مفاهیم و قواعد سیستمی

صفحه 1:
AST os أمين وحيدى 

صفحه 2:


صفحه 3:
تاریخچه واژه #واه سیستم که در لین جا مد نظر ماست به افلاطون» ارسطو و اقلیدس برمی گردد. که به معنای کل, جمعیت یا اتحاد به کار گرفته می شد. اين واره از 51111151461121 به معنای اتحاد كنار هم گذاشتن گرفته شده است. لین وائّه در قرن ‎۱٩‏ اولین بار مفهوم «سیستم» در علوم طبیمی توسط سعدی کارنو دانشمند فیزیکدان فرانسوی که به مطالعات ترمودینامیک می پرداخت. به کار گرفته شد. #در سال ۱۸۲۴ او به بررسی اجزای سیستم انجام کار خصوصا بخار لب در نسبت با بقيه اجزا در یک موتور بخار پرداخت. در سال ۱۸۵۰ فیزیکدان آلملتی کلاسیوس لین دیدگاه را گسترش داد تا مفهوم احاطه را به مفهوم سیستم 

صفحه 4:
تا ریخچه واژه (ادامه) #در قرن ۲۰ با کارهای برتالانفی دانشمند زیست شناس» تئوری سیستم های عمومی مطرح شد. #در سال ۱۹۴۵ او مدل هاء قواعد و قوانینی که برای سیستم های عمومی قابل استفاده بود را مطرح کرد. # گسترش های اساسی به مفهوم سیستم توسط نوبرت وینر و راس آشبی با کاربرد قواعد ریاضی در این حوزه ایجاد شد. #در سال ۱۹۸۰ واه سیستم تطلبق پذیر پیچیده در موسسه سانتا فه توسط جان اچ هلند و موری گل-مان و دیگران مطرح شد. 

صفحه 5:


صفحه 6:
مرز و محیط تتوری سیستم دنیا را به عنوان سیستمی پیچیده از قسمت های به هم متصل می بیند. ما حدود یک سیستم را با تعریف مرزهای آن می شناسیم. #در لين مرحله تصميم مى كيريم جه متغيرى درون و جه متغيرى بيرون (دورن محيط) سیستم قرار می كيرد. لین مرحله برای مرحله مدل سازی برای درک بهتر سیستم و رفتار آینده آن حیاتی است. این مدل نمایان گر ساختار وایا رفتار سیستم است. 

صفحه 7:
سیستم های طبیعی و مصنوعی از لحاظ نظری سیینتم ها با دست ساز بشر هستند یا طبیعی:هستند. © اما بايد دقت كرد که از منظور از ساختن خلق کردن نیست ‎Vb Sh‏ و سامان دهی اجزای موجود است. #در عمل سیستم های طبیعی برای ما موضوعیت ندارد زرا هر سیستمی که مد نظر ما قرار می گیرد به دنبال کسب مطالبات خود از آن هستیم. کسب این مطلیات به واسطه مداخله در آن سیستم محقق می شود (لين مداخله لزوما به انجامد). نمی لذا هر سیستمی که مورد بررسی ماست شامل عامل ما هم می شود فلذا سیستمی مصنوعی تلقی می شود. © سيستم های طبیعی به صورت واضح هدف مشخصی ندرند. ولی هدف آن از خروجی آن تفسیر می شود. © سیستم های مصنوعی با هدفی واضح ساخته می شوند و خروجی واسطه تحقق هدف است. © اجزای لين سیستم بلید با هم و در یک الگوی همگرا در راستای هدف کار کنند وگرنه دو یا چند سیستم مجزا محسوب می شوند. 

صفحه 8:
چارچوب تئوریک * سیستم باز با محیط خود ماده, انرژی و اطلاعات مبادله می کند. * اگر سیستمی با محیط تبادل ماده نداشته ولی تبادل انرژی و یا اطلاعات داشته باشد بسته محسوب می شود. © با اين تعريف كره زمين يك سيستم بسته تلقى می شود. سیستمی که با محیط نه تبادل ماده ونه تبادل انرٍی و اطلاعات داشته باشد سیستم منزوی نامیده می شود. © در عمل هيج سيستم منزوى وجو ندارد جون هميشه ارتباطى بين عوامل درون و بيرون وجود دارد. #به صورت فلسفى نيز جون. هيج موجودى به صورت مجرد وجودى ندارد هيج جيز به خودش تعريف نمى شود © لذا هدف سيستم ها در نسبت با «غیر از سیستم» (محیطا تعریف می شود. © بنابراين داشتن ارتباط با محيط اساسا وجود دارد. پس سیستم ها همگی غیر منزوی هستند. اما یا اغماض و صرف نظر کردن از عوامل غیرمادی - جهت ساده سازی - تعداد معدودی از سیستم ها را مى توان منزوی تلقی کرد. © البته برخى معتقدند كه كل عللم مادی یک سیستم منزوی است. اما ادعای ایشان بابه میان آمدن لثر عوامل غیرمادی بر عالم ماده (مانندلثر اطلاعاتی) رد می شود. از لین بالاتر هیچ موجودی نیست که وابسته به وجود مطلق نباشد. 

صفحه 9:
فرایند و فرایند انتقال © سيستم را مى توان به عنوان مجموعی از فرآيند انتقللى محدود که ورودی ها رابه خروجی ها تيذيل مى كلد ويل © ورودى ها مورد فراورى قرار مى كيرند تا خروجى ها توليد شوند. © ورودى و خروجى معناى كسترده اى دارد و لزوما معناى مادى نيست. #عمدتا ورودى و خروجى يك سيستم از جنس ماده اترژی و اطلاعات است. #به عنوان مثال در يك اتومبيل ورودى سيستم مى تولند سوخت , مسافر و ... باشد و خروجى سیستم مساقر منتقل شده به مقصد باشد. ورودی یک سیستم اطلاعاتی اطلاعات فراوری نشده. انرژی کارب, سخت افزار مورد استفاده و... و خروجی آن اطلاعات مطلوب است. البته در سیستم های کنترلی ورودی آنتروپی یابی نظمی و خروجی آنتروپی کنترل شده و یا نظم است. (برای توضیحات بیشتر به مدل سيستم زینده در فصول بعدی مراجعه کنید) 

صفحه 10:
زیرسیستم یک زیر سیستم مجموعه ای از اجزاست که خودش می تولند به عنوان یک سیستم و جزیی از سیستم بزرگتر تلقی شود. #به عنوان مثال در بدن انسان همه اجزا در پی حفظ حیات انسان هستند. #اما زیرسیستم های مختلفی با کارکردهایی متفاوت در راستای تحقق حیات انسان (هدف سیستم اصلی) در بدن وجود دارد. © مانند سيستم عصبى؛ گردش خون» هضم غذاء پوشش بیرونی و .. وجود دارد. #دقت كنيد كه لين كه جه زيرسيستم هايى در یک سیستم شناسایی شود به نحوه تعريف هدف وابسته است. #به عنوان مثال اكر هدف انسان را نطق (تعقل) در نظر بكيريم زيرسيستم های یک انسان را مغزء دلء روح و ... مى توان دانست. 

صفحه 11:
مدل سیستم ‎cue‏ ها را می توان از دیدگاه های مختلف دید. برای سیستم های مصنوعی معمولا دیدگاه برنامه ریزی» تحلیل» طراحی» به کارگیری» توسعه. ساختار رفتان داده ورودیء داده خروجی و ... وجود دارد. #مدلى اريك سيستم يه لين منظور به كار مى رود كه سيستم را از دیدگاه مورد نظر شرح دهیم. در مدل سازی استعاره به کار گرفته شده برای سیستم بسیار اهمیت دارد. #به عنوان مثال کسی که یک سازمان رابه عنوان یک ماشین می بیند و کسی که آن را به مثابه یک مغز می بیند مدل های متفاوتی ایجاد می کنند. اولی رفتار سازمان را با متدولویٌی های سیستمی سخت مانند رگرسیون و دومی با متدولوژی سیستمی نرم مانند سیستم های سایبرنتیک مدل می کند. 

صفحه 12:
از دیدگاه کارکردی عناصر تشکیل‌دهنده سیستم به دو بخش اصلی قابل تقسیم #هسته اصلی شامل عناصر اجراکننده ماموریت و هدف. به عبارت دیگر اجزلیی که به طور مستقیم درگیر تحقق هدف هستند. #عوامل و امکانات پشتیبانی» شامل وسایل و امکانات بررسی و... که هسته اصلی را در انجام هدف یاری می دهد. به عبارت دیگر اجزایی که به طور غیرمستقیم در راستای تحقق هدف فعالیت می کنند. 

صفحه 13:
#همان طور که در فصل قبل گفته شد سیستم «مجموعه ای از اجزاست که در راستای تحقق هدف با هم ارتباط معنادار دارند» #غالب سیستم ها خصوصیات رایج زیر را درند: #سیستم دارای ساختاری است که با اجزا ‎ol 4S 5 (Components/elements)‏ ها تعریف می شود. #سیستم دارای رفتاری است که شامل ورودی؛ فرآیند و خروجی ای شامل ماده ‎fimaterial)‏ ‏انرژی (6۳67077), اطلاعات (0110110۳ط1) یا داده (2ع1)) است. سیستم دارای اتصالات متقلبل است. قسمت های مختلف یک سیستم دارای ارتباطات کارکردی و ساختاری با یکدیگر هستند. سیستم دارای کارکردها یا گروه هلیی از کارکردهاست. توضیح کارکرد در قسمت تملیز در ویژگی های رویکرد سیستمی در فصل قبل آورده شده است. 

صفحه 14:
معماری سیستم معماری سازمانی از یک مدل یکپارچه برای شرح چندین دیدگاه از یک سیستم استفاده می شود. لین دیدگاه ها معمولا عبارتند از همان مسائل مربوط به سیستم های مصنوعی که در گذشته مطرح شند. #معمولا طراحی سیستمی را جزیی از معماری سیستمی می ذاند. 

صفحه 15:
اجزای سیستم مواردی که در ادامه آورده می شود اجزای یک سیستم به بیان سیستم هلی اطلاعاتی است: © ورودی و خروجی © يردازشكر: عامل انجام فرآيند انتقال کنترل: نتيجه مداخله و مجموع همه يردازش ها در راستاى تحقق هدف ازخورد: نزدیک شدن به (بازخورد منفی) و یا دور نشدن از (بازخورد مثبت) هدف © مرز: واسط بين محيط و سيستم 

صفحه 16:
انواع سیستم ها #انواع دسته بندی سیستم هاه © سيستم های فیزیکی (عینی) یا مجرد (ذهنی) © سيستم هاى باز يا بسته © سيستم هاى طبيعى يا مصنوعى © سيستم هاى فيزيكى شامل موجوديت هاى قابل لمس است. مانند بدن انسان. #سيستم هاى ذهنى در مقابل شامل عناصرى غير قابل لمس هستند. مانند سیستم های مديريت دانش. © سيستم هاى باز داراى ارتباط با محيط و به دنبال تطابق با در مخيط است. سیستم منزوی با محیط ارتباط ندارد وبه دنبال تطلبق با محيط نيست. يعنى به عبارت ديكر بقاى آن مجرد از محيط تعريف مى شود. كه در عمل يافتن جنين سيستمى ممكن نيست. رات محيطى براى باقى ماندن 

صفحه 17:


صفحه 18:
در علم اطلاعات و کامپیوتر در اين علوم سيستم» یک سیستم نرم افزاری است که شامل عناصری سخت افزاری و نرم افزاری است که ساختار آن را تشکیل می دهند. بین اين اجزا ‎Oke‏ پردازش هایی وجود دارد که رفتار سیستم را ناشی می شود. معمولا ورودی در این سیستم ها داده ها هستند و خروجی آن ها اطلاعات است. چون ‎yl daa‏ سیستم ها پردازش اطلاعات است جر اساسی ‎eal She el‏ پردازشی که در این سیستم ها رخ می دهد به همین دلیل قابل لمس نیست. سیستم اهای عطرح شده در حوزه هایی مانتد «سیستم های اطلاعاتى مديريت» (1115). هوش مصنوعى و ... از اين دست سيستم ها به شمار می آیند. 

صفحه 19:
در مهندسی و فیزیک #در مهندسی و فیزیک سیستمی فیزیکی جزیی از جهان است که مورد مطالعه قرار می كيرد #در علوم مهندسى معمولا به اجزاى يك بروقه بيجيده كه با هم مرتبط هستند سيستم اطلاق می شود. #مهندسی سیستم شاخه ای از مهندسی است که به نحوه برنامه ریزی. طراحى؛ به کارگیری, ساخت و نگهداری این سیستم ها می پردازد. #دقت كنيد كه مهدسی سیستم به منظور طراحی سیستم های مهندسی و با دید فنی و استعاره ماشینی از سیستم (رولبط ‎«bed‏ خشک و دقیق و غیرمنعطف) ایجاد شده است لذا در دسته تفکر سیستمی سخت قرار می گیرد. © بنابرلين به كار بردن لين متدولوژی برای سیستم های اجتماعی و اقتصادی تحلیل هایی نامعتبر به ما خواهد داد. 

صفحه 20:
© علوم اجتماعی و شناختی به دنبال شناخت انسان و جایگاه آن در جوامع انسانی ا شامل پردازش های ذهنی انسان و کارکرد های مفز می شود. © به دنبال يافتن الكوهاى رفتاری انسان در جامعه و محیط فرهنگی است. در علم مدیریت. تحقيق در عملیات. و توسعه سازمانی» سازمان های انسالی به عنوان سیستمی (سیستمی مفهومی و نه لزوما فیزیکی) از اجزای به هم مرتبط دیده می شود که شامل فرآیندهای تجاری ((۱1518655 0۳۵006955رفتار سازمانی (613۵71015ظ 0۳08۳12۵1108۵1) و ساختار سازمانی. سازمان مذکور می شوند © داشتن تفكر سيستمى در سازمان ها بر يافتن تبعات تصميمات در سازمان ها تمركز درد © البته افرادى با توجه به بارادايم ها و استعارات ذهنى خود سازمان ها را به مثابه سيستم هاى مختلفى در نظر كرفته اند © به عنوان مثال سازمان رابه عنوان يك سيستم كوانتومى» يك سيستم آشوب ناك (همانند بديده هاى جوى). مفز یک انسان و:, در نظر می گیرند. # یکی از دیدگاه های جدیدی که در این راستا مطرح شده است سازمان را به عنوان یک سیستم «خود-سازمان» ‎(Self-Organize)‏ » نظر مى كيرد. © به اين معنا كه قوانين و ساختارى در سيستم وجود داشته باشد که سيستم هر جه خودكارتر به نظم و سازمان مندى مورد ‎ey‏ 

صفحه 21:
در سال ۱۹۸۸ استراتژیست نظامی, جان واردن مدل پنج حلقوی خود را در کتاب «مبارزد هوایی» منتشر کرد. به اين معنا كه هر سيستم بيجيده مى تواند به پنچ حلقه اصلی تقسیم شود. این حلقه ها عبارتند از رهبری, فرآیند هاء زیرساخت هاء جمعیت و واحدهای فعالیتی. مدل به صورت موفق در نیروی هوایی در طی جنگ اول عراق و آمریکا به کار گرفته شد. در اواخر دهه ‎٩۰‏ میلادی او این مدل را برای اتخاذ استراتزی تجاری به کار گرفت. | دانتشمندان حوزه استراتزی اذعان کرده لند که داشتن تفکر استراتژیک بستری می خواهد که آن تفکر سیستمی است. (تا بتوان به خوبی تبعات استراتژی به عنوان یک تصمیم را درک کرد) در مرحله پیاده سازی نیز وجود سیستمی هماهنگ است که ضامن اجرای موفق استراتژی خواهد بود وگرنه جزا سیستم هر یک واکنشی کنترل نشده به استرتژی نشان خواهند داد آخرین مکتب استراتژی نیز مکتب مینتزبرگ است. که بر آزادی عمل و ظهور غیرعامدانه استراتژی تاکید دارد که مشابه سیستم های آشوب ناک است. 

صفحه 22:


صفحه 23:
* مطابق (۸0301376) با محیط © سیستم ها برای بقای خود بايد بتواند در محيط باقى بماند و به خوبى به محيط و ت: ‎(Allopoiesis) (¢jl gi 52°‏ © فرآیندی که سیستم چیزی به غیر از نوع خودش می سازد. مثل خط توليد ماشين. كسب يايدارى (41105148515) فرآيند كسب بايدارى از طريق. تغييرات درونى. مثل حفظ دماى بدن هنكام فعاليت © خود سازى (411802016515) © فرآيند بازسازى خود از طريق بازتوليد اجزاى خود و روابط ميان آن ها. © يك سيستم خودساز خود را تجديدء بازتوليد و تكرار مى كند از طريق جريانى از ماده و انرئى. * داشتن ويزكى خود سازى يكى از ويزكى هاى اساسى سيستم هاى زنده و زيستى است. © به عنوان مثال سيستم بدن انسان» سيستم جوامع موجودات زنده. سيستم هاى اكولوزيك. اين ويزكى از آن جهت اهميت دارد كه هر سيستمى كه بخواهد در طول زمان بقا داشته باشد بايد توان خودسازی و اجزا و روابط لازم را دارا باشد. 

صفحه 24:
#جعبه سیاه (056 12016ظ1) © سيستمى را که کاری به دورن آن نداشته باشیم و فقط ورودی و خروجی ‎cb‏ را ببینیم جعبه سياه كويند. #جعبه سفید(0 عاث۷۷) #سیستمی را که علاوه بر ورودی و خروجی ها ساختار و رفتار درونی ‎cob‏ را هم ببنیم جعبه سفید گویند. *#شسکست آبشاری (۲251076 وصن0دهعه) #اگر شکست یک جز در سیستم سبب بروز شکست در جز بعدی گرددشکست آبشاری رخ من دهد به عنوان مثال در یک خط تولید ساد اگر یکی از ماشین ها از کار بيافتد ماشین های بعدی نیز قادر به کار نخواهند بود. 

صفحه 25:
(Complexity) .51.2.° #به در هم تنيدكى تعداد زياد اجزا و رولبط يك سيستم در سطوح مختلف و درهم نشينى ها .كى كفته مى شود. مفهوم با واه پیچیدگی به معناى دشوارى فهم (001221108660112655) نبايد خلط كردد. © ممكن است سيستمى بيجيده نباشد اما فهم آن دشوار باشد. #یادگیری (0طنص جع * به فهم بیشتر از یک پدیده توسط اجزای سیستمو کسب دانش بالاتر یادگیری گفته می شود. (Culture) S»,° به یادگیری فردی و یا گروهی از افراد که سبب تملیز آن ها با سايرين مى شود فرهنگ گفته می شود. 

صفحه 26:
(Development) «..5° ‏ل‎ رهايى يك سيستم از وضعيت فعلى و رساندن آن به وضعيت جديد توسعه اطلاق مى شود. (Dissipative structure) os5!,, st? # به ساختاری که رفتاری خارج از قواعد حاکم بر خود را ارائه دهد ساختار پراکنده گویند. #در هم نشینی (۴600600655) # به قرار كيرى يك سيستم در سیستم دیگر را درهم نشینی گویند. (Emergence) j.5° بروز خاصیتی نو که با وجود جداگلنه تک تک اجزا رخ ندهد و در جمع کلی آن ها ایجاد شود را ظهور گویند. #سینتروپی (۵060100 یا رای عناعو۵ط با زممتاصرع) آنتروپی است که از یک سیستم زنده دفع می شود تا سطح آنتروپی خود را پایین نگه دارد. به عنوان مثال اجزای مورد اغماز در مدل سازی سینتروپی هستند. 

صفحه 27:
©خود يايدارى ‎(Homeostasis)‏ © حفظ حالت فعلى با تغييرات درونى و يا بيرونى. تنظيم دماى بدن در كرما و سرما. ‎Enantiostasis®‏ ‏۰ پایداری در صورت که محیط ناپایدار باشد. (Entanglement) ,;,t3,5° وضعتی که وجود یا شکل یا رفتار یک سیستم به یک سیستم دیگر گره خورده باشد. *آنتروپی ‎(Entropy)‏ #تمايل به بى نظمی 

صفحه 28:
(Evolution) ‏تکامل‎ © تمایل به پیچیدگی ساختاری بیشتر و هماهنگی و کارایی بیشتر در محیط. ‎(Evolutionary Systems) (e155 (cle pimww®‏ سیستم هایی که توان پاسخ گویی به نیازهای آینده را داشته باشند. (Hierarchy) 251 ,0 dhudw® تباط بالا به پایین و رئیس و مرئوس بین اجزای سیستم. مانند یک ساختار سازمانى. (Heterarchy) (.51,0 dw pt #به حالتی که هیچ جزیی بر دیگری به صورت دلئم تفوق و ریاست نداشته باشد گفته مى شود. اين ویژگی توسط وارن مک کولو که یک روان شناس بود ارلئه شد و در سایبرنتیک به کار گرفته شد. 

صفحه 29:
خود پایداری در یک خط سیر ‎(Homeorhesis)‏ حفظ یک خط سیر (نه یک حللت) در طول زمان که در سیستم های دینامیک که معنا يبدا مى كند. به عنوان مثال یک ماهواره که در یک مدار معین گردش می کند. شبه اسقرار ‎(Metastability)‏ توان باقی ماندن سیستم در یک وضعیت ناپایدار برای دوره ای از زمان. 

صفحه 30:
* خود-سازمانی (ط0 0۲06312 -]661) © تكامل و سازمان یابی یک سیستم بدون دخالت عوامل خارج از سیستم. #حالت ابت (526 ‎(Steady‏ ۰ وضعیتی از سیستم که در آینده نیز به همین منوال ادامه داشته باشد. (Sustainability) ‏#پایداری‎ #حفظ تمام کارکردهای سیستم در طی زمان. به عبارت دیگر مناسب بودن وضعيت فعلی در کنار حفظ تمام اجزاء ویژگی ها و کارکردها در آینده. #هم اقزایی ‎(Synergy)‏ © بيشتر بودن حاصل سيستم از مجموع تک تک اجزا به صورت مجزا,