نقد و بررسی کتاب استبداد شرقی

صفحه 1:
دانشگاه تحقيقا سا ورتم یل یس انسانی و ۱ ‎a‏ ‏وه جامعه شناسی سی pW Slow! WY ‏بعد سی‎ جلال يوسفى جا ا معه شناسى اقتصادى تو 

صفحه 2:


صفحه 3:
کارآگوست و یف رگل(۱۸۹۶ -۱۹۸۸) : ۱۹۶۸ انتشارات دانشگاه بیل : محسن ثلاثى ‎١ ۱‏ انتشارات ثالث : ۸۵۶ شناسی با تفصیل در بیش از ۶4 صفحه پیشگفتار کوتاه مقدمه ۱۰۰ فصل +یادداشت ها 

صفحه 4:
در پیشگفتار ضمن تأکید بر دو جنبه اثر که مخاطبان را جذب کرده است. 1.تعيين ويزكى نوعى نظام نيمه مديريتى غير جنبه ها كاركرد مفاهيم ساختارى كلان براى بازشناخت الكوهاى سترگ سا< اجتماعى و دگر گونی است 

صفحه 5:
چند قطعه 7" پرداختن به پیشینه محققان غربی در معرفی جامعه شرقی و آسیا ” گفتن از ظهور نوعی استبداد که برای محقق شرقی نا آ شناخت این استبداد نوظهور را منوط به «تحلیل ژرف: جامعه شرقی يا جامعه آب‌سالار ۳ سه دهه مشغول بررسی استبداد شرقی ۲ اهمیت نهادها در جامعه‌های آب‌سالار + مالکیت خصو: فعال وجود بدون تهدید رژیم استبدادی 

صفحه 6:
"تاکید بر چشم‌پوشی دولت‌های کمونیستی بر مة شیوه تولید آسیایی ”ازارتباط و تاثیرپذیری خود از ماکس وبر سخن "سه دهه مشغول بررسی استبداد شرقی ۷اهمیت نهادها در جامعه‌های آب‌سالار + مالکیت خصوصی فعال وجود بدون تهدید رژیم استبدادی 7 قاکید بر چشم‌پوشی دولت‌های کمونیستی بر مة شیوه تولید آسیایی 

صفحه 7:
:به اقتصاد آب‌سالار همانند اقتصادی مدیریتی و اصالتاً نبه وجود دولتی نیرومندتر از جامعه در جامعه :معرفی استبداد آب‌سالار غیرنیک‌خواهانه با قدرتی و دمو کراسی گدامنشانه 

صفحه 8:
به مقوله‌های کانون و حاشیه و زیرمجموعه این حواشی > های آب‌سالار پرداخته و آنها را ... 1 : : الگوهای پیچید. ‎Sis oie,‏ در جوامع آب‌سالار .تفاوت مالکیت در این جوامع تعریف ن های جوامع غربی : طبقاتی چون حاکمان و فرمانبران و تعارض‌های اجتما و شرایط ترفیع اجتماعی بررسی نظریه شیوه تولید آسیایی : بررسی وضعیت گذار جوامع آب‌سالار 

صفحه 9:
لو و ما کیاول: بررسی اثرات جغرافیایی بر نظام اجتماعی و تأثير شرايط اقليمى بر نظام سياسى و , ش این آن است ‏ جوامع آسیایی(و هم چنین ج آفريقايى) بر خلاف کشورهای اروپایی حکومتی استبدادی قانون دارند, و در آنها پادشاه با سلطان فعال مايشاء است.محو این حکومت استبدادی فقدان مالکیت خصوصی و به دنبال ۲ شکل گیری طبقات اجتماعی و جامعه مدنی مستقل از دولت 1 

صفحه 10:
نگلس: ذهن مار کس و انگلس د لمشغول آن بود که چرا مالکیت در این جوامع آسیایی شکل نگرفته است. ۲ مار کس و اتكلس دو ايده نسبتاً متفاوت در این مورد ارائه كردند ” قبل و د أكتر : تا قبل از انقلاب اكتبر» بحث هاى مفصل » قدرت رسيدن كمونيست ها در روسيه كمرنكك شدن بحث مه شیوه تولید آسیایی نشانگر نوعی حکومت اشتراکی » 7 دستگاه ایدنولوژیک استالینی به نظام تاریخی سرراستی برای تحلیل تاريخ احتياج داشت و شيوه تولید آسیایی مانع آن بود. 

صفحه 11:
ا.حکومت نازی ۲ اشاره به روم از کنار موضوع می گذرد. ۳.هدف حمله به کمونیسم است( لقمه چر خلندن دور 

صفحه 12:
ا. يروان آبراهامیان ۰ یرواند آبراهامیان این ایده را برای دوره قاجار بکار بسته است. در تحلیل آبراهامیان نظر مار کس در باره پراکنده بودن جوامع آسیایی به این دوره نزدیک است. زیرا آنان مستبدانی بودند که ابزار اعمال قدرت خود را نداشتند و بنا براین از شکاف های اجتماعی ایران حکومت خود را حفظ می کردند. عباس ولى هم در کتاب خود( ایران پیشا سرمایه داری) نقدهای مفصلی بر ایده شیوه تولید آسیایی وارد کرده است. همایون کاتوزیان به ایده شیوخ تولید آسیایی دست زده است. 

صفحه 13:
یف ‎go a SR‏ 5 فت شده در ‎al‏ ‏وش عبارتندند از: استفاده از کتاب؛ ‎(as pus‏ آینتر 3 و سایر اسناد نوشتاری و نوری 

صفحه 14:
1 نقد و بررسی کلی 2 نقد و بررسی در باره ایران 

صفحه 15:
v v تجربه مستقیم ویتفوگل با نازی ها رژیم نازی نمونه ای از قدرت تام | رژیم نازی بدترین نوع( با 

صفحه 16:


صفحه 17:
" ريشه موضوع به جنگ پارسیان بر گردد. ۲ ارسطو اسکندر را برای مقابله تربیر کرد. ۲ اسکندر متوجه دروغین بودن موضوع sd 

صفحه 18:
" خاک آسیا را( كه به شكل جادويى بد سكا است) را به تز ماركسيستى« ابزار توليد عناصر حيات اجتماعى را تعيين مى كند»ربط مى دهد. ” با اين كار جلوى نظرات جا افتاده همكاران 

صفحه 19:
۲" _ سوراخ دعا گم شده است. هیدرولیکی تداعی ‎iS‏ و ترمز وآسانسور نه وابسته به آبيارى " ترجمه فارسی جوامع «آب سالار» , زبان ارویا جوا هستند که زمین های زراعی به واسطه کانال های آبی | رودخانه يا در یاچه بهره برداری می کنند. ۲ آلمان نازی هیچ چیز مرتبط با « آب سالاری» در آ جود ندارد | 

صفحه 20:
7" کنترل مصنوعی آب در مقیاس وسیع منجر به ایجاد واحدی از استبدا« مبتنی بر مدیریت ارضی » 2.تشکیلات بزرگ مستلزم مدیریت کارآمد و یکپارچه الف. این حرف. راستی است اما در همه زمینه ها, ارتش, زمینی, دریایی و کارخانجات , ارتش و نیروی انتظامی و ساختار تشکیلاتی در زمان ساسانیان است. 

صفحه 21:
1 Bick LL roe ¥ 1 صاحب نظران قرون 916.17 18 هنگام دیدن از شرق» اين را براى تعریف و توصیف رژیم های سیاسی شده بر این سرزمین ها به کار برده اند. 2 اندیشمندانی چون ماکیاول» ژان بدن و هابز هم پادشاهی ‎SL‏ شرقی را در تضاد و یا نقطه مقابل پادشاهی اروپا ‏قرار داده بودند 

صفحه 22:
Vv مار کس با مطالعه آثار منتسکیو آن را به شیوه تولید خود بنا بر پایه فلسفه اقتصادی و سیاسی خود با محوریت » بر گزید. مادم کی ی هن اتكلس ‎a pet‏ بای محهی ما گنس به یی با دهات پراکند ۰ به دلیل پراکندگی دهات نمی توانستند دارای ارباب مستقلی باشند. بنابراین دولت برای استخراج آب وارد می شد و از این طریق اعمال استبداد می نمود. 

صفحه 23:
رژیم استالین > اغراض شخصی سر از بحث آب در ‎whol ale LoS 102591‏ یک نوع تمدن آبیاری است. > مارکس ترسید از اين که یک دیکتاتوری پرولتاریا 

صفحه 24:
نقد و بررسى ( کلم 7 یکسان فرض کردن آسیا و آفریقا و حتی مناطقی از آمریکا 7 شرایط این جوامع با هم متعددند. 

صفحه 25:
نگیی ‎foo‏ دين 9 مردمربيشتر تابع دين و متافيزيكك هستند و لذا کوچکدد شمردن عامل فرهنكى در بيدايش اين نظام ها خطاى فاحشى را به نمايش مى كذارد. اقتصاد و نبرد طبقاتى آن جنان كه درغرب بوده در اين سرزمين ها وجود زهم الككوى ماركسيستى قادر به تبيين اوضاع اجتماعى م نداشته است و اين جوامع نيست. © آيين هاى بوداء هندو و زرتشت متكى به نكاهى فلسفى به زندكى بوده اند وبه شدت رفتارهاى مردم را كنترل مى كردند. بنابراين به هيج وجه نمى توانیم پادشاهان هخامنشی» اشكانيان و ساسانيان را نمونه هايى از استبداد شرقی تلقی کنیم. در آیین زرتش پادشاه ستمكر و بيكانه با قوانين الهى محکوم به فناء است. 

صفحه 26:
قد و ‎Josey‏ کلم ۱ تر جمه «دد > برگرداندن واژه «دسپوتیسم» در فارسی به « استبداد» درست نيست > اين وازه به معنى حكومت مطلقه بوده که دولت در آن قدرت مطلق داشت که قانون وضع کند ولی قدرت مطلق نداشت که خود سرانه(استبدای) رفتار کند. 2 این نظام چهار قرن در کل اروپا حاکم بود. 

صفحه 27:
2 در چین م رکزی مقتدری به وجود آمده تا عامل توزیع آب رودخانه ای بز رگ باشد. در مصر برای اينکه رود نیل وطغیان آن را کنترل کند» دولت وارد عمل شده است. : تعمیم کم آبی را به شه ق هم زده است . معلوم است همچون دیگران همه را به یک چوب رانده است. 

صفحه 28:
الف. سخنی کار کرد گرابانه که غیر تاریخی است. ب. نوعی طبیعت گرایی و پوزیتویستی که آن هم غیرتاریخی است. توجيه و توت نوعی استعماری و امپریالیستی است . يم >{ > بر وكراسى وبر قفس آهنينى ست كه مدرنته وعقل روشنكرى در آن اسير است (تز او دو سويه انتقادى) نزد ويتفوكل نظريه بروكراسى وبرى محدود به شوروى و تمدن هاى باستانى مى شود Vv 

صفحه 29:
یک ‎Ea‏ > جبر جغرافیایی هر چند اشاراتى به مسايل فرهنگی دارد. + شرق بدون تاريخ مى شود. 2 آیا همه شرق در استبداد بوده است و ایا استبداد ذاتی شرق بوده است؟ 7 نویسنده آن را به ذات می داند و لذا ناگزیر باید از عامل بیرونی کمک بگیرد . 

صفحه 30:
~ ویفوگل برای استبدا شرقی اصالتی مستقل قائل نبود و ريشه آن را در جامعه آب سالاری می دانست. یعنی استبدا برای اعمال قدرت به منظور و با هدف شکل و سازماندهی شبکه های ابیاری به وجود آمده است , 

صفحه 31:
6 . نماینده اروپا و مرکز انگار است . ۴ در این راستا برخی معتقد هستند که نویسنده کتاب استبداد شرقی یعنی پروفسورویتفوگل نماینده تفکر اروپا مرکز انگار است. ما نتوانسته ایم به گونه ای با نظریه شیوه تولید اسیایی برخورد کنیم که بتوانیم از آن بهره ببریم. ما دچار نظریه زدگی ‎seal esau‏ ‎٩‏ می خواهد بگوید که استالینیسم چگونه مارکسیسم را به نفع خودش ویرایش کرد و نظریه و شیوه تولید آسیایی را حذف ‏کرد 

صفحه 32:
‎gob. 1‏ تن قنات « بگیر ها ‏بی اطلاعی ویتفوگل از جامعه ایران ‏آبگیری از قنات هزاران سال در مناطق کویری بدون دولت ‎ 

صفحه 33:
‎wy‏ هوتك ها هوتک در واقع نوعی آب انبار است که به ‎ ‎ 

صفحه 34:


صفحه 35:


صفحه 36:
۲ آبیاری قناتی در مناطق کویری 7" آرنگ سازی:آرنگ سازی به چاله ها و گودال های بيرامون رودخانه می گویند. که به سادگی می توان آنها را به رودخانه وصل کرد ۲ تیلور دادن:(تیره گری) آب, افزودن خاک و گل رس و رسوبات مسیر آب به آن, برای اصلاح زمین های شنی و ایجاد هزاران منفذ در دل اين خاک ها برای حفظ آب در زمان طولانی 

صفحه 37:
امكال فارص ‎lal gs‏ ب. آبيارى سيل بندى 

صفحه 38:
(SS اشکال آبیاری در ایران ۱ پ. ابیاری استخری:نوع پیشرفته ابیاری 

صفحه 39:


صفحه 40:
نفد و بررسی( ۲ ریختن دانه های هندوانه در اطراف کوزه ها ” خيس شدن تدریجی اطراف کوره ۲ سبز شدن دانه ها ۲ پر کردن مجدد کوزه ها 

صفحه 41:
۲ ایجاد حفره هایی در مسیر رودخانه 7" هدایت آب به حفره ها ” كول جين كردن حفرها 

صفحه 42:
اشکال آبیاری 53 ‎glial‏ SS 

صفحه 43:


صفحه 44:
له بررسی( 7 در زاگرس و البرز مناطق زیادی آب رودخانه در شوش شرکت آبياري یک چهارم ‎Lb wl J‏ در ازای اب مصرفی بر دارند. در بهبهان یک ششم شتوی و يك ششّم محصوا محصولات صیفی و یک پنجم محصول باغ ها را مى كيرند 

صفحه 45:
روش آبيارى با آب جاه در نقاطى بسيار يراكنده مثل خوزستان» نواحى ساحلى خليج فارسء ايالت فارس» اصفهان» اطراف بهبهان» يزده خوزستان( حميديه تا سوستكرد و هويزه)؛ كاشمر و در برخى از نواحى شرقى و ساحلى درياجه رضائيه[اروميه] ديده مى شود. 

صفحه 46:
ايران در هر دوره ای که دن گرم ترچ خزاهيع ‎Sag‏ ‏ديكتاتورى و يا استبداد به شيوه ويتفوكل در مناطق بوده است كه ير باران بوده اند. در مناطق كويرى ايران كمتر تمدنى در اين سال ها وجود داشته است و آنجه از قديم مانده نيز به نا به شواهد و مستندات تاريخى مربوط به زمانى بوده است كه اين مناطق آباد و داراى زمين 

صفحه 47:
در بعد ارضی در تاریخ ايران اقسام زمین ها را تقریباً می صورت بر شمرد. زمین های خالصه» وقفی,اربابی» خرده مالی در روستاهای ایران واژه هایی چون بنه‌پست و... امثال آن نشان از وجود نظام يا کشاورزی ‎cowl‏ که بدون دخالت دولت ا در زمینه کشاورزی انواع سیستم بهره اجاره داری و امثال آن نیز از جمله : نشان از دخالت دولت نمی دهد KN 

صفحه 48:
5. روستا های پراکنده هم ارباب مستقل داشته اند و کمتر_درن 

صفحه 49:
6 سیستم گردش آب( می روز بندی) < در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسيم آب واحدهاى مختلفى در نظر كرفته اند كه عبارتند از: كن» تاس» تسوء نيم مه يكك مه و دومه 

صفحه 50:
(.53>. jay cs ‏ات 3 ۳ آب(‎ 6 < در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسيم آب واحدهاى مختلفى در نظر كرفته اند كه عبارتند از: كن» تاسء تسوء نيم مه يكك مه و دومه 

صفحه 51:
< در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسيم آب واحدهاى مختلفى در نظر كرفته اند كه عبارتند از: كن» تاس» تسوء نيم مه. يكك مه و دومه 

صفحه 52:
۰ ۰ ۰ ۰ qe he ‏در نظام «می رو بندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسیم آب‎ (os Got oS Blake ‏واحدهای مختلفی در نظر گرفته اند که‎ ‏نیم مه یک مه و دومه‎ معادل زمانی هر کدام از واحدهای مذ کور به شرح زیر است: کنت: واحد تقسیم آب و معادل ۵ دقيقه قاس: واحد تقسیم آب و معادل ۳۰ دقیقه قسو: واحد تقسیم آب و معادل۲ساعت ( به منظور تقسیم آب چشمه و قنات به کار می رفته است). فیم مه: واحد تقسیم آب و معادل ۶ ساعت یکت مه: واحد تقسیم آب و معادل ۱۲ساعت دو مه: واحد تقسیم آب و معادل ۲۴ ساعت 

صفحه 53:
شهر . بؤوهشكران غربي از ابن كروه كه آنها بدان بعد سوم مى كويند» و نقش آن ها در تحولات ايران غافل شده اند. ایلات و عشایر ایران تا دوره پهلوی در مت ها حرف 1 زدند. مت تن تشکیل می دادفد؛ ‎OPS toe ey‏ از مرزهای کشور هم دفاع کرده اند . از ایلام تا پایان ساسانیا حکومت ها منشاء ايلي دارند پس امپراطوری اسلامی نیز حکومت هی داخلی( محلی ) اغلب از ایلات برخاستة آند. حکومت هایی چون غزنويان» سلجوقيان ؛ ليموريان و. ...از همه مهمتر حکوست مغول که دربست ابلى بود . جس از دوه ساساني نا دوره صفؤيه ادران حكومت ملى ندارد. صفويه نيز با ك ایلات بر سر کار آمد.افشاره همینطور, زنديان نيز ايلى بودندو آخرين حکومت ایلی هم قاجاریان بودند که از ایل قجر بودند. بنابراين نقش ايلات ناديده كرفته شده و ايران منهای تحولات ابلات و عشایر تقریبا از تاریخش چیزی باقی نمی ماند 

صفحه 54:
7 نادیده انگاشتن زندگی کوچ aw, 

صفحه 55:


صفحه 56:
ايران هميشه داراى دين و ايين خدا يرستى بوده است . دين زردشت حکام را به درستکاری رهنمون می کردند و از ظلم آنها را بر حذر می داشتند. مردم ایران نیز نسبت به دین پایبند بوده اند. در همه دوران دين در مناطق آب سالار وجود داشته است. مصر, بابل, کوروش, ساسانی, هند, جين , ازتك هاء همه برای خود دین داشته اند و دين انها در سرنوشتشان دخیل بوده است و از طرفى دين شرقى تابع فرد نبوده است أن طور كه در غرب اتفاق افتاد . 

صفحه 57:
ا سل 0 7 طبقات در كل تاريخ ايران در سلسله مراتب حكومت ها وجود داشته است. . ” اما طبقات در ايران متفاوت با طبقات با كشور هاى ارويايى است ¥ پیشدادیان ‎v‏ هخامنشیان ‏۲ اشکانیان ‏۲" وسایر ‎