صفحه 1:
صفحه 2:
سب
نقشه برداری مهندسی : مهندس محمود دیانت خواه
ری یی مس رقا افيس
FS eer canner Eee SS ee
بای elise
ان
نقشه بردارى سین یتخت
نقشه برداری 0
نقشه برداری : انتشارات دیباگران
تحلیل مسائل نقشه برداری :مهندس علیرضا انتظاری
acre NO deed OSS 00
صفحه 3:
ثهر ست مطالب
0 مفاهیم کلی
ب تعريف نقشه بردارى
9 تقسيمات نقشه بردارى
Sera 9
نقشه و انواع نقشه
۶ مقیاس و انواع آن
صفحه 4:
0 3 ۳
ل 0
* شکل زمین
© سطح مبناى ارتفاعى
۴ مختصات جغرافیایی
سيستمهاى تصوير
صفحه 5:
ثهر ست مطالب
۳ نظریه خطاها
© مقدمه
0
© انواع خطا
© محاسبه خطاها
صفحه 6:
ثهر ست مطالب
اندازه گیری طول
معدمه
روشهاى اندازه كيرى طول
* روش اندازه گیری طول با نوار
۶ خطاهاوتصحیحات اندازه گیری طول با نوار
* مساحى
صفحه 7:
ثهر ست مطالب
ek
SES Ayes
كت
a م
دا ار
oy) سس
۳ ترزیابی مستقیم
TD) ل لت رك
روشهاى تصحيح خطاها
صفحه 8:
ثهر ست مطالب
ee a
تعاریف و اصطلاحات
ل ا ا ل م
روش اندازه كيرى زاويه افقى
شيوه هاى تعيين زاويه افقى
* اندازه گیری زاویه قائم
یی PEE
بررسی خطاها در زاویه یابی
صفحه 9:
ثهر ست مطالب
/) مختصات نقاط وامتدادها
© مختصات يك abi
© مختصات يك امتداد
ا ا 2
TS) 6
* شمال و شمال شبکه
صفحه 10:
فهر ست مطالب
۸ فاصله پابی اپتیکی
۱
بررسى خطاها در فاصله يابى
۱
* فاصله یابی به روش پارالاکتیک
* _ بررسی خطاها در فاصله یابی پارالاکتیک
صفحه 11:
ثهر ست مطالب
5 56
een 5
eer
© معادلات شرط در ييمايش
تعديل خطاى بست ضلعى
© مطانى رركي افعانات در وساي
صفحه 12:
فهر ست مطالب
ا 6
Cv Oe های 01 استیشن
صفحه 13:
QS مهاهیم
* بطور کلی نقشه برداری را میتوان علم تهیه وپیاده کردن نقشه دا نست .( تعريف غير جامع
بدلیل گستردگی کاربرد این علم )
برحی از دامنه فعالیتهای نقشه برداری: کنترل کارهای اجرایی ساختمانی وراهسازی و مو
closely صنعتی وتولیدی - طرحهای مربوط به تسطیح اراضی در شهر سازی وکشاورزی -
کنترل دالمی اتحراف سدها - انتتال نقاط وامتدادها در محادن و راههای زیرزمینی- بررسی
تغییرات پوسته زمین در زمین شناسی - تعیین میزان عمق آب و تهیه نقشه های دریانوردی
در کشتیرانی وبندرسازی - تهیه نقشه ابنیه و آثار تاریخی در باستانشناسی و .
صفحه 14:
مفاهيم کل
* نقشه بردارى را به دو مفهوم اصلى و جداكانه تعريف ميكنند:
مفهوم عام و مفهوم خاص
* مفهوم عام : مجموعه علوم و فنونی که در چاپ و تهیه نقشه دخالت دارند. ( که در
برابر کلمه کارتوگرافی استفاده میشود)
؟ مفهوم خاص: یک سلسله اندازه گیریهای طولی( افقی وعمودی) و زاویه ای و انجام
محاسباتی بر روی این اندازه گیریها و سرانجام ترسیم نتایج حاصله بر صفحه تصویر
است ۰« این مفهوم در برابر واژه سوروینگ صس() استفاده میشود)
صفحه 15:
مفاهيم کل
* مفهوم خاص نقشه بردارى يك از شاخه هاى نقشه بردارى عام را تشكيل ميدهد
ساير شاخه هاى مفهوم نقشه برداری عام عبارتند از : نجوم موضعی - ژئودزی-
فتوگرامتری - کارتوگرافی - چاپ وتکثیر
* ژئودزی: این شاخه برای تعیین شکل و ابعاد زمین و نیز بررسی وضعیت نسبی
تعدادی از نقاط که استخوان بندی نقشه را تشکیل میدهند استفاده ميشود.
؟ فتوگرامتری : علم تبدیل عکسهای هوایی به نقشه است.
؟ کارتوگرافی: عبارتست از ترسیم وانتخاب قطع نقشه وتهیه پاکنویس از روی نسخه
اصلی ( مینوت) نقشه
صفحه 16:
QS ههاهیم
* شاخه های نقشه برداری: در مورد تقسیم بندی نقشه برداری نظرات گوناگونی ارائه
شده است. یکی ازین فظرات تقسیم بندی آن به دو شاخه عام و علص است که
توضیح داده شد . مفهوم خاص نیز خود به شاخه های چندی تقسیم میشود :
نقشه برداری مسطحاتی( پلانیمتری): تهیه نقشه های مسطحاتی
نقشه برداری توپوگرافی: تهیه نقشه های ارتفاعی
* نقشه برداری ساختمانی: پیاده کردن نقشه هاس ساختمانی وتاسیساتی وکنترل
عملیات ساختمانی
نقشه برداری دریاها (هیدروگرافی) : بررسی وضعیت کف دریاها واقیانوسها و تعیین
عمق آب
نقشه برداری مسیر: طرح وپیاده کردن مسیرهای راه وراه آهن وخطوط انتقال نیرو و
خطوط لوله آب و گازو نفت
صفحه 17:
WS asian
* نقشه برداری ثبتی : تعیین حدود زمینهای شهری و تعیین مساحت آنها
نقشه برداری معدنی(زیرزمینی) : عملیلت نقشه برداری در تونلها - معادن و
تاسیسات زیرزمینی
برداری نظامی: تهیه نقشه های نظامی وتعیین نقاط استراتژیک
صفحه 18:
+70
نقشه عبارت از ترسیم تصویر افقی قسمتی از عوارض زمین ( اعم از طبیعی و یا مصنوعی)
به ور روت
*مقياس
نسبت بين ابعاد روى نقشه به طول افقى مشابه روى زمين
معمولا مقیاس در نقشه ها به دو صورت عددی و ترسیمی نشان میدهند.
1
هر میلیمتر روی نقشه 60 متر برروی زمین است ج- 100
قياس خطی یا ترسیمی عبارتست از پاره خطی که به فواصل مساوی تقسیم شده و هر
قسمت از آن طول معینی از زمین را نشان میدهد.
OT oF «FA be
صفحه 19:
WS aslo
* مقیاس هر نقشه با توجه به عواملی چون ابعاد زمین و کاغذ نقشه - دقت لازم -
امکانات موجود در زمان تهیه نقشه وجنبه های اقتصادی انتخاب میشود.
۶ هرچه مقیاس نقشه بزرگتر باشد دفت اندازه های آن بیشتر است و بهمین فیاس
هزینه, صرف وقت و امکانات بیشتری را طلب میکند.
؟ از جمله مزایای مقیاس خطی به مقیاس عددی این است که عوامل محیطی ( که بر
اثرآنها طول وعرض کاغذ نقشه نیز تغییر میکند) بر مقیاس ترسیمی آثر گذاشته و
منطبق بر ابعاد نقشه تغییر میکند .
قباس عددي ذکر شده در کشورهایی که دارای سبستم منریک هستنه رانق اس و
به مقياس ساده نيز شناخته ميشود . در كشورهايى كه سيستم غير متريك دارند
مثل انكلستان از مقياس عددى مركب استفاده ميشود مثلا 4/٠١ يخنى ١ اينج
روى نقشه برابر ٠١ مايل روى زمين است.
صفحه 20:
هفاهیم کلی
#انواع نقشه : =
* از نظر مقیاس:
نقشه های خیلی بزرگ مقیاس : مقیاسهای ۱۰۰/۱ تا ۵۰۰/۱(نقشه های
ساختمانی)
نقشه های بزرگ مقیاس : مقیاسهای ۵۰۰/۱ تا ۱۰۰۰۰/۱( کارهای مهندسی, ثبتی
و اجرایی)
نقشه های میان مقیاس : مقیاسهای ۱۰۰۰۰/۱ تا ۵۰۰۰۰/۱ ( نقشه های توپوگرافی)
نقشه های کوچک مقیاس : مقیاسهای ۱۵۰۰۰۰تا ۲۵۰۰۰۰/۱ ( نقشه های مملکتی
وشهری)
نقشه های خیلی کوچک مقیاس :ازمقیاس ۲۵۰۰۰۰/۱ به بالا(نقشه های جفرافیایی )
* از نظر محتوى:
نقشه های مسطحاتی- توپوگرافی- ثبت املاکی- هواشناسی- شهر سازی- تاریخی-
زمین شناسی- و...
صفحه 21:
WS aslo
۱- در روی نقشه ای به مقیاس ۲۰۰۰۰/۱ طول جاده ای ۱۰ سانتی متراست مقدار حقیقی
جاده درروی زمین چقدر است؟
a ۱ 1 1
20( هر میلیمتر بولبر ۲۰ e ا a
۲ * کار ۲6 ۳۲1000
ز مین است پس
0020007-2070 20*1 < ,]7
ب p=4=_ 10 <200000m=2Km م جر
D E
0000
۲-اگر مساحت قطعه دایره ای در نقشه ای که با مقیاس ۵۰۰/۱ رسم شده ۵ سانتی متر
مربع باشد قطر آن درروی زمین چقدر است ؟
مجذور عکس مقیاس * مساحت روی نفشه - مساحت روی زمین
=5*506 =12510' cn? 2-1257
=
کر و
7 2 4
صفحه 22:
ههاهیم کلی
تمرینها:
۱-اگر سطح یک قطعه زمین مربع شکل در روی نقشه با مقیاسهای )و 26) به
ترتیب 96) و 26) باشد ثابت کنید: 1 - 7
۵ 22
۲- فاصله دو نقطه در یک سطح شیبدار با زاویه ۲۵ درجه برابر ۵۰۰ متر است فاصله این
دو نقطه روی نقشه ای به مقیاس ۱۰۰۰/۱ چقدر خواهد بود؟
۳-سطح قطعه زمینی به مقیاسی. ۲۰۰/۱ برایر ۰*سانتی Cal ye Be در صورتیکه
قياس این نقشه سه برابر بزرگتر شود سصح و مقیاس نقشه جدید را مشخص کنید؟
صفحه 23:
ل ا ل م
گفت شکل هندسی زمین به یک بیضوی دورانی
۱
برای آنکه بتوانیم نتایج حاصل از اندازه گیریهای زمینی را روی ی
3
ا ا ا ا ل ا ا
معین و مشخصی بوده وبه شکل زمین نزدیک است انتخاب و عوارض زمین را بر روی
ا ا
صفحه 24:
انواع بیضوی مقایسه انتخاب میشود
بیضوی مقایسه کلارک :
۰
ee escapes Cen Coo Tove a
صفحه 25:
اكر سطح آب آزاد اقيانوسها ودرياهاى آزاد را در حالت آرام
Tr CS aaa a eel Saad
oT a ل ا اد
Ia Ne cer 7
نسبت به آن سنجيده فيشودة
در نقشه برداری با سه سطح سر وکار داریم: ١
ا SOIC Sa Ree te
” بيضوى مقايسه كه محاسبات بر مبناى آن صورت ميكيرد.
|
صفحه 26:
هر سطحی که در کلیه نقاطش برامتداد برایند نیروهای وارد بر آن نقط ۱۱ ۱ ۲
عمود باشد سطح تراز خوانده ميشود.
زره رد له
صفحه 27:
محور ثعلبی: محوری که شامل قطر کوچک بیضوی مق ۱
Ci ares ee een لح
RS el ca ce A دس لا
که به آنها مدار میگوییم. یکی از ابن میا کف آن ام ۳
و ا
صفحه 28:
زاویه ای است که بین امتداد شاقولی در هر نقطه و صفحه استوائی وجود دارد ءکلیه نقاطی که در روی یک
مدارهستند دارای عرض جغرافیائی ثابت می باشند.نقاطی که
روی استوا قرار دارند دارای عرض جغرافيائى صفر و نقاطى كه
روی قطب قرار دارند دارای عرض جفرافیاتی 90 دربه می باشند.
صفحه 29:
و و ور
appear on oC و
طول جغرافیابی
زامیه ای است که بین نصف النهار گذرنده از یک نقطه و نصف النهار میدا سافته می شود .(تصف النیاری
که از رصد خانه گرینویم می گذرد به عنوان رصد خانه مبدا شناخته می شود.).
موقعيت نقطه نسبت به نصف النهار ٩ Pe aie oa vo
Roar COI omer ve a FO ee rn Pewee ON
صفحه 30:
فاصله ده سطع تراز که از ده نقطه مورد نظر می گذرد Wy
اختلاف ارتفاع دو نقطه می نامند.
با این تعاریف تمام نقاطی که روی سطح تراز قرار دارند دارای یک 1 ۲ دن
نقاط. روى سطح a ال
صفحه 31:
جون هدف از نقشه بردارى تهيه نقشه يعنى نشان دادن جرئيات زك ۰
و
صفحه تصویر مشخص کنیم.
برای نشان دادن یک نقطه روی صفحه معمولا از یکی از دو سیستم محتصات ۶ ۶ ۱
RPS Een (ino) eer ee ET OOD ERLE
در نقشه برداری ژئودتیک که منطقه وسیع
است نمیتوان سطوح تصویر را مسطح فرض
در این حالت برای مشخص کردن نقاط درصف
تصوير باید بین مختصات جغرافیایی و مختصا
ESE 0
رات اف یر ی
صفحه 32:
3
سرت
دارد اساس مبحث خاصی تحت عنوان
0 محف
پارگی باز گردندو کاملا بر صفح بق شوند از حجمهاى
ی
ae ace Ear) اس
سيستمهاى تصوير معمولا بكونه اى انتخاب ميشوند كه اولا زاويه ها را
eee ec) ا ا ل
ce eee ol ene ae eet ا ا
ااا ا
از استوانه مماس در طول نصف النهار) را نام برد.
صفحه 33:
نظزیه خطاها
یانهپ _ _ بل أ
گفتیم که مفهوم خاص نقشه برداری مجموعه ای از اندازه گیریها ومحاسبات روی آنهاست
که منجر به تهیه نقشه ميشود. این اندازه گیریها به سه دسته تقسیم میشوند:
اندازه گیری طول( طولیابی) HM خی هو + قر
و راغ پرازبابی) 0
اندازه گیری زاویه ( زاویه یابی)
اشنایی و بررسی خطاها کمک میکند که اولا در هر عمل اندازه گیری به دقت مطلوب در
عملیات دستیابی حاصل کنیم و نی لزبکر بردن وسایل گرنقیمت واصرف وقتا و
هزینه بیهوده جلوگیری کنیم. بعبارت دیگر مبتوانیم روشهایی را بکار بریم که با حداقل
كار وهزينه به دقتی دست یابیم که برای اندازه گیری خاص مورد نیاز است.
صفحه 34:
نظزیه خطاها
ها شاه هط ای اس سس هدند یم
تمام اندازه گیریها برای تعیین اندازه واقعی یک کمیت انجام میگیرد . این اندازه گیری
مطمتنا با مقادیر واقعی آن اندکی اختلاف دارد. منابع عمده این اختلاف عبارتند از:
۲ عوامل انسانی شامل نارسایی حواس- عدم تجربه و تسلط در کار
۴ عوامل دستگاهی شامل نقص دستگاهها, تنظیم نبودن و پایین بودن ارزش تقسیمات
آنها
عومل جوی مثل باد . تشعشع و تغییرات دما واثر شکست ور
درست نبودن یک اندازه گیری ممکن است نتیجه یکی از علل زیر باشد:
ل اشتباه
v
لا خطای تدریجی( سیستماتیک)
2 خطای تصادفی ( اتفاقی)
صفحه 35:
۱- اشتباه Mistakr Blunder
انمرافی است که در نتیجه بی توجهی.بی دقتی . خراموشی . بی تجریکی و ... حاصل می شود.
اشتبامات در اندازه گیری باید متما حذف شوند.
روشهاي تخصیص اشتباهات
۱- تکرار اندازه کیریها
2- کنترل جوایها و انجاه عملیات به گونه ای که کنترل آن ممکن باشد
3- انمام عملیات بصورت رفت و برگشتی
Systematic Error خطاهاي سیستماتیک -2
خطاماثی است که بر اساس یک سیستم و قاعده مشذص اتفاق می افتد و برای تفمین و شناساثی این
خطاها بايد سیستم و قاعده مذکور را بشناسیم. مثل خطاهای غیر استاندارد بودن مترها
صفحه 36:
۱ AK
عواملي که با
۱- اشتداهات دستگامها و وساتل
2- شرایط محیطی:دما؛شکست نور. انمنایْ زمین . وزش باد و ..
Random Errors. 3451 slaty
اکر خطاهای سیستماتیک و اشتباهات کاملا حذف شوند ویا تصمیح شوند بازهم خطائی در اندازه
2999 دارند که به آن خطاهای اتفاقی می گویند.
علت اصلی این خطاها این است که:
1- قابل پیش بیلی نیستند
2- نمی توان آنها را محاسبه کرد
3- نمی توان آنها را تصمیع کرد
صفحه 37:
نظزیه خطاها
خطاهای سیستماتیک همگی در یک جهتندو باهم جمع میشوند.
برای خلو گیری از خطاهای سیستماتیک باید عامل خطا را از میان برداشت و یا
را در اندازه گیری تعیین ودرنتیجه اندازه گیری دخالت دهیم.
به خاطر ماهیت انفاقی بودن خطاهای تصادفی برای بررسی اثرات آنها بر روی ند
گیریها از قواعد آمار و احتمالات و مخصوصا توزیع نرمال استفاده ميشود. كه این قواعد نتایج
زير را برای یک اندازه گیری بدون خطای سیستماتیک که بدفعات تکرار میشود بدنبال دارد:
در بقابل هر خطای مثبت یک خطای منفی وجود دارد که قدر مطلقشان بارهم برایر بت
یزان خطا
اندازه
7 خطامای کوجک بدفعات بیشتری اتفاق می افتند.
۳ بزرگی خطاها از یک حد معینی تجاوز نمیکند.
در ادامه با بررسی منحنی گوس جهت توزیع خطاهای تصادفی این مطالب توضیح دادم خوامم
oh
صفحه 38:
نظزیه خطاها
تفاوت خطا و اشتباه:
اشتباهات معمولا بزرگ بوده و در اکثر موارد میتوان آنرا ردیابی نمود. اشتباه را میتوان
تصحیح يا حذف نمود و یا باکنترل اندازه گیری از وقوع مجدد آن جلوگیری بعمل آورد.
درعوض خطاها متدارشان کوچک بوده وگاهی اوقات به هیج وجه قابل کنتول و تصحیح
نیستند ولی با استفاده از تتوری خطاها وآشنایی با قوانین آن میتوان با انتخاب روش
gem بر و با با دقت به مفهوم اشتباه و استفاده از (A Giles
مقدار خطاى قابل قبول را از اندازه كيرى جدا نمود
صفحه 39:
نظزیه خطاها
ult OLS Uo خاصل از اندازه گیری یک کمیت که با یک وسیله دقیق اندازه گیری شده بترتیب
مرک - - - ر وه ر بح
کی با رایطه زير محاسبه میشود.
باشد در إين صورت میا
a, > یرک + ميك + کر پر
a 2
وآنرا بعنوان مناسبترین مقدار برای کمیت قبول میکنند.
أكر مقدار حقيقى كميت را 3 و تفاضل آن را با ميانكين 0 بناميم . نيز تفاضل هر اكميث Bey )ارا با
هریک از مقادیر میانگین و واقعی بترتیب با ۷ و 6 فرض کنیم خواهیم داشت
خطای میانگین د ود دين
خطای ظاهری 2 wSa-
خطای واقعی ه -رو< وه
صفحه 40:
نظزیه خطاها
ات ای متویبط جسایی و خطای متوسط هندسی طبق روابط زیر تعریف میشوند؛
ays ules حبابى
خطای متوبلظ هندسیی
خطای متوسط هندسی را خطای معیار(یا خطای استاندارد) نیز میگویند : این خطا بیانگر معیار دقت
اندازه گیربهاست وپایه اندازه گیری خطاها در نقشه برداری است و خطای وسایل اندازه گیری با
اين خطا مشخص ميشود.
با توجه به مطالب فوق و روابط ذکر شده روابط دیگری برای محاسبه خملای معیار و خطای
5
ميانكين بشرح زير نتيجه ميشود:
aes ot و
1 -2م
صفحه 41:
نظزیه خطاها
میتوان نتیجه گرفت:
ازاطرقى: اياعم يبع جح «دك ص مه رح - ری
ب يسحت هد
ا ل كا ل اذى ۶ محر
و جون داريم:
با جشميوشى از مقادير كوجك بسط داريم:
و 13 ب فك +1
7 z ze
a ۳ 5
با تساوی طر ابطی که 0 را 5 شند: ع
ae با تساوى طرفهاى دوم رواب را تعيين مي
صفحه 42:
نظزیه خطاها
بانط از لظ بالا میتوان نتیجه گرفت که :
آگر کمیتی له | قبمت مبساوی تقبیم شود و توسط يك نفر ویک دستگاه اندازه گیری شود در
-به مقدار خطای هر قهمت با هم برابرخواهد بود وخواهیم داشت: 2۷ مضل كم اق
قر کمیتی مرتبه اندازه كبرى شود خطاى متوسط هندسى برابر خواهن يود
Meena ملشرد مذانچه تعداد اندازه گیریها سدح و
بسیار زیاد شود مقدار خطای میانگین به سمت صفر میل خواهد کرد و در این صورت میانگین
as ay ES oiled مقدار واقی کمیت نزدیک خواهد شد؛
2 ار واقعی 1 و
صفحه 43:
نظزیه خطاها
میانگین وزن دار اندازه گیریها:
ined از روشهای و با با وسایل مختلفی بدست آمده باشد به نحوی که هریک از
روشها و يا وسایل دارای دقتهای متفاوتی در اندازه گیری باشند میانگین کل اندازه كيريها از
رابطه مربوط به اندازه گیریهای وزن دار حاصل میشود که صورت کلی آن
PODS De Be Peer
و2 +... + يقر + جر
میباشد. در این رابطه 2 میانگین اندازه هابی است که در هرکدام با روش وی بوسیله دنه ای
LAPS GALI PbS jal رای 3 يناسلب باامريم معز لخطاى) معيار Heme
انتخاب ميشود.
صفحه 44:
نظزیه خطاها
Reyes نک اعظ توسط دو گروه اندازه گیری شد. نتایج حاصل به شرح زیر است:
eatin رو ۱۳۹۸۵ متر وخطای معیار آن ۰.۰۳۷ متر
Vag east em 4 مت رواخطای معیار آن ۰.۰۴۷ متر
نزدیکترین مقدار طول این خط را بدست آورید؟
1 1
یم =730
A~ 3? 0037
1 1
=a = 2453
1 2 7
a= BA + و 17
=14977€
Pt P, 730+ 453
صفحه 45:
دفی را میتوان بوسیله یک فرمول و یا یک منحنی تعیین کرد که آنرا تابع.
/
مین رات له
انمراف استاندارد معیار پراکندگی < ,
07777
صفحه 46:
نظزیه خطاها
که در این معادله لا نسبت درصد وقوع خطاء 26 مقدار خطاء 6 al لگاریتم طبیعی (عدد نپر - ۲۷۱۸۲۸۰۰
)و او ضرایب ثابتی هستند که مشان دهنده دقت اندازه گیری هستند و مقادیر نها بربر یست
1
با توجه به خواص توزیع نرمال و منحنی گوس نتایج زير در خصو ى خطاهاى BAER sis
۱ به ازای هر خعلای مثبت یک خطای منفی وجود دارد که لز نظر قدر مطلق با هم برابرند
۲- خطاهای کوچک بدفعات بیشتری رخ میدهند.
۳- عملا خطاهابین دو مقدار -3 و +8 توزیع شده اند این دو مقدار حد خطای مجاز را تعیین میکنند قدر
مطلق 8 را خطای ماکزیمم مینامند.
۴- در نظریه خطاها ثابت میکنند که خطای ماکزیمم حدودا ۲:۷ ( ۲.۵ - ۲۸۵۶ ) برابر خطای معیار است و
احتمال آنکه خطایی بیش از این مقدار باشد ۱/۱۰۰ است.
صفحه 47:
A
صفحه 48:
نظزیه خطاها
یک چهارم خطای ماکزیمم را خطای احتمالی مینامند و داريم: 225 ,1
حطای مطلق و خطای نسبی: از نظر کلی خطای مطلق به تفاضل مقدار واقعی و مقداراندازه گیری شده کمیت"
گفته میشوداین تعریف در مورد خطاهای تصادفی به خطای معیار و در مورد خطاهای تدریجی به قدر مطلق
تفاضل اطلاق میشود.ولی اين خطا در بیشتر مواقع نمیتواند به تنهایی دقت اندازه گیری را بیان نماید از این رو
برای بیان دقت از خطای نسبی استفاده ميشود. خارج قسمت خطا بر مقدار کمیت را خطای نسبی مینامند:
5
خطای نسبی میزان دقت در عملیات اندانه گیری را معین میکند. برای مثال یک خطای ۵ سانتی|متری رزوی یکت
فاصله ۵ متری زیاد است ملی روی یک فاصله ۵۰۰ متری نشان دهنده دقت زیاد میباشد.
5
2 3
7100 5۳100
مرا کب
eet 3 4 900 20100
ee إنمارة كيرئ را حملوم كديمة
fe
صفحه 49:
نظزیه خطاها
مثال: مطلوبست محاسبه خطاهای معیارف ماکزیمم ومتوسط حسابی برای طولی که ۱۰ مرتبه انداژه
اا عامبل از آن بشرح زیر است - ضمتا اندازه هابی كه بايد از فهرست انذازه
aes دض ig زا دز مشخص کنید؟
L1=251.45 2= 251.46 L3= 251.47 L4=251.44 L5=
251.44
L6= 251.51 L7=251.48 L8=251.44 1L9= 251.48
هه مد و دفة. 96253 1 از
0.026 % 0.044
0.026 =+0.014
| Rue
90.024 عتوع رح و
2.5*0.024=0.060= 2.55= بر
Eval =0.02
10 =55
صفحه 50:
نظزیه خطاها
مغال:گزابا یک زاویه یاب بتوان زاویه ای را با خطای ۳۰ثانیه اندازه گیری کنیم چنانچه اندازه یک
لل متانکین ,۲ برااندازه گیری با آن بدست آوریم چه خطایی خواهیم داشت؟
N 1 1
"15+= > انز بلاج
15 71 *0 3+ مد
مثال: اكر با يك تئودوليتى كه خطاى اندازهكيرى زاويه آن ٠١ ثانيه است زاويه اى را با خطای ۵
ثائیه بخواهیم اندازه گیری کنیم چند بار باید عملیات تکرار شود؟
صفحه 51:
نظزیه خطاها
فلس افتی پرابر ۵+۰۰ متر را با یک نوار فلزی ۵۰ متری که خطای متوسط هر دهنه آن برایز
0+
nee و اندازه گیری کنیم برای دستیابی به دقت ۱۱۵۰۰۰۰ این مسافت تابینه یا
1 0 باید اندازه گیری کنیم؟
ail M1 | ey Oa
50000 50061000
100_ مه و
< 4 < تست =40mm
2/۵2
2۷ <500 050-0
۵ ی ROOT ao
M M
صفحه 52:
نظزیه خطاها
مخاشبه خطای معیار در اندازه گیریهای غیر مستقیم :
فرض میکنیم کمیتی مثل ۸۸ از طریق اندازه گیری از چند کمیت دیگر که مقادیرشان او لو 2
ابطه ای پصورت 2 A=F(x
بدست آمده باشد. با یک سری محاسبات ریاضی و در صورتیکه بر ۵ مرو © م © بترتیب
خطای معیار کمیتهای 9X /ا و 2 باشند داریم:
7 OF. a1 OF, 2 0۳ 2
۵ <|))-*9 eid. Fil
/ 1 درو ار 0.)
10 ج دير جير دو
ی
۱ 452 52+ 62[ = ,6
ی تفا عق =x
+ ۵ و
صفحه 53:
نظزیه خطاها
خطای حاصلضرب مر مرتن
:ع + رع رع )| 0< ۵ )+( 2۵ )+ #2۵۳
2 7 *[ل
خطای خارج قسمت : p=xly
[Lj 87 ردق
WAIN Tz) و
مثال: مطلوبست محاسبه خطای اندازه گیری یک مسافتِ ۴۵۰ متری که با یک نوار فلزی +8 متري
اندازه گیری شده است در صورتی که خطای متوسط هر دهانه ۲ مبلیمتر باشد؟
2 + جر عو
=6Vn ,6 معا 02407402[ =
50-9 450
=6mm 2*/9= 6
صفحه 54:
نظزیه خطاها
رودن ييل cll مساحت مستطیلی که طول و عرض آن به ترتبب ۱۲۰ مترو با
وخطای معیار آنها بترتیب ۲ و ۱ سانتیمتر است؟ <۸
3, =F 5) + OO, =a خر + Cd?
x Yi
/ 0032 0012
6, =9606 120 +05 =2.68n7
مثال: فاصله افقی و اختلاف ارتفاع بین دو By A abit به ترتیب ۱۵۰ و ۱۲ متر است هرگاه خطای
معیار فاصله افقی ۲۰ سانتیمتر وخطای معیار اختلاف ارتفاع ۵ سانتیمتر باشد خطای شیب ۸۵9
1 ١
يلت ؟ ee
2/150-0.08-6 1< ادم
Cxp4 Cup =0.08*, (02 . 0%? -0.000354.003% < ر5
12 15 ل x
صفحه 55:
نظزیه خطاها
پرای تهیه یک نقشه توپو گرافی به مقیاس ۱/۵۰۰۰ در صورتیکه خطای ترسیم ۰۰۲ میلیمتر باشد.
حباکثرٍ خطای قابل قبول در اندازهگیریهی طول در صحرا چند متر است؟
۲۰ دای ملق یک اندازه گیری ۵ سانتی متر و میانگین حسابی کمیت ۵۵۰ متو مدي ديق نيلم
چه مقدار است؟
کر آنذازه گیری یک مسافت ۲۵۰ متری با نوار فلزی ۲۰ متری چند مرتبه لندازه گیری را,باید اتکرار
۰ و خطای قرلئت هر طرف ثوار/۸ سانتیمتر با؟
کرد در صورتیکه دقت نسبی مورد نظر
زاكر ايلاد رمینی که به شکل مستطپل اسبت اعداد زیر پیت ده بل
4S
اگر اندازه گیری طول زمین با خطای 5 217 و اندازه گيري عرض آن با خطاي
tL als Cm 3 خطواننایه گسریم حیط و مساحتیمینرا تلعیبرک ند ۱ ۱ 2245680
مر 952 1- و
صفحه 56:
۱ eS anes ie ieed
some reir ey Trem)
Com er OA CRC ary Re ea ل را
متر وادهاى ديكرى نظير يارد - فوت - اينج وغير
روشهای اندازه گیری طول:
a) ۱
روشهای مستقیم
روشهاى غير مستقيم ( استفاده از دستكاههاى ابتيكى)
روشهاى استفاده از دستكاهاى الكترونيكى والكترو ابتيكى
صفحه 57:
۱ ete N CD rasD)
در دستگاهای مختصاتی( دکارتی يا قطبی):
روبط مثلثاتى:
0
nB
دوضلع و زاویه بینشان معلوم :
صفحه 58:
- دقت اندازه کیری
1- بستکی به تجربه شخص دارد.
1
- دقت روش براى اغراد عادى كم Zo ayes و اغراد با تجربه سل
بيستكى به شرايط محيطى دارد.
she زمین خاهموار
صفحه 59:
CEE TINUE Seen ees ENE]
و و و
01100
انواع مترهاى نوارى:
1- فلزى 2- يارجه اى 3- غايبر كلاس 4 آلياؤانوار
آلیاژ انوار آليلأى است [١ نيكل و فولاد ته ضريب انبساط اين متر تمتر از مترهای دیکر است؛
دقت نسبی اندازه گیری با این وسایل بین ۱/۱۰۰۰ تا ۱/۵۰۰۰ است (دقت ۱۰۰۰ در صورتی عملی
میشود که تاثیر کشش و اختلاف دما در اندازه گیری ها مد نظر قرار گرد)
eee و ار ری سس
صفحه 60:
تجهیزات یک اکیپ
1- متر نواری Tape 2- مقداری ژالن Range Pole
شاهول 4 شمته و تراز و یا
بين های مترکشی Taping Pin
6- قلاب مخصوص گرفتن متر
8- دماسنع
صفحه 61:
1- مسیر مترکشی مشفص شود یعنی طول ۸8 را به قطعاتی
A
کوهکتر از مداکثر طول متر تقسیم می کنیم فاصله نقاط میانی باید طوری مشخص شود که
همکی روی امتداد اه قرار داشته باشد.
Job هر قطعه اندازه گیری و یادداشت می شود.
طول قطعات با هم جمع می شود تا طول ۸ بدست اید.
tar Rt poe el ew Iapeoeny در
گذاری) نمود وسپس اندازه گیری را انجام داد.
صفحه 62:
ژالونها بصورت چشمی و یا با منشور بین دو نقطه مورد نظر در یک راستا فرار میکیرند وسیس هت کی
بصورت صحیح بین ژالونها انجام ميشود.
در ا ل
مترکشی افقی ( اندازه گیری طول افقی)
متر کشی در امتداد شیبدار ( اندازه گیری طول مایل]
صفحه 63:
روشهاى غير مستقيم ( استفاده از دستكاههاى ايتيكى)
در اين روشها با ارسال امواج الکتروماگنتیک و انعکاس انها از ر
وبركشت امواج يا اختلاف فاز امواج فاصله را محاسبه ميكنند.
دقت لندازه گیری اين روش از سایر روشها ی مستقیم و غیر مستفیم
ل ات الا ا ل ل 0
bee Pe] ا ا ا Bee Juste
ae ee ene ea ene اد
صفحه 64:
بطور کلی خطاهایی که در عملیات متر کشی ایجاد میشوا
is}
گاهی ممکن ات از
زير ممكن است بو
ge
7 ieee
نصحیح کالیبراسیون :
اگر طول واقعی متر بلندتر از طول اسمی آن باشد فاصله خوانده شده
تصحیحی که باید وارد گرده مکت اد
nF es ee OP ed ا 0 تا
وتصحیح منفی است
صفحه 65:
مشب با
لدع
رل
صفحه 66:
تصحیحات مترکشی:
خطاى ناشى از افقى نبودن مسير:
نصحیح شیب (تصحیح تبد بل به اقق) a
ee 1
ار ۱ م اا ا ا الالال 000
معیر ee
اندازه كيرى
طول اندازه گیری شده
طول افقی
اختلاف ارتفاع
صفحه 67:
۷ ۸<2
اگر زاویه شیب معلوم باشد: ۷ (]
اكر اختلاف ارتفاع بين ابتدا وانتها معلوم باشد؛
كر شيب زمين ( 1 : ١ ) معلوم باشد:
صفحه 68:
لا خطای ناشی از انحراف
111
را ree OC OO
0 ا eee eCard
تصحیح اثر خارج امتدادی:
Lc!
a
۱ ce a Oe ا Raced
بجای خط مستقیم شکل قوس پیدا میکند در این حالت باید اختلاف طول قوس و وتر را تعیین کرد
صفحه 69:
lpi yd [RS ibs ,
eevee ار
شود به مقادیری که از طریق اندازه گیری بدست میأًید باید
ال 0
تصحيح شنت ( 15010
|
وزن قسمت بكار برده شده (©6))
نيروى كشش بكاررفته ( 169 )
14 رب تقد
ارتفاع يا سهم كمان
صفحه 70:
تنصحيحات متركشى:
خطا در اثر نيروى كشش متر:
ee see
کشیده شود باعث ایجاد خطا د اندازه گیری میگره
کشسانی آن یا می یابد.
تصحیح ائر تغيي ركشش :
نيروى كشش وارد شده به مقر
نیروی ole
مساحت مقطع عرضی
خر ۱۳
طول اسمی تور
صفحه 71:
تنصحيحات متركشى:
م ل
این خطا از نوع خطاهای سیستماتیک بوده که گاهی زیاد و
۱
پر ریت را مس رت اب
نصحیح اثر تغییر دما :
تصحيح براى مقدار اندا
53-000
ضریب انبساط طولی
PEE
Fee. ES
صفحه 72:
تصحیحات مترکشی:
تا خطای انتقال انداز
از روى زمين به نقشه
es ke ee pe ا ا 770 اا ا
روى زمين بر روى سطح مبنا تصوير شوند بنابراين بايد در فواصل اندازه كيرى شذه برروى (َاليل
ee
مسافت اندازه گیری شده
طول تصوير 1110 برسطح ژئوئید
a ا ات ا 1
تصحیح تبدیل به سطح متوسط دریا
صفحه 73:
تصحیحاتی که ذکر شد در صورت وارد نشدن در اندازه گیریها بصورت ۰
ی
۱
Rone eat prem s\eu lec ses} ار
0
Prev cee Ce pears UI Recs Car
كه مقدار عددى خطا اعم از سيستماتيك
ترسیمی ( ۰.۱ تا ۰.۲ میلیمتر) کوچکتر با
اگر خطای اندازه گیری 6 و مقیاس نقشه 5 باشد حداکثر خطای مجا
بدست میآید
foal es SPU SESE ge peg ea AY Poem Pe
صفحه 74:
مقال ۱ :
مثال ۲:
صفحه 75:
مقال ۳ : اگر شیب زمین صددرصد باشد EE
28
L
100 _
~ 100
tage =1> a =45
0620 1
ا م ااام 090ل ااا ا ال
Cea eee er eal ا الل اران
صفحه 76:
ca glee
Ee a)
SS eee ل ا
Tz _ 30*(67- 50 _
él =
1=30+ .0022=300022
بطوریکه ملاحظه میشود مقدار تصحیح ناچیز است و در اندازه گیریهای معمولی میتوان از
مثالء: د
Une pee ل و
1 ۳ ل ل Ree
بطوريكه ملاحظه ميشود مقدار تصحيح ناجيز است و در اندازه كيريهاى معمولى میتوان از آن چشم پوشید و عمل
امتداد گذاری را با چشم انجام داد ولی در کارهای دقیق باید از دوربین نقشه برداری استفاد» کرد.
صفحه 77:
تين مما
دقنو
مويه ون 3992-59 مو و جح وى
50 5004
=0.14n *° —=——2002=
50 58
L, =1,+ C,
0249 0 024-3 2300۴ موی
Loo0 =200+ 0.16=2001 422
S=30024* 20016=6009@4n?
a:
A=AG
A =300 2002004; =6009@4
صفحه 78:
o—-115107
61 =L,)- L, =200 20005=- 0.05m
61 =a.LAt= -0.05=115107*20005*At=>
At=- 2173
: ٩ مقال
él =a.L(t- مه چا - 0.0031 15۳107*50*)6- 20 << ۶2
fi 49997 وى 0 61 9963
50
صفحه 79:
1 سح ۱ anes eee)
۱۳۳۱ ۱۲ عملیات اندازه گیری با نیروی کی
50*002 1
c=
-C - 2) =0.06&
24 1
L=50+ 0.068=50068n
صفحه 80:
a
~ 2*300-
Dzc =300- .007=299993n
Dc =22.658+ 299993=526573n
=- 0.00%
صفحه 81:
ae en ee بت
ire toe ere و
و2 8ب 00
025 ۳
1 erg =" و2 -- 0
د 02502
0.003n - موس - صبه
__ 0.057 -0.02( ._
22 0.00 0 ح وو
72 - 0.001 +3 0.00 خ1 0.00) - 9 1 ج0 4 ج0 3) ح .ل
صفحه 82:
صفحه 83:
0.01 _
0.
50
00- مرو < 6
e= ee =+200nnr +0.
/1000
ea Renae ی سح
صفحه 84:
Fee oar ee SL فاصله ذو تقطه 4 و :
وعدد ۴۶ قرائت شده است اگر متر با نیروی کشش ۱۰ لو
گرم باشد طول حقیقی ۸۸8 را معین کنید؟(45.992۳.
در صورتیکه اندازه گیری طول در سطح شیبدار با دقه
از تصحیح تبدیل به افق صرفنظر نمود؟(۸۳)
ca CS aati ead
PR bar ORC aS OSE een ase eAe rao
كيلوكرم كشيدة ٠١ سانتى كراد باشد و موقع قرائت نوار با نيروى كشش
نوار ۱ کیلو گرم و درجه حرارت استاندارد نوار ۲۰ درجه سانتی گرا
52 Fs ST a) eee] ع ا ا ARTY
صفحه 85:
برای اندازه گیری یک امتداد نشانه گذاری
واحد طول ۱۵ گرم و مقطع ۰۶
نيروى كشش 04 را
۰ متر اول در سطح شيبدار ٠ درصدى و درجه حرارت مه
و
و
کوتاهتر باشد طول واقعی امتداد را مشخ
صفحه 86:
فاصله بین دو نقطه در روی نقشه ای با مقیاس ۱/۵۰۰ برابر است پا
٠.5 ميليمتر در نظر كرفته شود فاصله بين دو نقطه در روى (1ل
t) خ)اعطط - 6
وف تاسلج
SE eee nero ed
در روابط زیر 1 و 5 معرف چه پاامترهایی هستند؟
رابطه تصحیح اثر حرارتی در عملیات مترکشی
صفحه 87:
مساحی:
Se ا Pane eee ere one ce ees Wate ey
ca re) eee ed ate Lo)
لوازم موزد نياز در مساحى:
ژالون
شاغول ( شاغول ساده - شاغول نوری)
مترهای نواری
گونیای مساحی(گونیای مساحی وسیله ایست که با کمک آن میتوان - زوایای ۴۵ و ٩۰ درجه را روی
زمين تعيين كرد - امتداد يك خط را مشخص نمود -از نقطه اى خارج يك خط عمودى بر آن
Bi ا ا ا ۱
ضلعى يا استوانه ميباشد كه روى آن شكافهاييكه دوبه دو رو بروى هم قرار دارند تشكيل شده است)
شیب سنج
قطب نما
لانیمتر( دستگاهی است که بوسیله آن مساحت روی نقشه را محاسبه نمود)
صفحه 88:
(a
(Ju
Pee) ee
a
البله مكعب مستطيل
AB ua bbls
sons
كرنياى شكاف در متشورى .. le از كوثياى شسكف داو
صفحه 89:
مباحثی از مساحی:
7 اخراج عمود بر یک امتداد:
1 Oy ary Ru ir oooeds Barr ا ke]
باشد) از دو طرف نقطه 1 جدا كرده بطورى كه دوياره خط مساوى 1ل0!, 11! ايجاد مى شوند آنكاه
IV ل ا ا ا ل ل ار Fp]
در نقطه مانند 63 همدیگر را قطع می کنند حال اگر از نقطه ۲ به نقطه 3) وصل گردد این خط
عمود بر خط ممتد می باشد.
psn eel ۱ لا
به اضلاع مضربی از ۲ و ۲و ۵ اجاد میکنیم)
صفحه 90:
وارد کردن عمود بر یک امتداد از نقطه ای خارج از آن:
نقطه صفر متر را بر روی نقطه *] قرار داده متر را باز کرده تا خط هادی را قطع کند و از آن عبور کند.
اصولا متر ۰.۵ الی ۱ متر از خط هادی می گذرد (بهتر است به عدد رند برسد) این عدد را -أ فرض
PSN Mee Wa [Pel nee poeen pero ا |
ا ا Tere ane Le rr yore Un Glee rca
نامیم حال اگر خطی از *] به 5 وصل کنیم این خط عمود خواهد بود
صفحه 91:
هردو عمل فوق را بوسيله كونياى مساحى ميتوان بشرح زير انجام داد:
ree ree) ا ا ا لك
را به وسيله تراز نبشى عمود بر زمين تنظيم كرده آنكاه شاقول را برداشته نخ آنرا به انتهاى كونياى
oea gery pes ey ا ل Fe eo een Fe
ا cae VN nRN eyo Ser Ce CN AUS ل ل 0
باشد آنكاه نقطه اى كه شاقول به ما نشان ميدهد نشانكر اين مى باشد كه آن نقطه »عمود بر دو ؤالن
Ue ead Buel eee ا RSE
صفحه 92:
۱ eI Coa peecn Pear Wr Orr ern ( ©) PPC eNa NE eno
FOIE C Ores evr sagt Hi Were np cr eeemrIT a UK ( ©) We FIFRA rte
دهم فرص مبکنم متری که ما در اختیار داريم حداکتر ۲۰ مثر میباشت بابراين ژالن سوم (ظ) را
Roma Seon ae EBC Foun Par Oe Fer EL epee ST CaS
ا ا م SoC =) me ale en SoC KCI
0 Ren wpge PE wr cay Rec ir ec Rca Fen ( ©) FES PN“)
ژالن وسط (8) را با گچ مشخص کرده تا ژالن اول () در آن مکان قرار گیرد و عملیات تکرار
صفحه 93:
اكر مائع قابل دور ز
صفحه 94:
Res RS ene cr cee]
CFE~FED= FC =
CE CD
صفحه 95:
2 اندازه گیری زاویه بوسیله متر:
می توان با استقاده از دو رابطه زیر آن را انجام داد:
8 - 8 + [#۶ - 2 6
_y _AB
Sint, =o
براى استفاده از رابطة اول به صورت زير عمل عى كديم
ee) ا ا ل ا ا 7
از رابطه استفاده می کنیم.
صفحه 96:
Boe er ies
برای استفاده از رابطه دوم به صورت زیر عمل می کنیم:
1 server ا ا و ا
3 لك
ال 0ت Es
صفحه 97:
۷
مصنوعی و تعیین روش کار و انتخاب رئوس برداشت نجام ميشود.
ل انتقال عوارض با حدود یک زمین با مقیاس کوچکتر بر روی صفحه ر برداشت
ات زر دی
صفحه 98:
۱
000 EE (tpt cog rere ele
et owe este)
eee Sie ene ele
RSS Perse eee te cel cers Bras ا ES i nr eae
۱
بر براى مناطق كم وسعت استفاده ميشوم.
ا ۱
ال ا ال |
صفحه 99:
۱ OL ete ees
مبنا استفاده ميكديد
در انتخاب خط هادی با مینا بایستی مطالب زیر رعایت شود:
6 طول ان با دفت زیاه اندازه گیری شود وحنی المکان به حدود و عوارتر
زمین نزدیک باشد
حتی المکان در منطقه مسطح انتخاب شود و در امتداد بلندترین بعد منطقه مورد نظر باشد.
در صورتيكه منطقه وسعت نسبتا زيادي داشته باشد بهتر ات خط هادي را در وسط منطقه انتخا
كرد
صفحه 100:
۱ OL ete ees
مبنا استفاده ميكديد
در انتخاب خط هادی با مینا بایستی مطالب زیر رعایت شود:
6 طول ان با دفت زیاه اندازه گیری شود وحنی المکان به حدود و عوارتر
زمین نزدیک باشد
حتی المکان در منطقه مسطح انتخاب شود و در امتداد بلندترین بعد منطقه مورد نظر باشد.
در صورتيكه منطقه وسعت نسبتا زيادي داشته باشد بهتر ات خط هادي را در وسط منطقه انتخا
كرد
صفحه 101:
صفحه 102:
۱ Femme LC Ke Pon ean
صفحه 103:
ese dad
تعیین اختلاف ارتفاع نقاط نسبت بهم را ترازيابى ويا نيولمان ميكويند.
یادآوری:
Beg eae FEY ear canes NE Soran Ser Keo ee Pepe CO ee
ا ا م Cape Pe tees NO peg
دریاهای آزاد.
۱ per
1 eee ا ere
سطح ما : سطح ترازیست که ارتفاع هر نقطه نسبت به سطح آن سنجیده میشود.
و رز
Om ep ear Sear Caton Pen Sr eae Pea eon Cesar IE)
RCLESH | ener
(1215) eee Reese v
(Cats) Une cea Remo ee 2
(aA) eee er
صفحه 104:
ل
ا 00000
ترازيابى با فشار سنجی ( بارومتریک)
ترازیابی غیر مستقیم ( مثلثاتی)
ترازيابى مستقيم (هندسى)
2
ا
میشود اساس این روش بر ا ل ا اا لل ل از روی فشار هوا و درجه
حرارت و میزان رطوبت موجود در دونقطه لستوار است و در حالت معمولی از رابطه زیر استفاده میشود:
بر
فشار نقطه
ارتفاع نقطه
صفحه 105:
لا ترازيابى مستقيم يا هندسى:
دراين قسمت روشهاى مختلف ۳ مستقيم و اصول ومفاهيم ان ah سر
ee 0
* ترازيابى توسط شيلدك تراز
* ترازیابی با شاقول
ترازيابى بدون دوربين و با شاخص
" ترازیابی پوسیله شیب سنج
* ترازيابى بوسيله شمشه و تراز بنايى
ترازيابى با دوربين و با شاخص
صفحه 106:
"۲ انواع ترا ز باب
ترازيايها برحسب دقت و ساختمانشان تقسيم يندى ميخوند
ora) دا ات وا تا
سهدسته تم مشود
eens ae
ener
۱
خطای متوسط | حساسیت | حساسیت تراز | قطر عدسی
درا کیلومتر | _تراز کروی | _استوانه ای at
۵تا ۱۰ دق ۰ ۶ تا ۲۵ برابر
| ل لكا
۸ ۱۲ دق : بم 58721 براير
۸ تا ۱۲دق 3 .م ۲۰تا ۴۳ برابر
صفحه 107:
9
ا انواع ترازياب
RTE ae OD ا 6ت
(سوکیا) نام برد.
Bt pees are PI Pe العف لان ال اك
ترازیابهای ۰۳1 ۰۱۷/1 13 از نوع ترازیابهای دقیق هستند.
Pee epee oe ort
Se ei Se ا a
0 eS cco cco elon aa
کنترل نمود
قنطیمات داتمی : ایجاد وضعیت محورهای دستگاه نسبت بهم که توسط کارخانه انجام میشود و در
اثر کار زیاد یا ضربه خوردن بهم بخورد.
صفحه 108:
* تنظیمات موقتی:
Brey Ree ec]
استثرار: یعنی قرار دادن دوربین روی سه پایه مربوطه و مستقر کردن آن روی نقطه مور
در استقرار دوربین بایستی نکات زیر رعایت شود:
حتی المقدور دوربین در وسط دو نقطه ای باشد که میخواهیم اختلاف ارتفاعشان را تعیین کنیم.
بلندی سه پایه متداسب با قد عامل باشد
تا
۳ تراز کردن دستگاه: ز نظر تراز کروی و استوانه ای( درصورتیکه ترز اتوانه ای هم داشته باشد)
۱ TOSS Dee ern La tee een meee
وهجنين روشن كردن تارهاى رتيكول
صفحه 109:
۳
SE Senet oe no eee by eyes soe ernyet ity
Ce eee CBR Benes) ee gta acne IS) ace Any ac)
بر محور دیدگانی عمود میباشد. ایجادر این وضعیتها توسط کارخانه انجام میشود ولی ممکن است در
اثر عواملی بهم بخورد ( وضعیت محورها نسبت بهم از حالت تعادل خارج شود) در این مرحله تا
جائیکه مربوط به عامل است باید در رفع این اشکالات چه از نظر محاسباتی و یا عملی و یا تنظیم
55
ار
ار
تنظيم محور كليماسيون
كه در بخشهاى بعدى توضيح داده خواهند شد.
صفحه 110:
0
230
oe ا 0
SE Ses ee ee ese
شاخصهای مستقر در نقاط مذکور با روابط و فرضیات زیر
5 57
وك ل 0 رن
Dy قرائت شاخص مستقر در 8 ( قرائث جلو 55)
FT او
صفحه 111:
۵ اصول ترازیابی:
یعنی اختلاف ارتفاع بین دو نقطه برابر با تفاضل قرائتهای عقب
از روابط و شکل میتوان دریافت که هرگاه مقدار عددی قرائت
1 coc rer ion iT etas kerr ied
نقطه ۸٩ بالاتر است و درصورت عکس نقطه 8 نسبت به ۸ پایین تر است.
صفحه 112:
۱ Fe IEA ا م ا ل ا ag
است جنانجه ارتفاع نقطه لل برابر ١817 باشد ارتفاع نقطه 8 را بدست آوريد؟
AHy,=BS- F.S=0215 251 1۳- 2290607۳-0
h, =h,+ MH =135 B2- 2.296=134924n
HI=h,+ BS=135B2+ 0.215135535n
hb, =HI- F.S=135535 2.511-134924n
صفحه 113:
02101110000
2 a eNOS Ns Reece ae ed ees elas a
ويا از اين دوشيوه انجام ميشود
ا eee Sa لل aD
بیشتر است نمیتوان با یکبار ایستگاه گذاری ترازیابی کرد در اینصورت از ایستگاههای
بیشتری برای استقرار دوربین استفاده ميشود.
صفحه 114:
AH=H,,- H,=BS- FS
AH =Hy- Hy =BS,- FS,
AH= y =BS,- جمع قرانتهای جلو را از جمع قرائتهای عقب کم کنیم. ی
براى محاسبه اختلاف ارتفاع بين دو نقطه فوق لازم است
ا ا ل لت 0 5 AH=H,- Hp=BS,-
جدولی به شکل زیر استفاده میشود:
صفحه 115:
نقطه اصلی ٩ و 9 از طریق نقاط کمکی ) و تا و ع] ترازیابی انجام شده
or ae 5 ع نقطه ل برابر ٠
۳5 كع
4 3.658 1.868 2.594 عقب
45 2.753 3.640 1.890
سربالایی . سرازیری
1000.0
60 2594 =A
tee 0.704 1.890 1.868 C
1.772
998.93
و 3.658 3.640 وووم 5
ا 0 م 853 6606
صفحه 116:
0 Boe T PPC Sears of boon | Oe TON TSS CMS
Hy =H, + BS=H, + F.S PRR ل Ret ee Ber
بدست مياوريم و سيس از رابطه رتفاع نقاط مجول را محاسبه
1000.0 9
00 4
1000.7 7
04 2
998.93 9
2 0
999.83 5
8 1
998.90
۳3
1.845 B
صفحه 117:
در بعضى از عمليات با
يك ايستكاه كذارى ميتوان به جندين نقطما
مجهول نشانه روی کرد واختلاف ارتفاع انها
را نسبت به نقطه معلوم بدست آورد.
در این روش هر جفت قرائتی که روی دو نقطه متوالی انجام میشود به ترتیب به منزله قرائت
عقب و قرائت جلو بحساب میایند لیکن در موقع تنظیم جدول برای جلوگیری از اشتباهات
احتمالی به نقاط میانی در ستون جدید وارد ميشوند.
صفحه 118:
۲ 2 s\n >
2.005
2.810
2.112
1.100
1.613
1.613 2.005
-0.805
+0.698
+1.012
-0.513
+0.392
1750
1749.195
1749.893
1750.905
1750.39
2
صفحه 119:
1752.005
1752.005
1752.005
1752.005
1750
1749.195
1749.893
1750.905
1750.39
2
صفحه 120:
3 این شیوه ترکیبی از دو شیوه قبلی است . دراین روش اولین قرائت هر ایستگاه
ee eae eae Ree Sad a ee ۱
ميانى ثبت ميشود. از ينروش براى ترازيابيهاى با دقت متوسط مانند تهيه نيمرخهاى طولى
ال ۱
* چهت كنترل محاسبات ميتوان از رابطه
00007
Ayes nye Acie nee ery
Rie re act mene a ela ReGen ot ec apeed
0 PEE Oe ESO Pe SE Ena Ese eg RSD Oe a
ey
صفحه 121:
صفحه 122:
M1
NouwWRhWRNPFB
S
S
4
2.204
3.115
1.150
RARO
1.810
2.380
3.263
3.387
1.435
1.307
1.793
1.905
2.906
2.354
عم 1 2
0.394
-0.570
0.475
-0.148
-0.124
0.481
-0.285
0.128
-0.486
-0.561
ROR:
1749.500
1749.894
1749.324
1749.799
1749.651
1749.527
1750.008
1749.723
1749.851
1749.365
1748.80
4
صفحه 123:
3
1751.704
1751.704
1751.704
1752.914
1752.914
1752.914
1751.158
1751.158
1751.158
1751.158
1
2
A
3
4
B
5
6
7
2.354
5
S
M
1749.500
1749.894
1749.324
1749.799
1749.651
1749.527
1750.008
1749.723
1749.851
1749.365
1748.80
4
TASS و
صفحه 124:
ارنوازیابی نیز ماد سایراننازه گیربهلي نقشه برداری سه سل
Denes Fo ا ۱
لاب دس :شامل میزان نبودن تراز دستگاه افقی نشدن محور دیدگانی پس از تنظیم.
تراز صحيح نبودن طول شاخص ويا درجه بندى آن؛ نا+ايدار بودن سه يايه و..
: شامل کویت زمین . انکسار نور در هوا , تشعشع خورشید » وزش باد وتید
Fee Te eae OnE RUE Cn NCS ce ol he es
شاخص, ازبین نرفتن کامل بلرالاكس و خطا در قرائت شاخص.
ا هملنطور که در بخش تنظیمات دائمی دوربین اشاره شد دو نوع تنظیم
( تنظیم محور لوله تاز - تنظیم دیدگانی (کلیماسیون )) تا خطاهای دستگاهی کاهش يابند
a ee eS eS ee aero ۱
Pee eer eae
صفحه 125:
۱ lh Oy eae rT cae ١>
sogeiledlS ygrce yp Amwde jyoee G29 Gebate Getmew lb 9 UgsledS jyrce bil 5 aly
خطایی ایجاد میکند که آنرا خطای کلیماسیون میگویند. بایستی تنظیم بودن محور
1 CRO ya need Ree as Neyer coed
از کار روزانه بیکی از دو طریق زیر کنترل نمود:
ces ا ا ل ل ل ا
ce ego ag ا ل 0
ty eC ae ا ا ل ارك
ا comm ا ال ل 4
۱
ene reece a
صفحه 126:
۱ ean re Cea
مثل 6 میسازه که به آن زاویه کلیماسیون مبگربندر
بطوریکه در شکل دیده میشود در صورت
وجود خطای کیماسیون بجای قرائت 8 در
روی شاخص 8" قرائت میشود در نتیجه:
ر مشابه براى 8 داريم
در نتيجه:
صفحه 127:
صفحه 128:
۱ ieee dp Ree ل eee IE Copy TIONS 1
۷ cae Pe no COV er THES ل ey
Ci eye ye Ce) ل ar FP re vee eae ROMS PU TEE
مفروض را ازین سطح مقایسه تعیین و به عنوان اختلاف ارتفاع معرفی میکنیم.
صفحه 129:
۶ خطای طبیعی:
۰
هنگامیکه شعاع نوری از میان طبقات مختلف جو عبور میکند به علت 7
۱
: رف
شاهده نسبت به موقعیت حقيقي
می اید و درنتیجه این تغییر شکل شبی مورد
1
در شرایط جوی معمولی مقدار عددی تصحیح انکسار در حدود ۱/۷ تصحیح کرویت و در جهت
مخالف آن است
0
در رابطه فوق ] برحسب کیلومتر است
صفحه 130:
با توجه به اثر كرويت و انكسار ميتوان نتيجه كرفت كه براى دخالت دادن اثر كرويت و انكسار
نور لازم است که برآیند اثر کروبت و انکسار هر نقطه از قرائت شاخص مربوط به آ
ese ee nr od ا ل ل I ا لت
و انکسار را به ترتيب .2 © و 8 © بناميم داريم
ot) eel ce) ا ا ا ا كك
وشاخص درقراولروی عقب وجلو مساوی باشد کرویت زمین و انکسار در ترازیابی مستقیم
خطایی ایجاد نمیکند.
در محاسبه کلیماسیون و همچنین درموقع تنظیم دستگاهها باید مورد فوق را در نظرگرفت.
در رابطه زاويه كليماسيون جنانجه صورت ومخرج كسر هم علامت باشند زاويه كليماسيون
شیب مثبت) و در غیر اینصورت منفی است.
صفحه 131:
EI ری ۱ را تا رورس ی
تصدفی , کنترل عملیات در ترازیابی مستقیم ضروری است . روشهای کنترلی را درترازیلبی
Cen SB oe cee) ا ا
۴ کنترل دره رایستگاه : اين کنترلها به کرح زیر
020202220000000 (ماننئد تعيين خطاى كليماسيون ) عمل ميشود جنانجه نتايج
يدست آمده در حد قابل قبول بلشد متوسط انها را يسنوان اختلاف ارتفاع نقطة منظور ميكنيم در
0
Cee yr ا
yey eg ا
۲ i a
صفحه 132:
او و سر ی
له ار (et
زا
زر
۳
در اينصورت علاوه بر كنترل قرائتها با محاسبه ميانكين سه قرائت ميتوان در تعيين قرائت تار وسط
دقت بیشتری را بکار برد
علاوه بر این میتوان در هر ایستگاه فاصله ترازیاب تا ایستگاه شاخص را بکمک رابطه زیر تعیین کرد
و ازین روش با تعیین فاصله دهانه های عقب وجلو تعادلی ایجاد کرد تا اثر خطای کویت وانکسار
ES oe av eee)
صفحه 133:
ene این کنترلها به شرح زیر
ای . را 20
ی
وبركشت از ايستكاههاى متفاوت براى استقرار دستكاهو شاخص استفاده ميشود دو اختلاف
را ره تا ار ات
lee (ho) و و
جریان کار است.
خطای بست ترازیابی:
چنانکه خطای لا بوده و
aI 3 را را
سرشکن میشود) ودرغیر اینصورت عملیات باید تکرار شود.
صفحه 134:
اپ a Me lec
که بین دو بنج مارک ۴ و م۵ با ارتفاع معلوم قرار گرفته اند میتوان کار ترازیبی را از نقطه معلوم
eae eS: a oe Teese SMe Oly ones is
بدست مى ايد ( واقعى و محاسباتى) كه تفاضل اين دو مقدار خطاى بست ترازيانى است. 2
ed |
عملیاتی در جریان کار است.
اختلاف ارتفاع محاسباتی :
اختلاف ارتفاع واقعی :
با
روش حالت خاصى از روش قبل است.
صفحه 135:
eo] .. اسر ی ی ار
Eee ا ا nace
دیانت خواه : ترازیابی درجه یک
ترازیابی درجه دو
ای درب
سر
شمس نویخت: ترازیابی درجه یک ودو
ترازیابی درجه سه
ترازیابی با دقت معمولی
ترازیابی با دقت تقریبی
| Rs MO, eat Ee
صفحه 136:
coon nC APS cee cea ce سس سس
ار ECA
میتوان وارد کرد:
1
۱
1
ایستگاههاست).
hy ees ca pple Ig els aS LU dy LG als els Jw ov ره
شود که در آن 8 شماره ایستگاه ترازیاب است
صفحه 137:
ااا رز
۱
0 eee en 7 ee Re
قرائت را کنید؟ AB - AB
رانت را مشخص كد dh=AB- AB
هکمی * 28-2۳
dh= AB - AB* Cosi =AB*(1- Cosi)
dh=AB* (2Sin(4))
صفحه 138:
ا oy een SMe SD eae وا
Snap Nabi AG Big lng Seat
محاسبه ارتناغ 8
محاسبه اختلاف ارتفاع 4 و 8
صفحه 139:
شکل زیر عملیات ترازیابی مربوط به یک پروه راهسازی میباشد در صورتیکه ارتفاع نقطه
yon لا را
انجام یافته را کنترل نمایید
صفحه 140:
101.17
101.17
101.17
99.37
99.37
99.37
100
100.22
98.848
99.216
98.135
95.91
98.17
صفحه 141:
ار ا 0 3200201
a DF 1
ا ا 02 رم
A
B
6
D
8
E
G
H
صفحه 142:
A
B
6
D
E
F
G
H
A
1650.000
1651.125
1651.335
1650.540
1648.682
1648.767
1649.191
1649.879
1650.000
صفحه 143:
یک ترازیابی باز مطابق جدول زیر بین نقاط ارتفاعی 81۷11 و 9۱۷12 انجام شده است
rey ee ee ا ا
تصحيح شده نقاط را محاسيه كنيد؟
9
5
A
B
8
D
E
E
G
9
-
S
صفحه 144:
1.245
3.270
3.470
2.465
1746.24
5
1748.03
0
1750.91
0
1752.24
2
0.000
-0.003
-0.003
-0.003
-0.006
-0.006
-0.009
1745.000
1744.866
1743.852
1744.757
1764.144
1747.434
1749.768
صفحه 145:
ا ا ان
۱
Rete ee I a a eee nena aie ee geo a Cer
باشد مطلوبست : ميزان خطاى كليماسيون - نسبت به تراز افقى خطاى كليماسيون جه حالتى
را خواهدداشت.
AB (A=1320 - B=2560) دستگاه در وسط
A (A=1140 - B=2390) ¢520 f+ 0 olKiwo
جواب: ۴-۱۰۶۱ ۲۵0
صفحه 146:
0 oie en age
قراردارد. 1577 و براى شاخص 8 در فاصله +18 مترى دستكاه 3748 است . اختلاف ارتفاع
ران vere ل hoe ee ay nao eer
498.137m , 1.863m- ul,>
صفحه 147:
خییت ری رت ی سس ره سر تاه ی مر بر وت
عملیات مشاهده و قرائت شده اند درصورتیکه ارتفاع تقطه ۸۸ برایر ۱۰۰ متر باشد مطلوه
جدول ترازیابی تنظیم » ارتفاع نقاط تعیینو صحت محاسبات کنترل شود.
eB eC ed ( میلیمتر باشد تحقیق کنید که آیا عملیات
EAN
ترازيابى قابل قبول است يا خير
ار