راهنمای آموزشی تربیت مربی

راهنمای آموزشی تربیت مربی

اسلاید 1: راهنمای آموزشی تربیت مربیمعاونت سلامت دفتر ارتباطات و آموزش سلامتوزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

اسلاید 2: معارفهشاخص ترین انتظارتان از: الف )کارگاه آموزشی تربیت مربی ب)آموزش دهندگان ج)سایر شرکت کنند گان را در یک عبارت کوتاه بنویسید

اسلاید 3: بازی مثلثچند مثلث می بینید؟

اسلاید 4: پیام بازی با مثلث هاما ممکن است مطلب یکسانی را بخوانیم و ببینیم یا صدایی را بشنویم ولی درک متفاوتی داشته باشیم(مشاهده انتخابی)یاد بگیریم به نظرات متفاوت دیگران احترام بگذاریمبا شرکت در تجارب یکدیگر یادگیری و یاد دهی موثرتر میشود

اسلاید 5: ارتقاء سلامتکلید توسعه پایدار

اسلاید 6: بسیج وارتقاء سلامتبسیجیان پیشگامان تمامی عرصه های توسعه کشور و الگوی مناسب برای رفتارهای مطلوب سلامت بسیجی یادگیرنده و یاد دهنده مادام العمرسلامتبسیجی آمر به رفتارهای سالم ونهی کننده از رفتارهای پر خطربسیجی برخاسته از بطن جامعهتعامل نیروهای مقاومت بسیج و کارشناسان وزارت بهداشت

اسلاید 7: کتاب بسیجی الگوی زندگی سالموزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکیمعاونت سلامت مدیریت ارتباط و آموزش سلامتنیروی مقاومت بسیج معاونت بهداری

اسلاید 8: فصل های کتاب بسیجی الگوی زندگی سالمفصل اول: سلامت روانفصل دوم: تغذیهفصل سوم: اعتیادفصل چهارم: سیگارفصل پنجم: ایدزفصل ششم:ورزش و تحرک فیزیکیفصل هفتم:آسیبهای عمدی و غیر عمدی

اسلاید 9: دوره آموزشی تربیت مربی دکتر حامد فرساد تیر ماه1386

اسلاید 10: اهداف آموزشیارتقاء آگاهی،نگرش ومهارتهای عملی درحیطه سلامت تبادل دانش و تجارب میان کارشناسان معاونت سلامت ونیروی مقاومت بسیج وایجاد تعامل در اجرای برنامه های آموزش سلامتآشنایی با اهداف واصول وروشهای انتقال دانش ویادگیری آشنایی با کلیه مراحل چرخه آموزش یاری درطراحی ،اجرا، پایش وارزشیابی دوره های آموزشپایه ریزی دوره پیشرفته تربیت مربی

اسلاید 11: فصل های راهنمای آموزشی تربیت مربیفصل اول:آموزشفصل دوم:برنامه ریزی دوره آموزشیفصل سوم:نیازسنجی آموزشیفصل چهارم:طراحی وتنظیم اهداف آموزشفصل پنجم:طرح درس یا برنامه درسیفصل ششم:روشهای تدریسفصل هفتم:سهولت در امر یادگیریفصل هشتم: ارزشیابی دوره آموزشی

اسلاید 12: فصل اولآموزش

اسلاید 13: تعریف آموزشکم کردن فاصله بین آگاهی وعمل

اسلاید 14: اهداف آموزشدانش وآگاهینگرشتمرین و مهارت های عملی

اسلاید 15: مفهوم آموزشیک حرف ودو حرف بر زبانم الفاظ نهاد و گفتن آموختدستــم بگرفت و پا به پا برد تا شيوه راه رفتن آموخت

اسلاید 16: دانش(knowledge) شروع فرآیند آموزش ویادگیریراههای انتقال دانش(دیداری، شنیداری ،لامسه و...)دانش به تنهایی باعث بروز رفتار مطلوب نمی شودبر اساس سطوح مختلف جامعه نوع دانش وتاثیر وبرداشتها متفاوت استمربی سلامت اعضای سطوح مختلف جامعه را میشناسد

اسلاید 17: چرا مردم با وجود آموزشهای فراوان به آنچه میبینند و میشنوند عمل نمی کنند؟خطرات سیگار را میدانند ولی .....خطرات نمک را میدانند ولی.....خطرات بی تحرکی را میدانند ولی....خطرات نبستن کمر بند ایمنی را میدانند ولی....و...............

اسلاید 18: دانش مختلف پیامدهای مختلف

اسلاید 19: نگرش و باور attitudeمردم آنگونه که می بینند و می شنوند (دانش)عمل نمی کنند چون باور ندارند!!!مهمترین جزء یادگیری باور ونگرش است.در صورت اضافه شدن نگرش به آموزش تمایل وگرایش فرد به انجام عمل بیشتر می شودنگرش تمایل وخواسته جسمی وروانی افراد به بروز یک سری واکنش ها(رفتارها) به محرک های محیط (دانش وآگاهی ).

اسلاید 20: انواع نگرشمفید (حتی یکبار سیگار نکشید) زیانبار(نمک برکت سفره، بستن کمر بند موجب گیر افتادن در خودرو و.... بی اثر (استفاده از انرژی درمانی ،بستن بند سبز به کمر در زنان باردار ، بستن وحبس کردن معتاد)

اسلاید 21: در مورد نگرش باید بدانید که:فقط برای تغییر باورهای زیان آور تلاش کنیدتغییر نگرش به زمان نیاز دارد وسنجش آن دشوار است ملاک تغییر نگرش بروز رفتار مطلوب استبرخی باورها ریشه دراعتقادات جامعه دارند

اسلاید 22: همیشه به خاطر داشته باشید : هنگامی که گوش می کنید ، فراموش می کنید ؛ هنگامی که می بینید ؛ به خاطر می آورید ؛ و هنگامی که انجام می دهید ؛ یاد می گیرید ؛ (آموزش رانندگی،اجرای صحیح وضو)

اسلاید 23: تمرین وتجربه

اسلاید 24: مراحل تغییر رفتار

اسلاید 25: دانش+نگرش+تمرین

اسلاید 26: جایی که دانش ونگرش ومهارت عملی هیچ کاری نمیکند

اسلاید 27: تمرین و مهارت عملی وکسب تجربه کار گروهی1

اسلاید 28: فصل دوم برنامه ریزی دوره آموزشی

اسلاید 29: برنامه ریزی دقیق در انجام هر کاری ضامن حصول نتیجه مطلوب

اسلاید 30: تصور کنید می خواهید به همراه گروه به قله کوهی صعود کنید مراحل برنامه ریزی را برای رسیدن به هدفتان چگونه طی می کنید؟

اسلاید 31: کوهنوردی وصعود به قلهتعیین اعضای تیم (سرپرست تیم،اعضای تخصصی،همراهان،گروه پشتیبان ،ذینفعان و...تعیین نیازهای تیم بر اساس اهداف (بر اساس نیازهای استاندارد،نیازهای افراد، نیازهای مقایسه ای نیازهای منطقه،موقعیت و...تعیین اهداف (هدف کلی و اهداف جزیی : مثل صعود به قله ، صعود به ارتفاع 2000متری ، صعود به ارتفاع 4500متری و...)طراحی مسیر صعود ( شناسایی مسیرها ،تعیین زمان صعود ،تعیین مدت زمان رسیدن به هدف.....)روشهای صعود (صعود تیمی ، انفرادی ، حمایتیتسهیل در صعود و ابزارهای مورد نیاز (طنابها ،قرقره ها ،تجهیزات ،کوله پشتیارزشیابی(100در صد موفقیت آمیز، شکست کامل و امکان ادامه...)

اسلاید 32:

اسلاید 33: چرخه آموزشی

اسلاید 34: نیازسنجی آموزشیمفهوم نیازسنجیطبقه بندی نیازسنجیاصول نیازسنجیسطوح نیازسنجیملاکهای نیازسنجیالویت بندی نیازسنجیمراحل نیازسنجی

اسلاید 35: مفهوم نیاز سنجینیاز سنجی فاصله وشکاف بین وضعیت موجود و مطلوب ، یا اختلاف بین آنچه هست و «آنچه باید باشد» نیازچیزی است که برای ارضاء و تحقق یک هدف قابل دسترسی ، ضروری یا مفید است نیاز یک نقش واسطه ای دارد رفع نیازموجب تحقق هدف یا تسهیل در رسیدن به اهداف

اسلاید 36: طبقه بندی نیازهااز نظر دامنه الف ) نیازهای استاندارد( بیانگر وضع مطلوب) ب) نیازهای هنجاری ( فاصله بین وضع موجود و استاندارها) از نظر موقعیتاز نظر عینیتاز نظر زمان از نظر منبع تعیین نیاز الف) نیازهای پنهان ب) نیازاحساس شده ج) نیازابراز شده

اسلاید 37: از نظر دامنه الف ) نیازهای استاندارد( بیانگر وضع مطلوب) ب) نیازهای هنجاری ( فاصله بین وضع موجود و استاندارها)

اسلاید 38: از نظر منبع تعیین نیازالف ) نیازهای پنهان: نیازی است که در اثر مطالعه و بررسی شناخته می شود مثلاً شیوع اسهال در یک روستاکه مردم علت آن را کمبود پزشک می دانند ولی با بررسی کارشناسان علت شیوع اسهال ، آب مصرفی آلوده معلوم می شودب ) نیازاحساس شده : نیازی است که با خواسته واحساس افراد مترادف است مثلاً نیاز فرد مبتلا به دیابت به آموزش طریقه صحیح تزریق انسولینج) نیازابراز شده : نیازی است که فرد تقاضا می کند و راساً در جهت برطرف نمودن آن نیاز اقدام می کند .

اسلاید 39: اصول نیازسنجیتداومجامعیتمشارکتاعتبارواقع بینیالویت بندیملاحظات فرهنگیآینده نگری

اسلاید 40: سطوح نیازسنجیسطح جهانیسطح ملیسطح استانیسطح محلیسطح سازمانیسطح شغلسطح شخص

اسلاید 41: ملاکهای نیازسنجینوع برنامهمشخصات فراگیرانمنابع موجودواقعی و دست یافتنی بودن

اسلاید 42: الویت بندی نیازهامشروعیت قانونیحمایت مدیرانجمعیت درگیرگروههای ذینفعمنابع وبودجهمحدودیت زمانیاهداف واستراتژیها

اسلاید 43: مراحل نیازسنجی مرحله اول : شناسایی مخاطبین و فراگیران آموزشمرحله دوم : بایدها و نبایدها مرحله سوم :تعیین فاصله بین عملکرد مورد انتظار و عملکرد واقعیمرحله چهارم : مشخص کردن الویت های برای اجرا

اسلاید 44: مرحله اول شناسایی مخاطبین و فراگیران آموزشتعیین نقش و فعالیت های فراگیران درخصوص هر سر فصل آموزشی تشکیل کمیته ایی شامل ، فراگیران ، کادر آموزش (مربیان ) ، کادر غیرآموزش (صاحبنظران خارج گروه ) و سایر افرادتعیین هدف های کلی بر اساس نظرات کمیته یا خط ومشی هایی که قبلاً توسط مقامات تعیین شده تجزیه و تقسیم اهداف کلی به چند هدف رفتاری قابل سنجش و گیری( دانش و مهارت های عملی و رفتار مطلوب و مورد نظر)

اسلاید 45: مرحله دوم بایدها و نبایدها هدف ها را برحسب اهمیت مرتب کنید اهداف را اولویت بندی کنیدتعیین باید ها و نبایدها

اسلاید 46: مرحله سوم تعیین فاصله بین عملکرد مورد انتظار و عملکرد واقعی آزمون های استاندارد جمع آوری اطلاعات راجع به نقاط قوت و ضعف ، کمبودها و نیازها تعیین موضوعات آموزشی ، روش ها ، تجهیزات کمک آموزشی و روش های ارزیابی تعیین کنید آیا خلاء ها و شکاف های موجود را می توان با آموزش و یادگیری پر کرد

اسلاید 47: فاصله بین عملکرد واقعی وعملکرد مورد انتظار

اسلاید 48: مرحله چهارم مشخص کردن الویت های برای اجرابراساس ترتیب هدفها براساس هزینه و پول مورد نیاز هر یک از هدف ها (هزینه های کمتر الویت اول) براساس مدت زمان برطرف کردن نیازها و تعدادافراد و پرسنل مورد نیاز ، تعداد فراگیران مورد آموزش بر اساس سیاست های جاری و خط مشی ها موجود .

اسلاید 49: فصل 4 طراحی و تنظیم اهداف آموزشی

اسلاید 50: اهداف آموزشستارگان مسیر راهبیانگر مقاصد و خواسته هامطلوبیت اهداف در هر زمان و مکان بر اساس عقاید و باورهای جوامع مختلف متفاوت استحتی در مناطق مختلف یک کشورهم اهداف آموزش تحت تاثیر متغیر های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی متفاوت استطراحی و تعیین اهداف آموزشی که در همه جا و مورد قبول همگان باشد امکان پذیر نیست

اسلاید 51: انواع هدف های اموزشیاهداف کلی رسالت وچشم انداز نها یی دوره آموزشیاهداف اختصاصی عملکردمطلوب،رفتارهای ویژه

اسلاید 52: نوشتن اهداف آموزش دیدگاه ABCD:Audienceمخاطبین سن جنس علایق تجارب سوابق – فرهنگ و آداب و رسوم ...... :Behaviorرفتار تغییرات مورد نظر در رفتار گروه هدف :Conditionوضعیت در طول چه زمانی و چه مکانی و تحت چه وضعیتی شما انتظار دارید این تغییر ایجاد شود ؟:Degree درجه درصد پیشرفت چه قدر (به چه میزان) تغییر رفتارمورد نظر است و چگونه آنرا اندازه گیری می کنید.)

اسلاید 53: مخاطبین, رفتار, وضعیت ودرجه پیشرفت

اسلاید 54:

اسلاید 55: در هنگام نوشتن اهداف موارد زیر را هدف ها واقعی و دست یافتنی باشندهدف عملکرد رانشان دهدهدف ها قابل اندازه گیری باشندهدفها زمانبندی شده باشند هدف با ایفا نقش فراگیران فرق دارد

اسلاید 56: فصل 5طرح درس یابرنامه درسی

اسلاید 57: برنامه درسیبرای تهیه محتوای آموزشی از منابع مختلف می توان استفاده کرد.این منابع میتوانند تجارب شخصی فرد و یا سایرین باشد ویامطالب مرتبط در کتب ،مجلات، گزارشات و... باشد.برای انتخاب محتوای آموزشی دو معیار مشخص را باید در نظر داشت:الف) معیارهای مستند: مانند کتب درسی ،مقالات ویا مدارک جدید ،کتب مرجع ب) معیارهای شغلی :اطلاع ازنیازهای شغلی موجب دقیقتر شدن محتوا میشود

اسلاید 58: تهیه ونوشتن طرح درسنوشتن رئوس مطالب(توالی و سازماندهی)تعیین اهداف آموزشیتکمیل و توسعه منابع اطلاعاتی کتب و جزواتتعیین روش های مناسب آموزشیتعیین وسایل کمک آموزشی زمان بندی زمان کلاس(ورود به بحث کار گروهی خاتمه و جمع بندی)پیش بینی برنامه های نمایشی و هماهنگی لازمتعیین دستیارهای آموزشی خاتمه و نتیجه گیری ارائه بحث گروهی

اسلاید 59: فصل6 روشهای تــدریس

اسلاید 60: روشهاي تدريسهر یک از روش های آموزشی به تنهایی مزایا و معایبی دارد و از اینرو غالباً بکارگیری مجموعه ای از روش های تدریس و آموزش توصیه می شود تا کارآیی و اثربخشی بیشتری به همراه داشته باشد .

اسلاید 61: روشهاي تدريس روش آموزشی باید با توجه به اهداف آموزش مورد نظر در انتقال دانش ، تغییر نگرش و مهارت های عملی و علمی رفتارهای فراگیران انتخاب شود .

اسلاید 62: معیارهای انتخاب روش آموزشیتعداد فراگیران مدت زمان اجرای آموزش سطح آگاهی و دانش فراگیران تجهیزات آموزشی مورد نیاز انتظار شما از میزان مشارکت فراگیران در طول دوره آموزش

اسلاید 63: انواع روش های آموزشیسخنرانی بارش فکری و ابتکارات ذهنی brain stormingنمایش واجرای تمرین های عملی Demonstrationمباحثه پرسش و پاسخایفا نقش در نمایش Role Plyingبازدید از صحنه های واقعی داستان گویی و نمایش آموزش چهره به چهره

اسلاید 64: سخنرانی این نوع آموزش براساس کلام و صحبت مربی یا سخنران است

اسلاید 65: مزایای این روش توانایی مربی در برنامه ریزی و هدایت فراگیران در راستای اهداف آموزشی ارایه مطالب زیاد در مدت کوتاه آموزش فراگیران زیاد در مدت کوتاه هزینه بر نمی باشد و سود و زیانی مطرح نمی باشد .

اسلاید 66: معایب این روش مشارکت و فعالیت کم فراگیران دشواری در یادداشت برداری و توجه و گوش دادن همزمان به سخنران خمودگی و خواب آلودگی در فراگیران اگر مربی فعال و محرک نباشد این روش قادر به تغییر نگرش و نهایتاً ایجاد رفتار جدید نمی باشد آموزش عملی کمتر وجود دارد دشواری در ارزیابی فراگیران در درک و فهم مطالب یادگیری مشکل در زمانی که مربی مهارت کلامی موفق و جذاب نداشته باشد.

اسلاید 67: نحوه ارتقای توانایی این روش : محدود کردن زمان سخنرانی ( 20 دقیقه )تشویق به مشارکت فراگیران با طرح سوالبکارگيري وسایل کمک آموزشی به منظور کمک به تفهیم موضوعاز اطاله کلام بپرهیزید و فقط نکات ضروری را ارایه کنید مثال هایی با کلمات ساده و مرتبط با فراگیران بزنید و استفاده کنید.در ابتدا و انتهای جلسه ، خلاصه ای از موضوع را ذکر کنیددر صورت امکان اجازه تمرین عملی به فراگیران بدهیدبلند و واضح صحبت کنید اجازه دهید فراگیران یادداشت بردارند به تک تک افراد حاضر در کلاس نگاه کنید و سوالاتی از آنها بپرسید. .روش سخنرانی به تنهایی روش کافی و خوبی نیست و باید آن را همزمان با سایر روش های آموزشی استفاده کرد.

اسلاید 68: Indoor Air Pollution

اسلاید 69:

اسلاید 70: ابتکارات فکری( طوفان فکری ) این روش یک نوع فعالیت سریع است ، که در جمع آوری نظرات فراگیران به مربی کمک می کند و یک روش پرتحرک می باشد.

اسلاید 71: مزایای این روش :برقراری ارتباط آزاد بین فراگیرانارایه نظرات و عقاید جدید بیان آزادانه افکارتحریک خلاقیت فکری فراگیرانشرکت در فعالیت های ذهنی

اسلاید 72: معایب این روش : سردرگمی فراگیران در شناخت موضوعات مورد نیاز عدم احساس امنیت و راحتی در فراگیران اتلاف وقت عدم فایده در فراگیران با تحصیلات مختلف و رشته های گوناگون سردرگمی و گیجی فراگیران در برخورد با ابتکارات فکری مختلف

اسلاید 73: نحوه ارتقای این روش : شناسایی مشکلات و آگاه کردن کامل فراگیران نسبت به موضوع مشارکت دادن همه فراگیران در خلاصه گویی و تشویق به پاسخ های سریع اجتناب از ارزیابی فکرهای هر فرد مطلع نمودن فراگیران از مراحل مختلف که پس از مشاهده فهرست نظرات باید طی کنندبکار بردن انواع چارت ، تصاویر و تخته سیاه و گچ به منظور تفهیم دستورات و نظارت بر مشارکت همه فراگیران ترکیبی نظرات و جمع بندی تفکرات و بسط و گسترش نتایج چیدمان مناسب فراگیران و تجهیزات

اسلاید 74: نمایش و اجرای تمرین های عملی ( Demonstration ) نوعی تمرین مهارت عملی است که به وسیله شخص مربی نشان داده می شود ، مربی باید قبل از اجرای نمایش تجهیزات لازم را تدارک دیده باشد و به عنوان یک مربی آماده ، مهارت های لازم عمل را مرور و اجرا نماید . ( مانند نمایش احیاء قلبی – ریوی ) غالباً پس از اینکه فراگیران دانش و تئوری های لازم را آموختند ، خواهند توانست برای یادگیری مهارت های عمل آماده شوند . پس باید ابتدا دانش منتقل شود تا مربی بتواند مهارت های عملی را به فراگیران یاد دهد.

اسلاید 75: مزایای این روش یادگیری آسان و عینی و مصور لمس واقعیت توسط فراگیر و درک حقیقیامکان ارزشیابی و بررسی مهارت های عملی فراگیران امکان تکرار و تمرین توسط فراگیران ایجاد فرصت برای فراگیران به منظور شرکت در یادگیری

اسلاید 76: معایب این روشوقت گیر است عدم درک صحیح فراگیران و برداشت غلط احتمال یادگیری اشتباه در صورت اجرای غیر اصولی و صحیح توسط مربی اگر تعداد فراگیران زیاد باشند احتمال رویت دقیق نمایش برای همه مهیا نمی شوندفراگیر ارتباط بین نمایش و اهداف یادگیری را درک نکند

اسلاید 77: نحوه ارتقای این روشآمادگی کامل قبلی در مربی وجود تجهیزات کافی و لازم وجود فضای کافی برای تمرین عملی و به حداقل رساندن شلوغی و سر و صدا امکان مشاهده آسان برای همه فراگیران ارایه توضیح علمی همزمان با نمایش عملی توسط مربی امکان مشاهده نمایش از زوایای مختلف ارایه کامل نمایش یکباربا توضیح و یکبار بدون وقفه توضیح اجرای آهسته نمایش به منظور آموزش مهارت های عملی خلاصه ای از مراحل را مجدداً بیان و مرور کنید.

اسلاید 78: مباحثه در این روش فراگیران بیش از مربی صحبت می کنند، اغلب خوب است که فراگیران بصورت گروهی مباحثه کنند

اسلاید 79: مباحثه در گروه کوچک یا بزرگ این امکان رابه هر یک از فراگیران می دهد که از برنامه درسی برداشت مشخصی داشته باشد.مربی باید در برنامه مداخله و شرکت نموده وبحث را باتسهیلاتی که ایجاد میکند آسانتر وروانتر کرده وآنرا هدایت کند و مراقب باشد تا بحث از مسیر خود خارج نشود .برای فراگیران فرصتی فراهم میشود تا دیدگاهها و نقطه نظرات شخصی خود را وسعت داده وبا مربی و سایر فراگیران ارتباط موثر برقرار کند.

اسلاید 80: مزایای این روش : انتقال مطالب آموزشی زیاد در زمان کمبروز نظرات و ایده های جدید و خلاقیت فکری و امتحان عقاید مشارکت فعالانه همه فراگیران در فرآیند یادگیریارتقائ مهارتهای برقراری ارتباط و مهارتهای کلامی در فراگیرانتثبیت دانش در ذهن فراگیران بواسطه تکرار ومداخله در موضوع درسی

اسلاید 81: معایب این روش: ممکن است وقت گیر شودممکن است بدون نظارت، هدایت وراهنمایی مربی فراگیران از بحث وموضوع خارج شوند برخی از فراگیران بخصوص فراگیران خجالتی در بحث شرکت نکنند برتری یابی برخی از افراد گروه

اسلاید 82: ایفای نقش : « Role Playing » ایفای نقش ، نوعی روش آموزشی است که مشکلات و مسائلی درآن عنوان می شود و مورد بحث و بررسی قرار می گیرند که ممکن است برای فراگیران مبهم و سوال برانگیز باشد . دراین روش فراگیران نقش را ایفاء می کنند درحالیکه در روش نمایش و اجرای تمرین عملی مربی نقش را ایفاء می کند . ( تفاوت Demonstration وRole playing ) .

اسلاید 83: مزایای این روش : مربی میتواند از قدرت عملکرد و شناختی که توسط فراگیران بدست آمده،آگاهی پیدا کند. فراگیران قادر به تمرین در موقعیتی بسیار نزدیک به واقعیت می باشند .فراگیران اعتماد به نفس بیشتری درزمان مواجهه با واقعیت پیدا می کنند .فراگیران می توانند بطور مستقل کارکنند و با فراگیری قواعد و نقش خود متکی به غیر نباشند .این روش باعث تداوم علاقه فراگیران به حضور در برنامه درسی می شود . ایجاد حس همکاری و ارتباط و و اکنش متقابل میان فراگیران

اسلاید 84: معایب این روش: اگرفراگیر نتواند نقش خود را خوب ایفا کند موجب شر مساوی و از بین رفتن اعتماد به نفس وی می شود .ممکن است فراگیران این روش را به چشم سرگرمی نگاه کنند و آن را جدی نگیرند و اثر یادگیری کمی داشته باشد .وقت زیادی می گیرد و باعث طولانی شدن بیش از حد برنامه درسی می شود اگر تمرکز روی روش های ایفاء نقش متمرکز شود ، می تواند اهداف آموزشی را تحت الشعاع قرار دهد و از اهداف دور شوید .ممکن است همه فراگیران فرصت ایفاء نقش و شرکت در فعالیت را نداشته باشند .

اسلاید 85: افزایش توانایی این روش: راهنمایی و آموزشهای لازم به طور واضح و شفاف ارائه شود ایفاء نقش توسط فراگیران بطور داوطلبانه باشد .هدف از ایفاء نقش بیان شود و آرام سازی ذهنی برای فراگیران ایجاد شود .فراگیران نسبت به ارتباط موقعیت ها با یکدیگر آگاه و توجیه باشند .زمان کافی برای ایفاء نقش داده شود .روی نکات آموزشی توجه نموده و آنها را پررنگ تر نمایش دهند .تجربیات ایفاء کنندگان نقش پس از اجرا مورد بررسی وبحث قرار گیرد .از تجربیات ایفاکنندگان نقش باز خورد (فیدبک ) تهیه شود و مورد بحث قرار گیرد .

اسلاید 86: داستان گویی و نمایشاین روش در بسیاری از جوامع آسیایی و آفریقایی راه متداول و مناسبی برای آموزش مردم می باشد مانند تعزیه خوانی و شاهنامه خوانی و....) . ذکر داستانهایی از بزرگان ، حکما ، پهلوانان روش های خوبی برای انتقال اطلاعات و آشنایی کودکان با شیوه های صحیح زندگی است . داستان ها معمولاً پیرامون مسایل شایع و جریانات مهمی که مردم در جامعه خود با آن روبرو می شوند خلق می گردند . این روش قرن های یکی از روش های با ارزش انتقال دانش و علوم ، ارزش ها و آداب و رسوم در ایران بوده است .

اسلاید 87: نمایش برای کودکان

اسلاید 88: مزایای این روش: قدرت زیاددر ایجاد انگیزه، نگرش جدید و پیدایش وبروز رفتارهای مطلوب درک بهتر ارزش ها و تایید باورهای درست و نفی باورهای غلط فراهم آمدن شرایط مناسب برای فراگیران در فهم باورهای فرهنگی و اجتماعیمدنظر قرار دادن باورهای خوب و تشویق فراگیران و مردم برتکیه به نکات و باورهای خوب توسعه خلاقیت در فراگیران کمک به شکل گیری، تغییریا استحکام انگیزه ها و نگرش فراگیران و نهایتاً ایجاد رفتار مطلوب.

اسلاید 89: معایب این روش: وقت گیر است .نیاز به آمادگی قبلی دارد .بیان داستان اگر ضعیف باشد و خوب روی آن فکر نشده باشد ممکن است موجب گیجی و تحیر فراگیران شود .ممکن است داستان برای فراگیران جذاب نباشد و علاقه پیدا نکنند .نیاز به قدرت مربیان در داستان گویی و داستان پردازی و قدرت تحلیل و تصور زیاد در مربیان دارد .

اسلاید 90: توانمندسازی این روش : ارتباط نزدیک موضوع آموزشی با داستان و نمایشنامه .درصورت داشتن زمان ، داستان دو مرتبه تکرار و بازگو شود .نمایشنامه و داستان را طوری انتخاب کنید که فراگیران بتوانند خود را بجای قهرمانان قرار دهند و به نوعی خود را در داستان بگنجانند .از داستانهای محلی و بومی برای قابل فهم بودن درس استفاده کنید .ابتدا عنوان و موضوع مورد بحث را ارائه دهید و بعد داستان را بگویید و در آخر آنرا به نمایش درآورید .

اسلاید 91: بازدید از صحنه های واقعیدراین روش فراگیران قادر می شوند موقعیت های حقیقی را تجربه کنند و از نزدیک با آن آشنا شوند و آنرا تجربه نمایند . مثال :اعزام راهیان نوربه مناطق جنگی و مشاهده آثار و صحنه های باقیمانده از 8 سال دفاع مقدس که این مسئله آنها را نسبت به مسایل دفاع مقدس آشنا می کند و اطلاعات و دانسته های آنها بطور عینی مرور می شود و آنها را درک می کنند .

اسلاید 92: همیشه از ارتباط صحنه های واقعی با تجربیات و آموخته های فراگیران و جامعه اطمینان حاصل کنید و از فراگیران انتظار داشته باشید بعداً بتوانند در جامعه بکار ببندند . بازدید از صحنه به فراگیران فرصت کسب تجربیات فراوانی از زندگی می دهد و می توانند اطلاعات خوبی جمع آوری نموده و با تلفیق و انطباق این اطلاعات جدید با دانش قبلی ، به درک واقعی موضوع برسند .

اسلاید 93: مزایای این روش :ایجاد اعتماد به نفس بالا در فراگیران رویارویی فراگیران با مردم و واقعیت جامعه افزایش مهارت ها و ایجاد نگرش عمیق و بروز رفتارهای مطلوب تماس نزدیک و ملموس با واقعیت ها انس گرفتن فراگیران با فعالیت و کار و توسعه تجربیات ایجاد علاقه در فراگیران نسبت به درس و پذیرش بیشتر دانش افزایش درک و فهم بهتر مشکلات و مسایل جامعه

اسلاید 94: معایب این روش : عدم امکان بازدید از صحنه های واقعی وقت گیر و هزینه بر است و نیاز به هماهنگی، همکاری ومراقبت دارد .به علت آزادی این روش ممکن است فراگیران آن را جدی نگیرند .تعداد فراگیران کمی را می توان به همراه برد . دشواری در نقل و انتقال ایجاد انتظارات زیاد در مردم منطقه دشواری ایجاد ارتباط میان اهداف آموزش و تجربیات حاصله در صحنه اتلاف وقت، سرخوردگی فراگیران و خستگی و دلزدگی از آموزش به دلیل عدم سازماندهی و برنامه ریزی مناسب . احتمال انحراف مسیر آموزش (طرح مسایل جانبی از سوی مردم منطقه)

اسلاید 95: افزایش توانمندسازی این روش :برنامه ریزی صحیح برای بازدیدها و حضور فعال مربیان و کمک مربیان تشویق فراگیران در خلال بازدید از صحنه ها ، به دنبال کردن روش های دیگر اهداف بازدیدها برای فراگیران و مسئولین جامعه روشن شود .کمک به فراگیران برای جمع بندی پرسش و پاسخ هایی که در بازدید صحنه های واقعی پیش می آیدتشویق افراد حاضر در صحنه( مردم، مسئولین و.... )در کمک به فراگیران در جمع آوری اطلاعاتدیدار مجدد از صحنه ها بمنظور پیگیری فعالیت های ویژه امکان پذیر باشد . تهیه خلاصه هایی از بازدید فراگیران به منظور برقراری رابطه بین ادراکات و یا فته های خود با اهداف آموزشی تهیه نقشه و عکس و فیلم محل ( خصوصاً تصاویر هوایی ) قبل رفتن به منطقه به منظور هدایت و رهبری مسیر حرکت ذهنی فراگیراندرباره آنچه اتفاق افتاده و آنچه که می توان انجام داد ، پس از مراجعت از منطقه و صحنه بازدید شده ، صحبت نمایید و از فراگیران بخواهید راه حل ارائه نمایند .

اسلاید 96: پرســـش و پاســخ در این روش آموزشی ، مربی با پرسیدن سوالاتی از فراگیران و گرفتن پاسخ از آنها ، شرایط پویایی و یادگیری فعال را درکلاس ایجاد می نماید و بدین طریق می تواند بطور سریعی به بررسی وضعیت علمی و میزان یادگیری آنها پرداخته و می فهمد که فراگیران چه چیزهایی را می دانند و چه چیزهایی را نمی دانند . نکته جالب اینکه فراگیران همزمان که در سوال و جواب شرکت می کنند ، یاد می گیرند ولی نباید در جواب گرفتن عجله به خرج داد و فراموش نکنید که فراگیران برای شرکت در روش سوال وجواب باید احساس آزادی و آرامش نموده و نباید احساس کنند درصورت غلط بودن جواب مورد مواخذه قرار می گیرند . هدف از این روش کمک و تشویق فراگیران به تفکر است و نباید روشی در پیش بگیریم که فراگیران دچار شرمساری شوند . درجریان سوال و جواب اگر مربی جواب سوالی را نمی داند ، قبول کند و بگوید نمی داند ولی بعداً وقتی جواب سئوال را پیدا کرد به آنها پاسخ دهد .

اسلاید 97: مزایای این روش : افزایش سرعت یادگیری شروع خوب برای یک مباحثه هشیار سازی فراگیران نسبت به مطلب و موضوع کلاس سنجش یادگیری نسبت به آموخته ها و آنچه از قبل می دانند تشویق به تمرین کردن و مهارتهای فکری مرور مفاد درسی تشویق فراگیران به مطالعه بیشتر

اسلاید 98: معایب این روش : کناره گیری برخی از فراگیران عقب مانده از درسهدر رفتن زمان دلسردی و ناامیدی فراگیران زمان پاسخ غلط خجالت کشیدن عده ای از فراگیران و ترس از تحقیر شدن طولانی شدن سوال و جواب و خارج شدن کلاس از کنترل بری ارائه پاسخ های حدسی و بدون تفکر به سوالات و ایجاد شبهه در فراگیران

اسلاید 99: توانمندسازی این روش : پیروی از یک الگوی مناسب برای سوال کردن (ازهمه سوال شود )صبر و حوصله در زمان جوابگوئی فراگیر جنبه های مثبت جواب را گرفته و فراگیر را تشویق کنید . راهنمایی و تشویق در زمان تلاش به پاسخگویی و تحستین فراگیر در زمان پاسخگویی درست طراحی سوالات به سمت چیزهایی که نمی دانند مربی نبایدوانمود کند همه چیزرامی داند و صداقت با فراگیرانبیش از حد از این روش استفاده نکنید ، ارائه پاسخ صحیح ونهایی به طور مختصر و مفید و قاطع

اسلاید 100: آموزش چهره به چهره آموزش چهره به چهره جزء بهترين روشهای آموزش از نظر ايجاد تغيير رفتاردر فراگیران مي‌باشد. در اين نوع آموزش مربي و‌آموزش گيرنده به طور مستقيم و رودر رو ( face to face) با يكديگر ارتباط برقرار مي كنند

اسلاید 101: ایجاد ارتباط

اسلاید 102: در آموزش چهره به چهره اصولی باید رعایت شود:احترام به فراگیروقت کافی جهت مشکل مطرح شده از طرف فراگیراجازه سوال به فراگیر در حین آموزشارایه توصیه های مشخص و دقیق و مرتبط با شرایط فراگیربه کاربردن کلمات ملموس و متناسب با سطح سواد و درک فراگیرواضح و شمرده صحبت کردن و استفاده ا زافعال معلوم به جای مجهولنگاه کردن به فراگیر هنگام صحبت کردن با اوسوال از فراگیر به منظور کسب اطمینان از درک صحیح او از مطالب تعیین قرار ملاقات بعدی با فراگیر برای پیگیری مشکل او

اسلاید 103: مهارتهای پایه ای در آموزش چهره به چهرهالف- ارتباط غیر کلامیب- گوش کردن فعالج- ارتباط کلامی

اسلاید 104: الف- ارتباط غیر کلامیارتباط غیرکلامی شامل تمام شیوه هایی است که مردم از طریق آن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند که مقوله های اصلی ارتباط غیر کلامی عبارتند از : جهت یابی: قرارگیری مربی و فراگیر در جهت مناسبی برای انتقال دانشسطح : تفاوت در میزان ارتفاع بین فراگیر و مربی حالت (ژست): وضعیت، چگونگی ایستادن، نشستن افرادو جلوه ظاهریبیان چهره : احساساتی همچون شادی، خشم، تعجب و سردرگمی حرکات دست و سر: بیان توافق یا عدم توافق جهت خیره شدن و تماس چشمی

اسلاید 105: ب- گوش کردن فعالیک مهارت اساسی مورد نیاز مربیان راهی برای آموزش بهتر به فراگیران و مراجعانگوش کردن یک فرایند فعال و نه صرفاً شنیدن کلمات عوامل انحراف از گوش دادن شنونده مثل قطع سخنان گوینده، تفکر در مورد یک تجربه مشابه، برنامه ریزی در مورد آنچه بعداً می خواهد بگوید،اصول آموزشهای چهره به چهره شامل: دعوت به صحبت کردن، توجه نشان دادن، تشویق کردن، انعکاس احساسات و جمع بندی

اسلاید 106: ج- ارتباط کلامیهمواره برای رسیدن به هدف گفتگو نیازمند متقاعد کردن و درک متقابل هستیم. برای آن که بتوانیم از عهده متقاعد سازی و رسیدن به درک متقابل در یک جلسه آموزشی برآییم این سه ویژگی دارای اهمیت بسیاری است: منش 2. منطق 3. شور و علاقه

اسلاید 107: منش :حسی که با نوع رفتار و عادات خود به مخاطب منتقل می کنید، یکی از بخشهای مهمی است که میتواند مخاطب را جلب کند. منش و نحوه برخورد زمینه ساز ایجاد اعتماد و اطمینان برای آغاز و ادامه گفتگو فراهم کند.

اسلاید 108: منطق:روشی است که اندیشه هایمان به طور منظم روی آن سوار می شود. .

اسلاید 109: شور و علاقه :نوعی تعهد و احساس دربرقراری ارتباط اگر اندیشه و فکری در ما شور و حرارتی بر نیانگیزد، نمی توانیم دیگران را تحت تاثیر قرار دهیم. شور و علاقه را قابل جعل و یا تقلید نیست

اسلاید 110: مزایای این روش : قابليت بحث و گفتگو و تشويقطرح پرسشهاي مورد علاقه محدوديت تعداد فراگيرانانفرادي دریافت بازخوراند

اسلاید 111: معایب این روش:اختلاف و شکاف اجتماعی و فرهنگی بین فراگیران و مربیان گیرندگی محدود فراگیر: پریشانی فکر،عدم اهمیت به مسایل نگرش منفی نسبت به مربی و آموزش دهندهپیامهای متناقضعدم تاکید کافی مربی بر آموزشکمبود اعتماد به نفس نسبت به مهارتها و دانش در مربیانبی حوصلگی مربیان و اکراه مربی در آموزش فراگیران

اسلاید 112: فصل 7 سهولت در امر یادگیری

اسلاید 113: یادگیری تسهیل شده یا سهولت در امر یادگیری نوعی یادگیری است که روی فراگیر متمرکز است و ارتباط ساختاری را رعایت نموده و همه فراگیران بطور همزمان و متقارن در امر یادگیری پیشرفت می نمایند که این مستلزم داشتن تجربه کافی و دانش لازم مربیان درباره عناوین و موضوعات و داشتن مهارت های عملی آموزش و نهایتاً رشد و بهبود مهارت های فردی و مسوولیت پذیری در فراگیران به منظور برقراری یک فضای آموزشی خوب است.

اسلاید 114: فاکتورهای مؤثر در ایجاد فضای آموزشی مطلوب محیط ( در مدرسه ، در آبادی ، در سایه درختان و در کارگاه آموزشی و ... )آرایش و ترتیب نشستنزبان و گویش

اسلاید 115: 4.ارتباط برقرار کردن الف ) ارتباط کلامی ب ) ارتباط غیر کلامی

اسلاید 116: الف ) ارتباط کلامی (شفاهی) مهارت های شنیداریمهارت های گفتاری مهارت های واکنشی ( بازخوردی )

اسلاید 117: ب ) ارتباط غیرکلامی(غیرشفاهی)ارتباط غیرکلامی به ما اطلاعات زیادی در مورد شخصیت و منش فراگیران می دهد. در این روش ، گفتار دخالت ندارد.

اسلاید 118: ارتباط غیر کلامی شامل:حرکات صورت و بدن قیافه ژست نوع لباس پوشیدن فاصله بین گیرنده و فرستنده پیام اصوات نامفهوم نگاه کردن

اسلاید 119: موانع ایجاد ارتباطاستفاده از زبان پیچیده به جای زبان ساده و محلی وجود سر و صدا و شلوغی در فضای آموزش طولانی بودن جلسات درس تعداد بیش از حد فراگیران استفاده از یک کانال ارتباطی خاص اجازه نفوذ و تأثیر اعتقادات و ارزش های فردی فراگیران و مربی در چرخه ارتباط

اسلاید 120: 5 – ایجاد یک فضای آموزشی مناسبالف – شعر ، بازی ، داستان سرایی ، لطیفه ، معما ب – استفاده از هر روش تحت عنوان یخ شکنی فراگیران در شروع کلاس ها ج – واگذاری مسولیت ها از قبیل تهیه گزارش کار ، نگهداشتن وقت ، فعالیت های اجتماعی و ارزیابی های روزانه به فراگیران

اسلاید 121: 6.فراگیران مشکل ساز الف – آنهایی که ساکت هستند. ب – آنهایی که خجالتی هستند . ج – آنهایی که در کلاس می خوابند. د – آنهایی که دوست دارند مربی را به بحث و مبارزه و مجادله بطلبند. هـ - آنهایی که فکر می کنند همه چیز را می دانند و عقل کل هستند و – آنهایی که دوست دارند در کلاس برتری جویند ز – آنهایی که دوست دارند کلاس را از موضوع و بحث خارج کرده و آن را مختل سازند.

اسلاید 122: نکته اغلب فراگیرانی که در محیط کلاس مشکل ساز هستند آنهایی هستند که ساکت و خجالتی اند و یا آنهایی که شلوغ بوده و دوست دارند با هر شخصی در کلاس صحبت کرده و حرف بزنند و یامربی را به بحث و مبارزه و مجادله بطلبند .

اسلاید 123: راه حل؟؟؟؟؟؟؟چگونه مربی می تواند در خلال یک برنامه درسی ، فراگیران مشکل ساز را کنترل نماید؟الف – گوش کنید ب – قبول کنید ج – روشن نمایید د – مشکلات آنها را حل کنید

اسلاید 124: 7 – آموزش انفرادیفراگیران همگی مثل هم نیستند آنها در سطوح مختلف و از راههای گوناگون یاد میگیرند و برخی از فراگیران در یادگیری کند هستند ودر درک مفاهیم سریع نمیباشند برای این دسته باید وقت کافی جهت بحث وتوضیح اختصاص داد وبه صورت انفرادی وجدا آموزش داد.لازم است فراگیران بدانند که به آنها توجه دارید واین باعث دلگرمی وامیدواری می شود

اسلاید 125: 8 – انگیزهالف) آموزش می بایست متناسب و محرک و انگیزه دار باشد . ب )انگیزه موجب تمایل به شرکت در آموزش می شودج ) فراگیران باید احساس کنند به رسمیت شناخته شده اند.

اسلاید 126: 9-فراگیران بزرگسالدر ضمن اینکه شما به بزرگسالان آموزش میدهیدباید بدانید چه چیزهایی آنها را به یادگیری علاقه مند مینماید و چگونه میتوان انگیزه یادگیری را در آنها تقویت کرد.

اسلاید 127: همیشه موارد زیر را در مورد فراگیران بزرگسال رعایت نمایید:الف-ملاحظه و احترامب-کاردانی وابتکارج-مسولیتهاد-سادگی و وضوحه-فرهنگ وسنتهاو-کمک وتعاون

اسلاید 128: 10. وسایل کمک آموزشی مثال های تصویری پروژکتور و اورهد تخته تحریر گچی تخته های ماهوتی ویدیو فیلم های آموزشی سرودها بازی ها تمرینات

اسلاید 129: اصول آموزشفعال بودن يادگيرنده احترام به يادگيرندهاصل تناسب اصل تداوماصل مسئله- محوري اصل استقلال يادگيرندهاصل يادگيري متقابل

اسلاید 130: فصل هشتم ارزشیابی

اسلاید 131: ارزشيابي آخرین بخش یک چرخه آموزشیارزشیابی، ميزان دستيابی به اهداف را نشان می دهد. پايش اقدامي ناظربه فعاليتها وارزشيابي اقدامي ناظر به نتايج و اهداف است

اسلاید 132: ارزشیابی آموزشیملاکها نشانگرهااستانداردها

اسلاید 133: ملاکهای ارزشیابیعبارتند از ویژگیها یا جنبه هایی ازموردآموزشی که قضاوت درباره آنها انجام میگیرد .

اسلاید 134: نشانگرهای آموزشیعبارتند از مشخصه هائی که برای گردآوری داده ها جهت قضاوت درباره ملاکهای مورد نظر بکار برده می شود .

اسلاید 135: استانداردهای آموزشیبه این سوال پاسخ می دهد که چقدر از ملاک مورد نظر کافی است تا بتوان وضعیت آموزش را مطلوب قلمداد کرد .

اسلاید 136: ملاکهای اصلی ارزشیابی آموزشی درونداد فرآیند محصول برونداد نهائی پیامد

اسلاید 137: درونداد :شامل فراگیران ، معلم یا مدرس ، برنامه درسی ، فضا، تجهیزات ، تشکیلات ، بودجه و مربیان بسیجی ، گروههای شرکت کننده در دوره های آموزش بسیج،مستندات و مواد آموزشی، سایر موارد

اسلاید 138: فرآیند :شامل فرآیند یاددهی، یادگیری ، فرآیند پشتیبانی ، فرآیند سازمانی

اسلاید 139: محصول :نمرات آزمونهای پایان دوره ، گزارشهای پیشرفت و تغيير نگرش و رفتار

اسلاید 140: برونداد نهائی :خدمات علمی و تخصصی ارائه شده از سوی فراگیران ، دانش تولید شده ،دانش اشاعه یافته، اصلاح رفتارهای سلامت

اسلاید 141: پیامد :ارتقاء علمي، تقویت ارزشهای اجتماعی ، بازدهی ،رضایت فراگیران، ارتقا سلامت

اسلاید 142: 1- نشانگرهای عوامل درونداد : الف)ویژگیهای مربیانب) ویژگیهای فضا و تسهیلات ج) ویژگیهای تجهیزات آموزشی د) ویژگیهای تشکیلاتی و ظرفیت اداری و) ویژگیهای فراگیران

اسلاید 143: 2- نشانگرهای عوامل فرآیند : الف – رفتار سازمانی ب) رفتار مدرس ج) رفتار یاد گیرنده

اسلاید 144: 3- نشانگرهای عوامل برونداد نهایی :1- سطح دانش 2- نگرش3- آثار برابری فرصتهای آموزشی

اسلاید 145: 4- نشانگرهای عوامل پیامد شامل: تحول در نگرش و رفتار، شركت در دوره های بعدی ، تحرک شغلی و مشارکت ، تغییر شاخصهای بهداشتی وبهبود شیوه زندگی