حافظ

صفحه 1:
‎Poser‏ 12. حافظ 2 زندگی‌نامه ‎Peas [eas ke)‏ ‎Hele Jah 8‏ 4. افكار حافظ ‎(ae ee Pees‏ ‎nae‏ 6علاقه به شیراز : ۱ یر ‎Pet Pec ee er ys eee‏ رود : ‎ee rere‏ بزركداشت حافظ ‎Sau go> .18 2 Fares}‏ ‏9. حافظ و ييشينيان ‎ae ag‏ ل د 1 حافظ در جهان ‏پایان... 

صفحه 2:
Bear cere 

صفحه 3:
(خواجه شمس ‌الدین ا ا ۳ حافظ شيرازى) 

صفحه 4:
خواجه شمسسالدين محمد بن بهاءالدّين حافظ شيرازى ملقب ‎Spr VAY - VYV 39>) Cusll 0‏ ا ا ا ‎Caro) Bo‏ ا ‎Pere‏ ‏نامى جهان است. بيشتر شعرهاى 0 ‎ie‏ ل ا ا ا ل ان شاعران پس از خود شناخته می‌شود.در قرون هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و نام او بگونه‌ای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.هرساله ‎ae)‏ ‏تاريخ ۲۰ مهرماه مراسم بزرگداشت حافظ در محل آرامگاه 7 ‎Speer ee Diep Horie) pe Iepier eee)‏ 1 

صفحه 5:
زندگینامه اطلاعات چندانی از خانواده 9 اجداد خواجه ‎eee‏ در دست نيست و ظاهرا يدرش بهاء الدين نام داشته و مادرش نيز اهل کازرون بوده‌است. ‎SP)‏ ا ا ل ل ل اك اندكى از زندكى شخصى و خصوصى او يافت م ىشود. آنجه از فحواى تذكرهها به دست مىآيد بيشتر افسانههايى است كه از اين ا ا ا ا 0 آنچه با تکیه به اشارات دیوان او و برخی منابع معتبر قابل بیان است أن است كه او در خانوادهاى از نظر مالى در حد متوسط ا ا ا ا ا ‎Pal Reever‏ ‎eee Teh)‏ ا ا 2 متوسط جامعه بوده‌است.) در نوجوانی قرآن را با چهارده روایت وا ی اک 

صفحه 6:
در دوران امارت شاه شيخ ابواسحاق (متوفى 08/ا ه. ق) ‎piel epi e‏ ل ا ل ل 2 کرده‌است. (در ‎et)‏ ۱۳ 3 «خسرواء دادكراء شیردلاء بحرکفا / ای جلال تو به انواع هنر ارزانی» شاه ‎te moreu MeN Cs‏ ا ل ‎fell epee err‏ ‎et were mS PIs EC!‏ ۷ كه سه سال در دربار مشغول است. شاه مسعود تنها | 7 ‏ا ا ل‎ vere py | Cr CCEE) Eper Cy ‏اين رو مىتوان دريافت كه حافظ از اوان جوانى در دربار‎ ‏شاغل بودهاست). علاوه بر شاه ابواسحاق در‎ 

صفحه 7:
0 eels ce Rrrore UB] Foe teers Occpee Pera s Panes | ral era ey ‏منصور و شاه یحیی نیز راه داشته‌است. شاعری پیشه اصلی او نبوده‎ Perrin ‏ا‎ ole In 1a ovr) ‏می‌شده‌است. در این خصوص نیز اشارات متعددی در دیوان او وجود‎ ‏دارد که بیان کننده اتکای او به شغلی جدای از شاعری است, از جمله‎ ‏در تعدادى از اين اشارات به درخواست وظيفه (حقوق و مستمرى)‎ 000 ‏ا ا ا ا ا‎ 00 ‏ا ا ا ل ا ا ا ل‎ ce ‏ق و دکتر قاسم غنی آن را در ۷۱۷ می‌دانند. برخی دیگر از محققین‎ 9 ‏ه. ق تخمين موزنند. آنجه مسلم است ولادت‎ 7٠١ ‏اين سالها و حدود‎ ‏او در اوایل قرن هشتم هجری و بعد از ۷۱۰ واقع شده و به گمان‎ ‏تا‎ 

صفحه 8:
در مورد سال درگذشت او اختلاف کمتری بین مورخین دیده می‌شود و به ‎ree) mown) it ie a Glarole etea ett‏ 00 Pierre Clear ear MA Agree) Recline rec) Proc sper en (Ce WON eerie) Werle ‏ال‎ ‏تاریخ به عنوان سال درگذشت خواجه قید شده‌است. محل تولد‎ ال در رن ال بر ری ات ی روايت است هنكامى كه قصد دفن حافظ را داشتندء عدهاى از متعصبان با ‎shat‏ ا ل ا ل ا ا ‎yeter rae |e vy‏ ل ا 0 ‎Sree) PGi) ATES Tey fit se (Pes een nr‏ قدم دريغ مدار از جنازة حافظكه كرجه غرق كناه است, مىرود به ‎oe‏ ا ا ا 3 5 

صفحه 9:
را ل ‎Seri aan eee ea ene ey meses le‏ ‎Lee rr el PR ERD Tg TORIES ia Co‏ مشتاقان شعر و انديشهةاى حافظ را از اطراف جهان به اين مكان م ىكشاند. ‎ile ask os lal pie lols >‏ با زيارب أرامكان ‎bal‏ ‎orien‏ ل ل 0 بارگاه امامان په‌کار می‌رود به‌خویی نشان‌گر آن 00 ‎autas‏ را ‎abel‏ ا ار می‌روند و در کنار آرامگاه حافظ په نشان احترام, کفش خود را 0 پای بیرون ‎IDG EP aCe STS‏ 1 ‎tues Ree Aeterna‏ يرويز ناتل خانلرى(سال ‎)١1/0‏ بر سر تربت ما چون گذری همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد شد 

صفحه 10:
يوان حافظ كه مشتمل بر حدود - 72 چند قصیده, دو مثنوی, چندین قطعه و تعدادى رباعى است, تا ‎eres‏ بیش از جهارصد بار به اشکال 9 ل 000 فارسی ‎ule> Rte 165) OS‏ به‌چاپ ‎a‏ ‏رسیده‌است. شاید تعداد نسخه‌های ساده یا تذهیب شدة آن در کتابخانه‌های ۳ ما 00 

صفحه 11:
حافظ را جيرهدستترين غزل سراى زبان فارسی دانسته‌اند موضوع غزل وصف معشوق. می و مغازله‌است و غزل‌سرایی را باید هنری دانست ادبی, که درخور سرود و غنا و ترانهيردازى است. با آنكه حافظ غزل عارفانة مولانا و غزل عاشقانة سعدى را ا اا ‎shew‏ ا | ا ا ال 0 حافظ از اين راه به غزل داده به ميزان زيادى از ساختار 0 تأثیر گرفته‌است, که آن را انقلابى در آفرينش 0 ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ به قرآنی که اندر سینه داری 

صفحه 12:
رباعیات 9 ۰ برخوردار نيستند اما در انتساب برخى از انها ترديد زيادى وجود ندارد. در تصحيح خانلرى از ديوان حافظ تعدادى از اين رباعيات اورده شده كه ده رباعى در جند نسخة مورد مطالعه او بودهاند و بقيه فقط در يى نسخه ثبت ‎(pry)‏ ا ل ۱ رباعيات حافظ مى نويسد: «هيجيك از رباعيات ‎SCC a ye Fy) oe‏ 02 orp ‏لمي لالص بصم عي‎ = ۳ ree 

صفحه 13:
ل تا را ار ‎Se SS‏ نقش اساسی و عمده‌ای را در بیان و انتقال پیام‌ها و اندیشه‌های ‎ep ecup Coc] NC Da Dede trite) Yeon mS EN Sorat Se‏ | ‎wills lp eon aoe A es oll‏ از سدهٌ ششم و با آثار سنایی و عطار و دیگران آغاز گردیده آشنا شد. ‎ihe ae)‏ ا ‎Pras Pie eel ereem‏ چون رند و صوفی و می اشاره کرد: Sle Uae ‏سس با را‎ Gly bes 3 ‏ميوشان‎ در این خرقه بسی آلودگی فست ل ا 0 در این «صوفی»وشان دردی ندیدم که صافی باد عیش دُردنوشان 

صفحه 14:
رند: شايد ۱۳ دشوارياب اد ‎ap) oe‏ اشعار حافظ يافت نشود. كتابهاى لغت أنرا به ‎eS yj ۳2‏ بی‌بای: لاابالى, و منکر شرح می‌دهند, ولی حافظ از همین کلمة بدمعنی. وازه پربار و شگرفی آفریده‌است که 0 دیگر فرهنگ‌ها و در زبان‌های کهن و نوین جهان معادلی نداشته باشد. اهل كام و ناز را در كوى رندى راه نيست رهروى بايد جهان سوزى ته خامی بی‌غمی ‎eel‏ ی عالمی دیگر بباید سات وز نو اد 

صفحه 15:
صوفی حافظ, همواره, صوفى را بهبدى ياد كرده و اين به سبب ظاهرسازى و رياكارى صوفيان زمان او می‌نگرند. نقد صوفی نه همه صافی 55 ‎aval‏ أى بسا خرقه كه مستوجب اتش باشد 

صفحه 16:
می با پس جگونه کسی که به حافظ فرآن بودن هوس ياد كرد ؟ يس او از اين كلمه مجازنا به راهى براى بيان معرفت و علم و شوق و ‎ee bee ee‏ یاد مکند ‎Pa Pees)‏ ل ا ا ا ا ‎PEC‏ ‎ee he AN oy ise Sve os el pelle‏ وتا بو 

صفحه 17:
‎Mure Tey‏ ا 00 اي ا ‎ey ee Peed‏ ا 0 او هيجكاه ‎hier tn)‏ | نکرده, ولی از آن‌جا که به ژرفی و با پرمعنایی زیسته‌است و چون سخن و شعر ‎ca Aes‏ ل ۱ او اینه‌دار طلعت _ و طینت فارسی‌زبانان گردیده‌است. ‎lire pm 41S pir> 2S you pilei gus Li lo‏ 291 ‎0 Ca Ce Tare vp tp Hr Uy Cig ee emery 

صفحه 18:
يكى از بابهاى عمده در حافظ شتاسى مطالعة كمى و كيفى ميزان» ‎aol RO PUL Sceny‏ ا ا | ‎areas] eC epeee epee Pre reer Steers A pie Cpr renee‏ ‎PoE OS i at Mote NE)‏ ‎sheen‏ رز ‎oes‏ ار ار را و از نظر يكتا بودن هر جند حافظ قالبهاى شعرى استادان بيش از خود و شاعران معاصرش ‎Sows) Yr renee | rire Ce amure ey‏ 1۱7 خسرو, خواجوی کرمانی وسلمایی دارد 00 peered Srey Cet merle Tae Simoes) ‏ال ا‎ Te PRO) O RCSL SMe) tL otis Sse) ‏بنويسند. بيشتر شارحان حافظ از دو قلمرو بزرك زبان و ادييّات فارسى,‎ 0000 ‏ذخ ال ا ا ا‎ 

صفحه 19:
تبحر حافظ در سرودن غزل بوده و با تركيب اسلوب و شيوه ا ی و ا و عراقى است اما با تمايز ويزه به نام خود او شهرت دارد. ‎(Fob d ۷ epee‏ د ‎aie Chae ie he wt G‏ Ser ee) eer ec enya (oven reese كزل سرائف حافظ يدان ‎See‏ تراك زر و باكشكرى علد ار باد ا ا اه چوشعر عذب روانش زبر کند گویی هزار رحمت حق بر روان حافظ باد 

صفحه 20:
كوته نابغه‌ترین ادیب آلمانی» «دیوان غربی-شرقی» خود ۳ رس ‎peti‏ «دیوان حافظ» سرود و ‎bas‏ ان آن را با نام «حافظنامه» به اشعارى در مدح حافظ اختصاص ‎aS lo‏ ۳ انها می‌توان به دو شعر زیر اشاره کرد: حافظا, در غزل‌هایت می‌شنومکه شاعران را بزری داست‌ای برکر که ایی پاسحی فراخورت موادهم :بزرگ اویی است كه این سپاس ‎a‏ ‏بزركداشت اوست. 

صفحه 21:
خود را با تو برایر گرفتن. حافظاراستی که ديوانكى ا ام 20 شتاب و خروشانبه ‎Ieee‏ ا 1 ‎Cte ۳-9‏ 0000 .ان و دمى لست آقیاتوس درهماس پشکند ولی این تجته‌بید بوده چنان به پیش می‌راند.در غزل‌های سبک‌خیز و تندآهنگ ‎poets‏ سيال دريا است,و فوران كودوار آتش نيز.و كدازهها مرا در خود غرق ا ا ا ا می‌آکند و ار 7 د.مگر نه آن‌که 

صفحه 22:
۱ ‏ا‎ peer] Fi ۳7 ‏حافظ, از شور به‌هم چشمی‎ ‏شریکیم و وفادار و سهیم‎ ae ب ‎FOND‏ ‎eee SL SCO SE cea ole d‏ هم کنم فخر بر این زندگی شعر و شراب شو كنون با شرر اتش خود نغمهسرا! گر چه پیری. دل پرشور و جوانیست ترا 

صفحه 23:
| لا ی 0 lege lc rere FC ee) be Ep | Cer nee ‏ديوان «اندرزها و حكمتها», يكى از شعرهاى خود را با‎ a Ae CGNs Giga ‏را‎ eo Al 00 7 ۱ ‏ا ا‎ ‏که روزگاری ققنوس بوددر‎ 00 neler cree) pt] her) ‏ضيافت توستموشى كه كوهى را بزادخود كويا توييتو همهاى:‎ ‏تو هیچیمیخانه‌ای. می‌بیققنوسی, کوهی و موشی,در خود‎ ‏فرو می‌روی ابدی,از خود می‌پروازی ابدی,رخشندگی همة‎ ‏ژرفاها,و مستی همه مستانی- تو و شراب؟‎ 

صفحه 24:
۰ esa Fee Cade redone ter amelie Pale wet ‏ه حافظ‌شناسی داشتند.‎ 0 ao ‏قابل‎ ‏اولین پزوهشکر عربی که کتاب درباره حافظ‎ creer er er on ‏توشت‎ ‏كتابى به نام حافظ الشيرازى شاعر الغناء‎ ‏ماد ا لعب را تا‎ ‏آندیشه‌های ۱۹ بر او پرداخت‎ 

صفحه 25:
‎or ie ۲‏ و ‎a‏ ا ا ا ‎ay‏ ‏آم ‎berpeoerrey)‏ 00 2 است که حافظ سرسخت و بی‌باک به مبارزه با ا ل لك ‎el‏ ‏ارمانی افریده. آشنایی حافظ با ادبیات فارسی و عرب بر اشنايى او از دين اسلام - که کتاب اصلی آن قرآن به زبان عربی است - افزود و ‎ae ۳‏ رب آزاد اندیش کرد به گونه‌ای ل لم م 9 ‎ ‏9 3 ما اميم السو ل 

صفحه 26:
شهور است که امروز در خانة هر ایرانی یک دیوان حافظ یافت می‌شود. ا ا 0 BIER TE Rea na ep ener rere Se ser is sr reise ‏می‌گيرند. برای این کار, یک نفر از بزرگان خانواده یا کسی که بتواند شعر‎ Sie ST ae SG ra ‏می‌گیرد ابتدا نیت می‌کند. یعنی در دل آرزویی می‌کند. سپس به طور‎ ‏ای لكر ی و ای‎ 1 ‏را‎ tne ores كرفتن فاتحهاى مىخوانند و سيبس كتاب حافظ را مىبوسند, آنكاه با ذكر ‎meee creem pie) tr or]‏ ا 000 Foe regret ap rere gee Tester c eee rerrrs) fo) rib od pe ot |e one ‏مىكويد و بر اساس بيتى از شعر حافظ او معتقد است كه هيجكس زبان‎ 

صفحه 27:
ز سر غیب کس آگاه نیست قصه 9 اعد كدام محرم دل. وه در اين حرم دارد 

صفحه 28:
اه لا زا ره و اش واه ری ام مر ‎le eel‏ سره رم ‎jl sired .ai9)5 513 orlaiwl 2,50‏ 7 حافظ كستردكى مطالب ذكر شده در يى غزل اوست؛ به كونهاى كه ا ل ا ا ا 0[ ‎CE ape iy‏ ل 6 ‎eh een er IE‏ ۳ ا ‎Serine (tee‏ آن می‌یابد و فرد فکر می‌کند که حافظ نیت او را خوانده و به وی را ای بقيه غزليات او نيز كلمات يا جملاتى همخوان با نيت صاحب فال وود دارد: 2 | errr Se ADSI ire epi tle 

صفحه 29:
از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش زده‌ام فالی و فریاد ايك مىايد 

صفحه 30:
ا ل ا ا توا اه را ‎oS‏ ‏روتدكان راه 0 ‎wale]‏ خرقهداران و ۱0| بودند كه بويى از عشق نابرده ‎ru‏ ‏تندخویی شهرت داشتندو پای از سرای طبیعت بیرون نمی‌نهادند. صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد ار نقد صوفی نه همه صافی بیغش باشد ار ار ار 

صفحه 31:
در برابر صوفی, حافظ از عارف با نیکویی و احترام يادكرده_.وق ديكران مورد استفاده ‎abs‏ 7 حافظ در اين مبارزه به كسى رحم نمی‌کند شیخ, مفتی, قاضی و محتسب 1 2005106 aieS 9 ans raibl, bab wy ‏حساس به مسائل وجودی انسان می‌دانند که‎ ازادانديش است و دروغستيز و ضدخرافات. 

صفحه 32:
حافظ درباره عشق الهى كه موضوع غزلهاى عرفانى اوست, صحبت می‌کند. در مورد عشق انسانى هم وقتى از معشوقان جسمانى و مادی صحبت می‌کند, خاطر نشان می‌کند که عشق وی همچون امری است که به یک سابقه ازلی ارتباط دارد. در غزل‌های عرفانی حافظ, عشق مجازی همچون پرده‌ای به نظر می‌آید كه عشق الهى در وراى أن ينهان است 

صفحه 33:
Cres lend drs Mens ا‎ TEs coal cl et) wily era ee 1 Oe ‏ا‎ RG il cc ‏ل‎ ۱ ee gam ibe ae precy (e ‏ار‎ bleu So ih SU nit ery JT Fie ar Peed se Hib oN Fede ae eg bun tals Ae ‏التشيكى حاقط د تراز ار دو متظر‎ a Ped oe] ESAs ive ee deel eta JHE OP ae arene eee Renney ‏ا‎ ‎6 et Sete) ee precy 

صفحه 34:
0 Sy CRC ISU sP Ie ner ewer ken hee seer Clee 0 EC rene cen Ce ‏ا ا‎ eae ce Sire rere Ses ee Cie nore bina Dra eee ted ‏ما با كمال آسايش و راحتى روزكار کار می‌گذرانیدند.‎ De ose es ‏لس اس ل ا‎ eee ea coil reve eee rere ‏در أزاديهاى اجتماعي مخير مىداشت. شيراز در بك زمينى هموار ينا شدم‎ 1 ‏را را ا‎ ‏ل‎ eer eats te dhe sir iytgie, Pease ere ee usher igaar ‏ا‎ ecm Garrity ‏ی‎ ‏هم از ثروت بهره داشت و هم از دانش. او از حافظان قرآن بود و در همین‎ 0 

صفحه 35:
با يورش محمدمبارزالدين حكمران كرمان ويزد به شهر شیراز ز سلطنت ابو اسحاق در هم پیچیده شد و این واقعه در شعر حافظ بازتابى اس انگیز دارد- 0 ‏ا ا ا‎ tal erp) ‏اشعاری حاکی از خشم شاعر را به دنبال دارد.‎ ۱ ‏حافظ اغلب او را «محتسب» مىنامد و از اينكه ازادى و‎ ‏امنيت مردم را ضايع كرده حافظ در انديشه آزاردادن‎ ‏اوست. ازاين. جهت برخلاف عقيده محتسب به سرودن‎ | می‌پردازد. 

صفحه 36:
۱ تلاش می‌کرد تا اینکه شاه شجاع پدر ریاکارش را کور کرد و خود به جای او نشست دوران حکومت شاه شجاع دوباره آزادی و شادمانی مردم را به دنبال ‎ce Lar ore)‏ ۱ Rote -motester to) api peri r CC nteyere) Carer So per Tp ne ‏سرسبز و مناظر بدیع و باغات دلگشای شیراز بود. بهار شیراز و عطر دل‎ ‏را را‎ BE oi Ae a [nual ‏بودند و انواع میوه هاکه در خاک شیراز پرورش می‌یافت دل از بیننده‎ 1 ‏را به طرف خود می‌کشانید.‎ ‎ee‏ ا ای ای ار نمی‌داد. در بین تفرجگاههای شهر یکی «تکیه سعدی» نزدیک سرچشمه ‎Ete ee on Gall aoa is‏ 

صفحه 37:
ار از ان ات رز را ‎alos june‏ بهار باصفاى شهرش «نسيم روضه» شيراز را بدرقه راه مسافران مى كند. ‎tare‏ ل ال ا ل ال شیراز بر نکند و به سفر طولانی نپرداخت و يا اک سفری رت ۹ ۳۹( نبوده‌است. ‎Sse acre re Cree ev Sere le Semele ye iee rT) 

صفحه 38:
بلکه عمر خود را در شیراز ز که از صفا و زیبایی از اه ‎AS)‏ 0 بود, صرف نمود. ‎Peep)‏ ‏طبيعت و روانى طبع شاعر نككرش عميق او را در محيط بيرامون خود عجين كرده بود. لذا با نگاهی دقیق به مجموع عغيبكويى نكرده, ‎us‏ ‏زر کب رت را ار ارت و چون سخن و شعر خود را از عشق و صدق ‎esse ere sce ng‏ 9 ROW" [SUB yCSU lH preety Lire merce sy 

صفحه 39:
بيستم مهرماه برابر با يازدهم اكتبر روز بزركداشت ا 9 جشن ها و برنامه هاى ملى و بي نالمللى فرهنگی ‎Coes‏ در شیراز 0 جهان بركزار می شود. این روز در تقویم رسمى جمهورى اسلامى ايران با عنوان روز بزرگداشت حافظ ثبت شده است. عمده برنامه های این روز شامل شب ‎Tp‏ ‏الا اسه لط لالس ور م زد دیوان های شعر حافظ, نورافشانی و غیره می 

صفحه 40:
در كل در معناى كسترده ى شعر حافظ تنها معنى هاى لفظى را نمى توان استفاده كرد و ا ا ل ل 1 

صفحه 41:
پایان با تشکر از ۱