صفحه 1:
صفحه 2:
شا را
آرایش الکترونی عنصر 2۴ به ۲۴ ختم میشود. با توجه به آن به سوالات زیر پاسخ دهید.
0 sf
ea ج =| Ar|3 222 آلف) ختهاآعمی آن چقدر ات4
7 7 ¢
152 #2 ب) آرایش الکترونی آن را بنویسید. 4 گم 3 گر 3 57 3م
ج) آرایش الکترونی فشرده آن را بنوبسید.
bal موقعیت آن در جدول تناوبی را مشخص کنید. دوره (0
چهارم نهم ١
ه) عنصر مورد نظر جزء كدام خانوادهى عناصر است؟ رسته 0 - فلزات
000 اشقله
و) لایهی ظرفیت آن را مشخص کنید. لایه چهارم 3
صفحه 3:
۳
از دست دادن؛ گرفتن یا به 9
دستیابی به آرایش گاز نجیب را مینای رفتار آنها دانست. در واقع اتمها میتوانند با دادن
اشتراک گذاشتن الکترون نشانهای
انم است SEN) adie وی دقن 1100
بی تم آلکترون» گرفتن الکترون و فیز به اشتراک گذاشتن آن به آرایش یک گاز نجیب برسند با
هشتتایی شوند تا پایدارتر گردند. در درس علوم آموختید که هرگاه اتمهای سدیم و کلر كنار
صفحه 4:
ال
صفحه 5:
هشتتایی شوند تا پایدارتر گردند. در درس علوم آموختید که هر گاه اتمهای سدیم و کلر كنار
یکدیگر قرار گیرند. اتم سدیم با از دست دادن یک الکترون به یون سدیم و اتم کلر با گرفتن
يك الكترون به يون کلرید تبدیل شده و در این 22519 يم کلرید (نمک خوراکی) تولی
3
مى تبون لاشكل Me, HAVO ل
۱ ش < ©
oo ۷ >
fae
Oo
JSS نشان میدهد که اتمهای سدیم با از دست دادن الکترون به آرایش پایدار گاز نجیب
بيش از خود (نئون) و اتمهای کلر با گرفتن الکترون به آرایش پایدار گاز نجیب هم دور
خود (
صفحه 6:
با هم بیندیشیم 0 صن. مومس
۱ جدول زیر را در نظر OTs,
انظار میرود انم عنصرهای گروه ۲۰۱ و ۱۳ با از دست دادن الکترون, به كاتيون تبديل شوند و
به آرايش گاز نجیب دور پیش از خود برسند. درحالیکه انتظار میرود انم عنصرهای گروه ۰۱۵ ۱۶ و
۷ با بهدست آوردن الکترون,به نیون تبدیل شون و بهآرایش الکنرونی گاز نجیب پس از خود در همان
دوره برسند. براى اتم عنصرهاى كروه © اتنظار مى رود ؟ الكترون بددست أورند يا ؟ الكثرون از دست
بدهند تاه آرایش گاز نجیپ برسند
۱ ارایش الحترون-نعطه ای اتمهای داده شده را با انم تازهای نجیب. معایسه و پیش بیتی نید
هر یک از این اتمها در واکتشهای شیمیایی چه رفتاری خواهد داشت؟
صفحه 7:
ب» بررسیها نشان میدهد که اغلب این اتمها در طبیعت بهصورت یون در تر کیبهای
گوناگون یافت میشود. جدول زیر یونهای شناخته شده از اين اتمها را نشان میدهد. اکنون
با توجه به آن» درستی پیشبینیهای خود را بررسی کنید.
ب پررسی جدول که بر اساس یافتههای پژوهشی و دادههای تجربی است نشان میدهد که :
اغلب اتم عنصرهای گروه ۱ و ۲و الومينيم از گروه ۱۳ در مراب مناسب با از دست دادن الکترون
به كأنبون نبديل مىشوند و بهآرایش الکترونی گاز نجبب دور؛ پیش از خود میرسنده درحالیکه اغلب
انم عنصرهای گروه ۰۱۵ ۱۶ و ۱۷ در شراب مناسب با هدست آوردن الکنرون بهآنیون تبدیل میشوند و
به آرایش الکترونی گاز نجیب پس از خود در همان دوره مى رسند, اما انم عنصرهای گروه ۱۴ هیچ بونی
ue
صفحه 8:
۲با توجف به جتول قر هر مورد باازدن وا نادرسک» عبارت فاذه شده را کامل کید
ار شما الکتروهای ظرفیت اتمیکمتر ی بر ee باشد:] ن أتع هر شرايط منا
بر
شماری
تمايل دارد که كاز 2 الكترون رااز
همة
از دست = ازدننت دادنار ]
لكتزون به
تبدیل میشوند که آرایشی همانند آرایش الکترونی گاز نجیب *۳ ل ار خی را دارند.
“از دست داق
ي) اثم عتصرهاى كروه ١12 ١948 و9١ در شرايط مناسب با تت الكترون به
بهدست آوردن
کاتیون 5 4 % Pe eer “a ین 3 ‘
SP هایی تبدیل میشوند که آرایشی همانند آرایش الکترونی الاز نجیب هم دور»
يون
حارف
ب) اتم عنصرهای گروه ۱ و ۲ در شرایط مناسب با
صفحه 9:
پیشبینی کنید انم هریک از عتصوهایی که به ترتیب دز خانههای شما ره( و
\.Ne - 1023
جدول دورهای جای vo Jo در شرایط مناسب به چه یونی تبدیل میشود؟ و 2 -10
“\X: [He] Ys" ¥p"
\rY: [Ne] ¥s"
انتظار میرود اتم عنصر شمار ۷ جدول با بدست آوردن سه الکترون در شرایط مناسب. به آنیون با
ane با از دست دادن دو الکترون در شرایط مناسب به کاتیون با بار
صفحه 10:
© یون تک اتمی, کانیون ی آنیونی
است که تنها از یک انم تشکیل
شده است؛ برای نمونه هریک از
یینهای ۱۵ و 6. تک اتمی
هستند.
#هرت رکیب یونی که تنها ازدوعنصر
ساخته شده ترکیب یونی دوتایی
نامیده میشود. این ترکیبها
میتوانند از واکنش فلزها با نافلزها
پدید آیند.
تبدیل آنمها به یونها
تم اکسیژن برای رسیدن به آرایش گاز نجیب پس از خود باید دو الکترون بگیرد درحالی که
اتم کلسیم باید دو الکترون ظرفیت خود را از دست بدهد تا به آرایش پایدار
از خود برسد؛ به دیگر سخن هرگاه اتمهای اين دو عنصر در شرایط مناسب. کنار هم قرار
كيرند با هم واکنش میدهند بهطوری که با دادوستد الکترون به یونهای *۵۳) و 0۳ تبدیل
میشوند. میان یونهای تولید شده به دلیل وجود بارهای الکتریکی ناهمنام نيروى جاذبة
بسیار قوی برقرار میشود؛ نبروی جاذبهای که پیوند یونی" نامیده میشود. ترکیب حاصل
از این واکنشن» کلسیم اکسید نام دارن که آن را با فرمزل شیمیایی 000 نشان میدهند: اين
فرمول شیمیایی نشان میدهد که کلسیم و اکسیژن دو عنصر سازندة اين ترکیباند و نسبت
ازند آن ۱ به ۱ است. ترکیبهایی از این دست که ذرههای سازنده آنها یون است.
93
يونهاى
صفحه 11:
هر ترکیب یونی از لحاظ بار الکتریکی خنثی است؛ زیرا مجموع بار الکتریکی کاتیونها
با مجموع بار الکتریکی آنیونها برابر است. از اين ویژگی میتوان برای نوشتن فرمول
شیمیایی تر کیبهای یونی دوتایی بهره برد؛ برای نمونه به چگونگی تشکیل سدیمسولفید و
آلومينيم اكسيد و نوشتن فرمول شیمیایی آنها توجه کنید.
صفحه 12:
cl
©-+
۳
+۲ + YC) =
— CaCl,
1
٩ فرمول شیمیایی کلسیم کلرید
ى
۱ € aN
Ca}
«Gls
10
صفحه 13:
يون كلسيم
sr Ys Some يون استرانسهم
| 7
صفحه 14:
é با هم بیند یشیم 0 .ص38 TSAR ی
ی رل سای ی دی
نخست نماد شیمیایی کانیون سپس نماد شیمیایی آنیون (بدون بار الکتریکی) را مینویسیم, اما تعداد
۱ رام د ۳۹
به كُونهداى en ز لحاظ بار
۱ ۱ ۱
نها ر لکتریکی خنثی باشد. این تعداد ر
بهصورت زیر
روند يون و أنيون مى نماد آنیون]] نماد کاتیون
cil ۱
۳
۲ و شيميايى هر يك از تركيبهاى زير را بنويسيد. هتين نسي
a Bi
Ky NMS pelt Ca Br don pei
{
3
ب) پتأسیم نیتزیدا 2۷و
. 1 zs Mg
7۳ سولٌید5 ۱۸0 ت) آلومینیم فلوئورید panels
زا
aS
صفحه 15:
۳ با توجه به دادههای جدول () شیوه نام گذاری تر کیبهای یونی دوتایی را مشخص و
سپس جدول (ب) را کامل کنید. برای نام گذاری ترکیبات بونیابندا نام کانیون و سپس نام انیون را بنویسید
جدول (ب)
صفحه 16:
ان
ادر هر مورد بار یون ]1۷ یا بار یون 26 و شماره گروه (۰۱ ۰۲ ۱۶۰۱۵۰۱۳ و ۱۷) آن را تعیین کنید:
MgX; Mg-rX+| MCI M‘O| MO ۱۹
Y- \- ۳- ۱+ ۱+ ¥+ -\
بار
ell ۳ ۱ ۱ ۱۵ ۱۷ ۶۶ ۱۷
۰ ۱
- در اتم کدام عنصر. شمار الکترونهای دارای عدد کوانتومی ابر مجموع شمار الکترونهای دارای عددهای
کوانتومی 1-۰ و 12۲ است و شمار الکترونهای ظرفيتی این عنصر. با شمار الکترونهای لایهٌ ظرفیت اتم کدام
عنصر. برابر است؟ (گزینهها را از راست به چپ بخوانید.) تجربی خارج 99
pes 6 اس ای gpl at! تس A
iain iis uaaiaiennoina ns tiismaiai بر
فدد جرمی عنصر ۸ برابر ۲۰۶ است؛ و تعداد نوترونهای آن ۱/۵۱ برابر تعداد پروتونهای آن است؛ تعداد الکترونهای یون این عنصر درا
0 کدام است؟
71 Arr ۸۳
ادر فرمول ۰2660 چون بار0 ؛ -۲ است؛ پس. بار2. +۲ است.
> 9۱/۵۱ : =
صفحه 17:
cone
اكر آرايش الكترونى يون های تک اتمی "۸۸۳و 3۳ به "۳۵ ختم شود. تفاوت عدد اتمی عنصرهای ۸ و 3 برابر
... است و این دو عنصر می توانند با هم یک ترکیب ... با فرمول شیمیایی ... تشکیل دهند.
- یونی - ظ۸ ۲ ۵ -یونی - ۸3
۳ ۳ ات eee tert
ترکیب یونی ۸۸ را در نظر بگیرید. در کدام گزینه عنصرهای ۴ و ۸ به درستی نشان داده نشده اند ؟
Tso
3 AIBr, #الوصيتيم يوضيف Cas ane es Fate (aN
حر کدام حدو قر گکیب. قسیت کاتیون یه آقیون برایر یک ۱ + |
اعیه» پتاسیم کلر ید عت» کللسیم قلو تور بد.
۳ ب و ت ی ۲ icin
lll
صفحه 18:
i 39
= ا
HY
| ۰ Hee
He sma
ch iy SIS sail JJ aK, 8 ji ely fi خود رابا ديكرى ب غير
|p أنمى را مي سازه و هر بك ار نه ها به أرابش هش تابي في رسد
| "۳ |
a
و
اک مي گنه و مولکول های
صفحه 19:
تبدیل آنمها به مولکولها
كاج كل ر كه خاضیتا رنگبری و کتهازهاامین ارت از مولکولهای دو اقمی 60 فتفتکرل قنفه
است. يا توجه یه آرایش الکترون - تقطه ای اتم کلر میتوان تشکیل این مولکول را به صورت
S19, GUS 23
يا این توصیف هر اتم کلر» تک الکترون خود را با دیگری یه اشتراک می گذارد به طوری که
حو الکترون موجود بین دو اتم در آرایش الکترون - تقطهای به هر دوی آنها تعلق دارد. در اين
مها به آرایش حشت تایی رسیده است (شکل HVE
OO SD
هکل ۲۶-تمایشی مولکول کلر _آ) آرایش خشتتایی اتمها در مولکول و ب» مدل فضا ی رکن
صفحه 20:
جفت الکترون اشتراکی میان دو انم کلر در مولکول 1» نشاندهندهٌ یک پیوند
اشتراکی(کووالانسی)۱ است؛ پیوندی که سبب اتصال دو اتم به یکدیگر در مولکول شده
جدول ۴- چکونگی تشکیل و نمایش مولکولهای اکسیژن و آب
20.4 -Ory H-+ -O-+-H,
O26: عن عدن ايا H:6:H | H—@G—H
صفحه 21:
سب
Cle 1 Cis = oe or 7 —
اناپیوندی سکم Chis
للا
۱ 4
90۰
iw
2 لد دكاكسبد كرن
O=€= رپ
ee =n
N: 7
۷
2
صفحه 22:
2 CO xs
دو اتم هیدروژن
|مولکول نترا فلوئورید کرس nS ail Se و ۴ انم فولور
اه 111 ا
صفحه 23:
۱- آرایش الکترون - نقطهای را برای هر یک از مولکولهای زیر رسم کنید.
آ» هیدروژن کلرید (116) . رزخ _ H H |
ب) آمونياك (,7111) H-C=H
ب) متان (,0011)
روش محاسبه چرم مولی مولکول در جلسه
۲
- جرم مو
a +008
جدول دورها بهدست آو : = .
CH,:12101+|4 11008 216/842 Js 2-4 1/008 3|+14/01: رب ۸۷
راهنمایی: حرم مولي یک ماد با محموم جرم مولی اتمهای سازنده آن برابر است. برای
نمونه. جرم مولی آب برابر است با:۲ 01 ۸/۰۱۶۵ ۱۶/۰۰-۱+(۲:۱/۰۰۸)
صفحه 24:
ETC
«هر کدام از شکلهای زیر بیانگر
مولکولی شامل کدام عنصر(های) زیر
B50, SAMS ayo الف) اكسيزن أ بانبتروزن و هيد روز ب اكسيزن و هيدروئن ف ؟تسا
#شكل هر کنام از مولکولهای زبر مانند کدام یک از شکلهای بل است؟ ۳6۱۲ , 11,5 81177
تست
fay gles jolie oy play ابا ۶ die J
۳۳
3 0 Vc B A
دهی زیر» مولکول معین ندار
1۳۲۲ و CH, 3 H,O ۲ | PCl, -\
۱ (۱ ۱ زا
e
صفحه 25:
CTE
YY ue تمرینهای دورهای
۱-بررسی نمونهای از یک شهابسنگ نشا,:, داد که د, ابر, شهابسنگ ایزوتوپهای ۵۲۳6, ۲76 *۵, ۵۲۳۵ وجود دارد.
۶ ۲ ene
؟) آرایش الکترونی ۳م» را رسم کنید. 18 yehes [AT] Vd
ب) موقعیت آهن را در جدول دورهای عنصرها مشخص کنید ور NaS sole
پ) آهن به کدام دسته از عنصرهای جدول تعلق دارد؟ به دسته 1 تعلق دارد.
1 . ایش الکترونی ایزوتوپهای آهن یکسان است؟ چرا؟
زرا زر توبهاى هن ن دارای 7 بکسان, در تبجه شمارالکترونهای یکسانی هستند.
1
صفحه 26:
۲ اسفاده از ریش الکترون-نقطهای ها در هر مره ود تشکیل: نام و فرمول شيميايى تركيب يونى حاصل از
اكنش أتوهاى داده شده ,\ مشخص کنید.
وم
oor be KG KEE
1
ca* ۳
تست سس
صفحه 27:
000 TUNEDEIELELEEIEIEET OE DEDT UEP E LISI E IEEE TUE HTN SNES SEE
۳-باتوجه به شکل:
آ) جرم اتمى میانگین منیزیم را بهدست آورید
amu «۷۸ /۷(+ )۲۵ ۵800 *۱۰/۱۳(+ )۲۶ 2۱00 *۱۱/۱۷( ¥¥( ۲ 7 .
ااا ميانكين منيزيم
اجه ۲۴/۳۲ <
ب) مفهوم هممکانی را توضیح دهید.
همة ایزوتوپهای یک عنصر به دلیل اینکه 2 یکسان دارند تنها یک مکان را در جدول دورهای
اشفال میکنند.
یا
صفحه 28:
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( _ ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (۱۱۱۱۱۱۱۱۱۱۱۸۱۱۸۸ ,(ز
؟- هرگاه یک جریان الکتریکی متناوب و ۱۱۰ ولتی به یک خیار شور اعمال شود. خیارشور مانند شکل زیر شروع به
درخشیدن میکند. علت ایجاد نور رنگی را توضیح دهید
وجود نمک خوراکی (بونهای "۱ و 1)) در خیارشور میتواند باعث رسانایی شود زيرا يونها
به سوی قطبهای ناهمنام حرکت میکنند. پس از مدتی حرکت انتقالی یونها در بافت گیاهی محدود شده
اين اما با وجود میدان الکتریکی .یونهای سدیم با جذب انرژی شروع به نشر میکنند. این فرایند باعث ایجاد
8“ كا رت هر بت ترسنک تالت یو
صفحه 29:
رایس انکرونی آنهای بارنم وب ۵ شما دنه شدهاولا توجم هن
asBa :[Xe] ۶۲ 7
رات اك ون 8ل ترد
تم يد به 1 و اتم باريم به يون "132 تبدیل میشود درد و۵ ۳۵ کب
آ) بيش بينى كنيد كه هريك از اتمهاى باريم ويد در شرايط مناسب به جه يونى تبديل مى شود؟ جرا؟
ب) فرمول شیمیایی تر کیب یونی حاصل از واکنش باریم با یُد را بنویسید. Bal,
وا
#-اكر ميانكين جرم هر انم بور (8ن)» در حدود ع ۱۱۷۹۴۷۱۰۳۲ باشده چرم مولی آن را حساب و با جدول دورهای مقایسه
صفحه 30:
۷ گرافیت دگر شکلی از کربن است. در سدهٌ شانزدهم میلادی تکه بزرگی از گرافیت خالص کشف شد که بسیار نرم
بود. بهدليل شكل ظاهرء أمروزه
ى أن؛ مردم مى ينداشتند كه كرافيت از سرب تشكيل شده است. زه با أنكه مى دانيم مغز مداد از
جنس كرافيت
است؛ اما این ماده همچنان به سرب مداد معروف است. در ۰/۲۶ گرم گرافیت خالص؛ حند مول كرد
8
أتم كربن وجوددارد؟
\mol C ۱
7 01 سبلتب برعي عمست = +/-¥ mol C
~~" YV¥/*\gC
7 ع سمه "اداع
mol C ۶۱ << 0۰/۳۵ ۵۱010 7
i | | ۱
il ۱
| |
صفحه 31:
حا ا 1
۸- در جدول روبه رو عنصرهایی نشان داد« ۰ ae i
است كودر واه فشار اقب کل ماه ما :۳ 83 اام me =n
fey | با استفا
scl Cl: ۱ 0 :0-0
أرايش الكترون-نقطداى؛ ساختار اين مولكول
رسم كنيد. ۳۷ : -
۱
صفحه 32:
1 هريك از شكل هاى زير برشى از اتم یک عنصر را نشان میدهد؛ با توجه بهآن:
۵ ت) در انم () چند زیر لایه بهطور کامل از الکترونها پر شده است؟ توضیح دهید.
بهجز زیرلایة ۳۵, دیگر زیرلایهها از الکترون پر شدهاند در واقع از هفت زيرلاية آن, شش زیرلایه
بهطور کامل از = اس ۵ ۳۵ ۷۵ ۲ ۱۵ wk: Vs"
/
صفحه 33:
۰ -پژوهشگران در حفاری یک شهر قدیمی تکهای از یک ظرف سفالی پیدا کردند. آنها برای یافتن نوع عنصرهای فلزی
آن به آزمایشگاه شیمی مراجعه کردند و از اين نمونه طیف نشری گرفتند. شکل زیر الگویی از طیف نشری خطی این سفال و
چند عنصر فلزی را نشان میدهد. با توجه به آن پیشبینی کنید چه قلزهایی در این سفال وجود دارد؟
مس و کروم
مس و جیوه
6 کلسیم و کروم
1
(nm) ey Js
صفحه 34:
آ) دانشآموزی با جمع جرم اتمی میانگین اتمهای سازندة مولکول کریندی| کسید جرم مولکولی
آن را محاسبه کرده است :
اجه ۴۴/۰۱ اه ۰ ۱۶/۰ هه ۱۲/۰۱ ناه ۶۰ - جرم یک مولکول,600- جرم مولکولی ,0
ب) جرم یک مول (جرم مولی) کربندیا کسید :۴۴/۰۱۶ است بهطوری که میتوان نوشت :
۱
زیرا :
molculeCO, ¥¥/*\amu_—\/ FF xt g ۶/۰۲۱۰
2g CO, =\mol CO, x x x
\mol CO, \molcule CO, \amu
=¥¥/-\g CO,
پ) جرم مولی کربند یا کسید بر اساس دادههای جدول دورهای نیز بهصورت" 27701 ۴۴/۰۱ بیان میشود .
(e “امع Clh=Ve/4gmol* , HCl=¥#/f¥gmol’ , NaCl=OA/¥¥
CaF,=VA/eAgmol’ , SO,=Ae/eVgmol’ , Al,O,=\e\/4¥ gmol ‘
صفحه 35:
IT
ب