جاذبه های گردشگری استان کرمان

جاذبه های گردشگری استان کرمان تهیه کننده :فرزاد دانشی موقعیت جغرافیایی ،طبیعی و اقلیمی استان *استان کرمان پهناورترین استان کشور با مساحت 183008 کیلومتر مربع در جنوب شرقی فالت مرکزی کشور بین 25درجه و 55دقیقه تا 32درجه عرض شمالی و 53درجه و 26دقیقه تا 59درجه و 29دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. * این استان از شمال به‌استان‌های خراسان جنوبی و استان یزد ،از شرق به‌استان سیستان و بلوچستان ،از غرب به‌استان استان فارس و از جنوب به‌استان هرمزگان محدود می‌شود *استان کرمان به علت پستی و بلندی ها و شرایط خاص اقلیمی و وضعیت محیطی و طبیعی و وسعت منطقه از تنوع آب و هوایی برخوردار است *بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان کرمان دارای 16شهرستان57 ،شهر142،دهستان و 45بخش می باشد. *شهرستان های استان عبارتند از :بافت ،بردسیر ،بم، جیرفت ،راور ،رفسنجان ،رودبارجنوب ،زرند ،سیرجان، شهربابک ،عنبرآباد ،قلعه گنج ،کرمان ،کوهبنان ،کهنوج و منوجان که مرکز این استان شهرتاریخی کرمان می باشد. آثار و بناهای تاریخی کرمان از لحاظ ابن ّیه تاریخی موجود جزو پنج شهر اول ایران به حساب می آید مزار شاه نعمت اهلل ولی کرمانی[ماهان 840 ،هـ.ق] *آرامگاه یا آستانه ی شاه نعمت اهلل ولی در ۳۰کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان در شهر ماهان واقع شده‌است این بنا ۳۲۰۰۰مترمربع مساحت دارد. * بخش اصلی آستانه شاه نعمت اهلل ولی، از یادگارهای احمدشاه بهمنی دکنی و بقیه در زمان شاه عباس اول ،محمدشاه و ناصرالدین شاه ایجاد شده است. * توالی صحن های آستانه ،از ورودی خیابان اصلی به این شرح است: صحن اتابکی ،صحن وکیل الملکی ،رواق وکیل الملکی ،حرم ،رواق شاه عباسی ،صحن میرداماد ،صحن حسینیه *ضمناً کتابخانه و موزه این مجموعه از جاذبه های دیدنی آستانه به شمار می روند باغ شاهزاده[ماهان 1298 ،هـ.ق] *باغ شازده که در شش کيلومتري ماهان قرار دارد به دستور "عبدالحميد ميرزا فرمانفرما" حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار بنا گرديده است .اين باغ هر چند از باغ سازي و معماري اروپايي (فرانسوي) متاثر است؛ حال و هواي محلي هم در آن موج مي زند. * این باغ دارای سردر ورودی بسیار زیبا ،عمارت شاه نشین و حمام می باشد .از قسمت های ارزشمند باغ ،شبکه ی آب رسانی و حوض های آن می باشد که در محور مرکزی باغ قرار دارد. تخت درگاه قلی بیگ[ درجنوب شرقی کرمان ،بعداز اسالم] به صورت یک تخت با عمارتی مکعب شکل در وسط با طاق نماهایی در چهار طرف. سنگ مرمری بر روی قبر است که در پایین آن با خط ثلث صلوات بر دوازده امام و باالی آن اسم متوفی نقر شده است گنبد جبلیه[شرق کرمان ،قبل از اسالم] پالن گنبد هشت ضلعی و روی اضالع آن طاق نماهای متعددی به چشم می خورد .تاریخ دقیق و نحوه ی کاربرد بنا روشن نیست اما از سبک معماری، آنگونه استنباط می شود که بنای مذکور مربوط به اواخر دوره ساسانی می باشد که در اوایل اسالم تعمیر و مرمت شده یا اینکه در اوایل اسالم با الهام از معماری ساسانی بنا گردیده است. مسجدامام خمینی(مسجد ملک)[قرن پنجم] بزرگتریـن مسـجد کرمان اسـت کـه بـا شبستان های متعدد و صــحن وسیع و قنات مسـتوره(منسـوب بـه نام دختـر توران شاه) جاذبه ی تاریخـی خود را حفـظ کرده است .برج آجری و سـه محراب گـچ بری شده در ایـن مسجد دیدنی است. خواجه اتابک[ خیابان شهید فتحعلیشاهی ،قرن ششم] ایـن بنـا از داخـل چهارضلعی و از خارج بـه صـورت هشـت ضلعـی ساخته شده اسـت .از عمده تریـن ویژگی های بنـا ،خطوط کوفـی و ثلـث بـا گچ و آجر در نمای داخل آن می باشد گنبد سبز[ خیابان ابوحامد ،قرن هفتم هـ.ق] اثـر مذکور از مدرسه و آرامگاه قراختائیان کرمان تشکیـل می شده کـه در حال حاضـر تنهـا سردر ورودی مدرسـه باقـی مانده است. زیباتریــن اثر ایوان کاشیکاری معرق آن است مسجد جامع[خیابان شریعتی/میدان شهدا ،قرن هشتم هـ.ق] *یکی از زیباترین مساجد ایران است که دارای سردر رفیع ،صحن ،ایوان و شبستان می باشد. این مسجد در دوران حکومت امیر مبارزالدین محمد مظفر بناگردیده است. *ارزشمندترین قسمت بنا، کاشیکاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد است مجموعه گنجعلی خان[قرن 11هـ.ق] *مجموعه گنج علیخان مجموعه عام المنفعه اي است که همزمان با شکوفايي اقتصاد عصر صفوي در سالهاي 1007تا 1029هجري قمري به سعي "گنجعليخان" حاکم وقت کرمان ساخته شد و به همت پسرش "عليمردان خان" تکميل گرديده است. * اين مجموعه هنوز هم مرکزيت خود را در هسته شهر حفظ کرده و از شاهکارهاي معماري و مجموعه اي عالي از آثار باشکوه دوره صفويه محســــوب مي شود. * اين مجموعه شامل ميداني است که مرکز تجمع مردم ،برگزاري مراسم جشن و عزا ،ابالغ اعالنات حکومتي ،معرکه گيري مرشدان و شعبده بازان بوده است.سه طرف آن بازارهاي زيباي مسقف قراردارد و در طرف ديگر آن حجره هاي تجاري واقع شده اند. * ضرابخانه در شمال ،حمام در جنوب ،کاروانسرا يا مدرسه و مسجد در شرق ،آب انبار در غرب و دو چهارسوق زيبا در شمال غرب و جنوب غرب ميدان قرار گرفته اند حمام: حمام گنجعلی خان ازچند بخش کلي :سردر ورودي ،رختکن، گرمخانه ،حاکم نشين و نظافت خانه تشکيل گرديده است و يکي از زيباترين و قديمي ترين حمام هاي ايران است که در اوايل قرن يازدهم ه.ق به فرمان "گنجعليخان" ساخته شده و با نام موزه مردم شناسي ،پرجاذبه ترين نقطه توريستي شهر کرمان محسوب ميشود بازار: چهارسـوق بزرگ گنجعليخان محـل تقاطـع بازارهاي شمالـي ،جنوبي و شرقي-غربـي اسـت .نماي داخلـي آن پس از بازسـازي سـقف فرو ريختـه توسط ميرزا شکرا ...کـه بـا نقاشيهاي رنـگ و روغـن در دوره قاجاريه تزئين شده، پوشـش و چهره مردم اين دوره را بـه نمايش مـي گذارد .سـقف چهارسوق، بلندترين و بزرگترين سـقف بازار بـه شمار مـي آيد و بـه سـبک باشکوهـي بنا شده اسـت .چهارسـوق مسـگري نيز در گوشـه شمال غربـي ميدان واقع شده، بازارهاي مسگري غربي و شمال ميدان را به هم پيوند مي دهد مدرسه: این بنا در سال 1007هجري قمري ،در شرق ميدان (با 725متر مربع زيربنا) در دو طبقه ساخته شده است مسجد: مسجد يا نمازخانه گنجعليخان" در شمال شرقي ميدان و همجوار با مدرسه ،قرار گرفته است .اين مسجد گنجينه اي از تزئينات معماري اسالمي دوره صفوي ،نظير گچبري، کاشيکاري ،خطاطي ،مقــرنس کاري ،کاربندي ،حجاري و نقاشيهاي زيبا مي باشد و تمامی سطح داخلی گنبد با مقرنسکاری و تزیینات مرسوم دوره صفویه تزیین شده است ضرابخانه: ضرابخانه از بناهای مجموعه گنجعلیخان و در ضلع شمالی میدان است.تزئینات داخلی بنا گچ بری به شکل آجر کاذب است .نقشه آن چهار طاقی و به شکل ۸ضلعی می باشد که دارای گنبد مرکزی و ایوان های جانبی است .طاق‌ها و ایوان‌های ضرابخانه با گچبری‌های زیبایی تزیین گردیده است .اين مکان در گذشته محل ضرب سکه و مسکوکات طال و و نقره دولتی بوده است و در حال حاضر انواع سکه‌های قدیمی در غرفه‌های آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزه‌های سکه ایران است که سکه‌های ادوار مختلف تاریخ از جمله اشکانیان, ساسانیان ،ایلخانی ,صفوی ,افشارو … .در آن وجود دارد. آب انبار عليمردان خان ( 1029هجري قمری): آب انبار در غرب ميدان واقع شده و از طريق پلکاني سنگی به پائين (پاي آب) راه دارد .طول مخزن ،5/19عرض آن 10 و ارتفاع آن 9متر مي باشد و با حجم 2000متر مکعب قادر به تامين آب مصرفي بخشي از شهر بوده است. سرای گنجعلی‌خان: در ضلع شرقی میدان و در محور آن سردر بلند و زیبایی وجود دارد که تاریخ احداث آن سال 1007قمری می‌باشد .ساختمان این سرا در دو طبقه احداث شده است .نقشه سرا چهار ایوانی است که در ایوان‌های شرقی و شمالی و جنوبی تزییناتی از نوع گچبری و نقاشی وجود دارد و در دوره‌های بعدی ورودی‌هایی از طرفین شمال و جنوب به داخل آن گشوده‌اند که سرا را به بازارهای اختیاری و نمد مالی متصل می نماید. مجموعه ابراهیم خان[ورودی خیابان گنجعلیخان ،قرن13هـ.ق] مجموعـه ابراهیـم خان تا حدود زیادی از فضاهای معماری صفوی الهام گرفتــه و اکنون یکی از مجموعه‌های با ارزش و زیبای آثار تاریخـی کرمان اسـت ایـن مجموعه شامـل :مدرسـه ،حمام ،آب انبار و بازار است. مشتاق ّیه (سه گنبد)[ میدان شهدا ،قرن13هـ .ق] مشتاقیه مرکب از سـه گنبد است که سـه مقـبره ی مشتاق علیشاه و شیخ اسماعیل و کوثرعلیشاه را درخود جای داده است .کاشیکاری و تزیینات داخل بنا چشمگیر است. امامزاده حسین جوپار[دوره صفویه] این بنا که آرامگاه یکی از فرزندان امام موسی کاظم(ع) است ،مشتمل بر :حیاط ،حرم ،گنبد و رواق است و در دوره ی صفویه بنا گردیده است. ارگ بم[قبل از اسالم] * این بنا که قدمتی بیش از 2200سال بر آن متصور است در شمال شرقی بم بر فراز تپه ای آذرین قرار گرفته است. * از مکان های شناخته شده ی ارگ بم یک راهروی اصلی است که در گذشته بازار بوده و عالوه بر این در مجموعه ی ارگ بم آثاری از بقایای آتشکده ی دوره ی ساسانی ،زورخانه، حمام عمومی ،اصطبل ،سربازخانه ،زندان و عمارت چهارفصل نیز باقی بوده است که متأسفانه در زلزله ی دیماه 82تخریب شدند. ّ ارگ راین [قبل از اسالم] راين يكي از مناطقی است كه در 100كيلومتري جنوب شهر كرمان و بر دامنه كوه هزار قرار گرفته است. بر پايه نوشته هاي تاريخي ،راين با قدمتي كهن كه به ساسانيان مي رسد در مسيري مناسب براي تجارت قرار داشته است .ارگ راین با 20هزار متر مربع مساحت دومین بنای خشتی جهان ،بعد از ارگ بم است و از نظر معماری بسیار شبیه به آن و بسیار باشکوه است پالن این بنای زیبای خشتی تقریبا مربع شکل است و چندین برج در اطراف آن ساخته شده است .حصاری که در اطراف این ارگ کشیده شده است بیش از 10متر ارتفاع دارد و تنها ورودی ارگ از قسمت شرقی آن است .درون ارگ راین نیز عناصرى چون بازار ،اصطبل‌هاى زمستانى و تابستانى، زورخانه ،اعیان نشین و عام نشین وجود دارد میمند [بیش از هزار سال قبل از اسالم] میمند در 38کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان شهربابک‌ در ارتفاع 2هزار و 240متر‌ از سطح دریا و با وسعت‌ 420کیلومتر مربع است که مابین شهرهای یزد ،کرمان و شیراز قرار دارد. در مورد تاريخچه روستا ،صحبتهاي متفاوتي شده است ،عده اي به اظهار نظر باستان شناسی در 20سال پيش استناد نموده و به دليل اينكه گفته می شود ايشان نقوش سنگ نگاره موجود در منطقه را به 12000سال قبل نسبت داده اند ،قدمت روستا را 12000سال پيش برآورد می نمایند .ولي آنچه كه در اين مورد ميتوان به طور قطع مطرح نمود ،وجود سفالهايي است كه از دژ ميمند بدست آمده و توسط معاونت پژوهشي سازمان ميراث فرهنگي بررسی و به دو تا سه هزارسال پيش نسبت داده شده است .بنابراين ميتوان گفت كه قدمت روستا حداقل دو تا سه هزارسال پيش می باشد. چیدمان 400خانـه معروف بـه کیچـه در دو تـا پنـج طبقـه بر روی یکدیگر یادآور زندگـی اجتماعـی امروز و آپارتمان نشینـی اسـت که دو هزار و 500اتاق را در روستای دستکند میمند به وجود آورده است .کارشناسان معتقدند دود ایجاد شده از پخـت و پـز و سـوختن هیزم بـه منظور گرم کردن کیچـه هـا موجـب ایزوالسیون کیچـه هـا شده و از تخریـب آنهـا جلوگیری مـی کند( .روسـتای میمنـد در سال 1385به عنوان روستای نمونه گردشگری انتخاب گردید) یخدان مؤیدی * عناصر تشکیل دهندة یخدانها عبارت‌اند از :مخزن ،حصار ،استخر و چالة ی یخ. * پالن مخزن دایره شکل است که گنبدی از نوع "بَستو" بر روی آن احداث کرده‌اند .حصار آن نسبتاً بلند و ۱۲متر ارتفاع دارد .مصالح بنا خشت خام و مالت گل است .کاربری یخدان در گذشته نگهداری یخ برای ایام تابستان مردم شهر بوده‌است .اين بنا در اواخر دوره صفويه بنا شده و نام «مؤيدی» از آن نظر است که قنات مشهور به قنات مؤيدی آب آن را تأمين می نموده است. موزه ها موزه دفاع مقدس * این موزه در مرکز شهر و جنب مصالی بزرـگ کرمان واقع شده است .این مجموعه در مساحت 4هکتاری و با زیربنای 2550متر ساخته شده است * قسمتهای مختلف موزه عبارتند از: بوستان شهدا ورودی موزه تاالر عبرت تاالر بصیرت مزار شهدا موزه سنگ جبلیه این موزه در سال 1383افتتاح گردید و در آن از سنگ های ارزشمند تاریخی از جمله سنگهایی به خط کوفی و نقوش مختلف در معرض دید همگان قرار گرفته است .این موزه در انتهای خیابان شهدا واقع است موزه مردم شناسی(زرتشتیان ایران) *راه اندازی موزه زرتشتیان کرمان در سال 1370پی ریزی و درسال 1380افتتاح گردید. *در این موزه کتب دست نویس(گات ها)، اسناد و عکس های تاریخی ،انواع آتشدان و پوشاک قدیمی نگهداری می شود. *این موزه در خیابان شهدا واقع است. باغ و موزه هرندی * باغ هرندی و ساختمان موجود در آن مربوط به اواخر دوره ی قاجار است * این باغ از قسمت های مختلف تشکیل شده که عبارتند از: ساختمان اندرونی ،بیرونی ،بهارخواب ،حمام و آشپزخانه ،اتاق های مستخدمان ،گاوگرد ،حوض و آبنما ،اصطبل و درختان میوه. * این موزه از دو بخش کلی دوران پیش از اسالم و دوران اسالمی تشکیل شده است و شامل غرفه های متعددی است که در چهارراه سمیه شهر کرمان واقع است جاذبه های طبیعی کوه ها *ارتفاعات استان ادامه ی سلسله جبال زاگرس هستند که از شمال غربی به جنوب شرقی استان امتداد یافته اند. *مناطق کوهستانی استان شامل :هزار ،الله زار ،پلوار ،جوپار ،بحرآسمان، خبر ،کوهپایه ،جبال بارز ،کوهبنان و شهربابک می باشد. *بلندترین قله ی استان کرمان قله ی «چهل تن» به ارتفاع 4465متر می باشد که در رشته کوه هزار واقع شده است دریاچه و تاالب ها * هامون جازموریان در جنوب استان در مرز استان های کرمان و سیستان و بلوچستان قرار گرفته است. * مساحت آن در سال ها و فصول مختلف متفاوت بوده و تابعی از میزان بارندگی هرسال می باشد رودخانه ها رودخانه های استان اغلب فصلی هستند و در فصول بارندگی جریان دارند" .هلیل رود" با 8400کیلومتر مربع مساحت حوضه ی آبریز ،مهمترین رودخانه ی دایمی استان است که از کوه های بافت سرچشمه می گیرد و به جازموریان می ریزد دشت ها و کویرها * کویر لوت بیابانی غالبا کویری است که در شمال شرقی شهرستان کرمان قرار دارد. هسته آن با دمای ۷۰،۷درجه سانتیگراد گرم‌ترین نقطه بر سطح کره زمین از سال ۲۰۰۵تا کنون بوده است دشت لوت نمایشگاهی طبیعی از شگفت انگیزترین عوارض بیابانی دنیا است نظیر: * بزرگ‌ترین شهر کلوخی جهان * * ۴۰مخروط آتشفشان کواترنر در سطح دشت لوت وجود دارد * دشت‌هایی از گداـزه‌های بازالتی چاله چاله نظیر "گندم بریان" * داـرای بزرگ‌ترین نبکاهای جهان است * دارای مرتفع‌ترین ربدوها ))Rebdou * رود شور یکی دیگر از جاذبه های بی بدیل کلوت های شهداد به حساب می آید که دیدن الیه مرتفع‌ترین هرم های ماسه‌ای دنیا در لوت است های نمک تبلور شده در منطقه واقعاً دیدنی و زیباییش بی همـتاست بدترين جاي كوير لوت قسـمت جنوب شرقـي آـن بين بـم و نـه (نهبندان) بود كه يكي از وحشتناكترين نقاط تمام زمين است .در آنجـا باد شمال غربي ،كه حاكم بر اين منطقـه است، شنها را جمع كرده و به صورت موج و تپه روي هم انباشته است .و جاي اين موجها و تپه ها دائماً در حال تغيير اسـت .خورشیـد سـوزاني زمين را گرم مـي كنـد و آـن را بـه صـورت آهن گداختـه در مـي آورد .بادي از روي اين صـدها كيلومتـر مربـع كوير سـوزان مـي آيد آنچنان خشك است كه وقتي آدم و حيوان را غافلگير مي كند در يك آـن تمام ذرات رطوبت بدن را به خود جذب مي كند و تنها يك موميائي چروكيده و سياه بر جا ميگذارد سوغات از معروف ترین سوغات کرمان می توان به این موارد اشاره کرد: زیره پسته قاووت کلمپه گلیم و پته با تشکر از همراهی شما