صفحه 1:
خط مشی از کجا بر می خیزد؟ فرایند خط مشى
بهمن کامران
پاییز 92
صفحه 2:
. محور اصلی علوم خط مشی مسئله محوری می باشد
تعریف خط مشی: نوعی اقدام سنجیده یا عدم اقدام دولت برای دستیابی به برخی اهداف مطلوب
مور Sud
خط مشی گذاران از جانب ذینفعان » گروههای ذی نفوذ موضوع بحث انگیز ء کانون های تفکر +
رسانه ها و دیگر منابع اطلاعاتی تحت فشار هستند و در اغلب اوقات تمایل دارند نسبت به
. موضوعات بحث انگیزی که موکدا مورد تاکید قرار دارند » مخالفت ورزند
سوال اساسی : چه عاملی باعث توجه دولت به بمضی موضوعات می گردد ؟ در پاسخ باید گفت
توجه دولت به موضوعات نتیجه نوعی فرایند بسیار پیچیده و پویاست که تحت عنوان دستور کار
شناخته می شود همانطور که برایان جونز و فرانک بوم گارتتر نوشتند دستور کار فرایندی است که
از طریق آن اطلات برای اقدام عملی اولویت گذاری می شود و توجه به ببخی مسائل نسبت به
برخی دیگر ترجیح داده می شود
صفحه 3:
همواره فرض می شود که فرایند منطقی و عقلایی است در عالم واقع فرایند به همان اندازه که منطقی
لت تا سم آنت:,
مطالعه فرایند خط مشی در نهایت مطالعه قدرت سیاسی است . قدرت سیاسی را تاثیر نسبی بر ره آوردهای
خط مشی در نظر می گیرند .
توانایی تعیین اينکه چه چیزی مبنای تصمیم گیری قرار می گیرد غالبا اشاره به قدرت غیر مستقيم
دارد .بیشتر دانش پژوهان توافق دارند که چنین قدرتی در تعبین رهآوردهای خط مشی نسبت به قدرت
مستقیم یا توانایی اتخاذ واقعی تصمیم های خط مشی بسیار تاثیر گذار است .
نظریه های فرایند خط مشى تا حد زیادی بر فهم اين نکته متمرکز هستند که اين نقش آفرینان چه
کسانی هستند و چگونه این نفوذ و تاثیر گذاری را بدست می آورند .
صفحه 4:
بنا به نگاه سنتی تکثر گرا در علم سیاسی فرایند خط مشی عمدتا در رقابت میان گروههای ساز:
ای متجلی می شود که تجلی همه منافع هستند . هرکدام برای جلب توجه دولت به مسائل یا دغدغه
های خود اقدامات ویژه ای انجام می دهند و با هم رقابت می کنند » برخی از اين دانش پژوهان نسبت به
جارجوب تكثر كرا مرددند » ودر حد افراطى اين ترديد » نظريه بردازان مثلث آهنين استدلال مى كنند كه
کنگره » بروکراسی و گروه های ذی نفوذ ویژه یک گروه سه نفری غیر قابل تجزیه را شكل مى دهند و
ايده ها و راه حل های خط مشی را بر اساس منافع محد.ود خود به هزینه و منفعت عامه ارائه کنند .
صفحه 5:
شبکه های موضوع بحث انگیز «گروه هایی که تمایل دارند حول موضوعات بحث انگیز موتلف شوند تا
واحدهای فرعی مستقلی شکل دهند که نفوذ قابل ملاحظه ای بر فرایند خط مشی اعمال کنند و به علت
نفع متقابل شان در یک عرضه خط مشی خاص هکلو این گروه را شبکه های موضوع بحث انگیز نام
نهاد .
در حقیقت شبکه های موضوع بحث انگیز مرکب از افراد همراه با شهروندان بسیار فعال با دانش
$3 در مورد خط مشی است که بنا به منافع غیر اقتصادی گروه هایی را تشکیل داده اند .
تخصصی در مور مشی اقع عیز ای گروه هایی را
شبکه های بحث انگیز دارای سه مزیت عمده برای فرایند خط مشى مى باشند :
۱) شبکه های موضوع بحث انگیز نقطه نظرات عمومی شهروندانی را که کمتر تحت فشار هویت حزبی
هستند و کسانی که در سیلست های مبتنی بر موضوع بحث انگیز هستند را برای شاخه قوه مجریه فراهم
مى كتند .
صفحه 6:
۲ )نقش آفرینان در شاخه مقننه و مجریه در تصمیم های خط مشی گذاریشان نسبت به انچه میتوان در
یک در یک مثلث آهنین انتظار داشت کمتر تحت فشار هستند .
۳ ]شبکه های موضوع بحث انگیز » صرفا گروه های بسیار سیالند . بسط یا قبض آنها به سطح توجه به
یک موضوع بحث انگیز استوار است و مجموعه های هاکمیتی را به بدیلهای بیشتری در فرایند خط مشی
گذاری تجهیز می کند .
صفحه 7:
فن سالاری سیاسی :درون گروهای موضوع بحث انگیز » عموما افرادی دارای دانش تخصصی و فنی +
بیقر قلرت زا در دیبت عی گیرند که هکاو این al. galas gl Mle of ly abil
ظهور شبکه های بحث انگیز که توسط فن سالاران اداره می شود . پیوند بین خط مشی گذاران و
شهروندان را گسسته است .به گفته هکلو وابستگی به خبرگان تخصصی نوعی اثر رانش کنش در سیستم
یاسی ایجاد کرده است . اگر چه مسولیت خط مشی عمومی از دولت فدرال و سیاست های مثلث آهنین
دور می شود ولی اتکای بیش از حد بر فن سالاران ساسی ,فرایند خط مشی گذاری را از شهروندان عادی
بیشتر دور می کند .
صفحه 8:
پل ساباتیه و همکارانش به دنبال هکلو ادعا کرددند که فرایند خط مشی در حقیقت فرایندی پوبا و مستمر
همراه با مشارکت کنندکان متعدد از پيشینه های متنوع است . چارچوب ساباتیه جایگاه نظری مستحکمی
برای این ایده فراهم کرد که بهترین راه برای فهم فرایند خط مشی و تفیبر خط مشی مطالعه روابط درون
و بین خرده سیستم های خط مشی است .
ساباتیه «جنکینز و اسمیت در موضوع اینکه خط مشی از کجا برمی خیزد چارچوب اثتلاف مدافع را
تشکیل دادند و به آن پرداختند .
اثتلاف های مدافع شبیه شبکه های موضوع بحث برانگیز » بازنمای گروه هایی با باورهای مشترک هستند
که فعالیت به دنبال ظهور یک خط مشی برروی دستور کار دولت را هماهنگ می کند » اين اثتلاف
متشکل از قانون گذاران » گروههای ذی نفوذ » موسسه های عمومی پژوهش گران خط مشی روزنامه
نگاران ودر حقیت بسیاری از نقش آفرینان خرد ملی است که نفوذ زبادی بر فرایند خط
صفحه 9:
اگر چه اين اتتلاف La بر سر جزیبات یک خط مشی ویژه (باورهای ثاویه ) ممکن است توافق نداشته باشند
ولی بر سر باورهای بنیادی و یا محوری خط مشی توافق کسترده ای وجود دارد .
ساباتیه همانند هکلو خط مشی گذاری را فرایندی پویا و مستعمر تصور می کرد .توصیف ساباتیه از
یادگیری خط مشی نوعی فرایند مستمر همراه با بازخورد دائمی است .
اهمیت چارچوب ائتلاف ساباتیه :
. )نوعى مبانی نظری برای تبعیین ثبات و تغییر شتابان در فرایند خط مشی وارد می کند ١
۲) چارچوب اثتلاف های مدافع دانش پژوهان را از ایده فرایند خط مشى به عنوان نوعی زنجیره تکاملی
خطی رویدادهای قابل پیش بینی دور می کند .
۴)دانش پژوهان را از تصور خط مشی گذاری به عنوان فرایندی عقلایی مبتنی بر منافع اقتصادی محض
yell مازة::
صفحه 10:
نظريه خرده سيستم ها .بر اين ايده استوار است كه بيشتهادهائ خط مشى أز نقاط متعدد در دسترس +
در سيستم سياسى ظهور مى كند .ياره ياره بودن فرايند سياسى منجر به نوعى كاهش در نفوذ سياست
.حزبى و افزايش متعاقب در كروه هاى موضوع بحث انكيز محور شده است
بيشنهادهاى خط مشى ريشه در خرده سيستم هاى موضوع محور دارند كه به وسيله يك يا جند
.اتثلاف جانبدارانه بارزيت بيدا مى کنند
در ياسخ به سوال جكونه و جرا خط مشى ها تغيير مى كنند بايد بر مفهوم تدريجى كرايى متمركز
شد . وجود محدودیت های زمانی و سیاسی مانع تدوین اهداف روشن » وزن دهى به هزينه ها و منافع
می شود در حقيقت خط مشی گذاران بر تصمیم های قبلی خود اتکا می کنند مشخصه این امر
تعدیلات کوچک و تدریجی می باشد » یعنی خط مشی گذارا
اساس فشارهای محیطی تعدیلاتی به وجود می آورند
از یک نقطه شروع مى کنند و بر
صفحه 11:
بوم كارتنر و جونز نتيجه مى گیرند که نظریه تدریجی گرایی ly تبیین دوره های ثبات در فرایند خط
مشی استفاده می شوند ولی در تشریح دوره های تغییر بنیادی ناتوان می باشد.
صاحب نظران به اين نتیجه رسیدند که یکی از جنبه های مهم فرایند خط مشی که از جانب پژوهش گران
تدریجی نادیده گرفته می شود شکنندگی بلندمدت سیستم های خط مشی است .
ریجی/ولی دوره
این از تفییر قتایان وچفتنگیر نیز وجود دارد که این دوره هازا قتاذل #نسته تامیده ان
بوم گارتنر و جونز استدلال کردند که اگرچه دوره هایی از ثبات در فرایند وجود دارد
بوم گارتتر و جونز‌گونه خاصی از خرده سیستم ها به نام انحصار خط مشی را توصیف می کنند .
صفحه 12:
نكات مهم در تعدل گسسته ایده بازخورد مثبت و منفی می باشد.
رسانه ها یکی از بازیگران اصلی اثر گذار در شکل دهی افکار عمومی در مورد یک موضوع بحث انگیز
چگونگی تعریف یک موضوع بحث بر انگیز در نهایت واکنش نهادی و ویژگی های ثبات یا بی ثباتی
فرایند خط مشی را عیین می کند.
ثبات در فرايند خط مشى به دو
١)ساختار موجود نهادها
۲)تعریف موضوعات بحث انگیز پردازش شده توسط نهادها.
صفحه 13:
منتقدان پیشنهاد می کنند که نظریه تعلدل گسسته با لاش برای تبعیین هر چیزی در فرایند خط
مشی :قدرت پیش بینی اندکی در مورد تغییر خط مشی عرضه می کند .
نظریه تعلدل گسسته نوعی چارچوب تبیینی مفید برای تغییر خط مشی ارائه می کند .
ترو » بوم گارتتر و جونز استدلال کرده اند که اگر فرایند خط مشی تصادفی بود یا مطابق با نظریه
انتخاب عقلایی بود انقطاع خط مشی بسیار مکررتر از آنچه انتظار می رود رخ می داد.