خانه صلح جو تبریز

صفحه 1:


صفحه 2:
طرح مرمت و احیاء خانه صلح جو (تبریز) 

صفحه 3:
تقدیر و تشکر با ماس و قدری از تام نا استاد عقوب زده که مرست را ممینن ره ما معرقى كردند و دیدگه چدیدی ان را در ماه وجود آورد وبا مامی کاستی ها و نواقص دانشجويان و دانشكاه در طول ترم صبورانه ما را در تهيه و تنظيم لين بروه راقتمابي نمودند؛ اد که لب پوه در خور سیاس و قدردانى هر جند اندك أز زحمات استاد بزرگ و محترممانجتاب قای مهندس بعقوب اموفوع ملعت لقي ور 

صفحه 4:
جهار زلزك مهم تبر فصل دوم Gee شناخت و معرفی بنا 

صفحه 5:
مجموعه عملکردهای الگوهای موجود در خانه صلح جو دسترسى شرق ينا ب 3 دسترسی شملی بل موقعیت شهر تبريز و بنا be gala 9 دسترسى و ورودى فضاهاى داخلى ...... EI hee mn pe ad مباتى نظرى فهرست متابع و ماخذ - 5 9 ۳ مسيم 4 a ۵۵ 3 

صفحه 6:
فصل اول 

صفحه 7:
نفشه شهر تبريز در سال +45 هق برابريا ‎5٠٠‏ دش؛ اين طرح توسط يك سياح ترك به صورت مينياتور نقاشى شده و امروز در موزه توب قابو سراى استانبول نكهدارى مى شود 

صفحه 8:
موقعیت جفرافیانی تبریز شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی در قسست شمال غربی کشور ایران واقع است و یکی از فدیمیترین و مهمنرین شهرهای | رقی) بر گوشه شمالی شرقی دشتی با قرر گرفته است این دشت محصور در ميان كوهها و تبه ها می باشد ."این شهر در موقعیت (۳۸ درجه و ۸ دقبقه عرض شمالی و ۴۶درجه و ۱۵ دقیقه طول به وسعت ۳-۰ كبلومتر مريع برقع تقریبی ‏ ۱۳۵۰ متر از میج با شیب ملایمي تا دریاچه ارومبه در منرب دامه می یبد . بلندترین کوه تزدیک بهتبریز سهند است که در ۵۰ کیلومتری جنوب آن قرر گرقته است‌بین سهند و تبريز تبه هاثى به لرتفاع. ۵ متر رکه شده که پتیق (داغکوه سوخته),خوانده می شوند* ۱ تبريز از شمال به شهرستان مرند و اهر, از جنوب به شهرستان مراغه و هشترود, از مشرق يه شهرستان سراب و ميانه و از عفرب به درباجه اروميه محدود لست - مشرق أبن شهر با يدضى از علسله على كوه سرخاب بسته و قسمتى به نام جبال رفيعه و عقبه مشهور سمت هه است و منظر أن دريلى (( خجست )) كه اكنون (( شها )) نويستد و به نام روستای کوچک که بدان عقبه است. ine set agg gal 

صفحه 9:


صفحه 10:
مينورسكى در رابطه با موقعيت جغرافيائى شهر مى نويسد: (( تبريز در گوشه شرقی جلکه رسوبی همواری واقع شده است که مساختش تقریبا ( ۵۵ < ۳۰ کیلوفتر مربع می باشد. اين جلگه شیب ملایمی بسوی ساحل شمال شرقی دریاچه ارومیه دارد و بوسيله جند رودخانه آبيارى مى شود كه مهمترين آنها آجى جاى است كه از سمت جنوب غربی کوه( سبلان) سر چشمه ‎CC AS aes ne Seay sa gles ow Ge a es ceed ey ee‏ است از سمت چپ به تلخ رود ملحق می شود ارتفاع اطراف مختلف تبژیز زيتعلى ( زيارتكاه رود ( میدان چای کنونی ) که در وسط شهر چاری را طبق جفراینی روسی می توان ۱۳۵۰ تا ۱۵۰۰ متر دانست در تاحيه شمال شرقى شهر , كوه عينعلى عون بن على و زبد بن على). به جشم مى خورد كه ارتفاعش ‎18٠١‏ متر و به متابه رشته است كه شلسله جبال قراجه داغ را كه در شمال و شمال شرقى واقع شده به دامنه هاى كوه سهند كه مرتفع ترين قللش در حدود 5251 متر مي ياشد . متصل ای کند .۳ یرسکی :۱۳۳۷ ۲و 1۳ 

صفحه 11:
نقشه شنهر تبریز درسال 1297 ۵- قمری برایر با 1257 م- شمسی 

صفحه 12:
ه بهلول و باباغى مى باشد كه بين كوه بهلول و سرخاب واقع شده و همچنین می تون به بكه جين از ديكر كوهاى شمال تبريز كه آجى جاى (تلخ رود) بين آن و كوه سرخاب جريان دارد, اشاره نمود. در مشرق شهر تبريز كوه کم لرتفاع سارى داغ زرد وم قرار گرفته است. در نقط بسیار نزدیک شهر دو معدن این توجهی وجود درد که یکی نمک و دیگری طلست . مدت مدیدی است که استخراج زر موقوف شده است . چون معلوم شده است که عایدات حاصله به زور مخارجش را تکافو می‌کند و مردم متقاعد اشن اند كه ميجكونة تقس در أن متصور ليست" زا عر لجس لم1 علامه دهخدا در رابطه با معادن تبریز می تویسد: امعادن زغال سنگ در حومه جنوب خاوری شهر ۲- معادن زرنیخ در حومه خاور تبریز ee URN pa igs ee as gs ey ۴ معین خاک وس در قرید لین از دهستان سهند آباد كه براى تهيه ظروف سقالى بكار مى رود, بعاوه ذاراى منابع زير زمينى ديكرى هم مى باشد كه هنوز اقدام به استخراج آنها نشده است, مانند طلا- مس, زغال ستك, نقت ”13 فرهنك مسغناء ۱۳۳۵ ۳۱۶ 

صفحه 13:
ترس ‎gee‏ 

صفحه 14:
1 3 

صفحه 15:
واما یکی از تکات مهم و جالب توجه در مطالعه جنرافییی شهر تبریز رودخانه های مهم جاری در آن می‌باشد دکتر مشکور در این رابطه چنین می نویسد . (1 بزرگترین رود تبریز آجی چای با تلخه رود است که از اجتماع چند رود تفكيل ع2 دد بطول . ۱۶۰کیلومتر از كوههاى سبلان سرجشمه مىكيرد. و مسير آنها از شمال به جنوب است. این های بين كوه سرخاب و بكه جين از شمال تبريز و بخش اسكو مى كذرد و به در شاردن در مورد آجى جاى مئ نويسدا((نهرى ديكر هم در جانب شمال شهردر مجاورت آن (مهران أبهناى آب اين رود(أجى جاى) در فصل بهار تا ييز از رو .يعنى شور و نمكين مى باشد)» Gang teen) اجه رتیه من برد ۳ جریان دارد. انه سن پاریس هنگام زمستان کمتر نیست, نام آن آجی: 

صفحه 16:


صفحه 17:
won ae 

صفحه 18:


صفحه 19:
اب وسار هيم از نظر تقسيمات اقليمى. اقيم يران به جهار كروه تقسيم مي شود : الف اقليم معتدل و مره و شك( فلات مركزى ) و اقليم كرم ( سواحل جنوبى ايران ) تقسيم شده لست . كه منطقه تبريز در كروه اقليم خصوصيات عمومى اين اقليم ( لقليم سرد ) به قرا امل مى شوندي توجه يه إينكه کوهستاهایفربی که دامته هاى غريى رشته كوههاى مركزى ايران ره سای بت هو ا در امه های خود نکه میداند از ويؤكيهاى لين سلسله كوههاى غربى جون سدى مائع نفوذ هواى مرطوب مديتائه به اخل فلات ايران شده ور قليم . كرماى شديد درة ها در تليستان و اعتعال أنها در فل ومست شدت تابن أفتاب در تلبستان اين منطقه زياد ودر ؤمستان سیر کم ست. وستلهای وی ,سرد و مخت رود و جبی ماه سل ومینپوشیده بخ هدر مسر ین مق ف تا اواخر فروردين ماه آدامة مي بابد مقدار يارد اسرما ازاوليل أذر مله شروع. ‎seat‏ ‏أن در اين اقليم قرا qe 

صفحه 20:
de 

صفحه 21:
حرار جلكه تبريز قلمروبى مرتفع و كوهستانى با أب و هواى سرد و خشك است كه از زمستاتهاى طولانى و سرد و تابستانهاى كوتاه و برخوردار اسث. موقعيت تويوكرافى بستر طبيعى شهر تبريز و استقرار أن در در وسيعى كه از تمامی جهات به جز غرب و شمال غربى به شيبهاى تند و وههلى پیا ون محدود شده اسث, موجب كرديده تا اين شهر علاوه بر تبعيث از خصوصيات اقليمى ناشى از موقعيث طبيعى جلكه تبريز. تا حدودى تابع كيفيت خاص موقعيت بستر شهر نيز باشد. معدل ده ساله ( ۸۵ -۱۹۷۶ ) درجه حرارت هواى شهر تبريز نشان مى دهد كه مدت سرما در تبرز بسیار طولای است و حدوه پن مله ( آيان #ا اسفن ) از سال رط هر يرجى كيرد سرما ازمل نومير ( آبلن) شروع مى شوم جر ماههاى دسامبر زانويه و فوريه (أذر. دى. بهمن ) به ويزه ماه زانويه (دى) شدت مى يابد و تا اواخر ماه مارس ( اسفتد ) ادامه بيدا مى كند. معدل ده سالهتعدد روزهای بخبندان در ماههای فوق به ترتیب باب ‎,٩‏ ۲۴, ۰۲۹ ۲۳, ۱۳ روز و معدل ده ساله متوسط حرار ت ميزان رطوبت تسبى در ساعت. ۰۳۰ ۶ صبح در مدت ده سال فوق از حدافل ۴۴۱۸ درصد در ماه اوت (مرداد) تا حداکتر ۳/۷۹ درصد در ماه دسامبر(آذر )و معدل شش سالهمیزان رطویت نسبی در ساعت ۱۲:۳۰ ظهر از حدافل ۵۱۲۰۰ درصد سپتامبر ( شهریور )تا حداکثر ۷/۶۴ درصد در مه ژتویه (می) در توسان بوده است.تفیبرات شش ساله متوسط مبزان رطویث در ماههای مختلف سال که ناشی از نوسانات شدت تطیبر در طول سال است, نشانگر آن است که میزان رطوبت نسبى شهر تبريز با سر شدن هوا و کاهش شدت تبخیر از ماه اکتبر مهر) لفزايش مى يابد و متوسط روزائه آن خرها + ژوئیه (خرداد) کاهش پیدا می کند. و متوسط روزانه أن در ماه اوت ( مرداد) به حداكثر 1/76 درصد مى رسد. ميزان حداكثر و حداقل رطوبت نسبی در ساعت ۶:۳۰ صبح در علی شش سال فوق بهترتیب برابر 8 درصد ( زانوبه 1541 ) و 71 ذرصد ( اوت 191/8 ) ميزان خداكثر «حداقل. رظویت نسبی در ساعت ۱۲:۳۰ در علی. غن سال به ترقيب برابر ‎1١‏ درصد (زانويه ‎154١‏ و ۱۵ ) درصد (دسامبر ۱۹۷۹ ) بوده است. هه 

صفحه 22:


صفحه 23:
ارش موقعیت طبیمی درهتبریز و کوههای مرتفمی كه لين ذره را در ميان كرفته لند و جبهه هواى سرد كه همه ساله از شمال غربى آذربايجان در جلكه قبريز جريان مى يلبد تاثيرات مشخص در ميزان بارتدكى لين جللكه به جاى مى كذارد . ين جبهه عوك سرد تله ‎alee ee cpl‏ للست 55 وارد لين منطقة فى شوم هو فصل زمستان از مركز فلار زياد اروها ب علق جنوب شرفي به رس ار و درياى سياه جم حلراى غذار كبو هستبدر مقمار ريلد رطوبت با خود به لين منطقه مى أورد و كوههاى مرتقع | رطويت كه معمولا از ماه مهر در حد متعادلى شروع مى شود از ماه اسفند شدت مى كيرد و درماههاى فيودين و ارديبهشت به بايجان كه بر همه عوارض کوهستانی ایران مقدم هستند, این جذب مى تمايد و بصورت باران در مناطق بست بصورت برف در قسمتهاى مرتفع جارى مى سازد. بارندكى در تبريز حداكثر ميزان خود مى رسد. در مجموع ماههاى اسفند نا ارديبهشت دوره برباران جلكه قبريز است. بس از اين دوره یزان برندگي ده ساله شهر تبریر به علب ملفهلی مخطف سل نان مي دهد که ماههای فروردین واردیهشت ‎Bory‏ ‏میاگین میرن بارندگی ۱۷/۵۰ و 15 ميلميتي بر باران ترين ملههلى سال و ملعهلى تير ومرداة به ترتيب با مانگین مان بارندگی ۳۱۸ و ۷۸ ميليمتر كم بارانترين ماههاى ده ساله اخير شهر تيريز يوده اند 0۵ 

صفحه 24:


صفحه 25:
وزش باد بررصی جریان وزش باد به لحاط چهات جترافیابی, سرعت و تعداد و درصد دفعات وزش در شهر تبریز در طي ده سال نامیرده شده نشان می دهد که بادهای محلی با شدت و ضعت از تمامی جهات به این شهر می وزند. و از ميان آنها يادهائ سمت شرق و پس ازآن از سمت شمال شرقى است و لین دو جهت جهات اصلی جریان هوای شهر را تشکیل می ‎tS‏ پادهای سمت جنوب غربی و غرب در مرحله يسدى قرار نارند اين بادها از مداومت کمتری بر خوردار بوده و به لحاظ مقدار وزش در حد متوسطی هستند و پادهای سمت شمال, جتوب, جنوب شرقی و شمال غربی دارای مقدار وزش بسیار پایینی بوده و از اهمیت چندانی برخوردار نیستند.نتایجی که از بورسى جريان عیام ده ال اخیر حاصل آنده لت .نان مي دهد چه جوت شرقم شمال شرفی. جنوب غربى و شرب يترقيي مهمترین جهات وزش باد شهر قبريز را تشكيل مى دهند و از بیشترین مقدار وزش سالبانه برخوردار هستند. از ميان اين چهار سمت مهم وزش باد که در جهت. متقلیل با یکدیگر جريان دارنم بادحايى كه از سمت شرق و شمال شرقی می وزند. از مقدر وزش سالانه بسیاربالایی به ترتیب معادل ۱۸۲ گره درصد و ۱۶۸ گره درصد) برخورداربوده و به لحاظ مقدار وزش باد در مقایسه با بادهایی که از سمت. جنوب قربى و غرب مىوزند, فاصله زيادى دارند (مقدار وزش ساليانه بادهليى كه از اين دو سمت مى وزلك به ترتيب معادل +11 گره درصد و ‎٩۰‏ درصد است) يلدهاى شرقى و شمال شرقي جريان هواى مدلوى لست که با مقدروزش قليل ملاحظه لى د تملم طول سال, بر جلگهتبریزمی‌وز.غبه کلمل پیدا می کندد ضمن آنکه بادشرقی جر فصل پاییز و بلهشمال شرقی در فصل زمستان فیز بر باذهليى که از جهات دیگرمیوزندغلبه اند ین دوجریان هو فقط جر سل بهار با مدا وزش فسبت با و فصله بسیار کم با مقدار وزش جريان بادى كه از جنوب غربى صى وزه, مغلوب باد جتوب غرب مىشوند. در مجموع نتايج اين بررسی گویای آنست که چربان هوابى كه از نواحى سيبرى و اسكانديناوى بر مى خيزد و از سمت شرقى و شمال شرقى بر جلكه تبريز مىوزد. 260 

صفحه 26:
0۵ 

صفحه 27:
qo 

صفحه 28:
تابش نور ‎١‏ ‏عامل تعيين كننده تابش نور خورشيد عرض جغرافيابى است . تبریز با قرار داشتن در عرض جغرافيايى ۳۷ درجه وضعيت كلى زوایای تابش اين عرض را دارد. زاويه سمت (آزيموت) نیز برای طلوع آفتاب از حدود ۱۲درجه در ماه دی (حدود۳۰: ۸ صبح ) تا ۷۰ درچه در قبر ماه (ساعت ۶ صبح ) متفیر است. این ارقم برای غروب. آفتاب به ترتيب پرابر ۳۳۶ درچه (حدود ۳۰ ۴ بعد از ظهر) و ۰ درجه ( حدود ۶ بعد از ظهر ) می باشن مبزان ارژی خورشیدی تابیده شده بر ساوح عمودی در موقع مختلف سال و در ای دمای موثر ۲۲ درجه سلسیوس به عنوان مرزنیاز به سایه نشان مید هد که بيشترين مقدار انرذى تابيده شده جهت جنوب شرقى است . علاوه بر اين ميزان ساعات آفتابى براى بررسى آثار و عوامل اقليمى بر ساخت و سازها اهميت دارد . حداكثر ساعات آفتابى مربوط به تير , 781 ساعت و حداقل آن در دی ماه ۱۱۷ ساعت می 

صفحه 29:
qo 

صفحه 30:
qo 

صفحه 31:
© © 

صفحه 32:


صفحه 33:
0۵ 

صفحه 34:
وه 

صفحه 35:
260 

صفحه 36:
نقشه پراکندگی زمین لرزه های ثبت شده در شبکه لرزه نگاری تبریز مهر ۴ الی دی ۸۳ ۳ تا ۵۳ درجه ver بزرگتر از ۴ درجه ۸ تعداد کل ۶۲۶۵ 

صفحه 37:
qo 

صفحه 38:
فصل دوم شناخت و معرفی بنا 

صفحه 39:
استقرار و رابطه الگو های فضایی مسکن ات الكوى مسكن در قبريز بر خلاف بسيارى از شهر هاى ايران داراى حركت و روندی مشخص و قلبلبررسی می لق لول لون أت مسایف شیر وزج أفكار و انديشه هاى معمارى ارورا جا آعمبت یافش شهر و ساعت و نكر كفي ازياد در لين دوره مى باشد. بتابرلين فرآيند تفييرات افكار وبه تبع من الكو هاى رليج معماری را در شهر تبریز می توان بهخویی پیگیرینمود. ‎eet‏ ین تاو اه متا سکن راد کی رز هه موه تسم رد ‏۱ دوره معماری ابرانی ‏۲- معمارى التقاطى ‏۳ معماری معاصر ‎Mile Gee oes kas ash ‏مکی ای نی‎ ee ae ‏لد نش‎ ae ea eee ‏طور قطمى ادامه داشته. در ابنيه لين دوره الكو هاى ابرلنى به روشن ترين شكلى با یک دیگر ترکیب شده و مورد‎ ‏استفاده قرار مى كرفته. در شهر تبريز ابنيه اى كه از اين دوره به يادكار مانده داراى وجوه متشابه بسيارى با معماری‎ be esac ‏متمارى التقاطى: ین دوره از اواسط قاجاریه یا به طور مشخص تر از دوره تاصرى شروع مى شود. هر جتد اولين تفبيرات بسار كوجك و نامحسوس مى باشد و الكو هاى معمارى فانونمندى هاى خود را در بنا عمل مى كند امات أواخر دوره قاجاريه جريان تغييرات به صورت يك جريان قدرتمند معمارى شهر هاى مهم ايرلنى خصوصا تبريز را موود هجوم قراز می دهد. هجوم عناصر جدید به معماری ابرانی در دو شلخه مختلف آغاز شد. ‏للف) عناصر و عوامل تزثينى که شامل پنجره ها- آفتابلمانها- أنتابلمانها- انواغ سنتورى- تزثينات فلزى- سرستون لها و ‎Bae‏ ‏ب) الكوهاى فضائى- ساختة شدن ابنیه چند طبقه که در معماری آرپیی از ارزش ویژه ای برخوردار ود در ممماری شهر تبريز نيز از ارزش خاصى برخوردار شد و در تركيب با ساير الكو هاى معمارى ايرلنى الكوى معينى از مسكن را دز شهر به وجود أورد همجنين بروتكرليى به عنوان كرايشى كه در بى يك تغيير فكرى فرهنكى- اقتصادى به وجود می آید در این دوره شود نمایی می کند و در واقع تزثينات مورد بحث در كنار اين برونكرابى امكان رشد پیدا می کند :در ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 40:
تهليت لين تغيبرات به کم ارزش شدن رابطه الكو هاى فصضليى معمارى ايرلتى نيز منجر شود و ما از اواسط لين دوره به الكو هاى قضليى معمارى ايرانى نيز منجر شود و ما از اواسط لين دوره به الكو هاى قضلبى معمارى ايرلتى برخورد هئ کنیم که دیگر در أجاى هميشكى خود قرار نداردو درنهليت به مواردى برخورد مى كنيم كه تنها اشاره أن به معمارى ای + شبوه های ساخت و تام در مای ساختمان می باضد و اتری از الکوها و قشافاى مسماري ابرائى در الهاي چشم نمی خورد. در هر حال ارزش لین دوره در برخوردی است که معماری ایراتی با ورود عناصر وارداتى دارد و شر الك اين حي ما و ‎Waa Saas Sb ll carey ad oe ae ae‏ سای فضاهای شهری برقرر کند ل متام :1 مسرل تدای که ترش خیش و قرت موري فوعان ‎(ete‏ ‏اک تا ‎sae ee eee‏ ار اروها هد أبران ‎Pee eerie is Carat Jee‏ ‎in ee‏ شمان ول ‎se fol alle ls) aloes cae‏ عبط نمسای کت از ‎SU oe igs lel dS ceca ails geo een ple‏ که ارو فشاهای زیستی ومسکن آمروز بان را شکل داده است ene امات سكو عویش 3 r=) 

صفحه 41:
مشک مسکن به عنوانپلیه ای ترینمرتبه و زیر تیی تین مرتبه در سلسله مرلتب الكو هاى فضليى شهرى و تيز به عنوان عنصری که خود از زیر سپستم پا زیر الكو هاى معينى تشكيل شده مطرح مى باشد. بنابرلين در لبن مطالعه برا ‎ae sea‏ سباقده ولج على الكو يك ينا ار لجيه على متيف ذى لازي سي أبن ‎ef el gl Sle aga WOM‏ امن الكوها مي واتتد.به خود ‎WSN DUIS pi sin pole‏ ‎Ges eh Gat ee ens Gl) a se pow ela eS aie ee ele‏ هس از بررسى اين موارد با توجه به تجزيه تحلیل های فلیمی به تناسب پر و خللى ارتفاعات و جهت استقرار جبهة على ونا و شووه هلى اعت مي بردازيم. لازم مه توشيح انيت كد مسئلة نها-تناسيات و تقتديمات در قالب همان الكو ها بررسی می شود و مبحث ذيكرى را تيز باز كرده ولى به لآن تمى بردازيم با عنوان الكو هاى تركيبى كه محتاج ‎AS eas an cs‏ مشخص کردن الگوهای فضایی که در مرتبه ما قیل خانه قرار دارند و وجه تسمیه آنها موضوع سلحات. 1 -ورودی شامل سردر و هشتی ‎at‏ ‏ان یا کوچه 3 ۲ تختگاه ۴تاق سه دری قاتاق دو درى ‎r‏ أتاق يك در و دو پنجره ‎aN‏ ارسی ‏۸-اناق پنج دری ‎ak gone ‏<1- اتاق شكم دريدة بالاخانة ‎ ‎@ ‎7 ‎ ‎ ‎ 

صفحه 42:
۳-گوشواره یا کله ای ۳ ار ید یر ۴ حوض خانه ‎eae‏ ‎Soh ۶‏ le ee ۸ پلگا غلام كردش ‎Eber‏ ‎deen‏ ۲ یال ۳ تارتجتان همان طور که از نم لین فضاها بر می آید بیش از آنکه نام آتها تحت تاثیر عملکرد آنها باشد تحت تاثير هويت لين قضَاها مى ا الك ا و ‎wt ee‏ ‎dl eee ta ie‏ واقع مملكرد أنها امعان را تسین کرده استدپتارلس هر قام تحت یم وج تسميه و تشريح فبزیکی فضاهایی که در خاه صلح جو به جشم مى خورده مى بردازيم: ور :بان با باه شا ی کم در باای در حانه بش اين ‎AP igs es Colas Gls ae ass‏ معمارى ايرلتى شليد تنها عامل تزثينى خارج از خلنه باشد. لین عنصربه عنوان عامل مشترک بین معبر بهعنوان یک فضای عمومى و مسكن به عنوان قضاى خصوصى قابل تعريف مى باشد. 1- هشتى : لين فضا نام خود را از شكل هشت وجهى خود كرفته؛ هر چند همیشه هم هشت وجهى نمى باشد بلكه جهار- بنج واشش وجهى كن هم به جشم مى خورد. در مواردى كه هشت وجه دارد معمولا سقف لن رابا كاربندى مى بوشاندئد در هر حال هشتى و سر در يا هم مجموعه ورودى را تشكيل مى دهند. ‎ag Eats gl SEE‏ فشلى خلئه و به لحاظ مساخت كير ‎Sols atte‏ مبر يوشيده اه را تعکیل میهد ‎ ‏اموفوع ملعت ‎ ‎@ ‎1 ‎ ‎ ‎ 

صفحه 43:
اين فصا خود در واقع مجموعه الكوهاى فضابى معينى است كه به آن مى برفازيم: ين عا توا وه راز تشد ی سود می کیره مر سا کون كارا يط د ‎Bae eee‏ ‎ty gel bs‏ ل ا ‎acuta eh eee‏ تب مه توس بر دی مود و ولى بايد توجه داشت كه معماران سعى مى كردتد بر وجود دو نا دو درى تاكيد كنند. یک در کو پتجره : در واقع همان سه مرى مى باشد كه دو در کناری به پنجره تبدیل شدم پاشد واز تقسیم نسه تا لا طنبی :وی که توی ‎MEA lal‏ دواتلق و تا بادگیر ۸ توص شاه ج ور یمین قرا دارد و درل حوضی برلی سکونت تابستان وجوه درد عموما ‎GBS pha DIST‏ أنسيت به كف حياط قرار مى كرفته و از حياط نور مى كرفته به علت استقرار أن در زير زمين بدنه أجرى داشته و معمولا اق وسيع و مجلل نظير شاه نشين (فرهنك معين) اتاق وافع شده بين سقف آن به صورت چهار بخش اجرا می شد و پلان آن نیز صلیبی شکل بودهاست. ده دنه ‎gun Shika ne aie hus ios ae‏ سك ‎aod ae key ence ee‏ |[ ز ز [ [ [ زا 2 قرار داشته: در خانه های کوچک و معمولی؛ معمولا فضایی در زیر زمین به اين امر اختصاص دا ۱- مستراح : آبریزگاه» معمولا در قسمت اصلی بنا قرار نمی گرفته و از فضای بی اهمیت یا فضایی در گوشه حباط به این متظور استفاده می کردند. از لگوی فضایی خاصی پیروی تمی کرد اما محدودیت های خاصی به لحاظ مکائی دارد. ۲- بالاخانه : تاقی که در طبقه دوم باشد به طور مشخص برای خانه های یک طبقه که سقف ایوان یا شاه تشین آنها بلند است؛( تا حدود ۴طبقه) بناراین فضای دو طرف ن امکان دو طبقه بودن را پیدا میکند در این صورت تاق طبقه دوم بالاخلنه گفته می شود. ولی در مورد خلنه هلیی که دو طبقنه هستند و در طبقه دوم تعداد زيادى اتاق وجود دار به این اتاق ها بالاخانه گفته نمی شودبه لحاظ الکویی یکی از سه الگوی دو دریسه در یا یک در دو پتجره استفاده می کنند @ x 

صفحه 44:
۳ حیاط : محوطه ای محصور است برای خلنه و صحن خانه. فضلبی که بزرگ و بدون سقف است و اتلق ها در یک طرف و یا در اطراف آن ساخته شده باشد. حياط انواع مختلف دارد كه از نظر مفهوم به اين قرار مى باشددحياط اندرونى؛ حياط بيرونى »حياط خلوت ( بهار بند)؛ حياط مطبخ و نارنجستان ۴- حیاط اندرونی : به لین دلیل به لین نام خوانده می شود که حباط قسمت خصوصی خلنه است. معمولا در خانه هاى داراى جند حياط به جنين تقسيم بندى بر مى خوريم ودر اين خانه ها بزركترين حياط اندرونى أسث. ا -حياط بيرينى لين حياط به دليل أنكه فضاهاى عمومى تر خلنه دور لّن جيده مى شود و مى تواند محل تردد ميهمانان ‎Sede pense‏ 5 ۵- یوان : صفه و طاقنشستگاه بلند که بر آن سقف باشد.خانه و اناق بيش كشاده؛د ركاه از مهمترين فضاهاى معمارى ايرلتى است و از نظر فرم و ابعاذ داراى تنوع بسيار زيادى انست. در مناطق مركزى ايران فضای اصلی زندگی است. 01# لكين ‎sa AUG gS Sg ce A a Ah ere ae‏ تست والگو هل عون بنج ‎a‏ ‏درى يا شكم دريده يا أبوان را مى تواند در اختيار بكيرد. ‎is‏ ‏۷ _ گوشواره : همانطور که از ام ن پیداست در دو گوشه جبهه اصلی بنا ساخته می شوددرصورتی که در طبقه م دوم بأشد أن هم در پنیی که اصولا یک طبقه است تام الا خانه را به خود می گیرد ‎(te moka lee)‏ oF 

صفحه 45:
اسع ۳۳ عویش @ = 

صفحه 46:
- قدمت بنا: احدات بنا را بر طبق شواهد معماری موجود و نمونهآجرکاربهای آن به دوره قاجاری تسبت می دهند. - نوع بهره بسرداری و خصوصیات بارز بنا : این با حارای کاربزی مسکونی بوده است که در حدود ۳۰ سال متروک وخالی از سکنه مانده است.وکاربری قرهنگی یا مسکونی برای آن پیشنهاد می شود. طراح بنا هر قسمتی از بدا را بوسیله یک ورودی مجزا از سایر بخشها جدا نموده است. در این خانه بخشهای: مختلف طبقات ( همکف اول و زیرزمین ) دارای اختلاف ترازهایی نسبت به همدیگر که گله ما ۱/۵ متر میرسد عی ‎ach‏ زيرزمين ضلع غربى بنا دارای خصوصیات بارزتری از سایرزیرزمینهاست و دارای الگوی شکم دریده با حوض سنگی یس تک مت فتاه ‎ye‏ ساعتمان نيز حاراق عوهی ستگی کر بر کر ما ما اب ار ی با ‎chee‏ باط ببروني قرار حارف - تزئینات بکار رفته : الف : نماهاى آجرى با طرحهای مختلف و سنتوری های بلای پنجره های در برخی از فضاها ب: زیزمین بخش غربی ساختمان داراى تزئينات كجبرى بالاى دربها و تزئينات ساده كجى بر روی سقف. + اقدامات انجام شده: حدود “1 سال نست كه اين خانه به حالت متروك و خالى از سكنه باقى ماندة است @ r=) 

صفحه 47:
- توضیحات ضروری و اختصاصی بنا : ‎ge‏ تون کفت کهآن با نمونه ای از معماری دوزان كثر ار قاجار به يهلوى م باشد. - اقداسات انجام گرفته در گذشته بر روی بنا: طبق شواهد موجود در دوره هلوی بر روی ابن بنا تغبيرات و احافتیانجام گرفته است. @ a 

صفحه 48:
مجموعه عملکردهای الگوهای موجود در خانه صلح جو تفت که نک ها ‎geass ae Se ate cara lig (eg) Gee‏ وس ی حكن قار 9 ‎(pln Siow ees de‏ جه هر يك إز لين كلها عادر ‎oes Lag nies‏ ی دهند می بردازيم؛ سر در ‎-١‏ معين کردن ورودی خانه ‎1 ‏6د جه شوم كر قكر ويه عوك رفن تس نطاهر خاي ا ‎Wis Vag ps I Jo ‏۵ نشانه تشخص صاحب خانه ‎Cah lad) WS ‏انیم‎ ‎Ge oes sd bs eee ‏۳ فشاییبرایانتظر یا حتی ملافلت ‏کسورع لسع رزوی با ‏ی ‏أ كار عله لكا جا لحت كد توقاي ‎ssl) cote ces Re cen‏ ‏عل ‏۴ صرف غذا ‏۳ يذبرابى از مهمانان در خالتى كه در مركزينا قرار مى كير ؟- كار ‏موا ع للك © اق سم ارات پر سود كيرد ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 49:
یک درو دو پنجره در واقع همان سه درى است با اين تفاوت كه به ندرت بعنوان اصلى ترين فضاى خانه مطرح می شود 7 دودری الين فضا به نسبت سه دری خصوسی تر است و بجز پذیرلیی از مهمانکاما تقش سه دری را یف میکند. در وازدی که دو تا از آنها کنر هم قرار می گیرند وب هم ترکیب می شوند قارندبهعنون رسمی ترین فضای خلته نیز اغای تقش کنند با وجودی که یک درب دو پنجره نوعی سه در است و سه دری قاعدتا از ارزش بیشتری نسبت به دو دری برخورداراست ولی دو دری به يك در دو بنجره رجحان دارد. حوص خانه کلیه فعالیت های زندگی در تاستان به این فضا منتقل می شود و از جمله فضا های مهم چند عملکردی می باشد - سركاب بعنوان انار و محل خنكى براى تكهدارى موادی که در معرض فساد قرار مى كيرتد. ع جِرْو مفدود فضا ای تک عملکردی بنای ایرانی است. رام فضای تک عملکردی است. -پلکان او مارد ارساطی ی سلعات در حریز معتوان بک فشاي عر كرى مورى تزثين وفان معني نط تسماري يها ی باصند: @ c=) 

صفحه 50:


صفحه 51:


صفحه 52:
موقعیت شهر تبریز و مسیرهای ورودی به شهر eee: استاعت كيو سرت 

صفحه 53:
بناهای مهم وجود در سایت 

صفحه 54:


صفحه 55:
موقعيت بنا نسبت به سايت اطراف 2 

صفحه 56:
بلان طبقه زيرزمين طرح مرمت 8 a 

صفحه 57:
پلان طبقه همکف طبقه حمكق طرح مرمت 

صفحه 58:
پلان طبقه ول رلوه پلان طبقه اول ‎Sang‏ 

صفحه 59:
ورودی های بنا 8 a 

صفحه 60:


صفحه 61:


صفحه 62:


صفحه 63:


صفحه 64:


صفحه 65:
نماهای ورودی اصلی (حیاط بیرونی) اسع ۳۳ تست 

صفحه 66:
بخشی از فضاهای داخلی 

صفحه 67:


صفحه 68:
دسترسی و ورودی فضا های داخلی © اد 

صفحه 69:


صفحه 70:


صفحه 71:
در میت ری 

صفحه 72:
مبانی نظری ارزش تاریخی بنا با توجه به آثار بدست آمده از گچ بری ها:قدمت لین بنابه دوره قاجار می رسد. با توجه به لین نکته:میتوان گفت لین بنا دارای چک دوره معماری كذرنده از معمارى قاجاربه بهلوى بوده است كه در كذر زمان در دوره بهلوى فضا هلبى .به آن ‎ibe ce OF oy ered geen a‏ العاقات مي توا به افزودن طبقة قوم 47 211 ‎ee Cie Gee sass Wak caer eee ewe ee‏ کر ول رما له ‎as ened pe‏ ربیاو اش ‎Sue ey RUS Lage) Js eas oss‏ ‎ane array‏ كلى جنا زاره شنه و كن را ‎GS Riel gon yeh gi J gh GU des als a‏ هنكام مرمت تلق های شرقی طبقه دوم ربهمهتلبی تبدیل نمبند و قسمت جتوبی بهدلیل تخریب کامل ناشی از آتش سوزی قادر به مرمت نیستند. امابه طور کلی کاربریبنا در تممدوره ها وبا تمام تغبيرات مسكونى يوده و همين امر باعث شد ما برایکاربری جدید آن هم كاريرى مسكونى و فرهنكى را بيشنهاد تمابيم تا همجنان بتواند اصالت و هويت خود را حفظ نمايد. به دليل قرار كبرى لين بنا درمركز شهر-تزديكى به مركز خريد تربيت و همجنين ساختمان شهردارى كه از بارزترين آثار اتأويخي شهر تبريز به شمار ميرود باعت شده كه لين بنا از حيث هويت و تاريخ حائز اهميت قرارگرفته و در ان واخر ‎ee‏ جه حك ‎chs Lief ge ps ASSES‏ هلى قديمى حوجود كر إظلت كار كي وی ‎ince ys Gea‏ ماراعي تادر و متحصر يد فرش در توه قزر کسی بط زین باعت شوه تا ل 1 ‎ay‏ 2 1 

صفحه 73:
ارزش معماری بنا ‎Ue gy gl 7‏ دوه اس ‎Gis csi tas ds‏ ( همکف: اول و زبرزمین ) دارای اختلاف ترازهایی نسبت به همدیگر که گاه تا ۵/۱ متر میرسد. می باشد: زيوزمين ضلع غربى بنا داراى خصوصيات بارزترى از ساير زيرزمينهاست و دارای اگوی شکم دریده با حوض سنگی به قرم بيضى شکل می باشد. حياط بيرونى ساختمان نيز داراى حوضى سنكى در مركز حياط مى باشد. لب انبار اين بنا در ضلع شرقى حياط بيرونى قرار داره. رت ل الف ) نماهاى أجرى با طرحهاى مختلف و سنتورى هلى بالاى ينجره هاى در برض از فضاها ب )زیرزمین بخش غربی ساختمان درایتزئینات كجبرى بالاى دربها و تزئينات ساذه كجى بر روى سقف. ج ) نقاشى هاى روى ديوار كه از جمله تزئينات شاخص در اتاق هاى بنج درى؛ سه درى و ساير اتاق ها محسوب مى شود د ) تفليسي هاى و اسيراخون هاى بكار برده به عنوان ازاره جهت عايق كارى. ‏ارزش فرهنكى بنا ‎ibe ‎ ‎ ‎ ‎ ‏وكيا 2 ‎ ‏فرهنگ درون گرایی و احترام ه حریم خصوصی منازل و حفظ حرمت براى اهالى أن به كونه ا كه در لين بنا حياط بيرونى از هر جهار طرق داراى فضاى معمارى بوده كه از جمله این فضاها می تون به سه طتبی در الاع شمالیجنوبی وغربیاشره کرد که هر طنبی درای ورودی مستقل و دو كوشواره بوده كه در طبقه قوقانى از این گوشوره ها وال با ورودی های مستغل از فضلى بائين بوجود مى آيد. بهکونه ای که افادبدونورودبه حریم خصوصی خانه ورد فضای پذیریی و مهمان خانه شوند و نز مالکیت اين بنا در تمام دوه ها خصوصی بوده ‎ ‎ ‎ ‎a ‎3 ‎ ‎ ‎ 

صفحه 74:
فصل چهارم 

صفحه 75:
i ۱ ای ور ch. 

صفحه 76:
آسیب شناسی - به طور کلی؛آسیب های عمده ای که برخانه صلح جو وارد شده و می توان به آن ها به عنوان بحران نام برد دو آسیب کلی استد ۱) طبیعی الملل لبيك 1-12 رطوبت: صعودى و تزولى 1-1-7 كياهان ؛ درخت 1-1-5 تغييرات آب و هوایی: تفیرات درجه حرارت شب و روز ۷ فرسایش تفریجی مصالح ساهتمانی ۲) مصنوعی ۲-۱ خالی شدن خانه از سكنه به مدت + سال ۲-۲ آتش زدن خانه توسط همسایگان ۲-۳ افزودن برخی فضاها ‎Sy‏ اصلی خانه در دوره معاصر - رفع درمان کلی این مجموعه که بعد از شتاخت کامل آسیب ها امکان پذیر می شود: ۱) مرمت اضطراری ؛ برای پلیه ها و دیواره هلیی که هر ن احتمال ريزش كن وجود دارد ‏ استفاده از شمع های نگهدرنده ) ‎£Y,‏ مرت وک ازع تتیکی 4 برای پاک ‏مرمتت کمیلی کنه با تسوچه بسه نقايصموجود در با «جهطدلمه حیاتلزو با توجه یه مومتجام دمی‌ای(9 ‎Syne‏ بسا رام کمتلکترکه وبا تتغییر کلیبری آنرا احباکتيم ‏ن عناصر افزوده شده در دوره معاصر بر بنا ‎ ‏طرع مرت ام ماج جوم ‎ ‎ ‎a ‎a ‎ ‎ ‎ 

صفحه 77:
oO 

صفحه 78:
عابضه: خایشدرید آجرهاو یه تبع آنت ضیف -< لیستاییو کسج شدنتدویجیبیوره پایه ک وی له مرت واه للع جوا د لد 

صفحه 79:
عارضه: فرسوده شدرچوینعلیر گام ورومعزیر < مین عدم تعلدل تخریبت بیجن علپر گام و در ادلمه < peal pha + ‏ديوش‎ < ندشیرخت‎ abe eh dee gle ey gS 

صفحه 80:
‎lag sale tea fle‏ رطوبتصعودو به ملیل سود راز صتفرشفر از تام مه رس هم آبهای. ميتى تاثير كذاشته است) و نزول ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ts‏ مت ‏سب شا ای = ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 81:
سكي سور عليه معن از بسيزوفتن تجرد ها - از بسيزيفتزاره ها - و ای سي عدم تعلمل غير قابلإستفده بوم زلتاقسه تخريب هر روزة آن در مقابل عوامل آسيب زا :علزمخك Say - ‏سكنه‎ bs le القزليش سل مرده بسقفها - فرسودم شدر( موربانه خور شدن) چوب‌هایسققه بت امش من هه 

صفحه 82:
e 1 

صفحه 83:
علیضه: خالشدرچینهلخلی‌دیور(ب ستساولجری وت خالی شدو بند آجوها ee چیه لصلیپایه بلیب) که طبقه دوم تسیز بر ‎Sle‏ 

صفحه 84:
عارضه: ت-خریسزایه های‌سنگی ‎oly ee Se eS pe‏ های یرت ‎7 ‏موم سونو بمزملی‎ bt Senin Jats ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 85:
عایضه: ن عستباهای‌سوار شندم (بلهایمردم) بر روت نعل در كاد پستجره یر مین عدم تعاد ل نداشتن مادلاستحکامیستفو ‎TA ah‏ ل ل ين اتسضعيفمتيسليسايوينايه ها بسه مايلو طوستو خوردم شدن - مان از دسترفترایستحکام و ملیستخمش چوبهاواستنده . شدم - در تلو رگا 

صفحه 86:
wie je: - ‏تخریبو جداشدن‌گچ از بستر خود ( كاه گل‎ - ‏به وجود لمدن‌ترکبسر روینحل‌درگاه یسکیاز ورودیط‎ :عدم تعادل از دستوفتن_اوظاهریت زئیات ا تسو اح وب علل مخ وجود يستر ناماسسرلوإنتود وير - ساسا طرع مرت ام للع جوا 

صفحه 87:
نمای جنوبی . qo 

صفحه 88:
عدم تعلالن ‎yy ae‏ ضابه عنم یکلتاقو بلاغآنسه عنولنیکمهتابی :عللمخك يطوبستصعودىو نزملىوجود ريشه هاودرختانو تضعيفه كرنزيايه ها تسود سقفواز بيزيفتزكلية تزئياتاخلية طرع مرت ام للع جوا 

صفحه 89:


صفحه 90:


صفحه 91:


صفحه 92:


صفحه 93:


صفحه 94:


صفحه 95:


صفحه 96:


صفحه 97:


صفحه 98:
احیاء مالکبت این بنا با استتاد یه مدارک و آثاربه دست آمده کاملا خصوصی بوده که مالک اولیه آن آقای ممقانیان از تا بزرگ چای بوده و مللک فعلی ن آقای صلح جو است كه اسم بنا نيز از صاحب أن اتخاذ شده است. در تتبجه کاربری كر تمل لوه بها شخمي و سبكونى بوده انيت و تمام تزثيدات امشخسات عتمارى - ساختارى ركيب قافا ؟ سي ركلاسيون «مسير هاى دسترسى وجه طور كلى ساختار بنايا توجه به لين موضوع طراحى شده ست و نيزا توجه به اقسمتهاى مختلفى كه به دليل عواملى كه قبلا ذكر شد قليل به مرمت و باز سازى كن تيستيم يهترين كاربرى كه مئ توان در لين دوره .به ن اعطا كنيم كاريرد فرهنكى و مسكونى است كه با توجه به قدمت لين بنا و تزثينات و ويزكى ‎le‏ معمارى لن باعث شده كه به جنبه فرهنكى لن بيش ازيك فضاى خصوصى و صرفا عملكرد شخصى أن توجه انمائيم و يك كاريرى كاملا فرهنكى و عمومى براى آن در نظر بكيريم تا كروه بيشترى از افراد از اين بنا و زبيابى هايشن بهرمدة شوند در انتهااها توج یه تام مسانل ذکر شده‌ویژگی بت بهترین حضور نا در لين عصر موزه است. كه علاوه ير ابه نمايش كذاشتن تاريخجه خود كوهر هلى فرهنكى - تاريخى ديكر را نيز در خود جا مى دهد. طرع مرت ام ماج جوم 

صفحه 99:
Se peg eae an ements ae ‎-١‏ خياط مركزى ‎sane‏ ‏۲ کالری ‏۴ بوفه ‏۵- کافی شاب ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏عبقه رع رسي ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 100:
رح سرت ام عس جوا نیع مت DO 

صفحه 101:
‎ae‏ ای اما طبعه ول ‎ee ‎ee ‏+ داری ‎oss ‎Siete ‎we ‏۷ طلاعات ‏۸ آبداخاد ‎AN ‎-٠١‏ اق كارمندان ‎hee Baa‏ ۲ تاه ‏خرن كتايخانة ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏طبقه اول ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 102:


صفحه 103:
ارجاعات ۹۷۳ ‏نيا , اكربانيجان در سير تاريخ ايران 17ج ا صن‎ assy ot ۴۳ ‏فادر میرزاء ثریخ و جفرافیای ذارالسلطنه تبریز, ۱۳۷۳, ص‎ ۲ ۱۳ ‏منیورسکی, تاریخ تبریژر ۱۳۳۷ ۰ صص و‎ -۳ | TER bt ted cat ot ۶- مشکور, تریخ تبریز تا ایا قرن نهم هجری, ۱۳۵۲ ص ۴ ۷- شاردن. سفرنامه شاردن, ۱۳۴۵ ج ۲ص ‎OF‏ ۸- تاره لعارق مساحب, ۱۳۲۵,ج ۱. ص ‎۵٩‏ - رئيس فياء ۱۳۷۰,ج ۲ص ۷۶ ۱۰ شاردن , سفرنامه شاردن, ۱۳۲۵,ج ۲ص ۲۰۹ ۱- شاردن, سفرنمه شاردن: ۱۳۳۵ ج 7 , ص 511 FF oo NPN cag WY 1- همان, ص 221 ؟1- اولثاريوس, سفرنامه آدام اولتاريوس , 1587, ص ۲۳۹ ‎ab 18‏ ميرزاء تاريخ و جفراقي دارالسلطنه, 1575, ص 5 ۶- مار و اطلاعات مربوط به این فصل .از آمار نامه استان آذربایجان شرقی چاپ سازمان برنامه و بودجه استان لحاط شده است. ‎oh) ged cee ols AY‏ هایتبریر ۱۳۵۹ , ۵ ش جابخانه كلويان ,ص 154 ۸- ذکاه یی زمین لرزه ها تبریز, ۰,۱۳۵ . ش جابخانه كاويان , ص 1۶۰ ‎٩‏ میرزا حسن زنوزی, ریاشیالجنهنسخه خطی. کتابانهملی تبریز جدابلسرگرفته شده از ‎ny‏ ومبراسویم هایتسریز, ۱۳۵۹, ۰0 ش , چابخانه ک ییارس ‎600-۱۳٩‏ هه ‎x‏ 

صفحه 104:
۱ -یجیی ذکا, زمین لرزه های تبریز, ۰۱۱۳۵۹ .ش چاپخانه کاویان , ص ۵ ۲- نزهت القلوب , چاپ دبیر سياقى ص ۸۵ ۳- نزهت القلوب, چاپ دبیر سیاقی ص ۸۵ عقارب الامو این مَسکوَيد رازی, ترجمه دکتر ابوالقاسم امامی ۱۳۶۹ , انتشارات سروش, ۵ مهندسین مشاور معما اری و شهر سازیج ۲ , طرح محور فرهنگی-تاریخی تبریز , صص ‎-١‏ ۴ اموفوع ملعت مايه وناغ 

صفحه 105:
* فهرست منابع و ماخذ ۱- رئیس نیا : آذربایجان در سیر تاریخایران + ۱۳۷۰ ۳- نادر میرزا + تازیخ و جفرآفیای دارالسلطنه تبریز ۰ ۱۳۷۳ ۳ منبورسکی + تاریخ تبریز ؛ ۱۳۳۷ ۵ تیارژزی مفینم> تولرجب + ۱۳۳۵ ع- مشكور : تریخ تبربز نا این قرن نهم هجری : ۱۳۵۲ 1- ذايره المعارف مصاحب ؛ ۱۳۴۵ ۱۳۶۸ هنیروت‎ ۸ ۱۳۶۳ ۶ ‏سفرنمهآدم اولتاربوس‎ ul ٩ در میرز + تریخ و جفرافی دارالسلطنه ‏ ۱۳۲۳ 17- ذكك يح ؛ زمين أرزه هلى تبريز ؛ جابخانه كلويان : 3584 17- ميرزا حسن زنوزى ؛ رياض الجنه ؛ نسخه خطى ؛ كتابخانه ملى تبريز ۳- نزهت القلوب ؛ چاپ دبیر سياقي ۴ تجارب الامم « ابن مسکویه رازی ب( ترجمه دکتر ابوالقاسم امامی) : انتشارات سروش ؛ ۱۳۶۹ ۵- مهندسین مشاور-معماری و شهر سازی + طرح محور فرهنگی-ناریخی تبریز؛مبراك فرهنگی ۶ آمر تمه اسان أذربايجان شرقى جاب سازمان برنامه و بودجه استان تبريز ۷ وب سایت میراث فرهنگی ۸- وب سایت کوگل رح سرت ام لسع جوا اموفوع ملعت 35