صفحه 1:
صفحه 2:
© مقدمه
* کاربرد های موجودی
* مدیریت موجودی
* آنالیز ۸8
* دقت ثبت موجودی
* موجودی 1۲[
* مدل هاى موجودیء
* مدل تقاضای ستقل
صفحه 3:
موجودی یکی از گرانبهاترین سرمایه های تمامی کارخانه ها می باشد.
شرکت از یک طرف می تولند بمنظور کاهش هزینه ها از سطح موجودی
در دست بکاهد و از طرف دیگر فقدان موجودی مکرر موجبات نارضایتی
مشتریان را بهمراه خواهد داشت . بنابر لین شرکت ها بایستی بین موجودی
و سطوح سرویس دهی به مشتریان تعادل بر قرار کنند . همانگونه که
مشخص است فاکتور تعیین کننده این تعادل در جهت کمینه کردن هزینه ها
می باشد .
صفحه 4:
موجودی عبارتست از هر منبع ذخیره شده ای که بمنظور ارضا نمودن نیاز
های فعلی یا آتی کاربرد دارد.
مواد نیمه ساخته شده کار در جریان ساخت و کالای ساخته شده نمونه
هایی از موجودی می باشند.
برای مثال یک بانک متد کنترل موجودی بخصوص خود را برای کنترل
مقدار يول بكار مى كيرد و يك بيمارستان سيستم كنترل موجودی
بخصوص خود را براى كنترل مقدار خون اماده تزريق به بيماران و ساير
تجهيزات ضرورى بكار مى كيرد.
دو سوال اساسى كه نيازمنديم به آنها ياسخ دهيم عبارتئد از :
جقدر سفارش دهيم ؟
* جه زمانى سفارش دهيم ؟
صفحه 5:
كاربرد هاى موجودى
سه مورد از موارد استفاده موجودى عبارتند از :
* تجزيه عمليات
* ممانعت از نوسانات قيمت و تورم
تخفیف سفارش بالا
صفحه 6:
کارکرد اصلی موجودی تجزیه فرآیند تولید و پروسه توزیع می باشد.
هنگامی که عرضه و تقاضای یک موجودی بی قاعده می باشد . اقدام به
نگهداری موجودی می تواند تصمیم درستی باشد.
زملنی که امکان هماهنگ کردن دو فرآیند تولیدی با یکدیگر وجود نداشته
باشد یا بسیار هزینه بر باشد ۰ موجودی می تولند ره گشای کار شده و اين
دو فرآیند را از یکدیگر جدا نموده و اجازه دهد هر یک در جای خود
صورت بگيرند.
صفحه 7:
موجودی می تواند سدی در برابر نواسانات قیمت ایجاد نماید .
* تخفيف سفارش بالا
۶ کاربرد گر موجودى ايجاد امكان تخفيف قائل شدن در برابر سفارش
بالا می باشد. سفارش تعداد بالا اساسا قیمت کالا را کاهش می دهد. با
وجود لین خرید تعداد بالا ضررهلیی را هم درپی خواهد داشت. قیمت
بالاتر بسبب انبار نمودن. كذشتن تاريخ مصرف. صدمه دیدن کالای انبار
شده ؛ دزدی و حق نیمه موجب خسارت خواهد شا ی لکد
سرمایه های موجودی پول کمتری برای سرمایه گذاری از راه های دیگر
در دسترس خواهد بود.
صفحه 8:
مدیران عملیاتی بمنظور مدیریت و کنترل موجودی یک نظام
ایجاد می کنند. در ایجا به بررسی دو جزء از اين نظام می
پردازیم:
* اقلام موجودی چگونه می توانند طبقه بندی شوند ؟(آنالیز
(ABC
* نگهداری موجودی با چه دقتی می تواند اجرا شود ؟
صفحه 9:
آنالیز ۵867 ۰ موجودی در دست را بر اساس حجم پول سالیانه به سه
بخش طبقه بندی می کند. در تتوری آنالیز ۸۵۸262 دو نوع موجودی داریم
که یکی موجودی بحرلنی و گرانبها با تعداد کم و دیگری موجودی فراوان
با ارزش کم است. برای تعیین نمودن حجم پول سالیانه در آنالیز ۰۸۵۵
مقدار تقاضای سالیانه هر قلم از موجودی را ضرب در هزینه به ازای واحد
آن. محاسبه می کنیم.
صفحه 10:
درصد اقلام موجودی
درصد پول
سالیانه
صفحه 11:
مثال : یک کارخانه تولید کننده میکر چیپ های سیلیکونی ۱۰ قلم از اقلام موجودیش را بر حسب
حجم پول سالیانه مرتب نموده است . در زیر میزان تقاضای سالیانه , هزینه واحد , و در صد لین هزینه
از هزینه کل آورده شده است . دسته بندی
اقلام در سمت راست جدول داده شده است
ABC Calculation
Percent of escent of
fem Number of = Annual Anaust Annual
Stock ems Volume Unit Dollar. عاد
Number Stocked ما ما تسن Clas
#10286 4,000 $0.00 و 0 36 A
aia 0s 500 $154.00 $77,000 33, sx} 726 K
‘#12760 4,530 § 17.00 1 0 114 B
hae} 30% 350 $ 42.86 $ 15,001 6. al 23% B
#10500 1000 $1250 ۱250 5.4% B
‘#12572 50 5147 1 2 3.7% 6
#14075 2.000 § 060 | § 1.200 6
#01036 50% 100 ؟ 0 و 850 59 Cc
#01307 1,200 و 2 5 504 g
#10572 “pd 5 06 § 150 5
8,550 $232,057
صفحه 12:
بغیر از معیار در صد موجودی انبار معیار های دیگری (مانند مشکلات
تحویل, قيمت واحد بالا و مسایل کیفیتی) نیز وجود دارند که می توان با
استفاده از آنها اقلام موجودی را دسته بندی نمود. مزیت دسته بندی اقلام
موجودی خط مشی ها و کنترل هلیی است که می توان بر روی هر دسته از
اقلام اجرا نمود .برخحی حط مشی هلیی که می توانند بر اساس آنالیز ABC
بنا نهاده شوند:
*خریداری منابعی که در جهت توسعه سازنده انجام می شود بایستی در
مورد اقلام کلاس ۸ بسیار بالاتر از اقلام کلاس -) باشد.
صفحه 13:
* بایستی یک سیستم کنترل موجودی فیزیکی قویتری در مورد
اقلام موجودی کلاس ۸ در مقابل اقلام کلاس 8 و ) اجرا
شود.
* بيش بينى اقلام موجودی کلاس ۸/ تضمین قویتری نسبت به
پیش بینی های دیگر بر قیار می کند.
پیش بینی بهتر» کنترل فیزیکی . قابلیت اطمینان تامین کنندگان و
غيره همكى نتيجه تکنیک های مدیریت نو جودی مانند. آنالیز
2 موجودق ف
۸2 می باشند.
صفحه 14:
SI چنانچه مدیریت اطلاع دقیقی از موجودی در دستش نداشته باشد. خحط
مشی های موجودی بی معنی اند. تنها زملنی که یک شرکت بلقت بدلند که
در دست چه دارد می تولند تصمیم جامعی در راستای سفارشات برنامه
ریزی و حمل و نقل بنماید .
نتیجتا یک سیستم موثر برای ممیزی دقت ثبت موجودی نیاز می باشد و
همچنین سیستم ثبت دقیق موجودی نیازمند ثبت همیشگی دریافت ها و
خروج ها می باشد .
صفحه 15:
موجودی nes JIT کمترین مقدار موجودی است در حالی که
متضمن ادامه کار یک سیستم علی باشد. با میزان موجودی JIT
مقدار دقیق محموله مورد نیاز دقیقا در زمان احتیاج به آن به سيستم
وارد می شود. نه يك دقيقه قبل و نه یک دقیقه بعد. برای بدست
آوردن موجودی آأل مدیران فاکتورهای بوجود آورنده تغییرات را
چه داخلی باشد و چه خارجی, کاهش می دهند.
اساسا موجودی وجود دارد بدلیل اينکه سیستم دائما دچار تغیبر می
شود: و موجودی تغییرات را کمرنگ نشان می دهد. لذا مدیران
حداقل ممکن پرساند. ul حکونه می تب ار را كاهش
داد ؟
صفحه 16:
اکثرا تغییرپذیری یا بدلیل زمان انتظار است یا بدلیل مدیریت ضعیف. برحی
از عواملی که در اثر آنها تغییر پذیری رخ می دهد عبارتند از :
کارگران . ماشین آلات یا واحد cla تامین کننده مواد که با استاندارد ها
مطابقت ندارند یا اينکه کند هستند.
* نقشه های مهندسی یا مشخصه های فنی دقیق نمی باشند.
* افرادیا کارگران تولید قبل از اينکه نقشه ها و مشخصات فنی و مهندسی
تکمیل شوند اقدام به تولید می کنند.
تقاضای مشتری ناشناخته می باشد.
صفحه 17:
‘Ser
up
انهم time, Output
rr
Logiimate lead time
Cycle tine
کاهش زمان ساخت منجر به کاهش موجودی خواهد شد. این مطلب در
اغلب موارد کار سختی نمی hbk
موجودی نگهداری و تعمیرات وجود دارد زیرا ملزومات و زمانبندی مورد
نیاز تعمیر تجهیزات نا معلوم می باشد. همچنین موجودی کالای ساخته
شده بعلت میزان نامعلوم تقاضای مشتریان در برهه ای از زمان» وجود دارد
صفحه 18:
یک ایده برای حل مساله بکار گیری تئوری Just-in-) GJIC
6 مباشد. مدیران عملیاتی در اجرای این تلوری ce
موجودی را آنقدر زیاد می کنند تا پوشاننده تمامی تغیبرات محتمل
باشد. بالطبع در سیستمهایی با تغییر پذیری زیاد. راهى جز افزايش
سطح موجود به مقدار زیاد پیش روی مدیران نمی باشد. اما همانطور
که قبلا نیز توضیح داده شد راه حل بهتر بکار گیری تئوری ال یا
(1۳06]-10-أ5لال) می باشد. در لین حللت بجای افزایش موجودی
اقدام به کاهش تغییرپذیری می کنیم. در لین حللت هر چه تغییرات را
کمتر کنیم. مقدار موجودی کمتری پوشاننده تغییرات خواهد بود.
صفحه 19:
Inventory covers the problems;
(a) wo ‘dam up” tha invantory
‘Quality veriabili
in-ransit delays;
Machine breakdowns;
Long set-ups;
Large lot sizes;
Inaccurate engineering drawings;
Employes attendance variability
صفحه 20:
شکل (۵) نشاندهنده رودخانه پر از صخره در کف لن است. اگر
سطح آلب نشان دهنده میزان موجودی و صخره ها نشاندهنده
تغییرپذیری ها و نتیجتا مشکلات (مثل خرلبی ماشین . کیفیت متفیر
و ...) باشدء دیده می شود که در تثوری .)ال سطح آب برای پوشاندن
لین صخره ها بسیار بالا می آید. و همچنین بعلت عمق زیاد آب یافتن
مسایل و علت مشکلات سختتر خواهد بود .
اما چنانچه در توری آ ال[ همانند شکل (0) سطح کف رودخانه را
هموار کنیم (از تغییر پذیری جلوگیری کنیم) با سطح بسیار کمتر اب
(موجودی). کف رودخانه (تغییر پذیری ها) پوشانده خواهد شد.
صفحه 21:
مدل های_ موجودی
در مدل های کنترل موجودی فرض می كنند كه تقاضا براى Me age
تولند مستقل و یا وابسته نسبت به تقاضا برای اقلام دیگر باشد . برای مثال تقاضا
برای یک بخچال مستقل از تقاضا برای یک مایکرو ویو می باشد . اما بسیاری از
کالا ها وجود دارند که تقاضای مربوط به یکی وابسته به میزان تقاضا برای
دیگری است . برای مثال کارخلنه ای را که دستگاه چمن زنی تولید می کند را
در نظر بگیریید . میزان تقاضا برای چرخ ماشین چمن زنی وابسته به میزان تقاضا
برای ماشین چمن زنی می باشد . بطور کلی مباحث فعلی مربوط به بررسی و
کنترل موجودی اقلامی با تقاضای مستقل می باشد . در این بخش تلاش می کنیم
که برای دو سوال اساسی زیر پاسخ بيابیم :
چه زمانی سفارش دهیم ؟
به جه مقدارى سفارش دهیم ؟
صفحه 22:
الف : مدل تعداد سفارش اقتصادی[۱]
ب : مدل سفارش توليد ١
ج : مدل 1۳۷۵۱۲۵۲۷ 0۳06۲ Back
د : مدل تخفیف به ازای سفارش تعداد بالا
Economic order quantity model (EOQ)
[2] Production order quantity model
Quantity discount model
صفحه 23:
0 یکواز قلیمیتریزو معمولتسرینتسکنیکهایکسنترلموجو
یز در بسیاریاز سازمانها لستفادم مىشود. لي یک ایبر می
باشدلما در لستفلام از آنمفروضاتوب» شرح زیر بسا میکتم:
* میزان تقاضا ثابت در نظر گرفته می شود.
Lead Time * كه زمان بین اقدام به سفارش و تحویل موجودی می باشد. ثا
در نظر گرفته می شود.
* زمان تحویل موجودی آنی می باشد یا بعبارت دیگر موجودی در خواست شده در
هنگام تحویل بطور آنی به موجودی انبار اضافه می گردد.
* تخفیف به ازای خرید تعداد بالا امکان پذیر نمی باشد.
* تنها مزینه های متغیر در لین حللت شامل هزینه های سفارش . و هزینه های انتقال
و نگهداری "| موجودی است.
* اگر سعارخات بموقع تحویل شوند امکان بروز کسر موجودی انبار در جواب به
تقاضای مشتری وجود ندارد.
_ Setup Cost
Holding and carrying cost
صفحه 24:
صفحه 25:
در این شکل ۵) بیانگر مقدار سفارش است. اگر لین سفارش شامل
۰ قطعه باشد. همه این هزار قطعه آنا در زمان تحویل به سطح
موجودی اضافه می شود. يعن یعنی در حللت کلی سطح موجودی در زمان
رسیدن محموله یک سفازفی آه تقداز عفر نبه عقدار (بتهقن نجواهد
داشت. ضمنا از آنجلیی که تقاضا مقداری ثلبت است. با گذشت زمان
از منطح موجودی کاینته می ,شود تا موجودی به مقدار مغ ریبد
لين نقطه مجددا سفرش انجام مى شود و محموله بطور 0-0
سطح مویجودی اخدافه می کردد و لین پر ay
يابد .
صفحه 26:
هلف ایجاد کلیه مدل های موجودی مینیمم کردن هزینه ها می
باشد. با مفروضاتی که در مدل اخير ذکر شد. هزینه های مهم
موجود عبارت بودند از: هزینه سفارش و هزینه انتقال و نگهداری.
ساير هزینه ها مقداری ثلبت در نظر گرفته می شود . لذا با مینیمم
کردن هزینه های سفارش و انتقال در واقع مجموع هزینه ها را
مینیمم کرده ایم. برای درک بهتر این مطلب نمودار را در نظر
بگیرید :
صفحه 27:
هزینه سالیانه
منحنی هزینه کلی سالیانه
x,
صفحه 28:
شکل گراف هزینه ها را بر حسب میزان سفارش بیان می کند .
همانگونه که در شکل مشخص است در مدل(600] تعداد سفارش
بهینه در نقطه ای اتفاق می افتد که مقدار هزینه سفارش و هزینه
نگهداری با یکدیگر برابر شوند .
4 تعداد کالا در هر بار سفارش
0 = مقدار بهینه تعداد در هر بار سفارش
0 -تقاضاىسالنه برلئقلم
5 -هزينه هر سفايش
11 -هزينه نكهنارئهر ولحددر هر سلل
صفحه 29:
با مفروضات فوق مجموع هزینه سفارش سالیانه برابر خواهد بود با Lag
Q
همچنین مجموع هزینه نگهداری سالیانه برابر : Qn
2
با مساوی قرار دادن روابط فوق داریم : بدا ها
اوها
2DS=@:-H hab gS
2DS
A
صفحه 30:
Tima
اع مضلا مهما (days)
صفحه 31:
۶ یا 1۳6 1680 زمانبیرلقللم به سفایشتا رسیدنمحوله می
باشد در ولقعیتلینزمان میتولند بینب خشیاز ساعتتا چند مام
باشد 00۴ در نودار مشخصرشده به لینمعنیکه هر زمانسطح
موجودىبه ROP برسدلقللم به سفارشمیکنيم در لیرشرلیط هنگامی
که موجودیبه صفر برسد (باتوجه به لینکه 11۳706 1630 بت
در نظر گرفته شدم) محموله کالاز رلم خولهد رسید
ROP=dxL
f —Number of working days
D
d=—
f
Reorder Point
صفحه 32:
در مدل قبلی فرض کردیم که محموله سفارش شده بطور نی به سطح
موجودی اضافه می گردد. زمان هایی وجود دارد که تحویل کالا در
دوره ای از زمان صورت می پذیرد. برای درک بهتر مطلب فرض كنيد
در برهه ای از زمان که سطح موجودی پایین است . کارخانه ای خحط
تولید را براه بیاندازد و سطح موجودی کالایی خاص را بالا ببرد. قطعا
در لين حللت انبار یکباره پر از سطح مطلوب کالا نخواهد شد و این
پروسه در طولی از زمان انجام می شود. لذا با دو مفهوم میزان نرخ
تقاضا و میزان رخ تولید سر و کار خواهیم داثبت
صفحه 33:
صفحه 34:
از آنجلیی که لین مدل مناسب محیط های تولیدی می باشد به این نام.
نام گذاری شده است. برای حلاجی این مدل مانند قبل از مساوی قرار
دادن هزینه سفارش با هزینه نگهداری استفاده می کنیم و را محاسبه
می کنیم:
Q - تعلاد کالشدریافتیدر هر بار سفارش
H - هزینه نگهداریدر هر سالبه ازلیهر ولحد
Pp -نرخ تولیدروزلنه
0 نرخ تقاضا (یالستفادم) روزلنه
t = طولدويه توليد( بر حسيهوز)
صفحه 35:
هزینه نگهداری سالیانه برابر خواهد بود با :
متوسط سطح موجودی HX
متوسط سطح موجودی خود برابر است با : حد اکثر سطح موجودی تقسیم بر ۲
همچنین حد اکثر سطح موجودی برابر است با : pt dt=
(کل مقداری که در دوره ای که تولید می کنیم استفاده می شود ) - (کل تولید در دوره ای که تولید می کنیم )
لذا
ذا داریم :
ريم ٠ 1
|
pt dt=Q- 40-0 si
1 2
صفحه 36:
| سطح موجودی - هزینه نگهداری سالیانه be XH
A
همچنین قبلا داشتیم که هزینه سفارش برابر است با :
لذا با مساوی قرار دادن هزینه نگهداری و هزینه سفارش خواهیم داشت:
2DS
۳۹