طرح مطالعاتی تدوین راهبردهای توسعه صنعتی و معدنی

طرح مطالعاتی تدوین راهبردهای توسعه صنعتی و معدنی

اسلاید 1: طرح مطا لعاتي تدوين راهبرد هاي توسعه صنعتي ومعدني استان گلستانسازمان صنايع ومعادن استان گلستان

اسلاید 2: مجري : دکتر مجيد اونق عضو هيات علمي دانشگاه ناظر علمي وفني : منصور قليچ لي فوق ليسانس مهندسي شيمي همکاران : حسين طلوعيان فوق ليسانس زمين شناسي يادگار احمدي فوق ليسانس مهندسي صنايع هومن هاديان فوق ليسانس مهندسي متالوژي محمدمهدي کاظمي فوق ليسانس مهندسي مکانيک کيومرث پاکراه ليسانس مهندسي معدن

اسلاید 3: كل گزارش در 155 صفحه با 78 جدول آمار پايه اي وضعيت اقتصادي استان شامل :-         صنايع و معادن-         كشاورزي – دام و طيور- شيلات – منابع طبيعي – فراورده هاي چوبي-         راههاي ارتباطي – شهرك هاي صنعتي و نواحي صنعتي – سوخت و انرژيبر مبناي آمارهاي رسمي منتشره از طريق :-         سازمان مديريت و برنامه ريزي-         سازمان جهاد كشاورزي-         سازمان صنايع و معادن-         جداول داده – ستاده حساب هاي منطقه

اسلاید 4: در تدوين راهبرد توسعه صنعتي و معدني استان از مطالعات انجام شده قبلي استفاده شده است شامل :1- گزارشات استراتژي توسعه صنعتي و معدني كشوروزارت صنايع و معادن – دكتر نيلي و همكاران2- مطالعات توسعه صنعتي منطقه ساحلي شمال كشوروزارت صنايع و معادن – دكتر احمد پور3- برنامه ريزي توسعه و آمايش استان گلستانسازمان مديريت و برنامه ريزي- مهدسين مشاور هامون4- بررسي وضعيت توسعه صنعتي و معدني استانها ساحليدفتر برنامه ريزي وزارت صنايع و معادن

اسلاید 5: 5- چارچوب محتوايي سند برنامه سوم و پيشنهادي برنامه چهارم و برنامه چشم انداز بيست ساله توسعه كشورسازمان مديريت و برنامه ريزي 6- مطالعات توسعه صنايع تبديلي استانسازمان جهاد كشاورزي استان7- مطالعات نظام پيشنهادي كشت استانسازمان جهاد كشاورزي استان 8- محيط زيست اقتصادي – اجتماعي و فرهنگي استان گلستاناداره كل حفاظت محيط زيست استان

اسلاید 6: روش تحليل :1-تهيه آمار سال 1380 در زمينه فعاليت بخشهاي مختلف اقتصادي به تفكيك شهرستان و فعاليت ها (كشاورزي ، صنعت ، معدن ، خدمات ، زير ساختها )2-محاسبه شاخص سهم مكاني (LQ) فعاليتهاي اصلي و فرعي اقتصادي بر اساس مقادير عددي تعداد ، مساحت و وزن به تفكيك شهرستان 3-انتخاب سه قابليت عمده براساس شاخص سهم مكاني و اولويت در هر بخش اقتصادي به تفكيك شهرستان .4-انتخاب قابليت عمده محوري وموثر بخش صنعت و معدن بر حسب شهرستان و استان.  

اسلاید 7: 5-تعيين روابط كاركردي ( افقي و عمودي ) گروههاي صنعت و معدن بر حسب شهرستان و استان با نظر كارشناسي (روش دلفي) گروه تحقيق ­     6- تعيين ساختار اقتصادي استان بر پايه جدول داده – ستاده ( سال 1379) 7- تعيين روابط بين بخشها و زير بخشهاي اقتصادي استان بر پايه ارزش پولي مبادله كالاو خدمات. 8- تعيين راهبردهاي توسعه صنعتي و معدني شهرستانها 9-ارزيابي ميزان انطباق استراتژيهاي توسعه صنعتي استان با اهداف برنامه سوم كشور

اسلاید 8: مباني نظري و فرضهاي تحقيق :افزايش سهم توليدات صنعتي و معدنيصنعت ومعدن در خدمت كشاورزي و منابع طبيعي استانتكميل روابط كاركردي افقي و عمودي صنايع و معادن در جهت افزايش ارزش افزودهمحروميت زدايي و امكان توزيع و توسعه با تكيه بر قابليتهاي هر منطقه

اسلاید 9: 5-توسعه صنايع و معادن با محوريت صنايع پاك ( سبز ) 6-توسعه صنعتي ومعدني استان در راستاي عضويت كشور در سازمان تجارت جهاني 7-كسب سهمي ازتوليدات صنعتي ومعدني كشور معادل وزن جمعيتي استان( 4/2 درصد ) در جهت توازن منطقه اي 8-توجه به استفاده از مشاركت هاي سرمايه اي ، فني و نيروي انساني خارجي 9- لحاظ واقعيتها و الزامات منطقه اي و ناحيه اي در تدوين برنامه هاي جامع توسعه و مديريت بخش صنعت ومعدن

اسلاید 10: ساختار اقتصادي استان :ساختار اقتصادي استان در مقايسه منطقه اي از طريق برآورد مقايسه ارزش پولي جريان كالاو خدمات و ارتباطات و وابستگي هاي متقابل بين بخش هاي مولد اقتصادي و براساس روش تجزيه و تحليل داده ها و ستاده ها مقايسه و سهم نسبي از اقتصاد ملي تعيين و تميز مي گردد . با دادههاي حاصل از اين تحليل ، روابط متقابل موجود در بين بخشهاي اقتصادي بويژه در بخش صنعت كه محرك توسعه ديگر بخش ها به شمار مي رود ، بهتر درك مي شود و اطلاعات تفضيلي لازم براي برنامه ريزي جهت ايجاد توازن و تعادل بين عرضه و تقاضاي كالا ، خدمات و عوامل توليد فراهم مي گردد.

اسلاید 11: فعاليت هاي كشاورزي 2/29 درصد از كل ارزش افزوده استان و حدود 3 درصد ارزش افزوده بخش كشاورزي كشور را ايجاد كرده است . با توجه به سهم ارزش افزوده بخش كشاورزي در ساختار توليد كشور ( 9/11درصد) ، جايگاه ويژه اين بخش در اقتصاد استان نمود برجسته اي مي يابد . اساساً اقتصاد استان حول محور اقتصاد كشاورزي با اتكا بر منابع طبيعي متمركز شده است . هنوز در استان گلستان سرمايه گذاري ها و نيز توسعه منابع انساني در جهت شكل گيري فعاليتهاي مدرن تر،سوق نيافته اند و افزون بر آن بخش كشاورزي نيز همچنان سنتي و كاربر (حدود 6/45 درصد از اشتغال ) مي باشد .بخش صنعت با ايجاد 8/7 درصد از كل ارزش افزوده استان و 6/0 درصد ارزش افزوده صنعت كشور ، جايگاه پايين دارد و نقش آن در ساختار اقتصادي استان تنها به ميزان 50 درصد سهم مشابه ملي است .(منبع شماره 16)

اسلاید 12: بخش معدن استان گلستان با وجود كمبود منابع و توليدات معدني ولي به علت ارزش اقتصادي برخي ازمعادن مانند معادن زغالسنگ ،1% ارزش افزوده استان و حدود 4/0% ارزش افزوده معادن كشور را ايجاد نموده است . بخش امور عمومي با 7/6 %، بخش بهداشت و درمان با4/1%، بخش ساختمان با 6% ، بخش بازرگاني با 9/21% كل ارزش افزوده استان ‚ سهم قابل ملاحظه در ساختار اقتصادي ، روابط و جريان پولي بين بخش هاي اقتصادي استان دارند .

اسلاید 13:

اسلاید 14:

اسلاید 15: جداول داده - ستاده استان

اسلاید 16:

اسلاید 17:

اسلاید 18:

اسلاید 19:

اسلاید 20:

اسلاید 21: اعداد جداول داده وستاده حساب هاي منطقه اي استان نشان مي دهد كه ارتباطات ومبادله كالا وخدمات بين بخش هاي اقتصادي ضعيف مي باشدوفرايند توليد ومصرف كالاساده مي باشد

اسلاید 22: سطح توسعه صنعت استان

اسلاید 23:

اسلاید 24:

اسلاید 25:

اسلاید 26: ارزيابي روابط كاركردي صنعت ومعدن استان

اسلاید 27:

اسلاید 28:

اسلاید 29: قابليت هاي عمده توسعه در بخش هاي اقتصادي

اسلاید 30:

اسلاید 31:

اسلاید 32: قابليتهاي عمده،محوري و موثر بخش صنعت و معدنتفكيك و تعيين قابليتهاي توسعه بخش هاي اقتصادي در سه سطح عمده محوري و موثر و رعايت روابط سلسه مراتبي آنها در واحدهاي فضائي معين ، زمينه هدايت اصولي و فرصت دستيابي و تحقق اهداف برنامه هاي منطقه اي و ملي توسعه پايدار را بهتر فراهم مي نمايد .در تركيب كنوني ساختار اقتصادي استان كه بازتاب اثرات سينر ژنتيكي شرابط محيطي ، اقتصادي ، اجتماعي و نظام برنامه و مديريتي آن مي باشد ، مي توان درجاتي از گروههاي قابليت را به صورت عمده(ارزش كمي در توليد ، توزيع و مصرف )،محوري(ارزش پايه اي براي توسعه) و موثر (ارزش جاري و ملموس براي ايجاد تحول ) و در حالت مستقل و يا وابسته به ديگر اجزا و بخش هاي فعاليت اقتصادي ، تفكيك و ارتباط بين آنها در راستاي ايجاد توسه صنعت – معدن تعيين نمود .

اسلاید 33:

اسلاید 34:

اسلاید 35:

اسلاید 36:

اسلاید 37: برنامه راهبردهاي توسعه صنعتي و معدني استان :برنامه راهبردي بعنوان يك سند كلان و بلند مدت نماينده رهنمودها و جهت گيري هاي اساسي و هماهنگ براي مديريت توسعه منطقه ( استان ) مبتني بر الزامات و شرايط خاص منطقه اي و در چهار چوب سياستهاي كلان ملي و اسناد فرا دست توسعه شامل برنامه چشم انداز 20 ساله نظام و همچنین لایحه برنامه چهارم توسعه اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی کشوراست . تدوين برنامه راهبردي نيز يك فاز پايه برنامه ريزي يا مديريت با برنامه توسعه منابع محيطي و انساني و در نهايت آمايش سرزمين بشمار مي رود . اجرا و تحقق برنامه هاي راهبردي (استراتژيك ) در فازهاي بعدي برنامه ريزي منطقه اي و ملي يعني برنامه هاي ساختاري ، عملياتي و طرح ريزي و نظارت است.در اين تحقيق برنامه هاي راهبردي ، ماتريس فضائي و موضوعي توسعه صنعتي و معدني استان بسيار گسترده در نظر گرفته و حاوي دهها هزار واحد اطلاعاتي در درجات مختلف اطلاع رساني (3 سطح قابليت× 70 ماده توليد كشاورزي و منابع طبيعي × 5 ماده معدني × 12 گروه صنعت × 11شهرستان × يك استان ) است.به استناد نتايج و يافته هاي اين ماتريس اطلاعاتي ، برنامه هاي راهبردهاي توسعه صنعتي و معدني استان به تفكيك صنعت و معدن ارائه مي شود.

اسلاید 38: برنامه راهبردهاي توسعه صنعتي :توجه به صنايع تبديلي بدليل تنوع منابع طبيعي و كشاورزي استان جهت ايجاد پشتيباني صنايع تبديلي متنوع استفاده از ظرفيت بالاي محصولات توليدي بخش كشاورزي ، شيلات و … افزایش روابط بين گروههاي مختلف صنعتي و همچنين بخش هاي مولد اقتصادي استانضرورت رقابت پذير كردن صنايع و محصولات توليدي استان با نگاه به بازارهای داخلی و کشورهای همسایه و بین المللیلزوم تمركز در سیاستگذاری شهركها و نواحي صنعتي استان در جهت استفاده منطقي از فضا و منابع و ايجاد شهركهاي تخصصي و همچنين رعايت الزامات زيست محيطيلزوم لحاظ پتانسيل هاي معدني شهرستانهاي شرقي و جنوب شرقي استان در برنامه هاي محروميت زدايي و آمايش استان ( در مقايسه با منابع شيلاتي غرب استان )

اسلاید 39: برنامه راهبردهاي توسعه صنعتي :7. ضرورت توجه به توسعه صنایع دستی و روستایی با توجه به وجود بیش از 100 هزار بافنده و هنرمند صنایع دستی و روستایی8. توجه به ضایعات عظیم بخش کشاورزی صنعتی و خانگی در جهت حفاظت محیط زیست و ایجاد ارزش افزوده9. لزوم احداث واحدهای مدرن تولید محصولات صنعتی از پنبه استان (با توجه به وجود 25 کارخانه پنبه پاک کنی)

اسلاید 40: برنامه راهبردهاي توسعه معدني :منابع معدني استان غيرفلزي ، محدود و كم ارزش است و به تحقق بهره برداري انديس هاي فلزي مورد حدس و ارزيابي اجمالي نمي توان در كوتاه مدت برنامه ريزي نمود.توسعه معادن صدف كوهي در جهت استقرار صنايع فرآوري از جمله مكمل غذايي دام و طيور به محوريت منطقه شمال شرقي استانلزوم استقرار صنعت سنگين ( سيمان ) در منطقه كلاله بعنوان يك قابليت اكتسابيضرورت محروميت زدايي و جبران دوري از برخي از منابع آبي شيلاتي با توسعه معادن در منطقه شرق و جنوب شرقي استان

اسلاید 41: استراتژي توسعه صنعتي و معدني استان :استراتژي توسعه صنعتي و معدني عبارت از مجموعه اي از سياستها و برنامه هايي است كه فعاليت صنعتي را به صورت هماهنگي و در جهت تحقق اهداف توسعه پايدار فضاي برنامه ريزي در سطح شهرستان و استان هدايت مي كند . در اين استراتژي بايد به توليد پايدار ، پاك و سبز و رقابتي ( كيفيت برتر و ارزانتر ) توجه شودملاحظه دو واقعيت مهم حاصل از اين تحقيق يعني:الف : وابستگي شديد نوعي و مكاني صنايع استان به مواد اوليه طبيعيب : پائين بودن قواره صنعتي و توان رقابتي صنايع استانموارد زير رااز پايين به بالا درتبيين استراتژي توسعه صنعتي و معدني استان ديكته مي كند:هدايت صنعت استان بسوي سرمايه بري ، تكنيك بري و مديريت پذيري مدرن و افزايش بهره وري در جهت ايجاد ارزش افزوده بالاتر در راستای توسعه مبتنی بر دانایی منطبق با لایحه برنامه چهارم توسعه کشور مكانيزه و تخصصي شدن صنعت استان با تعيين اولويت هاي نوعي و مكاني در يك برنامه ميان مدت و بلند مدت و افزایش روابط کارکردی صنعتيلزوم سوق دهي سياستهاي صنعتي در جهت توسعه عدالت اجتماعي و رفع محروميتها بعنوان اهرم اقتصادي و دخالت دولتي

اسلاید 42: 4. لزوم تمركز سیاستگذاری فعالیتهای صنعتی در راستای قانون تمركز امور صنعت و معدن (برنامه سوم توسعه) و جلوگيري از انجام امور موازي 5. توسعه صنعتي استان نيازمند يك تحول جديد با نگرش ويژه به جذب كارآفرينان و سرمايه و تكنولوژي خارجي ، حضور در بازارهاي جهاني و ايجاد قابليتهاي اكتسابي موثر است6. لزوم توجه ويژه به ايجاد شهركها ونواحي صنعتي با نگرش جذب سرمايه گذار.7. تجهیز منابع مالی لازم برای توسعه صنعتی با بکار گیری ابزارهای نوین مالی و تقویت بانکهای تخصصی-توسعه ای8. توسعه صنايع معدني با ايجاد ارزش افزوده بالاتر در جهت توسعه معادن استان9. ايجاد امكانات زيربنايي دسترسي به معادن استان و اجراي پروژه هاي پي جويي و پتانسيل يابي در منطقه شرقي استان10. شهرستان هاي گرگان و گنبد بعنوان قطبهاي صنعتي استان بايد مشمول جهت گيري هاي خاص در مسير توسعه صنعتي و ايجاد صنايع تخصص تر و صادراتي باشند .11. افزايش سطح روابط كاركردي در صنايع استان

اسلاید 43: 12. لزوم ايجاد صنايع اكتسابي به عنوان يك واقعيت و چالش اجتناب ناپذيربه ويژه صنايع پاك با تكنولوژي برتر 13. جذب سرمايه و دانش فني شركتهاي خارجي در صنايع تبديلي كشاورزي ، شيلاتي و جنگلي و … به عنوان درك واقعيات آتي تجارت جهاني وافزايش سرانه صادراتي14. نوسازي صنايع تبديلي فرسوده و الزام استقرار صنايع با تكنولوژي برتر و رعايت استانداردهاي زيست محيطي 15. توسعه کارآفرینی در چهارچوب حمایت از ایجاد و توسعه بنگاههای کوچک و متوسط و توجه به توانمندی آنها در تولید و اشتغال سریع 16. لزوم توجه كافي به تحقيق و توسعه واستفاده از شركت هاي فني ومهندسي17. توجه به ايجاد پارك هاي فن آوري18. توجه به موقعیت منطقه ای استان و بازار آسیای میانه با جمعیتی بالغ بر 300 میلیون نفر و اشتراکات قومی مذهبی و فرهنگی 19. برقراري مشوق ها ي جذب سرمايه گذاري در استان

اسلاید 44: اميد است با رهنمودهاوحمايت اعضاي محترم شوراي برنامه ريزي و توسعه استان بتوان شاهد پيشرفت روزافزون صنعت ومعدن در استان باشيم