مديريت اسلامی و اخلاق مدیریت

صفحه 1:


صفحه 2:
نگاهی به مدیریت اسلامی و اخلاق مدیریت بهزاد کاظمی- مهر ۱۳۹۲ 

صفحه 3:
)> ضرورت و اهمیت مدیربت (فَالمُدَبْرَات أمرًاً) (نازعات /4) ) 5265 301 يُفَضَلْ الآيَات) (رعد/1) (وَ جَعَلنَاهُم أئمّة دون بأما) (انبیاء/۷۳) (وَ جَعَلنَاهُم أئمةَ يَدعُونَ إلى الثَارِ ) (قصص /61) وازة يُدَبّر در آيات متعدد تكرار شده است. ببامبراسلام ( ص) : « من از فقر امتم ذمى ترسم بلكه سوء تدبير امتم مرا بيمناك مى كند » امام على (ع) : وَِنَّهُ لابْدَ للنّاس من أميرٍ بَرّ أو فاجر مردم به ناجار بايد امير و سربرستى داشته باشند خواه آن امير عادل و نيكوكار | باشد و با فاجر ‎«Mg‏ 

صفحه 4:
| تعاريفى از مديريت ‎wills s alos lull glis gasly Salen -‏ - هماهنگ کردن کوشش های فردی و گروهی - هنر انجام دادن کار به وسیله دیگران - هدایت, سازمان دهی , بسیج کردن و کنترل نیروهای انسانی فرآیند برنامه ریزی, سازماندهی, هدایت و کنترل کوشش‌های اعضای سازمان و استفاده از تمام منایع سازمان برای دستیابی به اهداف معین سازمانی مدیریت فعالیتی است منظم در جهت تحقق اهداف معین که از طریق ایجاد روابط میان منابع موجود, انجام دادن کار با مشارکت افراد دیگر, و شرکت فعال در تصمیم گیری صورت می‌گیرد مدیریت انسانها و رهبری آنها عبارنست از فن بهتر بسیچج کردن و بهتر سامان دادن و بهتر کنترل کردن نیروهای انسانی و اق کار بردن آنها (استاد شهید مطهری) 

صفحه 5:
اخلاق در لغت: شکل باطني انسان که در انسانها متفاوت است. اخلاق در اصطلاح عبارت است از ت نفساني که به سادگی ‎“sake Like‏ افعال انسان می شود. و این کیفیت يا از فضائل سرچشمه مي‌گیرد مانند شجاعت» عفت و يا از رذایل سرچشمه مي‌گیرد مانند کینه و بخل. اخلاق مدیریت»عبارت است از ملکات نفساني انسان, از آن جهت که اداره امور جمغی اژ انسیان ها راادر ثیلبه اهداف معین ؛,عهده دار است. موضوع اخلاق مدیریت عبارت است از نفس و روحیات انسان فضايلي همچون : شجاعت. تأني»شرح صدر, وقار » حلم» بخشش و گذشت, نظم و انضباط , و التزام به قانون» براي همه انسانها در همه شرایط زندگي خوب و بایسته است لیکن براي مدیران و رهبران , پسندیده تر و بایسته تر است. 

صفحه 6:
من یش ی وه ‎eee‏ ار ا نس کل ‎wile ١‏ و ارزش های اسلامی در جهت رشد و تعالین همه جانبه فرد و جامعه و خلیفه ا.... کردن انسان وجه؛تضایر عدیزیت اسلامی از دیگز نطام:ها 1- مدیریت در اسلام وسیله است , نه هدف . 2- فلسفه وجودی و هدف مدیریت اسلامی هدایت و رشد انسان ها در ابعاد مادیتو نعتوی استته قدزت وسفام و‌متافع, 3- هدف غائی مدیریت » رضایت خداوند است و در مسیر قرب به ا.... قرار دارد . 4- روش ها و ابزار مدیزیت اسلامی باید بر اساس مبانی و اززش های الهی اشدء 5+ ذر مذیریت اشلامی؛ بیشترین اهمیت به مهارت ارتباط با خدا و "تقوا* داده می شود و ارزش و مقام هر کس با تقوا ارزیابی مىگردد. امام خميني (ره) دراین باره فرموده اند: تقوا براي همه کس لازم است و براي كساني که متصدي امور کشور هستند , لازمتر. 1 صحیفه نور » ج ‎ye. 17‏ 9[ 

صفحه 7:
ابعاد مهم تفاوت مدیریت اسلامی با سایر مدیریت ها 1-هدف : رشد انسانها 2- ماهیت : امانت خداوندی 3- نیت : قرب به خداوند 4- ارزش : ارزش های ثابت الهی 5- وسیله : احکام و موازین اسلامی 

صفحه 8:
( ‏شرایط ولوازم مدیریت و رهبری‎ ١ ‏دانش — مهارت = اخلاق‎ الف- دانش -(دانش مدیریت عمومی) - (دانش مدیریت خاص ) - (سایر دانش های مرتبط) (( ولا تقف ما لیس لک به علم )) ( سوره اسراء آیه 36) ‎alll 51>‏ اصطفیة علیکم و زاة بسطة في العلم و الجسم» بقره - 247 ° 5 پیامبر گرامي اسلام فرمودند: «مَن تَقَدم علي الفسلمین و هو تري آنْ فیهم من هو آفصّل ‎Al GL> 185 dio‏ 5 سوله و القسلمین» الحیاه- ج2 ص362 ‏امام صادق(ع) مي فرمايد : «آلعامل علي غیر_بصیزه گالشاثر علي غیر الطریق لا تزیاة شرعة السّيرٍ الا بُعداً» بحار الانوار- ج1 - ص206 ‎۳ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 9:
ب- مهارت كارآبى و تجربه كافى براى انجام وظايف خطير مديريت از شرايط ههم أسستع ج- اخلاق مديريت و رهبرى شايستكيهاي روحي و معنوي يكي از لوازم استحقاق مديريت اسث. ‎Ll 5»‏ لعلي خُلّق عظيم» قلم- آية 4 ‏«قيما زحقو مِن اللَهِ نت هم و و نت قَطَاً علیط القلب لانقضوا من حولك» آل عمران- 159 ‏«به واسطة رحمت خداوند با مردم مهربان شدي و اگر تندخو بودي از دورت پراکنده مي‌شدند.» ‏امام علي (ع) در فرمان تاريخي خود به مالك اشتر مي‌فرماید: ‏«و آشعر قلبك الترحعه للزعه و العحته هم و اللطف بهم « ‏مهربانی بامردم را پوشش دل خویش قرار ده و با آنها دوست ومهریان باش. \ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 10:
عمده ترین ویژگی های مدیر در اسلام ©1-ايمان به قادر مطلق ©8-ينهان كردن عيوب دیگران 29- ايمان به پیامبران ©9- ورع و نقوا ©3-ايمان به رستاخيز 109- كفتارنيكو ©4- تسلط بر نفس - تواضع و فروتنی ©5- عطوفت و مهربانى با ©12- وفاى به ‎Age‏ ‏زبر دستان ©13- ساده زيستى - حسن سابقه ©14- خوش خلقى - بردباری 

صفحه 11:
- برقراری عدالت و اقامة قسط و عدل ۹- تعلیم و آگاهی بخشیدن به افراد و تربیت معنوی و احیای ارزش‌های اخلاقی ©" ايجاد فرصت و فراهم ساختن زمينة رشد و تعالی» کمال شایسته و توفیق قرب الهى - فراهم ساختن فرصت و امکان به فعل در آوردن توانایی‌های بالقوه و بروز قوهٌ خلاقیت» سازندگی و ابتکار در افراد * - فراهم ساختن زمینه‌های شور» تبادل نظرء هم اندیشی» تعامل افکار و تعامل میان افراد سازمان 6- برقراری روحیه برادری و برابری افراد سازمان و برقراری روابط انسانی - حل مشکلات فردی» سازمانی و اجتماعی *- تأمین مصالح مادی و معنوی افراد و سازمان 

صفحه 12:
ابعاد ويژگي‌هاي مدیران اسلامي 4 بُعد ج بعد اجتماعي بُعد ذهني و عقلي بُعد عاطفي بُعد معنوي ‎uj "‏ شخصيتي و اخلاقی بُعد علمي و تخصصي 

صفحه 13:
© م2 اذ مد | ۱ مه : نا 3 ‎oO 1 3 oly‏ 9 مهس متعهد صادقین 

صفحه 14:
‎١‏ ویژگیهای مدیر اسلامی در فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر الف ) ويژگيهاي ایجابی ‏1 مدیر خود را بندة خدا دانسته , خدا ترس و متقي باشد . ‏2) مدير باید نفس خود را از شهوات و خواهش هاي نفساني تزکیه کند ‏3) در برخورد با مردم تغافل و چشم پوشي بزرگوارانه داشته باشد. ‏4) مدیر باید مهربان و خوش رفتار باشد. ‏5) مدير بايد منافع عموم را بر منافع فردي و خواص ترجيح دهد . ‏6) مدير بايد بين نيكو كار و بد كار تفاوت كذاشته با | راستگویان همنشین باشد. ۱ ‎\ ‎ ‎ 

صفحه 15:
7) مدیر باید پند پذیر , راست گفتار » درست کردار و / بردبار باشد. 8( مدير بايد در مقابل زورگویان سختگیر باشد . 9) مدير بايد بر كار کارگزاران نظارت دقیق داشته باشد و براي بازرسي افراد ‎abe‏ بكمارد رر 0) مدير بايد در گزینش و بكارگماري کارگزاران بر اساس تجربه و ازمون عمل نمايد . 1) مدير بايد بر اساس انصاف و ميانه روي عمل نمايد . 2) مدير بايد برنامه ريزي و تقسيم كار داشته باشد. 3) مدير بايد عادل و ميانه رو بوده و بر اساس حق 4) مدير بايد وفاي به عهد داشته باشد . 5) مديران بايد حقوق و ياداش عادلانه يرداخت 

صفحه 16:
1) مدير بايد از کبر و خوديسندي پرهیزکند . 2) در رفتار با مردم أز ستمكري و تندخوبي: دورى كند. 3( از همنشيني با كساني كه به كفتن زشتي هاي مردم اصرار دارند بيرهيزد . 4) از افراد بخيل » ترسو و حريص بيرهيزد. 8 5) از افراد متملق و كساني كه در كناه اشرار و ستمكران شريك بوده اند اجتناب ورزد . 6) از شکستن سنت هاي حسنه بزرگان و پیشینیان بپرهیزد 7 از جنگ طلبى وا نس عدالتى يرهيق ‎sailed‏ 8) از منت گذاشتن و بزرگ نمايي کارهاي کوچك پرهیزکند . 9) از عجله و شتاب زدگي پرهیز نماید . ِ_ 0 بر زبان خود مسلط بوده و هنگام خشم از تصمیم گيري بپرهیزد . ۳ . 1) در عزل و نصب کارگزاران از آزمایش و خطا دوری کند. 

صفحه 17:
اهمیت و ضرورت مدیریت برخویشتن امروزه «مدیریت بر قلب ها» از سوی مدیران تاکید می شود. نفوذ در دیگران» مدیریت بر قلب هاء ارتقا از مدیریت به رهبری و از اثربخشی به موفقیت» مستلزم «مدیریت بر خود» است. کسی که خود را پیشوای مردم قرارداده؛باید پیش از آموزش دیکران» خود را آموزش دهد و پیش از آنکه دیکران راب زبان؛ادب بیاموزده باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادبآموز خود بیش از آموز گار و ادبآموز مردم» شایسته تجلیل است. مدیریت در عرصه درون» پیش نیاز مدیریت در عرصه بیرون است مدیریت خویشتن» عامل کسب مهارت های انسانی است مديربت خويشتن» عامل مديريت بر قلوب و ارتقا از مدیریت به رهبری است مدیریت خویشتن؛ عامل تعدیل نیروهای درونی و پیشگیری از آسیب های مدیریتی مربوط است 7 مدیریت خویشتن مدیران» عامل تسهیل بالندگی کارکنان است 0 

صفحه 18:
*ویژگی های رفتاری در بعد اخلاقی: ارتباط با خداء معنویت , توکل انس با دعا , نماز و قران حسن خلق , خوشرويي و خوش گويي صداقت و هماهنگی رفتار و 2 الكو بودن در رعايت طوايط , نظم ‎tials‏ شهامت در اظهار حق و جلوكيرى از تخلف مهربانى و روابط محبت اميز 2 داشتن سعه صدر» مدارا و انتقاد پذیری و اعتدال در گفتار و فتا زكتار 5 احترام به كاركنان و احاد مردم و احتراز از اهانت به اشخاص وافكار مخالف وجدان كارى و شادابى و نشاط در كار 

صفحه 19:
عدالت مدارى بين تمامى افراد ظلم‌ستیزی ایثارگری و از خودگذشتگی کریمانه کم توقعي و پركاري با وجود امکانات کم ابتکار و خلاقیت در بن بست ها تلاش پیگیر 9 خستگي‌ناپذیر ساده زیستی و پرهیز از تجمل كرابي محوری نت نی در ادای ‎cad IG‏ شرعی, انجام وظايف و تاثیرگذاری عملی با رفتار 

صفحه 20:
دستورات مدیریتی در نامه امام جعفر صادق(ع) به نجاشی والی اهواز با زیر دستان مدارا كن صبر و حوصله داشته باش مشکلات مردم و رعیت را حل كن رضایت خدا را همواره در نظر داشته باش 

صفحه 21:
منایع: 1- نهج البلاغه, مترجم: حجه الاسلام محمد دشتي, ناشر: موسسه فرهنگي تحقيقاتي امیرالمومنین (ع) 2- اضول مدیریت انتلامي و الگوهاي آن: حجت: الاسلام دکتر ولي ‎all‏ نقي پورفر, تهران, ولي الله نقي‌پور 1383 3- امامت و رهبري. مطهري, مرتضي , تهران, صدرا, 1375. 4- مدیریت اسلامي. محمد حسین ابراهيمي, مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامي, چاپ دوم, 1379. 

صفحه 22: