کنترل علائم حیاتی
اسلاید 1: بسم اللًًٌٌٌٌه الرحمن الرحيم
اسلاید 2: كنترل علائم حياتي
اسلاید 3: علائم حياتي شامل درجه حرارت بدن ،نبض ،تنفس و فشار خون مي باشد . اين علائم از نظر كاركرد دستگاههاي داخلي بدن ارزش دارند ، بنابراين هرگونه تغييردرآنها بايد بلافاصله گزارش شود.در حالت طبيعي علائم حياتي بر اثر عواملي از قبيل سن، وضعيت روحي، ميزان فعاليت، خوردن غذا و گرسنگي تغيير مي كنند. بطور طبيعي ميزان علائم حياتي بدن در ساعت 6-4 صبح كه شخص در استراحت كامل است و فعاليت سوخت و ساز بدن كم مي باشد درحداقل و بين ساعت 7-5 بعدازظهر كه شخص فعاليت روزانه را پشت سر گذاشته در حداكثر است .
اسلاید 4: درجه حرارت بدن
اسلاید 5: درجه حرارت بدن- حرارت يا دما در نتيجه فعاليت بدن و سوخت و ساز مواد غذايي توليد مي شود و مازاد آن به طرق مختلف از جمله تبخير پوست از بدن دفع مي گردد .- دماي بدن بوسيله مركز كنترل درجه حرارت كه در مغز قرار دارد تنظيم مي شود.- اگر درجه حرارت بدن به بيش از 5/37 درجه سانتيگراد برسد آنرا تب مي گويند. عفونتها يكي از علل مهم تب مي باشند . - درجه حرارت طبيعي بدن در فرد بالغ از راه دهان بين 7/36 تا 37 درجه سانتيگراد متغير است .
اسلاید 6: درجه حرارت بدن از سه طريق دهان ، مقعد و زيربغل اندازه گيري مي شود كه بر حسب محل ، مقادير طبيعي آنها متفاوت است . * درجه حرارت مقعد در حدود 6/0 درجه سانتيگراد بيش از درجه حرارت دهان ( زير زبان ) است .* براي اندازه گيري درجه حرارت بدن از وسيله اي بنام دماسنج طبي استفاده مي كنيم .
اسلاید 7: دماسنج طبيدماسنج وسيله اي است كه داراي يك مخزن جيوه و ساقه مي باشد كه برحسب سانتيگراد و يا فارنهايت ، از 35 درجه سانتيگراد (معادل 95 درجه فارنهايت ) تا حدود 2/42 درجه سانتيگراد (معادل 6/107 درجه فارنهايت) درجه بندي شده است . انواع دماسنج طبي :- دماسنج دهاني - دماسنج مقعدي
اسلاید 8: مخزن دماسنج دهاني باريك و بلند است تا با سطح بيشتري از بافتهاي زير زبان يا زيربغل تماس پيدا كند . در صورتيكه مخزن دماسنج مقعدي كوتاه است تا از صدمه به مخاط مقعد در موقع وارد كردن دماسنج جلوگيري شود .
اسلاید 9: روش اندازه گيري درجه حرارت از راه دهان1) ابتدا دماسنج را از محلول ضدعفوني در آورده و با پنبه مخزن و ساقه دماسنج را كه در محلول قرار داشت خشك مي كنيم .2) دماسنج را بين انگشتان خود در حاليكه مخزن جيوه بطرف پايين مي باشد گرفته و آنرا با حركت مچ دست بشدت تكان مي دهيم تا جيوه در ستون خود پايين آمده و زير عدد 35 قرار گيرد . 3) از بيمار مي خواهيم تا دهانش را باز كند . سپس به آرامي مخزن جيوه را از سمت راست يا چپ در حفره زير زبان قرار دهيد واز بيمار مي خواهيم تا دهانش را طوري ببندد كه دندانها روي دماسنج فشار وارد نياورد و از باز كردن دهان در اين فاصله خودداري نمايد . دماسنج را بمدت 5-3 دقيقه در دهان بيمار نگه مي داريم .
اسلاید 10: 4) دماسنج را از دهان بيمار خارج نموده و آنرا با استفاده از پنبه خشك كرده و ميزان درجه حرارت را مي خوانيم .5) دماسنج را در ظرف محتوي آب و محلول پاك كننده قرار مي دهيم . طرز خواندن دماسنج : پشت به نور ايستاده و دماسنج را بطور افقي همسطح چشم خود نگه داريد . سپس آنرا در بين انگشتان بچرخانيد تا سطح جيوه را مشاهده نماييد . عدد خوانده شده ، درجه حرارت بدن را نشان مي دهد .
اسلاید 11: توجّــه : * هنگام اندازه گيري درجه حرارت بدن از راه دهان ، اگر بيمار غذا يا نوشابه سرد يا گرم خورده،سيگار كشيده يا حمام كرده باشد،حداقل پس از 30دقيقه درجه حرارت بدن را كنترل نماييد.* در موارد زير درجه حرارت بدن از راه دهان اندازه گيري نمي شود : - در بيمارانيكه از راه دهان تنفس مي كنند - سرفه هاي پي در پي دارند - تحت عمل جراحي دهان و بيني قرار گرفته اند - لرز يا تشنج دارند - از طريق سوند بيني اكسيژن دريافت مي كنند يا سوند معده دارند - بدحال و بي هوش هستند
اسلاید 12: - بشدت تحريك مي شوند - افراديكه دهانشان خشك است - افراديكه پير و كم حواس هستند - نوزادان و كودكان زير 6 سال * اگر به هر علت دماسنج در دهان بيمار بشكند ، توصيه مي شود كه بلافاصله دهان خود را با آب معمولي چندين بار شستشو دهد . از سفيده تخم مرغ به عنوان پادزهر براي جيوه استفاده مي شود . اگر بيمار ذرات شيشه را بلعيده باشد ، فورا تكه اي نان و يا سيب زميني به وي خورانده شود تا از ايجاد خراش در دستگاه گوارش پيشگيري شود .
اسلاید 13: روش اندازه گيري درجه حرارت از راه مقعد - مشابه روش دهاني ، بند هاي 1 و 2 را در اين روش نيز بكار مي گيريم . - بازوي بيمار را بالا برده و مخزن جيوه دماسنج را در وسط گودي زيربغل مي گذاريم . - بازوي بيمار را پايين آورده و به تنه نزديك مي كنيم . - دماسنج را بمدت 10 دقيقه در زير بغل نگه مي داريم . - دماسنج را از زيربغل بيرون كشيده ، با استفاده از پنبه آنرا پاك كرده و مطابق روش قبلي عدد نشاندهنده سطح جيوه را مي خوانيم . - دماسنج را در ظرف محتوي مواد ضدعفوني كننده مي گذاريم .
اسلاید 14: توجــّه : * چنانچه بيمار حمام كرده يا زيربغل وي شسته شده باشد ، حداقل پس از 30 دقيقه درجه حرارت بدن را كنترل نماييد . * بهتر است درجه حرارت بدن كودكان از طريق زيربغل كنترل گردد ، زيرا از صدمه به مقعد پيشگيري مي شود .
اسلاید 15: روش اندازه گيري درجه حرارت از راه مقعد1) با استفاده از پرده يا پاراوان ، محيط بيمار را خلوت كنيد . 2) بيمار را در وضعيت خوابيده به پشت يا پهلو قرار دهيد . 3) دستكش يكبار مصرف بپوشيد . 4) انتهاي دماسنج و مخزن آنرا در حدود 5/2 تا 5/3 سانتيمتر چرب كنيد. 5) با يك دست كفلها را باز كنيد و از بيمار بخواهيد تا به آرامي نفس كشيده و خود را شل كند . سپس دماسنج را در بزرگسالان 5/3 سانتيمتر ، در اطفال 5/2 سانتيمتر و در نوزادان 5/1 سانتيمتر وارد مقعد نماييد . 6) كفلها را جمع كنيد و دماسنج را بمدت 3-2 دقيقه در محل نگه داريد . 7) دماسنج را خارج كرده با استفاده از پنبه آنرا پاك نموده و مطايق روشهاي قبلي عدد مربوطه را بخوانيد .
اسلاید 16: 8) دماسنج را داخل ظرف محتوي آب و محلول پاك كننده قرار دهيد . 9) ماده چرب كننده را از ناحيه مقعد بيمار با گاز تميز كنيد.توجـّـه : * در موارد زير درجه حرارت بدن بيمار از راه مقعد اندازه گيري نمي شود: - بيمارانيكه ناراحتيهاي راست روده دارند يا تحت عمل جراحي اين ناحيه قرار گرفته اند . - اسهال - تشنج - دچار سكته قلبي شده اند - كمبود گلبول سفيد دارند ( نظير شيمي درماني) زيرا احتمال صدمه به ناحيه مقعد و عفونت وجود دارد .
اسلاید 17: فشارخون
اسلاید 18: فشـار خـون فشارخون عبارتست از فشاري كه توسط خون به ديواره عروق وارد مي شود .فشار خون بر دو نوع است : * فشار حداكثر يا ماكزيمم يا سيستوليك * فشار حداقل يا مي نيمم يا دياستوليكفشار خون بر حسب ميليمتر جيوه اندازه گيري شده كه بصورت كسر نوشته مي شود ، صورت كسر فشار سيستوليك و مخرج آن فشار دياستوليك را نشان مي دهد .
اسلاید 19: بطور طبيعي مقدار فشار خون در بزرگسالان 80/120 ميليمتر جيوه است .عوامـل مؤثـر در فشـار خـون : * عمل تلمبه زدن قلب * حجم خون * غلظت خون * مقاومت محيطي * قابليت ارتجاعي ديواره عروق * سن فرد * تغييرات طبيعي طي روز كه در اوايل صبح در كمترين مقدار و بعدازظهر در حداكثر مقدار مي باشد .
اسلاید 20: * جنس * پس از صرف غذا * به هنگام ورزش و فعاليت شديد * احساسات از قبيل عصبانيت ، ترس ، هيجانات و ..... * وضعيت خوابيده يا نشسته فشار خون توسط دستگاهي بنام « فشار سنج » به دو روش سمعي و لمسي اندازه گيري مي شود . فشاسنج بر دو نوع : جيوه اي و عقربه اي ميباشد .
اسلاید 21:
اسلاید 22: دستگاه فشارسنج شامل بازوبند ، مانومتر و گوشي پزشكي استبـازوبنـد : داراي كيسه لاستيكي صاف و بدون منفذ است كه با پارچه پوشيده مي شود . براي اندازه گيري فشار خون دقيق ، انتخاب كيسه اي با عرض مناسب اهميت دارد . در صورتيكه عرض كيسه كم باشد فشارخون بيشتراز حد واقعي نشان مي دهد و اگر كيسه عريض باشد ، كمتر از حد واقعي نشان مي دهد . كيسه درون بازوبند داراي دو لوله است كه يكي به مانومتر و ديگري به پمپي كه براي بادكردن كيسه است وصل مي شود . مانومتر : داراي دو قسمت است : در فشارسنج جيوه اي : يك مخزن پر از جيوه و يك لوله كه بر حسب ميليمتر جيوه درجه بندي شده است .
اسلاید 23: در فشارسنج عقربه اي : شامل يك بازوبند و يك حلقه گرد مدرج به همراه عقربه مي باشد .
اسلاید 24: گـوشي پـزشـكـي :براي شنيدن صداهاي قلب ، ريه و روده از گوشي پزشكي استفاده مي شود . گوشي داراي يك قطعه ميله اي دوطرفي است كه يك طرف آن به شكل شيپوري و طرف ديگر آن صاف بوده و داراي يك صفحه حساس بنام ديافراگم مي باشد كه توسط يك لوله پلاستيكي رابط به آن وصل مي شود. قسمتي از گوشي كه داخل گوشها قرار مي گيرند بايستي براحتي و بدون صدا براي مؤثرترين سمع ، مناسب با كانالهاي گوش انتخاب شود .
اسلاید 25:
اسلاید 26: روش اندازه گيري فشارخون شرياني 1) بيمار را در وضعيت خوابيده يا نشسته قرار مي دهيم 2) بايد مطمئن شويم كه بيمار حداقل بمدت 5 دقيقه استراحت كرده و در فاصله 30 دقيقه پيش از اندازه گيري فشار ، ازفعاليت ، صرف غذا و كشيدن سيگار خودداري نموده است . 3) بازوي بيمار را همسطح قلب روي تكيه گاه قرار مي دهيم طوريكه كف دست بطرف بالا باشد . 4) آستين لباس بيمار را بالا بكشيد و لباسهايي كه ايجاد فشار مي كنند بيرون بياوريد . 5) با دو انگشت شست و مياني ، نبض شريان بازوئي را در محل چين قدامي آرنج لمس كنيد .
اسلاید 27: 6) لوله هاي متصل به كيسه لاستيكي داخل بازوبند را در قسمت بالاي شريان قرار دهيد .7) بازوبند را درحاليكه كاملاً از هوا تخليه شده است 5/2 سانتيمتر بالاتر از محل نبض بازوئي بطور محكم ولي راحت دور بازو بپيچيد .8) مانومتر فشارسنج را بطور عمودي مقابل چشمانتان قرار دهيد . 9) نبض بازوئي يا مچ دست را با دو انگشت اشاره و مياني لمس كنيد و با دست ديگر پيچ روي پمپ هوا را به عقربه هاي ساعت ببنديد و بطور سريع بازوبند را پر از هوا كنيد تا جائيكه نبض زير دست محو شود . درجه محو شدن نيض را يادداشت كنيد . 10) پيچ پمپ را آهسته و برعكس عقربه هاي ساعت باز كنيد و به آرامي بازوبند را تخليه نمائيد . سپس بمدت 30 ثانيه صبر نمائيد .11) قطعات گوش ، گوشي پزشكي را با پنبه و الكل پاك كرده و در گوش خود قرار دهيد و مطمئن باشيد كه صداها بطور واضح شنيده مي شوند.
اسلاید 28: 12) مجددا نبض بازوئي را لمس نمائيد و صفحه ديافراگم گوشي را روي آن قرار دهيد. اجازه ندهيد كه ديافراگم گوشي با بازوبند يا لباس بيمار تماس داشته باشد .13) پيچ پمپ را بطرف عقربه هاي ساعت ببنديد.14) بازوبند را تا 30 ميليمتر جيوه بالاتر از محل محو نبض يادداشت شده پر كنيد.15) به آرامي پيچ را شل كنيد و اجازه دهيد تا جيوه به ميزان 3-2 ميليمتر جيوه در ثانيه تخليه گردد.16) نقطه اي را كه اولين صدا بطور واضح شنيده مي شود از روي مانومتر بخوانيد.17) تخليه جيوه را به آرامي ادامه دهيد تا جائيكه صداهاي مبهم شنيده شود (صداهاي قبلي تغيير كنند)يا هيچ گونه صدائي شنيده نشود(صدا قطع شود).
اسلاید 29: 18) بازوبند را بطور كامل تخليه نمائيد و سپس آنرا از بازوي بيمار باز كنيد.19) مقدار فشار سيستوليك و دياستوليك را بلافاصله روي كاغذ يادداشت كنيد.20) حداقل 3 باربه فاصله 5 دقيقه فشار خون را اندازه گيري كنيد تا از نتيجه آن مطمئن شويد.تـوجـّه :هنگامي كه شريان بازوئي بيمار در اختيار نباشد ، مي توان فشارخون را با استفاده از شريان پشت زانوئي از ناحيه پا گرفت . انتظار مي رود كنترل فشارخون از اين ناحيه ، فشار ماكزيمم را به ميزان 40-10 ميليمتر جيوه بيشتر نشان دهد .
اسلاید 30: نكات مهم :* علت مهم اندازه گيريهاي اشتباه ، كار با وسايل ناسالم است . به همين دليل توصيه مي شود كه قبل از اقدام به اندازه گيري فشارخون ، كليه اجزاي فشارسنج كنترل شود . * بايد هنگاميكه فشارسنج خالي از هوا مي باشد ، سطح جيوه كاملا روي عدد صفر قرار گيرد.* مانومتر جيوه اي بايد تميز شده و هرسال جيوه آن ازنظرداشتن مواد خارجي يا هوا كنترل گردد.* مانومتر عقربه اي بايد مرتبا از نظر درجه بندي دقيق كنترل شود.
اسلاید 31: اندازه گيري نبض
اسلاید 32: نبـض با هر انقباض بطن چپ قلب ،مقداري خون وارد آئورت شده و در شريانهاي بدن جريان مي يابد . اين عمـل ، حركت موجي شكلي را در ديواره شريان بوجـود مي آورد كه مي توان آنرا درشريانهاي سطحي كه از روي استخوان رد مي شوند لمس كرد .ميزان نبض در فرد بزرگسال بطور متوسط بين 80-72 ضربه در دقيقه است .نبض را مي توان در قسمتهاي مختلفي از بدن لمس كرد ، اما مچ دست و بازو بيش از ساير محلها مورد استفاده قرار مي گيرد . شريانهاي كه معمولا جهت بررسي استفاده مي شوند شامل شريان گيجگاهي ، كاروتيد ، بازوئي ،مچ دست ، كشاله ران ، زيرزانوئي ، پشت تيبيا و پشت پائي مي باشد .
اسلاید 33:
اسلاید 34:
اسلاید 35: روش شمارش نبض مچ دست 1) بيمار را در وضعيت خوابيده يا نشسته قرار مي دهيم . 2) بازوي بيمار را در كنار تنه روي تكيه گاه قرار دهيد بطوريكه كف دست بطرف پائين باشد .3) نوك دو يا سه انگشت مياني خود را بدرستي و با فشار متوسط روي شريان و در امتداد انگشت شست بيمار بگذاريد . نبض با فشار متوسط دقيقتر حس مي شود و فشار زياد موجب محو شدن نبض مي گردد .دقّـت : از انگشت شست استفاده نكنيد ، زيرا انگشت شست داراي نبض است و درنتيجه نبض خود را نيز احساس خواهيد كرد ونتيجه اشتبا ه گزارش مي شود . 4) هنگاميكه نبض را بدرستي زير انگشتان حس كرديد به عقربه ساعت نگاه كنيد .5) در صورتيكه نبض منظم باشد ، آنرا بمدت 15 يا 30 ثانيه بشماريد و نتيجه را بترتيب در 4 يا 2 ضرب كنيد . اگر تبض نامنظم باشد يا براي بار اول نبض بيمار را كنتزل مي كنيد آنرا بمدت 1 دقيقه كامل بشماريد .
اسلاید 36: اندازه گيري تعداد تنفس
اسلاید 37: تنفّس تبادل هوا ميان محيط و ريه ها را تنفس مي گويند كه شامل دو مرحله دم و بازدم است . تنفـس با عمـل دميـدن شروع مي شود و رساندن اكسيژن به بدن و دفع دي اكسيدكربن را به عهده دارد .دم يا استنشاق عبارتست از عمل واردكردن هوا به داخل ريه ها وبازدم عبارتست از عمل خارج كردن هوا از ريه ها .ميزان طبيعي تعداد تنفس در بزرگسالان حدود 20-12 تنفس در دقيقه است .در نوزادان و كودكان تعداد تنفس سريعتر است .هنگاميكه درجه حرارت بالا است ، تعداد تنفس در پاسخ به افزايش ميزان متابوليسم زياد مي شود .
اسلاید 38: روش شمارش تعداد تنفس* در ادامه كنترل نبض ، تنفس بيمار را بشماريد بطوريكه بيمار متوجه آن نشود .* در حاليكه دست شما روي محل نبض قرار دارد ، حركات قفسه سينه بيمار را جهت شمارش تعداد تنفس مشاهده نمائيد .* پس از مشاهده حركات قفسه سينه بيمار، به ساعت خود نگاه كنيد و شروع به شمارش نمائيد . هر دم و بازدم ، يك تنفس شمارش مي شود .* به نظم تنفس بيمار توجه كنيد ، اگر منظم باشد آنرا بمدت 15 يا 30 ثانيه شمرده ونتيجه را بترتيب در عدد 4 يا 2 ضرب نمائيد.در كودكان يا در صورت نامنظم بودن تنفس، آنرا بمدت 1 دقيقه كامل شمارش نمائيد .
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.