صفحه 1:
ی
کرگه
مباني
تدبر و تفسیر قرآن
تدوين و اجرا : دكتر ولي الله نقي يورفر
:عضوهیئت علمی دانشگاه قم
qow.w.tr @ رف
صفحه 2:
:اهداف کار گاه
آشناییبا شیوه هاوکاریردوتفسیر قرآن
TOE Dy eee ee ere phere en و
9
Peep atten) ا ل ل رت
در تدبر و تفسير قرلن
صفحه 3:
Cae ey للم
* شخصيت قرآن و اهل بيت (ع)
000000
" زمينه هاي تدبر و تفسير
cee ro ee
* ترجمه قرآن
* اصول و قواعد ترجمه
" مكتب تفسيرى قرآن
* اصول و قواعد تفسیر قرآن
ا 9
صفحه 4:
شناخش خصینق رآنو لهلبیدلع) (4)
و
ee 7
TA Ons
در عالم بشریت:
طبابت الهي
. تنها راه قرب به خدا
aes) ۳-9
شفاعت كبري
شکایت عظمي
205
5 4
صفحه 5:
(0) شناخت شخصیت قرآن و اهل بیت(ع)
)8 عالم ۳-۹
Ino ف 007 *
2 ۳
" كلمه الله العليا:
02. آهل بیت (ع) » مباشر با حقیقت قرآن» و قرآن مجسم:
”إنه لقرآن كريم فى كتاب مكنون لايمسه إلا المطهرون“(واقعه/)
cn BRE ا ا ل ل
EL IRS) ل ا لكك
* حقیقت قرآن» منشأً (عجاز حسی آنبیاء و أولیاء معصوم(ع):
es Tse wie ا ا ی
" قال الذی عنده علم من الکتاب آنا آتیک به قبل آن یرتد الیک طرفک»
صفحه 6:
شنات خصیتق رآنو للبیلع) (0)
در ea ES
" قرآن و أهل بيت (ع)»عدل يكديكر و دو معجزه أبدى إسلام:
” و يقول الذين كفروا لست مرسلاء قل كفى بالله شهيدا بينى و بينكم و من
012-00
ا ا ا 0000
أبدا و لن يفترقا حتى يردا على الحوض”“
ese cre oer ren neo Se i 00000000
برتر از مقام آنبیاء اولوالعزم(ع):
tere Ts Serra Ne Ene ah 05
” ... والأحل لكم بعض الذى حرم عليكم ...“ (آل عمران/00©)
ee a ere ل 2 026
صفحه 7:
۹
٠١ 0 د
(0) شناخت شخصيت قرآن و اهل بيت(ع)
در عالم بشریت
طبابت الهي:
0
۱
تنها رباه قرب به خدا:
انحصار حقانیت در قران به جهت فقدان کتب آسمانی
Sawa Sire SCS Ere ل
Aree Eee En rise
صفحه 8:
(Qe TON RYO potererenten
8 (0)
عالم 8|
res و
5500
صفحه 9:
مفاهیم ارتباط با قرآن(9)
قرائت
تلاوت: درس تمسيك » استمساك
تريتيل
0200
تدبر: تفکب عقل تفقه» فقه» فهم ءعلم» عرفان» تذکر و.
تأويل
صفحه 10:
14 قرائت:مطالعه کردن:درک معنی توأم باتلفظ
" لزوم ايمانى قرائت:
“فاقرءوا ماتيسر من القرآن“(مزمل/0©)
" اشتداد التزام در لحظات مشكلات و بلاءها:
“علم ان سيكون منكم مرضى وءاخرون يضربون فى الارض...و ءاخرون
تن ل cee لل 0
" در كيفيت » حد اقل حضور قلب:
“ما تيسر منه لكم فيه خشوع القلب و صفاء السر“.“امام رضا(ع)”
* در کمیت» حد اقل ده آیه در شبانه روز:
"من قراً عشر آیات فی ليلة لم یکتب من الغافلین"(ص)
ere ah Sew Coles eee Wore te
*سئل النبی(ص)اي الناس احسن صوتا بالقرآن؟ قال(ص): من اذا سمعت
000
صفحه 11:
تلاوجقرائتبه قصد عملو يا ملتزم به -©
ca Pct ists Rag et Be) 3 5 م PROCTOR
به ومن یکفر به فاولتک هم الخاسرون"(بقره/90)
* تلاوت لا ینفک از عمل:"اتآمرون الناس بالبر و تتسون انفسکم و انتم
تتلون الكتاب أفلا تعقلون“(بقره/6:62)
. لبك قرآن“:كهنه كردن قرآن:مطالعه مكرر قرآن» و رجوع مكرر به
ان
Pee ene و we Te is
(CTS ES) er CMe SEC Ue ل tle)
BD eee Toe Leo bees SE eke ew ils
. دست يا زيدن
eS 0 ل ال eres
جامعه: "رالذین یمسکون بالکتاب و اقامواالصلوة انا لانضیع اجر
0
صفحه 12:
ترتيلق رآ نتنظيم بسيار زيبا بر لساسلستوار وهدفمتعالى-©
اك 4 0
ترتيل قرآن» فعل خدا :“و رتلناه ترتيلا“(فرقان/ ©©)
repre ا ا ee ee erg تنظیم
00 tw fas)
TEEPE CET EE ee nee Pe wen ee
اعجاز درموسيقا :هم آهنكى ميان لفظ و معنى .
ترتيل پیامبر (ص)ءتبعیت از ترتيل خدا“ورتل القرآن ترتيلا”
Sree ae STON e TES 0 1 كت
"نا سنلقی علیک قولانقبلا"(مزمل/6)
ترتیل موسیقایی » اولین جلوه از اعجاز قیآن:
ترتيل موسيقايى بيامبر(ص)؛ سيطره بر مشاعر مخاطب:
و
صفحه 13:
ترتیلقرآن-6
* ناکامی دشمنان در خنثی کردن اثر. ملکوتی ترتیل پیامبر(ص): "قال
الذین کفروا لاتسمعوا لهذا القرآن والغوا فیه لعلکم تغلبون"(فصلت/)
" سياست اضطرارى فرار از صحنه قرائت بيامبر(ص) :
“...واذا ذكرت ربك فى القران وحده ولوا على ادبارهم نفورا“ (اسراء/©6)
* حذف "بسم الّه...*» تلاش بنی امیه: در جهت به فراموشی سپردن
خاطره تلخ فرارهای خفت بار: نماز بدون بسم الله اهل سنت
ego eet ewe Si )۱
),ترتیل مو سیقایی
۱
صفحه 14:
۱ Ee ا
0. رعايت مخارج حروف: “ تعلموا القرآن بعربيته...“.(ص)
©. رعايت قواعد زيبا خوانى: تجويد و الحان عرب:
ee EATEN OS PS PCh Pe mrebs PON ce ep
“(E)aree lil?
(ae cee PE TS Sees or ier Peet oe)
پرهیز از شتاب در قرائت: "و لایکن هم احدکم آخر السوره"
5 تداوم و پیوستگی در قرائت:
”اي الاعمال افضل؟قال: الحال المرتحل؛ قلت : و ما الحال المرتحل ؟؛ قال: فتح
TSB ا دا
STs ae) ل ل لك
قلوبکم القاسیه و لایکن هم احدکم آخر السوره".*علی(ع)*
صفحه 15:
ترتیل مومنان : 2 ترتیل معنایی
not an سا
ery ۳۵
e ee no) ۱
(ادبیات» قرآن » سنت معصوم » عقل » و...) و جمع بندی نهایی.
Hee Tee eke See eS)
mon ee tee 0
۴ محزون کردن جان خویش: " یحزنون به انفسهم "
©. جستجو در آيات برياى استخراج داروى درد خويش:
is (oan SE OE re
صفحه 16:
: خشوع» و تمرکز. باطنی
" سكوت ظاهرى و تمركز باطنى دو مرتبه از انصات:
000 EOE iy
(احقاف/00)؛ "و [ذا قری القرآن فا ستمعوا له و انصتوا لعلکم ترحمون*
(اعراف/:006©)
* خشوع و انقیاد قلبی» شرط استماع:"ستمعوا له...": استمعوه خاشعین له:
۱
Se") 5 احساسات در خلال قرائت؛: خلاف ادب و عامل محروميت :
"لعلکم ترحمون":" سمعت ابا عبد الله بقول :یجب الانصات للقرآن فی الصلوة و غیرها و لذا
قری) عند ک القران وجب علیک ال(نصات و الاستماع*
PIPE و
Pee OBE و
و قلوبهم الى ذكر الله ذلى هدى الله...“(زمر/©©)
صفحه 17:
۹
تدبر : ژرفاندیشیو عاقب-اندیشی-6
آثار تدبر:دست يابى به بركت قرآنى :“كتاب أنزلناه إليى مبارك ليدبروا
آیاته و 00
CUS Ee ers We Tse PoP DC ree eee SS
Beate cs) نساء95)
ا ROP
تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا و..."(انفال6)
موانع تدبر:“أفلا يتدبرون القرآن أم على قلوب أقفالها؟“(محمد/6©)
ار 1ك
. فلت از آخرت
. تجمل گرایی و دنیازدگی
صفحه 18:
د 5 م 5 ۱۱3۳۹۱۹
تدبر : ژرفاندیشیو عاقبتاندیشی-6
عوامل تقويت تدبر:
aerse ره
۳
: اس با آهل آخزش
أنس با فقرآء
عمل صالح
ees) 9۳
بلاء و مشکلات
صفحه 19:
0تفکر:جریان شناسایی راه های رسیدن به هدف
Ce (ee tee D One rece Bae tart Sen
) معنوى( معرفتى - إيمانى
ا ا ل ل ۱
ا شن
©- ارزشمندى نيت:“قل إنما أعظكم بواحدة أن تقوموا لله مثنى و فرادى ثم
تتفکروا...۳(سبا/(6)
مشورت با اهل خبره
ا ا ا لل ۱
Eee) ا ا ا 00
صفحه 20:
Oa
Oa
one ۳
کار کرد عقل:مدیریت وجود انسان و جامعه:
Sree oS lee Te Te Bye SD)
. اعمال إراده جهت عملياتى كردن راه ( فكر) أحسن
: نیاز عقل به وحی
م PE Wey é er ener Beep eee Bp ety
. نیاز عقلانی :همراهی وحی با حکم قطعی عقل:ضمانت به حکم
عقل.جلوگیری از تزلزل عقل در برابر هوای نفس » وجلوگیری از
بردگی عقل در خدمت نفس
صفحه 21:
تفسیر:پرده برداریاز چهره آیاتاز رلد (9)
د 5 م و ه ۵
تس سس ۱۳
erica wren ier) 9
تبيين
تفصيل
توصيل
صفحه 22:
(per ee ere pean mca ran
۰ حوزه های تأویل :
خواب
. باطن حوادث
آينده
قرآن
شرائط تأویل -
9
. علم به زمان
. ایمان و ثقوی
Pa 0 5 د
د 0 0
صفحه 23:
0
زمینه هایارتباط با قرآن(9)
زمان مناسب:
قبل از طلوع
قبل از غروب
نيمه هاى شب
مكان مناسب:
منزل
مسجد
مدرسه
oe)
حالات مناسب
صفحه 24:
(Gyan ee REPEC
POR PPO rd AOU
0 Te) Bt
در بستر همسری
در حالت جنابت
در حالت حيض
2
در حالت ركوع
oda Cilla jo
صفحه 25:
SD eel اس مرس
۳
۱
روحی و عملی: آداب تلاوت قرآن:
سل(
طهارت داشتن
ول 0
از رو خواندن قرآن
دعای شروع و ختم
پناهندگی به خدا (استعاذه)
ees) 022
۳
صفحه 26:
کلیدها و شیلیط تدبر و تفسیر (9)
=f 0
Besse ae
عام (تفسیر ترتیبی)
۳4|
* روحی - عملی
* علمی - روحی
صفحه 27:
[0 ST ا
6. احاطه به قرآن و روايات ذيل آيات
ا كه
©. علم به ادبيات عرب:صرف, نحو و بلاغت
علم به منطق و روشهای تحقیق
5 علم به اصول استنباط از قرآن و حدیث
ا رم
2. علم الحدیث: مصطلحات حدیث » رجال
علم به تاریخ پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
صفحه 28:
ا 0 2
* الهيات تطبيقى قرآن:
1
اخلاق قرآن :اخلاق و عرفان عملى؛ روانشناسى تربيتى» فلسفه اخلاق و...
۱۳ ا ا ا SLI Steed
Pees Pee Oar ا ا لل Reed
2111111111
10 ا ا ل ا ل Tere ce ED)
Sey rer Pome yey lane gmeyeritren
اقتصاد در قرآن : اقتصاد خرد و کلان » مکتبهای اقتصادی و...
|۱0 kere Te SEP EOItr See Tero
مديريت در قرآن: مديريت رفتار سازمانى » بازركانى » مالى » دولتى » استراتزيك , آموزشى و...
پ ا
52
ده ف 5
نع اك لت
صفحه 29:
OE LIB NEESER م
د 5 م ۳
علوم طبیعی تطبیقی قرآن:اعجاز شبه حسی قرآن:
زيست شناسى
باستان شناسی
زمین شناسی
نجوم
موسیقی
re)
صفحه 30:
:كليدهاى تخصصى روحي وعملى:صفات اولواالالباب
Se AIONES ESTO ne oe Tot ere
een ene ye Yel Sob ei ae Tat eB)
eee Oe eee ers Se Sey)
اهل فکر:"و یتفکرون فی خلق السموات و الارض...*
۹
اهل برقراری ارتباطات الهی:و الذین یصلون ما امرالله به...*
eer LY Tee ET eit) yen
ا eee SYeEN ST ee
اهل ترس از دقت در حسابرسى:“ ويخافون سوء الحساب”“
صفحه 31:
كليدهاى تخصصى روحي وعملی:صفات اولواالالباب
ا ا اس
ا م
ا ل ل لض ك2
a i دفع بدى با خوبى:“و يدرؤون بالحسنه السيئه...“
۶ حقیقت طلبی:"فبشر عباد الذین یستمعون القول...*
. ۳ ۳ "فیتبعون احسنه...*
* _ سعة صدر:"افمن شرح الّه صدره للاسلام...*
" زهد به دنیا :
ape CTE es
صفحه 32:
کلیدهای تخصصی علمی - روحی()
* علم به زمان"افلم یسیروا فی الارض فتکون لهم قلوب...*
علم به عبرتهاى روزكار:“لقد كان فى قصصهم عبرة...“
©. علم به حوادث جهانى:“
3 علم به فرهنگهاي جهاني
علم به اقوام و ملل
3 eS ae)
Pep NET re rN mc)
صفحه 33:
کلیدهای تخصصی علمی - روحی(9)
CRRA PNA Rn PCr
ورائت:"رب هب لی من لدنک ذرية طیبة...* »
©. تربيت عقلاني:“انا انزلناه قرآنا عربيا ۱
6 تلاش علمي:"و الذین جاهدوا فینا لنهد eC
“6. ايمان و تقوي(ورع):“ان تتقوا الله يجعل لكم فرقانا...“
صفحه 34:
(So) eee eee
* تعریف ترجمه قرآن
Be COS Tat iis
" اقسام ترجمه قرآن
* مراحل ترجمه قرآن
و ۳(
۰ شرایط مترجم قرآن
صفحه 35:
Her ات
0 1
۳
©. متن فلسفي
متن عرفاني و ادبي
9 متن مقدس
صفحه 36:
لقسام ترجمه قرآن. 6/0
" لفظ به لفظ:ترجمه معزى؛ ولى الله دهلوی
eT CREWE eT 9 ل ل ل 0
*" دقيق و بليغ:ترجمه مكارم شيرازى واكثر معاصرين
صفحه 37:
»O0a
4 4
مرلحلترجمه قرن.6/۴
زبان قرآن ( مبدا):
لغت: ریشه+ هیئتحفقه اللغت+ سیاق آیات- فقه اللغة قرآن
تركيب نحوي
تركيب بلاغي
زبان مقصد:
0
eco Stoner)
معادل ترکیب بلاغي
صفحه 38:
22۳9 0 per)
Ae Soy ONE
4
و احسن
۱ rae Coren eer rein Eee ile
Asher (gla dll 43 pS GUS play!
صفحه 39:
شرائط مترجم قرلن. ©/©
علم اجتهاد
علم به زبان مقصد
مشاورت 9 متخصص در مراحل ترجمه
TLE gonad Uy 9
اعتقاد و التزیام به اصل عدم ترادف در قرآن
صفحه 40:
(0 rs reno pve paver
لصولو قواعد سس
:اصول حاکم بر متن قرآن
0. حجيت ظواهر قرآن
re 3 ل 0
9.عدم جدايي از عترت
۴.صیانت oh
اه
ع و تربيت فرید 2 oF
ا Pre
عم تعارض و تزاحم در a
00).عدم بهره مندي ظالم از قريآن
صفحه 41:
:لصولحاکم. بر متدبر ومفسر قرآن[6/0/6)
0 صحت اصول اعتقادات
0.احاطه برآیات و روایات ذیل آیات
©.اتكا بر ترجمه اى دقيق و بليغ
6. ياك طلبى و حقيقت جويى
nS) م
©.جسارت فكرى و خلاقيت و ابتكار
aD ۱
صفحه 42:
نمونه هاوتدبر و تفسیر (9)
32
oe اس اسه
" آيات در شان اهل بيت(ع)