانی هیچ حقی بر مالکیت خود و هیچ امنیتی
برای عایدات خود نداشت.»
انتقال همه جانبه تغییری که مستلزم فرآیندی طولائی و مداوم است و گاه چند قرن به درازا
میکشد - است که در ایران به ندرت روی داده و در موارد معدود هم که پیش آمده
هنجارهای بنیانی حکومت استبدادی آن را متوقف کرده و گاه حتی به سقوط و سیر فهقرایی
انده است و به این ترتیب تاریخ را بدل به رشتهای از «دورههای کوتاه مدت به هم
کم jena | cal as رويست كد با م دستاوردعاى قزهتكى و تكنيكي دريرضي
دورهها جامعة سنتی ایران به مراحل توسعة مطابق با اروياى بعد از رنسانس نرسيده است.
صفحه 438:
انباشت سرمایه در ایران ( تا قبل از انقلاب اسلامی )
نتيجةكيرى جامعة کوتاه مقت هم حلت وهم معلزّل ففقان سس اشتار در تازیخ
ایزان بوذه ایستت: این فقتان:ساختار ب توب شود یجه: ذولنت انب تیفافی بوذ: که
تمایددة حکومت تخودسرانة فزدی»وجامعة خودسر ابست: که هرگاه تسلظ حول
بر آن تضعیف شود به آشوب میگراید
صفحه 439:
توسعه در ایران قبل از نفوذ غرب
بررسیهای تاریخ اجتماعی ایران در زمینه توسعه در
آستانه نفوذ غرب نشان میدهد که نظام اجتماعی
ایران بر پایه شکل خاصی از «خراج پردازی» بوده که
حاصل تضاد و برخورد بین زندگی و معیشت ایلی»
جماعات روستایی و ساکنان شهری بوده است.
صفحه 440:
تفکیک ساختار اجتماعی
برخلاف آنچه بسیاری از محققان تاریخ اجتماعی ایران
فکر میکنند. ساختار اجتماعی ایران در آستانه نفوذ
غرب بر ایران بسیار تفکیک يفته بوده و این تفکیک
در هر سه بخش جامعه شهری, روستایی و عشایری
محسوس بوده است.
صفحه 441:
نوسازی در ایران و وابسته شدن جامعه
در دوران رضاه cold سرمایه گزاری انگلستان در نفت
ایران مرحله جدیدی در نوسازی اقتصادی ایران به
وجود آورد. اقتصاد کاملا تک محصولی و وابسته به
درآمد نفت گردید» اما صنایع جدید در سطح محدود
به دست خارجیان تاسیس گردید.
صفحه 442:
گامهای سریع نوسازی در ۱۳۵۲
از سال ۱۳۵۲ با انفجار قیمت نفت. دولت
گامهای سربعتری در جهت نوسازی جامعه
از طربق برنامههای عمرانی بر میدارد.
صفحه 443:
گامهای سریع نوسازی در ۱۳۵۲
ادامه...
در این دوره سرمایهگذاری دولت تاکید زیادی بر بخش
شهری دارد و در زمینه فعالیتهای ساختمانی. بخش
خدمات و صنایع سنگین متمرکز میشود و بخش
کشاورزی در آخرین دهه حیات پهلوی سرمایه
گذاریهای خارجی را جذب میکند.
صفحه 444:
نوسازی فرهنگی در دوران پهلوی
ارتباط ابران با کشورهای غربی در سطح گسترده. در
دوران پهلوی فرهنگ جامعه را با وضعیت جدیدی به نام
«نوسازی فرهنگی» روبرو کرد.
«دوگانگی فرهنگی» و در نتیجه تضادهای فرهنگی بين
عناصر فرهنگ سنتی و فرهنگ نو جامعه واکنش برخی
از متفکران روشنفکر اجتماعی را بر ضد غربزدگی
© برانگیخت.
صفحه 445:
برنامههای عمرانی پنجگانه در دوران پهلوی
در تاريخ معاصر ایران نخست در سال ۱۳۱۶ است که در
متون رسمی به مفهوم برنامهریزی بر میخوریم. در
یازدهم فروردین ماه ۰۱۳۱۶ هيات وزيران» بنا به
پیشنهاد اداره کل تجارت. تاسیس شورای اقتصادی را
تصویب کرد.
صفحه 446:
پهلوی
برنامههای عمرانی پنجگانه در دوران
در ایران ن بار در سال ۱۳۲۵ بحث برنامه ریز
در تاریخ ۱۳۲۵/۰۱/۱۷ مصوبه ای تصویب هیات دولت وقت رسید که بر اساس آن هیاتی به
ریاست وزیر دارایی وقت مسئول تهیه نقشه اصلاحی اقتصاد شد.
دولت در سال ۱۳۲۵ با شرکت موریسن نودسن قراردادی را منعقد کرد.
دولت با توجه به برنامه شرکت مذکور و با کمک هیأت عالی برنامه و نظرات کارشناسان
ایرانی در سال ۱۳۲۶ یک برنامه ۷ ساله تهیه کرد
در سال های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۲ جمعاً ٩ دولت در مصدر حکومت بودند که حاکی از بی ثباتی
سیاسی شدید حاکم بود و لذا در چنین شرایطی امکان اجرای برنامه فراهم نبود و در
و
در شهریور سال ۱۳۳۴ اجرای برنامه متوقف شد.
صفحه 447:
ترنامه ول عمرانی سال ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۴
از سال ۱۳۲۷ تا ۱۳۵۷ شش برنامه عمرانی برای کشور تدوین
گردید که پنج برنامه آن به اجر در آمد. هدفهای برنامه اول
عمرانی عبارت بودند از:
۱-افزایش تولید و افزایش صادرات
۲-ترقی کشاورزی و صنایع
۳-اصلاح و تکمیل وسایل ارتباط
۴-اصلاح امور بهداشت همگانی و بالا بردن سطح معلومات و
زندگی افراد
۵-بهبود وضعیت معیشت عمومی
صفحه 448:
برنامه اول عمرانی سال ۰ ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۴
نکته منفی در مورد منلبع نخستین برنامه لين بود که بیش از ۵۰درصد آن ار محل وام (داخلی وخارجی ) تامين
مللی می شد . يعنى از ۲۱میلیردریال منلبع برنامه ۲/۱۱میلیلرد ریال از محل وام داخلی و خارجی فراهم می
گردد.
صفحه 449:
برنامه اول عمرانی سال ۱۳۲۷
مصارف برنا
ارك برثامه سس و وك ات
5 esis
2 سابع يسفن
3 TAGE
4 ست وتوف
5 سملي ای من رکفت وان
5 لول تیب پیق شرا
7 اتن حل زان قت
7۳۳
در اين برنامه رو ی۳۵۰ میلیون دلاروام از بانک جهانی حساب شده بود که به دلایلی تمام مبلغ اين وام اعطا نشد . در وافع دومشکل
اساسی در اجرای لین برنامه پیش آمد : اول آن که وام بلنک جهانی به صورت کامل حاصل نشد ومشکل دیگر ملی شدن صنعت نفت و
قطع صادرات نقت بود
نکته قابل توجه در این برنامه .نحوه نگرش به در آمد نفت بود که به عنوان در آمدی که تمام می شود به ن نگاه شده بود و آن را خون
oa
a
ل سعد تا بره ل فل 0797 سلا ةو يدج كيل شد هف بن ساون ركز وج رتو
رح ا لاا ص ب نسم عه ديس
oe
صفحه 450:
ترقانه ال عتموانیی سال ۲۳۲۲
این اهداف به دلیل کودتای ۲۸ مرداد . عدم تأمين مالى و تعويض
پی درپی دولت ها محقق نشدند و تنها اهدافی که جامه عمل به
خود پوشیدند شامل تأسیس سازمان برنامه که عهده دار وظیفه
برنامه ریزی رشد و توسعه اقتصادی, اجتماعی کشور و احیا و
بهره برداری از کارخانه های ایجاد شده قبل از جنگ جهانی دوم
شد كه در جنگ دچار آسیب شده بودند.
صفحه 451:
رشد سرمایهداری در برنامه دوم قبل از انقلاب
برنامه دوم بیشتر» مجموعهای از طرحهای پراکنده عمرانی برای سرمایه گذاری دولتی» با هدف
ایجاد زیربنای اقتصادی و اوضاع مناسب برای رشد سرمایهداری وابسته بوده است.
برنامه ۷ ساله دوم (۱۳۳۴-۱۳۴۱) در اسفند ۱۳۳۴ با اعتبار مصوب ۷۰ میلیارد ریال به
تصویب مجلس شورای ملی رسید كه اين اعتبار در سال ۱۳۳۶ به دلیل افزايش درآمد
های دولت به۸۴ میلیارد ریال افزايش داده شد. برنامه هفت ساله دوم عمرانی اهداف
متعددی را در پیش گرفته بود .
- توسعه و ترمیم بنادر و شاهراه ها و تجهیز راه آهن سراسری و اتصال خطوط راه آهن تهران
صفحه 452:
رشد سرمایهداری در برنامه دوم قبل از انقلاب
و مشهد و توسعه شبکه مخیرتی و تجهیزفرودگه های تهران و آادان و توسعه فرودگاه های شیرز و اصفهان,
ايجاد تأسيسات رفاه شهرى مانند لوله کشی آب و برق و سفالت, توسعه کشاورزی و تنظيم جريان آب
رودخانه ها و ایجاد سد ذخیره ای» توسعه آموزش و پرورش در همه سطوح و مقاطع تحصیلی و توسعه
بهداشت عمومی.
اما در میان این اهداف برنامه دوم تنها بخشی از اهداف خود را محقق می کند که از آن جمله می توان به اين
موارد اشاره كرة: كسترش تفكر برنامه ريزى. د
عمراني: ساخت ۲ سد کرچ - سفیدرود و دزه احداث
بیت کادر آزموده و پیمانکاران ورزیده برای اجرای طرح های
۵ کیلومتر راه درجه یک و ۲: توسعه شبکه راه
آهن. احداث فرودگاه مهرآباد و کارخانه های قند و چیت سازی تهران و قائم شهر. سیمان دورود و منجیل.
ريشه کنی مالاریله برق رسانی به ۱۴۴ شهر و آسفالت خیابان های ۶۳ شهر. آب لوله کشی و تصفیه شده ۴۰
از ضعف های برنامه دوم می توان به افزایش بیکاری و تورم بالاو افزایش بدهی های خارجی به
© وام های کلان اشاره نمود.
صفحه 453:
(برنامه ی هفت ساله دوم )۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱
۳- تامین نیازهای عمومی داخل کشور
۴ - اکتشاف و بهره برداری از معادن
۵ - اصلاح سیستم ارتباطی و بهبود وضعیت معیشتی مردم
مصارف برنامه
۱-برای تکمیل برنامه های در دست اجرا:
کشاورزی و آیاری
EES
216 lest ol
Mail
51
صفحه 454:
(برنامه ی هفت ساله دوم )۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱
۲-برنامه جدید:
sil cis
Say
mie
fo
در سال ۱۳۳۷ مقرر شد که هشتاد در صد از کل در آمد نفت برای ظرح های عمرانی به سازمان برنامه و بودجه
اختصاص یابد و ده درصد آن صرف مخارج جاری ( امور غیر انتفاعی ) گردد.
با وجود افزايش در آمد نفت و افزایش وامهای خارجی در طول این برنامه راز پرداخت های کل کشور منفی
بود به طوری که دولت مجیور شد سیاست تثبیت را به اجرا بكذارد . زيرا تراز منفى يا بايد از طريق ذخاير
ارزى جبران شود (كه اين امر ميسر نبود )يا از طریق تحدید واردات جبران گردد که اين امر به دلیل
ایش نقدینگی در دست مردم موجب تورم می گردید .
در سال ۱۳۳۹ به همراه سیاستهای تحدید واردات برنامه تثبیت اقتصادی نیز به اجرا در آمد.
صفحه 455:
ماهیت برنامه سوم قبل از انقلاب
برنامه عمرانی سوم در اوضاعی تدوین شد که اقتصاد ایران
زیر فشار تضادهای سیاسی, بحران اقتصادی و جنگ
قدرت بود. تورم و کسری تراز پرداختها» دولت را وادار به
انقباض اعتبارات» افزایش تعرفههای واردات» کاهش
هزینههای عمومی و استقراض از نهادهای بینالمللی و
کشورهای دیگر کرد.
صفحه 456:
ماهیت برنامه سوم قبل از انقلاب
برنامه سوم (۱۳۴۱-۱۳۴۶) در شهریور ۱۳۴۱ با اعتباری معادل ۲۳۰ میلیارد ریال برای طرح های عمرانی و
۰ میلیارد ریال برای هزینه های اداری به تصویب رسید که حدود ٩۲ درصد آن هزینه شد.در برنامه سوم
به عكس برنامه هاى اول و دوم كه صرقاً از یک سری طرح و پروژه تشکیل شده بو روش برنامه ریزی
جامع به كار كرفته شد و به دنبال تكامل روش برنامه ریزی در ايرلنء عمليات عمرانى در برنامه سوم كاملاً از
بودجه دولت جدا شده و در یکجا متمرکز شد تا جامعیت برنامه تأمین و از این طریق دولت دارای ۲ بودجه
کاملاً مجزاء یکی بودجه عمومی و دیگری بودجه عمرانی شود. هدف های برنامه در ۱۰ بخش به طور تفصیل
تهیه و تدوین گردید.
این ۱۰ بخش
بودند از کشاورزی و آبیاری. صنایع و معادن؛ نیرو و سوخت. ا
طات و مخابرات, فرهنگ:
بهداشت و بهداری. کار و نیروی انسانی, عمران شهری» برنامه ریزی و آماره خانه سازی و ساختمان.
در طول برنامه های اول و دوم» سازمان برنامه مسئولیت اجرای طرح های عمرانی را ه عهده داشت. اما از پرنامه
il سوم به بعد به توصیه و رهنمود گروه مشاوران از دانشگاه هاروارد. این مسئولیت را به عهده دستگاه
های اجرایی گذاشت و سازمان برنامه صرفاً نقش مهم تر و مدیریت امور اقتصادی کشور را عهده دار گردید.
صفحه 457:
برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۶
مبلغ اختصاص يافته به اين برنامه 7٠ ميليارد ريال بود . در شروع اين برنامه حساب خاصى براى سازمان
برنامه به نام حساب درآمد برنامه در بانک مرکزی افتتاح شد تابخشى از در آمد نفت به شرح ذيل به اين
حساب اختصاص یابد :
نیمه دوم سا ل ۱۳۴۱ ۵ درصد از درآمد نفت
نیمه دوم سال ۱۳۴۲ Fe در صد از درآمد نفت
سال ۱۳۴۳ ۵ _ درصد از درآمد نفت
سال ۱۳۴۴ ۰ درصد از درآمد نفت
سال۱۳۴۵ VO درصد از درآمدنفت
سال ۱۳۴۶ As درصد از درآمد نفت
رن تقریبا با برنامه ی قبل یکسان بود. این اهداف تحت عنوان اهداف عام در کلیه ی برنامه ها عنوان
امي شه
صفحه 458:
برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۶
E
صفحه 459:
برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۶
مصارف برنامه
۲
3
۱۳ 7
بت
| -
mz a
oe ees
5
كارو تيروى اتسانى
|
© 3 =
صفحه 460:
برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۶
مصارف برنامه
EEE انعر
رد زرا
اه مرو
pe eS lal Sal
ana
و و وه 3a
ليرد ريل
در طول این برنامه حجم واردات به شدت افزایش یافت در حالی که صادرات غیر نفتى افزايش جندائى نداشت
همچنین جدول ۱ رشد نقدینگی و اعتبار اعطایی بانکها به دولت را نشان می دهد.
صفحه 461:
برنامه عمرانی چهارم قبل از انقلاب
برنامه عمرانی چهارم در اوضاعی تدوین گردید که دهه ۰۱۹۶۰ که از
طرف سازمان ملل متحد دهه «توسعه» نامگذاری شده بوده رو به
پایان بود و اقتصاد کشورهای مهم صنعتی غرب و ممالک در حال
توسعه با مشکلات فراوان روبهرو گردیده بود.
برنامه چهارم عمرانی کشور (۱۳۴۷-۱۳۵۱) در اسفند ۱۳۴۷ با
اعتباری معادل ۴۸۰ میلیارد ریال به تصویب رسید که در انتهای
نامه با تجدید نظرهای به عمل آمده در برنامه بالغ بر۵۷۷۰۴
میلیارد ریال گردید.
صفحه 462:
برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۲
سقف این برنامه ۴۸۰ میلیارد ریال بود .
منابع برنامه
fia ran gS ya AGENT et
a SENOS
Ez 5 20000
۱۳۳ 28 و تاد خزا و مرت بای eas a3
كر - oo
— 100 2
صفحه 463:
برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۲
مصارف برنامه
صفحه 464:
پزنامهعمرانی سفارم ۱۳۴۷ :1 ۱۳۵۲
صفحه 465:
برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۲
در طی چهار برنامه » از اهمیت بخش کشاورزی (سهم نسبی بخش در کل تولید ملی
کشور )کاسته شد و اهمیت بخش صنعت و سپس بخش خدمات افزایش یافت . البته این
طبیعی است که در فرایند صنعتی شدن . به دنبال مهاجرت روستائیان به شهرها سهم بخش
. کشاورزی در تولید ملی کم می شود و سهم بخش صنعت افزایش می یابد
#انكات مهمى كه ذربرابظة با این چهار برناسه فایل PAE peach
هزیته لجرلییطرجها بسسیار با لاب وده لست-
به علتعدم لنجام مطالعاتک افیودقیقدر مورد مواد اولیه وحملو نقلٍّن: که موجت
لفزلیشهزینه حمو نقلشده هزینه ت.لید نیز با لابوده لست
عدم مطاناعه کافیدر بازار ییابیو فروش:-
. عدم پسیشبینیکادر فنیمورد نیاز صنعتمدیریت
صفحه 466:
برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۲
در رابطه با بخش خصوصی نکات ذیل قابل تامل است ؛
هايوكه دولئرلئه كرده از قسبي[إعتبإرلت معافيتك مركيو .... بسيشتر بسرلوصايع مونو بوده-
لست
تولید تصنعتیب خشخصوصیسهم ن_اچیزیاز ک |ارزش|فزوده را بسه خود لختصاصداده لست-
لتکای یش ز حد صلیع به واردلتمواد اولیه :+ -
.بالابومنقيمتقمام شده و نامرغوبهوهنمحصولات
: نکات مهمم در ارتباط با سرمایه گذاری خارجی عبارتند از
باحمايتوكه از سرمايه كنارىخارجى شد حجم لزه شدتلفزليشيافت برلىمظ | حجم -
. سرمايه كنارىئخارجودر برنامه جهارم نسبتهه برنامه سوم جهار برلير شد
لما نکته مهم لزاستکه موساتخلرجیت قریبابسه هماندزه لیکه سرمایه وارد کسئور :
کرده اند : مایت حته ولا یسانسیحوامتیز و ...از مملکتخلرج نسموده لند. ب ابلیچجم ولقعی
مایه هایخارجیبسه مرلتبکمتر از آنمزلنیاستکه بسه طور ظاهرووارد کسشور شده لست در طيدهه
0 رشد ب خشک شاوریی6/3 در صد . ب خشصنعتا 3/1 درصد و ب خشخدمات4/1 دیصد بوده لست
متفلونندر ب خشها ونقاط مختلفک شور وتوجه بسیشتر بسه وشد کسمیو عدم تسوجه بسه مسائلفرهنگی
((بسی کنو را سا یکریستط انیم اجه ساشت
صفحه 467:
برنامه پنجم با افزایش چشمگیر درآمد نفت
بیش از یک سال از اجرای برنامه پنجم نگذشته بود که در
سال ۱۳۵۳ به دلیل افزایش شدید درآمد حاصل از
فروش نفت خام. هدفها. سیاستها و حجم عملیات برنامه
مذکور بررسی و تجدیدنظر شد و در اسفند ماه ۰۱۳۵۲
برنامه تجدیدنظر شده a تصویب قوه مقننه رسید.
صفحه 468:
اهداف برنامه پنجم
اهداف کیفی برنامه پنجم عبارت بودند از:
۱-افزایش سریع سطح زندگی
۲-تامین اشتغال مولد در کلیه مناطق کشور
۳-استفاده کامل از ظرفیتهای تولیدی
۴-حفظ رشد مداوم اقتصادی
۵-توسعه علوم و فنآوری
۶-ایجاد مزیت نسبی در تولید و صدور کالاهای صنعتی در سطح
بینالمللی
۷-استفاده از منابع ارزی برای جبران کمبودهای داخلی
صفحه 469:
برنامه پنجم با افزایش چشمگیر درآمد نفت ( قبل از انقلاب )
برنامه پنجم عمرانی (۱۳۵۲-۱۳۵۶) در بهمن سال ۱۳۵۱ با
ار +182 ميليارد ريال در ۲۸ فصل به تصویب
رسيد و در تيرماه سال ۱۳۵۳ به دلیل افزایش درآمد نفت مورد تجدید نظر قرار گرفت و در اسفند سال
L ۳ اعتبار ۲۶۲۶میلیرد ریال در ۳۵ فصل به تصویب مجلس رسید. هدف های برنامه پنجم که در آغاز
ol, با افزایش درآمدهای نفتی نیز همراه شده بود. اكرجه به ظاهر بسیار خوب بود. ولی نتایج بدی به بار
آورد و تأثیر سخت خودش را بر اقتصاد ملی ایران نهاد. اهداف این برنامه عبارت بودند از:
ارتقای کیفیت زندگی همه گروه ها و اقشار اجتماعی کشور, حفظ رشد سریع. متوازن مداوم اقتصادی همراه
با حداقل افزایش قیمت هاءافزایش درآمد طبقات مختلف با تأکید خاص در مورد ارتقای سطح معیشت گروه
های کم درآمد.
صفحه 470:
برنامه پنجم با افزایش چشمگیر درآمد نفت ( قبل از انقلاب )
< گسترش جامع تر عدالت اجتماعی, اقتصادی. سیاسی و فرهنگی با تأکید خاص در مورد توزیع عادلانه تر
خدمات در سطح همه كروه ها و قشرهای اجتماعی: بهبود کیفیت و افزایش عرضه نیروی انسانی فعال کشور
به منظور افزایش بازدهی و برطرف کردن تنگناهای توسعه. حفاظت. احیا و بهبود محیط زیست. اعتلای
کیفیت زندگی جامعه یخصوص در نقاط پرجمعیت, توسعه علوم و تکنولوژی و گسترش قوه خلاقه و ابتکار
جامعه, ایجاد مزیت نسبی در تولید و صدور کالاهای صنعتی در سطح بین المللی, حداکثر استفاده از منایع
ارزی برای جبران کمبودهای داخلی و مهار کردن فشارهای تورمی سرمایه گذاری در خارج و ایجاد ثروت
های ملی در جهت جایگزین کردن منابع پایان پذیر نفت.
- نگهداری و زنده کردن میراث ارزنده فرهنگی؛ پژوهش و آموزش فرهنگی و هنری. گسترش فرهنگ و هنره
ایجاد تسهیلات برای آفرینش هنری و ادبی و گسترش روابط فرهنگی.
صفحه 471:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
در آبان ماه۱۳۵۰ گزارش محرمانه ای تحت عنوان ((ملاحظاتی پیرامون رشد اقتصادی )) به منظور تدوین
برنامه پنجم تهیه گردید . در اين گزارش اشاره شده است که در برنامه پنجم باید به جنبه های کیفی بیشتر
توجه شود تا جنبه های کمی (برخلاف برنامه چهارم ) . این گزارش به یک سری نقاط انفجاری که باید در
برنامه پنجم مورد توجه قرار گیرد اشاره می نماید . این نقاط انفجاری عبارتند از :
۱-انفجار جمعیت : به علت کاهش نرخ مرگ ومیر و عدم کنترل جمعیت : نرخ رشد جمعیت در سالهای آتی
۳ درصد خولهد بود . که جامعه را با انفجار جمعیت در سالهای آتی مواجه خواهد کرد
۲-انفجار نیروی انسانی : چون بدنه جمعیت کشور جولن است این جمعیت. جوان در آینده ای نزدیک وارد بازار
کار خ.اهد شد و بحران بیکاری به وجود خواهد آمد.
۳- انفجار شهری : به علت مهاجرت روستاییان به شهرها . مسائل خاصی مانند آلودگی هو , تراکم ثروت »
نشیتی در کنار شهرها . بیکاری » فساد و .. به وجود خواهد آمد.
اراداری : به علت بزرگ شدن دولت وتمرکز شدید اداره امور در دست دولت . در این قسمت نیز با انفجار
روبرو هستیم.
صفحه 472:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
۵-انفجار توزیعی : به دلیل توزیع نا متعادل سرمایه گذاریها و امکانات » در آمدها به شدت نا متعادل شده است
۶انفجار مشارکت: به دنبال رشد اقتصادی . یک طبقه متوسط تحصیلکرده در جامعه به وجود می آید که می
خواهد در تعیین سرنوشت ساسی خود و جامعه نقش داشته باشد و چون نهادهای سیاسی در کشور رشد نکرده
است » این قشر تحصیلکرده نمی تواند در جایی قرار بگیرد (یا در حزبی به فعالیت بپردازد) که احساس کند در
سرنوشت سیاسی خود مشارکت داشته است . این مسئله می تواند موجب نارضایتی این قشر و اقدامات پنهانی
بر ضد حکومت و فعالیتهای سیاسی و چریکی شود .
۷- انفجار فرهنگی: تضاد فرهنگ سنتی و فرهنگ مدرن که ناشی از رشد اقتصادی است و از کشورهای صنعتی
و پیشرفته واردامی شود » یکی دیگر از نقاط انفجاری اسنت :
با در نظر گرفتن مسائل فوق ونیز استراتژیهای چهار برنامه گذشته . استراتژی برنامه پنجم تعیین شد . برنامه
9 متوجه سرمایه گذاری بهای زیر بنایی بود .برنامه سوم و چهارم نیز متوجه صنایع سبک وجایگزینی
بود به طوری که بتواند از سرمايه كذاريهاى برنامه اول و دوم مستفاده تمايد
صفحه 473:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
بنابراین استراتژی برنامه پنجم به امور کشاورزی واجتماعی اختصاص یافت . اما در عمل این استراتژی به اجرا در
نیامد وبرنامه به سمت جذب دلارهای نفتی رفت . جهت گیری مصوب برنامه آن بود که سرمایه گذاری در بخش
کشاورزی واجتماعی باشد . در بخش کشاورزی سرمایه گذاری در دوجهت تعیین شد
همچنین مقرر شد که تمایل به مصرف متظاهرانه که در بخش مصرف وسرمایه گذاری وجود داشت ( یعنی تظاهر
به سرمایه گذاری بیشتر از توجه به خود سرمایه گذاری بود ) کنترل شد.
پس طرحهایی که سرمایه های عظیمی را می بلعید بايد کنترل می شد وصرفا سرمایه گذاری هایی که توجیه
اقتصادی و فنی داشت انتخاب می گردید .
شيكل ديكر. بخش بخصوصى بود كه هنوز ديد بازارى داشت و به دنبال بازدهى سريع بود . بايد اين دیدگاه در
تغيير مى يافت تا بخش خصوصى در يروزه هاى دير بازده نيز اقدام به سرمايه كذارى ميكرد .
سقف برنامه در ابتداى كار از نظر در آمدها ١85٠ ميليارد دريال تعيين شده بود.
صفحه 474:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
ow a |
همانطور که مشاهده می شود حدود 6/47 درصد از کل منابع برنامه را وام داخل و
.خارج تشکیل می داد
صفحه 475:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
در ابتدای برنامه پنجم . کشور با افزایش قیمت نفت در بازارهای بین المللی مواجه شد . افزایش قیمت نفت در سال ۱۳۵۲
روند برنامه پنجم را تغییر داد. اين افزايش قيمت ٠ درآمدهاى نفتى معتنابهى را نصيب كشور نمود كه موجب شد
سیاستگذاران در اهداف برنامه پنجم تجديد نظر نمايئد. در اين راستا با توجه به وضعيت جذب اقتصاد سه ستاریو برای
سرمایه گذاری مطرح شد و در نهايت سقف برنامه به 184 ميليارد ريال افزايش يافت . عليرغم افزايش در آمدهاى نفتى
اين در آمدها يس از مدتى مصارف خود را يافت بطورى كه كشور يس از جند سال با كسرى بودجه مواجه شد .
نکات IS در رابطه با عملكرد برنامه ينجم
۰ دلار به رقمی در حدود۲۲۰۰دلارافزایش یافت و باعث شد تا کشور ما از گروه كشورهاى در حال
توسعه با در آمد متوسط ارتقا یبد . الته افزایش در آمد سرانه عمدتا ناشی از افزایش قیمت نفت بود نه اقزایش عملکرد
بخشهای اقتصادی .
۱-در آمد سرائه
۲-عدم تعادل منابع مالی با قدرت جذب فیزیکی یکی | ز مشکلات این برنامه بود. زیرا سقف برنامه به شدت افزایش یافت اما
به دلیل نبود زیر ساختها وسای محدودیتهای فیزیکی « اقتصاد کشور قدرت جذب اين مقدار منابع را نداشت ونتیجه آن تورم
مهاجرت روستاییان به شهرها و نابرابری توزیع در آمد بود.
صفحه 476:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
۳-عامل محدود کننده رشد اقتصادی در اين برنامه . محدودیت منابع مالی نبود بلکه کمبود زیر ساختها وزیر بناهابود.
۴-در طول اين برنامه برخورد نامناسبى با بخش کشاورزی صورت گرفت .در بخش کشاورزی توجه به سمت واحدهای بزرگ کشاورزی بود
واز واحدهای کوچک کشاورزی حمایت نمی شد . در حالى كه در بخش صنعت انواع حمايت از سرمایه گذاری چه در قالبواحدهای بزرگ
وچه در قالب واحدهاى كوجك صورت مى كرفت . ين امر باعث شد كه در رابطه مبادله هزین بخش کشاورزی وبه نع بخش صنعت 7
یبد
ال- به دليل كمبود امكانات زیر بنايى (آب «برق.حمل و نقل و..) وهمجنين افزايش سريع دستمزد بدون افزايش بهره ورى : واحدهلى يزرك
صنعتی کم از غفیت مطلوب خوذفعالیت می کردتد.
ار كساتى بود كه به منابع قدرتب سیاسی نزد؛
۶-مشکلات متعددى در اخذ مجوز سرمايه كذارى صنعتى وجودداشت و مجوزها در
و
۷- بهدلیل عدم شفافيت سياستهاى صنعتى . سرمايه كذاريها به سمت قعاليتهاى زودبازده همانند بورس بازى در زمين و املاك و
فعاليتهاى دلائى سوق يافت
يتريح حو امین مالی یه کذارزاز لقن ندز ملی تدم کر بزننهپتجم امین Mab Qe ها از در مها تفتی
قیمت نفت کاهش یبد جون جامعه به بس انداز عادت تكرده
است تامين مالى سرمايه كذارى با مشكل روبرو مى شود از اين رو مقرر شد كه تشويق سرمايه كذارى از طريق اقزايش بس اداز در سرلوحه
وه آن است که وق
این
در آمدهای نفتی به حد اشباع برسد
برنامه ششم قرار كيرد
صفحه 477:
برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶
٩-چون منابع برنامه بیش از قدرت جذب اقتصاد بود . قسمتى از اين منابع صرف هزينه هاى جارى شد و به
اين ترتيب تقاضاى دستكاههاى اجرايى براى منابع مالى به شدت افزايش يافت .
به علت وسعت طرحهای در دست اجرا و نیمه تمام در برنامه پنجم . هزینه های تکمیل اين طرحها دیگر
منابعیبرای انجام طرحهای جدید باقی نمی گذاشت . بتابراین مقرر شد که بنامه ششم تکمیل برنامه پنجم
باشد . توصیه هایی نیز برای برنامه ششم صورت گرفت که عبارت بود از :
بازنگری طرحها:انضباط پولی ومالی ۰ تجهیز پس انداز ملى .
عدم رعایت نکات فوق موجب افزایش تورم . ابرابری توزیع در آمد . عدم تعادل منطقه ای . ضایعات تولیدی
وکسری مولزنه پرداختها می شد .
صفحه 478:
جمع بندی پنج برنامه عمرانی قبل از انقلاب
جمع بندی پنج برنامه عمرانی قبل از انقلاب
عتنلوع منیع ره ها روندی بهسحت یی دآحتهاست مر م رنه دوائل تیوی ال وسایع ای از آهبیت چیه ای توحوزناز
است. در اين برنامه هاى عمراتى به آنجه كمتر توجه شده بود نيروى انساتى بود .هر جه سطح منابع برنامه بيشتر باشد نيروى انساتى
متخصص بيشترى نياز دارد ولى در اين برنامه ها اكر جه به اهداف خوب توجه شده بود ولى به رابطه نيروى انسانى با سطح برنامه ها توجهى
نشده بود و نيروى انسانى همراه به افزايش هدف رشد نداشت.
#در اغلب برتامه ها بيش از +؟ درصد منابع برتامه از طريق وام تامين lle شده |
درصد منابعش از طريق وام تامين مالى شود.
از در حالى كه هيج برنامه سالمى تبايد بيش از
در طول اين بنج برنامه تفییراتی در ساختار اقتصاد رخ داد که عبارت بود از
۱-تغییر در ترکیب و وزن بخشهای مختلف اقتصادی : در ی این دوره از وزن بخش کشاورزی به نفع بخشهای دیگر کاسته شد و سهم
بخش نفت افزایش یافت.
۲-مصرف شهری به شدت افزایش یافت که بخشی از آن ناشى از مهاجرت بود ولى اقزايش مصرف با افزايش جمعيت شهرى تناسبی
صفحه 479:
جمع بندی پنج برنامه عمرانی قبل از انقلاب
در آمد به نفع جامعه شهری تغییر یافت
۴-هزینه های خصوصی به نفع هزینه های دولتی کاهش یافت زیرا در آمدهای نفتی ابتدا یه دولت می رسید وسپس از
طریق دولت توزیع می گردید.
۵سوزن صادرات غیر نفتی در کل صادرات کاهش یافت . به طوری که نسبت صادرات غیر نقتی به کل صادرات که در سال
۰ حدود یک سوم بود در سال ۱۳۵۶ به یک چهلم رسید. بدین ترتیب در اقتصاد عدم تعادل به وجود آمد که جبران آن
مشکل بود. در واقع با افزایش در آمدهای نفتی اقتصاد کشور دچار بیماری هلندی شد و نیازهایی در اقتصاد شکل گرفت که
با کاهش در آمد نفت دیگر آن نیازها از بین نمی رود و فقط همان میزان در آمد پاسخگوی آن است . در نتيجه هركوته
نابسامانی در در آمدهای نفتی مشکلاتی را برای اقتصاد به وجود خواهد آورد.
۶-در ترکیب کالاهای وارداتی سهم کالاهای واسطه ای ومصرفی به زیان کالاهای سرمایه ای افزایش یافت.
۷-رشد جمعیت کاهش یافت اما بدنه جمعیت جوان بود.
۸-در بودجه دولت و تراز پرداختها عدم تعادل به وجود آمد.
صفحه 480:
برنامه ششم و انقلاب اسلامی
برنامه ششم عمرانی برای مدت ۵ سال طراحی شد
که همزمان با بروز انقلاب ۱۳۵۷ فرصت تصویب
شدن پیدا نکرد و کشور در واقع برنامه شث
صفحه 481:
بونامهرشنهم و انقلاب السلامى
- برنامه ششم عمرانی (۱۳۵۷-۱۳۶۱ با عتباری معادل ۷۱۴۳۰ میلیارد رال تهیه شد که با پیروزی انقلاب
اسلامی در سال ۱۳۵۷ تصویب و اجرای برنامه متوقف گردید. هدف هایی که برنامه ریزان برای این برنامه
آن و
مد نظر داشتند.عبارت بود ازکاهش سهم نفت در مجموعه اقتصاد ملی از طریق کاهش صادرا
درآمدهای حاصل gl jl افزایش سهم تولیدات صنعتی در مجموع تولید ناخالص ملی. خودکفایی در زمینه
فرآورده های اساسی بخش کشاورزی, عدم تمرکز و واگذلری اختیارات لازم به مردم و تخصیص منابع
مناسب به مناطق و ا
ان هاء کنترل رشد جمعیت. توسعه وسیع شبکه مخابرلتی و ترابری» کنترل مهاجرت
از روستا به شهر از طریق افزایش کیفیت زیست و میزان درآمد و تنوع اشتغال.
صفحه 482:
برنامه ششم و انقلاب اسلامی
- متاسفانه بدلیل استفاده و تحمیل نظریات خارجی در تهیه برنامه های اول و دوم (۱۳۴۱-
۷ هیچ الگوی علمی مشخصی به منظور برنامه ریزی در جهت رسیدن به اهداف و
برنامه های مذکور مورد استفاده قرار نگرفته و در واقع برنامه های مزبور از روش جمع
طرح ها پیروی میشد . بدین طریق که برنامه عبارت بود از تعداد معینی طرح و پروژه که
(عموماً در مسائل زیربنایی) همگی با اعتبارات دولتی و توسط دولت اجرا می گردیدند.
در برنامه سوم عمرانی از الگوی رشد اقتصادی (هارود - دومار) پیروی شده و در برنامه
چهارم و پنجم مدل به کار رفته مدل جدول داده - ستانده بود و سرانجام روش مورد
استفاده در تهیه برنامه ششم مدل اقتصادسنجی بود که هرگز به انجام نرسید.
صفحه 483:
برنامه ششم و انقلاب اسلامی
با اجرای برنامه های اول تا سوم کمپانی و شرکتهای بزرگی همچون ایران خودرو و هلدینگ هائی
نظیر گروه صنعتی ملی و توسعه صنعتی بهشهر و گروه آکام تاسیس شدند . در واقع آمریکاییها
برنامهای را بنام انقلاب سبز ( انقلاب شاه و ملت ) به شاه دیکته میکنند که این برنامه عملا در
آمریکای لاتین هم پیاده شده بود و قرار بوده كه كشور از فاز کشاورزی وارد فاز صنعتی بشود و
فثوداليته مغلوب بورزوازى شود. اكرجه حتى برخى از همان فتودالها بعدها به بورزوازى بيوستند
و نوعی از بورژوازی وابسته را خلق كردند كه ريشه در فئوداليته داشتند .اين پلتفرم در آن موقع
به اصول انقلاب شاه و ملت معروف شد که مهمترین اصلش «اصلاحات ارضی» بوده در واقع
میخواستدد از طریق اصلاحات ارضی و آزاد کردن و سرریز نیروهای کاری بخش کشاورزی ۰
نیروهای مورد نیاز بخش صنعت تامین شود. یکی دیگر از اصول مهمی که در در اين پلتفرم
ح شد آزاد کردن زنان بعنوان نیروی کار ارزان قیمت بود.
غلامحسین دوانی/ عضو انجمن حسابداران خبره ایران
صفحه 484:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
آغاز برنامه ششم با انقلاب اسلامی مواجه شد و سپس در سال ۱۳۵۹ جنگ تحمیلی آغاز گردیدبه لین علت
پرنامه ریزی توسعه تا پایان جنگ تحمیلی به تعویق افتاد
روند ده ساله ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ دارای مشخصه های ذیل است :
۱-نبود هرگونه برنامه توسعه اقتصادی به صورت مدون؛
۲- تاثیر به شدت منفی عوامل خارجی (برونزا)بر اقتصاد کشور
(عواملی نظیر جنگ .تحریم اقتصادی وبلوکه شدن ذخایر ایران
در آمریکاو ..)
۲-وابستگی شدید فعالیتهای اقتصادی به در آمد نفت وصادرات
آن؛
جود عدم تعادل در اقتصاد.
در 338 ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ کشور با دو عدم تعادل عمده روبرو بود ؛ کسری بودجه. و کسری تراز پرداختها,
یعنی عدم تعادل در اقتصاد داخلی وخارجی . بتابراین برنامه اول متوجه این دوعدم تعادل شد .
صفحه 485:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب
©بعد از انقلاب و در هشت سال جنگ ایران و عراق امکان اجرای
برنامههای توسعه کشور از بین رفت. چراکه در شرایطی که
موجودیت و حاکمیت ملی ایران از سوی کشورهای خارجی تهدید
میشد. و در شرایطی که تحریمهایی علیه ایران از سوی برخی
کشورها اعمال میشد. تلاش و همت ایرانیها مصروف اداره جنگ و
تامین حداقل شرایط برای زندگی مردم. میشد.
برنامههای توسعه اقتصادی. اجتماعی و فرهنگی جمهوری
اسلامی ایران به مجموعه برنامههای میان مدتی گفته میشود که
پنجساله و توسط دملت وقت تنظیم میشود و به تصویب
لس شورای اسلامی میرسد.
صفحه 486:
برنامه های توسعةٌ ایران پس از انقلاب
" برنامه اول توسعه ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ «آزادسازی اقتصادی »
" برنامه دوم توسعه۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ «برنامه ثبات اقتصادی »
" برنامه سوم توسعه۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ « توسعه اقتصاد رقابتی »
| برنامه چهارم توسعه ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ «برنامه توسعه پایدار با رویکرد
جهانی »
! برنامه پنجم توسعه ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ " رشد پایدار اقتصادی دانایی
"
مجور
@“ ششم توسعه ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ " اقتصاد مقاومتی "
صفحه 487:
برنامه های توسعةٌ ایران پس از انقلاب -برنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
اهدفهای کلان برنامه پنچساله اول به شرح زیر تعیین شده بود:
| بازسازی و دفاعی و تأمین نیازهای ضروری آن بر مینای اهداف دفاعی تعیین شده
بازسازی و نوسازی ظرفیتهای تولیدی و زیربنایی و مراکز جمعیتی خسارت دیده در طول جنگ تحمیلی در
چهارچوب اولوبتهای برنامه
؟)گسترش کی و ارتقاء کیفی فرهنگ عمومی تعلیم و تربیت و علوم و فنون در جامعه با توجه خاص نسبت به
سل جوان.
؟ایجاد رشد اقتصادی در جهت افزايش توليد سرانه. اشتغال مولد و كاهش وابستكى اقتصادى ما تأكيد بر خود
کفایی محصولات استراتژیک کشاورزی و مهار تورم.
!#تلاش در جهت تأمین عدالت اجتماعی اسلامی.
تأمین حداقل نیازهای اساسی آحاد pope
تعیین و اصلاح الگوی مصرف در جهت تعیین نیازهای انسان و جامعه در جریان رشد و تکامل مادی و معنوی با
حفظ کرامت و آزادگی انسان.
/اصلاح سازمان و مدیریت اجرایی و قضایی کشور در ایعاد مختلف.
تاوش در جهت ایجاد امنیت قضایی و تحکیم مبانی نظری و عملی تساوی عموم در برابر قانون و اجرای عدالت و
آزادیهای مشروع فردی و اجتماعی.
آزماندهی فضایی و توزیع جغرافیایی جمعیت و فعالیتها. متناسب با مزیتهای نسبی هر منطقه به استثنای
مواردی که ملاحظات سیاسی و نظامی ایجاب مینماید.
صفحه 488:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب -برنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
رئوس برنامه برای دستیابی به اهداف فوق عبارت بود از :
er
Hi
wit
eh
*
1۷
ال
9
9
1
9
0
”
عملکرد برنامه اول نوضعیت مالی دولت:
درصد تحقق در آمدهای دولتی همواره در طول برنامه بیش از ۱۰۰ درصد بوده است که علل آن عبارتند
از :۱-افزایش صادرات نفت :۲-افزایش قیمت نفت ۳۰ افزایش قیمت ارز.
جدول ۲:صادرات بخش صنعت (میلیون ریال)
SSS SS SS ES
8
صفحه 489:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب سبرنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
جدول ۳ : میزان سرمایه گذاری در صنعت در طول برنمه(میلیرد ریال)
0 0
301%
در طول برنامه کسری بودجه دولت کاهش یافت ولی بهاهداف برنمهنرسید .
اشتغال در بخش صنعت ۳۲۴هزار نفر بود که از پیش بینی برنامه بیشتر است.
نقاط قوت عملکرد بخش صنعت
١-حذف بعضى از مقررات دست و پاگیر مربوط به صدور موافقت اصولی؛
۲-ایجاد شهر کهای صنعتی وکاهش هزینه های ثابت طرح بطوری که حدود ۱۰۰ شهرک و۲۴ ناحیه صنعتی
ایجادشد. اين شهرکهای بطور جدی از سال ۱۳۶۸ به بعد مطرح شد.
مزيت لين شهركها لن است كه از یک سو تمام سرمایه گذاریهای زیر بتایی در ن انجام می شود و در نتیجه
هزينه ثابت طرحها كاهش مى يابد و از سوی دیگر شهرها دورند و مشکل آلودگی محيط زيست ندارند.
۳ایجاد واحدهای تحقیق وتوسعه ((86,۲
۴- ایجاد شرکتهای طراحی مهندسی ومونتاژ و تخصصی نمودن فعالیت ها
صفحه 490:
برنامه های توسعة ابران پس از انقلاب سبرنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
نقاط ضعف عملکرد صنعت
۱-وجود ظرفیتهای به کار گرفته نشده در بسیاری از سرمایه گذاریها؛
۲-عدم توجه به منطق اقتصادی در اجرای طرحها؛
۴-عدم شناخت پتانسیل های صادرات در صنعت؛
۴-عدم دستیابی به استانداردهای بین المللی؛
۵-عدم خصوصی سازی به صورت موفق در بخش صنعت.
عملکرد بخش معدن
رشد متوسط این بخش در طی دوره حدود ۱۵/۵درصد پیش بینی شده بود وعملکرد آن در سالهای مختلف به
شرح ذیل بود
جدول ۴:متوسط رشد بخش معدن طی برنامه اول
jin feo fee الامجو
66 3 77 > لت
صفحه 491:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب سبرنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
بینی برنامه در مورد صادرات بخش معدن حدود 1300 میلیون دلار بود ولی عملکرد از 301 میلیون دلار
اترنرفت. ميزان ايجاد اشتغال در اين بخش طى برنامه اول 40 هزارنفر پیش بینی شده بود در حللی که
عملكرد فقط 3898 نفر بود.
جدول 5: ميزان سرمايه كذارى در بخش معدن طى برنامه اول
سرمايه كذارى ارزی 562/6 امیلیون دلار بود که نسبت به پیش بینی برنامه95/2 درصد تحقق داشته لست.
جدول 6: صادرات بخش کشاورزی (میلیون ریال)
000
صفحه 492:
برنامه های توسعةٌ ایران پس از انقلاب -برنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
عملکرد بخش کشاورزی
در طی برنامه حود ۱۲۸/۸ میلیارد ریال سرمایه گذاری توسط بنگاههای دولتی در بخش کشاورزی صورت گرفت.
همچنین تامین سرمایه از منابع بانکی ۱۲۲۵/۸ میلیارد ریال بود.
عملکرد بخش نفت
بر این برنامه پیش بینی شده بود که تولید روزانه نفت از ۲/۵۸۵۷ بشکه در سال ۱۳۶۷ به ۳۵۲۸ میلیون
پشکه در سال ۱۳۷۲ پرسد که در عمل به ۳/۹۲۵ میلیون بشکه رسید.
پیش بینی شده بود که صادرات نفت خام از ۱/۹۱۶ میلیون بشکه در سال ۱۳۶۷ به ۲/۲۹۳ میلیون بشکه در سال
۲ برسد که به ۲۱۴۸۴ میلیون بشکه رسید.
اپخش برق
پر طبق برنامه می بایست ظرفیت نیروگاههای کشور ا
عمل به 1۸۲۱۷ مگاوات رسید.
همچنین مقرر شده بود که طی برنامه به
ارسانی شد.
ش بینی برنامه در مورد سرمایه گذاری در بخش برق ۱۵۷۱/۶ میلیارد ریال بود وعملکرد آن به ۲۶۴۶/۵
یال رسید.
۰۱ مگاوات به ۲۰۳۰۵ مگاوات می رسید ولی در
( روستا برق رسانی شود در حللی که فقط به۶۲۶۲ روستا برق
صفحه 493:
برنامه های توسعةٌ ایران پس از انقلاب -برنامه اول ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
عملکرد لین برنامه نشان میدهد در تمامی سالهای اجرای آن با رشد اقتصادی چشمگیری مواجه بودایم و در
بالهای پایلنی این روند معکوس شد و رشد اقتصادی ۱۴/۱ و ۱۲/۱ درصدی سالهای ۶٩ و ۷۰ به ۴ و ۵/۱
درصد در سالهای ۷۱ و ۷۲ کاهش یافت.
لین تکلنه شدید نشان داد برنامه اول نتوانست روندهای مثبت و بادوامی در اقتصاد شکل دهد و رشد اقتصادی دو
رقمی سالهای نخست بیشتر از ن که تلبع سیاستهای هدفمندی باشد. تحتتاثیر افزایش درآمدهای نفتی و
قزریق سریع وامهای خارجی بود.
چه نظر میرسد باید از تمرکز صرف بر عوامل سنتی تاثیرگذار بر رشد اقتصادی چشم پوشید وبه عوامل دیگری
مانند سرمایه انسانی. تحقیق و توسعه و سرمایه اجتماعی توجه بیشتری داشت .
رشد بهرهوری کل عوامل نیز طی سالهای ابتدیی برنامه اول در پی استفاده از ظرفیتهای راکد. قابل ملاحظه
است. چنانچه سال ۱۳۶۹ این شاخص به مرز ٩/۱ درصد رسید اما متوسط رشد بهرهوری کل عوامل در برنامه اول
از ۳/۶۹ درصد فرلتر نرفت و متوسط رشد بهرهوری سرمایه و نیروی کار نیز به ترتیب ۳/۱۲ و ۳/۴۴ درصد بود.
متوسط رشد سرمایهگذاری در برنامه اول ۱۰/۷۷ درصد گزارش شده که بخش خصوصی سهم بیشتری از اين
برمایهگذاری را نسبت به بخش دولتی به خود اختصاص داده است. اشتغال کل کشور نیز در سالهای برنامه اول
ژوند مثبتی را طی کرد و نرخ بیکاری ۱۴/۵ درصد سال ۶۸ در سال ۷۲ به ۱۲ درصد کاهش یافت.
صفحه 494:
برنامه پنجساله دوم ۱۳۷۴-۱۳۷۸
هدفهای کلان برنامه پنچساله دوم به شرح زیر تعیین شده
بود:
أ. تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعى.
4 وشذ فضائل بر اساس لقلکق اساقنی و ارتفاه کمی و گیفی و فرهنگ عمومى جامعف
+ هدایت جوانان و نوجوانان در عرصههای ایمان مذهبی, فرهنگ خودی, خلافیت. علم. هنر
فن» و تربیت بدنی و مناسب انسانی, خانوادگی و اجتماعی و مشارکت در صحنههای فرهنگی,
اجتماعی, سیاسی و اقتصادی.
۲ افزایش بهرهوری.
* تربیت نیروی انسانی مورد نیاز
۲ اصلاح ساختار نظارتی اجرایی و قضایی کشور در جهت تحقق اهداف برنامه
صفحه 495:
برنامه هاى توسعة ايران يس از انقلاب
a, 5 « 5 5 0 6 5
هدفهای کلان برنامه پنجساله دوم به شرح زیر تعیین شده بود:
| تقویت مشارکت عامه مردم و اتخاذ تدابیرلازم برای نظارت شایسته و پیوسته بر اجرای برنامه.
+ تلاش در جهت کاهش وابستگی اقتصاد کشوربه درآمدهای حاصل از نقت و توسعه بیش از پیش صادرات
ای تفع
7 حفظ محیط زیستی و استقاده بهینه از منابع طبیعی کشور.
1 تقویت بنیه دفاعی کشور در نیازدر چار چوب سیاستهای و تدابیر فرماندهی معظم کل قوا:
4 رعایت اصول عزت و حکمت و مصلحت کشور در سیاست خارچی.
4 تلاش در جهت جاکمیت کامل قانون و حفظ امنیت همهجانبه آحاد
نظم احتماعی و وجدان IWS
+ نظام دهی و بکارگیری تحقیقات بهعنوان ابزاری برای حل مشکلات و توسعه کشور.
دم و ترویج فرهنگ اجترام به قانون»
تعادل در بخشهای اقتصادی (تعاونی. خصوصی و دولتی)
4 تقویت و ترویج ارزشهای انقلاب اسلامی در عرضه کردن منایع مالی و امکانات دولتی.
صفحه 496:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب - برنامه دوم ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸
٩ برنامه دوم توسعه با محوریت بخش کشاورزی از سال ۱۳۷۴ آغاز شد .
٩ اهداف کمی کلان در برنامه دوم
۱-تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ۱۳۶۱ طی این برنامه بطور متوسط سالانه ۵/۱درصد رشد
داشته باشد.
٩ ۲-تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی به قیمتهای ثابت بطور متوسط سالانه ۶۱۲ درصد افزایش یابد.
۳-مصرف خصوصی به قیمت ثابت در طول برنامه بطورمتوسط سالانه از رشدی معادل ۴درصد برخوردار
باشد.
۰
۴-در آمدهای دولت بطور متوسط طی برنامه ۱۵/۲ درصد رشد یابد.
۵-پایه پولی ونیز حجم نقدینگی ۱۲/۵ درصد رشد یابد.
۶-سطح عمومی قیمتها در طول برنامه بطور متوسط سالانه ۲/۴ درصد افزايش يابد.
۷-طی این برنامه صادرات نفتی کشور بطور سالانه ۳/۴ درصد صادرات غیر نفتی ۸/۴ درصد و واردات Ya
درصد افزایش یاب
٩ ۸جمعیت کشور در سال ۱۳۷۸ معادل ۶۸/۹۰۰ میلیون نفر برآورد شده بود. تعداد شاغلان در اين سال
@ ۲ میلیون نفر بالغ می شد . در مجموع پیش بینی شده بود طی سالهای ۱۳۷۸۱۱۳۷۴
۹ میلیون نفر به جمعیت شاغل کشور افزوده خواهد شد.
مه صص
صفحه 497:
برنامه هاى توسعة ايران يس از انقلاب - برنامه دوم ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸
عملکرد
#نرخ رشد توليد در طول برنامه دوم بطور متوسط حدود ۳/۶ درصد بوده است که از هدف برنامه ۵/۱ کمتر
می باشد.
در آمدهای دولت در سال ۱۳۷۴ معادل ۴۵۴۳۲ میلیارد ریال بوده ودر سال ۱۳۷۶ به ۴۵۴۲۹/۹
میلیاردریال کاهش يافته است . در حالی که در برنامه دوم ۰ رشد در آمدهای دولت ۱۵/۲ درصد پیش بینی
شده بود.
0متوسط رشد نقدینگی طی سالهای ۱۳۷۴تا۱۳۷۶ معادل ۳۰ درصد بوده در حالی که پیش بینی برنامه
۵ درصد بوده است. در سه سال اول برنامه رشد پایه پولی ۳۰/۸ درصد بوده است که از پیش بینی برنامه
۵ درصدی به مراتب بیشتر است.
به این ترتیب شاخص بهای کالاها وخدمات مصرفی در مناطق شهری که رشد متوسط سالیانه آن بر
اساس پیش بینی قانون برنامه دوم معادل ۱۳/۶ درصد فرض شده بود. طی سه سال اول برنامه به طور
متوسط سالیانه معادل ۲۹/۳ درصد رشد نموده است.
"متوسط نرخ رشد واقعی سایر متغیرهای پولی نظیر خالس بدهی دولتی به بانک مرکزی وبدهی بانکها به
پانک مرکزی نیز به همین ترتیب تفاوت فاحشی باارقام پیش بینی شده در قانون برنامه دوم دارد و لزوم
@* سیاستهای موجود را ایجاب می نمود.
صفحه 498:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
برنامه دوم (۱۳۷۸- ۳۷۴
رشد بهرهوری کل عوامل و اجزای آن. یعنی رشد بهرهوری سرمایه و
نیروی کار نسبت به برنامه اول افت محسوسی داشت. به گونهای که
متوسط رشد بهرهوری کل عوامل به ۰/۱۴ درصد. متوسط رشد بهرهوری
سرمایه به منفی ۰/۳۳۲درصد و متوسط رشد بهرهوری نیروی کار به ۰/۳۶
درصد رسید.
(آسرمایه گذاری ناخالص داخلی هم در برنامه دوم از متوسط ۸/۴درصد
برخوردار بود.
صفحه 499:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
برنامه پنجساله سوم
"_قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی. اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در
جلسه علنی مورخ ۱۷ قروردین ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی با اصلاحائی تصویب
شد و در همان روز به تأیید شورای نگهبان رسیده.
برنامه سوم اقتصادی با رویکرد توسعه اقتصادی رقابتی از طریق حرکت به سمت
آزادسازی نظام اقتصادی و اصلاحات قانونی و نهادی و لغو انحصارات برای فراهم
شدن زمینههای مشارکت بخش خصوصی و کاهش تصدیگری دولت تدوین شد.
عملکرد برنامه سوم. متوسط رشد تولید ناخالص داخلی ۵/۵ درصدی را نشان میدهد
که نسبت به همین شاخص در برنامه دوم رشدی صددرصدی داشته است.
* شاخص بهرهوری کل عوامل با رشدی کند و نامحسوس به ۰/۱۴ درصده بهرهوری
نیروی کار به ۰/۱۶۴درصد و بهرهوری سرمایه به ۰/۱۴ درصد رسید.
۹ متوسط رشد سرمایه گذاری در برنامه سوم ۹/۶۲درصد گزارش شده است که
درصد آن سهم بخش خصوصی است. اشتغال نیز از رشد متوسط ۳/۸ درصدی
برخوردار بود.
صفحه 500:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
بر نامه پنجساله سوم
"یکی از مهمترین جهت گیریهای برنامه سوم .اصلاحات ساختاری ونادری در
بخش عمومی برای افزایش کارایی دولت . بالابردن بهره وری منابع ملی
وتقوبت بخش غیر دولتی است.
در این زمینه چهار موضوع مهم نظام اداری . شرکتهای دولتی . انحصارات وتمرکز
زدایی در برنامه سوم مورد توجه قرار گرفته است.
" در بخش پولی؛ رویکرد کلی آن است که به تدریج ساز وکارهای کار آمد
تعادلی بر نظام پولی کشور حاکم شود.
صفحه 501:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب
#برنامه پنجساله سوم
پیش بینی این برنامه برای هدف گذاری متغیرهای کلان اقتصادی به
7/1درصد.
124 ميليارد دلار
64/1ميليارد دلار
4/8میلیارد دلار
67ميليارد دلار
9/5ادرصد
2/2درصد
2913/3
ae 21818,
4/درصد
3/8درصد.
صفحه 502:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
جمع بندی
از مورد مهمی که در هر برنامه باید مورد توجه قرار گیرد.اهداف برنامه. سياستهاء خط مشى ها ومنابع مورد نیز رای رسیدن
به اهداف و اجرای دقیق برنامه و کنترل آن » برای رسیدن به اهداف است.
تجربه هفت برنامه در یران ۰ حاکی از آن است که هر چند به اهداف خوب توجه شده ( بویژه در برنامه های قبل از انقلاب )
اما اغلب برنامه ها به اهداف خود دست نیافته است. علت اصلی این شکست . تعیین نادرست سیاستها یا اجرای ناصحیح برنامه
ها بوده است
همچنین منابع برنامه ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد . تا پیش از افزایش قیمت نفت ( قبل از برنامه پنجم) منایع برنامه ها
عمدتا از طریق وام ( داخلی وخارجی ) تامین مالی گردیده است. از برنامه پنجم به بعد منابع تامین مالی برنامه ها در آمدهای
نقتی بوده است . ( جدول ۷ منابع نامین مالی برنامه ها را نشان می دهد) . در حالی که منابع یک برنامه سالم بايد متكى
په پس انداز ملی باشد.
پتابراین برای تدوین و اجرای برنامه چهارم باید ابتدا اهداف در چارچوب یک سیستم
انتزاعی به مسائل, تعیین اهداف را غیر واقعی می نماید
پس از تعیین اهداف عملیاتی . باید سیاستها و راهیردهای مناسب برای دستیابی به اهداف تدوین شود و بر اساس آن . منابع
مورد نياز برنامه تعيين كردد. تامين مالى برنامه باید از متبع صحیح صورت گیرد. قسمتی از این منابع می تواند توسط
پخش خصوصی يا با مشارکت بخش خصوصی تامین گردد. اتکای بیش از حد برنامه به منایع غیر قابل اطمینان . برنامه را
دستخوش تفییرات خواهد نمود .برای نمونه .با افزایش یا کاهش قیمت نفت برنامه های کشور موردارزیابی مجدد قرار می
امر به دلیل اتکای بیش از حد به در آمدهای نفتی بوده است
Soo اعمال کنترل پر اجرای برنامه هاست . بايد در طول برنامه همواره سمت و سوی اجرای برنامه به سوی
اهداف . مورد بررسی و کنترل قرار کیرد وهر گاه نحرافی پیش آمد . سیاستهای مناسب جهت بازگشت به سوی اهداف اتخاذ
لود
به دقت تعیین شود . نگاه مجرد و
صفحه 503:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب
جمع بندی
جدول /: منايع تامين مالى برنامه هاى توسعه ( به ميليارد ريال )
رم بكر مر لكل اسه
at شل يل وسيل تي
A Joh
ای بت وسایر ep lose
7 امو وير يناي
“ : امور زيينايى وصنايع
مد we 1 nn ماع تب ون
9 9
xs 2» ao 35 ماع میک
pares ey 00
wn, ay) oss)
صفحه 504:
برنامة های توسعة:ایزان پس از انقلاب
)۱۳۸۸-۱۳۸۴( برنامه پنج ساله چهارم توسعه ٩
مهم ترین ویژگی برنامه چهارم توسعه تهیه و تصويب آن در جارجوب سند جشم انداز بيست
ساله و پس از ابلاغ سیاستهای کلی برنامه توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی است. هدف از
این نوع برنامه ریزی, نگاه فعال و آینده ساز به مسایل بود که لازمه اين نوع نكاد حرکت بر
پایه مدیریت چشم انداز است.
همچنین تحولات صورت گرفته در نظم جهانی به خصوص در عرصه اقتصاد و مطرح شدن
مباحثی مانند همگرایی سیاست هاء جهانی شدن تولید. نظام جدید تقسیم کار بین المللی؛
بهره مندی از علوم و فناوری پیشرفته. دگرگونی در قلمروی فعالیت دولت. الزامها و
قانونمندی های مهم در نظم جدید جهانی. موجب شد در برنامه چهارم توسعه علاوه بر
تأکید بر ادامه سیاست های اصلاح ساختاری برنامه سوم توسعه, پایه های جدیدی برای
تغییر در روند توسعه کشور پیش بینی شود.
صفحه 505:
برنامه های توسعة ایران پس از انقلاب
محورهای اصلی برنمهپنج ساله چهارم توسعه (۱۳۸۸-۱۳۸۴)
همانگونه که ذکر شد. بنامهچهارم توسعه در قالب سند چشم انداز کشور در افق ۱۴۰۴ وبا جه تگیری کلی رشد مستمر و پر
اقتصادی تدوین شد. برنامه جهارم توسعه با توجه به موضوع اصلى آن به «برنامه توسعه بايدار با رويكرد جهانى » نيز مشهور است. قابل
ذکر است. يس از ابلاغ سند يادشده. سياست هاى كلى برنامه جهارم توسعه به منظور تدوين برنامه جهارم توسعه توسط رهبر انقلاب
اسلامى تأييد و ابلاغ شد. سياست هاى كلى برنامه جهارم توسعه در جهار حوزه: -١ امور فرهنكى. علمى و قناوری, ۲- امور اجتماعى.
سياسى. دفاعى و امنيتى. 1- امور مربوط به مناسبات سياسى و روابط خارجى و -؟ امور اقتصادى تدوين و ابلاغ شد. مضامين و
محورهای اصلی برنمه چهارم توسعه به شرح زیر است:
8- بسترسازی برای رشد سریع اقتصادی.
- تعامل فعال با اقتصاد چهانی.
- رقابت پذیری اقتصادی,
- توسعه فبتنی بر دانایی.
-۵٩ حفظ محیط زیست.
-۶٩ آمایش سرزمین و توازن منطقه ای
۹- ارتقای سلامت و بهبود کیفیت زندگی.
۸٩ ارتقای امنیت انسانی و عدالت اجتماعی.
- توسعه فرهنكى.
-٩ امنیت ملی.
1 امور قضایی.
ازی دولت و ارتقای اثربخشی حاکمیت.
1# باد أوزق لت ریز برض هام تمغ لام Pa 9 Ne Oy بیع تایب نی افیا دنه
لاذه سر
صفحه 506:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
© برنامه ينجساله جهارم
میانگین رشد سالانه اقتصادی در سه سال اول برنامه چهارم. حدود ۷/ ۶ درصد
بوده که از متوسط رشد سالانه موردنظر برنامه برای این سه سال. یعنی حدود
۴ ۷ درصد. کمتر است.
متوسط رشد سالانه سرمایه گذاری نیز طی دوره یادشده حدود ۶ درصد بوده
است.
نرخ بیکاری باید در پایان سال سوم به ۱/ ۱۰ درصد کاهش می یافت. در صورتی
که عملکرد آن ۷/ ۱۲ درصد شده است.
عملكرد اشتغال جديد در سه سال اول برنامه يادشده به طور متوسط ۷۲۵ هزار
نفر در سال بوده است كه بايد طبق اهداف برنامه متناظر آن به ۸۴۸ هزار نفر
رورم از ۱۰/۴ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۱۸/۴ درصد در سال ۱۳۸۶ افزایش
یافته است.
صفحه 507:
برنامه های توسعةّ ایران پس از انقلاب
7 برنامه پنج ساله پنجم توسعه (۱۳۹۵-۱۳۹۰)
gota! ya
الف) رشد مناسب اقتصادی با تأکید بر
تحقق رشد مستمر و پرشتاب قتصادی به ميزان حداقل 8/نرخ رشد سالياته توليد تاخاص داغلی با
ل توسعه سرمایه گذاری از طریق کاهش شکاف پس انداز - سرمایه گذاری با حفظ نسبت پساندازبه تولید اخالص داخلی حداقل در سطح ۴۰
درصد و جذب منابع و سرمایههای خارجی.
ارتقاء سهم بهردورى در رشد اقتصادى به يك سوم در بابان برنامه.
الجيهبود فضاى كسب و كار كشور با تأكيد بر ثبات محيط اقتصاد كلان. فراهم آوردن زيرساختهاى ارتباطى. اطلاعاتى. حقوقى. علمى و فناوری
مورد نياز. كاهش خطريذيرىهاى كلان اقتصادى. ارائه مستعر آمار و اطلاعات به صورت شفاف و منظم به جامعه.
ل تغيير نكاه به نفت وكاز و درآمدهای حاصل از آن. از منبع تأمين بودجه عمومى به «منايع و سرمايههاى زاينده اقتصادى» و ايجاد صندوق توسعه
ملى با تصويب اساسنامه آن در مجلس شوراي اسلامى هر سال اول برنامه بنجم و برنامه ريزى براي استفاده از مزيت نسبى نفت و كاز هو
زنجيره صنعتى و خدماتى و بايين دستى وابسته بدان با رعايت:
- واریز سالانه حداقل ۲۰ درصد از منابع حاصل از صادرات تفت و گاز و فرآوردههاى نفتى به صندوق توسعه ملی.
- قطع وابستگی هزینههای جاری دولت به در آمدهای نفت و گاز تا پایان برنامه.
- تحققق سیاستهای کلی اصل۴۴ قانون اساسى والزامات مربوط به هر يك از يندها با تأكيدير:
اايجاد ساختارهاى مناسب براى ايفاى وظايف حاكميتى(سياست كذارى. هدایت و نظارت)
توجه به أرزش اقتصادى. امنيتى. سياسى و زيست محيطى آب با تسریع در استحصال, عرضه. تكهداري و مصرف آن و مهار آيهايى كه از کشور
خارج مىشود با اولويت استفاده از منابع آبهاى مشترك.
1 راهبرد توسعه صادرات به ویژه در بخش خدمات با فناوری بالا به تحوی که کسری ترازبازرگانی بدون نفت
يافته و توازن در تجارت خدمات ايجاد كردد.
در يايان برنامه ينجم. شاخص توسعه انساتی به سطح كشورهاى با توسعه انسانى بالا برسد.
- تبدیل نظام بودجه ریزی کشور به بودجه ریزی عملیاتی.
صفحه 508:
برنامه های توسعه ایران پس از انقلاب
برنامه بنج ساله پنجم توسعه (۱۳۹۵-۱۳۹۰)
٩ب) گسترش عدالت اجتماعی با
-٩ تنظیم همه فعالیتهای مربوط به رشد و توسعه اقتصادی بر پایهعدالت اجتماعی و کاهش فاصله ميان در آمدهاى طبقات و رقع
محرومیت از قشرهای کم در آمد با تأکید بر موارد زیر:
717-17 جبران نابرابرى هاى غيرموجه در آمدى از طريق سياستهاى ماليانى. اعطای یااههای هدفمند و ساز و كارهاى بيمداى.
40 8 فكميل بانک اطلاعات مربوط به اقشار دو دهك بابين در آمدى و به هنكام كردن مداوم آن.
4ع هدفمند كردن ياراندهاى آشكار و اجراى تدريجى هدفمند كردن ياراندهاى غي رآشكار.
5-54 تأمين برخوردارى آحاد جامعه از اطلاعات اقتصادى.
TO? اقدامات لازم براى جبران عقب ماندكىهاى حاصل از دورانهاى تاريخى كذشته با تأكيد بر:
1° ارتقء سطح در آمد و زندگی روستاییان و کشاورزان با تهیه طرحیهای توسعه روستایی, گسترش کشاورزی صنعتی, صنایع
روستایی و خدمات نوین و اصلاح نام قیمتگذاری محصولات کشاورزی:
*- ۳۵-کسترش فعالیتهای اقتصادی در مناطق مرزی و سواحل جنوبى و جزاير با استفاده از ظرفیتهای بزرگانی خارجی کشور.
-۳٩ ۳۵-کاهش فاصله دو دهک بالا و پایین درآمدی جامعه به طوری که ضریب جینی به حداکثر ۰/۳۵ در پایان برنامه برسد.
-٩ ۳۵ انجام اقدامات ضرورى براى رساندن نرخ بيكارى در كشور به ٠ درصد.
۵ ۳۵- تأمین بیمه فراگیر و کارآمد و گسترش کمی و کیفی نام تأمین اجتعاعی و خدمات بیعه درمانی
59 ۳۵- توسعه نظامهای پیشگیری از آسیبهای فردی و اجتماعی
-۳۵- حمایت از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار
توسعه بخش تعاون با هدف توانعندسازی اقشار متوسط و کمدرآمد جامعه به نحوی که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به ۲۵
2
صفحه 509:
تحول شاخصهای
lle ska
1390
75.1
53.6
2.5
up 1355838
100% 33.7 100% = 18.9
47% وود 31% 5.9
53% 17.8 69% 13.0
oe,
1.29 100%
n%
29%
1365
49.4
26.8
22.6
نوخ رشد.
(op)
ود
23
جمعيت کشور ۱۳۹۴-۱۳۳۵
1375
60.1,
36.8
23.3,
رخ رشد
a a
(aes)
انو رشد سالته (
(an
1.96
32
0.28
15
1385
70.5
43.3
22.2
25
1355
1365
1375
1385
1394
ste
(درمد)
1.62
tl
56
65
67
n
15
صفحه 510:
a 0 7 103
روند رو به کاهش نرخ باروری در ابران
eee mee
فرج باروری گل: منوسط فرزندان زنده منوله شده به ان یک زب
Pe Beane
صفحه 511:
آمار کلی نرخ باسوادی در ایران طی سالهای ۱۳۹۰-۱۳۳۵
۲ ۴ € € € €
3
0 0 0 0 0 0 0 0
ل ۱۳۹۳
3 يف بيسواد
an
3
ل ۱۳۳۵:
ل ۱۳۴۵:
ل ۱۳۵۵ :
ل ۱۳۶۵ :
J ۱۳۷۵:
ل ۱۳۸۵:
ل ۱۳۹۰:
۵ درصد
۸ درصد
۷ درصد
۶۱ درصد
۵ درصد
۴ درصد
۱ درصد
: ۷ درصد تعداد بیسوادان : ۹۷۰۰۰۰۰ نفر
: کسی است که خواندن و نوشتن و حساب کردن را
صفحه 512:
روند نسبت ازدواج و طلاق های ثبت شده طی سال های ۱۳۹۱-۱۳۸۴
۱۳۸۳۰ ۱۳۸۴ ۱۳۸۵ ۱۳۸۶ ۱۳۸۷ ۱۳۸۸ ۱۳۸۹ ۲ ۱
تعبت ازدواج به طلاف :
eed ثت شده در برایر در یک طلاق ثیت رمیده است.
صفحه 513:
آمار طلاق در ابران از سال ۱۳۵۷ تا بایان ۱۳۹۲
5 1390 1385 1390 1375 1370 1365 1360 1355
سال
صفحه 514:
۳
تولید ناخالص داخلی
9520 وج و 399
ay ولد خی تاغل tal ge ty
09# (به قيعت هاى نيت سال dp ود ال داخلی تلد ای دغقی سرا در سال مه op
PE ane sh ننک
سل ال
صفحه 515:
تولید ناخالص داخلی
در میان شاخصهای عملکردی اقتصاد کلان. میزان تولید ناخللص داخلی یکی از مهمترین
شاخصها است؛ چرا که لین شاخص اندازه اقتصادیک کشور و ظرفیتهای تولیدی آن را
نشان میدهد.
تولید ناخللص داخلی ایران در لین دوره تاریخی افت و خیزهای زیادی را تجربه نموده است.
از سال 1 أ توليذ ناغللمن خاخلی ایران دربیک زوند-صعودی از ۴۴
ATT welt لاله تفت سل 0۳۷۲ رسيده استء در واقع
8 ست. با آغاز شرليط انقلابى در سال 1582
روند توليد نيز معكوس شده 1 ae نزولى خود را آغاز مىنمايد. شرايط نزولى توليد با توجه به
بى ثباتى دوره انقلابى و يس از آن آغاز جنك ايران و عراق» ادامه مىيابد. به نحوى كه توليد با
کاهش ۳۰ درصدی. از ۲۴۲ هزار میلیارد ریال در سال ۵۵. به ۱۷۰ هزار میلیارد ریال در
پایان سال ۱۳۶۰ میرسد. يس از آن با وجود افزايش تولید در سالهای ۶۱و ۶۲ روند نزولی
تا سال 27 (سال پایان جنگ) ادامه مییلبد. اما از سال ۱۳۶۸ روند صعودی تولید دوباره آغاز
شده وبه چز یک دوره سه ساله از سال VF Jl LEVY كه افزليش توليك متوقف شنده قا
سال ۸۸ ادامه یافت. به طوری که تولید از ۱۸۰ هزار میلیاد ربال در سال ۶۷ به ۵۱٩
رد ریال رسیف».در واقم اندازه افتصاه اپران:طی: ۱ سال: ٩/۲ بزایز شده انس
صفحه 516:
جايكاه اقتصاد ايران
٩ مجموعه كشوريهائي رزیل روسیه . هند و چین
( ليرإصطاخ رالمقتصاددانىام جيم اينيل_ابكرد)
© كشورهايى كه رشد اقتصادى مناسب و حفظ اين نرخ
باعث شده است .
©ييش بينى شود كه جهار قدرت برتر اقتصادى دهه هاى
۰ و ۲۰۴۰ باشند .
9 گری بکر « اقتصاددان و برنده جایزه نوبل حدود یک
سال پیش در تحلیلی بیان کرده بود ايران به صورت
بالقوه مى تواند در كنار 818100 باشد .
صفحه 517:
جايكاه اقتصاد ايران
جيم اونيل حالا مىكويد كروهى از كشورها موسوم به "مينت" (1/110/1)
متشکل از مکزیک اندونزی, نيجريه و تركيه غولهاى نوظهور اقتصاد جهان
خواهند بود .
علاوه بر داشتن جمعيت قابل توجه. ويزكى مشترك لين كشورها در دستكم ۲۰
ال آینده داشتن مشخصههای جمعیت شناسی "داخلی" بسیار خوب ا
همه این کشورها شاهد افزایش شمار افراد قادر به کار به نسبت جمعیت
غیرفعال خواهند بود. بسیاری از کشورهای توسعهیافته. و همچنیین چین و
روسیه آرزوی چنین چیزی را دارند. اگر مکزیک اندونزی؛ نیجریه و ترکیه عزم
خود را جزم کنند. میتوانند رشد اقتصادی دو رقمی - مشلبه آنچه بین سالهای
۳ ۰۰۸ در چین انفاق افتاد - را تجربه کنند.
ويزكى ديكرى كه ميان لين كشورها مشترك اين است كه با توجه به روند تغيير
الگوهای تجارت جهانی. موقعیت جغرافیایی برایشان مزیتی به حساب خواهد آمد.
صفحه 518:
جايكاه اقتصاد ايران
برای مثال. مكزيك علاوه بر همسايكى با آمريكاء در مجاورت آمريكاى لاتين
قرار دارد. اندونزى هم در قلب منطقه جنوبشرق آسيا واقع شده. اما در عين
حال ييوندهاى عميقى با جين دارد. همانطور كه همه مىدانيم» شرق تركيه در
آسیاست. اما انتهای غربی آن در اروپا واقع شده است. نيجريه از اين نظر فعلا
در وضعيت مشابهى قرار ندارد. جرا كه آفريقا هنوز توسعه نيافته است. اما اكر
در آينده كشورهاى آفريقايى از جنك با يكديكر دست بردارند و به تجارت با
هم بيردازند. اين اتفاق مىتواند براى نيجريه هم بيفتد. به اين ترتيب كشورهاى
مينت مىتوانند مثل كشورهاى بريك باشكاه اقتصادى- سياسى خاص خود را
تشكيل دهند. من از همين حالا مىتوانم نشاندهاى تشكيل باشكاه مينت را
gts وه
ايجاد اصطلاح مينت مىتولند فشارها را براى عضويت نيجريه در سازمان 0657١
(متشكل از ٠١ اقتصاد عمده جهان) بيشتر كند. جرا كه اعضاى ديكر مي
عضو اين سازمان هستند.
صفحه 519:
جایگاه اقتصاد ایرران
ظهور کشورهای "مینت"
(تريليون دلار).
ابرآوره تولید تاحالص
lela دوه
over
@“ بانک جهانی: كندمن ساكس
صفحه 520:
نقش و اهميت منايع انساتى در یش نروت جهانی
مدعف dng باضه ی وم
یک کرو هار
ane 0 El
سرمیه وله برخی از کشورهایجهان در مقايسه با ان
كشور eae سهمائروت طبيعى سهمتروت ١ سيم سايعانسائى جبوعوامل 0
دار
1
ayant Beaman Breas Caan Dock, Dork Do she
صفحه 521:
تحلیل اقتصاد ای
ن
«امروزه شناخت دقیقی نسبت به موقعیت های مکلنی کشور وجود ندارد وبه دلیل برخی بحران
ها مانند بحران آب .بحران هوا و بحران خاک همه منلبع زیستی در حال فروپاشی است. در گذشته
تمامی تصمیمات برای توسعه کشور با تحقیق و پژوهش انجام می شد به گونه ای که راه تاریخی
شوش به همدان که در زمان هخامنشیان ساخته شده ۵ ۱۳ کیلومتر از راه فعلی این دو شهر
کوتاهتر است . در سال های گذشته بسیاری از تصمیم گیری ها مفلیر با طبع سرزمین ایران بوده
كه نتيجه آن واکنش های منفی طبیعت است. در حال حاضر ۱۴۰ هزار نقطه قابل زیست در کشور
وجود دارد و اين مسئله نشان می دهد در کشور ایران به دلیلی تنوع لب و هوایی و زیستگاهی
امکان زندگی در تمامی مناطق وجود دارد . » به عنوان یک نمونه لب شهرستانهای خرم آباد با
حدود ۵۰۰۰۰۰ نفر جمعیت و بروجرد با حدود ۳۵۰۰۰۰ نفر از چشمه ها تامین می شود . در
حالیکه مشاهده می شود برای توسعه تولید با مشکل کم آبی مواجه لیم ؛ لین در صورتی است که
ما مشکل کمبود منلبع آبی ندارییم ؛ آنچه که وجود دارد تخریب منلبع آب است ؛مانند از بین بردن
قناتها در شهر تهران یا فرسوده بودن شبکه های انتقال آب یا تصفیه ۱۰۰ لب مصرفی مردم -
در حالیکه فقط ۱۱ آب نیاز به تصفیه دارد - یا مکانیزه نبودن سیستم آبیاری کشاورزی .
صفحه 522:
تحلیل اقتصاد ایران
به استناد مركز يزوهشهاى مجلس واحدهاى توليدى با ٠١ درصد ظرفيت كار مى .اين
در حالست که
کر روتای "رس ۱:۶۳« علت اصلی موثر واقعشدن تحريمها. آسیبپذیریهای درونی است».
دکتر میب ناتسد« ار تال « تحريم, تشدید کننده مشکلات اقتصادی است و علت ایجادکننده آنها
را بايد در داخل جستجو کرد و حتی اگر همه تحريمها نیز رفع شود. اقتصاد کشور همچون
گذشته مشکلات جدی خواهد داشت ».
اين ديدكاههاء همراستا با تأکیدات فراوان مقام معظم رهبری ( مدظلهالعالی ) در چند سال
اخیر است که مهمترین مبنای برنامهریزی برای پیشرفت کشور را «نگاه درونزا» و «تقویت
ساخت درونی قدرت» برشمردهاند.
لذا ضرورى است به سرعت اقدامات اساسى براى اصلاح ساختار دروتی اقتصاد كشور و همجنين
كاهش آسيبيذيريهاى لن در قبال تهديداتء جايكزين برخوردهاى انفعللى و موقتى با مشكلات
و بهخصوص تحریمهای اقتصادی شود. به ویژه اینکه دشمتان انقلاب اسلامی بر موشر بودن
تحریمها تاکید کرده و بدیهی است در اتخاذ تصمیمات راهبردی خود از لين ابزار استفاده کنند.
( ات توجه به ظرفیتهای درونی اقتصاد و جبران ضعفهای آن اهمیت مضاعف
یابد
صفحه 523:
۳ 5
شاخصهای Sew الت كسب و کار
Doing Business J 5 5 Sy yee j ده مرحله
(از زمان شکل گیری تا انحلال) را متاثر می سازد به شرح ذیل مورد ا
۱- شروع کسب و کار (فرآیند ثبت شرکت)
۲- اخذ مجوزها (تمامی فرآیند لازم الرعایه از اخذ مجوز تا تاسیس و راه اندازی یک کارگاه را
شامل می شود)
ابی و مقایسه قرار می گیرد.
۲- استخدام و اخراج نیروی کار
۴- ثبت مالکیت (فرآیند لازم جهت ثبت دارایی در دفتر اسناد رسمی می باشد)
۵- اخذ اعتبار
۶- حمایت از سرمایه گذاران (سهامداران)
۷- پرداخت مالیات
۸- تجارت فرامرزی
-٩ انحلال یک فعالیت
۰ - الزام آور بودن قراردادها
“مقايسه شاخص كل سهولت كسب و كار ايران و کشورهای منتخب در سال ۲۰۱۵ میلادی
اايران در شاخص سهولت کسب و کار رتبه ۱۳۰ است و کشور به ۲ يله صعود مرتبه نسبت به سال قبل نايل
ا است. در ميان كشورهاى خاورميانه امارات متحده عربى با رتبه ۲۲ جهانی ۰۱۰۰ رتبه نخست را به خود
اختصاص داده و لیبی با رتبه جهانی ۱۸۸ از ۱۸۹ در آخرین جایگاه قرار دارد.
صفحه 524:
شاخصهای سهولت کسب و کا
از دیدگه نک جهانی محدودیتهای بان برای رت ربه در هر يك از زيرشاخصها مشتمل بر موارد ذيل tag
آنين دست و باكير و غيرشقافه
ا ی تسه تخل بقل
مراحل Signe 3 Jats
Anse jnlp aS Ga a gli gg
زمان طولاتى براى درياقت مچوزها
هی رن روت
دشوارى تأمين مالى طرجفاة
أ- فقدان سازوكار هدليت سرمايههلى سركردان و يساندازها به سوى طرحهلى توليدىه
بات ای هن خر
دشواری شرایط طرح دعاوی؛
عدم بای تام جع اه
SS قیاق ری
فرايند طولائى و بيجيده واردات و صادرا
hig در مقررات و قوانين تجارىه
نبیر ید در بریف و جر gach مر
مراحل اذارى و زمان طولاتى مورت نياز برلى انجام امور oS
دشوارى حل اختلاف تجارى و وصول طلب از طريق فادكادها و زمازيرى sol
ت و فساد عوامل دادكاه تأخير در فرأيند تجديدتظر و زمان طولانيي اجراى حكود
|| م موا
seat la ale lnc ie
صفحه 525:
Dye eas 0۳۳۳7 وضعیت!
وضعیت علم
توسعه انسانی
عملکرد زیستمحیطی
رقابتپذیری
فضای کسب وکار
اقتصاد دانش
آماد گی شیکهای
رونق اقتصادی
نوآوری جهانی
آزادی اقتصادی
منبع : سازمان مدیریت صنعتی ( فروردین )٩۴
۱۷
۱۷۸
۴۴
۱۸۹
۱۴۳۶
۱۴۸
۱۴۲
۳۳
۱۷۷
۷۵
صفحه 526:
رتبهبندی کشورها از منظر شاخصهای مختلف اقتصادی» اجتماعی» سیاسی و ...
«وضعیت علم» شامل چند شاخص جهانی همچون میزان مقالههای
علمی انتشار يافته در مجلههای معتبر. نسبت دانشجو به جمعیت؛
تعداد اختراعات و اکتشافات ثبت شده در سازمانهای مشخص و
مواردی از لین قبیل است. همچنین بر اساس تعاریف موجود. «اقتصاد
دانش» اقتصادی است که در لن عامل اصلی تولید ثروت و ایجاد
اشتغال. دانش است. یکی از تفاوتهای مهم این اقتصاد با اقتصاد
تولیدمحور از جهت میزان و پیچیدگی دانشی است که در آن به کار
رفقه استه .بر لین انتانی:ابران در ۳شاقص ول تتاطل:وضعچت علمه
توسعه انسانی. عملکرد زیستمحیطی و رقابتپذیری رتبه بهتری از
متوسط جهلنی را کسب کرده و از منظر ۶ شاخص فضای کسبوکاره
اقتصاد دانش, آمادگی شبکهای» رونق اقتصادی نوآوری جهانی و
ی اقتصادی رتبه پایینتری از متوسط جهانی را از آن خود کرده
است.
صفحه 527:
پیشرفت
*#پیشرفت پنجاه شصت سال اخیر در علم و تکنولوئی بیش از
پیشرفت همه تاریخ بشر تا زمان جنگ دوم جهانی بوده است.
*#ما و هیچ مردم دیگری تا قرن هیجدهم حتی لفظی برای پیشرفت
نداشته اند و نداشته ایم.
*موضوع پیشرفت. علم تکنولوژیک و نظام معیشت و ساخت و ساز
نظام مدنی و اقتصادی و اجتماعی است و چیزهای مثل دین و هنر
و فلسفه معروض پیشرفت قرار نمی گیرد. نه اينکه در دین و هنر و
ee eae Be
ان در طی دو هزار و پانصد سال هرگز شاعرلنی مثل سوفوکل و
و پیدس و متفکران و فیلسوفان چون پارمیدنس و هراکلیتوس و
افلاطون و ارسطو نداشته است. دنیا نیز هرگز شاعری مانند حافظ
اشته است .
صفحه 528:
پیشرفت
ایرانیان قدیم به آمدن سوشیانت معتقد بودند و ما از هزار و چهارصد
سال پیش در انتظار ظهور منجی و عوعوت برپادارنده عدل هستیم.
یهودیان و مسیحیان هم به آمدن مسیح اعتقاد دارند.
* بيشرفت در نظر متقدمان سیر و سفر در یک شهر و از اين محله به
محله Ho بود اما در تجدد پیشرفت راهی و سیری تلقی شد که می
بایست به تحقیق همه استعدادهای آدمی و خواسته هایش برسد.
* تاريخ با آدميان دكركون مى شود به شرط اینکه اینها عصر و زمان را
و در وجود با آن یگانه شده باشند.
جنگ پایان یافت و دوران سازندگی آغاز شد زمان چهره سخت و
خشن خود ۳ 1 نشان داد و کمکم پندار تأمین خود به خودی عدالت و
حل مسائل مسكن و بهداشت و كار و آموزش و مديريت و بى نيازى از
تدبير و انديشه علم و يزوهش كه هنوز در كوشه و كنار جلوه و ظهورى
داشت از ميان رفت و مردم و حكومت خود را در برابر كوهى از مسائل و
یدند
نقشه راه تدوین و طراحی الگوی اسلامی ایرنی پیشرقت (جلد اول) - سخنرانی دکتر داوری اردکانی, رنیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
صفحه 529:
مهاتما گاندی (رهبر بزرگ هندوستان)
oe 5 1 لام عو 5 ی به
putea نبوشهفم بلكه با
فد کایی ول ايحسییهع ) به دست
مدمه لستمراز او باد گرفتم
چطور پیروز شوم درحللیکه
«پیظلوم و ستمديده هستم
صفحه 530:
صفحه 531:
جهاد اقتصادی حضرت امیر - آبیاری و تأمین آب آشامیدنی
پس از رحلت پیامبر خدا (ص) و غصب خلافت
حضرت در این دوره ۲۵ ساله عمده وقت خویش را
صرف کار به خصوص امور کشاورزی مینمودند.
۱ - کندن چاه برای تأمین آب آشامیدنی
هنوز هم پس از گذشت چهارده قرن درمدینه
واطراف مدینه. تابلوهائی از چاههای برجای مانده از
10 على عليه السلام به چشم میخورد آبار علی.
- دستورالعمل براى اصلاح جاهها ونهرها
صفحه 532:
جهاد اقتصادی حضرت امیر - آپیاری و تأمین آب آشامیدنی
یکی از فرماندهان امام علی علیه السلام به نام قرظة بن كعب
انصاری در شهری کارمیکرد که غیر مسلمانان واهل ذمه تحت
حمایت اسلام در صلح و آرامش میزیستند. چون دچار مشکل
اقتصادی شدند حضرت امیرالموّمنین علی علیه السلام به قرظه
نوشت:مردلنی از اهل ذمه. از حوزه فرمانداران توگفته لند که در
زمین هایشان نهری داشتهاند که خشک و پر شده است. پس
در مشکلات اقتصادی آنها مطالعه کن, و آن نهر را اصلاح کن.
و آباد نما.به جان خودم سوگند. اگر آبادانی شود و مردم تأمین
گردند بهتر از آن است که از آنجا کوچ کنند و ناتوان گردند» واز
_انجام کارهائی که به صلاح مملکت است باز مانند.
صفحه 533:
۲ 5 2 oa
جهاد اقتصادی حضرت امیر - آبیاری و تأمین آب آشامیدنی
۲ - حفر چاه های فراوان در اطراف مدینه
امام علی علیه السلام چاه های فراولنی درمدینه واطراف مدینه و در سرزمین ینبع سر راه کوفه و
مکه حفر کرد و أغلب جاههاى به آب رسيده را وقف محلات یا فقراء یا مسافران خانه خدا کرد.
۴- بهبود وضع زندگی مردم
بجفر قنات تا ن روز در عربستان مطرح نبود. که امام علی علیه السلام برای آبیاری در
تشنه مدینه, روش حفر چاه را مطرح و به دیگران آموزش داد.
در آسن روزگار وضع کشت گندم مناسب نبود. چون از گندمهای لاغسر و غیرمرغوب استفاده
میکردند. که حضرت امیرالممنین علی علیه السلام دستور داد تا از طلتف و ایران بذر گندمهای
مرغوب تهیه و کشاورزی را رونق دهند.
بالی علیه السلام اولین کسی است که آسیاب آبی را با لب قناتها ساخت و به راه انداغت تا
گندمها را آرد کنند.
امام علی علیه السلام در نقشه شهری و وسیع بودن خیابانها تلاش میکرد و پس از ساختن بندر
© ر جده از جده تا شهر عله جاده شوسه ایجاد کرد.
إختان
صفحه 534:
حهاد اقتصادی حضرت امیر - آپیاری و تأمین آب آشامیدنی
۵ - روش بکارگیری مردم در آبادانی شهرها
شیوه سلاطین و حاکمان مستبد در عمران و آبادی ن بود که از نیروی کار
ارزان مردم استفاده میکردند و با کار رایگان مردم جادههاء کاخها و
دیوارهائی مثل دیوار چین میساختند و يا اهرام مصر را با کشته شدن
هزاران انسان بیگناه درست میکردندد
اما حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام دستور میداد. اگر مردم
میخواهند و با میل و رغبت کار میکنند. برای اصلاح نهرهای زمینهای
کشاورزی خودشان به کار گرفته شهند. و فرمانداران باید مزد آنها را بپردازند
و اگر کسی نمیخواهد یا کراهت دارد. از کار كردن آنها صرف نظر شود.
9 دستورالعمل را به فرماندار خود (قرظة بن کعب) نیز نوشت.
صفحه 535:
جهاد اقتصادی حضرت امير - صنعت
١ -اسكله سازى
امام على عليه السلام براى رفع نيازهاى مسلمانان در سفرهاى
دریائی به مهندسین ایرانی دستور داد تا از در gb (che wel
اسکلهای در شهر بندری جده ساختند تا رفت و آمدهای دریائی به
سهولت انجام گیرد.
۲- کارخانه کشتی سازی
حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام برای رونق سفرهای دریائی
دستور ساختن. کارگاه کشتی سازی را صادر فرمود. تا از درآمد
٠ مخارج آن تأمین و به خط تولید برسد. و پس از اتمام
ارگاه کشتی سازی شخصا آن را افتتاح فرمود.
صفحه 536:
جهاد اقتصادی حضرت امیر - مسکن و شهرسازی
۱ - حفاظت از حریم معابر عمومی
اصبغ بن نباته میگوید : روزی همراه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام به
سرکشی بازار کوفه رفتم. امام علی علیه السلام مشاهده فرمود که برخی از
بازاریان در ساخت مغازههای خود. به حریم کوچه ها و معابر عمومی تجاوز
کردند» دستور داد آنن مغازه ها را خراب کنند. تاراه باز شود. سپس به سراغ
خانه هلئی رفت که قبیله بنی بکاء آن خلنه ها را در حریم بازار مسلمین ساخته
و به زمینهای مراکز تجاری تجاوز کرده بودند. حضرت امیرالمومنین علی علیه
السلام دستور داد که آن خانهها را خراب کنند. و فرمود : اینجا محل بازار و
تجارت مسلمین است. نباید شما در آن خانه های مسکونی بسازید.
۲- حفاظت از حریم منابع آب
امپولمومنین علیه السلام فرمود افاصله دو چاهی که برای لب دادن شتر حفر
اد. ۴۰ ذراع
صفحه 537:
ole اقتصادی حضرت صدبقه کبری
5 کشاورزی در مزارع فدک و
کشت پنبه در مدینه ( فد ک
) برای اولین بار در
وحجاز توسط حضرت فاطمه
(سلام الله عليها )
صفحه 538:
جهاد اقتصادی در قر آن
موز أَنّ أل الْقُرَى آمَنُوا وَانََوا لفتخنا علیهم برکات من السَّمَاء
والازض ولَكن كَذَّبُوا فََخَذْنَاهُم بِمَا كانُوأ يَكسبُونَ سوره : الاعراف آيه
a:
#اكر مردم شهرها و روستاها ایمان آورده و پرهیزکاری
کرده بودند برکتهایی از آسمان و زمین به روی ایشان
میگشودیم > ولی تکذیب کردند :و ما نيز ايشان را به اعمالى كه ميكردند مؤاخذه
كسمم
©يركات به معناى هر جيز كثيرى از قبيل امنيتآسايشء
سلامتی. مال و اولاد است که غالبا انسان به فقد آنها مورد
([الإزمايش قرار مى كيرد.
صفحه 539:
a ۳ 2 °
“علامه لباطبائى در تقسير ليه Jaz L job 5 LD]
الاخسان و ایتاء ذی الْقَربی و
یلهی of القخشاء و الفتکر و
البعی_ یِعِظم لعلعم تذکژون
(90)رجل در تعریف عدللت می فرمایند: عدل اجتماعى آن است كه با
هر فردی از اعضای جامعه آن چنان که شایستگی و
استحقاقش را دارد برخورد شود و هر عضوی از اعضای جامعه در
لا یگاه متناسبی که شایسته او است قرار گیرد .
صفحه 540:
بصیرت اقتصاد و
“سيك قسيءيا أَحمَدٌ إنّ العبادّة عَسَرَةُ و أجراة: تِسعةٌ
JM! Clb lgie قإذا طَيّبت مَطعَمَكَ وَمَشْرَبَكَ
فأنت فی چفظی و کتفی؛
حداو ند میشرماید : ای احمد همانا عبادت ده
جزء است که نه جرء آن طلب روزی حلال
استه پس چون خوراکی و نوشیدنی خود
وا کدی در پناه وحمایت مز هستی.
صفحه 541:
#إيك نكتّه لطیف در این آیه شرینه این است که خداوند متعال
آنالاادد اه pS dd} را در کنا
حهاد فی سبیل الله_قرار
داده و لین نشان می دهد که اسلام برای لین موضوع اهمیت زیادی قلئل است.
چرا چنین نباشد در حالی که یک ملت فقیر و گرسنه و محتاج به بیگانه. هرگز
ل وعلمت و یکی تعراهد بلقت و اسولاً جهاد التصادى يتتدى از جيك )
نی تکون آغمالی وَ آژرادی کلها ود واحداً
صفحه 542:
صفحه 543:
Ol pf Of pro
تمدن جيرفت نام یافتههای باستانشناسی تازهای است که در استان کرمان د,
نزدیکی شهر جیرفت و هلیلرود به دست تیمهای چند ملیتی باستانشناس در
دست بررسی و پژوهش است. یافتن چنین نقطهای, افقی تازه در یافتهها و نگرههای
باستانشناسان دربار تمدن خاورميانه كشوده استاين تمدن مربوط به هزارة
پنجم پیش از میلاد است و لين مردم. در دشت خوش لب و هوا و حاصلخيز هليل
تا مدتها چنین تصور میشد که کهنترین تمدن ee > سومر عراق پای گرفته
است؛ اما کشف یک زیگورات[۴] عظیم با قدمت بیش از ۵۰۰۰ سال, آثار سنگی
نین کتیبههای آجری به خطی ناشناخته 5 نطقه جیرفت ایران [۵]
اسان دربارة دانستهها و ادعاهای پیشین خود تجدید نظر کنند.
صفحه 544:
ميراث ايران
از حیث تاریخی دارای آثار فراولنی از جمله شهر باستانی شوش ۰ سی و سه پل ۰
تخت جمشید . ابیانه و ... می باشد .
از جهت طبیعی طبیعت چهار فصل را در یک زمان از شمال ( سرسبز و جنگلی )
تا مرکز ( کویر ) و جنوب ( دربا ) دارد .
از جنبه علمسی رازی ( کاشف الکل ) . اببن سینای حکیسم (طبیب بدون
استاد ) ,شیخ بهایی عالم ( مهندس اعظم ) و ... ایرانی می باشند.
از جنبه فرهنگی ملاصدرا «شیخ انصاری . امام خمینی (رض ) ۰ شهدای انقلاب و
دفاع مقدس و ... را دارد .
از لحاظ اقتصادی دارای خلیخ فارس ۰ دریای خزر برودخانه های عظیم . قناتها .
چشمه ها . اراضی مستعد کشاورزی . منابع نفت و گاز و معادن فلزی و غیر فلزی و
“Ss
صفحه 545:
Ol pf Of pro
این مجموعه میراث بی نظیری را برای ملت بزرگ ایران به ارمغان آورده
است . حال این میراث گرانبها در اختیار ماست .
ما می توانیم مانند بسیاری از اسلافمان در لین میراث تزلید ایجاد کنیم . یقینا
ببا پرداختن به مزایای تاریخی . فرهنگی و طبیعی - مانند بسیاری از کشورها
- می توان به یکی از کشورهای ثروتمند دنیا تبديل شد .
البته کشور عزیزمان دارای نیروهای مستعد و توانمند می باشد که هر زمان
از آنها خواسته لیم و باورشان کرده لیم در صحنه های گوناگون اقتصادی «علمی
فرهنگی .هنری .دفاعی و ... خوش درخشیده اند .
مسیر پیشرفت کشورمان آغاز شده است ولی تا رسیدن به قله راه درازی در
پیش داریم .
صفحه 546:
Ol pf Of pro
ما برای آنکه ایران خانهی خوبان شود رنج دوران برده ایم
ما برای آنکه ایران گوهر تابان شود خون دلها خوردهایم
ما برای بوییدن بوی گل نسترن چه سفرها کردهایم
ما برای نوشیدن شورابه های کویر چه خطرها کردهایم
ما برای بوسیدن نام گلی ناشناس چه سفرها کردهايم
ما برای بوسیدن خاک سر قلهها چه خطرها کردهایم
ما برای خواندن این قصه عشق به خاک رنج دوران بردهایم
ما برای جاودان ماندن این عشق پاک رنج دوران
بردهايم
صفحه 547:
ا ل ی * - ی Oem
۱2۰
صفحه 548:
چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در ۱۲۲سی
با انكال به قدرت لايزال الهی و در پرتو ايمان و عزم ملى و كوشش برنامه ریزی شدن و مدیرانه جمعی و
در مسير تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسى . در جشم انداز ٠١ ساله . ايران كشورى است توسعه يافته
با جايكاه اول اقتضادى . علمى و فناورى در سطح منطقه . با هويت اسلامى و انقلابی . الهام بخش در
جهان اسلام و با تعامل سازنده در روابط بين الملل
جامعه ایرانی در افق این چشم انداز ویژگی هایی خواهد داشت
توسعه یافته ,متناسب با مقتضیات فرهنگی . جغرفیایی و تاریخی خود متکی براصول اخلاقی و ارزش
gla اسلامی . ملی و انقلابی . با تأکید بر مردم سالاری دینی . عدالت اجتماعی . آزادیهای مشروع . حفظ
کرامت و حقوق انسان ها و بهرهمند از امنیت اجتماعی و قضایی
برخوردارازدانش پیشرفته . تانا در تولید علم و فن آوری . منکی بر سهم برتر منايع انسانى و سرمايه
اجتماعی در تولید ملی:
امن . مستقل و مقتدر با سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حکومت
برخوردار از سلامت . رفاه . امنیت اجتماعی ۰ فرصت های برابر . توزیع مناسب درآمد . نهاد مستحکم
خانواده . به دور از فقر . فساد . تبعیض و بهره مند از محیط مطلوب .
فعال . مسئولیت پذیر. اثارگر» مومن » رضایت مند. برخوردار از وجدان كارى ٠ انضباط , روحیه تعاون و
سازگاری اجتماعی ۰ متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن
صفحه 549:
“(ack ®
جسم انداز جمهوری اسلامی oly! در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی
دست يافته به جايكاه اول اقتصادى . علمى و فن آورى در سطح منطقه آسياى جنوب غربى
( شامل آسیای میانه . قفقاز . خاورمیانه و کشورهای های همسایه ) با تأکید بر جنبش نرم افزاری و
توليك عليه وقد يوناث ورفسعتر اقتسادی» ارتقای سبیرسطح رآ مدانه بو رسیین بهافجفال,
als
الهام بخش ۰ فعال و موّثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم اسلامی دینی . توسعه کارآمد ۰
جامعه اخلاقی . نو اندیشی و پویایی فکری و اجتماعی تأثیر گذار بر همگرایی اسلامی و منطقه ای بر
اساس تعالیم واندیشه های امام خمینی (ره)
دارای تعامل سازنده و موثر با جهان بر اساس اصول عزت ۰ حکمت و مصلحت .
ملاحظه - در تهیه :تدوین و تصویب برنامه های توسعه و بودجه های سالیانه . این نکته مورد توجه
قرار گیرد : شاخص های کمی کلان آنها از قبیل, نرخ سرمایه گذاری . درآمد سرانه . تولید ناخالس
ملی . نرخ اشتغال و تورم . کاهش فاصله درآمد میان دهک های بالا و پایین جامعه . رشد فرهنگ و
آموزش وپتوهش و توانانی های:دفاعی وامتیتی 4 بایم:معنانیب با میاست:های: توننعه و آهداف و
الزمات چشم انداز . تنظیم و تعیین گردد و این سیاست ها و هدف ها به صورت کامل مراعات شود.
شایان ذکر است . این چشم انداز مبنای تنظیم سیاست های کلی چهار برنامه پنج ساله آینده خواهد
افق جهت گیری کلی فعالیت خهای کشور را در ابعاد مختلف در ۲۰ سال آینده مشخص می
صفحه 550:
آسيب شناسى اقتصاد oly!
« امروزه شناخت دقيقى نسبت به موقعيت هاى مكلنى كشور وجود ندارد وبه دليل برخى
بحران ها مانند بحران لَب .بحران هوا و بحران خاك همه منلبع زيستى در حال فروياشى
است.
در گذشته تمامی تصمیمات برای توسعه کشور با تحقیق و پژوهش انجام می شد
به گونه ای که راه تاریخی شوش به همدان که در زمان هخامنشیان ساخته شده ۱۳۵
کیلومتر از راه فعلی این دو شهر کوتاهتر است .
در سال های گذشته بسیاری از تصمیم گیری ها مفایر با طبع سرزمین ایران بوده که نتیجه
آن واکنش های منفی طبیعت است.
در حال حاضر ۱۴۰ هزار نقطه قابل زیست در کشور وجود دارد و اين مسئله نشان می دهد
در کشور ایران به دلیلی تنوع آب و هوایی و زیستگاهی امکان زندگی در تمامی مناطق وجود
دارد . »
صفحه 551:
آسیب شناسی اقتصاد ایران
به عنوان یک نمونه لب شهرستانهای خرم آباد با حدود
۰ نفر جمعیت و بروجرد با حدود ۳۵۰۰۰۰ نفر از
چشمه ها تامین می شود .
۲ در حالیکه مشاهده می شود برای توسعه تولید با مشکل کم
آبی مواجه لیم ؛ این در صورتی است که ما مشکل کمبود
منابع آبی نداریم ؛
آنچه که وجود دارد تخریب منابع آب است ؛
مانند از بین بردن قناتها در شهر تهران يا فرسوده بودن
شبکه های انتقال آب
۲ _یا تصفیه ۱۰۰/ آب مصرفی مردم - در حالیکه فقط 4۱۱
ب نیاز به تصفیه دارد - پا مکانیزه نبودن سیستم آبیاری
کشاورزی .
صفحه 552:
آسیب شناسی اقتصاد ایران
ام معظم رهبری ( دامت برکاته )
الت
»و ۰۰
9 تعوى
صفحه 553:
صفحه 554:
اقتصاد مقاومتی
۷ نوآوری و شکوفایی
۸ حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف
۹ همت مضاعف و کار مضاعف
۰ حهاد اقتصادی
۱ تولید ملی و حمایت از کار و سرمایهی ایرانی
۲۱ حماسهی سیاسی و حماسهی اقتصادی
۳ : اقتصاد و فرهنگ .با عزم ملی و مدیریت جهادی
sevens : 179
صفحه 555:
صفحه 556:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
بسوالله الرحمن الرحيم
ايران اسلامى با استعدادهاى سرشار معنوى و مادى و ذخائر و منابع غنى و متنوع و زيرساختهاى كسترده و مهمقر از
همه برخورداری از نیروی انسانی متعهد و کارآمد و دارای عزم راسخ برای پیشرفت, اگر از الگوی اقتصادی بومی و
علمی برآمده از فرهنگ انقلابى و اسلامى که همان اقتصاد مقاومتى است. بيروى كند نه تنها بر همه مشكلات
قتصادی فا نید و دضمن را که با تعتبل یک جنک اقتسادی تمام سیر در بر این مت بزرگ صفرای کردهه
به شکست و عقبتشینی وا م دارقه بلكه خواهد توانست در جهانی که مخاطرات و بیاطمینانیهای تشی از تحولات
خارج از اختيارء مانند بحرانهاى مالى. اقتصادى. سياسى و در أن رو به افزايش استه ي| حفظ دستاوردهلى كشور فر
زمبههای مختلف و تدوم پیتفت و تسقق آرمنها و امول اين اسلين و سد جعوكدار يوست شاه تشاد متکی
به دانش و فناورى. عدالت بنيان. درونزا و برونكرا. بويا و ييشرو را محقق سازد و الكوثى الهاميخش از نظام
اقتصادى اسلام را عينيث بد
اكنون با مداقه لازم و بس از مشورت با مجمع تشخيص مصلحت نظام. سياستهاى كلى اقتصاد مقلومتى كه در أدامه و
تکمیل سیاستهای گذشنه خضوصا سیاستهای کلی اضل ۴۴ قنون اساسی وبا چنین نگاقیتقوین شده و راهبرد
حرکت صعیح اقتصاد کشور به سوى إين اعداف عالی است. بلاغ میگردد
لازم است قواى كشور بىدرنك و با زمانبندى مشخص. اقدام به اجراى آن كنند و با تهيه قوانين و مقررات لازم و
تدوین نقشه راهبرای عرصههای مختلف. زمینه و فرصت منانسب برای نقشآفرینی مردم و همه فعالان اقتصادی را در
اين جهاد مقدس قراهم آورند تا به فضل الهى حماسه اقتصادى ملت بزرك ايران نيز همجون حماسه سياسى در براير
جشم جهانيان رخ تمايد. از خداوند متعال توفيق همكان را در ابن امر مهم خواستارم.
ese خضت
۹ بهم ماه/ 1595
صفحه 557:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
بسماللّه الر حمن ال حیم
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
با هدف تأمین رشد پویا و بهبود شاخصهای مقاومت اقتصادی و دسنیابی به اهداف سند چشمانداز بیستساله.
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با روبکردی جهادی, انعطاف پذیر. فرصت ساز, مولد. درونزا. پیشرو و برونگرا
ابلاغ میگردد:
۱- تأمین شرایط و فعالسازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایههای انسانی و علمی کشور به متظور توسعه
کارآفریتی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاریهای جمعی و
تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کمدرآمد و متوسط.
۲-پیشتازی اقتصاد دانش بنیان. پیادهسازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری یه منظور
رتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانشبتیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد
دانشبنیان در منطقه.
۳ محور قراردادن رشد بهرهوری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید. توانمندسازی نیروی کار. تقویت رقابتپذیری اقتصاد,
ایجاد بستر رقابت بين مناطق و استانها و به كاركيرى ظرفيت و قابليتهاى متنوع در جغرافياى مزيتهاى مناطق كشور.
؟-_استفاده از ظرفيت اجراى هدفمندسازى يارانهها در جهت افزايش توليد اشتغال و بهرهوری. کاهش شدت انرژی و
شاخصهاى عدالت اجتماعى.
صفحه 558:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
۵- سهمبری عادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد
ارزشء بویژه با افزایش سهم سرمایه انسانی از طریق ارتقاء آموزش مهارت. خلافیت.
کارآفرینی و تجربه.
۶- افزایش تولید داخلی نهادهها و کالاهای اساسی(بویژه در اقلام وارداتی). و اولویت
دادن به تولید محصولات و خدمات راهبردی و ایجاد تنوع در مبادی تأمین کالاهای
وارداتی با هدف کاهش وابستگی به کشورهای محدود و خاص.
۷- تأمین امنیت غذا و درمان و ایجاد ذخایر راهبردی با تأکید بر افزایش کمی و
کیفی تولید(مواد اولیه و CIS
۸- مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاستهای کلی اصلاح الگوی مصرف و ترویج
مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامه ریزی برای ارتقاء کیفیت و رقابت پذیری در
تولید.
اصلاح و تقویت همهجانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای
اد ملی, ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی.
صفحه 559:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
۰- حمایت همه جانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری
مثبت از طرب
- تسهیل مقررات و گسترش مشوقهای لازم.
- گسترش خدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساختهای مورد نیا
- تشویق سرمایه گذاری خارجی برای صادرات.
- برنامه ریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی. شکلدهی بازارهای جدید. و تنوع بخشی
پیوندهای اقتصادی با کشورها به ویژه با کشورهای منطقه.
= استفاده از ساز و کار مبادلات تهاتری برای تسهیل مبادلات در ضورت gles
- ایجاد ثبات رویه و مقررات در مورد صادرات با هدف گسترش پایدار سهم ایران در بازارهای هدف.
۱- توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور انتقال فناوریهای پیشرفته.
گسترش و تسهیل تولید. صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.
۲- افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد کشور از طریق:
- توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان بویژه همسایگان.
اده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدفهای اقتصادی.
)ند از ظرفیتهای سازمانهای بینالمللی و منطقهای.
صفحه 560:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
۳- مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق:
- انتخاب مشتریان راهبردی.
- ایجاد تنوع در روشهای فروش.
- مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش:
ايش صادرات گاز.
افزایش صادرات برق.
- افزایش صادرات پتروشیمی.
- افزایش صادرات فرآوردههای نفتی.
۴ افزایش ذخایر راهبردی نفت وگاز کشور به منظور اثرگذاری در بازار جهانی نفت و گاز و تأکید بر
و توسعه ظرفیتهای تولید نفت و گازء بویژه در ميادین مشترک
۵- افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گازء توسعه تولید کالاهای دارای
بازدهى بهینه(براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق, محصولات پتروشیمی و
فرآوردههای نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منایع.,
فه جویی در هزینههای عمومی کشور با تأکید بر تحول اساسی در ساختاره منطقی
اندازه دولت و حذف دستگاههای موازی و غیرضرور و هزینههای زاید .
صفحه 561:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومنی
۷- اصلاح نظام درآمدی دولت با افزایش سهم در آمدهای مالیاتی.
۸- افزایش سالانه سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات
نفت و گاز تا قطع وابستگی بودجه به نفت.
- شفافسازی اقتصاد و سالمسازی آن و جلوگیری از اقدامات.
فعالیتها و زمینههای فسادزا در حوزههای پولی. تجاری ارزی و .۰۰۰
۰- تقویت فرهنگه جهادی در ایجاد ارزش افزوده. تولید ثروت. بهرهوری
کارآفرینی» سرمایه گذاری و اشتغال مولد و اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به
اشخاص دارای خدمات برجسته در این زمينه.
۱- تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن بویژه در محیطهای
علمی. آموزشی و رسانهای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی.
صفحه 562:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
77- دولت مكلف است براى تحقق سياستهاى كلى اقتصاد مقاومتى با هماهنف سازى
و بسیج پوبای همه امکانات کشور اقدامات زیررا معمول دارد:
- شناسایی و بکارگیری ظرفیتهای علمی, فنی و اقتصادی برای دسترسی به توان
آفندی و اقدامات مناسب.
- رصد برنامههای تحریم و افزایش هزینه برای دشمن.
- مدیریت مخاطرات اقتصادی از طریق تهیه طرحهای واکنش هوشمند. فعال. سریع
و به هنگام در برابر مخاطرات و اختلالهای داخلی و خارجی:
۳- شفاف و روان سازی نظام توزیع و قیمت گذاری و روزآمدسازی شیوههای
نظارت بر بازار, ۱
TF افزایش پوشش استاندارد برای کلیه محصولات داخلی و ترویج آن.
صفحه 563:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی دارای دو بخش می باشد .
تقفاوم یفن کر برایر اققکبقانتتخازتضی نالقوة نبا تالقشا_ مقلا
تولید و ذخیره سازی مواد غذایی مورد نیاز جمعیت ۷۷ میلیونی
کشور در داخل ) می باشد .
toe"? آن این است که ساختار اقتصاد از ت
| مقاوم باشد . ساختار مدیریتی
عالی .تولید دانش بنیان ( با بهره وری و کیفیت عالی ) . استفاده
بهینه از منابع ءرفاه عمومی بالا ءعدالت » اقتصاد تولید محور نه
خدمات محور و ... نشانه وجود ساختار مستحکم اقتصاد می
صفحه 564:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
در مقایسه با برنامه ریاضت اقتصادی که در مواقع بحرا بار برخای
کشاورها تحمیال مای شاود و
بخصوص برنامه اخیر اتحادیه اروپا برای مقابله با بحران شش
ساله که از ۲۰۰۷ آغاز شده .اقتصاد مقاومتی تفاوت های فاحشی
دارد.
صفحه 565:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
تدابير رياضت اقتصادى با رويكرد برو كرايى همراه با الاتقراضهاى خارجى اجرا مای شاود ولای
اقتصاد مقاومتی یک الگوی درو گرا الات.
ریاضت اقتصادی در جامعه اروپایی یک برنامه تحمیلی اتحادیه الات ولای اقتصااد مقاومتی یاک
الگوی بومی الات.
ریاضت اقتصادی یک عقب گارد راهباردی از شکسات الگاوی لاارمایه داری الاات ولای اقتصااد
مقاومتی در جهت اتبات پدیده جدید نظری و یک الگوی جدید بر مبناای الگاوی عملای الاایمی
الات
اضت اقتصادی یک واکنش مجدد نا عادلانه منبعث از یک الگوی عدالت گریز الات ولی اقتصاد
مقاومتی در صد طراحی یک الگوی جدید عدالت محور الات
ریاضت اقتصادی انسجام یک برنامه را ندارد و ضربتی و کوتاهمادت و تادافعی الات ولای اقتصااد
6“ یک الگو مبتنی بر برنامهریزی آگاهانه برای رلاید به چشمانداز الات.
صفحه 566:
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
یاضت اقتصادی یک برنامه کوتاه مدت.تصادفی با آزمو و خطا و تحمیل شده الات ولای اقتصااد
مقاومتى يك الكو الات
ریاضت اقتصادی یک واکنش اضطراری وتاکتیکی ولی اقتصاد مقاومتی یک کنش راهبردی الات
-ریاضلقتصادیی کب رنامه لنقباضیهزینه با رویکرد کاهشهزیناه هلیع مایم ولاءلقتصاد
مقاومتی یک الگو منسجم برای شکوفایی الاتعداد های درونی اقتصاد در جهت انبساط نظام تولید
و فعالیت های اقتصادی حقیقی الات
ریاضت اقتصادی یک برنامه جبرانی بدو هدف در جهت تغییرات الاالای در الگوالات ولی اقتصاد
مقاومتی یک الگوی مستقل پیشرفتمحور و تولاعهگرا با هدف تغییر شرایط الات
ریاضت اقتصادی یک برنامه تحمیلی و مواجه با واکنش منفی مردم الاات ولای اقتصااد مقااومتی
برعکس یک الگوی در جهت شکوفایی نقش مردم الات و نگاه اقتصادی و اجتماعی همزما الات.
صفحه 567:
مد پر بت
حهادی
صفحه 568:
مدیریت جهادی
امام خمینی فرمودند: به داد بشاگرد برسید!
مسئولیت کمیته امداد امام خمینی بشاگرد و نجات مردم آن منطقه را پذیرفت. نسیم عشق spl dy
دل دریایی او را به تلاطم کشاند و عشق به امام. سر پذیرش این مسئولیت سخت و سنگین بود.
حاجی عاشق و مرید امام بود. حال که معشوق خواسته بود که به داد بشاگرد برسد. بشاگرد معرکه
عشقبازی او شدهبود تا به امید لبخند رضایت امام. خود را به آب و آتش بزند.
سال ۱۳۶۱ نقطه عطف زندگی او به شمار می رود. با سماجتهای آقای ملکشاهی, معاونت امور
استانهای هلال احمر. حاجی راضی شده بود فقط برای پانزده روزه جبهه جنگ را رها کند و به
منطقه ای محروم برود؛
اما.. میدانی که لاجرم راه کمال انسان از میدان جهاد میگذرد و خواست خدا بر آن بود تا راه کمال
ایشان . از راه پر پیچ و خم. سخت. و دشوار «بشاگرد» بگذرد. حاجی. خود را وقف جبهههای غریب
کرد. پیستوننه: سال: هبشاگرد» را مأمن گمتاتی خود کرد و بدون هیچ چشمداشتی بیستونبه
سال. تفُسهاى خود را يكايك. قربانى راه حق كرد؛ راهى كه سختیاش میارزید به شیرینی لبخند
كودك يتيم و كرسنه «جوتى» بوش بشاكردى!
آغاز هجرت بیستوسه ساله وی به بشاگرد. اسفند ۱۳۶۱ بود. که به همراه تیمی برای بررسی این
هب استان(هرمزگان وفت..خالب اینجاستا کفقر این سقی.سی ثفر به سمت بشاگره حرکت
u® در همان اوایل راه با دیدن سختیها و خطرات منطقه. بيشتر آنها سفر را نيمهكاره رها
کردند و بازگشتند و تنها حاجی و دو نفر ديكر به بشاگرد رسیدند.
صفحه 569:
مدیریت جهادی
زندگی
اولین فرزند مرشد نصرالّه بود که اواخر سال ۱۳۲۷ به دنیا آمد. او در دولاب تهران به دنيا
آمد.پین از odie yal تحصیای» در سال ۱۳۵۱ به اسفخفام باتک صادرات اپران هر آمدو
در همان سال ازدواج کرد و صاحب ۳ فرزند شد.
وی در جریان مبارزات مردم ایران علیه حکومت پهلوی حضوری فعالانه داشته و در کنار آن
از جمله از طریق بنیاد امام جعفر صادق به حمایت از بینوایان میپرداخت. پس از پیروزی
انقلاب اسلامی ایران به رهبری خمینی به فعالیتهای مبارزاتی خود در نهادهای مبارز ادامه
داد .
وى در سال ۱۳۶۰ به اتفاق چند تن از همکاران طی مأموریتی از سوی سرپرست کمیته
امداد امام خمينى جهت فقرزدايى به هرمزكان رفت و مدت شش ماه در نقاط فقيرنشين
آنجا خدمت كرد
صفحه 570:
مدیریت جهادی
بشاگرد
در سفر هرمزگان وی با منطقه محروم بشاگرد از توابع شهرستان میتاب آشنا شد و آن را
گزارش کرد. در سال ۱۳۶۱ او طی حکمی رسمی پرای محرومیت زدایی از منطقه بشاگرد از
ای سرپرست کمیته امداد مأموریت پیدا کرد که به آن منطقه
او طی حدود ۲۳ سال و با اجرای طرحهای گسترده عمرانی. مردم محروم بشاگرد را از
فقرهای مختلف رهانید و چهره قبلی این منطقه را بکلی گرگون کرد.
او بر اثر ۱۳ بار ابتلا به بیماری مالاریا(که به دلیل وضع نامناسب بهداشتی منطقه در آنجا
شیوع داشت) سلامتی خود را نیز در این راه از دست داد و تا پایان عمر از عوارض ناشی از
این بیماری رنج میبرد.
ایشان پس از حضور ۲۳ سالهاش در بشاگرد در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۴ در سن ۵۶ سالگی در
اثر سکته قلبی جان باخت و پیکر او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد .
و وضعیت منطقه را
صفحه 571:
مدیریت جهادی
بشاگرد
در سفر هرمزگان وی با منطقه محروم بشاگرد از توابع شهرستان میتاب آشنا شد و آن را
گزارش کرد. در سال ۱۳۶۱ او طی حکمی رسمی پرای محرومیت زدایی از منطقه بشاگرد از
ای سرپرست کمیته امداد مأموریت پیدا کرد که به آن منطقه
او طی حدود ۲۳ سال و با اجرای طرحهای گسترده عمرانی. مردم محروم بشاگرد را از
فقرهای مختلف رهانید و چهره قبلی این منطقه را بکلی گرگون کرد.
او بر اثر ۱۳ بار ابتلا به بیماری مالاریا(که به دلیل وضع نامناسب بهداشتی منطقه در آنجا
شیوع داشت) سلامتی خود را نیز در این راه از دست داد و تا پایان عمر از عوارض ناشی از
این بیماری رنج میبرد.
ایشان پس از حضور ۲۳ سالهاش در بشاگرد در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۴ در سن ۵۶ سالگی در
اثر سکته قلبی جان باخت و پیکر او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد
و وضعیت منطقه را
صفحه 572:
مدیریت جهادی
خاطرات
حاج محمود برادر حاجی: عمده کار حاجعبداله روی بحث بهداشت و راهداری و کار
فرهنگی و خودکفایی مردم اين منطقه بود. معتقد بود که باید خودشان کار یاد بگیرند تا
بتوانند زندگی کنند اکنون همان منطقه پزشک و مهندس عمران دارد که به همت مردم
بشاگرد است.
کیومرث هاشمی رئیس کمیته ملی المپیک : امثال حاج عبدالله حتی بعد از رفتن
خودشان هم به جامعه و مردم هم آنرژی میدهند .
سردار مشایخی از همراهان حاجی در عرصه سازندگی به نیمه پنهان برادران خدمتگزار
در مناطق محروم اشاره کردو گفت: اگر عروسهای این خانواده نبودند این برادران
نمیتوانستند برای کشور افتخار آفرینی کنند. نقش همسر حاج عبدالله در همراه كردن
«جاریها» برای حضور شوهران آنها نقش کمتر از حاجعبداله در عرصه سازندگی نداشته که
قابل تقدیر و تشکر است .
صفحه 573:
مدیریت جهادی
خاطرات
ادیبزاده نویسنده کتاب تا خمینیشهر* که مربوط به خاطرات حاجعبدالله است : ممکن بود هر آدم
خیری از لحاظ دنیایی بشاگرد را آباد کند اما این کارها از نگاه دیگری بعد معنوی نداشته و ماندگار
نباشد اما آنچه که بشاگرد را متفاوت کرد نوع نگاه و تفکر حاجعبدالله بود. همانطور که مناطق ویژه
اقتصادی داریم بشاگرد نیز منطقه ویژه انقلابی است.
حاجی به هر جا میرفت خود را سفیر امام معرفی میکرد و هر چه کارها بیشتر و
خواب کمتر و نماز شبش بیشتر میشد و برای ما این موضوعات درس است و باید از آن بهرهمند
شویم.
مجید جلالی سرمربی سایپا که از هم محلیهای حاجی محسوب میشود : یکسری مربیان برای
خودشان خدمت میکنند اما برخی به دنبال خدمت ay فوتبال هستدد وقتی به جامعه نگاه میکنیم
نیز همین گونه است. در حالی که افرادی وجود دارند از خود میگذرند تا به جامعه خدمت کنند. با
اطمینان میگویم حاج عبدالله خود را وقف خدمت به جامعه کرد. از سالهای قبل از انقلاب خود را
وقف خدمت کرد و از همان زمان با خانواده این بزرگوار رفت و آمد داشتم و هم محلیها نیز از این
روحيه حاجعبدالله الكو مى كيرند »الكوى من نيز در عرصه فوتبال خدمت به جامعه فوتبالی است.
خدمت در خانواده والی موج میزند و در گمنامی خدمت کردند و زحما
انواده خود دادند که برای همه نسلها قابل احترام است.
#مظور بشاگره است:
صفحه 574:
مدیریت جهادی
اینجور کارهای بی سروصدا و خاموش و خالصانه. نه فقط برای شما
پیش خدای متعال درجه و مرتبه درست می کند. بلکه در کل بنای
جمهوری اسلامی اثر می گذارد. مثل سیمانی است که در یک بنایی
تزریق کنند و آنرا مستحکم کنند. با انجام اینجور کارهای مخلصانه.
بنای جمهوری اسلامی مستحکم می شود بدون اينکه کسی بفهمد.
يعنى وقتى در كوشه و كنار کشور در بین مردم. کسانی هستند که کار
را برای خدا می کنند. کار را مخلصانه انجام میدهند. دنبال هیاهو و
جلب نظر این و تحسین آن نیستند. یکی از خواصش این است که اصلاً
خود این بنا را مستحکم می کند. مثل روحی که در یک کالبدی بدمند.
۳ ©
صفحه 575:
الگوی مدیریت جهادی : حاج عبداللّه والی
صفحه 576:
مدیریت جهادی
مدیریت جهادی را در محورهای ذیل خلاصه کرد:
۱- نگاه کارشناسانه . مدبرانه و واقعگرایانه به مشکلات اقتصادی و معیشتی
مردم
۲- شناسایی صحیح ظرفیتها و توانمندیهای موجود در کشور
۳- سرعت عمل لازم در حل و فصل موضوعات و مشکلات و پرهیز از هرگونه
شتاب زدگی در تصمیمات کلان
۴- بهرهگیری صحیح و به موقع از ظرفیت ها و امکانات و منابع و پتانسیل های
سیاسی و اقتصادی و فرهنگی در داخل کشور
۵- توزیع عادلانه بر حسب نیاز در سطح کشور به منظور افزایش انگیزه در
جهت حمایت از سیاست cle اقتصادی ( رسیدگی به همه مناطق کشور )
۶- سوق دادن تمامی ابزار فرهنگی کشور و رسانه هایی داخلی در تبلیغ و
© تشویق مردم به مصرف صحیح محصولات و تولیدات داخلی
صفحه 577:
مدیریت جهادی
۷- بالا بردن ساعات بهرهوری کار در سطح کشور ( ادارات و کارخانجات و )
۸- بالا بردن سرعت گردش سرمایه در کشور و توزیع تسهیلات بدون هرگونه
قرطاس بازی اضافه
-٩ بالا بردن اشراف کامل دستگاه های نظارتی و کنترلی بر اقتصاد کشور
۰- ایجاد فضای کامل امنیت اقتصادی برای سرمایه گذاران در اقتصاد داخلی
۱ ایجاد سیستم های جدید با حفظ پتانسیل و آمادگی قبلی در جهت حل
معضلات و مشکلات پیش بینی نشده در موضوعات اقتصادی
۲- بالا بردن نقش بنگاه های خرد اقتصادی در داخل کشور در جهت
افزایش تولید
۲- تصویب و اتسهيل قوانين يراى كا زآفرييى وحمايت اراتوليدات داغلى
۴ نگاه ویژه به مناطق محروم و كم برخوردار به منظور ايجاد و برقرارى
عدالت اجتماعی و بالا بردن انگیزه هاى حمايتى مردم
صفحه 578:
صفحه 579:
ارتباط اقتصاد و فرهنگ
سال هاست اقتصاد جهانی توسط امپریالیسم رسانهایی از طریق
تغيير در نگاه فرهنگی مردمان کشورهای وارد کننده به ترغیب
و تشویق آنان به مصرف گرایی و استفاده از محصولات و
اجناس وارداتی و به همراهی شرکت های چند ملیتی توانسته
است بر تمامی شئون مردمان لین کره خاکی چنگ بیاندازد و در
نتیجه تولیدات ناخللص ملی کشورها به سمت سوددهی هر چه
پیشتسر برای کشورهای غربسسی کشیده شد.
ین برای اينکه بتوان کلید موفقیتهای اقتصاد را در دست
(شته باشيم باید آن را در امتداد فرهنگ بدانیم .
صفحه 580:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
ظرهنگ
nares, cage San AM یکنملت استت..
7لذا تمامی فعالیتهای ما از جمله اقتصاد باید در بستر فرهنگ اسلامی ایرانی انجام شود .
7 بنده با توجه به موضوع ,بخشی از فرهنگ اقتصادی را توضیح می دهم .
#اگر اسراف حرام است که هست هزینه اسراف باید در کشور بالا باشد ؛ لذا برای مثال بایدا
قیمت انرژی برای مصرفهای بیش از نیاز استاندارد حداقل برابر قیمت تمام شده باشد .
ek Le? قانون انداختن زباله از خودرو را اجرا نمی نماید ؟
*جرا شهرداری باید پسماند خارج از سطل زباله را جمع آوری نماید ؟
چرا نباید برای قطع درختان اعتراض ننمود ؟
؟برای همه این موارد و موارد اینچنینی دیگر باید فرهنگ سازی نمود و برخورد قاطع و
بزدرنده موردنیاز است .
صفحه 581:
عزم ملی
9خواستن و پی گیری مردم و مسئولین از
حضور مردم در فعالیتهای اقتصادی . اجتماعی
و فرهنگی :کارآفرینی.مساجد حسینیه ها .
هيات هاء خیریه ها . مدرسه سازی .بسیج و ..
"واگذاری فعالیتها به مردم ( بر مبنای عدالت )
صفحه 582:
راهبردهای
اقتصاد مقاو منی
با رویکرد
مدیریت جهادی
صفحه 583:
آسيب شناسى اقتصاد ابر ان
مبارزه با فساد
« جامعه از نظر اقتصادى نالمن شده و اكر كسى امروز بخواهد حرامخور نباشد و براى
راهاندازى توليدبه دنبال رلنت و رابطه نباشد. هيج جايكاهى نخواهد داشت. اما از يله
اول بلید پول بدهد که نشان میدهد. آنها برنده هستند. » عبدالرضا مصری - نماینده
محترم مجلس - برنامه مناظره
صفحه 584:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
مبارزه با فساد
3 قوت مملكت به ستون فقرات ملت است و بن افراد كر بخواهد را
يأشد. ملتى كه جيبش خللى است ستون فقرلتش شكسته / ير را فقير كفتند براى اينكه نمى
تواند مقاومت كند. اقتصاد مقاومتى باجى عرضكى و اختلاس حل نمى شوددما در لين مملكت همه جيز
لاريم ولق آنجه نداييم 3 عر ضه 9 امانت
بلید جیبشان پر
است. آنچه داریم اختلاس و بی
علوفه که انریٍی هسته ای نیست. کمی عرضه می خواهد تولید شود. لین همه زمین و منابع وجود دارد
که برای تولید علوفه مساعد هستند. چرا لبنیات و گوشت گران است؟ فرهنگ قرآن به ما می گوید
ستون فقراتش شکسته است. کسی قرآنی حرف بزند و غیر قرآنی فکر کند این طور می شود.
ما بر آساس روایات اسلامی می خواهیم لبرومندانه زندگی کنیم. ما نمی خوا هیم مردم را اطعام کنید
بلکه میخواهیم مردم را اکرام کنید. » آيت الله العظمى جوادى آملى
صفحه 585:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
ابات
هزینه انتخاباتی کاندیداها بسیار بالاست . این هزینه ها از کجا باید تامین شود ؟
امین کنندگان انتظارت فوق العاده ای دارند . لین بزرگترین زمینه فساد در کشور است ولی
هیچگاه آسیب شناسی نشده است . تا در لین خصوص راه حلی ارلئه نشود تمامی اقدامات مبارزه
با فساد ابتر
عزل و نصب ها پس از اعلام برنده انتخابات بر اساس اعضای ستاد انتخابات و حامیان آنها انجام
ی شود . بسیاری از اعضای ستادها و حامیان کاندیداها فاقد توان کارشناسی مرتبط می باشند .
مشكل ديكر اينکه برخی از مدیران دولتی صاحب ثروت فراوان اعم از سهام . زمین . ملک و ..
می باشند . از اینها بدتر تابعیت دوگلنه برخی مسئولین یا زندگی خانواده آنها در کشورهای
شارجی است .
لین در حللی است که معمار کبیر انقلاب اسلامی خطاب به مسئولین نظام می فرمایند : « اگر
1 ی از نظر زندگی از مردم عادی بالاتر رفتید. بدانید که دیر یا زود مطرود می شوید. »
نوره ج ۰۱۷ ص ۴۵۳.
صفحه 586:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
اصلاح سیستم بانکی
مکی ومالداتي 3 وعوازضي ) در اقتصاد بو ستزله pea بدن مى بايد
جنانجه و بورس كار خود رابه نحو
أكس انجام دهند “lsd ap SL) Je آنها حرکت خواهد كرد . عمده سياست
|
هاى اقتصادى توسط اين سه سازمان طراحى و اجرا مى شود .
7 طبق آمار سال ۰٩۱ رشد نقدینگی در كشور 759 درصدء رشد سرمایهگذاری
واقعی اقتصاد منفى ۱ درصد. رشد اقتصادی منفی ۵.۸ درصد و تورم
اعلام شد. وقتی لین آمارهاً در کنار هم گذاشته میشود گویای لین
إأنتصاد ما است كه در كشور ما نظام مللى بلتكد فخور است در حللی که که :
rere us
“لذا اصلاح سیستتم بانکی cals نخست اقتصاد کشورمی باشد .
"علل تورم در کشور به سه عامل اصلى (١)افزايش تقاضاى كل نسبت به عرضه
كل. Sal sly) انتظارت تورمی و (۳)افزایش هزینههای تولید بر میگردد که
از نرخ از در هر سه عامل را تشدید می کند.
صفحه 587:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
a3 پنگی افسار اس مرس و۳
بلنک مرکزی در BE
بول توجه شده و از ge اعتبا ایجادشده توسط بانکها < شی و لثر بانکها
در افزلیش نقدینگی و نحوه تخصیص آن نادیده گرفته مىشود. لين در حللى است
که نباید از سهم بانکها در تقدیتی و سوداگری ۱۳ نها در فعالیتهای غیر
مولد به صورت مستقیم و غیرمستقیم غفلت شود. ۱
علیرغم آنکه بانکها لین قدرت عظیم که توسط حاکمیت و بلنک مرکزی به آنها
اعطاشده. نسبت به شاخصهای اشتغال. تولید. رشد اقتصادی و عدالت پاسخگو
نیستند و از پذیرش هرگونه مسئولیتی در سطح ملی شانه خالی میکنند.
موید این مطلب آنکه کلیه سهمیههای تعیینشده توسط بانک مرکزی برای
داخت ت ت بانکها به تولید توصیهای است. درحالیکه در لیبرالترین
نظامهای اقتصادی دنیا در قبال اعطای این اختیار از بانکها مسئولیت خواسته
میشود. کنترل لازم بر عملکرد بانکها وجود دارد و از طریق سازوکارهای مختلف
اقتصادی و نه توصیهای» جریان نقدینگی به سمت تولید و سرمایهگذاریهای مولد
«([3اد بر اسلس اولویتها و نیا ازها هدایت میشود.
صفحه 588:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
در سیاست های بانک مرکزی (سال )٩۰ میزان پیشنهادی تسهیلاتی که باید به صنعت و
معدن هدايت شود ۳۷ درصد بوده است که بانک ها در سال ٩۰ تنها ۲۳ درصد منابع خود را
به حوزه صنعت و معدن پرداخت کرده اند که بخشی از آنها نیز به نام صنعت بوده و به بخش
So cle مانند دلالی هدایت شده است.
لین روش مدیریت ولنگار بانکداری به گونه ای است که تنهابه عنوان مثال میتوان به
سود افشا شده برخی بانگها آشاره کرد که عضابه سبد:در حند هم رسیده joa) bead
در حالی است که مالیات متناسبی هم پرداخت نمی کنند .
جا شروع بعرانهای اقتسادی اولین مراگزی که ور شکست: می لوس بانکها هستتد::
لين در حالى است كه در شرايطى كه اقتصاد كشور در رکوه قرار گرفته است: بانكها وا
موسسات مالى اعتبارى از رونقم برخوردارند و شعب آنها قارج گونه پیاپی افزایش می
إيابد .
در کشوری مانند سنگاپور تنها یک بللک وجود دارد لین عدد در کشهر ژاپن ۲ کانادا
و نروژ ۴ است اما لین عدد در کشور ما ۶۷ عدد است که در مقایسه با آمریکا نیز
اد شعب بانک های ما ۲۶ برابر است یعنی خزید شعب نیز با نگاه اقتصادی صورت
می گیرد.
صفحه 589:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
از این روست که مهم ترین اولویت اقتصاد كشو و فا seb سوه
لین مهم محقق نمیشود مگر آنکه نفکر حاکم بر بلئک مرکزی. از سیطره بانکهای خصوصی
و تجاری خارجشده و رفتارش را بر مبنای مصالح ملی نماید.
بلنک مرکزی میتولند با استفاده از ابزارهای حاکمیتی خود ابتدا از افزلیش قدرت خلق اعتبار
بانکها جلوگیری کرده و به تدریج نسبت به کاهش آن اقدام نماید و بدون افزایش حجم
نقدینگی تأمین مللی نیازهای اساسی نظیر تولید . مسکن. ازدواج و امثال ن را از طریق
بانکها و موسسات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی انجام دهد.
باید توجه نمود که « دربانکداری ربوی سودحاصل از خلق پول از آن- بانکدار است اما در
بانکداری اسلامی لین درآمد از آن, بلنک نیست . بلکه هر تعداد که بلنک از محل لین سپرده
ها و خلق پول از این ناحیه تسهیلات بدهد به همان تعداد حق الوکلله و کارمزد احتسابی
تحت عنوان درآمد برای بلنک . بخشی به اندازه سود سپرده به سپرده گذار و بقیه درآمد
حاصله برای دولت محسوب می شود. » محمد کهندل -عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
اسلامی تهران
نکته نیز غافل نشویم که تمام خیابانها و کوچه های شهرهایمان مملو از شعب بانک .
صرافی . بنگاه معاملات مسکن و مجتمع تجاری شده است . علاوه بر قبح اقتصادی و دامن
زدن به افزايش نرخها . معماری شهرهایمان نیز زشت شده است .
صفحه 590:
آسیب شناسی اقتصاه oly!
نظام مالیاتی
#آیا در شرایط تورمی افزایش مداوم نرخ مالیات بر ارزش افزوده عادلانه است ۴
LIF بلید اعلام شود کسانی که درآمدی کمتر از دو و نیم میلیون تومان دارند مشمول دریافت
بارانه می شوند ولی سقف معافیت مالیاتی یک میلیون تومان باشد ؟
لآیا بخشهای واسطه گری و دلالی - که مانند اختاپوس به جان اقتصاد افتاده است و
درآمدهای صدها میلیارد توملنی به جیب بسیاری از آنها سرازیر می شود- باید از مالیات معاف
باشند ؟
ایا بلید از یک دانشجو که ده ساعت در ماه کار می کند تا قوت لایموتی برای خود تهیه نماید
ده درصد مالیات اخذ نماییم پلی از قشر نازک نارنجی طلافروشان مالیات بر ارزش افزوده نگیریم
۴
["دولت چگونه می تولند مزیت اقتصادی را تعریف نموده و تولید را در اولویت قرار دهد ؟ یک راه
لمن اعمال سياست مللى از طريق كاهش یا افزلیش مالیات می باشد . ولی هنگامی که سیستم
90 نطقی وجود نداشته باشد نه دولت می تولند.به اهداف خود برسد ونه کارآفر ۱
بها در حوزه توليد مى شود .
صفحه 591:
آسیب شناسی اقتصاد ایران
نظام مالیاتی
ام تفترتن OWL del Sal, از همه به نرخ عادلانه و
بر اساس کل درآمد سالیانه می باشد .
#هر فرد ایرانی در پایان سال مالیاتی باید صورت
حساب کل مالیاتی خود اعم از ارزش اقزوده و غیر
لن را بدهد و - بر اساس نرخ عادلانه 7 در صورتی
که بدهکار است ملبه التفاوت لن از وی اخذ شود و
دچهورتی که طلبکار است به وی پرداخت شود .
صفحه 592:
آسیب شناسی اقتصاد oly!
رکودتورمی
*« در ارتباط با اينکه چگونه می توان از رکود خارج شد بدون
آنکه فشارهای تورمی تشدید شود . راهکار کلاسیکی وجود
ندارد.
at عبارت دیگر راهکار کلاسیک این موضوع سیاست پولی
انقباضی است امابه محض اجرای لین سیاست رکود تشدید می
شود .
5و اگر قرارباشد سیاست پولی و مللی انبساطی در پیش گرفته
مسج به افزایش تورم خواهد شد ؛
صفحه 593:
آسیب شناسى اقتصاد ايرا 3
ادتورمی
لذا راهکار این معضل استفاده از راهکارهای غیرمتعارف و غی رکلاسیک است.
بدین معنا که باید بهره وری عوامل تولید در اقتصاد ايران را ارتقا داد و کاری کرد که منحنی
که رابطه معکوس میان نرخ بیکاری و نرخ تورم را نشان می دهد به سمت پایین حرکت
صفحه 594:
آسيب شناسى اقتصاد ايرا 3
كود تورمى
صفحه 595:
آسيب شناسى اقتصاد ايرا 3
ركود تورمى
اعد در اين شرايط مى توان بدون فشارهاى تورمىء ركود و بيكارى را هم كاهش داد.
افزلیش بهره وری نیروی کار و سرمایه هم مستلزم اصلاح نظام مدیریتی کشور [ به عنوان
پیش نیاز تمامی اقدامات ] است .
cde? العلل مشکل اقتصاد ایران به تو در تمیی نهادی و شکست در هماهنگ سازی
سیاستی برمی گردد . »
دکتر علی دینی ترکمانی استادیار دانشگاه
صفحه 596:
صفحه 597:
عدالت
Sie st me 51° و الاخسان و اتامرذی oil و F th
لْمَحْشاء 5 Sid و اي بعکم له ند کزونه ى. .. wale
طباطبانی در تفسیر آیه کر تعریفٌ عدللت می فرمایند: عدل اجتماعی آن
است که با هر فردی از اعضای جامعه ن چنان که شایستگی و
استحقاقش را دارد برخورد شود و هر
عضوی از اعضای حامعه در
جایگاه متناسبی که
وشابسته او است قرار گیرد .
صفحه 598:
صفحه 599:
اصلاح ساختار و سازمان
""اگر مدیریت و نظم اداری ما در راه طی شده سیصدساله غربی
توانایی رفتن ندارد باید به این ناتوانی تذکر پیدا کند .
"آنظم اداری ما نظم لخت و سنگین و پرمذعا و کم کار است.
تقصیر اینن لختی و سنگینی و کم کاری و
پرمتعلیی نارضایتی مردم را معمولا برگردن کارمندان می
اندازند و بی آنکه نظام مدیریت را در نظر آورند .
سیخترانی دکتر داوری اردکانی؛ رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
نقشه راه تدوین و طراحی الگوی اسلامی ایرنی پیشرفت (جلد اول)
صفحه 600:
اصلاح ساختار و سازمان
اصلاح ساختار و سازمان
ان یشمندان بجای تحلیل جامعهشناختی پایین بودن کارآیی عوامل انسانی دستگاهها که خودا
میم ذات وجودی 7 4
ولا مالی و فیزیکی هستند.
«کارآیی نیروی انسانی در دستگاههای دولتی پائین است» (مقدمه اول).
«در نهاد ارزشی جای شکفتن بالاترین کارآیی و کارآمدی و ضریب کارآیی هزینه وجود داشته و
دارد» (مقدمه دوم)
لاوم حاکمیت بلامنازع سامانههای سنتی در بدنه و پیکره دستگاه دولت است که دستگاه دولت
را ناکارآمد نموده و تصمیمگیران و اندیشمندان را به این نتیجه ناصحیح رهنمون ساخته که انگار
اندازه دولت بزرگ است.» (نتیجه)
صفحه 601:
اصلاح ساختار و سازمان
إييشنهاد
حضور و احياى مؤثر نهادهاى انقلاب اسلامى در كليه عرصه هاست.
به موفق مدیریت جهادی در دستگاه های رسمی و نیمه رسمی نیز
برقراری و تعمیق کارکردهای نهادی در سازمانهای سنتی است.
ن می دهد که راه دوم
ایسه دو سامانه نهادی و ستتی
بتر محمدجواد ایروانی دکتر عبدالمجید شیخی
صفحه 602:
اصلاح ساختار و سازمان
ح ساختار و سازمان
از مهمتیین نلتی که هموار را در مطالعفی جوامع سنتی اسلامی شگفتزده میکرد همین بود که
بنه - مثلاً در مورد سفالگران دارع زندكى آنها أميخته با يكديكر بوده است. اکنون ما بعد از
وزی انقلاب اسلامی و تجربهی 9 نهادهای انقلابی, بدخوبى اين معيار را دريافتهايم كه نظركاه i
ارمی کار با آنچه که امروز در جوامع غربی و غربزده.میگذرد -.و معالاسف هنوز هم آثار آن
1 ات اداری و کارگری ما باقی است -امتقاوت اس
کار خدمت به خلق برای رضای خدا و همچون وسیلهای باشد که استعدادهای وجود انسان را در طول
5 یش به فعلیت برساند.آنگه کار و زندگی یک انسان موّمن آنچنان در هم میآمیزد که انفکاکشان
از وجوه تفاوت نهادهای انقلابی و تشکیلات اجرلیی موروثی که ارمغان غربزدگی ما هستند در همین
بت که کار در نهادانقلابی به مثلبه عبادتی بزرگ تلقی میشود. کسانی ممکن است اعتراض کنند که:
آقا.. مگر میشود تشکیلات و سازمانبندی اجتماعات را بر انگیزههای درونی بنا کرد؟ انگیزههای
یی که ضمانت اجرا ندارند. لین حرفها حرفهای ایدهآلیستهاست. بيایید واقعی فکر کنیم؛ اجتماع نظما
خواهد.»
چواب حقیر لین است که نظم و انگیزمی الهی نه تنها منافات ندارند بلکه با هم ملازمند؛ اوصیکم بتقوی
۹ جه چیز «جهاد سازندگی» را قادر ساخت که با نظمی حیرتانگیز طرح «محرم» را چهل و
پایان برساند. حال آنکه مقاطعهکارهای خارجی یک سال وقت و صدها برابر هزینه طلب
صفحه 603:
اصلاح ساختار و سازمان
صلاح ساختار و سازمان
«جدلیی آموزش از زندگی» نیز همان ایرادی است که در
از کار اتقلاب فرهنگی در دانشگاهها
بیشتر از همه مورد تأکید بود.
دانشجویان مسلمانی که انقلاب فرهنگی را آغاز کرهند میخواستند با تلفیق کار و آموزش این
نقص را برطرف سازند و نظام آموزش دانشگاهی رابه مردم نزدیک سازند.
«طرح کاد» در دبیرستانها نیز با همین نیت پا گرفته است. حال آنکه اشکال اساسی از جای
دیگر است.
توسعه و مبانی تمدن غرب : سید شهیدان اهل قلم
صفحه 604:
آسيب شناسى اقتصاد oly!
گذاری کارها به دلباختگان تکنوکراسی
ضربالمثل معروف که «انقلاب فرزندان خویش را میخورد» از همین جا نتیجه شده است eS
همواره انقلابها بعد از پیروزی و تشکیل نظام به صورتی ناخواسته به جانبی کشیده شدهلند که با
اطّل محتوایی نهضت مخالفت داشته است.
مت نظام ما نیز نشانمی ت. هر جند كه الحمد لله و المن سايدى مبارك
Loe
ت امام امت [ ( قدس سره ) و در ادامه مقام معظم رهبری ( مد ظله و العالی ) ] همچون اير
بر سر ما گسترده است و ما را از بلیات و خطرات حفظ میکند, اما به هر تقدیر شکی
نيلت كه اكنون در نظام ما حزباله ر
لباختگان تکنوکراسی واگذار میگردد. لین نشانهای است از همان سرنوشت محتومی که همهی
انقلابهای جهان را وا داشته است تا فرزندان خویش را ببلعن... و خدا آن روز را نياورد
رفته به انزوای سیاسی کشیده میشود و کارها به
2
صفحه 605:
اصلاح ساختار و سازما
اصلاح ساختار و سازمان
در آن جای بگیرد . چنانچه ظرف
جای نگرفته یا اتلاف منلبع صورت گرفته
رای اجرای هر فعالیتی نیاز به ظرثی می باشد تا
سازگاری با مظروف نداشته باشد » مظروف در
رای اجرای اقتصاد مقاومتی نیاز به ساختارهایی است که مانند آن مظروف می باشد
آمروزه هنر مدیریت آن است که ساختار و سیستمی طراحی کند که کارها به طور خودکار انجام
شود
یکی از موارد اشکال آن است که بسیاری از امور در سیستم اداری کشور داری چند متولی است
. به طور مثال :
أمور مخرومين : كميته امداد . بنياد مستضعفان . ستاد اجرليى فرمان امام ( قدس سره ) هلال
poor! بهزیستی « بنیاد مسکن و .
مسکن و شهرسازی : شهرداری . راه و شهرسازی ۰ سازمان شهرداریها و دهیاری های کشور
صفحه 606:
اصلاح ساختار و سازمان
صلاح ساختار و سازمان
لین سازمانها سیاست گذاری های چندگانه دارند و در اجرا با هم ناهماهنگ هستند . ضمن آنکه
بقع اختلاقات دستگاههای موازی وقت زیادی از مسئولین بالاتر آنها را می گیرد . بر اساس بندا
۱سیاست های کلی نظام اداری " کل نگری» همسوسازى. هماهنكى و تعامل Reel
«ستگاههای اداری به منظور تحقق اهداف فرابخشی و چشم انداز. " یکی از وظلیف دستگاههاست
تاکنون بخش کوچکی از آن محقق شده است . لذا یک گام اساسی برای شروع اقتصاد
مقاومتی اصلاح ساختار اداری و روشهای مملکت داری می باشد .با توجه به لین دلایل به نظر
“oe تا لین کار صورت نگیرد تحقق سیاستهای کلی ابلاغی مقام عظمای ولایت در زمینه
اقتصاد مقاومتی به کندی - و نه جهادی - پیش می رود .
صفحه 607:
بر اين خصوص
ادغام وزارتخانه ها و سازمانهاى موازى در حوزه شهرسازى . انريّى و .. ؛ تعيين روساى
سازمانهای زیر مجموعه دولت مانند بلنک مرکزی » سازمان میراث فرهنگی . گردشگری و صنایع
دستی و ...با تایید مج رای اسلامی » تقویت مدیریت های محلی (مانند مدیریت یکپارچه
شهری و واگذاری حداکثری امور اجرایی به استانها مشهرستانها و ...) ؛ استقرار شرکتهای وابسته به
لت در متاطق مربوطه..مانتد شرکث ملی نفت. «گاز » پتروشیمی,و .۶ اشتفال دولت در مركز بها
سیاستگذاری و برنامه ریزی و اجرا نزدیک به صفر .
صفحه 608:
اصلاح ساختار و سازمان
اصلاح قوانین و مقررات
" کاش مجلس می توانست پژوهشی به عمل آورد و موارد ناسخ و
منسوخ و ناهماهنگ در قوانین و مقررات و تصویب نامه ها و رسوم
اداری را بازشناسد و آنها را لغو یا اصلاح کند و این خدمت بزرگی به
pls اداری کشور است .
""سازمانهای اداری ما قانون و مقررات را نه راهنمای کار خود بلکه
غلیت می دانند و اصل را بر اجرای مقررات ونه کوشش برای بهتر انجام
شدن کارها و حل مسائل و رفع مشکل مردم گذاشته اند .
" قانون و مقررات معین نمی کند که چه باید کرد بلکه می گوید چه
نبایدمکرد. سازمانهای اداری ما در مواردی که به قانون نیاز نیست اصرار
دار آزادی و اختیار خود رابا استقبال از آیین نامه ها و مقررلتی که
به tung LS Lgl تخود کنتن.
صفحه 609:
اصلاح ساختار و سازمان
اح قوانين و مقررات
قوانين بايد ره آموز هر سازمان براى رسيدن به مقصدش در هماهنكى با
ازمانهاى ديكر و ييشبرد كار كشور و خدمت به مردم باشد .
سازمانهاى ادارى ما در بهترين وضع دوسنداران مترراتند و روح شايع و غالب
در ادارات مقررات بازی و دشوار سازی کارهای نه چندان دشوار و حتی امور
دی و ساده است ؛تغيير لين روح و روحيه نه کار کارمندانست ونه سازمانهای
رتی از عهده ن بر می آیند. مجلس هم نمی تواند روح حاکم بر ادارات و
ازمانهای اداری را تفییر دهد اصلاح قوانین و مقررات : ۳ آیجاد روح خدمت
مودم بجای عادت بازیبا مقررات. مستلزم خودآگاهی و سیر در راه
لول فعری و معنوی و احلاقی است. . با این تحول است که می توان کندیها و
ساییهای موجود را علاج کرد و مجال فساد را هم تنگ و محدود ساخت.
anes
استكشرانى د اردكائي: رئيس فرهدكستان علوم جمهورى اسلامى ايران
د مام اسلامی ايرائى بيشرفت (جلد اول).
صفحه 610:
اصلاح ساختار و سازمان
ح قوانین و مقررات
ارتخلنه ها و سازمانها به دلیل آنکه بسیار درگیر اجرا می باشند تعداد زیادی از آیین نامه ها
تورالعملهایی که مدنظر قانون گذار بوده است را تهیه ننموده و يابه روز ننموده لند و در واقع
يفه اساسی و اصلی خود را به فراموشی سپرده اند .
صفحه 611:
اصلاح ساختار و سازمان
+- فرهنگ و ارزشها
۱- مبارزه با فساد
۲- تحول اساسی ساختارها
۲- اصلاح نطام بانکی
۴- اصلاح نظام مالیاتی
“يرتقاء بهره وری
صفحه 612:
سیاستهای کلی نظام اداری ۳۰۰۱۳۱
نهادینه سازی فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش های اسلامی و کرامت انسانی و ارج نهادن به سرمایه های انسانی و
تماعی,
عدالت محوری در جذب؛ تداوم خدمت و ارتقای منایع انسانی.
۲ بهبود معیارها و روزآمدی روشهای گزینش منلبع انسانی به منظور جذب نیروی انسانی توانمند. متعهد و شایسته و
هیز از تنگ نظری ها و نگرشهای سلیقه ای وغیرحرفه ای.
+ دانش گرایی و شایسته سالاری مبتنی بر اخلاق اسلامی در نصب و ارتقای مدیران.
- ایجاد زمینه رشد معنوی منابع انسانی و بهسازی و ارتقای سطح دانش, تخصص و مهارتهای آنان.
4 رعلیت عدللت در نظام پرداخت و جبران خدمات با تأکید بر عملکرد. توانمندی. جایگاه و ویژگیهای شفل و شاغل و
امین حداقل با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی.
زمینه سازی جذب و نگهداری نیروهای متخصص در استانهای کمتر توسعه یافته و مناطق محروم.
+ حفظ کرامت و عزت و تأمین معیشت بازنشستگان و مستمری بگیران و بهره گیری از نظرات و تجارب مفید آنها.
!+ توجه به استحکام خانواده و ایجاد تعادل بین کار و زندگی افراد در نظام اداری:
(- چایک سازی. متناسب سازی و منطقی ساختن تشکیلات نظام ادارى در جهت تحقق اهداف چشم انداز,
|- انعطاف پذیری و عدم تمرکز ادری و سازمانی با ریکرد فزایش اثریخشی, سرعت و کیفیت خدمات کشوری.
چه به اثریخشی و کارآیی در فرآیندها و روشهای اداری به منظور تسریع و تسهیل در رائه خدمات کشوری.
محوری, شفافیت و روزآمدی در تنظیم و تنقیح قوانین و مقررات اداری.
کل نگری, همسوسازی, هماهنگی و تعامل اثریخش دستگاههای اداری به منظور تحقق اهداف فرایخشی و چشم
صفحه 613:
سیاستهای کلی نظام اداری ۳۰۰۱۳۱
1- توسعه نظام اداری الکترونیک و فراهم آوردن الزامات آن به منظور ارائه مطلوب خدمات عمومی,
۱- دانش بنیان کردن نظام اداری از طریق بکارگیری اصول مدیریت دلنش و یکپارچه سازی اطلاعات. با ابتناء بر
زشهای اسلامی:
[- خدمات رسانی برتره نوین و کیفی به منظور ارتقای سطح رضایتمندی و اعتماد مردم. ,
|- شفاف سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان وا
ابطه مند مردم به اطلاعات صحیح.
[- زمینه سازی برای جذب و استفاده از ظرفیت های مردمی در نظام اداری:
۲- قانونگرلییء اشاعه فرهنگ مسئولیت پذیری لداری و اجتماعی؛ پاسخگویی و تکریم ارباب رجوع و شهروندان و
چبتناب از برخورد سلیقه ای و فردی در کلیه فعالیت هاء
۲- نهادینه سازی وجدان کاری, انضباط اجتماعی, فرهنگ خود کنترلی» املئت داری. صرفه جوبی. ساده زیستی و
فظ بیت المال.
۲- تنظیم رولبط و مناسبات اداری بر اساس امنیت رولنى: اجتماعی: اقتصادی, بهداشتی» فرهنگی و نیز رفاه نسبی|
۲- حفظ حقوق مردم و جبران خسارتهای وارده بر اشخاص حقیقی و حقوقی در اثر قصور یا تقصیر در تصمیمات و
قدامات خلاف قانون و مقررات در نظام اداری.
؟- لرتقاى سلامت نظام ادلرى و رشد لرزشهای اخلاقی در ن از Sub اصلاح فرآیندهای قانونی و اداری, بهره
cy از امکانات فرهنگی و بکارگیری نظام موثر پیشگیری و برخورد با تخلفات.
۲- کارآمد سازی و هماهنگی ساختارها و شیوه های نظارت و کنترل در نظام اداری و یکیارچه سازی اطلاعات.
؟ ات از روحیه نوآورى و ابتكار و اشاعه فرهنك و بهبود مستمر به منظور يويايى نظام ادارى.
GL این سیاستها (رژسای محترم سه قود نيروهاى مسلح. مسئولان نهادهاى غيردولتى) موظفند
بندى مشخص براى عملياتى شدن أن را تهيه و بيشرفت أن را در فواصل زمانى معين كزارش نمايند.
علی خامنهای
صفحه 614:
ما محکوم به
موفقیت هستیم
صفحه 615:
امتحان
)1 صفحه اول جهت درج نمرات می باشد . لذا در آن مطلبی
۲ جواب هر سوال را در یک صفحه بنویسید .
۲ جواب سوالات را خوش خط و درشت بنویسید .
۴ در صورت خط خوردگی در صفحه بعد بنویسید .
۵ نام استاد صحیح درج شود .
در پایان کل جوابها کلمه « پایان » و با تشکر درج شود .
صفحه 616:
aanpanvisn@aenarccom
a 00005
0
صفحه 617:
صفحه 618:
صفحه 619:
صفحه 620:
شیعه شدن ایرانی ها
اتفاقاتی که طی ۱۰ قرن اولیه اسلام در ایران به وقوع پیوست باعث فراگیری تشیق در ایران شد
۱ - «جناب سلمان» صحابه با وفای پیامبر و اهل بیت. فردی لیرانی و شیمی بود. در یمن نيز ايرانيانى وجود
داشتند که متملیل به سمت اهل بیت بودند. یمن توسط حضرت علی (ع) و در زمان حیات رسول اکرم (ص) به
اسلام ایمان آورد و لهل یمن از همان زمان با حضرت علی (ع) آشنا شدند؛ در جللی که ساحل خلیج فارس تا
یمن تحت نفوذ ایران بود.
۲ - در دوره خلیفه دوم. وی تبعیضهلیی بین عرب و عجم قائل شد که موجب آزردگی خاطر ایرانیان گردید. پس
از کشته شدن خلیفه دوم به دست یک ایرانی» فرزند وی چند تن از ایرانیان موجود در مدینه را به قتل رساند. اما
وقتی حضرت علی(ع) به حکومت رسید اعلام کرد که بین عرب و عجم تفایتی نیست و عرب هیچ گونه فضلی بر
عجم ندارد و لین باعث شد تا ایرانیان به حضرت علی(ع) گرلیش پیدا کنند. همچنانکه «امام زین العابدین(ع)» با
خریدن و آزاد کردن تعداد زیادی از بردگان و بندگان غیر عرب. جمعیت زیادی از موالیان در مدینه ایجاد کرد
که محب اهل بیت(ع) بودند.
۳ -پس از شهادت حسین بن علی(ع) ايرانيان متوجه شدند از اسلام دو رافت وجود دارد: اسلام يزيدى و اسلام
لحسیتی. بنی امیه با آن سابقه ظلمها و اعمال تبعیضها نمیتوانست در قلوب ایرلنیان جایی داشته باشد و به
صورت طبیعی ایرانیان به سوی امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) گرایش پیدا کردند و بعدها در سقوط بنی امیه
پیشترین کمکها را نمودند. زیرا بنی عباس با شعار حملیت از آل محمد (ص) قیام کردند. اما بعد معلوم شد که
لین جریان نیز با جریان اهل بیت فاصله دار
طول تاریخ. برخی از شاگردان امام جعفر صادق و سایر ائمه - علیهم السلام - در ایران حضور یافتند و به
التردة مكتب اهل بيت(ع) را تبليغ كرده و ايرانيان را به مذهب آنان دعوت میکردند.
صفحه 621:
شیعه شدن ایرانی ها
اتفاقاتی که طی ۱۰ قرن اولیه اسلام در ایران به وقوع پیوست باعث فراگیری تشيع در ايران شد
۵ - حضور حضرت امام رضا(ع) در خراسان عامل دیگری است. یکی از دلایلی که «مأمون» میخواست امام
رضا(ع) را ولیعهد کند. مقابله با عربهایی بود که از برادرش «امین» حملیت میکردند. تحلیل وی لین بود که با
ولایت عهدی امام رضا(ع) هم ایرانیان شیمی رابه سوی خود جذب خواهد کرد و هم شیعیان عرب؛ و لین باعث
تقویت قدرت وی و ضعف امین خواهد شد.
۶ - بسیاری از امام زادگان از ظلم «منصور دوانیقی» و دیگر خلفای ستمگر به ایران آمدند و پراکندگی آنان در
سراسر ایران عامل دیگری در گسترش تشیع در ایران بود. همانطور که حضور «حضرت معصومه(س)» در قم,
«حضرت شاه چراغ(ع)» در شیراز و «حضرت عبدالعظیم(ع)» در ری. از دلایل مهم روی آوری مردم ایران به
3
لسمت تشیع است.
۷ - در عصر سلاطین شیعهی آلبویه موجبات تبلیغ مکتب اهل بیت(ع) بیش از پیش فراهم شد و کتب مهم
شیعی مثل تهذیب استبصارن کافی و من لایحضره الفقیه در لین زمان تألیف شد. بزرگلنی چون شیخ صدوق؛
شيخ مفيد. شیخ طوسیء سید مرتضی و سید رضی توانستند در این عصر اسلام شیعی را به مردم معرفی نما
۸ - در دوره ایلخانان. حضور علامه حلی به مدت ۱۰ سال در ایران و آزادی وی در بیان لحکام و مهارت او در
فقه و کلام و نیز تلاشهای «خواجه نصیر الدین طوسی» عامل دیگری در این زمینه است.
٩ - حلقه آخر لین جریان تاسیس دهلت صفویه و اعلام تشیع به عنوان مذهب رسمی و حضور و دعوت از علمای
شیعه از سراسر جهان اسلام است. این همه سبب شد تا بالاخره در عصر صفویه پس از طی ۱۰ قرن؛ اسلام
۲ ان گسترش يابد و به صورت یک مکتب و مذهب فراگیر در این کشور معرفی شود