صفحه 1:
نرم افزار رایانه
بخش دوم کتاب توربان
صفحه 2:
مفاهیم پایه ای نرم افزار
" برنامه رایانه: دنباله ای از دستورالعمل ها برای رايانه» يكك نرم افزار چندین
برنامه را شامل می شود.
۲ مفهوم برنامه ذخیره شده: معماری نوین سخت افزار که در آن برنامه های
ذخیره شده نرم افزار قابل دسترسی می باشند و دستورالعمل های آن در
پردازنده مر کزی؛ یکی پس از دیگری اجرا مى شوند.
۲ مستند سازی: شرح نوشته شده ای از توابع برنامه نرم افزاری
عامل حیاتی سازمان های تجاری
حافظ مبنای اصلی کار و نحوه طراحی و عمل نرم افزار در برابر تغییرات سازمانی
صفحه 3:
انواع اصلی نرم افزار
* نرم افزار سیستمی(5010/3۲6 5/50600):
واسط بین سخت افزار رایانه و برنامه کاربردی
ارایه دهنده توایع خودتنظیم(/200۲۷ الا 561۴-۲69) برای سیستم های رایانه ای
ل بارگذاری سیستم در اولین روشن شدن رایانه
مدیریت منابع سخت افزاری
0 ارایه مجموعه دستورالعمل های رایج کاربردها
نرم افزار كاربردى(316/لا5016 Application
اختصاصی يا تولید انبوه Hardware
هدایت سیستم رایانه به سمت اجرای فعالیت های پردازشی ۶
ارایه عملکرد های خاص و مورد نظر کاربر
لا گسترده: مانند واژه پرداز کلی
لا محدود: مانند برنامه پرداخت سازمان
وف انیم
صفحه 4:
Silberschatz[ch1]
‘system and application programs
‘operating system,
صفحه 5:
نرم افزار سیستمی
* گروهی از برنامه ها که سیستم رایانه ای و فعالیت های پردازش
اطلاعات OT را کنترل و پشتیبانی می کند.
تسهیل برنامه سازی امتحان و اشکال زدایی برنامه های رایانه
نرم افزارهای کاربردی بوسیله هدایت کار کردهای اصلی رایانه
دو دسته کار کردی اساسی نرم افزارهای سیستمی:
لآ برنامه های کنترل سیستم
0 برنامه های پشتیبانی سیستم
صفحه 6:
برنامه های کنترل سیستم
" برنامه های نرم افزاری که استفاده از منابع سخت افزاری» نرم افزاری و داده
اى سيستم رايانه اى را كنترل مى
واسط بين سخت افزار و كارير
اختصاص لا08) و حافظه به برنامه ها
1
1
| نظارت بر کلیه عملیات رایانه
0
1 مدیزیت برنامه های:در حال اجرا زوی پرداژنده
صفحه 7:
برنامه های کنترل سیستعا-
“ انواع مدیریت برنامه:
:Multitasking or Multiprogramming
مدپرینکو با چند وظیفه با بسرنامه» که همزماندر سکس یستمرلیانه لاک
پردازنده) لجرا میشوند
‘Multithreading
شكلواز 851659]أ اناالا كه جند وظيفه متعلقبه يكشسرنامه كاربردئيه
صورتهمزمازاجرا میشوند
‘Multiprocessing
پردازشهمزمانبیشاز بکسرنامه با تسخصیصصآنها بسه چند پسردازندم
صفحه 8:
برنامه های کنترل سیستم ادا
۴ حافظه مجازی( ۳6۳۵۲۷ ۵۱با0۷۲۲:
يكت ويد كى بیستم که مقداری حافظه را بیش از مقدار واقعی حافظه برای برنامه
ها در نظر می
دادن اجازه وسترسئ برنامه به همه حافظه نه فقط به بخشى از حافظه اوليه
تقسیم یک برنامه کاربردی به بخش هاى يكسان با طول ثابت(صفحه - ۳۵96)
صفحه 9:
هم 5
fa
physical
memory
1
\
Silberschatz[ch9]
page 0
page 1
page 2
N
۷
memary
map
pagey
virtual
memory
صفحه 10:
Silberschatz[ch9]
nT swap out 00 10 2030)
د ذه قد قا 4
10110 لاة
ل]12]0130014015
ee ۱ spin ۱0۳99
201121 eels]
صفحه 11:
برنامه های کنترل سیستادامه
* واسط: نحوه ی تعامل کاربر و رایانه
واسط مبتتی بر متن: تایپ دستورات مثل DOS(Disk Operating System)
* واسط گرافیکی کاربر: به کاربر اجازه کنترل مستقیم روی عناصر قابل مشاهده (مانند
آیکن) و فعالیت ها را می دهد.
لا نسل اول
Xerox PARC(Palo Alto Reaserch Center) Slime bag ag Hl
Apple Macintosh Lg gaye eg |
معرفی ۷۷000105 توسط مایکروسافت در رایانه های ۱814
* نسل دوم: دارای ویژگی هایی مانند واقعیت مجازی» صدا و گفتار: تشخیص قلم و
حرکت. متحرک سازیء چندرسانه اى» هوش مصنوعی و قابلیت های ارتباطی بی سیم و
سلولی و واسط اجتماعی(۱۳۵۵۳۶۵6۵ ادنعه5)
Social interface |
لا یک واسط کاربر که کاربر را برای استفاده از برنامه های کاربردی؛ از طریق شخصیت
های کارتونی؛ انيميشن هاء کار های گرافیکی و فرمان های صوتی؛ راهنمایی می کند.
صفحه 12:
برنامه های کنترل سیستم ادا
«(Operating environment ) [ele Lm
لا مجموعه ای از برنامه های رایانه ای که ویژگی هایی به سیستم اضافه می کنند که توسعه دهنده ها
بدون نیاز به دسترسی مستقیم به سیستم عامل» برنامه های کاربردی بسازند.
0 غقط ا يك یتسار میک متفه علي :ووز كديا نقطي 15-005 كار
بمی :کر دنله
صفحه 13:
برنامه های کنترل سیستم ادا
۴ انواع سیستم عامل بر اساس تعداد کاربران:
سیستم عامل های mobile devices OS) Lo sp! يكك كاربر
سیستم عامل های رایانه های کوچکك(05 ۷۷0۲۸6۱۵۸08 6 0651000): یک
کاربر یا یک گروه کاری کوچک
سيستم عامل های رایانه های بز رگ(05 umidrange & mainframe
انی هزاران کاربراین سیستم عامل ها امکانات بیشتری از قیبل قابلیت
ینان(/۲6/1301113» گرفتن نسخه پشتیبان (0361000)؛امنیت و سرعت بالای
پردازش را ارائه می دهند.
Plug-and-play یکویژگیکه سیستمعاملرا قادر میسازد تابه صورت
خودکار سخلفزار هایجدید را شناساییو نرم لفزارهایلازم آنها (درلیور) را نصب
aT
صفحه 14:
برنامه های پشتیبان سیستم
" برنامه هایی که مدیریت عملیات و کاربران سیستم رایانه ای را به وسیله
أرايه انواع خدمات پشتیبانی (مثل برنامه های سودمند سیستم» نشانگرهای
عملکرد و نشانگرهای امنیت)» پشتیبانی مى كند
System Utilities) =» Aes pu cle acl
برنامه هایی که کارهای رایج رایانه مثل مرتب سازی رکوردهاء ایجاد
راهنما(دای رکتوری)؛ gal قأيل ها ا مدیریت مصرف حافظه را انجام می دهند.
نشانگرهای عملكرد مب «System performance monitors) gin
برنامه هایی که انجام کارها توسط سیستم رایانه ای و عملکرد سیستم در حوزه هایی
مثل زمان پردازنده» فضای حافظه ابزار 1/0 و برنامه های کاربردی را نشان می
دهند.
نشانگرهای امنيت سیستم(۲۱0۳|60۲5 «(System security
برنامه هایی که استفاده های سیستم رایانه را در جهت محافظت از رایانه و منلبع آن در
مقابل استفاده نادرست کلاه برداری و خرابکاری نشان می دهند.
صفحه 15:
نرم افزارهای کاربردی
* انواع نرم افزارهای کاربردی:
نرم افزار هاى كاربردى «proprietary application software) oles!
نرم افزارهای رفع کننده ی نیاز کاری خاص یا واحد یک شرکت. ممکن است به
کاربردهای خانگی نیز توسعه داده شوند.
0 نرم افزار های قراردادی(50]00/376 Goll ps cle ab, (contract خاص که برای
یک شرکت خاص توسط طرف قرارداد ساخته مى شود.
نرم افزار های کاربردی با off-the-shelf application) Wy
6 برنامه های نرم افزاری که توسط یک شرکت تولید و به سازمان ها و
کاربران زیادی فروخته می شوند.
صفحه 16:
نرم افزارهاى كاربرويادا»
نرم افزارهاى كاربردى شخصى (1636100امم3 |503)]عم
6 برنامه های کاربردی با تولید انبوه و همه منظوره که همه
ی انواع پردازش را پشتیبانی می کنند.
* انواع نرم افزا ار های کاربردی شخصی:
صفحه گسترده(60۳6305۳661): : نرم افزاری که از شبکه ای از سطرها و ستون
ها بهره می برد و داده های عددی, متنی و یا فرمولی را در سلول ها نمایش می
دهد
1 ۳36۲0: دنبابه لعاز فرمانهانرم لفزار 05/766 50۲63 که میتسولنآنها را
فقطبا ی کلستورا لملساده لجرا کرد.
| بسته های یکپار چه(65 03189 0۳60۳2/60: بسته های 50۲635661 که
علاوه بر es منطقی و رایج «spreadsheet مدیریت داده ها و قابلیت های
گرافیکی را نیز ارایه می Was
صفحه 17:
انواع نرم افزار های کاربردی شخصیادا»
مدیریت داده ها(50]60376 ۲۳۵۳۵96۳۳60۴ 0212): نرم افزاری که ذخیره»
بازیابی و تغییر داده های به هم مرتبط را پشتیبانی می کن
ols eS Simple filing programs) Kb cle at, | بایگانی داده دستی
(database management programs)esls Kb cyt ch at, | قابلیت
سریع و دقیق ذخیره و بازیابی داده ها در حافظه های اولیه و انویه
واژه 5 word processing software) jl> نرم افزاری که کاربر را قادر می
سازد تا به راحتی با متن ها کار کند.
| ۷۷۷5۱۷۷۷6: کوته نوشتا66 ۷۵۵ ۷۷۳۵۲ ۱5 566 ۲۵ ۱۷۳۵۲ » موا
رلیانه نشانداده میشوند دقیقاً همانچیزیهستد که در چاپیسا خروجین
نرم افزار ویرایش رومیزی(50۴0/۵۲6 وطنکاادانام 066100): یک
بيجيده تر از نرم افزارهاى يه بردازه نرم اقزارى كه ريزرايانه ها را قادر مى سازد 03
عکس ها ها و تضارير رافك را با متن تلفيق كنند. براى صفحه بندى نشريات»
روزنامه ها و ... به کار می روند.
صفحه 18:
انواع نرم افزار های کاربردی شخصیادا»
نرم افزار گرافیکی(50100/376 5ع[6۳20۳): ار هایی که به کاربر توانایی
ایجاد ذخیره سازی؛ نمايش يا جاب نمودارهاء اشكال» نقشه ها و طرح ها را می دهند.
سريع تر و حاوى اطلاعات بوده و تشخيص رابطه هاى بين داده ها در آنها
راحت تراست:»
ل نرم افزارهاى ارايه كرافيكى(50160/368 (presentation graphics نرم افزارهایی که
کاربر را قادر به ساخت ارایه های گرافیکی قوی با استفاده از الصاق تصاویر گرافیکی به ارایه های
متتی.» ی سازد.
| نرم افزاهای تحلیل گر (analysis graphics software), نرم افزار هایی با قابلیت
تبدیل داده های تحلیل شده به قالب های گرافیکی مثل چارت ها
Computer aided design (CAD) software 1 نرم لفزار هايیکه طرلحانرا قادر
میسازد تانونه محصولخود را در نرم لفزاز طرلحیکنند و بسازند آذرا تسکت
قسمتهای ختلفآنرا جمع کتندو آذرا مستقیما ب» دستگاه ها لنتقا لمهند.
Computer Aided Manufacturing(CAM) 7 لسفادم خروجیطرلحیشده یقمی(مانند
خروجی0/0) در جه تک نترلمستقیمماشی ] لاسولیدی
J isl) ¢ Computer-Integrated Manufacturing(CIM)
تسولیدیخو کار دی رچهنتیولید محصول
صفحه 19:
انواع نرم افزار های کاربردی شخصیادا
نرم )513 Ley 92 flue OS 7 (multimedia software), ¢\ al. ue حاصل ترکیب
رسانه های مبتتی بر بّمد (مثل عکس و متن ) و رسانه های مبتنی بر زمان (مثل صدا و تصویر)
نرم افزار ارتباطی(501]/3۲6 6010/0/016۵130715): نرم افزارهایی که به رایانه ها فارغ از
فاصله مکانی؛ اجازه تبادل داده را از راه های مختلف می دهند.
:(speech-recognition software) ,
ار انسان را تشخیصر
كسسته( 586617 © 015): تشخيص یک واژه در یک زمانء برای كنترل رايانه.
Gantt (Continuous speech). يكك رشته در يكك زمان» قدرت بردازشى بالا برای
Wort ee 5
گروه ایزار(0۲0۱00۷/۵۲6: نرم افزارهایی که ارتباط هماهنگی و همکاری ب
تطول یکت مازمان و نه ازوفا دز که مان آسان می کند.
مدیریت کاراتر و مفیدتر پروژه
استقلال از مکان
افزایش قابلیت های ارتباطی
افزایش دسترسی به اطلاعات
بهبود گردش کار
افراد را در
صفحه 20:
انواع نرم افزار های کاربردی شخصی ادا
* انواع گروه ابزار:
متمرکز بر ارتباطات پلادرنگ با اتصال الکترونیکی ناهمگام: ارتباط اعضا از طریق
شبکه پست الکترونیکی» پایگاه داده های اشتراکی در هر زمان و مکان.
متم رکز بر گردش کار: پست الکترونیکی پیشرفته, تقویم بندی و زمانبندی؛ نشست
الکترونیکی و کنفرانس ویدیویی.
ا JF Microsoft Exchange پسیفام گناریا اکترینیکیبا قابل ترلیه ی
خدماتپس تا اکترونیکی زمانبندیتسعاملی دسترسیبسه نشریا
دسترسیسه پسوشه هاولشتر کی ویشبکه: دسترسیسه اینترنتیا لب
صفحه 21:
نرم افزار هاى (Alien Software)aithy
كاهى برخی نرم افزارها روی رایانه نصب هستند که کاربر از وجود آن ها مطلع
يست
* انواع نرم افران sy le
( 50۷۳0۷۵۲6 0۲ ۳۵۱۷۵۲6 ) ۳۵5/۷۵۲6 ( آفلغزار ): نرم لفزارهایمخنی
از طری قکانا لهایغیرقانونیسرایلستفاده از منابع رلیانه» رویآنن صهیشوند
یکی ژگیلیرنسرم لفزارها لیزپستکه 0105]2116۳ 1 نارنداز منابع سیستم لستفادم
کردم و لعمالکاربر را ردیابیمیکنند.
Adware | نرم لفزاریکه بسرلیتسهیلنتشار آگهیهای_بلیفاتی| 00:18) ریعیک
ی لغلسیاز بسه تأیید ن صبارند tit. :۳۵56276
6 نرم لفزارهاییک» ضربه کلیدم(66۷/۱0096۲) و ابا گنروام
6301۲6 0855۷۷0۲0) را شب فیک نند
© 50310۷۷3۲6 هرزنامه لفزار؛ نسرم لفزاریکه در جهلستفاده رلیانه شما بسه عنولنن قطه
شروع حمله هرزنامه (503۲0۲06۲) طرلحیشده لست
Trojan Horse ۲ پسپیت هبندا بسه منظور کستترلاز رلد دور تسوسل
کند مه
صفحه 22:
oo
Open Systems ”
مدلی از محصولات محاسباتی
استفاده از یک سیستم عامل پا نرم افزارهای سا زگار روی رایانه های مختلف. در تعامل با
هم
كاربران دغدغه نصب برنامه ها روى يكك شالوده(013660150) خاص را ندارند.
مثال: برنامه هایی که به زبان جاوا نوشته می شوند.
Open Source Software “
نرم افزارهای متن باز:کد این نرم افزارها در دسترس است.
مثال: زبان 0/۱0 و 06۲۱؛ سیستم عامل لینو کس؛کارگزار 803>116؛ مرورگر
firefox
صفحه 23:
oo
ان های برنامه سازی
۳ زبان ماشین -زبان نسل اول:
پایین ترین سطح زبان برنامه سازی
از رقم های دودویی
تنها زبان قابل فهم و اجرای مستقیم توسط پردازنده مرکزی
فهم و استفاده سخت توسط برنامه نویس
" زبان اسمبلی -زبان نسل دوم:
زبان برنامه نويسى سطح يايين
" کاریرپسندتر از زبان ما
ترجمه هر دستور هنگام استفاده از اسمبلر به زبان ماشین
ارایه دستورالعمل های زبان ماشین با (mnemonic) bs sb
(assembler) ww! برنامه نرم افزاری سیستمی که برنامه های زبان اسمبلی
را به زبان ماشین ترجمه می کند.
صفحه 24:
3
زبان هاى برنامه سازىادامه
* زبان هاى رويه اى(13091013065 )006©01013| زبان هاى نسل سوم :
زبان های برنامه سازی کاربر گرا
مشخص کردن چگونگی وظیفه رایانه توسط برنامه ساز به صورت مرحله به مرحله
اولین سطح از زبان های سطح بالا که به زبان طبیعی نزدیکتر است.
استفاده از آن برای برنامه سازها آسانتر می باشد.
کامپایلر(60۳0۵[16۲): یک برنامه نرم افزاری که همه برنامه زبان سطح بالا را یکباره به
eset aes
مفسر(106670۲616۲): یک کامپایلر که هر بار یک دستور از منبع برنامه را ترجمه و
له را اجرآ
ل user زدایی گسترده تر مانند ۴0۲۱۲۵0۰6۵00۱
صفحه 25:
زبان های بر نامه سازیادامه
۳ زبان های غیر رویه ای(65 1209۷۵9 0۵۳۵۲۵660۷۲۵۱) -زبان نسل چهارم :
نوعی از زبان های سطح بالا که کاربر را قادر می سازد تا نتیجه مطلوب مورد نظر خود را
مشخص کند بدون آنکه به جزییات رویه رسیدن به نتیجه بپردازد.
استفاده توسط کاربران غیرحرفه ای برای انجام امور خاص
ساده و سریع
کاهش تعداد خطا
مثال: ا ©5
“ زبان هاى برنامه سازى ديدارى(31لا5أ/):
استفاده از موس آيكن هاء نشانه هاى روى صفحه يا منوهاى يايين كشيدنى در جهت دركك
بيشتر و تسهيل برنامه نويسى؛داراى محيط كرافيكى
مثال: © اولا5ا۷++
oo
صفحه 26:
زبان های بر نامه ساز یادا
‘Hypertext markup language(HTML) ”
زبان استاندارد وب برای خلق و تشخیص اسناد ابرمتن
دسترسی کاربر به داده ها از طریق یک مرورگر تعاملی
ابرمتن (۲۱۷06۲۲6۵): روشی در مدیریت داده ها که در آن داده ها در یک شبکه
از گره های به هم متصل از طریق یکسری پیوند (۱۷06۲0» ذخیره شده و از
طریق مرور تعاملی قابل دستیابی هستند.(داده هایی که روی شبکه از طریق
قابل دسترسی هستند.)
ابرپیوند(۳۷26۳1101): پیوندهایی که گره های داده ها را در ابرمتن به هم متصل
می کنند.( اتصل دهنده صفحات 0206۳06۲ به یکدیگر)
سند ابرمتن(00611۳0601 06۳06 ۲۱۷): تر کیب گره ها و لینک ها و فهرست
های دیگر برای هر موضوع خاص در ابرمتن.
oo
صفحه 27:
زبان های برنامه سازیادامه
7 بویا
Dynamic HTML:HTML+CSS-+JavaScript |
A اجازه تعامل با محتوای صفحات قالب بندی شدء بسیار بدون نیازبهبارگذاری محتوای
اضافی از کار گزار به کاربر
ل ارايه ى اطلاعات مفيد و متحركك بیشتر
Cascading style sheet (CSS) ©
7 ۲۱۲۱۷۱ ارتایافته که ویزگیهایص فحه بندیرا به ]/۲۱۲۸ لضافه میک ند
Extensible markup language(XML)
7 بهبود عملکرد مستندات وب با تعریف داده های مناسب تر و انعطاف پذیرتر
20
صفحه 28:
ن های برنامه سازیادام
* مؤلفه افزار(غ0112017©11© ©31/لا]501): عبارتى كه براى نرم
افزارهاى كاربردى مبتنى بر مؤلفه (جزء) استفاده مى شود.
مؤلفه هاى نرم افزار: بلاكك هاى سازنده كاربردهاء ارایه دهنده ی عملیاتی که
مكرراً توسط كاربردها قابل استفاده است.
Virtual Reality Modeling Language(VRML) ~ زبان برنامه
سازىكه مىتولند سه بعدجهازو لشيارا بيانكند بيشتر
روعويسرلئنمايشو معرفوص ححنه هاىبيجيده به كار مورود.
* زبان هاى شى گرا: زبان های برنامه سازی که مقدار کوچکی از داده
ها را با دستورالعمل هایی پیرامون نحوه ی کار با داده ها کپسوله می
کنند(در محفظه قرار می دهند).
صفحه 29:
زبان های برنامه سازیادامه
oo
5 در برنامه سازیش گرا دستورا_ املهابیپیرلمونن_حوم ی کار
بالشیا داده هایک پسوله شدم
00[6»1: ت ر کیبجدیدءاز دادم ها
0 0 ۴۱6۵: در بسرنامه نویسیشیگرا؛ فرلیند objects yar
‘Reusability feature ی کهیژ گودر برنامه سازیشیگرا که لجازم
لستفاده کاشهایلیجاد شده برلیسکنهدفدا در بسرنامه هایشیگرلیدیگر در
Gta موجهد
8[ توسعه نوشتن300180[00 برلعلستفاده در لینترنت
۸006: کاربردهایک و چکجاوا که در صفحاتا/۲۱۲۱ قابلستفاده لند
صفحه 30:
زبان های برنامه سازو.
Unified Modeling Language
(UML)
.
46 pr ts 4S gin SoS,
متداولاز نماد ها را برلیمدلسازی
"| سیستم ها و همچنینسیستم هاینرم
لفزارىث افرلهممىكند
UNIFIED «<>
MODELING
LANGUAGE "۷
صفحه 31:
نرم افزار های سازمانی
middleware) |p! bls”
نرم افزار هایی که برای اتصال ماژول های کاربردی ساخته شده در
زبان های مختلف رایانه و اجرای آن ها روی یک بستر یکپارچه
طراحی شده اند.
” نرم افزار enterprise software) Jl jl
برنامه های نرم افزاری که عملیات حیاتی یک سازمان (بنگاه) را
مدیریت می کند.
مانند زنجیره تامین»مدیریت ارتباط با مشتری.انبارداری»مالی و
حسابداری