صفحه 1:
به نام خدای جان وخرد
کزین برتراندیشه برنگذرد
صفحه 2:
قتصاد
اع ونقش پول درا
۳
۳ ١
0
صفحه 3:
تعریف پول و منابع پولی
منابع پولی هر کشور شامل وجوه نقد آن کشور, یعنی اسکناس
های چاپ شده و سکه های ضرب شده توسط بانک مرکزی و
خزانه دولت, و سایر سپرده های موجود در بانک ها و موسسات
مالی است که توسط مردم افتتاح شده است. در سال 1990
منابع پولی کشور ایالات متحده, که شامل وجه نقد وحساب های
جارى است, برابر با 809 میلیارد دلار تخمین زده شد. اين رقم با
ات ای های پس انداز به بیشتر از 3:272 میلیار ۲۱
تجاوز داشت. با در نظر گرفتن اوراق قرضه این رقم به بیش از
.۰ میلیارد نیز میرسید
صفحه 4:
تعاریف مختلفی برای پول و نحوه اندازه گیری آن وجود دارد و
مقیاس های مختلف اندازه گیری حجم منابع پولی که در بالا بدانها
.اشاره شد حاکی از این تعاریف مختلف هستند
:بطور کلی 3 تعریف مختلف از پول وجود دارد
1 فى ول که آن را به عنوان ابزار معامل ر ۲۱۱۱
عرقي مى كند
(اسكناس+ سكه + حسابهاوجارى > 1
دومين تعريف يول تعريفى است كه يول را ابزارى براى حفظ
ارزش ميداندو
1۱1 - ۱2 + ها سإاندار وسرمايه كذاريم net
صفحه 5:
سومین تعریف پول تعریفی است که پول و شبه پول را یکی
تلقی کرده
(اوراققرضه و گولهیهاعسپرده) + 3 = M2
٩ ۲ در بالا به آن اشاره شد تعاریف مختلفی از ,ول ا
مقیاس مختلفی برای اندازه گیری حجم پولی وجود دارد. بررسی
تاريخ پول گویای این حقیقت است که در گذشته کالاء بخصوص
کر ارار مبادله بوده و عملا نقش پول را انا ۱ ۳۳۱
این روند. یعنی جایگزینی کالا و پول, عملا در سال 1971 متوقف
شد. در آگوست 1971 رییس جمهوری ایالات متحده ریچارد
نیکسون دستور بر توقف پشتوانه بودن طلا برای انتشار پول داد.
ار بو بای خ ود دلار در بران هد ات قإابل 1ه
صفحه 6:
از آنجایی که پول در تمام مبادلات اقتصادی استفاده میشود
قدرت و تاثیر بالقوه ای در فعالیت های اقتصادی دارد. افزایش
عرضه پول و منابع پولی توسط دولت باعث افزايش حجم پول
در دست مردم شده و در نهایت باعث افزايیش مصرف و مخارج
اختیاری خانوارها خواهد بود. افزايش مصرف خانوارها باعث
تقاضای بیشتر برای تولید واحد های تولیدی خواهد بود
صفحه 7:
این افزایش تولید در نتیجه باعث توسعه و گسترش فعالیت
واحدهای تولیدی بوده و نیاز بیشتر به سرمایه و استخدام
| . کارمندان را در پی خواهد داشت. افزایش ۲۱
واحد های صنفی باعث افزایش درآمد و سود آنها و در نتیجه
باعث افزایش قیمت سهام آنها میشود. با ادامه روند فوق قیمت
اجناس افزایش میابد. بخصوص اگر تقاضا بر تولید غلبه کند.
۷ لی قیمت اجناس فقط یک معنی داشته و آل ۱۱۰۱ ۲
شاخص تورم است
صفحه 8:
در این مقطع زمانی است که اعتبار دهندگان با لحاظ تورم بالاتر
و آگاهی از تنزل ارزش وام در دراز مدت خواهان نرخ بهره بالاتر
.بر روی تسهیلات اعطایی خود خواهند بود
روند کاملا متضاد و متفاوت با روند ذکر شده در بالا نیز ممکن و
محتمل است. در آن صورت اقتصاد شاهد کاهش نرخ تورم يا در
.شرایط خاص شاهد نرخ تورم منفی خواهد بود
صفحه 9:
تعیین منابع مالی چگونه انجام می پذیرد؟؟؟
سیاست های بانک مرکزی تعیین کننده ترین عامل در مقدار حجم
منابع پولی در جامعه است و از بین تمام ابزاری که بانک مرکزی
در اختیار دارد سپرده قانونی تاثیر گزارترین فاکتور است و نحوه
تاثیرگزاری آن بدین گونه است: بانک مرکزی موسسات مالی و
پانکی را تکلیف میکند تا درصدی از مبلغ سپرده های خود را به
عنوان دخیره در بانک نگاه داشته يا نزد بانک مرکزی سپرده
گذاری کنند. بانک مرکزی در ادامه با استفاده از وجوه حساب
های دخیره به خرید و فروش اوراق قرضه در بازار پرداخته و
بدین وسیله حجم نقدینگی در جامعه را کنترل میکند
صفحه 10:
بانک مرکزی با خرید اوراق قرضه نقدینگی مورد نظر خود را
تزریق کرده و در زمان نیاز با فروش اوراق قرضه نقدینگی مورد
.نظر خود را کاهش داده و آن را جمع آوری مینماید
اگر بانک مرکزی تصمیم به افزایش نرخ سپرده قانونی گیرد SL
ها می توانند به اندازه مانده پس از سپرده قانونی تسهیلات
اعطا کرده و در نهایت سپرده ای به مبلغ مساوی در بانک دیگری
ایچاد خواهد شد. در این چرخه اعطای تسهیلات و افتتاح سپرده
.بانک ها به اندازه دخیره قانونی پول از دست میدهند
صفحه 11:
برای روشن سازی مسئله به یک مثال می پردازیم: اگر نرخ
دخیره قانونی 20 درصد باشد و بانک "الف" دارایی معادل 1000
دلار داشته باشد آن بانک میتواند پس از کسر 20 درصد سپرده
قانونی, یعنی 200 دلار, 800 دلار در قالب تسهیلات اعطا نماید.
سپس شخص دریافت کننده این تسهیلات 800 دلاری آن را نزد
باتک "ب" برده و سپرده ای افتتاح مینماید. بانک "ب" پس از
کسر سپرده قانونی 20 درصدی که معادل 160 دلار است مانده
0 دلاری آن را در قالب تسهیلات a شخصی پرداخت مینماید
که شخص آن را مجددا به بانک دیگری به نام "ج" برده و سپرده
صفحه 12:
SL "ب" پس از کسر سپرده قانونی 20 درصدی که معادل
0 دلار است مانده 640 دلاری آن را در قالب تسهیلات به
شخصی پرداخت مینماید که شخص آن را مجددا به بانک دیگری
به نام "ج" برده و سپرده ای افتتاح مینماید. بانک "ج" پس از
کسر 20 درصدی سپرده قانونی مابقی ol را که معادل 512,40
۷۲ رر قالب تسهیلات اعطا خواهد نمود
صفحه 13:
ای رت تا زمانی ادامه خواهد داشت که مانده قابل ۱۰۱۳۱
۲ تاییر شود. با یک محاسبه ساده به اين نکن ۱ ۳۰
۲ کل تسهیلات اعطایی 5 برابر مبلغ اولین تسويلات ۱۱۱
.چرخه می باشد
1.۰ 40.969 +12.4 5 +640 +800 < 54000
این روند باعث تولید پول در جامعه شده که از آن به نام ضریب
.فزاينده يول ياد مى شود
صفحه 14:
سری از سیستم های بانکی که بر اساس ابزار سپرده قانونی عمل
می شود, کاهش نرخ سپرده قانونی باعث افزایش نقدینگی در
جامعه و متعاقبا افزايیش نرخ سپرده باعث کاهش نقدینگی خواهد شد
١0 00 )سكاس وسكم) به همراه ذخيره هاى 0772 00١١ )
مركزى تشكيل دهنده بايه يولى يا بول پر قدرت است و بانک مرکزی
توان کنترل هر دو آنها را داراست. با تغییر در نرخ سپرده قانونی SL
مرکزی براحتی میزان پول نقد موجود در اقتصاد را کنترل کرده و آن
0000 - نباز افتصادی کاسته یا افزایش می دهد
صفحه 15:
زمانی که مردم با برداشت سپرده های خود یا با افتتاح سپرده
های جدید میزان نقدینگی در جامعه را تغیر دهند, بانک مرکزی نیز
با تغییر نرخ سپرده قانونی در جهت عکس آن عمل کرده و این
.توازن را حفظ می نماید
روشهای مورد استفاده بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی نیز در
دراز مدت تغییر کرده است. در گذشته بانک های مرکزی تنها با
استفاده از ابزار نرخ سپرده قانونی و تغییر نرخ آن نقدینگی مورد
.نظر خود را در اقتصاد اعمال می نمودند
صفحه 16:
ولی در حال حاضر ترجیح آنها به استفاده از ابزار دیگری در کنار
نرخ سپرده قانونی است و آن خرید و فروش اوراق قرضه در
عملیات بازار آزاد است. در چند دهه گذشته بانک های مرکزی از
ابزار دیگری نیز بهره برده اند و آن نرخ بهره شبانه است, یعنی
نت ها در اعطای تسهیلات به یکدیگر ابعا ۳
صفحه 17:
دیدگاهی متفاوت درباره تعیین حجم
دو دیدگاه متفاوت درباره چگونگی تعیین حجم منابع پولی وجود
دارد. در بالا به اولین دیدگاه اشاره شد. دیدگاه فوق بانک مرکزی
را عامل تعیین کننده و تصمیم گيرنده حجم نقدنگی میداند.
دیدگاه دوم دیدگاهی است که مردم جامعه را عامل تعیین کننده
در حجم نقدینگی می داند. این دیدگاه به اين حقیقت اشاره
میکند که حجم نقدینگی مطابق میل و نظر مردم جامعه بوده و
.مطابق به نیاز آنها تغییر می پذیرد
صفحه 18:
چنانچه مردم و اقتصاد میلی به نگاه داشتن پول نقد نداشته
باشند تغییر در سیاست های بانک مرکزی نیز نمی تواند تاثیری در
نظر آنها داشته باشد. در اين دیدگاه باور بر آن است که کاهش
نقدینگی بر اثر کاهش میل مردم برای نگاهداری پول نقد بوده و
سیاست های بانک مرکزی بی اثر خواهد بود. هرچند که این
دیدگاه مخالف (دوم) قادر به پاسخ یک سوال نیست و آن توضبح
.رابطه مستقیم بین نرخ سپرده قانونی و میزان سپرده هاست
صفحه 19:
آگر دیدگاه دوم درست می بود رابطه مستقیمی بین نرخ سپرده
قانونی و میزان کل سپرده در سیستم بانکی دیده نمی شد,
چراکه فارغ از نرخ سپرده قانونی مردم یک جامعه بنا بر صلاحدید
خود عمل مى کردند. هرچند این حقیقت قابل رویت است که
رابطه کاملا مستقیمی بین نرخ سپرده قانونی و میزان نقدینگی
.در جامعه وجود دارد
صفحه 20:
هرچیزی که به برای مبادله ازسوی همگان پذیرفته
ene ی آرزش است وییان کننده قیمت
اباشدپول نام دارد
۲۰۱۰ را اررش اقتصادی تاریخی است گاهی ٠٠
خشک, صدف.سنگ های قیمتی,پوست حیوانات
۰ -رطلاونقره به دلیل ارزش ذاتی نقش پول رایافد
صفحه 21:
پول ارزان
اصطلاح پول ارزان بیانگرشرایطی است که دران مجموعه ای ازنرخ های پایین
۲ قراوان وجودداشته باشدکاربرداین اصطلاح به معنی آن BS Gaul
0 ۱ بح هاوب اببرت رافتک رد1
بسیار عازمردم بیش ازقبلولم دریافتمیکنند2
lel رمایه تاحدواسانترشده3
آزانجاکه این اصطلاح بیانگرشرایط نسبی است بنابراین هیچ نرخ بهره یامیزان
000 وان برای تشخیض پول ارزان معین کرد
صفحه 22:
پول اعتباری
oe 1 5ه صرفابه اعتبارسازمان انتشاردهنده وپدیر ۱ FEES
مردم ارزش یافته باشد راگویند
اسکناس یاهمان پول کاغدی متداول ترین شکل این پوال
میباشدبرخلاف پول تمام عیار(طلاونقره)پول اعتباری به اسانی وبه
ای ریادعابل چاپ میباشدوحمل ان اسان ترا ۲۱۱۳
براین مقدارانتشاراین نوع پول به میزان فلزات قیمتی
کشورنیزبستگی نداردبدیهی است بدیهی است انتشاربی رویه پول
می تواندموجب سلب اعتمادمردم شودوارزش ان روبه کاهش
۹ ره داشت پول اعتباری که اساسایه اتکای تاد ۱۱ ۲
انتشارمیابدباپول فلزی وکاغذی که دارای پشتوانه میباشدفرق میکند
صفحه 23:
اخلاق تولیدپول
۳ ی الزاما داراي دو مشخصه است: اول از ۵ ۲۱
جدا از کاربرد پولیش, به خودي خود ارزشمند باشد و به علاوه از
نظر فيزيكي هم براي قرار گرفتن به عنوان واسطه مبادله
.مناسب باشد
۲ ای گذشته که تا به حال به آن اشاره کرده ایم بای Fee
پارچه, طلاء نقره و...) همگي ارزش مقدم بر ارزش واسطه اي
خود(ارزش مقدم) را از مصرف کسب کرده اند. حتي در مورد
lee هم به همین ترتیب است. درست اب ۱
فلزات در طول مصرف مانند تنباکو از بین نمي روند. با اين حال
به عنوان جواهرات. زیور آلات و یا در صنعت مورد مصرف قرار
.مي كيرند
صفحه 24:
در عین حال پول هايي هم هستند که ارزش مقدم خود را از
مصرف کسب نمي کنند. مهمترین موارد از این دست. پول هاي
کاغذي و الكترونيكي هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
اما قبل از آن مي توان به پول اعتباري نیز اشاره کرد. همانطور که
از نامش پیداست, پول اعتباري زماني به وجود آمد که ابزارهاي
مالي در تبادلات غير مستقیم به کار گرفته شدند. مثلافرض كنيد
جک ده اونس نقره براي یک سال به مایک قرض مي دهد و در
.مقابل مایک به او یک برگه «م.ب.ت» (من بدهکار توام) مي دهد
صفحه 25:
و علاوه بر این فرض کنید «م.ب.ت» برگه اي است که در آن نوشته
شده «من به دارنده این برگه 10 اونس نقره در موعد پرداخت ده ژانویه
۵ 2 حال جک سعي مي کند که از اين برگه ,۰ ۱۱
6 ار استفاده کند. اگر خریداران اين برگه هم ۰ ۳۱۱۰
٠ ۳ برگردلندن اعتبار وعده داده شده اعتماد داب ۱۲۱۰۰۲۱
لا واسطه مبادله باشد. اگر مایک نزد عده اي با ۲۰
شهرت داشته باشد, احتمالاآن افراد این نوشته را به عنوان وجه پرداختي
به ازاي کالاها و خدماتشان قبول خواهند کرد. به این ترتیب «م.ب.ت»
.مایک تبدیل به پول اعتباري مي شود
صفحه 26:
پول اعتباري هیچگاه نمي تواند گردشي که پول هاي طبيعي دارند
داشته باشد. دلیل آن هم اين است که اين نوع پول با ریسک عدم
پرداخت بدهي همراه است. در تبادلات نقدي ارزش بلافاصله جابه
جا مي شود. اما ارائه دهنده یک «م.ب.ت» ممکن است
ورشکست شود و در این شرایط, «م.ب.ت» فقط یک تکه کاغذ
.خواهد بود
پس با این تفاسیر پول اعتباري تنها زماني گردش بيشتري خواهد
esky که این اعتبار عنوان پول كالايي را داشته باشد
صفحه 27:
او ارائه دهنده آن باعث اطمینان باشد و يا رمانی 05 0
سرمایه هاي مورد نیاز دولت براي یک جنگ بزرگ به سرعت
تامین شود. در زمان هاي دور پول اعتباري در اشکال ديگري غیر
از کاغذ هم ارائه مي شده است. براي مثال در قرن نهم,
«م.ب.ت» هايي از جنس چرم به مراتب به عنوان پول مورد
استفاده
.قرار مي گرفته است
پول اعتباري تنها نوعي اشتقاقي از پول است و ارزش خود را از
۲ات یره انتظار آینده به یک کالامي ياید. از این Be eee
كاغذي که خودش ارزش گذاري مي شود, به طور كلي متفاوت
صفحه 28:
iu ov Sox
۳۱ کاغذی یااسکناس گویندکه پشتوانه ی ایا gy «1 سسوانه 0.
۳ ۰ ٩ اسطلاح ازفانون بانکی سال1844 میلادی انگلستان تا ۲
میزان نشراسکناس بی پشتوانه رابه چهارده میلیون پوندمحدودکرده بود
طبق قانون مزبورنشراسکناس بیش ازاين مقدارمی بایست حتمتدارای پشتوانه
۱۱۱ و یزان نشراسکناس بی پشتوانه درهرزمان بیشترافرا
طوری که درحال حاضرمقامات پولی محدودیتی درنشراین نوع اسکناس
ندارندودرحقیقت نشراسکناس اکنون دیگرکلابدون پشتوانه است
صفحه 29:
پول کاغذي و بازار آزاد
تا اینجا براي تبیین مباحثمان به صورت خاص به فلزات گرانبها
پرداختیم چرا که در تاریخ. فلزات گرانبها پول بازار آزاد بوده اند
و همین طور چون تا به امروز هیچ کالاي ديگري به عنوان واسطه
6 ی مد مناسب به نظر نرسیده است. اما ۱۲۰۱
نقره و مس بهترین پول هاي موجود هستند با این واقعیت که
امروزه هیچ كشوري در جهان از آنها به عنوان واسطه مبادله
.استفاده نمي iS در تناقض است
صفحه 30:
در مقابل تمام کشورها از پول کاغذي استفاده مي کنند. به نظر
مي رسد این تجربه جهاني به اين نکته دلالت دارد که پول کاغذي
:حداقل به سه دلیل حتي از فلزات گرانبها هم سودمند تر است
.هزینه تولیدشانبه مرلتبک متر است1
مقدار آنرا میت وانبه راحتيب رای ب_رآورده 5 ردن: یاز هاي2
.بازار تعدیلکرد
مقدار آنرا میت وانبه راحتيب رلیت_ثبینار زشواحد پ ول.3
.تعدیلکرد
صفحه 31:
قبل از اينكه به صورت جزئي به تحلیل بیشتر فواید گفته شده
بپردازیم, باید یک سوال به مراتب پایه اي تر را مورد نظر قرار
دهیم که آیا پول کاغذي در درجه اول پدیده اي بازاري بوده است.
Ll 2929 >29 را مدیون انتخاب آزادانه کاربران پول است يا
۲ ایس که برايش قائل شدند؟ اگر مورد اول با ۱
نظر نمي رسد بتوان ايرادي به پول كاغذي گرفت. اما اگر وجود
آن برآمده از اجبار و تحمیل باشد. مي توان آن را تجاوز به حقوق
مالکیت دانست و باید به دقت فواید گفته شده براي آن را مورد
.بررسي قرار دهیم
صفحه 32:
درایران اسکناس نخستین بارتوسط بانک شاهنشاهی ایران انتشاریافت
| الى مجازبودتا800هزارلیره استرلینگ(معادل 8.2میایون رال ۲
نرخ أن زمان)براساس پشتوانه طلاونقره اسکناس منتشرسازدلیکن
بانک پذیرفته بودتادردوسال اول اقلانصف اسکناس های منتشره
خودراوپس ازانقضای این دوسال اقلا یک سوم قیمت
آنهارانقداموجودداشته باشدوبقیه اسکناس های منتشره بیش
ازموجودی فلزی رااموال غیرمنقول بانک درایران ونیزوام های بانک
ازدولت ایران تشکیل میدادند
صفحه 33:
۳ . ضریب تکاثر اعتبار, آن دارایی های ذخیره را 6 بال ۳
۲ ۱ الق سپرده بانکی باشند یا توسط آنها بتوان فعالی ها ۲
۲ ها (که منجر به خلق سپرده می شود) را محدود کرد ول ۰
مى نامند. دلیل این خصلت آن است که پنا بر نظریه مزبور هر تغییر در میزان
این نوع دارایی ها موجب تغییر بیشتری در سپرده بانکی, به عنوان یکی از
۲ شکله حجم پول. می گردد
۷ تا همچنین گویای آن است که مشخص ترین اجزای متشکل ۱۰ ۱
قدرت همان بدهی های پولی بخش دولتی است, بعنی پول در گردش و مانده
,بانک ها نزد بانک مرکزی
صفحه 34:
۳ هات کوتاه مدت مانتد برخی اوراق بهادار, كه به Pe lal
بدهی پولی بخش دولتی باشند, نیز می توانند از اين نوع پول به حساب آیند
:به شرط آن که
ادهای: جارعب ه مثابه دارلییهایدخیره ای ۱۲ ۱۱
نگهدارعنها از سوعبانکها بر ولم دهیآنها تاثیر گذارد؛.2
.عرضه آنها از لبزار ک نترلب انکمرکزیب اشد.3
۱ ۷ از مکتب شیکاگو که رهبر آن فریدمن (از بنیان گذارا ۱۱
.سنتی ضریب تکاثر اعتبار) است. نشات می گیرد
صفحه 35:
پول پرقدرت یا همان پایه پولی عبارت است از پولی که مستقیما توسط بانک
مرکزی به وجود میآید و این پول شامل موارد ترازنامه بانک مرکزی
ام ود
به عنوان یک تاریخچه کوتاه بگویم که در پس از مبادله پایاپای دورهای بوجود
۷ ۱ ال ارات قیمتی مغل طلاء نقش واسطه مبادله را با ۰ ۲
اما کمکم به دلایل مختلف از جمله سختی حملونقل, مردم طلاهایشان را نزد
صرافیها گذاشته و به جای آن طلاها, برگه رسید دریافت میکردند و اين
برگه را بعنوان پول در مبادلات به کار میبردند,(که هنوز هم برخی از
اقتصاددانان معتقدند اگر پول به همین شکل, یعنی به شکل پول خصوصی و
توسط نهادهای مختلف عرضه شود دیگر این مشکلاتی که امروز دولت در
,عرصه پولی به وجود آورده را نخواهیم داشت
صفحه 36:
تدریجا دولت جای این صرافیها را گرفت و خودش به مردم
رسيد طلایشان را میداد. اين به اين معنی بود که معادل طلایی
که در خزانه بود, اسکناس چاپ میشد. به تدریج دولتها
دریافتند که میتوانند بیش از آنچه حجم طلا دارند اسکناس
منتشر کنند و به کسی هم بر نمیخورد! بنابراین از اين به بعد,
معادلدرصدی از اسکناس منتشره, طلا نگهداری میکردند.
خلاصه بعد از اين مدت. چیزهای دیگری هم جای طلا به عنوان
پشتوانه پول نگهداری شدند
صفحه 37:
از جمله «طلبهای بانک مرکزی از دولت». «ذخایر ارزی بانک
مرکزی» و همچنین «طلبهای بانک مرکزی از بانکهای تجاری و
۰«داراییهای فیزیکی بانک مرکزی
این چهار مورد همان چهار موردی هستند که در قسمت
داراییهای ترازنامه بانک مرکزی دیده میشوند. حالا به بحث
ابتدایی برمیگردم که پول پرقدرت دقیقا پولی است که بانک
مرکزی
صفحه 38:
از اين جهار طریق ایجاد میکندیعنی یا طلا میخرد و پولش را
میدهد پا ارز میخرد و پولش را Bh معدن كار يا دولت يا
صادرکننده و دیگر کسانی که ارز میفروشند میدهد. يا به دولت
قرض میدهد(فاجعه!؟) يا به بانکها قرض میدهد یا زمین
میخرد و ساختمان برای خودش میسازد و پولش را به زمین
میدهد, اما چرا به اين پول میگوبیم پول قدرتمند8 دار و بنا و
۴ این بول هنگامی که به بازار وارد میشود ۱۳۱۰۱
ضریب فزاینده؛ چند برابر خودش را ایجاد میکند و اين امر هم
اک سور مکانیسم حسابهای جاری و پساندا ۲۱
صفحه 39:
يول رايج
اسکناس ها و سکه های « جاری » مبادله در یک کشور را پول در
گردش يا پول رایج می نامند. به مفهوم گسترده تر, ارزهای
خارجی مانند موجودی دلار, یورو, پوند و غیره را نیز می توان در
کل حجم پول رایج منظور داشت. طلا و تا حد کمتری پول دیگر
کشورها, که مانند دلار به مثابه ذخایر ارزی عمل می کنند, پول
GL بین المللی خوانده می شوند زیرا به عنوان عامل تسویه
.حساب های بین المللی پذیرفته شده اند
موجودی فلزی را اموال غیر منقول بانک در ایران و نیز وام های
.بانک از دولت ایران تشکیل می دادند
صفحه 40:
يول ضعيف
يولى كه نرخ برابری آن, به دلیل کسری مستمر تراز پرداخت ها
یا عرضه ی سفته بازانه ی آن برای تحصیل سود, رو به کاهش
0 را بول ضعيف مى نامند
دولت ها در نكهدارى جنين يولى به عنوان ذخاير ارزى خود بى
0 ان ی دهند. مثلا تضعیف لیره استرلینگ در 1[
6 میلادی و در پی آن. بی میلی دیگر دولت ها برای نگهداری
اين يول موجب پیدایش بحران استرلینگ شد و لذا دولت
ای با وام گیری از صندوق بین المللی پول به ۱۱۰۱۰۰
صفحه 41:
بول فار
و اسطلاحى است براى بيان حركات وكرير 1ك (1/١
سرمایه که عموماً از پیش بینی تغیبرات نرخ ارز, دوری جستن از
زيان های جنگ, مالیات های سنگین, مشکلات اقتصاد داخلی,
تورم و تغییرات نرخ بهره سرچشمه می گیرد. این فعالیت ها
باعث تشدید بی ثبانی می شوند زیرا به جای تعدیل مشکلات نراز
.پرداخت ها موجب تشدید آنها می شوند
8 ۱ آن است که معمولا پول فوار از کنو ۱
مشکلات تراز پرداخت ها روبرو است به کشور برخوردار از مازاد
راز برداخت هار انتقال می یابد
صفحه 42:
پول فعال
برخی از الگوهای نظریه پولی. عرضه پول را متشکل از دو بخش
001 كد لخست يول فعال. شامل آن ذخاير بو[ ۳۰
طور سريع در فواصل ميان يرداخت ها در كردش اند, و دوم يول
راكد عنی آن ذخاير يولى كه در جريان يرداخت هاى معمول به
.کار نمی آیند
طبق نظریه مقداری پول, تغییرات سرعت گردش پول, تحت
شرایطی غیر از تورم سرکش, به طور عمده از انتقالات ميان
پول های فعال و راکد ريشه می گیرند و تغییرات نرخ نقل و
انتقالات پول, در جریان پرداخت ها به میزان کمتری بر آن اثر
Pe ees a
صفحه 43:
چون «فعال بودن» پول مسئله ای نسبی است. لیکن
برای مقاصد عملی, پول فعال اغلب به عنوان پول رایج
به علاوه سپرده های حساب جاری در بانک تعریف می
.شود
صفحه 44:
يول فعال است يا منفعل؟
فعال بودن يول به اين معناست که بانک مرکزی کنترل پول را در
اختیار دارد و با اراده خود می تواند پول را کم یا زیاد کند.
۳ ا سا با انقباض پولی بر عهده بانک مرکرت ۱۱
۲ معابل نتایج اين اقدام مسئول است
۲ ال ری به این معنی ست که کنترل پول تا جد فا ۳۱۲
sl از دست بانک مرکزی خارج است و سازوکارهای اقتصادی و
8 ال آنها به گونه ای است که پول را به و ۳۲
خارج از چارچوب تصمیم گیری عامدانه و دلخواه بانک مرکزی به
.دنبال خود می کشد
صفحه 45:
در چنین وضعیتی, دیگر مسئولیت سیلان پولی و عواقب آن a طور
مستقیم متوجه بانک مرکزی نیست و اساسا تثبیت و کنترل پول پیچیده
و مشکل می شود و برای تثبیت یا محدود کردن رشد پایه پولی باید
۲ لا افعال پولی و ساختاری که موجب این انقعال ش ۰۱ ۳
شناسایی و محدود نمود. ولی به هر حال بحث فعال بودن یا انفعال پول
موضوعی است که از دیر باز مورد مجادله و بحث افتصاددانان بوده
است. بطوریکه از ابتدای شکل گیری دانش نوین اقتصاد و حتی قبل از
آن, عده ای از اقتصاددانان به فعال بودن پول و عده ای به منفعل بودن
۲ اشته اند. اما سوالی که در اين جا مطرح مب ۵ ۱۳۱۲۱
9 بت از این دو گروه اعتفاد صحیحی دارند؟
صفحه 46:
در دوران تاریخی گذشته علم اقتصاد , هر دو گروه در میان اقتصاددانان
ی داش و باید گفت که طرف داری اقتصاددانان ۰ ۱
پردازان از انفعال پولی یا فعال بودن آن , هیچ كاه به صورت مطلق
6 است. گوبی هر کدام یکی از دو ایده را تاک ۰ Pes
به معنی نفی ایده دیگر نیست. بنابراین می توان ادعا کرد که پول در هر
زمانی بسته به شرایط چرخه های تجاری و ثبات يا بی ثباتی اقتصادی
قدری فعال و قدری هم منفعل بوده است. به عبارت دیگر, بعضی از
مجاری انبساط پولی, مجاری انفعالی و بعضی مجاری دیگر , فعال و
.هدایت شده بوده اند
صفحه 47:
آلبته ترکیب پول انفعالی و پول فعال در هر دوره ممکن است,
تغیبر کند. در بسیاری از موارد بانک های مرکزی با نیازهای
نقدینگی اقتصاد همسازی می کنند؛ در این صورت حتی اگر بانک
های مرکزی توانایی کنترل کامل عرضه پول هم داشته باشند (که
ندارند), وقتی با "همسازی های پولی" و " cul های عکس
العملی" ( نسبت به شرایط اقتصادی) درگیر باشند, دیگر مدیریت
,پول و کنترل آن کم رنگ می شود
صفحه 48:
کی زاین در کتابخود ادعا میک ند ؟ + , را ۳
آمارها و مطا اتموجود حدود ۸۰ درصد عملیاتب ازار باز بانک
مرکزعآمریکا در پاسخ به نیازهاین قدینگیصورنگرفته لست
نه در جهنتلاشب رای نترلها ءی ولیو اقتصادی الته لین ن کته
اعلستکه مورد قبولطرفدارانب رونزا بودنو فعالیودن
پولهم هستنها هم قبولدارند که وقتیب انکم رکزیهمسازی
پولیانجام دهد توضیح آماریسازوکار لنتقا [ب ولقدری
.بيجيده مىوشود
صفحه 49:
00 00 تسدیی می کنند که در اقتصادهای مدرن. ۳۳۳۲۱۲۰
دریافت درآمد ناشی از افزایش فروش, دستمزدها را افزايش داده و
سرمایه کاری خریداری می کنند و برای انجام اين کار مجبورند وام
بگیرند و این وام دهی و عرضه پول در پاسخ به نیاز عوامل اقتصادی
است. طرف داران برون زا بودن يول مدعی اند آمارها نشان می
ل إ انكه توليديا قيمت ها افزایش یابند. پول افرای ۱۱۱۲
(نقش cule از پول به قیمت) و این به نوعی مصداق افزایش يول به
.منظور تحریک اقتصاد و ایجاد رونق در آن است
صفحه 50:
io sl ors Ll لاوای و وانی لاور معتقدند بخش زیادی از عرضه
پول که از طریق خلق پول و ایجاد بدهی و وام تامین می شود,
درون زا و منفعل است؛ یعنی اگر بانک ها تصمیم بگیرند که در
مواجهه با تقاضای وام و قرض برای فعالیت بیشتر اقتصادی
ار بدهند, انبساط و روتق اقتصادی اهمیت ۲۱
مقدار انباره پول. در این صورت انفعال پولی در مواجهه با نیاز
اقتصاد مطرح می شود
صفحه 51:
و به قول لاوای به جای اینکه پول و نقدینگی از طریق ضریب
فزاینده به پایه پولی وابسته شوند, پایه پولی از طریق «عامل
تقسیم کننده اعتبار» به پول, اعتبار و وام وابسته می شود. در
چارچوب متعارف, رابطه عرضه پول و پایه پولی به این صورت
۳ معدار پایه (04)ارائه می شود: مقدار ۱۱
(1+C) ضرب در ضریب فزاینده پولی که همان (۲۱۲۱)پولی
نسبت سکه 9 CU است که در آن , (6۱1+۳6+۲۲) تقسیم بر
نسبت ذخایر اضافی بانک ها ۲6 ,اسکناس به سپرده های دیداری
تسبت ذخایر قانونی به سپرده های ۲۲ به سپرده های دیداری و
مذکور است
صفحه 52:
ای است در مواردی رابطه مذکور به اين صورت ۰ ۳۳۳۱
0001 ا عكس ضريب فزاينده پولی ضرب در مقدار (۲۷۲ ۰۱ ۲
؛ که در آن به عکس ضریب فزاینده پولی, عامل «تقسيم كننده (/1) عرضه بول
ا كفته مى شود
و لا نظر می رسد معادله دوم تبدیل ساده ای از معا ۱۲۲۱
eae ی آن ده کاملا متفاوت است. در معادله اول تغییر با ۱ ۳
تغییر در عرضه پول و اعتبار است, اما در دومی تغییر در پایه پولی معلول
0 و اعتار است. سوالی که در ایتجا مطرح می شود ان ۰
وجودی که بانک ها ملزم به نگهداری ذخایر قانونی اند, چگونه می توان ذخایر
پولی (به زبان ارقام : سمت بستانکاران در ترازنامه بانک مرکزی ) را به عرضه
اعتبار و پول وایسته کرد؟
صفحه 53:
در جواب باید گفت در بسیاری از موارد بانک ها ابتدا به مردم وام
می دهند و بعد برای ذخایر آن چاره جویی می کنند؛ بعنی وقتی
فرصت وام دهی خوبی داشته باشد (به خاطر شرایط خوب
اقتصادی), بانک ها به مردم با بازدهی خوب وام می دهند و بعد
برای تامین ذخایر آن از بانک مرکزی به عنوان آخرین چاره کمک
مى گيرند. برای اینکه به وضوح نشان دهیم وقتی با چنین تضارب
آرایی در مورد فعال بودن یا انفعال پول برخورد می کنیم, باید هر
elas از آنها را به بخشی از پول و به عنوان یک تأکید تلقی کنیم, به
.یک تاریخچه پولی و شواهد تجربی استناد می کنیم
صفحه 54:
yours در چارچوب یک مطالعه کلاسیک به همراه شوارتز در
سال ۱۹۶۳ به این نتیجه رسید که اقتصاددانان باید همه توجه
شان را به انباره پول معطوف کنند و به آنها فهماند که عرضه
پول مهمترین عامل تاثیرگذار بر اقتصاد است. نتایج مطالعه
#نجربی فریدمن و شوارتز به صورت زیر ارائه شد
یک همبستگی بالا و مثبت میان تغییر در کلیت های پولی و
sly ales اقتصادی وجود دارد, کسادی های ۱۸۶۸ و ۱۹۴۸ در
اقتصاد با کاهش مطلق در عرضه پول همراه بوده و نیز هر تورم
عمده متناظر با انبساط در عرضه پول بوده است. ولی اعداد و
ارقام مربوط نشان می دهد که رکودها عمدتا با انقباض ols,
.همراه بوده است
صفحه 55:
این نتایج بیانگر اين بود که تغییر در رفتار انباره پول دقیقا متناظر با تغییر
در فعالیت های اقتصادی, درآمد پولی و قیمت هاست و از دید فریدمن و
شوارتز تغییرات پولی غالبا به صورت منشا و عامل مستقل عمل کرده
.است
در سال ۱۹۸۲ , فریدمن و شوارتز مطالعه مذکور را به روز کرده و مبانی
برای یافته های فبلی خود ارائه دادند. آنها مد ۱
تقاضای پول بسیار پایدار است و بنابراین. عرضه يول به صورت مستقل و
dat ole می کند, اما بعضی از اقتصاددانان در همان زمان نتیجه گرفتند
که پایداری میان کلیت های پولی در تقاضای پول در سال ۱۹۷۵ پایان یافته
.است
صفحه 56:
8 الك دیگری که اخیرا توجه زیادی را به خود جلب کر ۰ ۳
۷ ان اتکی به نام "وانى لاور" است که مطالعه خود را به > ۳۰
0 وستون» انجام داده است. وى استدلال کرد که چر- ۱۱ ۳۲
۲ ورن با بودن اعتبارات وابسته بوده و انقباض های ٩۱ ۱۱
همیشه به انقباض و محدودیت های متعارف و روش های اقتصادسنجی از یک
0 تال برای توضیح کنش های مالی و اقتصادی اب ۱ ۳
۲ از مطالعات تجربی خود به این نتیجه رسید که
0000 000 که در طبقات پایین درآمدی قرار دارند. ما ۱۳۳۱۲۲۱۲۲۱۱
,کسب و کار به در دسترس بودن اعتبار و وام بستگی دارد , نه انباره پولی
صفحه 57:
کی وی در جیره بندی اعتبار چندان موئر نیستند؛ زیرا اگر مر PGE
او مهولا حاضرند نرخ هاى بهره بالا ببردازند و بنكاه ها هم غالبا مب ۳۱
00011 0 كان بالتر فروش از عهده Sil, eset slo ty vil
عرضه پول عمدتا درون زاست و هر وقت بانک مرکزی امریکا سعی می کند (۲
۳و را کتترل کند, بانک ها از طریق ابداعات مالی با آن مقابل PES ٠
با استفاده از مستندات تاریخی نشان داد که هر رکودی که در ۴۰ سال گذشته اما
0 2000 و دودیت اعتبار بوده است
۲ ۱۵۲ , وقدی خزانه داری, اوراق قرضه ۳۰ ساله با نرخ بهره ۵۳۲ ۲ ۱
۲ ۲ ۱ ی که خیلی بالاتر از نرخ هایی بود که بانک ها از دارای ۰ ۱
خود به دست می آورند) بانک Obj Ww سرمایه ای زیادی متحمل شدند (ارزش فعلی
اوراق بهادارشان کاهش یافت) و مجبور شدند وام های خود را محدود کنند. که اين
.امر موجب انقباض در اعتبار شد و این خود به رکود انجامید
صفحه 58:
۳ ۱۳۵ , وقتی خزانه داری, اوراق قرضه ۲۰ سال ۲ ۳
۲ رصد انتشار داد (برخی که خیلی بالاتر از زر »۱ ۲
00 ار دارایی های پرتفوی خود به دست می از ۱۳۱۱
ها زیان سرمایه ای زیادی متحمل شدند (ارزش فعلی اوراق
۳ تاهش یافت) و مجبور شدند وام های حو ۱ ۱
کنند. که این امر موجب انقباض در اعتبار شد و این خود به رکود
.انجامید
صفحه 59:
وال ۱۹۵۰ , نرخ های بهره بالا به واسطه ناپذیری Pelle
۵ نراد سپرده ها و وجوه خود را از موسسات ۳
.خارج و به اوراق قرضه با نرخ بهره Vl تبدیل کردند
در سال ۱۹۷۸ , بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا به مقررات
زدایی بازارهای مالی اقدام کرد و به موسسات قرض دهی و پس
اندازی اجازه داد وجوه بازار پول منتشر کنند, به طوری که
پتوانند در مورد سپرده ها رقابت نمایند و سقف نرخ های بهره
بیشتر سپرده ها برداشته شد. وانی لاور معتقد بود برای مبارزه با
تورم باید اعتبار کنترل شود و گرنه محدودیت های شدید مالی و
بالا رفتن زیاد نرخ بهره. نیاز است
صفحه 60:
يول قوى
پولی که آزادانه قابل تبدیل به طلا یا پول دیگر کشورها بوده و
تقاضا ال در سطح بین المللی پیوسته بیش | ۰۱ باشد
را پول قوی می نامند
چنین وضعیتی زمانی روی می دهد که تقاضای جهانی برای
8 ررانی یک كشور وسيعاً رو به ازدیاد کذارت ۰ ۱۳۱
دیگر هنگامی که برخی کشورها در برابر یک کشور دچار کسری
تراز پرداخت ها شوند پول کشور مزبور به یک پول قوی و کمیاب
تبدیل می شود. دلار آمریکا پس از جنگ جهانی دوم به عنوان یک
. پول قوی مطرح بوده است
صفحه 61:
عرضه پول
به مقدار پول موجود در اقتصاد هر کشور عرضه پول اطلاق می
شود. در حقیقت تعریف دقیقی برای عرضه يول وجود ندارد.
eaves ی اصلی پول آن است که عموماً به عنوان یک وسیله
پرداخت پذیرفته شده باشد, لیکن اين ویژگی نمی تواند تعریف
جامعی از عرضه واقعی يول به دست دهد. از آنجا که اسکناس و
سکه وسایل پذیرفته شده پرداخت محسوب می شوند. لذا بی
شک بخشی از عرضه پول را تشکیل می دهند. افزون بر این؛
سپرده دیداری نزد بانک ها هم, که با چک قابل برداشت هستند و
صفحه 62:
این دو جزء روی همرفته تعریف محدودی از عرضه پول به دست
.می دهند
لا تا سبرده را نیز به اين مجموعه پیران ۳
معنای گسترده تری به عرضه ی پول داده می شود. کنترل
عرضه پول که به طرق مختلف صورت می گیرد مهمترین رکن
سیاست پولی دولت ها به شمار می رود و اهمیت بسیاری در
.ایجاد و تداوم رونق ها و رکودهای اقتصادی دارد
صفحه 63:
منابع
روزنامه دنیای اقتصاد
کتاب تغییرات نقدینگی دراقتصادایران ازعباس
شاکری
وبلاگ کاتالاکسی
www.aftab.ir
Isna.ir