جعل اسناد و راه های مقابله با آن

جعل اسناد و راه های مقابله با آن

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: جعل اسناد و راههاي مقابله با آن

اسلاید 3: تعريف سند درمعناى لغوى:سند را همان تكيه گاه، آنچه پشت به آن دهند و يا هر چيزى كه بتوان به آن استناد جست و قابل اعتماد باشد، گويند.در فرهنگ ادارى :به طور كلى، سند، حاصل خدمت و فعاليتى است كه افرادو سازمان هاى مختلف، به صورت نوشته يا اشكال مختلف ديگر، با رعايت موازين و مقررات، تهيه و تنظيم كرده ا ند، و براى مراجعات بعدى نگه داشته ا ند. بنا به تعريف معاون پيشين اسناد ملي:سند، هرگونه اطلاعاتي است كه دردستگاه دولتي توليد شود يا به آن برسد و به طور دائمي در تصرف دولت باشد و از نظر قضائي، سياسي، اجتماعي،هنری و تاريخي، ارزش نگهداری داشته باشد. 

اسلاید 4: در قوانين مدني ايران: سند، عبارت است از هر نوشته كه در مقام دعوا يا دفاع، قابل استناد و وسيلة اثبات باشد.  

اسلاید 5: انواع اسناد سند بر چند نوع است:1 - سند در وجه حامل: نوشته ا ى كه امضاكنندۀ آن تعهدمى كند، وجه يا وجوهى را در موعد معين، به هركس كه آن نوشته را ابراز دارد، بپردازد؛ يعنى دارندۀ آن،مالك آن شناخته مى شود.2 - سند رسمى: سندى است كه در ادارۀ ثبت اسناد واملاک و يا دفترهای اسناد رسمى يا در نزد مرجعىذيصلاح يا ساير مأموران رسمى، در حدود صلاحيت آن ها و بر طبق مقررات قانونى تنظيم شده باشد.3 - سند عادى: هر سندی كه رسمى نباشد، بر مبنای قانون، سند عادى تلقي مي گردد. در واقع، سندى كه فاقد شرايط سند رسمي باشد، سند عادی است.قانونگذار، از حيث اعتبار و آثار حقوقى، اسناد را به سه دستة رسمى، عادى و لازم ا لاجرا، تقسيم كرده است.

اسلاید 6: اسناد تجارياسناد تجاري ازقبيل چك ، سفته و برات جزء اسناد عادي محسوب ميشوند،كه از نظرمقررات تنظيم داراي ضوابط خاصي ميباشند.قانونگذار مزاياي خاصي را براي اينگونه اسناد تجاري نسبت به ساير اسناد عادي قائل شده است.

اسلاید 7: مفهوم جعل جعل در معناى لغوى: به معني ساختن، قرار دادن ،نهادن، وضع كردن، زشتى را نيكو گردانيدن، مبدل ساختن و ديگرگون كردن، آمده است. در قوانين بيشتر كشورها از جمله ايران، جرم جعل تعريف نشده و صرفاً به ذكر مصاديق، روش های ارتكاب و مجازات مرتكب آن، بسنده شده استبرخي حقوقدانان در تعريف جعل گفته ا ند: جعل عبارت از قلب متقلبانة حقيقت در سند، نوشته يا چيز ديگر است، به قصد اضرار به غير، به روش های پيش بيني شده در قانون.   

اسلاید 8: در تعريفي ديگر جعل تغيير دادن آگاهانة نوشته يا ساير چيزهای مذكور در قانون دانسته شده است كه به قصد جا زدن آن به عنوان اصل، برای استفادۀ خود يا ديگری و به ضرر غير صورت مي گيرد. حقوقدان ديگری نيز، جعل را قلب متقلبانة حقيقت به زيان ديگری در سند،نوشته يا هر چيز ديگر، به يكي از طرق مذكور در قانون ناميده است.

اسلاید 9: از ديدگاه قانونگذار: جعل عبارت از ساختن نوشته يا سند يا ساختن مهر يا امضای اشخاص رسمي يا غيررسمي،بدون اجازۀ صاحب آن و نظاير اين ها، به قصد تقلب است.همان گونه كه ملاحظه مي شود، عنصر اصلي تعاريف ارائه شده قلب متقلبانة حقيقت است. يعني هر قلب حقيقت، جعل محسوب نمي شود؛ بلكه قلب به قصد تقلب مشمول اين عنوان است.به عنوان مثال، هر حروفنگاردادگستری، ممكن است روزانه مرتكب لغزش های تايپي زيادی شود و منشي يا قاضي، ناچار به تصحيح يا تغييراين لغزش ها باشد؛ اما باتوجه به اين كه قلب صورت گرفته متقلبانه نميباشد، آن عمل جرم محسوب نمي شود.در جعل سند، بايد توجه داشت كه قلب حقيقت وقتي جعل مي شود كه مربوط به حكم سند يا مربوط به اموری باشد كه سند يا نوشته، برای اثبات يا نفي آن تنظيم شده است.

اسلاید 10: باتوجه به تعاريف ارائه شده، ميتوان گفت منظوراز جعل سند، عبارت ازتغيير يا تحريف متقلبانة حقيقت در نوشته يا سند يا هر چيز ديگر، به قصد زيان رساندن به ديگری است .

اسلاید 11: در اصطلاح حقوق، جعل را تزوير و وضع و جاعل را،مزوّر و وضّاع گويند جعل، عبارت است از ساختن امرى از روى قصد و برخلاف واقع؛ مانند جعل اسناد و ساختن سكة قلب و جعل نسب دروغين. پس جعل سند، شعبه ا ى است از جعل و جعل خود، نوعى از غش است.

اسلاید 12: جعل , جاعلبر اين اساس، به كارگيرى هرگونه اسناد رسمى يالازم ا لاجرائى كه بتوان در مقام دعوا يا دفاع بدان استنادكرد، آن هم به قصد تزوير، تقلب و غش در معامله –كه داراى جنبة مادى و معنوى جرم باشد - جعل، و فرد، بهره بردار از سند مجعول را، جاعل گويند

اسلاید 13: مصاديق جرم جعلبا استناد به قانون، در تبيين مصاديق جرم جعل،ميتوان گفت كه عبارت ا ند از: ساختن يا تغيير آگاهانةنوشته يا سند، ساختن مهر يا امضاى اشخاص رسمى ياغيررسمى، خراشيدن، تراشيدن، قلم بردن، الحاق، محو، سياه كردن يا دست بردن در تاريخ سند يا الصاق نوشته ا ى به نوشتة ديگر، يا به كار بردن مهر ديگرى بدون اجازۀ صاحبش، به قصد جا زدن آن به عنوان اصل براى استفاده خود يا ديگرى، به ضرر غير و به قصد تقلب.

اسلاید 14: تشريح مصاديق قانوني جعل(عنصرمادي جرم جعل)- خراشيدن يا تراشيدناين عمل، معمولاً با وسايلى مثل تيغ، چاقو و نظايرآن ها صورت مى گيرد؛ يعنى جاعل حروفى را با كمك اين وسايل، از روى نوشته يا سند محو مى كند. در عمل خراشيدن، جاعل بخشى از يك كلمه را از بين مي بردمثلاً با حذف حرف ن كلمه نبود را تبديل به بود مى سازد. ولى در عمل تراشيدن، جاعل كل كلمه را محومى كند؛ مثلاً نام يكى از خريداران را از سند بيع يا قولنامه محو مينمايد. 

اسلاید 15: قلم بردندر قلم بردن، لازم نيست حرف يا كلمه ا ى به سند اضافه شود، بلكه امكان دارد جاعل با استفاده از قلم، قسمت هائى از سند يا نوشته را ناخوانا نمايد يا بر روى آن خط بكشد. 

اسلاید 16: الحاقدر اين مورد چيزى به سند مى ا فزايند؛ مثلاً رقمى در مقابل چك مي گذارند يا با افزودن حرفي به كلمه، آن را به كلمة ديگرى تبديل مى كنند. براى مثال، با افزودن ي به كلمه حسن آن را به حسين تبديل مي نمايد.

اسلاید 17: محو يا اثبات يا سياه كردنمقصود از محو، پاک كردن بخش هائى از نوشته با وسايلى مثل مدادپاک كن، لاک غلط گير و يا ساير مواد شيميائى است. منظور از اثبات ،خارج كردن سند از بطلان است، مثل اين كه مهر باطل شد را از روى قبض پرداخت وجه پاک كنند. مقصود از سياه كردن، ناخواناكردنش بااستفاده از جوهر يا موادى مانند آن است.

اسلاید 18: دست بردن در تاريخ سنددر اين جا جاعل پس از تنظيم سند، تاريخ مندرج در آن را به جلو يا عقب مى ا ندازد. مثلاً تاريخ سفته را از 4/1/82 به 4/2/83تبديل مي كند.

اسلاید 19: الصاق در اين جا جاعل، بخش هائى از نوشته را به بخش هائى از نوشتة ديگر پيوند مي زند و منضم مى كند؛ به نحوى كه حالتى به وجود مى آ يد كه خواننده، آن را نوشته ا ى واحد تصور مىنمايد. براى مثال، امضائى از يك نوشته را به متن پيش نويس امضانشده ا ی، ضميمه مي كند ومى چسباند. 

اسلاید 20: به كار بردن مهر ديگرىدر اين حالت جاعل، مهر فرد ديگرى مثل مهر شركت،اداره يا فرد عادى را بدون اجازۀ صاحبش مورد استفاده قرار مى دهد و آن را در ذيل نوشته يا سند به كار مى برد.

اسلاید 21: تمام مواردى كه از آن ها نام برده شد، از مصداق های جعل مادى است؛ يعنى جاعل عملى فيزيكى و مادى روى سند يا نوشته انجام مى دهد و آن را از اصالت خارج مى كند .اما گاهى جاعل عمل مادى انجام نمى دهد؛ بلكه بدون آن كه مرتكب خدشه يا تغيير در سند شود، مطالب، منتسب به ديگران را تحريف مى كند.

اسلاید 22: چند نمونه پروندۀ موجود در مخازن اسناد ملي در زمينة جعل اسناددر مهرماه 1320 و در واپسين روزهای جنگ جهاني دوم، به علت كمبود آذوقه، اقتصاد بيمار و بازار آشفته، با انجام اقدامات اوليه و تهية پرسشنامه جهت سرشماری، مقررات جيره بندی در كشور برقرار شد. در همين حين جاعلان، با ساختن شناسنامه های جعلي، توانستند بازار جعل اسناد و مدارک دولتي را گرم نمايند. اهميت اين موضوع، مورد توجه مسئولان وقت قرار گرفت و طي بخشنامه ا ی، برای كاشفان شناسنامه های جعلي پاداش درنظر گرفتند.

اسلاید 23: سردفتر اسناد رسمى شهر قزوين، در سال 1326هنگام تنظيم سند ازدواج، برخلاف اظهارات طرفين عمل مي كرد.در سال 1308 يكي از كا ركنا ن ما لية بروجرد، به ا تها م جعل اسنا د و حوالجا ت، از دستگاه متبوعش اخراج شد.

اسلاید 24: تعدادی از پزشكان در سال های 1305 و 1306تصديقنامة پزشكي جعل كردند. على خا ن اشرف، تبعة روسيه، به جهت چاپ اسكنا س ها ى تقلبى در سال 1296 توقيف و محاكمه شد.

اسلاید 25: آمار و ارقام موجود در پرونده ها و سوابق، روند سيرصعودی ارتكاب اين جرم را نشان مي دهد و در حال حاضر، مقامات قضائى جمهوری اسلامي ايران، آمار جعل اسناد را رو به رشد مى دانند؛ يكي از مقامات قضائى كشوراعلام كرده ا ست، تنها در يك دادسرا حدود 8 هزار پروندۀ جعل سند وجود دارد.

اسلاید 26: اركان جرم جعل عناصر جعل در حقوق جزای فرانسه، عبارت اند از: قلب حقيقت، متقلبانه بودن عمل و ركن ضرری. ، در فقه اسلامي ا ز جعل تحت عنوان احتيال نام برده شده و بسته به نظر حاكم، قابل تعزير است.

اسلاید 27: انواع جعلدر قوانين كيفری ايران، جعل سند، در دو شكل اساسى، به صورت جعل مادىو جعل معنوى تعريف شده است. جعل مادى، به تغيير ظاهرى سند با استفاده ازروش هاى فيزيكى مانند برش يا تراش آن گفته مى شود و جعل معنوى، به تغيير مفاد سند اطلاق مى گردد. جعل مادی زماني تحقق پيدا مي كند كه در مدرک يا سند به صورت فيزيكي جعل صورت گيرد .به بيان ديگر، جعل مادی، عبارت از تحريف حقيقت با عملي مادی است كه اثر خارجي مادی تغيير در نوشته يا سند و مدرک باقي، محسوس و مشهود است. تشخيص جعل مادی، از طريق ارجاع امر به كارشناس صورت مي گيرد. اما گاه عمل جعل را، افراد غيرحرفه ا ی به نحوی انجام مي دهند كه با كمي دقت قابل تشخيص مي باشد.لازمة جعل مادی، انجام عمل مادی است. به عبارت ديگر، سند ابتدا به صورت واقعي در عالم خارج وجود پيدامي كند. آن گاه بزهكار با عمل خود، محتوا و مضمون ياامضای آن را تغيير مي دهد و نتيجة عمل وی در سند باقي مي ماند.

اسلاید 28: جعل معنویاما جعل معنوی، عبارت است از قلب حقيقت درمفاد، شرايط و مضمون سند؛ بدون اين كه در ظاهر نوشته يا سند، تغيير يا تحريف مادی به عمل آمده باشد. درجعل معنوی، قلب حقيقت در ذهن صورت مي گيرد و بعد در نوشته يا سند منعكس مي شود؛ برخلاف جعل مادی كه آثار خارجي و ملموسي برجای مي گذارد - احراز وتشخيص جعل معنوی بسيار مشكل است.

اسلاید 29: حقوقدانان، در تعريف جعل معنوی گفته ا ند: جعل معنوی،عبارت است از قلب متقلبانة حقيقت در نوشته يا سند كه به قصد اضرار به غير صورت مي گيرد، بدون اين كه اثر خارجي يا مادی داشته باشد. به عنوان مثال، اگر متهم پس از آن كه قاضي، اتهام را به وی تفهيم كرد، در دفاع از خود اظهار دارد: اتهام را قبول ندارم اما قاضي در متن صورتجلسه از قول متهم بنويسد اتهام را قبول دارم مرتكب جرم جعل معنوی شده است. تشخيص جعل معنوی، نياز به دلايل و قرايني خارج از متن سند و نوشته دارد؛ زيرا عمل ارتكابي، فعل و انفعالات ذهني و فكری است كه واقعيت را تحريف كرده است.

اسلاید 30: مجازات جرم جعل و بهره گيری از سند مجعول قوانين مجازات اسلامى، مجازات هائى براى جاعلان اسناد درنظر گرفته ا ست. اين مجازات ها، شامل مجازات هاى نقدى و زندان مى شود. مجازات جعل مدارک فارغ التحصيلى دانشگاه های داخل يا خارج از ايران يا استفاده از اين اسناد مجعول، به استناد قانون مجازات اسلامى، حبس از يك ماه تا3 سال مي باشد. (قانون مجازات اسلامي، مواد 523 تا 54)

اسلاید 31: مطابق قانون مجازات اسلامى هريك از كاركنان ادارات دولتى و مراجع قضائى و مأموران به خدمات عمومى - كه در تحرير نوشته ها و قراردادهاى راجع به وظايفشان مرتكب جعل و تزوير شوند- اعم ازاين كه موضوع يا مضمون آن را تغيير دهند يا گفته و نوشتة يكى از مقامات رسمى، مهر يا تقريرات يكى از طرفين را تحريف كنند يا امر باطلى را صحيح يا صحيحى را باطل يا چيزى را كه بدان اقرار نشده است، اقرار شده جلوه دهند؛ علاوه بر مجازات هاى ادارى و جبران خسارات وارده، به حبس از يك تا پنج سال يا شش تا سى ميليون ريال جزاى نقدى محكوم خواهند شد (قانون مجازات اسلامي، ماده 532)ماده 532 قانون مجازات اسلامي

اسلاید 32: جاعل و بهره برداراين امكان، وجود دارد كه كاربر سند مجعول، شخصي غير از جاعل سند باشد. براى مثال، شخصى شناسنامه جعل كند و ديگرى، از آن شناسنامة مجعول با علم واطلاع به جعليت آن استفاده كند. همچنين، ممكن است جاعل و بهره بردار از سند مجعول يك نفر باشد. در هر حال، دو عمل كيفرى مختلف واقع شده و دو مجازات خواهد داشت.

اسلاید 33: مشكلات جعل ضرر مادیضرر موضوع بزه جعل، معمولاً و غالباً از نوع ضرر مادی است. بدين معني كه انسان را در اموال و دارائي خود متضرر مي سازد؛ چنانچه سند مجعول، شخص منتسب ا ليه را در التزام و تعهد اصلي يا فرعي قرار مي دهد كه درحقيقت او به انجام آن رضايت نداده و اين خطر را به وجود ميآ ورد كه در انجام آن تعهد و پرداخت آن دين،مجبور گردد.

اسلاید 34: ضرر معنویكافي است كه جعل به شرافت يا اعتبار و موقعيت اجتماعي ديگری صدمه وارد سازد.

اسلاید 35: ضرر اجتماعيجعل به منافع خصوصي فرد لطمه وارد ميآ ورد و نيزمصالح جامعه را به مخاطره مي ا ندازد و باعث مي شود كه اقشار جامعه، حتي با تنظيم اسناد رسمي درخصوص معاملات خود احساس امنيت نكنند. جعل در سند، جرم است حتي اگر كمترين ضرر مالي وارد نياورده باشد؛ زيرا چنين عملي، در واقع اعتماد عمومي را نسبت به اسناد دولتي و رسمي به خطر مي ا ندازد. 

اسلاید 36: ابزار معنوی جعل ابزار معنوی جعل، همان امكان دسترسي به اطلاعات ثبتي موردنظر از راه های زير است:1-انحراف كاركنان ثبت و دفاتر اسناد رسمي و ازدواج وطلاق؛ كارمندان دولت، عوامل دولت محسوب مي شوند وچنانچه در اجرای وظايف محوله، مرتكب خطا، قصورو تخلفي شوند، مثل آن است كه خود دولت مرتكب آن خطا شده است. بنابراين، آبرو و حيثيت دولت را به خطر مي اندازند. بدين سبب است كه مجازات آنان در موارد مشابه، بيش از مجازات اشخاص عادی درنظر گرفته شده است.

اسلاید 37: يكي از تخلفات مأموران و كاركناني كه به اسناد و مدارک رسمي دسترسي دارند، ارتكاب جعل اوراق رسمي و نوشته ها و اسناد دولتي است. علاوه بر پيش بيني جرايم مذكور در قانون مجازات اسلامي، قانونگذار در مواد قانون ثبت، اختصاصاً به اين موضوع پرداخته است (مواد 100 تا 103 قانون ثبت).

اسلاید 38: -2دسترسي جاعل به اسناد موردنظر از طريق برخي ازسازمان ها، ادارات و دستگاه هاعموم مردم، ادارات عمومي غيردولتي ولي وابسته به دولت را نيز جزو سازمان های دولتي مي شمارند وبرای اقداماتي كه آن ادارات انجام مي دهند، همان اعتبار و رسميت وظايف مأموران و سازمان های دولتي را قائل هستند و بر همين اساس، قانونگذار، به منظوررعايت موقعيت و اعتبار اين ادارات و حفظ منافع ومصالح آحاد مردم، تقلب در علامت ها، نشان ها، نقوش و تصاويری را نيز - كه معرف آن ادارات و نشانه وعلامت اعتبار اسناد و مدارک صادره از آن مؤسسات است - جعل مي شمارد و برای آن، مجازات سختي پيش بيني كرده است.

اسلاید 39: راه های امكان دسترسي به مخازن اسناد و اوراق ثبتي و اسناد مالكيت،1- مخازن اسناد و اوراق بهادار در محل چاپ؛2 - مخازن اسناد و اوراق بهادار در نمايندگي های وزارت امور اقتصادی و دارائي؛3 - مخازن اسناد و اوراق بهادار در مخازن اوراق بهادار ادارات كل ثبت اسناد و املاک و واحدهای ثبتي؛

اسلاید 40: 4- دفاتر اسناد رسمي، به عنوان متولي اصلي مصرف اوراق؛ 5- بازكاربرد اوراق استفاده شده از طريق رفع اثر ازنوشته های آن؛ با استفاده از مواد شيميائي و نيز تحريردوبارۀ متن جعلي موردنظر در آن؛6- امكان جعل در توليد و تكثير اوراق جعلي.

اسلاید 41: روش هاى تشخيصى اسناد جعلى 1)     روش فیزیکی 2)     روش شیمیایی 3)     روش مقایسه ای4) روش گرافولوژى

اسلاید 42: 1- روش فیزیکیدر این روش معمولاً ازدستگاههای نوری استفاده میشود زیرا هرنوری با فرکانس ها و پرتوهای مختلف ، بازتاب های متفاوتی دارد .مهمترین نوری که از آن در تشخیص اصالت یا جعلیت اسناد می توان استفاده نمود نور U.V یا اشعه ماوراء بنفش می باشد . این نور زمانی که با سند یا جوهر برخورد میکند بازتاب هایی دارد این بازتاب ها مورد استفاده فنی و تخصصی قرار میگیرند. برا ی بازخوانی مطلبی که پاک شده است نیز از نور ماورای بنفش استفاده میشود .

اسلاید 43: این نور از طریق بازتاب جوهری که در الیاف وسط کاغذ (بطن کاغذ) قرار دارد امکان بازخوانی و بازیابی کلمات و مطالب پاک شده را فراهم می نماید. علت اینکه شناسنامه ها و اسناد دولتی را با خود نویس می نویسد این است که چنانچه این اسناد با مواد شیمیایی پاک شوند با استفاده از نور ماورای بنفش میتوان آنها را بازخوانی کرد زیرا جوهرخود نویس به بطن کاغذ وارد میشود ولی جوهر خودکار حالت رزینی دارد و فقط برروی کاغذ می غلتد و به بطن کاغذ نفوذ میکند.از نورماوراء بنفش برای تشخیص لومیناس اسنادی نظیراسکناس ، چک های تضمین و غیره نیز استفاده میشود. منظور از لومیناس ، نخ موجود در اسکناس و چک می باشد .

اسلاید 44: یکی دیگر از نورهایی که درکشف علمی جرم جعل مورد استفاده قرارمی گیرد نور مادون قرمز می باشد. از این نور برای تشخیص اختلاف جنس جوهرهای به کار رفته در یک سند ، استفاده می شود . مثلاً در مواردی که قسمتی از امضاء چک با خطوط متن چک برخورد نموده است دراین مورد این سؤال ممکن است پیش آید که آیا ابتدا متن چک نوشته شده است یا بالعکس که دراین خصوص چنانچه خطوط امضاء روی خطوط نوشته باشد حاکی ازآن است که اول متن چک نوشته شده و پس ازآن امضاء گردیده است برای خواندن مطالب اسناد سوخته شده نیز از نور مادون قرمز استفاده می شود .

اسلاید 45: از آنجایی که کاغذ دارای دو نوع الیاف طولی و عرضی است که واجد مقداری آب می باشند وقتی کاغذ می سوزد این آب ازبین می رود و حمل سند سوخته نیز بسیار مشکل است که برای تشخیص مطالب آن ، از نور مادون قرمز استفاده می شود. البته این تشخیص ، زمانی امکانپذیراست که کاغذ سوخته ، رنگ خاکستری داشته باشد وگرنه اگرکاملاً بسوزد وسیاه شود تشخیص مطالب آن حتی با استفاده از نورمادون قرمز نیز امکانپذیر نخواهد بود.از نور مادون قرمزبرای خواندن نوشتجاتی که با قلم خوردگی محو شده باشند نیزاستفاده می شود.

اسلاید 46: یکی دیگراز روش هایی که زیر مجموعه روش فیزیکی است استفاده از میکروسوپ می باشد. برای تشخیص و کشف تقدم و تأخر دو نوشته با یک نوشته با امضاء (در صورتی که با هم تلاقی کرده باشند ) و تشخیص دوباره نویسی حروف و کلمات ، تراشیدگی و تاشدگی اسناد و جزئیات مندرجات مهر و سربرگ اوراق چاپی ازمیکروسکوپ های مقایسه ای و میکروسکوپ هایی با درشت نمایی سه بعدی و هم چنین ذره بینی مخصوص استفاده شود.

اسلاید 47: برای تشخیص تقاطع خط ها میتوان از میکروسکوپ الکترونی استفاده نمود. تشخیص تقدم و تأخردو خط که با هم تلاقی کرده باشند نیز به کمک میکروسکوپ الکترونی امکانپذیر می باشد. امروزه فقط سه الی چهار دستگاه میکروسکوپ الکترونی در ایران وجود دارد که یکی ازآنها متعلق به اداره تشخیص هویت تهران می باشد.  

اسلاید 48: 2 - روش شيميائى از روش شیمیایی برای تجزیه جوهرها ، تشخیص اختلاف رنگ جوهرها، ترکیب جوهرها ، تجزیه کاغذها تشخیص جنس کاغذهای متعدد استفاده می گردد. آزمایشات شیمیایی عمدتاً برای ظهور نوشته هایی است که محو و پاک شده اند. از آزمایشهای شیمیایی که معمولاً انجام میشود آزمایش توفل آنالیز می باشد که دو نقطه از دو خط را برمی دارند برای تشخیص اینکه با هم تجانس دارند یا خیر ؟

اسلاید 49: آزمایش سولفوسیانورپتاسیم یک آزمایش دیگرمیباشد که بسیار خطرناک می باشد این آزمایش بیشتربرای ظهور آثار یا خطوطی که در شناسنامه ها یا اسناد رسمی با جوهر نوشته می شود به کار میرود. استفاده از این مواد باید با درصد مشخص باشد والا ممکن است منجر به امحاء سند بشود. بعضی اوقات ظهور آثارمزبور لحظه ای می باشد یعنی ظاهر می شود و پس از چند دقیقه مجدداً  پاک می شود که البته می توان در لحظه ظهور از سند عکس گرفت .    

اسلاید 50: 3 - روش مقايسه ايعلم و تجربه ثابت کرده است که هرفردی درنگارش و تحریر دارای عادات منحصر به فرد تحریری و نگارشی می باشد که تجلی و بروز این عادات را در نحوۀ نقطه گذاری ، سرکش گذاری ، دندانه گذاری ، مکث، فشار و لرزش قلم ، فواصل حروف و کلمات و... می توان مشاهده نمود.

اسلاید 51: بنابراین با تشخیص عادت های تحریری و نگارشی منحصربه فرد اشخاص و مقایسۀ آنها با اسناد و نوشتجات مورد نظرمی توان انتساب یا عدم انتساب نوشته و سند به شخص مورد نظرو هم چنین اصالت یا جعلیت نوشته و سند مزبوررا تعیین نمود. برای نیل به همین هدف و درراستای دستیابی به مهارت های نگارشی و تحریری منحصربه فرد اشخاص درکشف علمی جرائم ازدو روش استفاده می شود .

اسلاید 52:   الف)    روش خطوط و امضاهای اسکناس. ب )     روش خطوط و امضاهای متعارفی و مسلم الصدور.           

اسلاید 53: 4- روش گرافولوژىروانشناسى خط و امضاست كه از طريق آن، ميتوان تشخيص داد كه امضاكننده در شرايط عادى سند را امضا كرده يا تحت فشار روحى بوده ا ست.

اسلاید 54: برخي راهكارهای پيشگيری از جعل اسناد 1- دسته بندى گزارش ها و خروجى هاى نرم ا فزار به لحاظ اهميت و امنيت؛ دسته بندى گزارش ها و خروجى هاى چاپى سامانه، كمك مى كند تا خروجى ها و اوراق مهم آن شناسائى شود و بتوانيم تمهيدات لازم را براى جلوگيرى از سواستفاده و جعل آن ها درنظر بگيريم و اهميت آن ها را به كاربران وكارمندان گوشزد كنيم.

اسلاید 55: 2- درک اهميت امضا و مهرهاى مورد استفاده؛ با درک اهميت امضاها و مهرها، كمتر دچار سهلا نگارى، لغزش در عملكرد و آسيب پذيرى هاى مرتبط مى شويم. مهرها را در دسترس افراد و ارباب رجوع قرار ندهيم. هرگز برگه هاى خالى و سفيد را مهر نكنيم.

اسلاید 56: 3- شناسائي امضا و مهر مديران و همكاران مجموعه؛ براى شناسائى برگه هاى جعلى، ضرورى است مهر و امضای صحيح مديران و همكاران خود را بشناسيم.

اسلاید 57: 4 - انتخاب امضاهاى متفاوت براى كارهاى متفاوت؛ دليلى ندارد همان امضائى كه با آن برگه ا ی مهم امضامى شود، نامة معمولى هم - كه در دسترس عموم قرار خواهد گرفت - يكى باشد.

اسلاید 58: 5- كدگذارى امضا و استفاده از سامانة كد امضا؛ بسادگى ميتوانيم امضای خود را كدمند كنيم؛ به طورى كه تمايز آن از ديگر امضاها آسان باشد.

اسلاید 59: 6 - نظارت بر آمد و شد ارباب رجوع در محل هاى مهم بايگانى، دبيرخانه، اتاق خدمات رايانه ا ی به منظوربالا بردن ضريب امنيتى اسناد؛به هر حال محل هاى مهم و جايگاه اطلاعات و اسناد واجد ارزش، بايد بشدت تحت نظر باشد و ورود و خروج آن ها طبق سامان خاصى صورت گيرد .مجوز ورود به اين محل ها، بايد با شرايط ويژه مديريت شود

اسلاید 60: 7 - ايمن سازی گردش نامه هاى مهم؛گردش نامه هاى مهم و باارزش، به طور فيزيكى درسازمان بايد با دقت انجام و بخوبى ايمن شود. اين دسته از نامه ها را، نبايد هرگز ارباب رجوع منتقل كند.استفاده از شبكة اتوماسيون ادارى - كه فاقد گردش فيزيكى نامه هاست - به شرط رعايت نكات امنيتى درآن، در اين زمينه راهگشا خواهد بود.

اسلاید 61: 8 - استعلام از صحت اطلاعات نامه هاى دريافتى مهم؛ چنانچه اطلاعات مهمى از طريق نامه دريافت مى شود، صحت آن اطلاعات درج شده، به طور مكتوب يا تلفنى بررسي شود.

اسلاید 62: 9 - رعايت موارد امنيتى نگهدارى و آورد و برد پرونده ها؛ دستگاه قضائي، دستورالعملى براى حفاظت از اسناد و اطلاعات و ادلة پرونده هاى قضائى در سال 1385 منتشر كرد كه مطالعة آن و الگوگيری از آن، برای كلية كارشناسان و مديران بسيار راهگشاست.

اسلاید 63: 10 - استفاده از تجهيزات ناظر بر آمد و شد به محل هاى مهم؛11 - آموزش و تفهيم كارمندان در زمينة موارد امنيتى وبيان زشتي كار جعل و رويگردانى عموم از ارتكاب عمل؛

اسلاید 64: 12 - استفاده از چاپ ترام آرم سازمان در كاغذها و ايجاد تمايز و مدت اعتبار؛اين فرم ها، بهتر است كاركردى محدود در بازه ا ی ششماهه يا يكساله داشته باشند و با درج كد، فرم ها متمايز شوند. هيچگاه اين فرم ها به خودى خود نبايد مرجع صحت و درستى اطلاعات چاپ شده بر روى آن ها باشد. اين كار، شرايط جعل را سخت تر مى كند.

اسلاید 65: 13 - نگهدارى سربرگ ها و برگه هاى سازمان در محلى امن و مناسب؛بديهى است كسى كه برگه ها و فرم ها را دراختيار داشته باشد، ميتواند با چاپ اطلاعات موردنياز خود، مدركى در حد اعتبار برگه ها داشته باشد. پس، ضرورى است كه از برگه ها و فرم ها بخوبى مراقبت شود.

اسلاید 66: 14 -امضا نكردن به جای ديگری، تحت هيچ شرايطي؛گاهي در ميان اشخاص، شرايط، اعتماد و روابطي حاكم مي شود كه با رضايت كامل، امضای اسناد مهم را به ديگری محول منمايند. اين عمل، علاوه بر منع قانوني و اخلاقي، ممكن است بعدها ماية اختلافات شود و طرف مقابل، مدعي جعل امضای خود گردد.از طرف ديگر، ميزان نظارت و جلوگيری از لغزش ها بشد ت كاهش مييابد.15 - نگهداری اوراق بهادار در گاوصندوق؛

اسلاید 67: 16 - استفاده از تمام نگاشت (هولوگرام) براى گزارش ها وخروجى هاى خيلى مهم؛چسباندن تمام نگاشت (هولوگرام) بر روى خروجى چاپى و افزودن جمله ا ى كه بدون تمام نگاشت فاقد اعتبار است، ضريب امنيتى بسيار بالائى براى مدارک ايجاد مي كند.

اسلاید 68: 17 - مقايسة اطلاعات گزارش هاى چاپى با اطلاعات داخل سامانه؛ هميشه اين تصور را داشته باشيم كه ممكن است اطلاعات چاپ شده، صحيح نباشند. پس براساس يك خروجى چاپ شده، تصميم نگيريم.

اسلاید 69: 18 - تهية فهرستى براى نقاط پايانى كار و نظارت نهائي؛در نقاط پايانى، همچون زمانى كه دانشجو فارغ ا لتحصيل مى شود يا كارمند مدت خدمتش تمام مى شود، نظارت هائي درنظر بگيريم، فهرست كنيم و از كارمندان و كاربران مسئول بخواهيم، در اين نقاط به صورت خودكار آن ها را بررسي كنند.

اسلاید 70: 19 - تنظيم دستورالعمل امنيتى مطابق با نيازهاى مجموعه و حساسيت هاى سازمانى؛ 

اسلاید 71: در تنظيم قرارداد به منظوركاهش جعل، موارد زير بايد رعايت گردد: 1 - مطالعة دقيق تمامي صفحات قرارداد چندصفحه ا ی وامضا كردن انتهای كلية صفحات؛گاهي مشاهده مي شودكه قراردادی چندصفحه ا ی، تنها در صفحة پاياني امضا دارد. در چنين شرايطي، امكان تعويض يك يا تمامي صفحات ديگر قرارداد وجود دارد. از سوی ديگر، گاهي لغزش های نوشتاری موجبخسارات جبران ناپذيری برای يك و گاه هر دو طرف معامله گرديده است. بنابراين قبل از امضا، تماميمندرجات قرارداد را بايد مطالعه كرد، تا از لغزش های سهوی يا عمدی نويسندۀ قرارداد، جلوگيری شود.

اسلاید 72: 2- انعقاد قراردادهای مهم در حضور چند نفر از افراد مورد وثوق؛3 - قرار دادن نوشته های اصلاحي و تكميلي در داخل پيرابند (كادر) و امضا كردن آن به دست طرفين؛4- يكنواخت و در حد معمول بودن فاصلة سطرهای قرارداد؛ فاصله های بيش تر ازحد معمول، امكان افزودن يك سطر را در ميان دو سطر نوشتة قبلي فراهم ميآ ورد و باعث تغيير مفاد قرارداد مي شود.

اسلاید 73: 5 - مراجعه به مراكز رسمى در انعقاد قراردادها، نوشته ها و قولنامه ها؛ هنگامى كه از راه هاى قانونى اين امر صورت پذيرد، جعل در آن به مراتب كمتر است.6 - دقت كافي به خرج دادن در نوشتن كلمات كليدی و حساس قرارداد؛ جنبه های حقوقي و محاسباتي قراردادها طوری منظور گردد كه از جامعيت كافي برخوردار باشد.

اسلاید 74: 7 – برخوردار بودن متن قرارداد از استحكام لازم، از نظر فني و نبود امكان جرح و تعديل و الحاق درآن.

اسلاید 75: نكات قابل توجه در صدور چك1 - در هنگام نوشتن چك، تاريخ و اعداد را، هم با حروف و هم با عدد، به دقت در محل مخصوص آن درج نمائيم.2 - بعد از نوشتن متن، يك بار تمامي نوشته ها را بازبيني كنيم و طوری اعداد را در جای مخصوص بنويسيم كه امكان افزودن عددی مقدور نباشد.

اسلاید 76: 3 - در ته چك، تمامي مشخصات گيرنده و مبلغ را ذكر نمائيم.4 - اگر چك نياز به پشت نويسي دارد، آن نوشته را در داخل پيرابند (كادر)محصور نمائيم.5 - چك سفيدامضا به هيچ شخصي ندهيم.

اسلاید 77: 6 - در حفاظت وحراست از دسته چك بسيار كوشا باشيم و در صورت مفقود شدن آن، سريعاً به بانك و مراجع قضائي اطلاع دهيم.7 - از دادن چك های اماني، ضمانت و وديعه بپرهيزيم و در صورت ضرورت، اين امر را مستند به قرارداد نمائيم و بعد از سپری شدن موعد، آن را پس بگيريم.

اسلاید 78: نتيجه استفاده از اوراق جعل ناپذير، به كارگيرى فناورى هاى نوين رقمى و استفاده از تجهيزات و امكاناتى كه موجب افزايش سطح نظارت ها مى شود، از جملة راهكارهائى است كه از طريق آن ها ميتوان از جعل اسناد ممانعت به عمل آورد. اگر همة ما بتوانيم طوری عمل كنيم كه كاملاً به نفس خود مسلط باشيم و به قانون اهميت و اعتبار دهيم و مجبور نشويم برای حفظ منافع مادی شخصي و گروهي، يك رشتها اصول اخلاقى و قانوني را زير پا بگذاريم، هيچ نوع جعل و عمل خلافي در جامعه رخ نخواهد داد.

اسلاید 79: چندين برابر راه هاى قانونى موجود، راه غيرقانونى برای دستيابي به درآمد نامشروع وجود دارد كه بايد اين راه ها را شناسائي و مسدود كرد. هم ا كنون با برنامه ريزی ها و تلاش مسئولان، اين تفكر ايجاد شده است كه به سمت استحكام اسناد، ايجاد بانك هاى اطلاعاتى و نيز تعامل باسازمان ها پيش برويم؛ ضمن اين كه در اين راه قدم هاى مثبتى نيز برداشته شده است.بررسي های انجام شده، نشان مي دهد كه جعل اسناد،به دليل نقشي كه در ناكارآمدی و ممانعت از توسعه، برهم زدن نظم اخلاقي و از بين بردن روابط اجتماعي و اقتصادی دارد، ميبايد كانون توجه سياستگذاران ودولتمردان قرار گيرد.

اسلاید 80: براين اساس، لازم است از طريق شناسائي مراكز اصلي جعل، بشدت و با قاطعيت با آنان برخورد كرد. مديران، بايد طورى برنامه بريزند كه امكان جعل و تقلب در اسناد و مدارک وجود نداشته باشد و اين امر، نيازمند اصلاح قوانين و كوتاه كردن مسير دادرسي به دست قانونگذاران ميباشد. استفاده از اوراق غيرقابل جعل، به كارگيرى فناوری هاى نوين رقمى و بهره گيری از تجهيزات و امكاناتى كه موجب افزايش سطح نظارت ها مى شود، از جملة راهكارهائى است كه از طريق آن هاميتوان از جعل اسناد پيشگيری كرد. تبادل اسناد ميان سازمان ها و مؤسسات داخلي و خارجي، بايد به صورت رقمى انجام پذيرد تا امكان جعل اسناد و تخلفات ديگر از بين برود. به طور جدى و اصوليبايستي به دنبال اجراى طرح هاى مبتنى بر فناورى رقمى براى برچيدن بستر جعل اسناد باشيم و در اين چارچوب از همة پيشنهادها و راهكارهاى مناسب استقبال كنيم. علاوه بر ضرورت تجهيز دستگاه ها به سامانه هاى هوشمند، به منظور روان سازى امور مبادلاتي و جلوگيرى از اقدامات تقلب آ ميز، بايد بر ارتقاى دانش و آگاهى كاركنان سازمان ها در جهت ارائة خدمات مطلوبتر به ارباب رجوع، افزود.

اسلاید 81: در جهت حسن اجرای امور، شايسته است مسئولان ذيربط، به چندين موضوع مهم توجه كنند:1 - تلاش در جهت استفاده از اسناد رقمي در بين سازمان ها ومؤسسات داخلي و خارجي و حذف نظام ادارى سنتى موجود .2 - تشكيل بانك هاى اطلاعاتى اسناد و مدارک.3 – جمع آ وری آمار دقيق جعل و بررسي علل و راه های پيشگيری از وقوع آن ها - كه خوشبختانه در اين زمينه تلاش هائي در دست انجام است.

اسلاید 82: 4 - برگزاری دوره های مستمر آموزشي و توجيهي قوانين و مقررات مربوط برای كلية مستخدمان دولت.5 - واگذارى سريع امور تصديگرى به بخش خصوصى و حفظ امور حاكميتى و خوددارى از گسترش وظايف فعلى.

اسلاید 83: 6 - گفتگو با شمارى از ارباب رجوع و آشنائي با مسائل و مشكلات آنان و رسيدگي سريع به درخواست هاى آنان.7 - ايجاد روش ماشيني واحد ثبت و صدور اسناد.8 - روزآمدسازی ضوابط، مقررات و سازوكارهاى داخلى و نظارتى..

اسلاید 84: قانون مجازات اسلامي ايرانفصل پنجم - جعل و تزويرمواد 523 الي542

اسلاید 85: ماده ۵۲۳ جعل و تزوير عبارتند از: ساختن نوشته يا سند يا ساختن مهر يا امضاي اشخاص رسمي يا غير رسمي، خراشيدن يا تراشيدن يا قلم بردن يا الحاق يا محو يا اثبات يا سياه کردن يا تقديم‌ يا تأخير تاريخ سند نسبت به تاريخ حقيقي يا الصاق نوشته‌اي به‌ نوشته‌ي ديگر يا به کار بردن مهر ديگري بدون اجازه‌ي صاحب آن و نظاير اين‌ها به قصد تقلب‌.

اسلاید 86: ماده ۵۲۴ هر کس احکام يا امضا يا مهر يا فرمان يا دست‌خط مقام‌ رهبري و يا رؤساي سه قوه را به اعتبار مقام آنان جعل کند يا با علم ‌به جعل يا تزوير استعمال نمايد، به حبس از سه تا پانزده سال‌ محکوم خواهد شد.

اسلاید 87: ماده ۵۲۵ هر کس يکي از اشياي ذيل را جعل کند يا با علم به جعل يا تزوير استعمال کند يا داخل کشور نمايد علاوه بر جبران خسارت ‌وارده به حبس از يک تا ده سال محکوم خواهد شد: ۱- احکام يا امضا يا مهر يا دست‌خط معاون اول رئيس جمهور يا وزرا يا مهر يا امضاي اعضاي شوراي نگهبان يا نمايندگان مجلس شوراي اسلامي يا مجلس خبرگان يا قضات يا يکي از رؤسا يا کارمندان و مسئولين دولتي از حيث مقام رسمي آنان‌. ۲- مهر يا تمبر يا علامت يکي از شرکت‌ها يا مؤسسات يا ادارات‌ دولتي يا نهادهاي انقلاب اسلامي‌

اسلاید 88: ۳- احکام دادگاه‌ها يا اسناد يا حواله‌هاي صادره از خزانه دولتي‌ ۴- منگنه يا علامتي که براي تعيين عيار طلا يا نقره به کار مي‌رود. ۵- اسکناس رايج داخلي يا خارجي يا اسناد بانکي نظير برات‌هاي ‌قبول شده از طرف بانک‌ها يا چک‌هاي صادره از طرف بانک‌ها و ساير اسناد تعهدآور بانکي‌ تبصره: هر کس عمداً و بدون داشتن مستندات و مجوز رسمي ‌داخلي و بين‌المللي و به منظور القاي شبهه در کيفيت توليدات و خدمات از نام و علايم استاندارد ملي يا بين‌المللي استفاده نمايد به‌ حداکثر مجازات مقرر در اين ماده محکوم خواهد شد.

اسلاید 89: ماده ۵۲۶ هر کس اسکناس رايج داخلي يا خارجي يا اسناد بانکي‌ نظير برات‌هاي قبول شده از طرف بانک‌ها يا چک‌هاي صادره از طرف بانک‌ها و ساير اسناد تعهدآور بانکي و نيز اسناد يا اوراق بهادار يا حواله‌هاي صادره از خزانه را به قصد اخلال در وضع پولي ‌يا بانکي يا اقتصادي يا برهم زدن نظام و امنيت سياسي و اجتماعي جعل يا وارد کشور نمايد يا با علم به مجعول بودن استفاده کند، چنان چه مفسد و محارب شناخته نشود به حبس از پنج تا بيست سال محکوم مي‌شود.

اسلاید 90: ماده ۵۲۷ هر کس مدارک اشتغال به تحصيل يا فارغ التحصيلي يا تأييديه يا ريز نمرات تحصيلي دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي‌ و تحقيقاتي داخل يا خارج از کشور يا ارزشنامه‌هاي تحصيلات خارجي را جعل کند يا با علم به جعلي بودن آن را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت، به حبس از يک تا سه سال محکوم خواهد شد. در صورتي که مرتکب، يکي از کارکنان وزارتخانه‌ها يا سازمان‌ها و مؤسسات وابسته به دولت يا شهرداري‌ها يا نهادهاي انقلاب ‌اسلامي باشد يا به نحوي از انحا در امر جعل يا استفاده از مدارک و اوراق جعلي شرکت داشته باشد به حداکثر مجازات محکوم ‌مي‌گردد.

اسلاید 91: ماده ۵۲۸ هر کس مهر يا منگنه يا علامت يکي از ادارات يا مؤسسات يا نهادهاي عمومي غيردولتي مانند شهرداري‌ها را جعل کند يا با علم به جعل استعمال نمايد علاوه بر جبران خسارت وارده ‌به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

اسلاید 92: ماده ۵۲۹ هر کس مهر يا منگنه يا علامت يکي از شرکت‌هاي غيردولتي که مطابق قانون تشکيل شده است يا يکي از تجارتخانه‌ها را جعل کند يا با علم به جعل، استعمال نمايد علاوه بر جبران خسارت ‌وارده به حبس از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.

اسلاید 93: ماده ۵۳۰ هر کس مهر يا تمبر يا علامت ادارات يا شرکت‌ها يا تجارتخانه‌هاي مذکور در مواد قبل را بدون مجوز به دست آورد و به طريقي که به حقوق و منافع آن‌ها ضرر وارد آورد استعمال کند يا سبب استعمال آن گردد علاوه بر جبران خسارت وارده به دو ماه تا دو سال حبس محکوم خواهد شد.

اسلاید 94: ماده ۵۳۱ اشخاصي که مرتکب جرايم مذکور در مواد قبل شده‌اند هر گاه قبل از تعقيب به دولت اطلاع دهند و ساير مرتکبين را در صورت بودن، معرفي کنند يا بعد از تعقيب وسايل دستگيري آن‌ها را فراهم نمايند حسب مورد در مجازات آنان تخفيف داده مي‌شود و يا از مجازات معاف خواهند شد.

اسلاید 95: ماده ۵۳۲ هر يک از کارمندان و مسئولان دولتي که در اجراي وظيفه خود در احکام و تقريرات و نوشته‌ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غير آن‌ها از نوشته‌ها و اوراق رسمي تزوير کند اعم از اين که ‌امضا يا مهري را ساخته يا امضا يا مهر يا خطوط را تحريف کرده يا کلمه‌اي الحاق کند يا اسامي اشخاص را تغيير دهد علاوه بر مجازات‌هاي اداري و جبران خسارت وارده به حبس از يک تا پنج سال ‌يا به پرداخت شش تا سي ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد.

اسلاید 96: ماده ۵۳۳ اشخاصي که کارمند يا مسئول دولتي نيستند هر گاه‌ مرتکب يکي از جرايم مذکور در ماده‌ي قبل شوند علاوه بر جبران‌ خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال يا سه تا هجده‌ ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهند شد.

اسلاید 97: ماده ۵۳۴ هر يک از کارکنان ادارات دولتي و مراجع قضايي و مأمورين به خدمات عمومي که در تحرير نوشته‌ها و قراردادهاي‌ راجع به وظايفشان مرتکب جعل و تزوير شوند اعم از اين که‌ موضوع يا مضمون آن را تغيير دهند يا گفته و نوشته‌ي يکي از مقامات‌ رسمي، مهر يا تقريرات يکي از طرفين را تحريف کنند يا امر باطلي ‌را صحيح يا صحيحي را باطل يا چيزي را که بدان اقرار نشده است ‌اقرار شده جلوه دهند، علاوه بر مجازات‌هاي اداري و جبران خسارت وارده به حبس از يک تا پنج سال يا شش تا سي ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهند شد.

اسلاید 98: ماده ۵۳۵ هر کس اوراق مجعول مذکور در مواد (۵۳۲) و (۵۳۳) و (۵۳۴) را با علم به جعل و تزوير مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال يا به سه تاهجده ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد.

اسلاید 99: ماده ۵۳۶ هر کس در اسناد يا نوشته‌هاي غيررسمي جعل يا تزوير کند يا با علم به جعل و تزوير آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دوسال يا به سه تا دوازده ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد.

اسلاید 100: ماده ۵۳۷ عکسبرداري از کارت شناسايي، اوراق هويت شخصي و مدارک دولتي و عمومي و ساير مدارک مشابه در صورتي که موجب اشتباه با اصل شود بايد ممهور به مهر يا علامتي باشد که نشان دهد آن مدارک رونوشت يا عکس مي‌باشد، در غير اين صورت عمل فوق جعل محسوب مي‌شود و تهيه‌کنندگان اين گونه مدارک و استفاده‌کنندگان از آن‌ها به جاي اصلي عالماً عامداً، علاوه بر جبران ‌خسارت به حبس از شش ماه تا دو سال و يا به سه تا دوازده ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهند شد.

اسلاید 101: ماده ۵۳۸ هر کس شخصاً يا توسط ديگري براي معافيت خود يا شخص ديگري از خدمت دولت يا نظام وظيفه يا براي تقديم به دادگاه گواهي پزشکي به اسم طبيب جعل کند به حبس از شش ماه تا يک سال يا به سه تا شش ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد.

اسلاید 102: ماده ۵۳۹ هر گاه طبيب تصديق نامه بر خلاف واقع درباره‌ي شخصي ‌براي معافيت از خدمت در ادارات رسمي يا نظام وظيفه يا براي تقديم به مراجع قضايي بدهد به حبس از شش ماه تا دو سال يا به سه تا دوازده ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد و هر گاه تصديق‌نامه‌ي مزبور به واسطه‌ي اخذ مال يا وجهي انجام گرفته‌ علاوه بر استرداد و ضبط آن به عنوان جريمه، به مجازات مقرر براي رشوه‌گيرنده محکوم مي‌گردد.

اسلاید 103: ماده ۵۴۰ براي ساير تصديق‌نامه‌هاي خلاف واقع که موجب ضرر شخص ثالثي باشد يا آن که خسارتي بر خزانه‌ي دولت وارد آورد مرتکب علاوه بر جبران خسارت وارده به شلاق تا (۷۴) ضربه يا به دويست هزار تا دو ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد.

اسلاید 104: ماده ۵۴۱ هر کس به جاي داوطلب اصلي هر يک از آزمون‌ها اعم از کنکور ورودي دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي، دانشسراها، مراکز تربيت معلم، اعزام دانشجو به خارج از کشور يا امتحانات داخلي و نهايي واحدهاي مزبور يا امتحانات دبيرستان‌ها، مدارس ‌راهنمايي و هنرستان‌ها و غيرو در جلسه امتحان شرکت نمايد، حسب مورد مرتکب و داوطلب علاوه بر مجازات اداري و انتظامي به ‌دويست هزار تا يک ميليون ريال جزاي نقدي محکوم خواهد شد.

اسلاید 105: ماده ۵۴۲ مجازات شروع به جعل و تزوير در اين فصل حداقل مجازات تعيين شده‌ي همان مورد خواهد بود.

اسلاید 106: منابع و ماخذصادقيان ،نادعلي ،نگاهي به جعل اسناد در ايران و راهاي مقابله با آن قانون مجازات اسلامياميرشاهى، منوچهر ( 1386 ). مبانى مديريت اسناد. تهران: مؤسسة عالى آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزى.- بشارتي فر، صمد ( 1376 ). جعل اسناد در حقوق كيفری ايران.پايان نامة كارشناسي ارشد دانشگاه شهيد بهشتي، تهران.- بقائي نائيني، اسدالله ( 1387 ). كارشناسي جعل اسناد و مدارک. تهران: فرزانه. - پرچمي، علي ( 1381 )،« جعل و تزوير در قانون مجازات اسلامي » كانون وكلا. شمارۀ 177- جعفری لنگرودی، محمدجعفر ( 1388 ). ترمينولوژی حقوق. (ج 1و 2). تهران: كتابخانة گنج دانش.