معرفت دینی

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:
" راه‌های معرفت به دین کدامند؟ * این راه‌ها و معرفت‌هایی که از آنها حاصل می‌شوند تا چه اندازه قابل اعتمادند؟ * معیار اعتبار معرفت‌های دینی چیست؟ * چگونه می‌توان فهم کسی را از دین بر فهم دیگران ترجیح داد؟ 

صفحه 4:


صفحه 5:
* مقصود از معرفت یا علم» هر گونه شناخت و آگاهی است. * مقصود از دین؛ دین اسلام است که مجموعه‌ای از هست‌ها و بایدها را که در رسیدن انسان به کمال و سعادت حقیقی نقش دارند» شامل می‌شود. * مقصود از معرفت دینی؛ مجموعه شناختها درباره اسلام و اجزای آن» یعنی عقاید اخلاق و احکام اسلامی است. 

صفحه 6:
‎Ni‏ انواع علم و معرفت ۳ = ‏حضوری یافتن حقیقت معلوم بدون واسطه مفهوم علم ‏حصولی آگاهی از معلوم با واسطه مفهوم آن ‎ ‎ ‎ 

صفحه 7:
| * علم به ود ‎gle *‏ به حالت‌های درونی خود ‎(RT‏ " علم به افعال درونى خود © علم هستی‌بخش به معلول خود " علم به مبدأ هستى خود " علم به مفاهيم ذهنى خود ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 8:
اس ار 7 ۴ خطا: عدم مطابقت علم با معلوم * در علوم حضوری؛ علم و معلوم دو چیز نیستند * پس, علوم حضوری خطاناپذیرند ۴ یعنی به هر چیز علم حضوری داشته باشیم واقعیت آن را چنانکه ۴ شبهه گرسنگی کاذب ۴ همیاهی علم حصولی با حضوری * احساس گرستگی می کنم. ۴ به غذا نیاز دارم. 

صفحه 9:
لم نائت ‎ee‏ ‎mi‏ شدت و ضعف و وضوح و خفاى علم حضورى وابسته است به ۴ شدت و ضعف معلوم ۴ مرتبه وجود عالم * درجه توجه عالم # ال © شدت و ضعف علم حضوری به درد * وضوح و خفای علم حضوری به خود ۴ مراتب علم حضوری به خداوند برد آب زین بحر فیروزه‌ای‌به گنجایش خویمش, هر كوزهاى نبيند ز دريا بجز آب خویش‌نداند کس از هستی خویش؛ بیش 

صفحه 10:
اقسا بدون ارجاع به تصورهای دیگر بدیهی وبه طور متقیم حاصل میود با ارجاع به تصورهای دیگر نظری و از راه تعريف مفهومی حاصل می‌شود ‎ie‏ بدون ارجاع به تصدیق‌های دیگر و ‎we‏ با اتعكاس علم حضوری در ذهن حاصل می‌شود با ارجاع به تصدیق‌های دیگر نظری و از راه استدلال حاصل می‌شود 

صفحه 11:
نتسب ۴ تصدیق‌های بدیهی نشان گر واقعیت‌هایی هستند که آنهاراباعلم حضوری می‌يابیم؛ و بدین جهت. یقیا صادق‌اند. ۴ درجه معرفت تصدیق‌های نظری وابسته است به * درجه اعتبار روش استدلال مورد استفاده * درجه اعتبار تصلیق‌هایی که از آنها در استدلال استفاده کرده‌ايم * تصدیق‌هایی نظری که با روش استدلال یقینی به تصدیق‌های یقینی با ز گردانده شونده يقيناً صادق خواهند بود. 

صفحه 12:


صفحه 13:
* تعریف * انکار یا ادعای تردید در امکان یا وجود هر گونه معرفت یقینی * نقد و بررسى يقين به وجود خود و شكك خود بقين به وجود طرف بحث به امكان يقين بيدا كردن ديكران به مدعا یقین به يقي نآور بودن روش بحث و استدلال 8 خود متناقض بودن ادعای نفی شناخت یقینی * قرآن کریم در موارد متعدد انسان‌ها را به تحصیل یقین دعوت کرده؛ از کسانی که به معرفت‌هایی خاص همچون قيامت یقین دارند تمجید کرده است. م لاه ریک وه (رعد(۱۳» ۲) باشد که به ملاقات پرورد گارتان یقین لاخرة هم بُفون؛ (بقره (4۲ ۴) و به آخرت یقین دارند. 

صفحه 14:
نسبی گرا ‎٠» ٠١٠١).‏ ۳ ۱55555 "تعر يفك # همه معرفت‌ها تنها نسبت به فرد یا جامعه خاص یا نسبت به شرایط عینی خاص مانند زمان يا مکانی خاص معتبرند نه نسبت به همه و در همه شرایط و در نتیجه معرفت مطلق وجود ندارد. 8 دلیل اول * تغییرپذیری همه وآقعیت‌ها 8 نقد و بررسی اين ادعا بی‌دلیل و خود متناقض است. * بررخی موجودات؛ مانند خداوند تغییر ناپذبرند. بسيارى از قوانين ثابت و دائمی هستند» مانند قوانین ریاضی و قوائین معتبر استنتاج منطقی. 

صفحه 15:
نسبی گرا 11111.س)س))١٠١٠» ‎٠»‏ ۳ ۱55555 دلیل دوم # همه معرفت‌های بشری وابسته به شرایط ذهنی و نحوة ادراک صاحب معرفت هستند. پس همه معرفت‌ها نسبی‌اند و نسبت به افرادی با شرایط ذهنی دیگر یا نسبت به واقع؛ اعتباری ندارند. ‎٩‏ نقد و بررسی * این نوع نسبیت گرایی منجر به نوعی شکاکیت می‌شود. * اينکه «همه معرفت‌ها نسبی هستند» خود متناقض است: مطلق و عینی و فراتر از نحوه ادراک نسبی گرایان است. 

صفحه 16:
انواع راه‌های معرفت و اعتبار آنها # راه معرفت حضوری شهود است که در آن خطا راه ندارد. * راه‌های معرفت حصولی * راه‌های اصلی: حس؛ خبال و عقل * اعتبار حس و خیال در صورت لزوم با استدلالی عقلی که پشتوانه آنها است تأمین می‌شود. * راه‌های فرعی قیاس استفراه تمثیل (سه نوع استدلال عقلی) 8 تجربه (نوعی استدلال عقلی با مقدمات حسی) * _مرجعیت (استناد به قول صاحب‌نظران) ‎ges‏ تواتر (نقل افراد زياد به كونهاى كه باور نمى كنيم همككى آنها توافق کرده باشند که امری خلاف وافع را نقل کنند) اعتبار راه‌های فرعی وابسته به اعتبار اموری, است که در اين راه‌ها از آنها استفاده می‌شود. * دلایل عصمت معصومانا از خطا پشتوانة اعتبار استناد به اقوال ایشان است. 

صفحه 17:
انواع راه‌های معرفت دینی و اعتبار آنها ‎٠ ٠١٠١).‏ —__ شهود (مانند يافتن بى واسطة رابطة وجودى خود با خداى متعال) # تجربة دينى (تجربة حالات مختلف درونىاى كه در اثر توجه به اين رابطه حاصل مى شوند» همچون خشیت. رضاء توكل؛ محبت و عبوديت) وحىء الهام و تحدیث معرفتهاى حاصل از وحىء الهام و تحديث نسبت به آنچه از آن حکایت می‌کنند: حصولی‌اند و اعتبار ياد لإ ات وا ایب اعتبار یقینی وحی و الهام به معصومان و سخن حس (مانند دیدن یا شنیدن آیات و روایات و دید گاه‌های اسلام‌شناسان) * _ نزدیک به بدیهی‌اند و در صورت لزوم با استدلال عقلی اثبات. می‌شوند. ات خداء لزوم اطاعت از خداء زوم نبوت و معاد) _ با ابتنا بر مبانی یقینی, کاملا معتبرند. * دلیل نقلی (اتکا به کلام خداوند و سخنان منقول از معصومان برای معرفت به مفاد آنها) _ مرجعیت سخن معصومان با دلیل عصمت آنها اعتبار کامل می‌یابد. روایاتی که متواتر یا همراه با قرائن قطعی باشند و دلالتشان روشن باشد اعتبار معرفتی کامل دارند. = _ روایاتی که دلیل قطعی بر اعتبار عمل به آنها وجود داشته باشد» در عمل معتبرند. 

صفحه 18:
ناسازگاری معرفت‌ها و راه حل آن == nc ‏هرگاه دو معرفت دینی یا غیر دینی با یکدیگر ناسا زگار باشند» معرفت‎ 8 یقینی بر غیر یقینی ترجیح داده می‌شود. ‎idle‏ # حکم به شکسته نبودن چوب مایل در آب * ابطال فرضیه‌های علمی با یافته‌های یقینی دست برداشتن از ظاهر اولیه برخی از الفاظ آیات قرآن مانند «ید امه با وجود دلایل عقلی و نقلی یقینی * خلقت آدم ابوالبشر بدون پدر و مادر و از خاکك بر خلاف فرضیه تکامل درباره معرفت‌های ناسا زگار ظنی نمی‌توان قضاوت قطعی کرد. از معرفتی که دلیل قطعی برای عمل به آن داریم» بايد در عمل تبعیت کرد. 

صفحه 19:
تعدد قرائت‌ها از دين 

صفحه 20:
خواندن نوعی خواندن در اصطلاح مقصود از قرائت یک متن؛ فهم و برداشت کسی است که با آن متن مواجه مى شود و مقصود از قرائت یک واقعیت. فهم و برداشت شخص,. از واقعیتی است که با آن روبرو می‌شود. تعدد قرائت‌ها مقصود از تعدد قرائت‌هاه فهم‌ها و برداشت‌های متفاوت و احیاناًمتضاد از یک متن یک واقعیت است. مقصود از نظریه تعدد قرائت‌ها ان نظریه است که فهم‌ها و برداشت‌های مختلف و احیناًمتضاده همگی به لحاظ معرفت‌شناختی اعتباری یکسان دارند و هیچ فهمی را بر فهم دیگر برتری نیست. تعدد قرائتها از دين . مقصود از آن؛ این نظریه است که فهم‌های متفاوت از متن دینی واحد به لحاظ معرفت‌شناختی به یک اندازه معتبرند و نمی‌توان فهم هیچ کسی را از دین بر فهم دیگری ترجیح داد. 

صفحه 21:
بيشيعه بحت دن عبات عسليانا: زمينهها * اختلاف نظر مفسران ۴ اختلاف فقها در پاره‌ای فروع فقهی " وجود برخى مصطلحات در فرهنگ دینی ما مانند آیات متشابه؛ تأويل و باطن قرآن» و تفسير به رأى " انكيزهها و اغراض خاص دانش‌های مربوط * دانش تفسیر ‎OTS‏ کریم * دانش اصول فقه 

صفحه 22:


صفحه 23:
دانش تفسیر متون برای فهم کتاب مقدس بدون مرجعیت کلیسا مبتنی بر عادی دانستن فهم مقصود مولف از دان هاور در نیمه قرن هفدهم تا اواخر قرن هیجدهم فهم متن دشواره و بدفهمی امری عادی است. شلاير ماخر براى تفسير روانشناسانه (فنى) بر بازسازى شخصيت مؤلف. شركت در تجربه وى و بيشكوبى مراد وى تأكيد دارد و در واقع؛ هم مؤلفمحور وهم متنمحور است. دیلتای. هدف تفسیر را احیای مجدد تجربه مولف می‌داند و آن را علاوه بر متون؛ به همه اعمال و علوم ‎lil‏ گسترش می‌دهد. تفسیر چگونگی وقوع فهم؛ بجای روشی برای فهم از نظر هاید گر فهم امری تاریخمند است و پیش‌ساختارها نقشی اساسی در پیدایش فهم دارند. از نظر گادامس, امور تاریخی و انسانی تاریخ‌مند هستند و ابژه معرفت قرار نمى كيرند. به علاوه؛ اقق ذهنی مقسر در فهم او دخالت دارد. 

صفحه 24:
a 8 ‏دلایل نظریه تعده قرائت‌ها از دین و بررسی آنها‎ 0 ‏دلیل اول:‎ * * زبان دین؛ زباني سمبولیک است. نه واقع‌نما و بدین جهت. برداشت‌های مختلف و احیاناً متضاد از متون دینی می‌توانند معتبر باشند. yz دین برای هدایت انسان به سعادت و کمال واقعی نازل شده و محتوای تن دعوت به ایمان به چنین, آموزه‌هایی و عمل بر طبق دستور العمل‌های ‎OT‏ ‏است. پس نمی‌توان زبان دین را سمبولیک دانست. * یلک آیاث ‎SIL SHE Wolk all‏ (جایه(۴۵,ع ‎le 5‏ 58 مَوّلِ شاعر قلیلاً ما نون (حاف(۶4» ۳۱ ‎ 

صفحه 25:
دلایل نظریه تعدد قرائت‌ها از دين و بررسی آنها . دليل دوم: * در فهم متن؛ برداشت مفسّر مهم است. نه مقصود ملّف. و برداشت‌های بى ضابطه و بى بايان مفسرها از ‎ES‏ متن به یک اندازه معتبرند. نقد: * یکی از مهم‌ترین اهداف در مواجهه با متون, از جمله در مواجهه با سخن صاحبان نظریه تعدد قرائت‌هاء فهم مقصود ملف است. 

صفحه 26:
دلایل نظریه تعدد قرائت‌ها از دين و بررسی آنها دلیل سوم: ۴ بر اساس هرمنوتیک فلسفی» پیش دانسته‌ها؛ پیش داوری‌ها و پیش ساختارهای مفسره در عمل فهم دخیل هستند؛ و فهم واقع را آنن گونه که هست؛ ناممکن کننک: می کنند. نقد: ۴ هرمنوتیک فلسفی موجب بسته شدن باب مفاهمه به طور کلی است و قابل قبول نیست. * این مدعا شامل خود نیز می‌شود و در این صورت. معلوم نیست صاحبان نظریه تعدد قرائت‌ها از چه مدعایی دفاع می کنند. پذیرفتن اعتبارقراثتهای گوناگون از واقعیت. مستلزم نسبیتگرایی مطلق» و مردود است. 

صفحه 27:
انواع تأثیر پیش‌دانسته‌ها در فهم متن .ا-.-ح ‏ ] ‎ ”‏ تب ع " برخىء مانند قواعد زبان» شرط امكان فهم هستند كه بايد از آنها استفاده كرد. | " برخى ديكر صرفاً امكان تأثير دارند كه به سه قسم تقسيم مى شوئد: " دستهاى به عنوان قرينه براى فهم مقصود مؤلفْء از ميان جند معناى محتمل- قابل استفاده می‌باشند. که باید از آنها استفاده کرد. ۴ برخعی امکان استنطاق متن را فراهم می کنند و می‌توانند در گستره استفاده از یک متن تأثیر بگذارند. * بیخی مانند سلیقه‌ها و تمایلات مفسس ارتباطی با متن و مقصود مولف ندارند و باید از دخالت دادن آنها در تفسیر مت اجتناب کرد. 

صفحه 28:
‎yh‏ ظاهر و باطن, معاني طولی برای یک متن ‏۳ ‏!| * ظاهر: معنایی که در وهله اول به ذهن می‌آید. 7 ۴ باطن: سایر معانی طولی که با دقت می‌توان بدانها پی برد. |۱۱ * یک متن می‌تواند معاني طولی - ظاهر و باطن -داشته باشد. ‎ol) es ssl 5 Us 5s Lab olsill 319,64" ۰ ‏سَبْعَة آبطن عوالی اللالی: ج ۴ ص ۱۰۷ ح ۱۵۹) ‏| * وجود معانی ظاهر و باطن برای یک متن به معنای بی‌نیازی از معنای | ظاهر یا عدم اعتبار آن نیست. ‏| * وجود معانی ظاهر و باطن برای یک متن مستلزم امکان فهم‌ها و 0 برداشت‌های گوناگون و احياناً متضاد هم عرض از يكك متن نمى باشد. ‎۷ ‎ ‎ ‎hn ‎S ‎( ‎=a 

صفحه 29:
ثابت‌ها و متغیرها در فهم دین * فهم‌های ثابت: * معرفت‌های عقلی قطعی دین * معرفت به نصوص دینی ‎ar .o‏ 0 فهم‌های متغیر: * فهم بخش‌هایی از دین که تنها منیع آنها؛ متون دینی ظنی است ۴ فهم‌های معتبره مبتتی بر روش صحیح استنباط - فقاهت -است. * در موارد اختلاف در فتاوای عملی فهمی که با بهره گیری از بالاترین توان علمی و به دور از تمایلات نفسانی؛ استنباط شده باشد اعتبار عملی خواهد داشت. 

صفحه 30:
* ترتن کریم ... فا الذین فى فُلُوبِهم ريع قیلیغون ما تشایه مه اقا ‎aitall‏ ‎Le. alg!‏ (ل عمران(۳» ۷) پس آنان که در دل‌هاشان انحراف است از آیات متشابه ‏پیروی می‌کنند تا فتنه برانگیزند و آنها را تأویل کنند. ‎ ‏ياس اكرم0: ... و من سر رن یزآیه, ققد افترعه علی ال لب و ‎gullll Lil gs‏ ,24 علْم, لعتثة مَلایة السَماواب و الأَرْض. و کل ‎38h,‏ ‏ضلال. و کل صَلالَةِ سَبِينُها ی التّار؛ (وسائل الشیعه ج ۲۷ ص 18۰ ح ۳۳۵۶۸) و ‎ ‏کسی که قرآن را تفسیر به ری کند به خداوند دروغ بسته است و کسی که بدون علم برای مردم فتوا دهد ملائکه آسمان و زمین او را لعشت کنند و هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی ‏مسیرش به سوی آتش دوزخ است. 

صفحه 31:
والسلام على ع عباد الله