خلاصه شهر سازی دوره هخامنشی تا ساسانی

خلاصه شهر سازی دوره هخامنشی تا ساسانی

اسلاید 1: شهرسازی حکومت هخامنشی – اشکانیان- ساسانیان کتاب از شار تا شهردانشجو:درس حکمت معماریاستاد:

اسلاید 2: آغاز حکومت هخامنشیان : سال 559 ق.مقرن هفتم تا چهارم قبل از میلاداز دوازده قوم تشکیل می شده اندموقعیت جغرافیایی حکومت هخامنشیاندر زمان کوروش: سراسر بین النهرین، سوریه، فلسطین( وسیع ترین شاهنشاهی در تاریخ )در زمان داریوش: علاوه بر نواحی قبلی از رود نیل تا رود جیحون را نیز به نواحی قبلی افزود و در اقتصاد و امور حکومتی اصلاحاتی را انجام داد.

اسلاید 3: مسائل سیاسی و نظامی حکومت هخامنشیموروثی بودن سلطنتمقام الوهیتی بودن سلطنتفرمانده ی نظامی مستقیما زیر نظر شاه بود.مستقل بودن هر ایالت ( ساتراپی ) در برخی از امور اما در سیاست های داخلی و خارجی براساس دبیر خانه مرکزی اداره می شد.شهر ها مراکز استقرار تشکیلات اداری ، محل اجرای فرمان ها ، سیاست های حکومت مرکزی و محل گرد آوری مالیات اعزام سپاه در مواقع لزوم بوده است.

اسلاید 4: مفاهیم اصلی شار پارسیشهر – معبدشهر – قدرتشهر – بازاراین موارد مفاهیمی هستند که شار پارسی با خود حمل می کند و با استقرار در نقاط سوق الجیشی بسیار با اهمیت به مقوله زیست- محیطی نیز جواب می دهد.شهر سازی هخامنشیشهر ( پارس ) که مقر پادشاه و وابستگان او ، مظهر عظمت و قدرت امپراطوری و مکان صدورر فرمان به تمام نقاط بود. شار پارسی علاوه بر اینکه مرکز قدرت مذهبی و حکومتی است، مرکز اقتصادی و بازرگانی نیز می گردد که این باعث شده تا در شهر بازار متولد شود ( نتیجه چنین تحولی قوام یافتن و معنا گرفتن جامعه شهری به معنای اخص کلمه است) پیشرفت هخامنشیان در زمینه های فنون و حرفه های جدید و پیشرفته باعث می گردد که اولین نطفه های تقسیمات کالبدی شار پارسی به تبع تقسیمات اجتماعی – اقتصادی بسته شود.

اسلاید 5: توانمندی جامعه ی شهری حکومت هخامنشی از تعداد بالای شار پارسی که آثارش در ایران پابرجاست مشخص می شود. به سبب این توانمندی دولت هخامنشی به برنامه ریزی و طراحی شار های خود می پردازد:پارسیان محل اقامت خود را از روی نقشه بنا می کردند که به توسط مذهب ( موبدان) تقدیس شده بود و آموخته سنت های اجدادی بود و به هیچ وجه از آن تجاوز نمی کردند.شهر را به شکل مربعی می ساختند ( به اندازه یک میدان اسب سواری700 *700 متر مربع) ایجاد آتشکده و انبار در مرکز شهر (در وسط شهر آتش را به منزله حافظ حقیقی مکان می افروختند و در کنار آن حوض یا آبگیری به نسبت جمعیت ساکن در شهر حفر می کردند و آب انبار می ساختند) در مرحله بعد بنای خانه ها و سپس به ساخت باغ و بستان می پرداختند.بنا کردن شهری به این چنین مفهوم شار پارسی را عیان می سازد، مفهومی که علی رغم فراز و نشیب های تاریخمهر خود را بر شار و شهر ایرانی تا دوران معاصر می زند.مفهوم شار دیگر در محدوده دیوارهای بلافصلش باقی نمی ماند و شار معنائی منطقه ای می یابد و در پیوند منطقه ای و چند سویه با روستا های اطراف خود از آنها هویت می پذیرد و به آنها هویت می بخشد.

اسلاید 6: تقسیمات کالبدی شار پارسی ( از دیدگاه ریخت شناسی شهری )دژ حکومتی : مرکب از کاخها، معابد، ایوانها و تاسیسات نظامی که مظهر قدرت دولت پارسی بود.شار میانی : محلات خاصی برای زندگی طبقات ممتاز با خانه های کم و بیش و بازاری در میان.شار بیرونی : مرکب از خانه ها و محلات عامه مردم، بازارها، باغات ومزارع پراکنده در سطحی وسیع.مصالح استفاده شده در بناهای هخامنشی خشت و آجر می باشد.شهرهای اصلی حکومت هخامنشیپارسه ( تخت جمشید) – همدان ( هگمتانه) – شوش – بابل و نیز شهر های مرزی ( به دلیل پهناور بودن و نقاط حساس بودن آنها )