صفحه 1:
000
ید - “aie
صفحه 2:
معنی واژه ها
whl) نکات ۲
7 نکات ادبی
7 قالب شعر
معرفى سنايى غزنوى
7 معرفی فردوسی
کهحتوای درس
صفحه 3:
محتواى آمو
محتوای درس: این درس مانند تمام درس هاى آغازين کتاب های فارسی, مناجات(تحمیدیه) است. راز و نياز با خداوندى كه آرامش بخش دل ها و
كاركشاى همه مشكلات بندكانش است. فردوسى در اين شعر به عظمت و بزركى خداوند اشاره مى كند و مى كويد كه خداوند با جشم هاى مادى
.قابل ديدن نيست و انسان نمى تواند عظمت خداوند را سباس بكويد. در نتيجه خداوند فقط قابل ستايش و بندكى است
صفحه 4:
نویسندگان از
دیرباز» اغاز کتابشان
l با ذكر و ياد خدا و
شکر و سپاس wel
يخ ل a ای
صفحه 5:
معنی بیت: خدایا تو را ستایش می کنم زیرا تو پاک و خدای من هستی. جز به همان راه ( صراط
) که تو مرا راهنمایی کنی, نمی روم. ( جز به راهی که تو راهنمایم هستی, نمی روم )
مصراع دوم را می توان به دو شکل خواند: الف- جز به راهی که تو به من نشان می دهی, نمی
روم
ب- جز به راهی که تو راهنمای من هستی, نمی روم.
بنابراین ضمیره م » در دو قرائت نقش ۱. متممی ۲. مضاف الیه دارد.
ملک: پادشاه , صاحب ملک . ذكر: یاد کردن, بیان کردن. یادآوری
مُلک: سرزمین / مَلک: فرمانرواء پادشاه / ملک: خانه و زمین / مَلک: فرشته
صفحه 6:
ابوالمجد مجدود بن آدم متخلّص به سنایی شاعر و عارف
تزرگ 3 نامدار ایرانی در قرن ششم است. در اغاز
شاعرى مداح بود: : ولی تغییر حال داد و به عرفان روت
٠ - -- دوستدار آل علی (ع ) بود. از آثار وی ۶.:
5 الحفیفه,
صفحه 7:
a ۲ Aj
sale eat FA ott
دوزى وه رحتاى nals خداوئم نام و خراعتر چای
۳ a we
باه و تاحیر و صر bets3 و لروان هر Shed تمراوتم
ره دا 39 IEA Gh 2 پر رت
يايد یمه تن امیش راه | کر وه برت اذ ناعم و دز جايكام
1 3
ستوو كع ترام eC یلته .کی دا يبايدت ست
قله ود عر لد وام امه 2 واثل + ول بس OL يدو
> شاهتامهء فردوسى
صفحه 8:
جان : روح
ناهید : ستاره ى زهره
خداوند 0 صاحب
مهر : خورشيد
برنكذرد : به ذهن نمى
ايد
بينندكان:دو جشم/
بيننده: جشم
روزی ده : روزی دهنده
>
2
x“... . FQ. Ff
معنى واژه ها 0
کیوان : سیاره Ss رحل جو 2
جایگاه : مکان
نام : در اين جا به
معنى كلمه اى كه براى
ناميدن انسان يا جيزى
به كار مى رود .
.ميان بستن : كنايه
ازاماده بودن براى
ار « gc ر
صفحه 9:
در قالب مثنوی,. قافيه هر بيت با بيت ديكر متفاوت است. از مهم ترین مثنوی
های فارسی. می توان « شاهنامه ی فردسی ». « بوستان سعدی »۰ « مثنوی
«مولوى » و « لیلی و مجنون نظامی » را نام برد
کلمات قافیه
اول : خرد و برنگذرد
دوم : جای و رهنمای
سوم : سپههر و مهر
چهارم : آفریننده و بیننده
پنجم : راه و جایگاه
۳1 ت و بست شکل گرافیکی قالب مثتوی :
بیت هفتم : دانا و برنا
صفحه 10:
به نام خداوند جان و خرد
به نام خداؤند جان:واخرد كزين برتر.انديشه: برنكذرد
سس - -
رستی‌ییت., به نام خداوند افریننده ی جان و انديشه آغاز می
كنم زیرا اندیشه آدمی به بالاتر از این وصف راهی
نمی تواند پیابد.(زیرا خداوند از همه ی انديشه ها
برتر و بالاتر است ۱
tas) Ns Ge
در مصراع «J! فعل «اغاز = Gis (eS شّدة است. 1
اندیشه : وندی:( اندیش Cort ابیت دی جمله, است.
صفحه 11:
ترا خ 2 ودن» : واج آرایی خدآوند : تكرار
i 8 یش رکف رل شا مشود رن
ده و خداونلرهنمای : ترکیب وصفی
صفحه 12:
۱۶ ee ee Oe ee eed
گردان سپهر: ترکیب وصفی مقلوب( سپهر
گردان) /فروزنده : وندی (فروز +نده)/ بیت دو
جمله است.
ود كيوان. سيهر. ماه . ناهيد و مهر : مراعات نظير
صفحه 13:
۳۳ نبینی مرنخان دو بیتنلاه,را
7 وسیله ی چشم ها.نمی توانی آفریننده(خدا) را
ten بنابراین چشمانت (وجودت) را برای اين
کار بیهوده آزار نده.
مفهوم : خداوند را با حواس مادّی نمی توان دید
و درک کرد
بینند گان؛ آفریننده و بیننده : وندی/ دو بیننده :
ترکیب وصفی ( دو : صفت شمارشی / بیننده :
هسته ) و مفعول/ بیت دو حمله است.
صفحه 14:
معنی‌ییت, انديشه و فکر انسان هرگز نمی تواند خدا را درک
کند زیرا که پروردگار مادّی نیست و ازهمه ی پدیده
ها و مکان های مادی. بالاتر و برتر است.
مفهوم : انسان ها نمی توانند بزرگی خداوند را درک
۴ راه نیافتن اندیشه : کنایه از درک نکردن انديشه و
خرد
بدو : به + او(متمم) /دربیت سه متمّم وجود دارد /
فعل مصراع اوّل «راه (os اسك و فعل مصراع ee
حذف شده.انت. اند نشه * نهاد
صفحه 15:
مصراع دوم تكراره ب » : واج آرایی/ هست و بست
: جناس / ميان بنذكى بستن : کنایه از آماده ی
بندگی شدن
ستودن او: مفعول / كس : نهاد / بيت سه جمله
است.
صفحه 16:
توانا نود هركة ذانا بود زدانش اد ,بير برنا: بؤد
—
ph usec کسی که ازعلم و دانایی برخوردار باشد. توانا و
قدرتمند است. دانش سبب می شود انسان پیر و
ناتوان در دلش plo! نشاط و شادابی کند.
۴ در مصراع دوم « جوان شدن دل » : تشخیص/ برنا و
پیر: تضاد/ تکرار حرف د: واج ارایی
تواناء دائله برنا : مسند/دل پیر : نهاد/ بیت سه جمله
است./ بود: مضارع اخباری /دانش: متمم/
صفحه 17:
ابوالقاسم فردوسی در روستای با واقع در منطقه ی توس
خراسان به دنیا امد . از نجیب زادگان و دهقانان توس بود gl.
gay شیعه مذهب بود و دلبستگی اش به میراث قومی و فرهد
ایران کهن مانع از ارادت خالصانه ی او به خاندان بيامبر ( ص )
نشد . فردوسى بيست و ينج يا سى سال برای سرودن شاهنامه رنج
کشید و در حالی که نزدیک به هشتاد سال سن داشت . به سال
( ۰۶۱۱.ق ) درگذشت و در توس به خاک سپرده شد. فردوسی
در پاسداشت زبان فارسی . نقش بسیار برجسته ای دارد.
صفحه 18:
