مسائل جاری حسابداری

صفحه 1:
مسايل جارى حسایداریر اسماعیل رفيعى ۱ | زیر نظر استاد ارجمند : جناب آقای دکتر محمد رضا شورورزیر 3 پاییز 1386 

صفحه 2:
| لصا 

صفحه 3:
© پیمانکاری فعالیتی گسترده است که حوزه‌های متنوعی مانند سد سازی راه‌سازی, ساختمان سازی, تاسیسات نفت و گاز و خدمات را پوشش می‌دهد. فرآیند پیمانکاری دارای جزئیات فنی زیادی است که از تهیه اسنادمناقصه شروع می‌شود وتا تحویل قطعی کار به کار فرما ادامه می‌یابد. مهم‌ترین مسئله حسابداری برای پیمانهای بلند مدت زمان شناسایی درآمد و سود و : و ره دورهها عمليات موضوع ييمان اجرا مى شود. 20 ارسط باتکار مُمکن است در دورهی حش ارى ملف راقم شک لمات رامد يمان رايس از تمكيل ببمان شناساى ‎AS‏ ودر طول اجرای ن از شتاساني درآمد خوددارى كند صورت سود و زيان بيمانكار در دوره اجراى 

صفحه 4:
* استاننارد حسابداری شماره ‎٩‏ برای حسابداری پیمان‌های بلند مدت در صورت‌های مالی پیمانکار بکار گرفته می‌شود و برای حسابداری در صورت‌های کارفرما کاربرد کرد 5.5 ا زا حسابدارى دارابى ذر جريان ساخت معمولا آز ضوابط استاتدارة حسابدارى شماره ‎١١‏ (داراييهاى ثابت مشهود) و شماره /(موجودى مواد و كالا) ‎and‏ مىكند أكر جه به عنوان استانداردبيمان بلند مدث» ست و به لور معمول از یکسال به طول می‌انجامد. اما لزامات استاندارد برای ‎joes‏ ازیک ‎ee eee‏ دارد. تعساریت * پیمانن بلند هدت: پیمانی است که برای طراحی, تولید يا ساخت یک دارایی منفرد قابل ملاحظه یا ارائه خدمات منعقد می‌شود و مدت زمان لازم برای تکمیل پیمان چنان است که فعالیت پیمان در دوره‌های مالی متفاوت قرارمی‌گیرد 

صفحه 5:
* پیمانا مقطوع: پیمان بلند مدتی است که به موجب آن پیمانکار با یک مبلغ مقطوع برای کل پیمان يا یک نرخ ثابت برای هر واحد موضوع پیمان که در برخی موارد ممکن است بر اساس مواردی خاص مشمول تعدیل قرار گیرد توافق می‌کند. * پیمانا اعانیا (پیمان با حق‌الزحمه میتنی بر مخارج): پیمان بلند مدتی است که به موجب آن مخارج قابل قبول یا مشخص شده در متن پیمان به پیمانکار تادیه و درصد معینی از مخارج مزبور یا حق‌الزحمه ثابتی نیز به پیمانکار پرداخت می‌شود. * صورت وضعیت: صورتحسابی است که وضعیت کارهای انجام شده رء از ابتدای کار تا تاريخ صورت وضعيتء به صورت انباشته نشان می‌دهد و به طور ادواری [معمولا ماهانت) برای کارفرما فرستاده می‌شود. 

صفحه 6:
تعديل قراوداد: تعديل قرار داد اوليه به گونه‌ای که شرایط آن بدون افزودن شرط جديدى تغير مىيابد. /وعاها: مبالغ مازاد بر مبلغ قرارداد که پیمانکار به دلیل تاخیر کارفرماء اشتباه در تعیین مشخصات و طراحیء تغییرات توافق شده در کار یا در سایر رخدادهایی که ادعا می‌شود عامل مخارج پیش‌بینی نشده است. از کارفرما مطالبه می‌کند. پیمان در جریانن پیظدرفت: حسابی که برای انباشت مخارج ساخت پروژه استفاده می‌شود. روش درصد پیشرفت گاه: یک روش حسابداری است که درآمد قرارداد متناسب با پیشرفت کار شناسایی می‌شود. روش کار تکمیلن شده: یک روش حسابداری است که درآمد قرارداد در هنگام تکمیل پیمان شناسایی می‌شود. 

صفحه 7:
مکارچ پیش ا قراوداد: مخارجى كه قبل از انعقاد قرار داد انجام می‌شود(مانند تهیه نقشه. خرید تجهیزات خاص, .) هركم سود: واحد انباشت درآمدها و هزینه‌ها برای اندازه‌گیری عملکرد قرارداد ‎Yard inky ploy‏ حتیقی یا حقوقی است که تخصص در انجام کارهای ‏اجرایی دارد و پیمانکار برای اجرای بخشی از عملیات پیمان با او قرارداد می‌بندد. * تکمیل اساسی): مقطی که در آن کارهای مهم قرارداد تکمیل شده است و ‏تنیامکارح و خطرات بالقوه اندکی بافی مانده است. ‏پیش دریافت پیمان: بخنی از مبالغ دریافتتی توسط پیمانکار است که کار ‏مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است. ‎ 

صفحه 8:
* الف. علی العسایها: مبالثی است که به طور موقت در قبال صورت حسایهای صادره در دست بررسی دریاقت می‌شود. | * دی سای درياققها: عبرت است از اقلامى كه ماهيت على الحساب نداته, لین در قبال پیشرفت کار دریافت می‌شود و نیز در برگیرنده آن بخش از مبلغ پیش دریافت پیمان است که کار مربوط به آن تا تارج‌ترازنامه انجام شده ‎curl‏ * زيالهاى قابل ييشرربيفئ: زيانهايى است كه انتظار مى رود در طول مدت بيمان ايجاد شودإيا احتساب مبالغ برآورى هزينه كارهاى اصلاحى و تضمينى و هر كونه هزيندهاى مشايهى كه تحت شرايط بيمان قابل بازيافت نيست, مبلغ زيان مذكور بدون توجه به موارد زیر برورد می‌شود: الف. شروع يا عدم شروع كار ييمان ب. حصه‌ای از کار که تا تاریخ ترازنامه انجام شده است. * ج. ميزان سودى كه انتظار مى رود از پیمانهای دیگر (به استنای پیمانهای که پیمان واحد تلقی می‌شود) حاصل شود. 4 

صفحه 9:
۴ دستگاه نظارت ( مهندس معا وه): عبارت است از شخص حقیقی یا حقوقی که کارفرما به منظور اجرای تعهداتی که پیمانکار بر طبق مفاد پیمان به عبهده كرفته» تعيين و به بيمانكار كتبأً معرفى مىنمايد. * وفيس كاوكاه: رئيس ‎lS IS‏ شخصى است كه از طرف ييمانكار به منظور اجراى عمليات موضوع بيمان در كاركاه به كارفرما يا دستكاه نظارت معرفى مىشود. مراحل اجرای طرح ی های بل مت شمادکاری معمولا در سه مرحله مطالعات مقدماتی» مطالعات تفصیلی, اجرا و نظارت انجام می‌شود که هر يك از مراحل شامل اقدامات معینی به شرح زیر است: 

صفحه 10:
مرحله اول: معلالعات مقدماتی ملرح ۱.مطالعات شناسایی طرح ۲.تهیه طرح مقدماتی مرحله دوم: مطالعات تفصیلی مرح ١.تهيه‏ نقشههاى تفصيلى ۲. تهیه اسناد و مدارک مناقصه مرحله سوم: اجرای طرج ۱.ارجاع کار به پیمانکار ۲ انعقاد قرار داد پیمانکاری ۳.عملیات اجرایی ؟.تنظيم و پرداخت صورت وضعیت‌ها ۵تحویل موقت تحویل قطعی 

صفحه 11:
* کارفرما پس از پایان مراحل مطالعاتی, وارد مرحله اجرا می‌شود که در نخستین گام باید پیمانکار را انتخاب کند. پیمانکار در بسیاری از موارد از طریق مناقصه انتخاب 000 آى خصوضى غوايط مناقضة معدولا در أ نافد مساملات خامر هر شركت مشخص مىشود. بخش دولتى بايد در بركزارى مناقصه و در تدوين ‎Mole debi gel‏ قانون بركزارى مناقصات را رعايت كند. * طبق اين قانون» مناقصات از نظر مراحل بررسى به دو كروه طبقهبندى مىشود: ‎ 

صفحه 12:
و ‎pA see denis oe‏ * ۲. مناقصه دو هرحلهاعا: مناقصه‌ای است که به تشخیص مناقصه‌گذا بررسی فنی بازرگانی پيشنهادها لازم باشد. در اين مناقصه کمیته فنی بازرگانی تشکیل می‌شود و نتایج ارزیابی فنی و بازرگانی پیشنهادها را به کمیسیون مناقصه گزارش می‌کند و برنده مناقصه تعیین می‌شود. 

صفحه 13:
از نظر روش دعوت مناقصه‌کرآن به ١.سناقصه‏ عهوهئ: مناقصداى است كه در آن فراخوان مناقصه از طریق ‎CAST‏ عمومی به اطلاع مناقصه‌گران می‌رسد. | مفاقصه معدود: مناقصه‌ای که در آن به تشخیص و مسئولیت بالاترین 4 مقام دستگاه مناقصه گنار. محدوديت برگزاری مناقصه عمومی با ذکر ادله تائید می‌شود. فراخوان مناقصه از طریق ارسال دعوتنامه برای مناقصه‌گران صلاحتثار به اطلاع آنها می‌رسد. ارس 2 ارزارئ مرحله متاقصه براى بيمانكار داراى مخارجى است كه عموماً حا اس از قرارداد نامیده می‌شود مانند حقالز حمه مهندسان برای قیمت‌گذاری» مخارج خرید اسناد مناقصه و مخارجی را که کارفرما در این مرحله برای چاپ آگهی و دعوت از پیمانکاران انجام می‌دهد و به حساب هزینه مطالعاتی طرح منظور می‌شود. 

صفحه 14:
* در این مرحله از اجرای طرح پیمانکار باید برای شرکت درمناقصه مبلغ معینی را به 1 مر ۵ ۳3 در مناقصه به حساب مناقصه گذار واریز و با اینکه بای ‎eee‏ کرد و بانکها رای دور عمانتنامه مصمول 7/۱۰ سبرده‌نقدی می‌گیرند و معادل ۱۳۰ مبلغ ضمانتنامه (پس از کسر سپرده) وثيقه می‌خواهند. صدور ضمانتنامه مستلزم پرداخت مبلغی نیز به عنوان کار مزد است. ضمانتنامه و وثيقه آن به صورت آماری نگهداری می‌شود و از نظر حسابداری در صورتهای مالی شناسایی نمی‌شود اما به صورت سنتی در حسابهای انتظامی ثبت می‌شود. * هقّالة: شركت يارس در اردیبهشت ۱۳۲ برای شرکت در مناقصه ساخت یک پل شرکت کرده است. اگر ضمانتنامه شرکت در مناقصه ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال باشد و برای خرید اسناد مناقصه ۲ ریال هزینه نموده باشد نحوه ثبت آن در دفاتر پیمانکار به شرح زیر خواهد بود. 

صفحه 15:
سپرده نقدي صدور ضمانت‌نامه ۰ ۰ 1000000 موجودي نقد 1000000 پرداخت سپرده شرکت در مناقصه پروژه‌هاي در جریان مناقصه 100000 موجودي نقد - 100000 پرداخت کار مزد صدور ضمانتنامه سپرده مورد درخواست 222000 1 1.2021 مبلغ وثیقه (سفته) 1000000)%120=10800000- 10000000( مبلغ مذکور 100000 ‎Jl,‏ حساب انتظامي ضمانتمامه شرکت در مناقصه10000000 طرف حساب انتظامي ضمانتنامه شرکت در مناقصه 10000000 حساب انتظامي وثبقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ۰ 10800000 طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه 10800000 

صفحه 16:
نحوه ئست آن در دفاتر کارفرما به شرح زیر | است حساب انتظامي ضمانتنامه شرکت در مناقصه 10000000 ‎ee‏ | لامي صماتامه شرکت درسافسه 10000000 ‏با ساسا دريافتي از شركت يارس ‎4 ‎ ‎ ‎ 

صفحه 17:
پس از اتمام مناقصه و مشخص شدن برنده ضمانتنامه شرکت در مناقصه ابطال می‌شود و برای ابطال آن ثبتهای قبلی غیر از کارمزد معکوس می‌شود و مخارج کارمزد در صورت برنده انکار به حساب «پیمان در جریان پیشرفت» و در غیر این صورت به حساب«هزینه دوره» منظور می‌شود. با فرض برنده شدن شرکت پارس, کارمزد به حساب پیمان در جریان پیشرفت منتفل می‌شود: پیمان در جریان پیشرفت ‏ 100000 پروژه‌هاي در جریان مناقصه 100000 

صفحه 18:
پیمانکار قبل از بستن قرارداد باید برای تضمین حسن انجام تعهدات خود معادل ينج لد اول سآن ضماامه از بانک تهية وبا ابنكة مبلقى را به صورت رده ند 1 ذرها اما يكذارد. در قرارداد پیمانکاری مواردی ماننذ موضوع. مبلغ مدت» تاريخ شروع» دوره تضمین و نظارت بر اجرای کار مشخص می‌شود. اسناد و مدارک یک پیمان ارد زیر است: الف. موافقت نامه الا ی ج. شرایط خصوصی د. برنامه زمانی کلی ۰. فهرست بها و مقادیر کار و. مشخصات فنی» دستورالعمل‌ها و استاندارد فنی و ز. نقشه‌ها 

صفحه 19:
* هقّاله: شركت يارس در مناقصه مربوط به پل به عنوان برنده انتخاب شده است. مبلغ پیمان ۵۰۰ میلیون و مبلغ ضمانتنامه انجام تعهدات(معادل 20 مبلغ اولیه پیمان) 

صفحه 20:
دفاتر پیمانکار سپرده نقدي ضمانت‌نامه انجام تعهدات 2500000 موجودي نقد 2500000 پرداخت سپرده انجام تعهدات سرردة مورد درخوانطت ‎25000000x%10=2500000‏ ‏مبلغ وثیقه(سفته) 25000000-2500000)%120=27000000( حساب انتظامي ضمانتنامه انجام تعهدات 25000000 طرف حساب انتظامي ضمانتنامه انجام تعهدات 25000000 حساب انتظامي وثیقه ضمانت‌نامه انجام تعهدات 27000000 طرف حقان اننظاد ) وثيقه ضمانتنامه انجام تعهدات 27000000 4 

صفحه 21:
دفتر کارفرما حساب انتظامي ضمانت‌نامه انجام تعهدات 25000000 طرف حساب انتظامي ضمانت‌نامه انجام تعهدات 25000000 صمان نامه انجام تعهدات شركت يارس تحويل و تجميز كاركساه ‎Gb‏ شرایط عمومی پیمان کارفرماه متعههد است کارگاه را بی‌عوض و بدون تعارض تحویل ‎tee‏ انهو برداخت مخارجى ار قبيل عوارص شهرداری به فوده ‎yee 0 5‏ كاركاه به عهدة بيمانكار است. تامین آبه برق» سوشت. مخابرات و به طور کلی تجهیز کامل کارگاهبه عهده پیماکار است مگر ‎aS‏ در اناد و مدارک پیمان ‎ee 5‏ ده باشد. 

صفحه 22:
* مخارجی که پیمانکار برای تجهیز کارگاه انجام می‌دهد به حساب بهای تمام شده ان و (کار در جریان پیشرفت) منظور می‌شود. © مثال: اگر هزینه تاسیس و تجهیز کارگاه برای انجام عملیات پیمان ‎Ryo‏ ‏فرض شود ثبت آن در دفتر پیمانکار به شرح زیر است. کار در جریان پیشرفت 2000000 موجودي نقد/حسابهاي پرداختني 2000000 ثبت هزينه‌هاي تاسیس کارگاه 

صفحه 23:
* پس از تجهیز کارگاه. پیمانکار در صورت تامین منابع مالی می‌تواند عملیات او وی ند این مرحله که هسته اصلی کار پیمانها رااتشکیل می‌دهد دارای مخارج گوناگونی برای تامین مواد. مصالح, تجهیزات نیروی كارء ماشينآلات و ديكر منابع مالى مورد نیاز پروژه است. يبمانكار براى تامين مالى اين مخارج معمولاً قبل از آغاز عمليات» وجوهى را تحت عنوان پیش دریافت از کارفرما می‌گیرد. این مبلغ در حدود 2۲۰ مبلغ پیمان است و معمولاً در قبال ارائه ضمانتنامه بانکی پرداخت می‌شود. پیش دریافت طی سه مرحله وصول می‌شود. 

صفحه 24:
الف. قسط اول برابر هشت درصد (۸/) مبغ وله پیمان بلاقاصله پس از تحویل زمین ۱ ۰ ب. قسط دوم برابر شش و نیم درصد(۵/۶//) مبلغ اولیه پیمان پس از تهیه وحمل حدود شصت درصد(//۶۰) ماشین آلات مورد نیاز ج. قسط سوم برابر پنج و نیم درصد(۵/۵/) مبلغ اولیه پیمان پس از انجام دادن کارهای معادل (۳۰/) مبلغ اولیه پیمان. مخارج پروژه را از نظر حسابداری می‌توان به دو گروه کلی تقسیم کرد. ارتباط بعضی مخارج با پروژه کاملا روشن است و ابهام ندارد. مثلا در پروژه سدسازی. مخارج مواد و مصالح مصرف شده در سد و همین طور مخارج نیروی کار مختص پروژه بدون ابهام قابل ردیابی به پروژه است. . در حسابداری برای اين گونه مخارج از اصطلاح مخارج مستقيم استفاده مل ‎iS‏ 

صفحه 25:
ردیابی به پروژه نیست. برای مثال ممکن است پیمانکار از وسایل نقلیه خود در پروژه‌های مختلف استفاده کند. یا یک مدير ممکن است چند پروژه را همزمان اداره کی ای ی بشبرد کار لازم است آما همانند کروه اول. اختصاص آن ی پروژه آسان نیست. برای تسهیم هزینه‌های مشترک باید از مبنا یا مبانی منطقی و منصفانه استفاده شود مبنای انتخاب شده باید ارتباط منطقی با مخارج داشته باشد. این گونه مخارج را در حسابداری مخارج غیر مستفیم یا سربار می‌نامند. 

صفحه 26:
__ | | تهییه صورت وضعیت کارهای انجام شده © مدت انجام کارهای پیمانکاری غاباً طولانی است و پیمانکار نمی‌تواند تا انتهاى كار صبر كند و پس از پایان عملیات صورتحساب تهییه کند. پیمانکار در پایان هر ماه وضعیت کارهای انجام شده از شروع كار تا آن تاريخ را طبق نقشه‌های اجرایی» دستور کارها و صورتجلسه اندازه‌گیری می‌کند و مقدار مصالح و تجهیزات پای کار را تعیین می‌کند سپس بر اساس فهرست بهای منضم به پیمان» مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کرده و آن را در آخر ماه تسلیم مهندس ناظر می‌کند. مهندس ناظر نماینده مهندس مشاور در محل کارگاه است. بنابراین کارفرما صورت وضعیت را در صورت تائید توسط مهندس مشاور ‎SS cess‏ =| ۴۳ 

صفحه 27:
رت وضعیت مورد تائید مهندس مشاور را بررسی می‌کند و در صورت تصویب برت وضعیت‌های قبلی را از آن کسر می‌کند. تا خالس صورت وضعیت کار انجام ‏ دوره گزارش شده بدست آید از منبع دیگر کسورات مانند مالیات» بیمه: سپرده جام کار کسر می‌شود و باقیمانده آن به پیمانکار پرداخت می‌شود. تحويل موقت تحویل موقت زمانی انجام می‌شود که موضوع پیمان اساسا تکمیل گردد و كار براى بهره‌برداری آماده شود. پیمانکار از مهندس مشاور تقاضای تحویل موقت می‌کند و نماینده خود را برای عضویت در هیئت تحویل معرفی می‌نماید مهندس مشاور وضعیت کار را بررسی می‌کند و اگر طبق ادعای پیمانکاره شرایط تحویل موقت وجود داشته باشد برای تحویل موقت اقدام می‌کند و اگر هم کار تکمیلی لازم باشد باید پیمانکار نواقص را برطرف و کارهای لازم را انجام دهد. 

صفحه 28:
پیمانکار پس از تحویل موقت باید محل را پاکسازی کند و تجهیزات خود را از محل خارج نماید هزینه پاکسازی و انتقال, به عهده پیمانکار است این هزینه جزء بههای تمام شده پیمان محسوب می‌شود. تسب صورت وضعست تطعسی پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه از تاریخ تحویل موقت» صورت وضعیت قطعی کار انجام شده را بر اساس استاد و مدارک بدون منظور نمودن مصالح و تجهیزات پای کار هیه کند و برای رسیدگی به مهندس مشاور تسلیم تماید. اگر پیمانکار به کارفرما بدهی نداشته باشد در اين مرحلهء نصف تضمین حسن انجام کار آزاد می‌شود. 

صفحه 29:
تحویل قطعی پس از پایان دوره تضمین انجام می‌شود. دوره تضمین بسته به نوع عملیات در شرایط پیمان شناسایی می‌شود. اگر پس از بازدید از کارهاه عیب و نقصی مشاهده نشود موضوع پیمان تحویل قطعی می‌شود و صورتجلسه آن تنظیم و برای کارفرما ارسال می‌شود. اگر هیئت تحویل عيب و نقصى ناشى از کار پیمانکار مشاهده نکند باید پیمانکار با هزینه خود عیب و نقص را رفع کند و هزینه حفاظت, نگهداری و بهره‌برداری کارهای تحویل موقت در دوره تضمین به عهده کارفرماست. 

صفحه 30:
صورتحساب نهایی پیمان ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب صورت وذ توسط کارفرما تهیه می‌شود. تفاوت صورتحساب نهایی با صورت وضعیت قطعی این است ‎gle a‏ دیگری مانندتعدیل اجارهبهء بهای مصالح. تجهیزات و ماشین‌آلات ‏تحویلی کارفرما به پیمانکاره جبران خسارت یا جرایم ممکن است در صورتحساب نهایی به مبلغ صورت وضعیت قطعی اضافه یا از آن کسر شود. ‎ 

صفحه 31:
در ادبیات حسابداری پیمانکاری دو روش تکمیل کار و روش درصد پیشرفت کار برای حسابداری پیمانها به چشم می‌خورد. تفاوت اصلی این دو روش در زمان شناسایی درآمد است. در روش تکمیل کار, درآمد پس از تکمیل عملیات موضوع پیمان شناسایی می‌شود اما در روش درصد پیشرفت کار درآمد در هر دوره متناسب با می‌شود. در استندارد حسابداری شماره ‎٩‏ روش تكميل کار پذیرفنه نیست. برای شناخت درآمد فعالت‌های پیمانکاری باید از روش درصد پیشرفت. کار استفاده نمود. برای توصیف روش درصد پیشرفت کار ابتدا بحث مخارج و پس از آن شناسایی درآمد مطرح می‌شود. 

صفحه 32:
Ghana — ‎eee :‏ ارج کارشناسی, پیشنهاد قیمته تهیه تصمین و خرید اسناد مناقصره | ادا دوره جاری متعقد قود يا أينكة برنده مناقصه در دوره جاری مشخص شود می‌توان این مخارج را در صورتی که شرکت مورد نظر به عنوان پیمانکار ‎ee pe ol‏ اگر مک برس ند سای ساب هزینه دوره منظور می‌شود. ‏مخارج اجرای پیمان ‏مخارچ اجرای پیمان شامل موارد زیر است: ۱. مخارجی که مشخصاً مربوط به یک پیمان خاص است(مخارج مستقیم) ۲. مخارج مشترک بین پیمانها که قابل تخصیص است(مخارج غیر مستقیم) ‎ ‎4 

صفحه 33:
مخارح پیمانکار جز ء (دست دوم) ‎ee‏ 1ك مکی ات ننواند تمام کارهای لارم برای تکمیل بيمان ‏راساً انجام دهد. ط پیمانکار جزء ‎ ‎ee‏ رت ات بد پیمانکار جرء واگثار شود. محارجی را که ‎ ‎ ‎ ‏انجام می‌شود باید بر اساس نرخهای پیمان به مخارج پیمان اضافه شود. ‏مضارجی برآوردی تکمیل پیمان ‏7 ۱ ده مخاربی است که در آینده برای تکمیل پیمان لازم است وید ‏صورت برآوردی تعیین می‌شود ‎4 

صفحه 34:
باراس در مناقصه مربوط به پل به عنوان برنده انتحاب شده است. مبلغ پیمان ۵۰۰ ميليون ريال و مدت يبمان سه سال است. ساير اطلاعات این پیان در دوره ساخت به شرح زیر است: ال اول | سال دوم | سال سوم مخارج تحمیل شده انباشته(مخار | 1500000 | 3600000 | 495000000 جح مستقيم 9 ‎١|‏ 00 00 غير مستنيم) مه برآوردي 3000000 | 4000000 لازم براي 00 0 27 تكميل پیمان صورث وضعيت | 1000000 | 3700000 ‎oe‏ 00 66 30000000 ۴ 1000000 بيش دريافت 1 - 4 ۳ 

صفحه 35:
مخارج شامل تمام مخارج پیمان اعم از مستقیم و غیر مستقيم است. مبلغ ۲ ميليون ريال از مخارج سال اول مربوط به مخارج شرکت در مناقصه است که قبلا به حساب پیمان در جریان پیشرفت بدهکار شده است بنابراین آن ( ۰۰۰-۲۰ ۱۵۰۰۰۰) در اینجا ثبت می‌شود. سال اول سال دوم سال سوم پیمان در جریان پیشرفت210000000148000000 ۰ ۰ 45000000 529750 نقد/ حسابهاي پرداختني 148000000 210000000 45000000 ثبت مخارج واقعي پیمان مخارج سال دوم 150000000=210000000 - 360000000 مخارج سال سوم 360000000=45000000 - 405000000 

صفحه 36:
پیمانکار برای تامین مالی پروژه: مبلغی تحت عنوان پیش دریافت در آغاز پیمان از کارفرما وصول می‌کند. اين مبلغ در حدود ۸۲۰ پیمان است و معمولا در قبال ارائه ضمانتنامه بانکی پرداخت می‌شود. 100000000 ale 100000000 ‏پیش دریافت از کارفرما‎ دریافت ۶۰20 سلعرقرارداد به عتوان بيش دريقات 

صفحه 37:
era ee ۱ بيمان در جريان بيشرّفت 1000000 موجودي نقد 1000000 پرداخت کارمزد ضمانت‌نامه سپرده نقدي ضمانت‌نامه 10000000 موجودي نقد 10000000 پرداخت سپرده نقدي مبلغ سپرده نقدي ‎100000000x%10=1000000‏ -10000000)x%120=108000000 its eles (100000 حساب انتظامي ضمانت‌نامه پیش دریافت ۰ 100000000 طرف حساب انتظامي ضمانت‌نامه پیش دریافت 100000000 حساب انتظامي وثیقه ضمانت‌نامه پیش دریافت ۰ 108000000 طرف حار اتظامي وتبقه صمانت‌نامه پیش دریافت 108000000 4 

صفحه 38:
پیش دریافت در طول اجرای پیمان از صورت وضعیت‌هایی که پیمانکار برای کارفرما می‌فرستد می‌شود و متناسب با آن ضمانت‌نامه‌های مربوط آزاد می‌شود. سپرده نقدی هم در نهایت به پیمانکار عودت داده می‌شود. تهیه صورت وضعیت صورت وضعیت معمولا ماهانه تهیه. و پس از تائید مهندس مشاور برای کارفرما ارسال می‌شود صورت وضعیت هم شامل کارهای انجام شده و هم در برگیرنده مصالح پای کار است. کارفرما در صورت تائید صورت وضعیت. خالص أن راء يس از کسر کسورات مربوط به پیمانکار می‌پردازده کسورات اصلی صورت وضعیت شامل موارد زیر است: .مالیات طبق ماده ۱۰۴ قانون مالیتهای مستقیم کارفرم باید ۵ مالیات علی‌الحساب از صورت وضعیت کسر کند. این مالیات باید ظرف سی‌روز به حساب تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی واریز و رسید آن به پیمانکار تسلیم ۵ 

صفحه 39:
* کارفرما موظلف است 4۵ ناخالص کارکرد را از هر صورت وضعیت کسر و نزد خود نگهداری می‌کند. ‎١‏ اك 7 101 ك1 هيما ذكاران يا ارائه مفاسا حساب توسط پیماتکار که توسط سازمان تامین اجتماعی صادر می‌گردد نگهداری می‌شود. ‎cull‏ در پیمان‌های مشمول طرح‌های عمرانی حق بیمه به صورت مقطوع محاسبه و کسر می‌شود حق بیمه پیمانها ۶/۶ شامل ۶/۱ سهم پیمانکار و 74/۵ سهم کارفرما است. در پیمانهای دیگر که با طرح‌های عمرانی مرتبط نیستند حق بیمه پیمانها بسته به نوع پیمان متفاوت است. اما حق بیمه بسیاری از پیمانها در دو گروه زیر قرار می‌گیرد. ۱-قراردادهای دستمزدی در این نوع قراردادها که مصالح کلاً توسط کارفرما و به هزینه او تامین می‌شود. حق بیمه بر اساس ۵ ناخالص كل كاركرد به علاوه حق بیمه بیکاری محاسبه می‌شود. ظ-قراردادهای دستمزد و مصالعر در اين كونه قراردادها هزينه كل مصالح: دمهمزد ابزار به عهده بيماتكار است. حق بيمه اين قرارداد بر مبناى 47[ ناخالص كل کارکرد به اضافه حق 

صفحه 40:
۱ :در مورد بیمه این گونه پیمانها توجه به نکات زیر مهم است ‎١ (‏ کر وضست ۵ بابت بیمه کسر می‌کند و آن رابه صورت سپرده ‎ve ea‏ کولس از اراته مفاصا حساب آن رابه پیمانکار پرداخت می‌کند. ‏۲.پیمانکار بايد هر ماهه لیست کارکنان خود را تهیه و بر مبنای حقوق و مزایای ‏مشمول بیمه بیمه آنها را محاسبه و پرداخت کند. ‏© ۳.پس از خاتمه پیمان» پیمانکار بر اساس درصدهای بالا(۱۵/ ‎AV‏ 9 بیمه بیکاری) بیمه خود را محاسبه می‌کند. اگر این مبلغ از مبالغ پرداخت شده طبق بند ۲ بیشتر ‏باشد. ما به التفاوت آن را به سازمان امین اجتماعی می‌پردازد. اما اگر بیمه محاسبه ‏شده از مبالغ پرداخت شده طبق لیست حقوق و دستمزد ماهانه کمتر باشده از اين بابت مبلغی باز پس نمی‌گیرد. ‏3ل 

صفحه 41:
بدائ هقال: اكر مبلغ يك بيمان (از نوع پیمان دستمزد و مصالح) + طول دوران اجراى يبمان بر اساس ليست حقوق و دستمزد كاركنان مبلغ پرداخت شده باشد مبلغ كل حق بيمه و مابهالتفاوت قابل يرداخت آن به شرح زير محاسبه می‌شود: ۴ حق بیمه ۷-۶۶۵۰۰۰۰۰ حق بیمهبیکاری۰۰۰۰ جمع حق بیمه و حق بیمه بیکاری ۷۳۹۰۰۰۰۰ * مابهالتفاوت قابل يرداخت ۱۷۳۹۰۰۰۰۵6۰۰۰ قکقهد در پایان هر دوره مالى بايد مبلغ حق بيمه کل پیمان متناسب با درآمد شناسایی شده و نرخ حق بیمه مربوط محاسبه شود و در صورتی که مبلغ آن از جمع مبالغ پرداخت شده بر اسا ليست حقوق و دستمزد کمتر باشد رای تفاوت آن ذخیره لازم شناسابى شود. 

صفحه 42:
۳ ان از جسن اجرای کار توسط پیمانگار و امن خسارته معمولا از هر صورت وضعیت ۱۰ سپرده حسن انجام کار کسر می‌کند که تحويل موقت و مابقی آن پس از تحویل قطعی آزاد می‌شود. ih ‏صورت وضعیت تائید شده شرکت پارس در سال اول به شرح زیر است.‎ Naar» ‏مبلغ صورت وضعیت‎ ‏کسورات:‎ ‎)/4۵( ‏مالیات‎ ‎)4۵( ‏سپرده بیمه‎ (2+) ‏سپرده حسن انجام کار‎ . تفایرد ‏اقساط پیش‎ 

صفحه 43:
حسابهاي دريافتني - کارفرما ۰ 100000000 خساهای وروانتي ‏ مبالع بازيافتني بيمانها 100000000 تانید صورت وضعیت توسط کارفرما پیش پرداخت مالیات سپرده بیمه سپرده حسن انجام کار پیش پرداخت تربع نقد حسایهای دریافتنی - کارفرما 000 وصول مبلغ صورت وضعیت‌ها پس از کسورات 

صفحه 44:
برای برآورد کل درآمد یا مبلغ پیمان موارد زیر را در نظر گرفت: ۱- مبلغ اولیه پیمان ۲ مبلغ کارهای جدید مقادیر کار( هر گاه مقادیر هر يك از اقلام بيمان كم يا زياد شود درآمد ييمان افزايش يا كاهش خواهد يافت) ۴- مبلغ مورد مطالبه پیمانکار در نتیجه تغییرات مفاد قرارداد و تعدیل بهار کار ۵ جریمه تأخیر[ خسارت یا جریمه ناشی از تأخیر در تکمیل پیمان یا سایر عوامل» موجب کاهش درآمد پیمان خواهد شد) 

صفحه 45:
نموه اندازه‌کیری درصد پیشرفت پیمان ۴ مشکل اساسی در بکارگیری روش درصد پیشرفت کار تعیین معیار یا ضابطه براء اندازه گیری میزان پیشرفت کار و برآورد مخارج لازم برای تکمیل پیمان است. درصد پیشرفت کار را می‌توان براساس ورودیهای پیمان ( مخارج انجام شده به کل مخارج و یا ساعات کار مصرف شده به کل ساعات موردنیاز) و یا براساس خروجیهای پیمان ( برحسب كيلومترء تن» تعداد واحدهای تولید شده) تعیین کرد که رایج‌ترین روش ‎ly‏ اندازه‌گیری درصد پیشرفت کار برحسب ورودیهای پیمان» مقایسه مخارج واقعی انجام شده به کل مخارج برآوری پیمان است که روش هزینه برهزینه نامیده ‎sete‏ =| ۴۳ 

صفحه 46:
مخارج ‎anes ae‏ : : تحمل شده انباشته حال رآمد شناسایی شده در دوره گذشته - ( درصد پیشرفت کار * مجموع درآمد پیمان)- درآمد پیمان در دوره جا 

صفحه 47:
هقالة: درصد يبشرفت كار براساس روش هزينه برهزينه براى شركت يارس به شرح ز مايه من شود ۳ 15000000 6 ‏ل‎ = “Ts00000e@0000000 0 ‏د‎ ‎36000000 x1 00=%490 00000000 درصد بيشر ‎١ -500000000/633/331--661‏ درامد يبان در سال او :1666666672833333 - 600000000%90(= دراد یمان در ان« 0 درد یمان دز سال وم 3ل 

صفحه 48:
حسابهاي دريافتتي: مبلغ بازیافتتی پیمانها ‎seers‏ ‏50000000 ثبت درآمد پیمان هزينه‌هاي پیمان: سال اول سال دوم )000000 283333333 166666667 : 283333333 166666667 سال او سال دوم 150000000 210000000 150000000 21000000 سال اول سال دوم 166666667 283333333 370000000 100000000 ۰ ‏شده‎ wi casi 

صفحه 49:
© در پایان سال دوم مشاهده می‌شود که درآمد شناسایی شده انباشته پیمان کمتر از مبلغ صورت. وضعیتهای تایید شده است اين مبلخ نوعی بدهی است و در ترازنامه باید تحت عنوان حسابهای پرداختی ارائه شود برای انجام اين کار در زمان تهیه صورتههای مالی بدون اینکه ثبتی در دفاتر انجام شود یک تغییر طبقه‌بندی به شرح زیر انجام می‌شود: 000/000/20 نحوه ارائه در صورتهای مالی در صورت سود و زیان باید در آمد و هزینه شناسایی شده يبمان ارائه شود برای شرکت پارس باید این اطلاعات به شکل زیر در صورت سو د و زیان ارائه شود. 

صفحه 50:
شرکت پارس صورت سود و زیان ... برای دوره ی مالی منتههی به سال اول سال دوم سال سوم 00000050 ۰. 0659960 ۰ 66766666 9 GOO!) —_00/000210) OOOO!) (eo ‏اک تا‎ 6۰ 333/333)73 7 6671666166 

صفحه 51:
۱- مبلغ بازیافتی پیمانها در سرفصل حسابهای دریافتی به طو ر مجزا ۲- پیش دریافت پیمان در سرفصل پیش دریافتها "۲ مانده پیمانهای در جریان پیشرفت ۴ - ذخیره زیان قابل پیش‌بینی ه سپرده‌های قابل استرداد در سر فصل حسابهای دریافتنی 

صفحه 52:
:سس سس سس سس اانا ااه :در ترآزنامه شرکت پارس اقلام زیر ارائه می‌شود شترکت بازدن ترارناعد در ناريخ ۰ دارابيها سال اول سال دوم سال سوم حسابهاي دريافتني تجاری(1) . - حساب‌هاي دريافتني - مبلغ بازيافتني پیمانها 66666667 - سایر حسا ما و اسناة دريافتني )2( 15000000 70500000 75000000 بدهیها پیش دریافت 80000000 5000000 حسابهاي پرداختني(3) - 20000000 = 1)فرض شده است که تمام صورت وضعيت‌هاي تائید شده توسط کارفرما پرداخت شده است. اسلا ۳ ا ‏ ا ات ۰ آباشته. ‎eK ||‏ صورت وضعيت‌هاي تانید شده نسبت به درآمد شناسايي. شده آنباشتم,پیمان: 

صفحه 53:
0 0 .تراد و مصالح مصرف نشده ای در محل کارگه با انبارها موجود 11 1ن واه و تالم جزم مخارج تحمل شده برای کارهای اتجام شده نیست و بنابراین "در روش هزینه بر هزینه در محاسبه درصد پیشرفت پیمان منظور نمی‌شود. مثال: در سال اول اجرای یک پیمان مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال مخارج صرف پروژه شده 1 015 إل صلم 80 متليون ريال أن مواد مصالحى انت که مصرف یا نع نشدم است. مخارج برآوری برای تکمیل پیمان ۲۲۰ میلیون ریال است درصد پیشرف سل در سال اول به شرح زیر محاسبه می‌شود: 50-304 100=48% 980+ 900 

صفحه 54:
| شنامایی ریاد مورد اتتتتاز * چنانچه برآوردها نشان دهد که مجموع هزینه‌های پیمان بیش از مجموع درآمدهای آن است باید برای زیان پیمان. ذخیره شناسایی شود. زیان در دورهای شناسایی مى شود كه زيانبار بودن پیمان محرز گردد. ذخیره زیان پیمان بر اساس هزینه‌های برأورى لازم برای تکمیل پیمان به اضافه هزینه های تحمل شده پیمان محاسبه می‌شود. این ذخیره باید به طور جداگانه در بخش بدهیهای جاری ترازنامه نشان داده در دوره‌ای که زیانبار بودنن پیمان مشخص شود مبلخ زیان که باید گزارش شود به شرح زیر حساب می‌شود: 4 

صفحه 55:
و ره ل ايت 1 5305008 5 

صفحه 56:
eae ‏همانطور که مشاهده شد پیمان در سال اول سودآور می‌باشد.و مبلغ سود شناسایی‎ * ‏شده برابر است با ۶۷/۶۶۶/۱۶(رجوع شود به حل مثال صفحات قبل)‎ | * در سال دوم انتظار می‌رود پیمان زینبارباشد. برآورد هزینه کل پیمان ۵۰۸میلیون ریال است که مبلغ ۸ میلیون ریال از مجموع درآمد پیمان بیشتر است. * نحوه محاسبه زیان‌در سال دوم به شرح زیر است : 

صفحه 57:
‎١‏ محاسبه درصد پیشرفت پیمان ‏ا 36000 00-5 نن0 360000000118000 ‏۲ محاسبه درآمد پیمان 00 087-2 000967 000 500 667=18771933 66 64 3543860001 ‏محاسبه زیان با روش درصد پیشرفت کار درآمدپیمان ‏ 187719332 ‏هزینه پیمان 210000000 20227 ‎ 

صفحه 58:
-محاسبه مجموع زیان قابل گزارش پیمان در سال دوم سال ادل باب ین پیمان مبلغ ۶۷/۶۶۶/۱۶عریال سود گزارش شده است . اما زیان مورد انتظار پیمان ۸ میلیون ریال است. بنابراین سودی که در سال قبل براى اين پیمان گزارش شده عملا برگشت داده می‌شود: مجموع زیان پیمان ۰ ۰۰۰/۸۰۰۰+۱۶۶۶۶۶۶۷-۶۶۷/۶۶۶/۲۴ آ-محاسیه ذخیره لازم برای ‎OU)‏ با توجه به اينكه كل زيان قابل گزارش در سال سوم ۶۷/۶۶۶/۲۴عریال است ولی با اعمال روش درصد پیشرفت پیمان مبلغ ۶۷/۲۸۰/۲۲عریال آن شناسایی شده است,بنابراین برای مابقی زیان باید ذخیره در نظر گرفته نشود. 

صفحه 59:
ذخیره لازم برای زیان | ۲۳۶۶۶۶۶۷-۲۲۲۸۰۶۶۷-۰۰۰/۳۸۶/۲ هزینه های پیمان (زیان )۰ ۰۰۰/۳۸۶/۲ ذخیره زیان پیمان لا در سال سوم پیمان تکمیل می‌شود و در نهایت هزینه‌های پیمان به مبلغ ۵۰۶ میلیون ريال مىرسد درامد بيمان در سال سوم: درآمد کل پیمان 000/000/500 درآمدهاي شناسايي شده در دوره‌هاي گذشته )000/386/354( 

صفحه 60:
هزینه‌پیمان درسال سوم: هزينه‌هاي تحمل شده(000/000/506-000/00/360) 000/000/146 برگشت ذخیره. (2386000) هزینه پیمان 143614000 سود پیمان در سال سوم: درآمد پیمان 

صفحه 61:
دربرخی موارد به خصوص در آغاز پیمانها ممکن است اندازه‌گیری ما حصل پیمان به كردا ‎ga‏ «قکل با ناممکن باشد. در چنین مواردی نمی‌توان درآمد و هزینهرا برمبنای درصد پیشرفت پیمان شناسایی کرده درآمد و هزینهاین گونه پیمانها به شرح زیر شناسایی می‌شود: ‎[eal‏ ۱ با اباید تا میزان مخارج تحمل شده که احتمال بازیافت آن وجود دارد ‎Sul‏ ‏ب) مخارج پیمان باید در دوره وقوع به عنوان هزینه شناسایی شود. اگر کل مخارج پیمان از کل درآمد پیمان بیشتر باشد زیان مورد انتظار پیمان بلافاصله سای کرد ‎ 

صفحه 62:
شهرداری بسته است. در سال اول مبلغ ۲۵۰میلیون ریال برای پیمان خرج شده است. به دلیل نبود تجربه‌های قبلی,پیمانکار نمی‌تواند مخارج لازم برای تکمیل پیمان را به گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کند و در نتیجه تعیین درصد پیشرفت نیز امکان پذیر نیست. * ما حصل این پیمان را نمی‌توان به گونه‌ای اتکا پذیر تعیین کرد. * لذا اگر فرض کنیم که کل مخارج تحمل شده قابل بازيافت است در آمد پیمان به همان ۰1۱ ارم تحمل شده شناسایی مي‌شنود. 

صفحه 63:
پیمان در جریان پیشرفت حسابهای مختلف مخارج انجام شده برای پیمان انتقال مخارج پیمان به حساب هزینه در سال اول بابت این پیمان سود شناسایی نمی‌شود به اين نحوه عمل شناسایی 

صفحه 64:
1-1 رن معمولا هر پیمان یک مرکز سود است. اما در بشی شرا ۳ مركز سود ممكن است تركيبى از دو يا جند يبمانء بخشى از يك بيمان با كروهى از 18 پیمانهای تركيبى باشد. در صورتى كه جند ييمان بسيار به هم وابسته باشند به ‎paler a5 clas‏ کدام بخشی از یک پروژه واحد باشداین پیمانهابرای مقاصد ‏حسابداری با هم ترکیب می‌شوند و عملیات حسابداری آن به صورت یک پیمان واحد انجام می‌شود. ‏گروه پیمانها اعم از اینکه یک یا چند کارفرماداشته باشد در صورت وجود شرایط زیر باید. به عنوان یک پیمان واحد تلقی شود. ‎ 

صفحه 65:
* الف) به عنوان یک مجموعه مورد مذاکره قرارگرفته شود. * ب) وابستگی پیمانها به یکدیگر, به گونه‌ای باشد که در عمل بخشی از یک پروژه | سودآور را تشکیل دهد. * ج) پیمانها به طور همزمان یا متوالی اجرا شود. | 

صفحه 66:
* فرآیند تقسیم یک پیمان بزرگ به چند پیمان کوچک برای مقاصد حسابداری است. اگر یک پیمان تجزیه شود درآمد کل پیمان باید براساس ارزش نسبی هر بخش بین ا ‎oe‏ شود تضییر در برآورد در روش درصد پیشرفت کار از برآوردهای جاری درآمدها و هزینه‌ها برای گزارشگری ‎lle‏ استفاده می‌شود. با گذشت زمان و دستیابی به اطلاعات برآوردهای قبلی ممکن است تغییر کند. تغیبر در برآوردها موجب اصلاح صورتهای مالی دوره‌های گذشته نمی‌شودبلکه بر دوره جاری و دوره‌های آتی موثر است.