صفحه 1:
Pau, الله الرحمن الرحيم
درس : این زندگی
موضوع: خودشناسی
استاد درس:جناب آقای میرجلیلی
ا —
صفحه 2:
صفحه 3:
۵. خودشتاسی
در میان اتدیشمندان اسللامیء از روژگاران قدیم حمواره این یحت بوده است که علم مورد تأأکید اسللام
کدام علیم است؟ آیا اسللام یه علم‌آموزی به طور مطلق سقارش کرده یا علوم خاصی را صورد نظر
داشته است؟ آیا از دیدگاه اسالام» علم شیمی و شیمیدان» یه همان اندازه مورد. احترام‌اند که علم فقه
و قعیه محترم و مکوم‌اتد؟ آیا از این حیت می‌توان علوم را یه دو دستة دیتی و غیردیتی
تقسی کرد يا ند؟
این یحث. هر چند در چای خود یحتی مهم و اساسی است. اما پررسی تقصیلی این مستله ما را
از هدق اصلی خود یا می‌دارد. بتایراین» در ایتجا به بیان همین نکته پسنده مىكتيم كه به تظر
می‌رسد تقسیم علم از این حیت» ید دیتی و غیردیتی» حق تادرست است
. حقیقت آن است که
همة داتش‌هایی که در خدمت اسللام و مسلمانان یاشتد و یه رشد و پیشرفت علمی و دیتی و فرهتگی.
analy آنتلامن ailing wal plas Gap plo: is Sas بر هزاكترى انها تاکید رده ینت و دن ضوزین که به
همین انگیزه تحصیل شده و
تلیم داده شوند دانشجویان و عالمان و دانشتنداتآنها نیز از همان احترام و قداستی برخوردارند که فقبهان
متكلمان و عارفان و عالمان اخلاق 0 7 sols
برخوردارند.
صفحه 4:
آنچه مهم است خلوص نیّت و الاهی بودن انگیزهة تحصیل است.۱ حتی اگر کسی, به انگیزة
غیرالاهی, علم توحید یا اخلاق و فقه و عرفان و امثال آن را بیاموزد یا بیاموزاند نه‌تها مورد احترام
و اكرام نيستء بلکه» همان‌طور که در روایات آمده است» عذابی به نت بدتر و طاقت‌فرساتر از
دیگران خواهد داشت.
با وجود این sel برخی از دانش‌ها از واجبات عینی بوده و بر هر مسلمانی لازم است که
پیش از هر دانش دیگری به آموختن آنها بپردازد. یکی از آن دانش‌ها «خودشناسی» است.
ne مقدم بر همه دانش‌ها و معرفت‌های دیگر است. از دانشجو هرگز پذیرفتتی نیست که
صرفاً به تحصیل و تعلیم علوم بیرونی پرداخته و از خود غافل باشد. برای انسان» خُسران بزرگی است
که جوهر و ذات مسائل بیرونی را بداند و همواره به مطالعه و آزمایش و تجرية امور بيرونى و تفکر در
مسائل آفاقی بپردازده اما از سیر انفسی و اندیشه در امور نفسانی و درونی خود غافل بماند. روایات
بسیاری در ارزشمندی خودشناسی وارد شده است. در اینجا به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم:
صفحه 5:
te چین توشتامی نله"
يوتري Mead pling ah
اتيت داتتی» جم Ted bs
ngs موعتترن Maca
صفحه 6:
صمح مص ع لس ,ووس سهد تميق Se
ee
#« كتير تير تي اصن سيدايه سم تفي eS SS
مك هی توت Leis tl J
صفحه 7:
مولوی نیز در مذمت خودناشناسی و مطالعه نکردن در حالات آنفسی و درونی» اشعار نغز و
زیبایی دارد:
صد هزاران فصل داند از علوم جان خود را می نداند آن ظلوم
دانسد او خساصیت هر جوهری دربیان جوهر خود چون خری
که همی‌دانم یجوز از لایجوز خود ندانی تو یجوزی یا عجوز
ایسن رواو آن ناروا دانی ولیک تو روايا ناروايى بين تونيك
قيمت هر كاله مودانى كه چیست قیمت خود را ندانی احمقی‌ست
سعدها ونحسها دانسستهاى ننگری تو سعدی یا ناشسته‌ای
جان جمله علم‌ها این است این كه بدانى من كىام در يوم دين
أن اصول دين ندانستى توليك al fo اصل خود گر هست نیک
از اصولينت اصول خويش به كه بدانى اصل خود اى مرد مه"
صفحه 8:
۱ "
۰ 0۵04
سان دارای دو جنبه است
جنبه مادی‌که نیازهای‌چسمر‌لنسان‌مانند نیاز بسه آب‌غذا. مسکن پوشاک.1
زوغیره را شامل‌می‌شود
عنویکه نیازهاعروحوو رولنی‌انسانر| تشکیل‌می‌دهد .2
کسب معرفت و شناخت که به مسائل روحی؛ روانی و دین داری بستگی دارد, نیاز انسان به تکامل فطرت را تشکیل می
.دهد. قطرت خودشناسی, نیاز قطری انسان به معنویت و تکامل است
خودشناسی حد و مرزی:ندارد. شناخت خداوند مستلزم. خودشناسی است. لازمه: شکفاین استعدادهای انسان: شناخت
خویش است. خودشناسی, رابطه انسان را با دنیای بیرون بهتر برقرار می کند و با حواس و نیروهای خود به شناخت
.بهتری از زندگی می رسد
صفحه 9:
خودشناسی یعنی تهذیب و تزکیه نفس و مبارزه با رذایل اخلاقی و حرکت در مسیر تکامل اخلاق فاضله. برای
,«کسب آگاهی, بروز استعداده
تقویت اراده و اعتماد به نفس و داشتن افکار مثبت و واقع بینانه, خودشناسی لازم است. همچنین حرکت به
سوی معبود و کمال و پرواز به
اسع كلمل چسوی‌رارسبي ونکت نود سک ی
خويش و رسيدن به آنها باشد. از
اين رو درك ضرورت خودشناسی, نیازی به دلیل های پیچیده عقلی و نقلی ندارد. غفلت از اين حقيقت و سرگرم
شدن به جيزهايى كه در كمال و
سعادت آدمى مؤثر نيست, امرى غير طبيعى و انحراف آميز است كه بايد علتش را جست وجو كرد و راه سلامت و
برای موجودی که فطرتاً دارای حب ذات لن,
جات از آن را شناخت. همه
تلاش های انسانی اعم از علمی و عملی, برای تأمین لذاید و منایع و مصالح وی انجام می گیرد. پس شناختن خود
انسان و آغاز و انجام او و هم
صفحه 10:
قرآن فراموش کردن"نفس راٍلازمه فراموش کردن خدا و به منزله عقوبت این گناه معرفی می فرماید: (ولاتکونوا
کالذین نسوا الله فانساهم أنفسَهم:2 مانند کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند. پس خدا هم خودشان را از
یادشان برد.)
اميرا نين (ع) ند فرماید: (درشگفتم از کسی که al شناسد, 7 | رگا |
امم ra ae ee و و د
بشناسد: چهار طبعش, خون است و صفرا و باد و بلغم: ستون هايش, خرد است كه از خرد و فهم و حافظه مايه مى
گیرد, و ارکانش, نور است و آتش و روح و آب.)
- امیرالمومنین علی(ع) می فرماید: (آغاز دین داری, شناخت خداست, کمال شناخت او, تصدیق وجود اوست, نهایت
معرقت. شناخت خود است.)
- پیامبر(ص) می فرمایند: (باایمان ترین شما با شناخت ترین شماست.)
امام حسین(ع) می فرماید: (تحصیل دانش, سبب باروری شناخت است.)
- امام باقر(ع) به جابر جعفی می فرماید: (هیچ شناختی چون شناخت تو از نفست نیست.)
صفحه 11:
صفحه 12:
صفحه 13:
ols. نوجوانی و جوانی» بهترین دوران خودشناسی و طی مسیر
مال استء زيرا در اين سنین هنوز شخصیت انسان شکل ثابتی به
خود
رفته و صفات و خصوصیات مذموم و عادات زشت در روح انسان
سوخ کامل پیدا نکرده است و از این رو می توان با زحمت کمتری
جهت تزکیه به موفقیت های شایانی دست یافت. از طرف دیگرء
ر این سنین انسان قدرت سرشاری برای مبارزه با این صفات در
اختیار دارد. بنابراین» دوران جوانی بهترین موسم تربیت و
.خودشناسی است
صفحه 14: