صفحه 1:
1۳ Reeser icae
دانشکده مهندسي کامپیوتر و فناوري اطلاعات
7 سر
درس بردازش زبان طبيعى
اتاد Hop
دكتر عبدالله زاده
شهريار عيسي بور - 84131059
صفحه 2:
ساحتان حمله
a
گروه فعلی
ees
كروه قيدى
6:6 گرامر
منابع
es es es es rs 1ك
صفحه 3:
فعل
4 تعریف فعل
22 SOE, FS ON rer ا ا ا geo
شود. به تنهايى و يا به كمك وابسته هايى بر جهار مفهوم دلالت مى
2S
Les BIC Sw Re) تم
الف) انجام دادن يا انجام كرفتن كارى
ب) واقع شدن كارى بر كسى يا جيزى
يذيرفتن حالتى يا صفتى
م8
صفحه 4:
ES)
&
فعل
۰ در فعل مفهوم شخص وجود دارد یعنی گوینده فعل را به خود نسبت دهد
یا به شخص دیگری
Ser a (Ol و
ب) دوم شخص يا شنونده یا مخاطب
Sed (an ل
در فعل مفهوم مفرد یا جمع بودن و جود دارد
فعل زمان را نیز نشان می دهد
Beers ery
eee Ba (or
eas) Ole 5
صفحه 5:
صفحه 6:
رل
| cea IS En Peek gs DIS eer ا
ساختهای زمانهای گذشته و مستقبل
asda] ou, | ase
از بن مى أيد
“he 0
خورد
فى خورد
می ay 5
eo apres
خورد م باشید
rs ه بوده ايم
خواهی خورد
صفحه 7:
OE yee eye
4 شناسه: جزنی که در فعل شخص را نشان می دهد.
اول شخص
دوم شخص
سوم شخص
اول شخص
2-0-6
2220007
مفرد يا جمع
3
در فعلی که زمان حال را
نشان می دهد
خورم
ee
ears
PERN PEEP Can nn
را نشان می دهد
تررم
خوردی
رد
ea
خوردید
رز ری
صفحه 8:
01 0
| مصدر: کلمه ای که مفهوم اصلی فعل را بی آنکه زمان و شخص آن
ا ۲
بن ماضى + دن SS eae eS
#ه مصدر جعلى: از كلمه اى مثل اسم فعل بسازيم مصدر آنرا جعلى كويند.
(((اسم - ين مضارع) + يد - بن ماضى) + َن - مصدر)
جرب + يد + دن 06
صفحه 9:
01 0
اجزای پیشین: بسیاری از افعال علاوه بر شناسه اجزای دیگری هم دارند
كت ام ی" نت 4" زر در قديم کم 3 ee ر چرن در كت ery مى آیند
آنها را اجزای پیشین مینامیم.
ساختمان فعل: فعل در زبان فارسی از جهت ساختمان به دسته های زیر
تقسیم می گردد.
فعلهای ساده: مصدر آن بیش از یک کلمه تباشد: آفریدن گرفتن
افتادن» فرو رفتن
فعل مرکب: فعلی که از ترکیب یک صفت یا اسم با یک فعل ساده ساخته شده باشد:
۱
ery eer Cone er RCO My rp R ae Spe ا ا ا ا Spee eset
صفحه 10:
0۰-۷ فعلهاى ساده
در فعلهاى ساده فارسى يس از حذف “َن" از مصدرء بن ماضى باقى مى ماند و از
nares ل ا ا ا ل ee
شود
فعلهایی که مصدر آنها به " - یدن
ae eee Teeter) |
تالیدن - نالید - نال ل ۱
ختم می شود. در این فطها پس از حذف "ید"
لژ
فرینگزیدن > گزید -> گزین
ree
استثناهاى اين كروه
eee
صفحه 11:
0۰-۷ فعلهاى ساده
فعلهایی که مصدر آنها به " - تن" ختم می شود. در اين فعلها پس از حذف *د" از بن
ماضی ین مضارع به دست می آید.
شورس Sig = SA HR سه براه"
استثناهای این گروه عبارتند از:
ار ار[
tases 0 0
شن ل عد شو 0
0
3
صفحه 12:
0۰-۷ فعلهاى ساده
ره ی رآ بر سر ار رز
او رم
ey ey Parner er) ee eae
استثناهای این گروه عبارتند از:
داذن هوداد وده
Shes oe
Be gs ery rior ese eevee eye ioe wee]
بن ماضی شسو" به ۱۳" تبدیل می شود:
(yey = eae Sern ea
استثناهاى اين كروه
بودن ب بود بو درودن - درود - دِرّو
صفحه 13:
0۰-۷ فعلهاى ساده
ay قليف عد مدر انها به“ لكتن" ختم اسن شود در ابن فعلها “ت” از إن ماص هقف
و 2ك ل تیدیل می شود:
ساختن - ساخت سازسوختن - سوخت سوو
استثناهای این گروه عبارتند از:
2
اخت - شناس ۰ فروختن > فروخت > فروش
گسیختن - گسیخت - گسل
صفحه 14:
ار ار ار
قعطهایی که مصدر آنها یه *ستن* ختم مى شود. در اين فعلها بس از حذف “-ست” از بن
ماضى بن مضارع به دست مى أيد:
زيستن > زيست -> زىآراستن -> أراست + آرا
ا ال ل ل ا ا 1
باقی بماند دو حالت بوجود مب اید:
الف) اگر مصوت باقی مانده آ یا آ باشد در بن مضارع حرف صامت *ه " افزوده می شود مانند:
جسن -»؛ جست + جه
تا ل ا ا 0
eh
استثناهای اين گروه عبارتند از: بستن بند پیوستن > پیوند خاستن - خیز
«(0
"۳
صفحه 15:
ار ار ار
بر
0 te Pye ا ا
تبديل مى شود:
BIS Smears rear ted RS Cy reas Sea eg
استثناهاى اين كروه عبارئند از:
رشتن - ریسگشتن - گرا
نوشتن س نویسافراشتن -» افراز
سرشتن -» سرشکشتن + کش
< . فعلهایی که مصدر آنها به " -فتن" ختم می شود. در اين فعلها ات" حذف و "ف" به لب"
تبدیل می شود:
تافتن سم تافت - تابیافتن - یافت - یاب
استثناهای این گروه عبارتند از:
RAC Spee. Leer ree
شکفتن نک
صفحه 16:
مشتقات فعل همه ساختهایی است که از ین ماضی و بن مضارع ساخته می شوند. مشتقات
فعل بر دو دسته است:ٍ
۳
[0 eerie P yen ye ey
۱
ماضی استمراری
ماضى بعيد
ماضی ابعد
pen
ماضى تقلى مستمر
ماضى ملموس (ناتمام)
ماضى ملموس نقلى
ماضی التزامی
مستقبل
0 pera re tee a
ساختهای فعلی که با بن مضارع ساخته می
شوند
مضارع ساده
مضارع اخباری
مضارع التزامی
مضارع ملموس (نتمام)
2B
صفحه 17:
Tee ete ete Bett ee Te ene
Seti
بن ماضی + های بیان حرکت
بن ماضی + گار
بن ماضی + گر
بن ماضی + کار
بن ماضی + تن
پیشوند + بن ماضی
7
خرید + ار
خورد + ه
cee
ca)
۳
[ee ad
بر + آورد
صفحه 18:
ساختهاى اسمى و صفتى كه با بن مضارع ساخته مى شوند مثال
بن مضارع + -نده ارو + نده
بن مضارع + 1 دل
Tos
أموز + كار
0
0 توان + كر
بن مضارع + گر ee
emerson ساز + مان
eee
سر بو سوخت + و + سوز
بن ماضی + و + بن مضارع
صفحه 19:
Sate BP chs Rie per Pa TOD Ol PVE pet COE ESP |
6
نسرین نامه را نوشت. نسرین نامه نوشت. را نشانه مفعول است که می توان حذف
00
BBE Ey ا ال
ees uk ا ا ا 5 et NS GE Sy pet a
باران باريد. (لازم) / كودك از ديده لشك
J
. (لازم) / او آبرا به زمین
صفحه 20:
فعل معلوم و مجهول
فعل معلوم: فعلی که فاعل آن معلوم باشد:
شاگردان آمدند.
شاگردان معلم را در خیابان دیدند.
فعل مجهول: فعلی که فاعل آن معلوم نباشد:
شاگردان معلم را در خیابان دیدند < معلم در خیایان دیده شد.
فعل مجهول از صفت مفعولی فعل اصلی (بن ماضبی + ۰یا ه) و ساختهای فعل معین
*شدن" ساخته می شود.
00
صفحه 21:
فعل تام و ربطی
cere 8 فعلهایی که در زیان به کار می بریم مانند خوردن» رفتن» دیدن و جز
AGI Ges an en eee pes een ave
یا خاص گو؛
4 فعل ریطی یا عام: فطهایی هستند که معنی کامل ندارند و فقط برای * نسیت دادن
چیزی به چیزی" به کار می روند و معنای آنها با آوردن صفت یا کلمه لی دیگر
eye
لته لب
مانند "است؛
0 0
DIC e ا ا ا ا ا
ریطی است:
راه على آباد هنوز آسفالت نكرديده.
صفحه 22:
وجه فعل
فعل را از جهت اينكه خبرى را برساند يا وقوع و حالت آنرا با شك يا
nee ل ا eye
اشود:
وجه اخبارى:
ola os رح
وجه التزامی:
ل ا ل م
وجه اخبارى:
بخور
صفحه 23:
es له ده ده له
ral
اسم کلمهاي است که براي نامیدن شخصي يا حيواني یا چ
مفهومي به کار ميرود؛ و ننها اسم ميتواند مسنقلا و نه به جانشيني
ا ا ۱
عبارتند از :
جامد و مشتق
خاص و عام
ل
ea eae
ذات و معني
صفحه 24:
Pee) eee cee ee ae ال اك
در ساختش مورد بررسي قرار ميكيرد.
| اگر بن فعل در ساخت اسم باشد مشتق است
اناله - نال ( بن مضارع ناليدن) + ه
ers و
4 اگر بن فعل در ساخت اسم نباشد جامد است
گلاب. دستور» رخسار
صفحه 25:
اسم خاص و عام
۱
ب۰۰ ا ا 0
4 دماونده فهاي در تهران است. دماوئد اسم خاص و قله اسم عام است.
اي ل ا ا لم
©- كه مازندران شهر ما ياد باد.
00 ا |
00000 Yorerr Pe SE See
اسم خاص حیوانها: رخش
صفحه 26:
اسم مفرد و جمع / اسم جمم
اسم از حیث شماره بر سه گونه مفرد» جمع و اسم جمع است.
ل اك ل ل
|
4 تلا لد را سر و۱۳۳
ل ا قبایل.
در بهاران. درختها و حتي سنگها نیز با گنجشکان و دیگر كت
هم آوا ميشوند.
صفحه 27:
اسم ساده و مركب
4 اسم از حیث ساختمان به ساده و مرکب تقسیم می شود.
4 اسمی که دارای یک جزء باشد و نتوان آنرا به دو بخش یا بیشتر تقسیم
ep yer pe ee ee ery
2000
4 اسمى كه داراى بيش از يك جزء باشد و از تركيب دو بخش يا
بيشتر بدست آمده باشد را مركب كويند:
قلمدان < قلم + دآن
خدايرستى - خدا + يرست + ى
صفحه 28:
أسم ذات و معنی
ESE ey Ree yer Ces ee)
٩ ae ayer eee eye ee ee ae
۱
و ار رم از رم SS رآ رل
به وجود شخص یا چیز دیگری است و تا وجود دیگری نباشد نمی توان آنها را
دریافت.اين نوع از اسم ها را اسم معنی گویند.
"شاخصه انسان هوش بالاي او و داشتن نيرويي فراي موجودات دیگر
لك ركس
در جمله فوق هوش. نیرو و اختیا
اسم معني هستند.
Ph ores Benes) 0 30
در جمله فوق لطف و شفقت اسم معتي هستند.
صفحه 29:
انواع ديك راسم
4 اسم صوت:
Sa eee ere Ge erAcne
اسم مصغر 4
5S pet eels fi
صفحه 30:
dx
eer
قيدى
تمیزی
وصفی
جامد
(خود) خويش (خويشن)»
0
خی شخصی مشترک مشترک مشترک
eas
الم
تقسیمات فرعی
Re | Gee ل د
صفحه 31:
کار برد اسم
4 اسم در جمله؛ نقشهاي كوناكوني را مييذيرد. كه عبارتند از:
a ree
نقش مسندي ۳/۳
نش متّمي ۰ 0 نقش بدلي
6- نقش قيدي )0( نقش ندايي
صفحه 32:
اه اه
کار برد اسم
4 ترس مسنداليه است كه امري يا جيزي را به آن تسبت دهند؛
به عبارتي در باره آن خبري داده شود. اسم هم به ند
ey 0
0 جمله
كننده كار (فاعل) است Des
ERC Om eres انادر | .نادر كشته شد
,دارنده صفت و حالتى است a ee ean
وجود و هستی را به آن نسبت دهند ae ee
مالکیت را به آن نسبت دهند سعید | ,سعید کتاب دارد
صفحه 33:
مطابقت فعل با نهاد
eerie 4] ا ا EB eet
هما آمد - هما و بابک آمدند
ا ا ا اك
شاخه ها شکست - شاخه ها شکستند.
ا ل ا ل |
سر
سالها گذشت. ولی وعده ها انجام نیافت.
اا ا ا RaW Pe
م ا
اا آوردئد. پدرم فرمودند.
اگر نهاد اسم جمع باشد معمولاً فعل آنرا هم جمع و هم مفرد می توان آورد:
1 otCeee
'برخى از اسمهاى جمع فقط با فعل مفرد مى آيند: كله مشغول جرا شد - قافله كذشت.
صفحه 34:
کر
24 نقش مفعولى: مفعول اسمى است كه همراه فعل متعدى مى آيد و كار بر آن؛ واقع مى شود:
دیدم.کتایی خریدم.
ارسی امروزی مفعول به چهار صورت می آید:
ie ور ره
1 per ee ey
20
eS
صفحه 35:
4 نقش متممی: متمم اسمی است که همراه یکی از حروف اضافه می آید و
توضیحی در باره فعل می دهد:
معصوم از خانه به مدرسه رفت,
ECS oe ee De STO ye
Foe eee ree ee SOE Te EVE ee oS |
علی از من کتابی گرفته است.
er ۱
صفحه 36:
ندايى
تميزى
قيدى
اضافى
pies
کاربردها و نقشهای اسم در جمله
9
پذبرنده کار
سم
eae
(9
57
بع صنت
نم ی
zh A) تتجات تر كر
2 3 6
جر acer
رت | هر
و كه
574 ۲
5 5
Eine
5 =)
اسطعطواثار عيدى بوز. مرجع دن اس دایز
2
1
فرزندی
صفحه 37:
صقب
4 صفت: واژه یا گروهي از واژههاست که در باره اسم توضیح داده و يكي از
الل ا ا ا
صفت از حيث مفهوم به انواع زير تقسيم ميشود:
بياني
Boo
شمارشي
ps
مبهم
SE Sy Sy BS ESS
صفحه 38:
ایآ
حجمء مقدارء ارزش و جز آن را ميرساند:
Ae gee SI
فلزي
صفت بياني شامل ينج كونه است:
0
صفت فاعلي
اصفت مفعولي
صفت لیاقت
9
صفحه 39:
ار
TUE ee oye ا ا PI ee
کلمات ديگري تر کیب شده و صفتهاي اشاره مرکب میسازند.
IS SIC CSET S earn) لا ا ل لت
این صفتها جزء صفتهاي
ane on ite Mor eee Sor ro Sarre Aarra Py wrrgen |
اینقدر » اینهمه» همینقدر همیناندازه.
ن دستهبندي ميشوند:
اینگونه دلاوريها در خور اوست.
اين مطلب اشتباء است,
Oreo! اك ل
ا ا ا ا م
صفحه 40:
eo
صفت شمارشي(عددي)
9
شمارشي اصلي: اعدادي که بدون اقزودن پیشوند یا پسوندي» شماره معدود خود را بیان
با ار
جهار كتاب فوقء اثر جامي است.
هفتصد سال از مرگ مولانا ميگذرد.
چهارده + - + فروردین تاریخ آغاز بهکار داتشگاه است,
صفت شمارشي ترا
: بیانگر ترتیب قرار گرفتن موصوف را ميرساند. این صفت از
او
ee ae eee
EE 0 ec Se ee are
0 es eer sis ore
صفحه 41:
صفت شمارشي(عددي)
صفت شمارشي كسريء صفتي كه يك يا جند جزء
صفتها ابتد جزء وسپس واحد ذکر ميشود.
بتكل نار دير ee
ينج صدم + + تصادفات ناشي ازء خواب آلودكي
یا چند واحد را ميرساند. در این
دو سوم + + بیماران
Cit a
9 ee peer ae vee
صفت شمارشي توزيعي؛ موصوف را به بخشهاي برابر تقسيم ميكند.
ا ا او تشکر کردند.
0 در اين جمله دوبدو در نقش قيدي است.
صفحه 42:
م
Tee ا ا ا ل د
او
ا 0
app he yee ye He ae ALES GIS oe
جين جه جاكر: جددازه
كدام ورزش را بيشتر دوست داريد؟
نكل [fae te
هيج كسي بهتر از او ميشناسی؟
صفحه 43:
<r
۳ ae
ee 1 صفتي كه همر 0-2
شده واز eee اه اسم آمده و 4a
ساند. این نوع صفت با تغییر آهنگ گفتا ee
اف را ميرساند. ابن
8 موصو
20-6
عجب هوايي!
صفحه 44:
انواع صفتها
از حیث جایگاه نسبت به موصوف
بسين
اشاره 00 9 ۷۹ مشي
a 2 بیع . شمارشی يرس
1 ترتیبی تست
كنا درس بردازش زبان طبيعي: استاد: دكتر اخمد عبدلله زاده توسط: شهريار عيمى يور. مرجع: دستور زيان فازسى تاليف كبوى و انور
صفحه 45:
د 5
ی ای ار
ل ل
4 اسمي را که ضمیر به جاي آن نشسته مرجع ضمير كويند.
a اقسام ضمیر عبارتند از:
cn رل ee ale ede
ضمير مشترك
سس
ضماير اشاره؛ يرسشيء تعجبي و مبهم در بخش صفت معرفي شدهاند» هر يك از
key Freaete Byearieeye eps PD eKNC yy gN) ۱
0
صفحه 46:
10
de
۳
قيدى
ae)
3
a
1
تهاد
(خود) خويش (خويشن)»
رديف
as
شخى شخصى مشلرىك 2
ضمايس
Re | Gee ل د
کاربرد ضمير
صفحه 47:
<r
قيد: وازه اى است كه به مفهوم “فعل” جيزى اضافه مى كند و توضيحى در
ل ا ا ا ات
رضا تند رفت.
به علاوه کلمه ای که به مفهوم صفت. مسند. قید و يا مصدر چیزی می افز اید
ار
شاكرد بسيار كوشا
أو بسيار كوشاست
sede A
صفحه 48:
COED ene Te ETE Ieee ا
هرگز» هنوز. البته» احیان اثفاقأ؛ حتیالمقدور» فی الفور
من هرگز اورا ندیده ام
ای ل ار ار سا
گیرند:
لا ۱ ۱
احمد خوب می نویسد
صفحه 49:
اقسام قید از جهت معنی
قيد زمان: شب باران آمد - بعضى وقتها باران مى بارد
قيد مكان: حسين اينجا نشسته بود و احمد آنجا.
کید کیفیت: احمد خوب کار مي کند. - احمد به أرامى كار مى كند
قيد حالت: حالت فاعل يا مفعول را بيان مى كنند:
مرد مجروح افتان و خيزان خود را به يشت درخت رسانيد.
gear Pee ا دوستان خیلی زود رفتند - متاسفانه نتوانستم شما را ببینم
قيد تعجب: عجبا! عمر أدمى جه زود به يايان مى رسد
قید تصدیق و تاکید: حتما به دیدار شما خواهم آمد
قید پرسش: چگونه این کار را انجام خواهید داد؟
ا ees Scene ees be ۱
صفحه 50:
م
4 براى بيان حالات روحی و درونی چون شادی» تعجبء دردء افسوس و مانند
آنها از كلماتى همجون به وهء آدء آوخ و جزء آنها استفاده مى شود كه به آن
ere Eee eed |
24 اقسام شبه جمله:
شیه جمله امید و آرزو
ا 0
ا ل ا ا 0
ine ere ere! 00
20220
ntee cer] ال |
شبه جمله تعجب:
شبه جمله امرء يا الله بسم الله خاموشء خفه
شبه جمله احترام و قبول: چشم؛ قربان» ای بچشم
شبه جمله جواب و تصديق: بلهء آرىء البتهء اىء اى والله
لد طد لد له لد لد طه
صفحه 51:
کار
جانشین جمله است و همراه حرف اضافه به کار می رود و متمم می گیرد:
مرحبا به این فکر و ادراک
جانشین جمله پایه است و همراه حرف ربط می آید و جمله پیرو می گیرد:
رن که ادا ان سر
اى كاش كه هر روز شما را مى ديدم!
ا ا ا Oe Eee ee
درل
بارک اله! به شما تبریک می گویم.
آفرين! خوب نوشته اى
صفحه 52:
۳ e کار برد
۱ eb DiS Soe eS See ie |
كند:
ا ا ل ا ا POSE
000 0 ا ا ا er
خوشا شيراز و وضع بى مثالش خداونداء نكه دار از زوالش.
صفحه 53:
حرف
او بعضنى از كلمه ها معنى مستقلى ندارند و در سخن براى ييوند دادن كلمه ها يا
ا ا ل ا زر
دادن نقش كلمه اى در جمله به كار مى روند. اين كلمه ها را حرف مى كويند.
ey
صفحه 54:
حرف ربط
0 DIC Dene Bie Soa
Bo)
۱۳ arses ne eo tea e arenes
| حرفهای ربط مرکب: مجموعه ای از دو یا چند کلمه که معمولاً یکی از آنها
حرف ربط یا حرف اضافه ساده است:
همین که خورشید طلوع کرد حرکت کردیم.
ياره اى از حروف ربط مركب عبارتند از:
ا ل ل ۱
0
صفحه 55:
4
ANG) حرف
pee) ees رل pn
و نظایر آنها نسبت می دند.
حرفهاى اضافه از جهت ساختمان بر دو قسمند:
الف) حرفهای اضافه ساده: از یک واژک ساخته می شوند مانند:
از» الاه باء بر» برای» بی» حزء در» مگرء مثل» - (کسره
اضافد)
ب) از يك حرف اضافه ساده با كلمه هاى ديكر مانند اسمف صفت و حرف
ساخته مى شوند. مانندء
از برای» به مجرد
صفحه 56:
حرفهای نشانه» حرف هایی هستند که برای تعیین نقش کلمه در جمله می آیند.
حرفهای نشانه سه دسته اند
نشانه نداء خداد » پروردگار ؛ دلا - .. خدا.. برادر . اقا
ربء علی. حسين
نشانه مفعولی: کتاب . برداشتمء قلم شما آوردم
نشانه موصوف و صفت: کسره که در آخر موصوف می آید:
دپ
صفحه 57:
حذف فعل: که بود آمد؟ علی (علی بود) او نه چیزی زیاد دارد و نه چیزی کم
حذف نهاد: برو (تو برو) - كتابها را باز كنيد ( شما دائش آموزان كتابها را باز
م
حذف مسند: احسان غایب است نه علی. (احسان غایب است نه علی غایب است)
حذف مفعول: از احمد كتابى كرفتم و خواندم. (از احمد كتابى كرفتم و كتاب را
خواندم)
يي ل ال ا ا لل ك6
رسيم
حذف قيد: ديروز به باغ رفتم و دو ساعت در آنجا كردش كردم. (ديروز به باغ
۷ 55439 py
صفحه 58:
| eee eke Sore
حذف حرف ربط: بيا بريم كتابخانه (بيا تا به كتابخانه برويم)
حذف همه اجزاى جمله: حمزه امروز به دبيرستان نيامده است؟ نه (نه. حمزه
امروز به دبيرستان نيامده است)
ener Ee eRe ا ا ١
6 ا الت 2 ا ل ل pores
صفحه 59:
4
در زبان فارسى ينج واحد وجود دارد كه عبارتند از:
(Sentence) 4s
(clause) =
(phrase) «5.8
کلمه (word)
(morpheme) S55
PO ee eee eres eae CWP Dees
گونه است:
۱
رت(
صفحه 60:
جملات هسته ای: از یک هسته مرکزی تشکیل شده که وجود آن اجباری است و
اتعدادى وابسته كه وجود آنها اختيارى است.
7 75
3 اک
os اكر أو تلفن كرا
eee 5
ee سمه
پیشرو و پیرو
0(
5 7 اگر او تلفن کرد
ee DIY
تو حتماً برو
تو حتماً 00
تو حتماً رو
تو حتماً برو
in) 2 للك
ولا ار سر رتت
حساسی لست
صفحه 61:
ا ا رل لد توا BLES SE ee
وابسته طبقه بند مقید (0011]10).
ل ل ا ا 0 00
بند مقيد و نبود آن در بند
ار له
eB E ل ا ا ا ال ا ۱
تاء والاء و امثال آن.
لا ا ا ا ا ل ۱
وغ ميكويى” - “من مى دانم كه تو دروغ ميكويى”
ا 0
poner gc hoe ORC
هسته می تواند بیش از یکی باشد. مانند: اگر او تلفن کرد تو حتماً برو و اورا ببین.
هل ی دام نو دز
0 ا crn nice
صفحه 62:
CONS ne pear uees 4 ا ا ا ل
هسته ای به وسیله "و" و "یا" به یکدیگر قلاب می شوند,
Re Pee Corea PI ote eI oper Pe SEU SE |
pee Oe oer Pe Lb
rea ۳" ۳ هسته
معمولاً آنها از جنين "اكز نكا فينة اين
طرحی استقبال نخواهند | اگر چه به نفع آنها باشد | طرح را بطور
533 ثابت نكنيد
صفحه 63:
0 بند به آن واحد زبان فارسى كفته مى شود كه از يك كروه يا بيشتر ساخته شده
eee nan ا ل Ee
4 عنصرهای ساختمانی بند:
۱۳9 Te nee OKT OTN Ov Ono)
است باستثناء آن زير طبقه اى از كروه اسمى كه داراى عنصر را
باشد.
4 متمم ا ا ا 0
| اسناد :)١( عنصر ساختمانى بند كه محل كاركرد (001781017]) كّروه
فعلی است و یا به عبارتی گروه فعلی هميشه در جایگاه اسناد قرار می
كيرد.
4 ادات (د): آن عنصر ساختمانى كه محل كاكرد كروه قيدى است. كاهى
نيز كروه اسمى مى تواند جايكاه ادات را اشغال كند.
65 6
صفحه 64:
در گوشه و
كنار مملكت
308
ره
مستداليه
مقررات ورود جاى به
رل
استاد
صفحه 65:
4 هر گروه اسمی که "را" داشته باشد حتماً متمم است.
4 اسناد فقط با مسندالیه از نظر شخص و عدد مطابقه میکند نه با متمم.
مسنداليه متمم متمم 5
Ene ار لك ميناميدند
Pv ORO | ا Pep
وجود نداشته gr een rei Dp است. اول مسندالیه و سپس مت
2 نت
قرار مى كيرد.
مستداليه متمم استاد مسنداليه متعم RE)
eve ee) داشت اتومبيلى | راننده اى | داشت
صفحه 66:
0 ل نك
04 تمام كروه هايى كه با حرف اضافه شروع مى شوند از نوع كروه قيدى هستند و
بر Be, ep Ua Ly
به طرفدارى او» از طرف مردمء براى كسب اطلاعات بيشترء به من» با نظارت
0
#ه اكر حرف اضافه حذف شود بالقوه وجود دارد و مى توان آنرا افزود.
مسنداليه Eee)
27 )) 1
صفحه 67:
دستگاه مطابقه
هسته گروه اسمی که در
اهسته كروه اسمى كه ذو
جايكاه مسنداليه قرار
میگیرد بی جاندار
اگر "جنابعالی |
حضرتعالی/ سرکار" در
جایگاه مسندالیهباشد»
اسناد الزاماً جمع ات
"۳ درس پزهازش زبان طبيمي اساد: دنر احمذ ده زاده ترسطلزشهریار عیسی پور. مرجم: ترصیك ساختمان دنلوری زیان فازسی Pere
صفحه 68:
Ses مطايقه
4 مثل:
er eccrine oe eee Reed eS OPP ee ۱
گربه ها دعوا میکنند / مسند الیه جمم اسناد جمع - گریه ناراحت است مسندالیه مفردء اسناد مفرد
در زیر طبقه اتسان:
الف) لول شخص: من رفتم - ما رفتيم
ار ار را
سرکار اینطور خواستید مسند الیه مفرد. اسناد جمع
Fae r ee UE ee as Sb Peete mee Pe A oe ET eS)
مطابقه اجبارى است: تو كفتى شما كفتيد
ج) سوم شخص: انتخاب وجود دارد - دكتر منزل نيست / دكتر منزل نيستند
صفحه 69:
مسند اليه ساده و تركيبى
ا ا ا ا ا
مسندالیه ترکییی: جایگاه مسندالیه می توان بوسیله بیش از یک گروه اسمی بر
شده ياشد.
tere SF) ا ا ل ا ا 30
ا ا OCS See eee
مطابقه بین مسندالیه ترکیبی و اسناد:
الف) مطابقه از نظر عدد (در حالت زنجيرى): وقتى مسند اليه تركيبى بصورت
زنجيرى باشد (با حرف ربط به هم ييوند خورده باشند)» هميشه مانند مسنداليه
جمع عمل مى كند.
او و رفقايش اينجا بودند - على و حسن رفتند
صفحه 70:
مسند اليه ساده و تركيبى
0206 ا ا ار ا ا ل ات (a
ثال:
0
0 eee)
چنانچه ضمیر اول در بین گروهها باشد آن ضمیر حاکم است: من و برادر بزرگ
ات
چنانچه ضمیر اول در بین كروهها نباشد ولى ضمير دوم شخص باشد أن ضمير
حاكم است: تو و برادر بزرك او رفتيد
اگر ضمیر اول شخص و ضمیر دوم شخص نباشد اسناد بصورت سوم شخص
/ من و آنها رفتي
ee Te oe See te See
من و تو رفتیم / من و شما رفتیم / من و او رفن
او و برادرش رفتند / او و رفقایش رفتند.
صفحه 71:
مسند اليه ساده و تركيبى
در مثالهای زیر "با من با توء با او ...۰ جزو مسندالیه نیست. بلکه گروه قیدی
8
۱
سسا را
مطابقه از نظر عدد (در حالت عطت بیان): مطایقه شخص در این مورد مانند
Pe ee
ما مردم ملل متحد عزم نمودیم
تا ور ار Bere)
حسین برادر زاده ام خواهد آمد
صفحه 72:
32
| >0 ل ۱
است و خود در ساختمان بالاتر يعنى بند بكار مى رود.
4 گروه های فارسی به سه دسته تقسیم می شوند:
4 گروه فعلی
# گروه اسمی
كروه قيدى
صفحه 73:
کر
كّروه فعلى در فارسى از شش عنصر تركيب شده است:
نام عنصر علامت اختصاری
عنصر سازنده منفى
افعال ناقص
ee
01
Pes ees
Cl Ele lade
Stabs ات
6
صفحه 74:
4
ee ae,
متال: نه باید برداشته شده باشد
علامت اختصارى
a
(om Kea Saintes
صفحه 75:
ار
ل ل res SOR eee De |
(۵) (3) (غ) ف (۵) (ع)
عناصرى كه در بين دو هلال قرار كرفته اند اختيارى هستند. فقط عنصر “ف” يعنى
فعل وازكانى اجبارى است:
2 Gj a 2 3 ie)
Sessa
77 a
بر |دشت | ه | .د re
Sea ا 5
7 ۳
صفحه 76:
Vd ad
06 كروه (۰
| REED Wr ا ا Rear CICLO OS OE We S|
0 ل ar]
مسنداليه متمم ۳
این نشریه دوستدار ان
۳ ی | سیر حلت ترجه است
سازمان ملل مد بسيار جالب توج =
۳0 ادات اسناد
سس خانه خودش 3
صفحه 77:
ساختمان كروه اسمى
كروه اسمى از يك هسته و تعدادى وابسته كه در دو طرف هسته قرار مى كيرد
قارع
ملاكهاى تشخيص وابسته ييشروء هسته و وابسته يى رو از يكديكر “كسره
ا
2 rere
۳
- اولين كلمه اى كه يس از آن اضافه قرار مى كيرد هسته است.
ene eae rer acer eee on Ee See eee ELIE?
see Sane)
| ees e ie Se Pee aCe Sted Se a
yes ae ee
BEcewe CNBC eign Keene) اين يكف نشرية
صفحه 78:
4
پیش رو 6
این
ol
eee Siecle
عناصر ساختمانی و ابسته های پیشرو
رت
يك
بيش رو ©
مر 1
ای
صفحه 79:
ی رو 1
=
eee Siecle
Pape eee ee |
eee
برد
@
که بسیار زننده بود
| pray
صفحه 80:
ساختمان كروه اسمى
۰( ۱
عنصر ساختمانى كروه ): معمولاً اسم است. معمولاً شكاف بردار نيست يعنى
عنصر ديكرى نمى توان بين آنها قرار داد. معمولاً يك واحد معنايى را تشكيل
Ores اا ل ل ا ل ل |
el ee Dien
1 geo VEE ا
عنصر ساختمانی 0: سه زیر طبقه می تواند در این جایگاه بيايد كه عيارتند از
گروه اسمی» زیر طبقه ضمالر» یک زیر طبقه یک عضوی دیگر که واژک مقید
"ای" /[/ می باشد.
صفحه 81:
ساختمان كروه اسمى
مثال زير طبقه ضمائر:
Sie rd ا ل
میز تحریر فلزی آت / -ش / - ما
مثال زیر طبقه اسمی:
لباس سياه هرمز كيف خالى رضا
مسئول قطعى اين واقعة فجيعرئيس جمهور كشورهاى متحدة امريكا
ree) ا ا 1ن
4
4
4
BILE ا لك
جايكاه قرار مى كيرد:
خير مقدم كرم او - خير مقدم كرم + اى
يسر بزرك او - يسر بزرك + اى
صفحه 82:
ساختمان كروه اسمى
4 عنصر ساختمانى *4: تنها عنصرى كه در اين جايكاه قرار مى كيرد “را” است.
4 وقتی گروه اسمی در جایگاه مسندالیه قرار می گیرد اين جایگاه خالی است و
Rees BED 8b fer e en TE SES)
4 عنصر ساختمانی 6: طبقه ای که در این جایگاه قرار می گیرد از نوع جمله بند
و یا گروه قیدی واژگون مرتبه است: یعنی جمله» بند و یا گروه قیدی که در نقش
یک کلمه به عنوان وابسته پیرو برای هستة گروه اسمی به کار رفته است,
Pee0 0 00
در اين مجموعه منتشر كرده اند.
نكته تازه اى كه به آن اشاره كرديد بسيار جالب است.
مبارزة دائم دولت با قاچاقچیان سیگار خارجی وارد مرحله جدی تری شده است
صفحه 83:
E ای we
کر فيدى 0۰۷
كروه قيدى فارسى از يك كلمه يا بيشتر ساخته شده است. و در جايكاه ادات را
اشغال ميكند.
طبقه بندی گروههای قیدی
دارای تتوین عربی دارای حرف اضافه
مه
صفحه 84:
ساختمان گروه قیدی
4 گروه فیدی با علامت: ۳
۲ rai mrs ل Nese eS
(ES Sere oeh ye heey mene EDS
Pee epee ل DEC
زير/ نظر آقاى دكتر فرزان
5000 ene
ا ل راد
بارة/ شهريه اين نيمسال
قبل , / کنفر انس
0
صفحه 85:
ساختمان گروه قیدی
ieee CSE DE CC MED RST nee L ESS
CED ieee Lens ا eS Eee BS)
به وسیلة معنی است مانند:
هميشه. همواره هنوز» اکنون» فقطء هم نيزء بس, با هم» هر كزء شايدء اینطور»
بله آره» خی نه نخیر و ...
بستة دستوری : گروه هایی که دارای کاربردهای دستوری ویژه ای هستند.
«0
0 0006 ل ل ir Cer ear tec Pp ee rear Cenyry
رک ار iy ae
صفحه 86:
نظريه ايكس - تيره
مر ل ل رن كر
در حقيقت آنجه مورد نظر است مجموع ويزكيهايي است كه در همه زبانها
اك
۳
ED Tere.) ال 0
است كه هر كدام به نوعي در تكميل آن كوشيده اند.
م
رات ری ری اس رو رف شار 0
رل
ات
صفحه 87:
رل 7
این نظریه جمله مورد نظر شما را به شکل زیر در مي آورد:
XP = (YP) X' Specifier rule
X'— YP X' Adjunct rule
ار
X'—> X(YP) Complement rule
۴ را معمولابه شکل»(" نیز نشانميدهند و به آنگرم فسرلفکنبیشینه گفته مي
ere
ا re Or Te ee ا
رت ات
قاعده دوم گره یک نیره را به گره ۷0 و یک
گره یک تیره را به گره صفر تیره (266) یا بدور
گره بدون تیره همان هسته گروه مي باشد
wath aX jai lel S site
باز ويسي کرده است. و قاعده سوم نیز
تیره و گره ۷۳ بازنويسي مي كند.
در ۱۳
صفحه 88:
رل 7
4 در زير مي توانيد اين قوانين را در ساختار درختي مشاهده كنيد.
XP (Maximal
Projection)
Specifier Na
va YP (adjunct / modifier)
X (Head) YP( complement /
argument)
صفحه 89:
صفحه 90:
كرامر وعح براى زبان فارسى
BS ا 2
جمله -سب> (گروه قيدي) + (نهاد) + گزاره
جمله ----> جمله+ حرف ربط + جمله و ابسته
oe ret pe art es rar pee ae ۱۳
0 eo Cle ا ie 4
اج -
re ا eee ven rar pa
رابطه ---- > علت - ادامه - میان - نتیجه - دنبال - طرف - زیر
صفحه 91:
كرامر وعح براى زبان فارسى
نهاد ---> كروه اسمي
| Bee ا ا ل ا ene
جمله و ایسته) +
کل رح لا ee (eee
) Alas +45) + (Kral aul) + (jee) + ple aul + (258) <--- aul og §
گروه اسمی ---> (خود)+ (اسم عام) + ضمیر منفصل + ( که + جمله وابسته)
گروه اسمی ---> (خود) + اسم عام + ضمیر متصل + ( که + جمله وابسته)
1
گروه حرف اضافه ----> حرف اضافه + گروه اسمي
صفحه 92:
كرامر ع6ع0 براى زبان فارسى
js) <---- fis os § ا + (Gite
درجه ---> [خيلي / بسیار نسبتا)
كروه صفتي ----> (درجه) + (صفت + (ي)) + عدد ترتيبي
ote F 5) + at fi ate <---- fis os § 006
(qeaul 058 ) + Gia <n cide 0s §
صفحه 93:
كرامر وعح براى زبان فارسى
کار سس کر در
كروه فعلي ----> كروه اسمي + كروه فعلي
كروه فعلي ----> (كّروه حرف اضافه) + (فعل لازم/ فعل مجهول متعددي اول
eer LES ا ا eer eye
گروه فعلي ----> مسند + فعل ربط
se EE De eS coer?
EES ار
رل ار ل
گروه فعلي ----> گروه اسمي + (را) + (گروه حرف اضافه) + فعل متعددي
گروه فعلي ----> ( گروه حرف اضافه) + گروه اسمي + (را) + فعل متعددي
گروه فعلي ----> گروه اسمي + (را) + ( که + جمله وابسته) + فعل متعددي
صفحه 94:
كرامر وعح براى زبان فارسى
ا ل ل م
--> (م- ش- مان - تان)
ضمیر ----> [خودم - خودت - خودش - خودمان - خودتان - خودشان
se ree ene) oe ree
ضمیر -----> اين آن - اينها آنها
ضمیر سک (که - چه - گدام - چن)
poate Ue Ai gl pl dak — pl — 5}
- بعضي ها - برخي - اين و آن - بسیار - ديگري - دیگران - چيزي - هیچ
ee |
۱ oes
صفحه 95:
كرامر وعح براى زبان فارسى
ا ل ا ۱
ا ا ا ا ا ل 002
حضور اشغالكران آمريكاني در
عراق و اصوار در دامن زدق به
اناامني ها در اين كشور
صفحه 96:
كرامر وعح براى زبان فارسى
eye yer cee rhe yea IO ey OO) رت
آمريكائي در عراق و اصرار در دامن زدن به ناامني ها در این کشور, افزايش
مي يابد.
LSB ene ا ا
كروه قيدى : با ادامه حضور اشغالكران آمريكائي در عراق و اصرار در دامن زدن به
ناامني ها در اين كشور
كزاره: افزايش مي يابد.
صفحه 97:
كرامر وعح براى زبان فارسى
که
گروه اسمی : میان نظامیان آمريكائي
eal (carer ce) | eee LS ی
Cee SB S/EN ESBS a x(B) (CBee SDS yale eee SiC) ear}
وابسته)
Bee eee See ee eer ل
00 ee ee ee
+ تفر + دست + جلد + تا >
ete eee ee ee
year ا
صفحه 98:
كرامر وعح براى زبان فارسى
etry ا ا ل ل
هاي مختلف در اين كشور <6) سرباز آمريكايي به هلاكت رسيدند.
]هفته كذشته 0003 [] ] از خونبارترين هفته ها ]براي نيروهاي آمريكا [مم [ در
عراق بود[ 006
]آچهارده سرباز آمريكايي*6()[ ]]در درگيري هاي مختلف در اين کشور [ ۳0) ]به
9
صفحه 99:
كرامر وعح براى زبان فارسى
در دركيري ها در غرب بغداد © سرباز آمريكائي كشته و دو سرباز ديكر نيز با
درگيري با افراد مسلح در استان الانبار کشته شدند و پنج سریاز دیگر در
شهرهاي مختلف عراق به هلاكت رسيدند.
]ينج سرباز آمريكائي[ ١15 ]در دركيري ها در غرب بغداد[ 08 ]كشته شدند[ /ا[.
]دو سرباز ديكر نيز [ 815 ]] با دركيري با افراد مسلح در استان الانبار[ 6 ]كشته
VR aR
000 > PH pare ene ees |e cee erese|
صفحه 100:
گرامر 6۲6 برای زبان فارسی
فرماندهي نظامي آمریکا در عراق۸!۳ [ ]با انتشار اطلاعیه اي نیز[ ۳۳ اعلام
كرد[ صلا
يك سرباز آمريكائي[ ]روز سه شنبه بر ]اثر انفجار بمبي دست ساز ]بر ]سر راه
خودرويي در مركز بغداد [ 8[ ] هل ] 85 ] لم مجروح شد[ ١/8
و ]مدتي بعد[ لم ]از يادر آمد[ م/١ا
صفحه 101:
كرامر وعح براى زبان فارسى
46
يك سرباز آمريكائي روز.... مجروح شد و مدتي بعد ازيا در آمد
صفحه 102:
كرامر وعح براى زبان فارسى
8
or 0
ار لد @ LS 0
۳ مجروح شد
يك لت
0
روز سه شتبه
صفحه 103:
ae
را Sees eal]
Ree) pea eee ree
باطني» محمد رضاء "توصيف ساختاري زبان فارسي" جاب شانزدهم؛ انتشارات ]2[
.09©6* امير كبيرء
علي ميرعماديء "نحو زبان فارسي ( بر يايه نظريه حاكميت و مرجع كزيني)", ]©[
.02©)0 جاب دوم؛ سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشكاه (سمت)ء
0 ل ا ل eee TCM (Ca
ارشد. دانشكاه امير كبير دانشكده كامييوتر و فن آوري اطلاعات 6©م7/©)