صفحه 1:
بنام خداوند بخشنده مهربان
صفحه 2:
صفحه 3:
تا اوایل قرن نوزدهم اين شاخه از علمزمین شناسی بیشتر به مطالمه لایه هایی از
نگهای رسویی می پرداخت که در سطح زمین بیرون زدگی داشتند. با پیشرفت.
فناوری و احتیاج بيشتر به منابع معدلی اهمیت چینه شناسی و بررسی های آن به
قسمتهای زیر زیمین نیز کشانده شد در اين درس ترتیب توالی اولیه لایه ها » مراحل
رسوب گذاری » ضخامت»_انواع ساختهای رسوبی و غیره بررسی می شود -
صفحه 4:
فصل اول
تعریف چینه شناسی» رخساره ها و ناپیوستگی
هدف کلی :
آشنا شدن با تعریف چینه شناسی » نمونه برداری » ساختهای رسوبی و ۰.۰
صفحه 5:
تعریف چینه شناسی وارتباط آن با سایر شاخه های علم
زمين شناسى
جينه شناسی عبارت است از بررسی سنگهای لایه ای(و توده ای)
ازنظرتوالی زمان زمین شناختی وترتیب قرا رگرفتن آنها به روی
هم گسترش جغرافیایی» تطابق و هم ارزی لایه ها با یکدیگره»
حوادثی که بر لایه ها گذشته» ودیگرمشخصه های موجود درسنگها
صفحه 6:
چینه شناسی تقریبا با تمام شاخه های علم زمین شناسی دوارتباط
است» ولی ارتباط آن با بعضی شاخه ها مانند دیرین شناسی»
سنك شناسی» زمین شناسی ساختمانی و زمین شناسی اقتصادی
اشكارتر است.
صفحه 7:
در صورتی که فسیل های مشخص دوره ها یا دوران های گذشته
زمین شناسی را در بین لایه های رسوبی پیدا نکند و با ساختهای
رسوبی مفید هم که ممکن است در بين لایه های رسوبی وجود داشته
باشد برخورد نکنده بدون استفاده از شواهد اطراف»یعنی نقاط مجاور
كه قبلا وضعیت همین لایه ها را در آنجا تشخیص داده» تشخیص
سطح بالا و پایین طبقات و در نتیجه طبقات جدیدتر و طبقات قدیم تر
مشکل خواهد بود.
صفحه 8:
نداشتن اطلاعات در زمینه فسیل شناسی یا پیدا نشدن فسیلهای مفید در
بين لايه ها و نیز نبودن نشانه های دیگر چرن ساختهای یسوبی
سبب می شود که نتوانیم در صحرا و در موقع کار زیر و روی
طبقات و در نتیجه طبقات جدیدتر و قدیم تر را مشخص کنیم.
صفحه 9:
در اينجا لازم است با نمونه برداری از لایه های سنگها و استفاده از
فسیلهای میکروسکوپی يا استفاده از روش های رادیواکتیو در
آزمایشگاه» سنگهای جدیدتر و قدیم تر را معلوم کرد.
صفحه 10:
در موقع مطالعه ی یک منطقه از نظر چینه شناسی»زمین شناسان
بايد به تغييرات و جا به جاییهایی که بر اثر عوامل زمین شناختی
ساختمانی به وجود آمده نیز توجه کنند.
صفحه 11:
در اکتشاف و استخراج سوختهای فسیل و دیگر منابع معدنی که به
زمین شناسی اقتصادی مربوط مى شود نیز چینه شناسی دارای
اهمیت است و زمین شناسانی که در جستجوی سوختهای فسیل مثل
زغال سنگ ونفت اند ازچینه شناسی به مقدار زیاد استفاده می کنند.
صفحه 12:
چینه شناسی همچنین در مطالعات آب شناسی و پی بردن به ذخایر
آبهای زیر زمینی کاربرد دارد. به این ترتیب که با بررسی
چینه شناسی هر منطقه و معلوم کردن لایه های نفوذپذیر و نفوذناپذیر
و همچنین مشخص کردن سنگهایی که درز و شکاف بیشتری دارند
می توان مناطقی را که احتمال آبدهی بیشتری دارند مشخص و سپس
چاه حفر کرد.
صفحه 13:
رخساره و مشخصات آن
مفهوم رخساره رسوبی را اولین بار آرمانز گرسلی در۱۸۳۸ موقع مطالعه
سنگهای دوره ژوراسیک در سوئیس به کار برد.
صفحه 14:
تعریف رخساره به شرح زیر است :
رخساره رسوبی عبارت است از مجموعه ای از لایه های سنگهای
رسوبی که تحت شرایط یکسان در محیط رسوبی ته نشین شده اند و
دارای مشخصات سنگ شناسی و دیرین شناسی همانندند.
صفحه 15:
البته اصطلاح رخساره مفهوم انحصاری و خاص؛ برای سنگهای
رسویی نیست. این واژه همچنین برای مناطق دگرگونی هم به کار
می رود.
صفحه 16:
تجزیه وتحلیل لایه های موجود در رخنمونها ومقایسه آنها بالایه هایی
که امروزه در محیطهای رسوبی ته نشین می شوند کلیدی است
که از آن می توان برای تعبیر و تفسیر رخنمونها استفاده کرد.
صفحه 17:
در بررسی رخنمون لایه های سنگها یا به عبارت دیگر رخساره ها
بايد به جهار مشخصه زير توجه كرد.
)١ اندازه»شكل يا حدود كسترش رخنمون لايه ها
)١ مشخصات سنك شناسى لايه ها
1( فسیلهای موجود در لایه ها
۶) ساختهای رسوبی موجود در لایه ها
صفحه 18:
جمع آوری منابع سنگی وداده های فسیلی سطح
الارضی و تحت الارضی و معرفی ساختهای
رسوبی
جمع آوری منابع سنگی و داده های فسیلی با بررسی سطح الارضی
لایه ها از جمله کارهای اساسی است که در بررسی لایه های
سنگهای مختلف صورت می گیرد.
صفحه 19:
در بررسیهای صحرایی» حتی اگر توضیحات بسیار کاملی تهیه
شود جمع آوری نمونه از سنگهاء کانیها و فسیلها لازم و ضروری
است تا بتوان با کمک میکروسکوپ یا زمین شناس با تجربه تر
سنگها را با دقت بیشتری مورد بررسی و شناخت قرار داد.
صفحه 20:
گردآوری فسیل ها
گردآوری فسیل ها به سه دلیل اهمیت دارد:
٠ .تعيين سن نسبى زمين شناسی و توالی سنگهاء
2۲
تباط وهم ارزی واحدهای سنگی با دیگرسنگهای فسیلدار»
۳ کمک به تعیین محیط ته نشست رسویات.
صفحه 21:
قبل از آغاز مطالعه ی صحرایی» باید فهمید چه نوعی از فسیل ها
مفیدند . مثلا زمین شناسی که دست اندر کار کاوش در سنگهای
پالتوزوئیک است باید با ظاهر تریلوبيتهاه گراپتولیتهه براکیوپودا
و فوزولينيدها آشنايى بيدا كند.
صفحه 22:
میکروفسیلها؛ فسیلهای کوچک که طبق عادت به اين نام
خوانده می شوند» غالبا ارزش زیادی دارند زیرا :
۱.معمولا می توان آنهارا از سنگها جدا کرد؛
۲.تعداد زیاد و گسترش وسیعشان آنها را برای مطالعات زیست
چینه ای ایده ال می سازد؛
۳.آنها رامی توان ازنمونه هایی که با حفاری به دست آمده اند
(مغزه ها) جدا ساخت.
صفحه 23:
شماره گذاری و مشخص کردن نمونه ها
هر نمونه ی سنگ یا فسیل باید با شماره ای که روی آن نوشته و
روی نقشه یا عکس هوایی ثبت می شود مشخص گردد .
صفحه 24:
اگر از محلی بیش از یک نمونه برداریم»باید حروف فرعی را پس از
شماره ی محل به كار بريم. شماره ى محل را بايد با حروف يا
شماره هايى معين كرد كه نقشهى يايه يا عكس هوايى محل أن در
روى زمين مشخص شده است .
صفحه 25:
بسته بندی نمونه ها برای ارسال
تعداد کم نمونه های نسبتا سبک را می توان در جعبه های مقوایی
محکم به نقاط دیگر ارسال کرد اما وقتی تعداد زیادی از نمونه ها یا
نمونه های خیلی سنگین قرار است به نقاط دور فرستاده شود بايد از
جعبه های چوبی استفاده کرد.
صفحه 26:
توصیف موقعیت محل نمونه ها
فسیل ها و نمونه هایی که ارزش جمع آوری دارند ارزش این را نیز
دارند که موقعیت محل آنها با دقت مشخص شود .
صفحه 27:
هدف از توصیف موقعیت محل عبارت است از :
۱ کمک به دیگران در یافتن محل؛
۲ کمک به زمین شناس برای بازدید دوباره ی محل؛
".به وجود آوردن وسیله ای براى بياده كردن محل ها بر روی یک
نقشهى يايه ى مناسبءدر صورتى كه وجود داشته باشد .
صفحه 28:
علاوه بر نمونه هایی که با مطالعات سطحی برداشت می کنیم»
داده های تحت الارضی که شامل مغزه ها وخورده سنگهایی است که
ضمن حفاری از عمق به سطح آورده می شود نیز در مطالعات
چینه شناسی و تعبیر و تفسیر وضعیت لایه های سنگها کاربرد دارند.
صفحه 29:
برای بررسی چینه های هر منطقه» ابتدا زمین شناسان نقشه ی
توپوگرافی منطقه را بررسی و عکس های هوایی آن را در
آزمایشگاه با وسیله ای به نام استریوسکوپ مطالعه می کنند و
مسیرهایی را که عبور از آنها در کوهستان (صحرا ) ساده تر است
انتخاب می کنند .
صفحه 30:
اين مسيرها كاه دره هایی است که مسیر عبور جریان آب است. پس
از آن در صحرا و در مسیرهای انتخاب شده لایه های سنگهای
مربوط به زمان های مختلف را در جهت عمود بر امتداد طبقات
انتخاب می نماییم.
صفحه 31:
واژه ی چینه و چینه بندی برای طبقاتی به کار می رود که یکی بعد
از دیگری روی هم رسوب می کنند و فقط در سنگ های رسوبی
دیده می شوند.
صفحه 32:
چینه بندی نوعی از لایه شدن سنگهای رسوبی است که بر اثر
تغییرات محیط و تحت شرایط معینی در محیط رسوبی به وجود
می آید.
صفحه 33:
عواملی که در تشخیص چینه ها نیز موثرند به شرح زیرند:
۱ تغییر در جنس
۲ تغییر در اندازه ی دانه ها
۳ اختلاف درجه فشردگی و تراکم يا سیمانی شدن
6 جدا شدن لایه های ضخیم تر توسط لایه های نازک
صفحه 34:
بندی و معادلهای آن
stratification جينهبتدى | Dez | stratum
layering لایبندی | ۵5 Ley | layer
bedding 6ه | طبتميتدى wai | bed sab
lamination لامينا مها | لا ۵۵ | لامیناسیون
صفحه 35:
تفکیک لایهها از نظر ضتتامت
طبقهبندی حیلی ضخیم ۲
لح A
3 طبقهبتدى با ضخامت متوسط
طبقهبندی نازک a
طبقهبندی خیلی نازک
۳ لایههای لامینهدار 5 0
سای مر
لایههای با لامیناسیون ظریف
very thick - bedded
thick - bedded.
medium - bedded
thin - bedded
very thin - bedded
laminated
thinly laminated
صفحه 36:
ضخامت لایه ها معرف چیست؟
لايه هاى رسوبى در محيط هاى مختلف رسوبى اعم از درياهاء
درياجه هاء مردابها و ... همواره به صورت افقى يا تقريبا افقى و
ميلى متر ميلى متر بر روى هم ته نشین می شوند و در شرایط
یکنواخت هر چه زمان بیشتری بگذرد بر ضخامت رسوبات ته نشین
شده در کف حوضه رسوبی افزوده می گردد.
صفحه 37:
بنابراین می توان گفت که ضخامت رسوبات معرف
شت زمان است.
صفحه 38:
ضخامت طبقات را می توان با اندازه گرفتن فاصله بين سطح بالا و
پایین لایه ها به دست آورد.
بای
صفحه 39:
در مواردی که لایه ها از حالت افقی خارج شده و به صورت
شیب دار در آمده باشند» اندازه گیری ضخامت با فرمول های دیگری
انجام می شود.
صفحه 40:
نله خلت لاه در نیک
سطح زین اففی است او لها شیب درد
الندازدكيرى عرض رختمون در جهث عمود بر
تاد لاه صورت گرقه است), =s. sind
sin
صفحه 41:
محاسية ضخات لايه در جالئى که 1
es As 0
هم اند (ندازهگیری عرض رخنمون در جهت.
(NSS Ope a lane
الايدها شيب دارند و
68ص
صفحه 42:
مسب ضخامت لاب در سای که
لایهها شیب درند و شیب توپوگرالی و شیب لایه
م
جعرجهت اليسعد.. STEP ETD
جهت عمود بر امتداد لايدها صورت كرففه ا
t=s.sin@+5)
صفحه 43:
در فرمول کلی | ضخامت حقیقی طبقه یا سازند؛ < فاصله يا طول
سرازیری اندازه گرفته شده بین بالا و پایین طبقات یا سازند»
> شیب حقیقی طبقه» یه شیب سرازیری (شیب توب وكرافى) كه
در جهت حرکت بر روی طبقات اندازه گرفته شده» زاویه لین
امتداد طبقه و جهت اندازه گیری عرض بیرون زدگی در سطح افقی
است.
صفحه 44:
ساخت
ساختهایی که در لایه مای سنگهای رسوبی دورانهای گذشته
زمین شناسی دیده می شوند و جزو فسیلهایند در چینه شناسی اهمیت
داوند و در تشخیص سطح بالا و پایین طبقات و در نتيجه معلوم
کردن طبقات عادی و بر گشته کمک می کنند.
صفحه 45:
سوراخها و حفره هایی که جانوران ساحلی و منطقه کم ژرفا ایجاد
می کنند نیز مانند رد پای جانوران در سواحل دریا قابل مشاهده اند.
صفحه 46:
این سوراخها در برش عرضی به صورت قائم»مایل یا تقریبا افقی اند
و در اعماق مختلف در اغلب قسمتها وجود دارند.
صفحه 47:
حفرههای باریک
sah eld از حفرههای ایجاد شده در لاية ماسهسنگی. بزرگی حفرهها
از یک تا چند سالتیمتر استا
صفحه 48:
در نزدیکی ساحل که اثر امواج و در نتیجه فرسایش شدیدتر است
جانوران بیشتر سوراخهای قائم ایجاد می کنند» ولی در قسمتهای
عمیق تر که اثر فرسایشی امواج کمتر می شود جانووان سوراخهای
مایل و تقریبا افقی حفر می کنند.
صفحه 49:
بقایای موجودات دورانهای گذشته زمین شناسی » یعنی فسیل ها» در
چینه شناسی از نظر تشخیص سطح بالا و پایین طبقات از نظر
عادی یا بر گشته بودن» مانند ساختهایی که قبلا توضیح دادیم» اهمیت
دارد.
صفحه 50:
این بقایا از دو نظر جالب اند؛ یکی از نظر شکل قرار گرفتن آنها در
رسوبات و دیگری از نظر تعیین سن نسبی.
صفحه 51:
اثر ريشه گیاهان در معادن زغال سنگ مانند ساختهایی که قبلا
توضیح دادیم در چینه شناسی اهمیت دارد و در تشخیص سطح بالا و
يايين طبقات و در نتیجه معلوم شدن طبقات جدیدترازطبقات قدیم تر
استفاده می شود.
صفحه 52:
نحوه عمل به این ترتیب است که سمتی که ريشه ها انشعاب بیشتری
دارند جهت پایینی طبقه» سمتی که انشعابات به یک قسمت. یعنی زیر
رگه زغالی می رسد جهت بالای طبقه است.
صفحه 53:
7
د
LAA GELS A LS S,
POLILOS:
صفحه 54:
در مناطق نسبتا کم عمق بستر دریا در سطح رسوبات نرم
از جنس گل ممکن است بر اثر جریان آشفته آب و تاثیر عمل
فرسایشی آن فرورفتگی هایی به وجود آید که ساخت فلوت نام دارد.
صفحه 55:
این فرورفتگی ها پس از به وجود آمدن ممکن است بر اثر تغییر
شرایط محیط رسوبگذاری» مثل عقب نشینی آب دریاه با رسوبات
ماسه ای پر و تحت شرایط مناسب حفظ و سپس سخت شود.
صفحه 56:
در اين حالت فرورفتگی های پر شده با رسوبات ماسه ای به صورت
برجستگی هایی که شکل فرورفتگی دارند در سطح پایینی طبقه
ماسه سنگی(رسوبات ماسه ای قبلی) که روی طبقه واجد فرورفتگیها
قرار گرفته منعکس شود و ساختی را به وجود می آورد که ساخت
فلوت نام دارد.
صفحه 57:
صفحه 58:
اين نوع ساخت نيز مانند ساختهایی که قبلا توضیح دادیم در
چینه شناسی تشخیص سطح بالا و پایین طبقات و در نتیجه
معلوم کردن طبقات جدیدتر از طبقات قدیم تر و پی بردن به بر گشته
یا عادی بودن طبقات اهمیت دارد.
صفحه 59:
از ساخت فلوت برای تعیین جهت جریان آب در زمان ته نشین شدن
لایه ی واجد آن نیز می توان استفاده کرد.
صفحه 60:
نتیجه اينکه بعد از مدتی فرو رفتگی تقریبا به صورت فرورفتگی
مثلثی شکل در می آید که جهت جریان از راس به طرف قاعده ی آن
است. بنابراین» در در برجستگی هایی که در سطح زیرین لایه های
ماسه سنگی متعلق به دوران های گذشته دیده می شود» جهت جریان
قدیمی از راس برجستگی به سمت قاعده ی آن است.
صفحه 61:
ساخت دیگری که زمین شناس در سطح زیرین لایه ی ماسه سنگی
می بیند و همانطور که گفتیم به ساخت گرو معروف است. مانند
ساخت فلوت در سطح رسوبات نرم بر اثر فرسایش با جریانات
آشفته ی کوچک به وجود مى آيد.
صفحه 62:
این ساخت که به صورت شیارهای خطی کوتاه»ناپیوسته و تقریبا
موازی اند در مناطق کم عمق آب تولید می شوند.
صفحه 63:
ساختادانهاترتيبي 11 حاشیه اقا 0000 ولالبه 011010 ایعذ
1000S, 5yL>00
سرازیری0010100000000000امي!آیدا
صفحه 64:
ساخت دانه ترتیبی هم مثل ساختهایی که تاکنون زمین شناس دیده بود
و تشریح کردیم» از نظر تشخیص سطح بالا و پایین طبقات و معلوم
کردن طبقات جدیدتر از قدیم تر و پی بردن به بررگشته يا عادی بودن
طبقات اهمیت دارند.
صفحه 65:
نحوه استفاده از این نوع ساخت به اين ترتیب است که دانه های
درشت همواره معرف سطح پایینی و دانه های ریز نشان دهنده سطح
بالایی طبقات است.
صفحه 66:
یکی دیگر از انواع لایه بندی که به صورت لایه های کوچک در
داخل یک یا چند لایه بزرگ ترممکن است دیده شود واز ساخت های
بارز است لایه بندی مورب است.
صفحه 67:
این ساخت که بخصوص در تلماسه ها و نیز رسوبات ماسه ای
و سیلتی رودخانه ایی و دلتایی دیده شده شامل لایه های کوچکی است
که به صورت مایل در داخل لایه های دیگر قرار گرفته و ممکن
است با لایه های افقی که در بالا و پایین آنها قرار دارد از طبقات
بالا و پایین جدا شود.
صفحه 68:
چگونگی به وجود آمدن لایه بندیهای مورب به این ترتیب است که
ابتدا مواد تخریبی ناپیوسته به اندازه ماسه و سیلت بر اثر جریان باد
به حرکت درمی آید و براثربرخورد با مانع روی هم انباشته می شود
و به صورت تبه هايى در مى آيد.
صفحه 69:
این تپه ها همان طور که می دانید تلماسه نام دارند. ادامه حرکت
ماسه ها سیب می شود که تلماسه بزرگ تر شود و به تدریج به
طرف جلو حرکت کند.
صفحه 70:
در این حرکت ذرات ماسه و سیلت از دامنه کم شیب تلماسه بالا
می رود و پس از عبور از قله آن روی دامنه پر شیب می ریزد و
به اين ترتيب تلماسه به طرف جلو حرکت می کند و در آن
لايه بندى مورب به وجود مى ايد.
صفحه 71:
لایه بندیهای موریی که بر اثر جریان باد به وجود می آید اغلب
بزرگ تر از آنهایی است که با جریان آب تولید می شوند.
لایه بندیهای مورب از نظر شکل ظاهری ممکن است ساده يا
عدسی شکل باشند.
صفحه 72:
a بندیهای مورب نوع ساده در مواقعی که سرعت و جهت جریان
آب یا باد ثابت باشد به وجود می آیند و هنگامی که سرعت و جهت
جریان آب یا باد تغییر کند لایه بندیهای نوع عدسی شکل تولید
می شود:
صفحه 73:
اهمیت لایه بندیهای مورب در چینه شناسی در اين است که می توان
از آنها هم برای تشخیص سطح بالا و پایین طبقات و معلوم كردن
طبقات جدیدتر از طبقات قدیم تر و در نتیجه پی بردن به برگشته یا
عادی بودن طبقات استفاده کرد و هم جهت جریان قدیمی را با استفاده
از لایه بندیهای مورب نوع ساده مفید معلوم کرد.
صفحه 74:
در لایه بندی نوع ساده برای تشخیص سطح بالا و پایین طبقات از
نحوه برخورد لایه بندیهای مورب با سطح بالایی و پایینی استفاده
می شود به اين ترتیب که لایه بندی مورب سطح بالایی را که در
واقع جهت بالای طبقه است با زاویه بزرگ قطع می کند» در حالی
که با سطح پایینی مماس می شود.
صفحه 75:
پس بنابراین اگر در یکسری از لایه های رسوبی OY بندیهای مورب
نوع ساده دیده شد» جهت بالایی طبقات يا به عبارت دیگر طبقات
جوان تر به سمتی است که لایه بندی مورب سطح مجاور خود وا با
زاویه بزرگ قطع کند و جهت پایین آن یا طبقات قدیم تر به سمتی
است که لایه بندی مورب با سطح مجاور خود مماس شده است.
صفحه 76:
از لایه بندی مورب نوع ساده علاوه بر اينکه می توان سطح بالا
و پایین طبقات را معلوم کرد می توان جهت جریان آب يا باد را
هم مشخص کرد.
صفحه 77:
درالایهبنديهاي[امورب انوعاعدسي [آشکل 1001101اتشخیص 1] سطح 100100101
[اآپایین[طبقا تا اظاهر001010000000001آنهالاستفاد ه1700آشود. 00001
۱۱۱
|1111
0
صفحه 78:
از جمله ساختهای جالب که در سطح طبقات ماسه سنگی قدیمی زیاد
دیده می شود و میتوان آن را در سطح رسوبات امروزی هم
ملاحظه کرد ریپل مارک است.
صفحه 79:
بر اساس شکل هندسی » ریپل ما رکها به دو دسته تقسیم شده اند؛
یکی نامتقارن( جریانی ) و دیگری متقارن( موجی ).
صفحه 80:
در [اساختمان اهر [اریپلامارک[اشش[اقسمت 000
([[1شود!1111110110101001000001001001لاز یر 1010101000000100
صفحه 81:
اهمیت ریپل ما رکهای متقارن در چینه شناسی از این جهت است که
می توان از آنها در تشخیص سطح بالا و پایین طبقات و معلوم کردن
طبقات جدیدتر از قدیم تر و در نتيجه پی بردن به بررگشته یا عادی
بودن طبقات استفاده کرد.
صفحه 82:
علت اينكه از اين نوع ساخت نمی توان برای تعیین سطح بالا و پایین
طبقات استفاده کرد این است که در این نوع ریپل مارک خود ریپ
با قالب آن شبیه به هم اند.
صفحه 83:
ترکهای گلی شاید یکی از فراوان ترین و عادی ترین ساختهایی باشد
که امروزه در سطح رسوبات نرم از جنس گل دیده می شود
و همگی شما شاید تقریبا انها را دیده باشید.
صفحه 84:
اين اشکال معمولا در محلهایی به وجود می آید که رسوبات نرم در
حد رس در معرض تابش اشعه خورشید قرار كيرد و آب از دست
دهد؛ مثلاءدر کنار رودخانه هاءدر انتهای مسیرسیلابها و کنار دریاها
صفحه 85:
اهمیت این ساختها در چینه شناسی در این است که می توان از آنها
برای تشخیص سطح بالا و پایین طبقات استفاده کرد.
صفحه 86:
نوع دیگر از ترکهای گلی ترکهای خطی است که به صورت مستقیم
یا منحنی شکل و به طور منفرد یا مجتمع در رسوبات نرم و دانه
ریز حاشیه دریاچه ها؛ دریاها و رسوبات نرم کف کانالها به وجود
مى آيد.
صفحه 87:
طول آنها حدود ۲ تا۸ سانتی متر است و در مواقعی به وجود
میآیند که رسوبات دانه ریز در معرض تابش شدید خورشید و
تبخیر زیاد قرار نگیرند. در این حالت انقباض به آرامی صورت
مى كيرد و ترکهای گلی خطی ایجاد می گردد.
صفحه 88:
همچنین اگر رسوبات نرم روی سطوح ناهموار یا روی ریپل مارکها
ته نشين شودء به علت ناهموار بودن سطح زیرین یا وجود
ريبل ماركهاء ممکن است بر اثر متراکم شدن رسوبات نرم ترکهای
گلی خطی به وجود بيايد.
صفحه 89:
آثار قطره های باران به شکل فرورفتگیهای نیم کروی کوچک اند که
به صورت مجتمع دیده می شوند. قطر آنها متغییر و حداکثر به١/ه
سانتی مترمی رسد وحاشیه آن کمی بالاتر ازسطح اطراف است.
صفحه 90:
اهمیت این نوع ساخت در چینه شناسی مانند سایر ساختهایی که
تاکنون توضیح دادیم در اين است که می توان از آنها برای تشخیص
سطح بالا و پایین طبقات استفاده کرد.
صفحه 91:
نحوه عمل به این ترتیب است که» سطحی که در آن برآمدگی يا به
عبارت دیگر قالب آثار باران دیده می شود معرف سطح زیرین طبقه
و جهت مخالف آن نشان دهنده سطح بالایی طبقه است.
صفحه 92:
حفره ها یا حبابهای حاصل از خروج كاز
این نوع اشکال در مواد رسوبی» بیشتر در رسوبات نرم و دانه ريز
بخصوص در محلهایی که رسوبگذاری شدید بوده و سبب شده است
که مقداری آب و هوا در بين رسوبات قرار بگیرد دیده شود.
در این محلها در خلال متراکم شدن رسوبات آب و هوای به تله افتاده
خارج می گرددو سبب به وجود آمدن حفره هایی می شود
صفحه 93:
اشکال بالشی
بعضی از گدازه ها به ویژه آنهایی که تر کیب بازالتی دارند گاهی به
صورت اشکال بالشی در بين لایه های سنگهای رسوبی دیده می شود
که شکل بیضوی دارند و قطر آنها از ۳۰ تا ۱۰۰ سانتی متر است.
صفحه 94:
اين اشكال بالشی که قاعده ای نسبتا مسطح و تحدبى به طرف بالا
دارند براى تشخيص سطح بالا و يايين كدازه هاى قديمى و در نتيجه
معلوم كردن سطح بالا و بايين طبقات كاربرد دارند .
صفحه 95:
به اين ترتيب که قسمت محدب گدازه بالشی همواره معرف سطح
VL و قاعده نسبتا مسطح آن معرف سطح يايينى كدازه و در نتيجه
صفحه 96:
زمین شناس» پس از شناخت ساخت های مختلف و مشخص شدن
وضعیت لایه ها از جهات مختلف» برش عرضی و ستون قائم
چینه شناسی سازند شناسایی شده را رسم می کند.
صفحه 97:
ناپیوستگی یکی از نشانه های بارز چینه شناسی است که می توان آن
را در بين بعضی ازلایه های سنگهای رسوبی یا بین سنگهای
رسوبیآذرین و دگ رگونی ملاحظه کرد.
صفحه 98:
تعریف ناپیوستگی
ناپیوستگی عبارت است از قطع شدگی در توالی لایه مای سنگها از
نظر چینه شناسی که بر اثر آن لایه های سنگهای جدیدتر روی
سنگهای قدیم تر که ممکن است هوازدگی رامتحمل شده باشند یا
نشده باشند به طوری قرار می گیرند که معرف توالی واقعی لایه ها
نیست و منعکس کننده وقفه (نبود چینه) در رسوبگذاری است.
صفحه 99:
هیاتوس
به مدت زمان زمين شناسی که طی آن ضخامتی از لایه های رسوبی
بر اثر فرسایش (اگر عمل فرسایش اتفاق افتاده باشد) از بین رفتهء
به اضافه طول زمان زمین شناسی که طی آن رسوبگذاری انجام
نشده هیاتوس می گویند.
صفحه 100:
ایس مرس
نمایش ترسیمی از اپیرستگی و یتوس بن لپههایسنگهای رسویی
صفحه 101:
نشانه های تشخیص ناپیوستگ
برای تشخیص و پی بردن به وجود ناپیوستگیهای موجود در بين
لایه های سنگهای رسوبی یا بین سنگهای رسوبی» آذرین و BES?
باید از نشانه های چندی استفاده کرد.
صفحه 102:
نشانه های تشخیص ناپیوستگی عبارتند از :
)١ اختلاف زاویه شیب
۲ سطح فرسایشی
۳)_ آار دگرگونی
CE فسیلها
صفحه 103:
انواع ناپیوستگی
به طور کلی دگرشیبی ها بر اساس نوع مجاورتو نشانه های موجود
بین دو دسته از لایه هی سنگهای رسوبی یا سنگهای رسوبی با
سنگهای آذرین و دگ رگونی به چهار نوع تقسیم شده اند.
صفحه 104:
چهار نوع ناپیوستگی از حالت کاملا واضح تا حالت غیر واضح که
احتیاج به بررسی دقیق فسیل شناسی دارد به شرح زیر است:
6
(y
(۳
03
ناپیوستگی(د گرشیب) زاویه دار
صفحه 105:
ناپیوستگی د گرشیب :
اين ناپیوستگی به دلیل اينکه بين دو دسته از لایه های سنگهای
رسوبی که دارای زاویه شیب متفاوت اند قرار دار و به راحتی در
بین لایه های سنگهای رسوبی قابل تشخیص است.
صفحه 106:
ناپیوستگی هم شیب :
نوعی ناپیوستگی است که در آن لایه های بالا و پایین سطح
ناپیوستگی با هم موازی است و قطع شدگی (عدم ته نشست رسوبات)
در توالی لایه های سنگهای وسوبی را نشان مى دهد.
صفحه 107:
سطح ناپیوستگی در این نوع سطحی ناهموار و اغلب فرسایش یافته
است. بدین معنی که پس از ته نشین شدن دسته لایه های وسوبی
ممکن است بدون اينکه چین خوردگی در لایه ها اتفاق بیفتد» وقفه ای
در رسوبگذاری پیش بیاید و سطح بالاترین لایه ها فرسوده شود
و سپس رسوبگذاری مجددا صورت بگیرد.
صفحه 108:
ناپیوستگی آذرین پی :
این نام برای نوعی ناپیوستگی به کار می رود که در آن لایه های
سنگهای رسوبی روی توده آذرین یا سنگهای دگ رگونی قدیمی که
تحت تاثیر هوازدگی و فرسایش قرار گرفته ته نشین شده باشد.
صفحه 109:
ناپیوستگی پیوسته نما :
نوعی ناپیوستگی است که در آن هیچ سطح قابل تشخیص واضحی
وجود ندارد وطبقات بالا و پایین سطح ناپیوستگی با هم موازی است.
صفحه 110:
فصل دوم
واحدهاى جينه شناسى و تطابق
* هدف کلی : ِ
آشنا شدن با واحد های چینه شناسی و انواع آن » سن نسبی و مطلق
و روشهای مختلف تعیین آنها و ....
صفحه 111:
* واحدهاي چینه شناسي و تطابق
نه تستانسي: عبارت است از لابه يا
2 | جينه سي عبارت به
مجمو عه اي از لایه ها با توده هاي ستگي که
بر اساس ويژگيهاي سنگ شناسي ,فسیل
خصوصیات فيزيكي و
شيميايي, الكتريكکي, مفناطيسي ولرزه اي
صفحه 112:
واحدهاي فيزيكي سنگ چینه اي:
واحدهاي چینه شناسي سنگي
واحدهاي چینه شناسي زيستي
واحدهاي زماني زمین شناختي
واحدهاي چینه شناسي زماني
واحدهاي چینه شناسي خاک
واحدهاي آب وهوايي زمین شناختي
صفحه 113:
۰ واحدهاي چینه شناسي سنگي بر اساس ويژگيهاي سنگ
شناسي و ناپیوستگیهاءواحدهاي چینه شناسي زيستي بر
مبناي فسیلهاءو واحدهاي زماني زمین شناختي و چینه
شناسي زماني بر اساس فسیلها؛»حوادث كوهزايي و
ناپیوستگیها انتخاب مي شود.
صفحه 114:
واحدهاي فيزيكي سنگ چینه اي:
واحدهاي چینه شناسي سنگي
واحدهاي چینه شناسي زيستي
واحدهاي زماني زمین شناختي
واحدهاي چینه شناسي زماني
واحدهاي چینه شناسي خاک
واحدهاي آب وهوايي زمین شناختي
صفحه 115:
واحدهاي فيزيكي سنگ چینه اي:
واحدهاي چینه شناسي سنگي
واحدهاي چینه شناسي زيستي
واحدهاي زماني زمین شناختي
واحدهاي چینه شناسي زماني
واحدهاي چینه شناسي خاک
واحدهاي آب وهوايي زمین شناختي
صفحه 116:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 117:
» واحدهاي آب و هوايي زمین شناختي بر پایه شرایط آب و
هوايي زمان کواترنر. منظور شده است.
صفحه 118:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 119:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 120:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 121:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 122:
٠ مشخصات واحد چینه شناسي
* هر واحد چینه شناسي اعم از سنگي,زيستي وزماني باید
داراي مشخصاتي باشد تا بتوان آن را واحدي جامع در نظر
گرفت.براي واحدهاي سنگي و زيستي به ترتيب بايد به
سنك شناسي و فسيلهاي موجود در لايه تاكيد كريد.
صفحه 123:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 124:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 125:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 126:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 127:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 128:
* در واحدهاي زماني حوادث زمین شناسي(مثل ظهور یا از
بين رفتن ناگهاني عده اي از. موجودات »چین
خوردکيهاءدگرشيبي و...) و سن زمین شناسي اهمیت دارد.
صفحه 129:
در معرفي هر واحد چینه شناسي باید موارد زیر را رعایت
کرد.
اسم هر واحد و مکان
نوع واحد چینه شناسي و مرتبه آن
تاریخچه
استرباتوتیپ
توصیف مشخصات هر واحد در محل اصلي (اولیه)
صفحه 130:
در معرفي هر واحد چینه شناسي باید موارد زیر را رعایت
کرد.
اسم هر واحد و مکان
نوع واحد چینه شناسي و مرتبه آن
تاریخچه
استرباتوتیپ
توصیف مشخصات هر واحد در محل اصلي (اولیه)
صفحه 131:
جنبه هاي منطقه اي
تطابق دادن با واحدهاي چینه شناسي معادل آن
تعيين سن زمين شناسي واحد چینه شناسي
معرفي مراجع یا منابع مورد استفاده
صفحه 132:
در معرفي هر واحد چینه شناسي باید موارد زیر را رعایت
کرد.
اسم هر واحد و مکان
نوع واحد چینه شناسي و مرتبه آن
تاریخچه
استرباتوتیپ
توصیف مشخصات هر واحد در محل اصلي (اولیه)
صفحه 133:
واحدهاي جينه شناسي سنكي
واحد جينه شناسي سنگي عبارت از. ضخامتي از لایه ها یا
توده هاي سنگي است که قسمت اعظم آن را نوعي سنگ
معین یا مجموعه اي از چند نوع سنگ تشکیل مي دهد و
داراي نشانه هاي سنگ شناسي مشخص است.
صفحه 134:
این نشانه هاي سنگ شناسي که وسیله اي اند براي تعیین و
انتخاب این واحد عبارت اند از
همگني كلي سنگهاي تشکیل دهنده واحد
ناپیوستگیها
تغییرات سنگ شناسي بارز. در لایه هاي سنگها
تغییرات شدید در رنگ لایه هاي سنگها
صفحه 135:
٠ در انتخاب واحدهاي چینه شناسي سنكي مفهوم تاريخ زمين
شناسي یا ترتیب توالي موجودات فسیل شده نقشي ندارد.
صفحه 136:
۰ ملاک اصلي براي تعیین هر واحد چینه شناسي سنگي
همگني كلي آن از. نظر. سنگ شناسي است.
صفحه 137:
* با این حال وجود اختلاف در قسمتهاي مختلف هر واحد و
نیز وجود فسيلهاي بارز در لایه هاي سنگها ممکن است
نشانه بارزي براي تشخیص آن از واحدهاي دیگر در محل
مقطع اصلي واحد و یا محلهاي دور از مقطع اصلي باشد.
صفحه 138:
٠ طبقه بندي واحدهاي چینه شناسي سنگي
* هدف از طبقه بندي چینه شناسي سنگي»مرتب کردن لایه ها
و توده هاي سنگي به صورت واحدهاي اسم دار است که
معرف تغییرات سنگها از نظر ويژگيهاي سنگ شناسي در
هر منطقه مي باشد.
صفحه 139:
۰ چینه شناسي سنگي رکن اصلي علم چینه شناسي است که
در آن واحدها بر مبناي ويژگيهاي سنگ شناسي مرتب مي
شوند.
صفحه 140:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 141:
٠ طبقه بندي چینه شناسي سنگي معمولا اولین كاري است كه
در بررسي چینه شناسي ناحیه انجام مي شود و هميشه
عامل اساسي چینه شناسي ناحیه است و به صورت کلید
مهمي براي بررسي تاریخ زمین شناسي ناحیه در نظر
گرفته مي شود.
صفحه 142:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 143:
* واحدهاي چینه شناسي سنگي عبارت اند از:
طبقه»بخش»تشکیلات (سازند) وگربوه.
صفحه 144:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 145:
٠ طبقه (لایه)
٠ لايه از نظر مرتبه کوچک ترین واحد چینه شناسي سنكي
است که در هر یک از واحدهاي بزرگتر قرار مي گیرد.
صفحه 146:
٠ لایه عبارت است از چینه اي در توالي سنگهاي لایه اي که
از نظر سنگ شناسي از لایه هاي بالا و پایین خود تشخیص
پذیر است.
صفحه 147:
Syd ln ٠
ضخامت یه متغیر و ممکن است از نتي متر تا چند
ز یک سا تر تا جذ 0
صفحه 148:
۰ معمولا فقط لایه هاي مشخص (inne آنهايي که به عنوان
لایه(طبقه) نشانه انتخاب شده اند ءبراي هدفهاي Adis
شناسي از. قببل تطابق مفیدند و آنها را واحد چینه شناسي
سنگي مي نامند.
صفحه 149:
. طيقاك لشللة عيارت الد الى طبقائي كددار لل تيكوب سلاف
اسي»مشخصات ژنوفيزيکي»ژنوشيميايي»كاني
شتا ود اي الکتريکي یا ریادیواکتیو فسیلها و
ساختهاي رسوبي موجود در آنها و نیز از نظر رنگ از
طبقات بالا وپایین خود كاملا مشخص اند و مي توان آنها را
تا فاصله زیاد در یک بخش یا سازند دنبال کرد.
صفحه 150:
» طبقات نشانه از نظر چینه شناسي اهمیت دارند.
صفحه 151:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 152:
* بخش يكي دیگر از واحدهاي چینه شناسي سنگي است که
از نظر مرتبه بالاتر از طبقه قرار. دارد و هميشه قسمتي از
سازند است.
صفحه 153:
٠ به علت داستن ويژگيهاي سنگ شناسي مشخص مثل ترکیب
سنگ شناسي .بافت فسیلها و ...از قسمتهاي مجاور خود
(بالا و پایین) به آساني تشخیص داده مي شود.بخش
ضخامت معین واستانداري ندارد.
صفحه 154:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 155:
* انتخاب بخش که همواره قسمتي از سازند است به جز در
مواردي که ضرورت ایجاب نماید لازم نیست.
صفحه 156:
٠ بخش ممکن است به صورت عدسي شکل باشد و در جهات
مختلف گسترش سازند محو مي شود.
صفحه 157:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 158:
٠ در حالتي که بخش به طرف خارج و دور از توده اصلي
سازند ادامه پیدا کند زبانه نام مي گیرد.
صفحه 159:
* سازند(تشکیلات)
٠ در بين واحدهاي چینه شناسي سنگي .سازند واحد اصلي
است و عبارت است از مجمو عه اي از لایه ها با توده هاي
سنگي با ويژگيهاي سنگ شناسي مشخص.
صفحه 160:
* سازند در طبقه بندي واحدهاي چینه شناسي سنگي از نظر
مرتبه بالاتر از بخش قرار دارد.
صفحه 161:
* تغییرات سنگ شناسي و ويژگيهاي لازم براي تعیین و
انتخاب سازند (و سایر واحدهاي چینه شناسي سنگي ) تابع
قانون دقیق و يكنواختي نیست.
صفحه 162:
در انتخاب سازند باید به چند مشخصه توجه کرد »از جمله
همگني كلي سنگهاي تشکیل دهنده واحداز نظر سنگ شناسي
بافت و فسيلهايي که در لایه ها وجود دارد
تغییرات سنگ شناسي
ناپيوستگي و تغییرات شدید در رنگ دو سري از لایه هاي سنگهاي
متوالي
عملي بودن از نظر نشان دادن سازند روي نقشه زمین شناسي
تهیه برش عرضي و ستون چینه شناسي
صفحه 163:
۶ سازند ضخامت معین و استانداردي ندارد و ممکن است از
سنگهاي رسوبي»آذرین و دگرگوني و در بعضي موارد از
دو یا هر سه این سنگها تشکیل شده است.
صفحه 164:
سازند از نظر شناسايي ممکن است نشانه هاي خاصي
داشته باشد ءمثل ریپل مارک » تركهاي گلي ءچینه بنديهاي
مورب .آثار كرمي شکل .ساخت االیتیک »فسیل و...به
نحوي که با دیدن اين نشانه ها بلا فاصله مي توان آن را
شناخت.
صفحه 165:
* گروه
٠ كروه يکي از واحدهاي چینه شناسي سنگي است که از نظر
مرتبه بالاتر از سازند قرار دارد.
صفحه 166:
٠ وازه ككروه براي دو يا بيش ان دو سازند پياپي که ويژگيهاي
سنگ شناسي مشتركي دارند به کار مي رود.
صفحه 167:
٠ سازندهايي که نامگذاري مي شوند لازم نیست که هميشه در
یک گروه مجتمع شوند» ولي هر گروه هميشه از مجموعه
دو یا چند سازند تشکیل مي شود.
صفحه 168:
تعداد سازندهاي یک گروه در همه جا ممکن است یکسان
نباشد» به اين ترتيب كه در یک منطقه یک گروه مركب از
سه سازند باشد ودر منطقه دیگر. به دليل تغيير رخساره
مركب از دو سازند شود.
صفحه 169:
٠ واحدهاي چینه شناسي سنگي را مي توان به ترتیب از
کوچک به بزرگ به صورت زیر نوشت.
صفحه 170:
* زیرگروه
© مجموعة اي از سازندها را در مجموعه اي به نام زیرگروه
قرار مي دهند.
صفحه 171:
* گروه مافوق
» گروه مافوق متشکل از گروهها یا سازندهاي مربوط به
گروه هاست.
صفحه 172:
۰ نام واحدهاي چینه شناسي سنگي
* نام رسمي یک واحد چینه شناسي سنگي تركيبي است از
اسم جغرافيايي یک ناحیه یا نام یک نوع سنگ که قسمت
عمده واحد چینه شناسي سنگي از آن ترکیب Sal) ond
بهرام) يا هر دو اینها همراه با يكي از اصطلا حات گروه»
سازند» بخش يا طبقه
صفحه 173:
+ نام جغرافيايي باید از نام یک شکل ثابت و طبيعي یا
مصنوعي که در محل يا نزدیک به واحد چینه شناسي
سنگي قرار دارد گرفته شود.
صفحه 174:
از تکر.ار نامهاي جغرافيايي در واحدهاي چینه شناسي باید
اجتناب کرد. نباید از نامي كه براي واحدهاي سنگي انتخاب
مي کنید در قسمتهاي دیگر همان واحد یا واحدهاي دیگر
نيز استفاده كنيد
صفحه 175:
٠ در مورد واحدهايي که براي مدت طولاني نام واحد چینه
شناسي سنگي به صورتي متفاوت با تلفظ اصلي آن به کار
برده شده باید از همان تلفظ انتخاب شده استفاده کرد.
صفحه 176:
* چنانچه نام جغرافيايي محلي تغییر کند» اين تغییر در نام
واحد چینه شناسي سنگي اثري نخواهد داشت ت و واحد سنگي
باید با همان نام قبلي شناخته شود.
صفحه 177:
* در مواردي که از جنس سنگ در نامگذاري استفاده مي
کنید بهتر است که از. سادهترین واژه مثل سنگ آهک»
ماسه سنكء شیل» توفگرانیت» کوارتزیت» سرپانتین
و ...استفاده کنید
صفحه 178:
٠ در تعیین نام واحد چینه شناسي باید از به کار بردن اصطلا
حات يا واژه هايي که نشان دهنده چگونگي تشکیل سنگ
است خودداري کرد (مثل توربيديتي یا فلیش).
صفحه 179:
۰ اصطلاح سنگ شناسي در سنگهاي آذرین دروني باید به
طور صریح معرف نوع سنگي باشد که قسمت عمده توده
سنگ را تشکیل مي دهد» مثل گرانیت دوران.
صفحه 180:
اگر. یک واحد چینه شناسي سنگي تحت تاثیر دگرگوني قرار
بگیرد تغییر نام آن به درجه دگرگوني و تغییر و تبدیل
سنگهاي آن به سنگهاي دگرگوني بستگي دارد.
صفحه 181:
٠ اگر, سنگهاي سازندي به طور کامل دگرگون و به سنگهاي
دگرگوني تبدیل شود نمي توان نام قبلي ريا براي آن به كار
برد و باید نام آن را عوض کرد. ولي اگر تغییرات جزيي
باشد» مي توان همان نام قبلي را براي آن استفاده کرد.
صفحه 182:
۰ صفتهاي توصيفي مثل نرم» سخت» چین خورده» برشي
شده(خرد شده) و ... را نباید در نام واحد چینه شناسي
سنگي به کار برد.
صفحه 183:
* واحدهاي چینه شناسي زيستي
۰ چینه شناسي زیب ييستي بخشي از علم چینه شناسي است که در
آن آثار و بقاياي مربوط به زندگي در گذشته مورد توجه
قرار مي كيرد و بر اساس اين بقا ياء که در واقع همان
فسيلهايند» لایه هاي سنگي به صورت واحدهاي زيستي
مرتب مي شوند.
صفحه 184:
۰ یک واحد چینه شناسي زيستي عبارت است از. ضخامتي از
لایه هاي سنگهاي رسوبي که بر اساس فسيلهاي موجود در
آنها و نیز مشخصات فسیل شناسي بارز فسیلها تعيين و از
لايه هاي مجاور خود بر مبناي همین خصو صیات تمیز
داده مي شود.
صفحه 185:
اهمیت فسیلها در تعیین واحدهاي چینه شناسي زيستي
واحدهاي چینه شناسي زيستي از سایر انواع واحدهاي Abe
شناسي به این ترتیب مشخص مي گردند که این واحدها
صرفا بر اساس فسيلهاي موجود در لایه ها تعیین مي شوند.
صفحه 186:
* طبقه بندي واحدهاي چینه شناسي زيستي وانواع آن
٠ به طور كلي هدف از طبقه بندي واحدهاي چینه شناسي
زيستي مرتب کردن لایه هاي سنگهاي رسوبي به صورت
واحدهاي نامگذاري شده است.
صفحه 187:
یک واحد چینه شناسي زيستي به طور ساده ممکن است بر
اساس يكي از موارد زیر انتخاب شود:
تمام فسيلهاي موجود در لایه ها
فقط یک نوع فسیل معین
تاکسون فسیل
طول زندگي تاکسون فسیل
چند تاکسون فسیل
تناوب و فراواني نمونه هاي فسیل
مراحل توسعه و تکامل یک فسیل
صفحه 188:
٠ نون
٠ زون واحد يايه در رده بندي جينه شناسي زيستي است و
عبارت است از لایه يا مجموعه اي از لایه ها که با یک يا
چند فسیل نامگذاري شده مشخص مي شود و اسم آن زیون
هم از آن فسیل یا فسیلها گرفته مي شود.
صفحه 189:
واژه زون محدود به چینه شناسي زيستي نیست و در انواع
دیگر رده بنديهاي چینه شناسي و سنگ شناسي هم به کار
مي رود و تعریف دقیق آن با مفاهیم چینه شناسي زيستي
میسر است.
صفحه 190:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 191:
۶ زون چینه شناسي زيستي بر اساس فسيلهاي موجود در لایه
ها و بدون توجه به سنگ شناسي و شرایط محیط رسوبي و
نیز مفهوم زمین شناختي تعریف مي شود.
صفحه 192:
٠ زون از نظر گسترش یا ابعاد متغیر است و ممکن است
شامل لایه اي مشخص با مجموعه اي از لایه ها با یک یا
مجموعه اي از لایه ها با یک یا مجموعه اي از فسيلهاي
مشخص و حتي تمام رسوبات یک دوران باشد.
صفحه 193:
* زوتول
* زونول عبارت است از کوچکترین واحد تشخیص داده شده
در تفسیمات زون و معمولا شامل یک چینه يا ضخامتي از
یک چینه است.
صفحه 194:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 195:
٠ زونول ممکن است به صورت واحد كوچکي از یک زون
در نظر گرفته شود که در این صورت قابل مقایسه با بخش
يا طبقه در واحدهاي چینه شناسي سنگي است.
صفحه 196:
* پک زون
* نوع خاصي از زون که با وفور استثنايي بعضي از
تاکسونها که بر مبناي آن نامگذاري شده اند مشخص مي
شود و ممکن است نشان دهنده واقعه اي در گشترش
استثنايي گروهي از تاکسونها باشد.
صفحه 197:
٠ زون فراواني»اپي بول و فلود زون همان معني یک زون را
مي دهند.
صفحه 198:
٠ فاصله
» عبارت است از فاصله بین دو مارکر یا شاخص چینه
#نتأنتي
صفحه 199:
٠ افق
* افق چینه شناسي عبارت است از نشانه اي از موقعيني
خاص در توالي چینه شناسي که در عمل و به طور. معمول
لایه خيلي نازک مشخصي را گویند.
صفحه 200:
انواع واحدهاي جينه شناسي زيستي
زون تجمعي
آكروزون يا حدود زون
زون فراواني
زون بينابيني(حد فاصل)
صفحه 201:
۶ زون تجمعي
* عبارت است از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي
است که بر اساس فسيلهاي مختلف یا فسيلهاي معيني که به
طور طبيعي در تمام ضخامت لایه ها پراکنده اند انتخاب
مي شود.
i
Ly ti —
HEIR be ee
ms
1
1
صفحه 202:
٠ نام زون تجمعي از یک یا چند فسیل موجود در آن گرفته
مي شود.
صفحه 203:
٠ فسيلهاي مشخص کننده زون تجمعي یا فسيلهايي که براي
نامگذاري زون تجمعي انتخاب شده اند فسيلهاي راهنماي
زون تجمعي اند
صفحه 204:
آکروزون یا حدود زون
عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که در
برگیرنده گسترش عمودي و افقي یک گروه حياتي خاص است و
نامش از آن فسیل خاص گرفته مي شود.
۰ حدود زندگی تاکسون
= خد بالایی \
I see
حدود زون تاکسون» 8 طول زندگی تاکسون» 9 و ۵ اجداد و نسل تاکسون
صفحه 205:
حدود زیون داراي انواع زیر است.
حدود زون تاکسون
حدود زون برخوردي
زون سلسله النسب (فیلوزون)
صفحه 206:
* حدود زون تاکسون
* عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که
نمایانگر حدود زندگي تاکسون بخصوصي است و حد بالا و
پایین واحد زيستي با ظهور و از بین رفتن آن تاکسون
بخصوصي تعیین مي گردد.
صفحه 207:
٠» حدود زون برخوردي
٠ عبارت | ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که با
دو یا چند تاکسون که در بین اجتماع فسيلهاي موجود در اين
ضخامت وجود دارد انتخاب مي شود.
صفحه 208:
* حد پاييني واحد زيستي با ظهور فسيلي معین و حد بالايي آن با از
بین رفتن فسیل معین ديگري تعیین مي شود.
حدود زندگی تاکسون
حد بالایی 1
عي 1
حدود زون برخوردى
صفحه 209:
۶ حدود زون برخوردي از انواع زونهاي رسمي است و
براي اولين بار ايل كه زون را تعریف کرد از آن استفاده و
آن را معرفي کرد.
صفحه 210:
۶ زون سلسله النسب (فیلوزون)
۰ عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که
نمایانگر مراحل تکامل یا توسعه فسیل معيني است و حد
بالا و پايین واحد زيستي با ظهور و از بین رفتن نهايي آن
فسیل معین مشخص مي گردد.
زرف ساسله السب OAD
sf مر ی
۳ یت t ۰ toe
مثال نظرى سلسله النسب (فيلوزون».
صفحه 211:
* زون فراواني
۰ عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که
نمایانگر حداکثر توسعه یا حداکثر فراواني یک جنس» گونه
پا تاكسونهاي دیگر است.
زون فراوانی
صفحه 212:
* حد پاييني واحد زيستي با شروع کثرت و حد بالايي آن با
پایان کثرت معین مي گردد.
صفحه 213:
* زون بينابيني (حد فاصل)
+ عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که
نمايانكر فاصله بين دو افق زيست جينه اي مشخص است.
مثلا دو افق ظهور يا دو افق از بين رفتن يا يك افق ظهور
و يك افق از بين ررفتن.
صفحه 214:
* نامهاي رسمي و غيررسمي
٠ واحدهاي چینه شناسي زيستي همانند سایر واحدها ممکن
است رسمي یا غيررسمي باشد.
صفحه 215:
* واحدهاي رسمي باید با حرف بزرگ و واحدهاي غيررسمي
با حرف کوچک نوشته شوند.
صفحه 216:
٠ واحدهاي زماني زمین شناختي و چینه شناسي زماني
* واحدهاي زماني زمین شناختي بر اساس بررسي
فسیلهاءتعداد و تنوع جانوران» انقراض آنها در مدت زمان
زمین شناختي کوتاه» حوادث كوهزايي و ناپیوستگیها
انتخاب مي شوند که هم ارز یا معادل آنها واحدهاي چینه
شناسي زماني است.
صفحه 217:
* هر واحد چینه شناسي زماني عبارت از ضخامتي از لايه
هاي سنگهاي رسوبي است که در خلال فاصله زمان زمین
شناختي معيني تشکیل شده است و با سطوح همزمان در
بالا و پایین محدود مي شود.
صفحه 218:
٠ مرتبه نسبي واحدهاي چینه شناسي زماني در تقسیمات انجام
شده تابع طول فاصله زمان زمین شناختي است که در طي
آن لایه هاي سنگها تشکیل شده اند و ضخامت لایه هاي
سنگها در مرتبه آنها نقشي ندارد.
صفحه 219:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 220:
٠ طبقه بندي واحدهاي زماني زمین شناختي و چینه شناسي
زماني و انواع آنها
٠ هدف از این طبقه بندي» مرتب کردن اصولي توالي لایه
هاي سنگهاي رسوبي به صورت واحدهاي نامگذاري شده
است که مبنايي براي تطابق زماني و سیستم مرجعي براي
ثبت حوادث تاريخي زمین شناختي است.
صفحه 221:
* واحدهاي زماني زمین شناختي و چینه شناسي زماني به
صورتي که در جدول خلاصه شده است تعیین مي شود.
صفحه 222:
سلسله اصطلا حات قراردادي چینه
شناسي زماني و زمان زمين مدي
حده ما شناختی : زماني
نه شناسي زماني
* واحدهاي چینه
2008
٠ واحدهاي زماني زمين
٠ ايونوتم
fel ايون ٠
۳ دوران ٠
۰ دوره ۱ ۳
۱ ۶ اشکوب
* کرونوزون
٠» كرون
صفحه 223:
٠ كرونوزون و كرون
٠ کرونوزون اصطلا حي است که براي پایین ترین مرتبه از
تقسیمات در سلسله مراتب اصطلا حات شناسي زماني
به كار مي رود و هم ارز زماني زمین شناختي آن کرون
است.
صفحه 224:
٠ كرونوزون
۰ عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنكهاي رسوبي است كه
در طي فاصله زمان زمین شناختي معيني.يعني همان
کرون»تشکیل شده است. ١
صفحه 225:
* کرونوزون از نظر طول زماني ممکن است بر مبناي طول
زماني یک واحد زيستي یا یک واحد چینه شناسي سنگي
نهاده شود و تمام لایه هايي را که آن واحد چینه شناسي
زيستي يا سنكي در بر مي كيرد شامل مي شود.
صفحه 226:
٠ نام کرونوزون از نام همان واحد چینه شناسي (زيستي یا
سنگي) گرفته مي شود که بر آن منطبق شده (برب اساس آن
انتخاب شده).
صفحه 227:
٠ اشكوب و عصر
* اشکوب یک واحد چینه شناسي زماني است که مرتبه
كوچکي در سلسله مراتب اصطلا حات چینه شناسي زماني
دارد و نشان دهنده فاصله نسبتا کمي از زمان زمین شناختي
است.
صفحه 228:
* هم ارز یا معادل زماني زمین شناختي اشکوب عصر است
و عبارت از ضخامتي از. لایه هاي سنگهاي رسوبي است
که در خلال فاصله زمان زمین شناختي معيني» يعني
عصر تشکیل شده است.
صفحه 229:
۰ اشکوب يكي از واحدهاي پایه و کوچک استاندارد در
سلسله مراتب واحدهاي چینه شناسي زماني است که در
بررسيهاي جهاني مورد استفاده قرار مي گیرد.
صفحه 230:
٠ حد بالا و پایین اشکوب در توالي لایه هاي سنگهاي رسوبي
به ويزه سنگهاي رسوبي دريايي ممکن است بر افقهاي
نشانه» مانند مرزهاي زونهاي زيستي»منطبق گردد.
صفحه 231:
» فاصله بین مرز بالا وپايني اشکوب نشان دهنده فاصله
زماني بخصوص در زمان زمین شناختي است واین فاصله
بخصوص همان عصر است.
صفحه 232:
» اشکوبها از نظر طول زمان زمین شناختي متغیراند» ولي به
طور متوسط طول زماني آنها از 0تا 00) میلین سال است.
صفحه 233:
. ضخامت اشکوبها از چند متر تا چند هزار متر مي رسد و
ممکن است از محلي به محل دیگر تغییر کند.
صفحه 234:
٠ نام اشکوبها بیشتر از نام جغرافيايي محلي که نزدیک به
محل مطالعه آنهاست انتخاب شده است.
صفحه 235:
* براي عصر که هم ارز یا معادل زماني زمین شناختي
اشکوب است همان نامي به کار مي رود که براي اشکوب
انتخاب شده است.
صفحه 236:
۶ سري و دور
۰ سري يكي از واحدهاي چینه شناسي زماني است که در
ساسله مراتب اصطلا حات چینه شناسي زماني مرتبه اي
بالاتر از اشکوب دارد.
صفحه 237:
۰ هم ارز یا معادل زماني زمین شناسي سري دور است.
۶ سري عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي
است که طي فاصله زمان زمین شناختي معيني» يعني دور»
تشکیل شده است.
صفحه 238:
٠ سريها معمولا شامل یک تا شش اشکوب اند حد پاييني و
بالايي سري نشان دهنده فاصله بخصوصي از زمان زمین
شناختي است. اين فاصله بخصوص همان دور است.
صفحه 239:
* طول زمان زمین شناختي یک سري که به طور کامل به
اشکوبها تقسیم شده عبارت است از مجموع مدت فاصله
زماني اشكوبهاي ترکیب کننده آن.
صفحه 240:
* نام یک سري ( دور) بهتر. است از شکل جغريافيايي که در
نزديكي مقطع نمونه آن قرار دارد گرفته شود.
صفحه 241:
٠ نام یک سري با توجه به نقسيماتي که در سیستم صورت
گرفته - مثل پاييني» مياني و بالايي - ممکن است به
صورت سري پاييني» سري مياني و سري بالايي گفته شود.
صفحه 242:
* سیستم و دوره
٠ در سلسله مراتب اصطلا حات چینه شناسي زماني سیستم
واحدي با مرتبه بزرگتر را نسبت به واه هاي قبلي تشکیل
مي دهد و مرتبه بالاتر از سري و پایین تر از اراتم قرار
دارد.
صفحه 243:
٠ هم ارز یا معادل زماني زمین شناختي سیستم» دوره است و
عبارت از ضخامتي از لایه هاي رسوبي است که در طي
یک فاصله زمان زمین شناختي معین» يعني دوره» تشکیل
شده است.
صفحه 244:
* حد بالا و پایین سیستم نیز با مرزهاي مقطع نمونه آن
مشخصن مي شود و أكر سيستمي به سريهاً و اشكويها تقديم
شود و مرز ياييني آن عبارت از حد ياييني قديم ترين سري
يا اشكوب و مرز بالايي آن منطبق بر حد بالايي جوان
ترین سري یا اشکوب است.
صفحه 245:
مدت فاصله زمان زمین شناختي یک سیستم را مي توان از
روي طول زمان زمین شناختي مجموع سریها یا اشكوبهاي
ترکیب کننده آن معلوم کرد.
صفحه 246:
۰ نام سيستمهاي (دوره (ge شناخته شده داراي منشاهاي
مختلفي است.
* معرف یا نشان دهنده مرتبه اند» مثل ترسي یر (سومین) و
کواترنر (چهارمین).
٠ بر اساس سنگ شناسي انتخاب شده اند» مثل کربونیفر »از
رسوبات زغالدار) و کرتاسه (از رسوبات گل سفیددار).
صفحه 247:
* از نام قبیله يا طایفه اي که در نزديكي محلي که مقطع
نمونه در آن مطالعه گردیده گرفته شده» مثل اردویسین (از
قبیله اردویس) و سیلورین ( از قبیله سیلور).
* نام جغرافيايي گرفته اند» مثل دونین که از ناحیه دون شایر
واقع در جنوب غربي انگلستان گرفته شده است.
صفحه 248:
٠ نام دوره که هم ارز یا معادل سیستم است نیز همان نامي
است که براي سیستم انتخاب مي شود.
صفحه 249:
٠» اراتم و دوران
٠ در سلسله مراتب اصطلا حات چینه شناسي اراتم بزرگتر و
شامل چند سیستم مجاور. هم است.
صفحه 250:
۰ اراتم
* عبارت از ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است که
در طي یک فاصله زماني زمین شناختي معین» يعني
دوران» تشکیل شده است.
صفحه 251:
٠ هم ارز یا معادل زماني زمین شناختي اراتم دوران است و
نام آن همان نامي است که براي اراتم انتخاب مي شود.
صفحه 252:
* اراتمها (دورانها) که بر. اساس تغیبرات بارز در تاریخ
زندگي موجودات گذشته و نشانه هاي بارز زمین شناسي
(مثل ناپیوستگیها) انتخاب شده اند عبارت اند از
پالئوزوییک (دیرینه زيستي)» مزوزوییک (میانه زيستي) و
سنوزوییک (نو زيستي).
صفحه 253:
* ایونوتم و ایون ajax
* وازه ايونوتم واحد جينه شناسي زماني بزركتر از راتم
است و هم ارز يا معادل زماني زمين شناختي آن ايون
است.
صفحه 254:
mre 5 ت که طي
+ شامل ضخامتي از لایه هاي سنگهاي رسوبي است =
فاصله زمان زمین شناختي معيني» يعني ایون» تشکیل شده
است.
صفحه 255:
* از آنجايي که هر. واحد چینه شناسي سنگي در فاصله زمان
زمین شناختي بخصوصي تشکیل مي شود » فقط اهمیت
سنگ شناسي ندارد» بلکه همچنین داراي اهمیت زماني
زمین شناختي نیز. هست.
صفحه 256:
٠ در واحدهاي چینه شناسي سنگي خصوصیات سنگ شناسي
معمولا بیشتر تحت تأثیر اوضاع محیط تشکیل قرار مي
گیرد تا زمان آن» و سنگها در زمانهاي مختلف از نظر
OS شنگ شناسي و توالي چینه شناسي تکرار مي شوند.
صفحه 257:
* واحدهاي چینه شناسي سنگي و زيستي انواع اساسي
واحدهاي چینه شناسي اند و بر مبناي تشخیص معيارهاي
مختلفي چون ويژگيهاي سنگ شناسي و زيستي (فسیلها)
صفحه 258:
٠ واحدهاي چینه شناسي سنگي و زيستي هر دو منعکس کننده
محیط ته نشست اند» ولي واحدهاي شناسي زيستي
بهتر مي توانند نشان دهنده محبط و شاخصي براي سن
نسبي زمين شناسي باشند.
صفحه 259:
۶ سن نسبي و مطلق
* سن نسبي پدیده زمین شناسي عبارت است از قدمت آن پدیده
نسبت به پدیده دیگر که قبل يا بعد از آن وقوع یافته (بدون
ذکر رقمي در مورد آن).
صفحه 260:
٠ سن مطلق
* سن مطلق هر يديده زمين شناسي عبارت است از قدمت آن
يديده نسبت به زمان حاضر كه همواره با ذكر عدد مشخص
مي شود.
صفحه 261:
براي تعیین سن نسبي توجه به اصول زیر ضروري است. این
اصول عبارتند ازن:
اصل افقي بودن و تداوم اولیه لایه ها
اصل روي هم قرار گرفتن لایه ها
اصل توالي جانوران و گیاهان و تشابه لایه ها از نظر, دیرین
شناسي
اصل تغییرات بعدي
صفحه 262:
* اصل تغییرات بعدي
* تغییرات وضع حاصل از فرايندهاي دروني
٠ تغییرات وضع حاصل از فرايندهاي بيروني
صفحه 263:
* اصل افقي بودن و تداوم اولیه لایه ها
* رسوباتي که در حوضه رسوبي ته نشین مي شوند بدون
توجه به وضع کف حوضه به صورت لایه هاي افقي قرار
مي كيرند.
صفحه 264:
٠ لايه هايي كه بدين ترتيب ته نشين مي شوند هميشه به
صورت افقي باقي نمي مانند وتحت تاثير فرايندهاي بعدي
به صوريت جين خورده در مي آيند.
صفحه 265:
۰ خارج شدن لایه هاي رسوبي از حالت افقي بر اثر عمل
فرايندهاي دروني صورت مي گیرد و چون اين فرایندها
بعد از ته نشین شدن رسوبات در محيطهاي رسوبي اتفاق
مي افتد »ءاز نظر سن نسبي جوانتر از لایه هاي تشکیل شده
است.
صفحه 266:
* اصل روي هم قرار گرفتن لایه ها
* مواد رسوبي در زمان ته نشین شدن در حوضه رسوبي به
صورت افقي بر روي هم قرار مي گیرند. در اين طبقات
هر لایه بالايي جدید تر از لایه زیرین خود است.
صفحه 267:
٠ بايد توجه داشت كه از هر فسيلي نمي توان براي تشخيص
ارتباط لايه هاء و به عبارت ديكر در تعيين سن آنهاء
استفاده كرد بلكه بايد از فسيلهاي مميز يا مشخص استفاده
كرد:
صفحه 268:
فسيلهاي ممیز داراي ويژگيهاي زیر مي باشند
در زمان معین و کوتاه مي زیسته اند
در بخش وسيعي از زمین پراکنده شده اند
سریعا تحول یافته اند
صفحه 269:
۰ اصل تغیبرات بعدي
٠ تغییرات وضع حاصل از فرايندهاي دروني زمین
* تغییرات وضع حاصل از فرايندهاي بيروني زمین
صفحه 270:
تغییرات حاصل از. فرايندهاي دروني زمین
چین خوردگي
گسل
دگر شييي
نفوذ توده هاي آذرین
صفحه 271:
جين خوردگي
* غالب لایه هاي رسوبي بر اثر فرايندهاي دروني زمین
حالت افقي خود را از دست داده و چین خورده اند. بعضي
چین خوردگیها خفیف و برخي شدیدند.
صفحه 272:
٠ از نظر سن نسبي چین خوردگیها چون هر چین خوردگي
هميشه بعد از رسوبگذاري اتفاق مي افتد» از آن جوان تر
است.
صفحه 273:
گسل
+ هر گاه در لایه هاي رسوبي جين خورده يا غير آن و توده
هاي سنگي» گسل ایجاد شود گسل نسبت به لایه هاي
رسوبي و توده هاي سنگي جوانتر است.
صفحه 274:
دگر شيبي
* گاهي لايه هاي رسوبي یک ناحیه توالي منظم ندارند» بدین
معني که از دوره اي ol gS یا بلند رسوبي بر جاي نمانده
است. این وضع را نبود چینه اي گویند.
صفحه 275:
٠ نبود چینه اي عموما ناشي از قطع شدن عمل رسوبگذاري
است و علت آن عقب نشيني دریاست.
صفحه 276:
رابطه بين لايه هاي رسوبي اولیه, سطح
باشد) و لايه هاي رسويي جدیدتر از نظر سن
نسبي به صورت زیر خواهد بود.
قدیم é
٠ لايه هاي رسوبي اولیه ....... سطح ناپيوستگي لایه
هاي رسوبي بعدي
° جديد
صفحه 277:
نفوذ توده هاي آذرين
* گاهي اوقات مواد مذاب دروني» ماگماء به علت تغییر
شرایط دروني زمين به طرف بالا حركت مي کنند و طبقات
رسوبي را با فشار به بالا مي رانند یا اينکه در فواصل آن
طبقات وارد مي
صفحه 278:
٠ اين توده آذرين بزرك یا کوچک در هر حال از نظر سن
نسبي جوانتر از سنگهاي بر آمده یا قطع شده اند.
صفحه 279:
تعیین سن مطلق
۰ سن نسبي فقط نقدم و تاخر. نسبي لایه هاء توده هاي سنگي و
حوادث زمین شناسي را نسبت به یکدیگر تعیین مي کند.
ولي سن مطلق» سن واقعي لایه ها و حوادت زمین شناسي
را نشان مي دهد.
صفحه 280:
روشهاي مختلف براي تعیین سن مطلق
۶ روشهاي غیر رادیواکتیو
٠ روشهاي رادیواکتیو
صفحه 281:
روشهاي غیر رادیو اکتیو
* روش محاسبه مدت سرد شدن زمین
* روش محاسبه مقدار نمک آب دریا
۶ روش محاسبه مقدار رسوباتي که ته نشین شده اند
* روش استفاده از نشانه هاي تغییر فصل در رسوبات
* رشد و نمو صدف بي مهرگان دريايي
۰ حلقه هاي درخت
صفحه 282:
روشهاي استفاده از مواد رادیو اکتیو
* از این روش براي تعین سن مطلق سنگها استفاده مي شود.
اين عناصر به علت ناپایدار بودن» به راههاي مختلف به
عناصر پایدار تبدیل مي شوند.
صفحه 283:
عناصر مورد استفاده براي تعيين سن مطلق
۶ روش اورانیم
٠ روش کربن 46
صفحه 284:
تطابق
* تطابق عبارت است از مقایسه و ارتباط دادن سنگهاي دو یا
چند منطقه مجزا از هم (نزدیک یا خيلي دور)و تطبیق هم
ارزي (معادل هم بودن) آنها با استفاده از ويژگيهاي سنگ
شناسي» فسيلهاي موجود در سنكهاء ناپيوستگي» سن نسبي
و مطلق سنگها.
صفحه 285:
* در هر یک از واحدهاي چینه شناسي از خصوصیات
شاخص آن واحد براي مقایسه استفاده مي شود.
صفحه 286:
انواع تطابق
* تطابق بر پایه فسیلها
۶ تطابق با استفاده از نمودار چاهها
٠ تطابق با استفاده از حوادث کوتاه مدت
صفحه 287:
تطابق با استفاده از نمودار چاهها
* با مطالعات انجام شده معلوم گردیده که سنگهاي با جنس
مختلف خواص الكتريكي و رادیواکتیویته متفاوتي داریند و
در نتيجه شکل نمودار رسم شده آنها روي دستگاه هم
مختلف است.
صفحه 288:
۰ با شناخت و آشنايي با منحنيهاي رسم شده براي هر نوع
سنگ در لاگهاي مختلف مي توان نمودارهاي رسم شده از
چاههاي دور از هم را با یکدیگر تطابق داد و لایه هاي هم
ارز را مشخص کرد.
صفحه 289:
تطابق با استفاده از حوادث کوتاه مدت
٠ حوادث ناگهاني در ستون چینه شناسي افقهايي را ایجاد مي
کند که افق حوادث نام گرفته و افقي است هم زمان.
صفحه 290:
* ارزش افق حوادث فقط در پهنه هايي است که رسوبات
مربوط به آن ته نشین شده است. نمونه اي از اين قبیل
رسویات آني؛ مواد مربوط به انفجارات آتشفشاني است.
صفحه 291:
روش تفرو استراتيگرافي
* مواد پرتابي موجود در افق حوادث در فاصله چند ساعت و
گاهي چند روز. در تمام محيطهاي اطراف ته نشين مي شود
و افقي را ایجاد مي کند که در تمام محیطها همزمان است .
صفحه 292:
٠ در روش تفرواستراتيگرافي ته نشستهاي آتشفشاني به طور
گسترده براي تطابق استفاده مي شود.
صفحه 293:
* از جمله حوادث کوتاه مدت دیگر مي توان سقوط متئوریتها
و ریزش ناگهاني حجم عظيمي از رسوبات که در سراشيبي
قاره در محیط آب ته نشین شده اند را نام برد.
صفحه 294:
* در چینه نگاري مغناطيسي از مغناطیس فسیل در دوره هاي
مختلف زمین شناسي استفاده مي شود. شدت و جهت میدان
مغناطيسي زمین از زماني به زمان دیگر و همچنین از
نقطه اي به نقطه دیگر سطح زمین متغیر است.
صفحه 295:
» با استفاده از چینه نگاري مغناطيسي مي توان سنگهايي که
داراي جهت میدان مغناطيسي فسیل مشابه اند را در محدوده
زماني معيني قرار داد و با هم تطابق داد.
صفحه 296:
چینه نگاري لرزه اي
* وقتي در پهنه اي از کره زمین زلزله اي اتفاق مي افند
وقوع آن به صورت امواج لرزه اي روي دستگاههاي
زلزله نكار ثبت مي شود.
صفحه 297:
٠ بنابراین با آشنايي و مطالعه امواج لرزهاي و استفاده از
روش امواج لرزه اي مي توان به وضعیت چینه شناسي و
تعیین مرز لایه ها و سازندها» موقعیت زمین شناسي
ساختماني پي برد ودر مقیاس بزرگ» در سطح گسترده تر»
عمل انطباق را انجام داد.
صفحه 298:
* چینه نگاري شيميايي که در آن از برخي عناصر شيميايي
مفید استفاده مي شود در قلمرو دانش ژئو شيمي رسوبي
قرار دارد و ارزش خود را به ویژه در امر تطابق چینه
شناسي نشان داده است.
صفحه 299:
* اگر در توالي رخساره هاي رسوبي مقدار. عناصر مفید (از
جمله استرانسیم» منگنز و ...) در افقهاي مختلف شبیه به هم
باشند» لا یکدیگر هم سن و شرایط رسوبي آنها مشابه و
تطابق يذيرند.
صفحه 300:
موارد استفاده از عناصر شيميايي
+ تقسیم بند بهاي محيطهاي رسوبي کم عمق از نظر رخساره
ها و رسوبات
» تشخیص و تفکیک رخساره هاي آهكي کم عمق از آهكهاي
نواحي عمیق
* تعيين نوع رسوبگذاري
» تجزیه و تحلیل و تفسیر انواع مختلف رخساره ها به کمک
داده هاي ژئو شيميايي
* پي بردن به فرايندهاي انحلال.دیاژنزاولیه و پاياني
۶ تشخیص عوامل محيطي لازم از لحظ بوم شناختي
صفحه 301:
فصل سوم
جغرافیای دیرینه و توالیهای رسوبی
هدف ge
آشنا شدن دانشجویان با جغرافیای دیرینه و آب و هوای دیرینه؛
مفهوم ژئوسنکلین» توالیهای رسوبی ۰
صفحه 302:
توالي رسوبي مضاعف
* منحني توالي مضاعف لایه ها از دو قسمت تشکیل شده
است و لایه هاي مربوط به آنها روي هم قرار گرفته اند.
در این حالت ممکن است منحني ابتدا بالارونده يا مثبت و
سپس پایین رونده يا منفي باشد که خود معرف تغییر عمق و
پيشريوي و پسروي دریاست. همچنین توالی رسوبی بین دو
ناپیوستگی محدود شده است.
صفحه 303:
هدفهاي رفتاري
٠ يس از مطالعه اين فصل بايد بتوانيد:
-١ ٠» مفهوم جغرافياي ديرينه و آب و هواي ديرينه را بيان
* ۲- ژئوسنکلین تفییرات سطح آب دریا؛ رخساه ها و توالیهای
رسوبی را تعریف کنید.
صفحه 304:
جغرافياي دیرینه
٠ جغرافياي دیرینه ( پالنوژئوگرافي) عبارت است از مطالعه
جغرافياي دیرینه زمین.
صفحه 305:
نقش چینه شناسي در شناسايي جغرافيايي دیرینه
* چینه شناسي نقش مهمي در شناسايي وضع جغرافيايي
دیرینه زمین دارد. به این ترتیب که با بررسي چینه هاي
یک منطقه و معلوم نمودن نوع رخساره ها و استفاده از
اصل يكنواختي مي توان معلوم کرد که در زمان ته نشين
شدن و تشکیل لایه هاي رسوبي, چه نوع محیطی در منطقه
وجود داشته و با مشخص کردن حدود لایه های رسوبی می توان پی
برد که وضعیت خشکیها و دریاها در آن زمان چگونه بوده است.
صفحه 306:
آب و هواي دیرینه
* هدف از بازسازي Gl و هواي دیرینه تعیین وضعیت جوي
و خصوصیات هوا کره اقیانوسها و خشکیها در خلال زمان
زمین شناختی است.
صفحه 307:
نحوه کسب اطلاعاتي در مورد آب و هواي گذشته
* به سه طریق میتوان اطلاعاتي در مورد آب و هواي گذشته
كسب كرد:
٠ استفاده از داده هاي شيميايي
۰ استفاده از داده هاي زيستي
۰ استفاده از داده هاي فيزيکي
صفحه 308:
استفاده از داده هاي شيميايي
٠ کاربرد وسیع روش شيميايي در بازسازي شرایط آب و
هواي گذشته از طریق اندازه گيري ايزوتوپهاي مقاوم مثل
اکسیژن صورت مي گیرد.
* ایزوتوپ اکسیژن که در ترکیب کربناتها از طریق رشد
موجودات دريايي وارد مي شود داده اي براي پي بردن به
درجه حرارت محیط آب در گذشته است.
صفحه 309:
استفاده از داده هاي زيستي
* آب و هواي گذشته را با استفاده از فسیلها هم مي توان
استنتاج کرد.
» اگر گیاه یا جانور معيني در محيطي با آب و هواي خاص
زندگي کند مي توان از حضور یا انتشار آن در لایه هاي
سنگها به گسترش محیط زندگي آن و آب و هواي زمان
گذشته پي برد.
صفحه 310:
مسائل در کاربرد گونه هاي گیاهان و جانوران
٠ يكي از مسائل دشوار در کاربرد گونه هاي گیاهان و
جانوران به عنوان شاخص تعیین آب و هواي گذشته اين
است که بیشتر موجودات مي توانند در حدودي از شر ایط
آب و هوايي زندگي کنند که این وضع ممکن است به اشتباه
زياد در بازسازي آب و هواي گذشته بیانجامدد.
صفحه 311:
استفاده از داده هاي فيزيکي
* سنگهاي رسوبي مي توانند اطلاعات خوبي در مورد شرایط
آب و هواي گذشته در اختیار بگذارند.
۰ مواد رسوبي ته نشین شده در محيطهاي مختلف را از نظر
آب و هوايي مي توان به سه دسته تقسیم کرد:
* رسوبات آب و هواي گرم و خشک
* رسوبات آب و هواي باراني و مرطوب
* رسوبات آب و هواي سرد و یخبندان
صفحه 312:
رسوبات آب و هواي گرم و خشک
* در بین رسوبات ته نشین شده در محيطهاي رسوبي» بهترین
شاخصها برای تعیین محیطهای خشک عبارنتد از:
رسوبات تبخیری یا تبخیریها
* رسوبات با رنگ قرمز شدیدهمراه با اکسید آهن
وجود دانه های گرد و مات
* وجود مقدار زیاد فلاسپات در ماسه سنگهای آوکوزی
صفحه 313:
رسوبات آب و هواي باراني و مرطوب
* بوکسیت و زغال شاخص آب و هواي باراني هستند.
٠ بوكسيت که حاصل شستشوي قوي سنگهاي غني از. آلومینیم
و فرونشست خاک است. مشخصه آب و هوای با باران فراوان
است.
* زغال از تجمع و انباشته شدن كياهان در شرایط بدون اکسیژن
تشکیل می شود و معرف آب و هوای مرطوب و بارانی است.
صفحه 314:
رسوبات آب و هواي سرد و یخبندان
* شاخصاي اصلي براي تعیین آب وهواي یخبندان عبارتند
از؛
٠ تيليتها
»* وجود سنكهاي درشت در رسوبات با لايه بندي ظريف
صفحه 315:
بوم
متقابل
ز مطالعه 0 1
ت است از تب
نی گي خود و ب
7
شناسی دیر ی is
َك ت قديمي با محیط
موجودات قدي
اين
اند در ای
سوبي
اي مهم تواليهاي ر
فسیلها که يكي از اجزاي
از ١ 5
0 ات نشي دارند.
صفحه 316:
جغرافياي دیرینه قاره ها
* در مقیاس کره زمین گسترش اقیانوسها و قاره ها از نظر
جغرافياي دیرینه قابل توجه است.
٠ تحقیقات GLE داده که گسترش قاره ها و اقیانوسها در
گذشته با شکل فعلي کاملاً متفاوت است و شواهد و مدارک
فراواني بر تآييد اين موضوع بدست آمده است.
صفحه 317:
شواهد و مدارک مبني بر متفاوت بودن گسترش قاره ها و
اقیانوسها با حال
از جمله شواهد و مدارک مبني بر متفاوت بودن گسترش قاره ها و
اقیانوسها با حال مي توان به موارد زیر اشاره نمود:
انطباق حاشیه قاره ها
انطباق كمربندهاي كوهزايي قاره ها
شواهد دیرینه شناسي و چینه شناسي گذشته
شواهد گسترش کف اقیانوسها
وضع مغناطیس زمین در گذشته
صفحه 318:
شواهد دیرینه شناسي و چینه شناسي گذشته
از آنجا که هر جانداري در شرایط محيطي خاصي زندگي
مي كند, یافتن سنگواره جاندار بخصوصی در دو نقطه دور از هم
که امروزه شرایط آب و هوایی متفاوتی دارند دلیلی بر مجاورت دو
مکان مزبور در آن زمان است.
صفحه 319:
ژئوسنکلین
* ژئوسنکلین را مي توان حوضه رسوبي طویل تعریف کرد
که کف آن دائماً به طرف پایین فرو رفته و این نشست سبب
شده است که ضخامت رسوبات در ژئوسنکلین فوق العاده
زياد شود.
صفحه 320:
انواع ژئوسنکلین
* ژنوسنکلین داراي انواع زیر است:
* میوژسنکلین
٠ ایوژئوسنکلین
پارالیژینوسنکلین
صفحه 321:
آتشفشانهای اوفیرلیتی
مقطعی فرضی از ناحیه ژئوستکلینالی
صفحه 322:
مراحل مختلف ژنوسنکلینال
٠ به طور كلي تاریخچه هر ژئوسنکلینال را مي توان به دو
مرحله تقسیم کرد:
* مرحله اصلي. در این مرحله گسلهايي اتفاق افتاده و موجب
فرونشيني» ایجاد گودی و محدود شدن ژنوسنکلینال می شود.
* مرحله کوهزایی. در اين مرحله بر اثر فرونشینی گودیهایی به وجود
مى آید و بالا آمدگی و کوهزایی که گاهی عمیق ترین قسمت
ژئوسنکلینال را در بر می گیرد تشکیل می شود.
صفحه 323:
تغییرات سطح آب دریا. رخساره ها و توالیهای
رسوبی
* مطالعه امواج لرزه اي حاشیه قاره ها نشان داده که سطوح
00۶ و LOPPLBPP1IDNG مي
توان به 096()696965*هاي رسوب نقسیم کرد که به
تواليهاي رسوبي معروفند و هر یک از آنها از بالا و ایين
به ناپيوستگي محدود مي شوند.
صفحه 324:
انواع تواليهاي رسوبي
انواع تواليهاي رسوبي عبارتند از
توالي رسوبي عادي
توالي رسوبي معکوس
توالي رسوبي مضاعف
توالي رسوبي GIS
صفحه 325:
توالي رسوبي عادي
٠ در اين توالي لایه ها از دانه درشت به دانه ریز تحول بيدا کرده اند
که معرف پیشروی و بالا آمدن سطح آب دریاست.
۰ به اين نوع توالی که منحنی آن در جهت افزایش عمق پیش می رود
توالی مثبت يا بالارونده می گویند.
صفحه 326:
توالي رسوبي مثبت در هم
۰ ذى نعطب يخالات توالي سوبي ممخن استابالاووئدهبو
حالت مثبت داشته باشد ولي چنانچه بالا رفتن منحني به
صورت پایین آمدن و بالا رفتن مجدد باشد به آن توالي
رسوبي مثبت در هم مي گویند.
* اين نوع توالي تغييرات كوتاه مدت در عمق و بالا و يايين
رفتن سطح آب دريا را نشان مي دهد.
صفحه 327:
توالي معکوس
در اين توالي از لایه ها رسوبات از دانه ریز به دانه
درشت تغییر پیدا مي کند و وضعيتي بر عکس توالي عادي
دارد.
در این حالت سه نوع منحني را مي توان مشاهده کرد:
منحني توالي لایه ها به صورت منفي یا پایین رونده
منحني منفي با توالي لایه هاي زیادتر که به آن منحني منفي
بزرگ مي گویند.
منحني منفي پایین رونده در هم
صفحه 328:
انواع توالي مضاعف
در اين توالي چنانچه نظم رسوبگذاري به گونه اي باشد که
قسمت اول منحني به صورت مثبت و بالارونده و قسمت
دوم آن منفي و پایین رونده باشد توالی را مثبت - منفی و در
حالت عکس آن را توالی منفی - مثبت می گویند.
صفحه 329:
توالی مثبت -منفی
صفحه 330:
ماسهسنگ
Ake
كتكلومرا
توالی مایخ -
صفحه 331:
توالي تكراري
* در اين توالي از لایه ها سه نوع منحني سنگ شناختي
ممکن است دیده شود:
٠ توالي منظم
* توالي نامنظم کاهنده
٠ توالي نامنظم افزايش يابنده
صفحه 332:
توالي منظم
در اين نوع توالي ترتيب لايه ها به كونه اي است كه دانه
بندي در تمام توالي لايه ها ثابت است. مثل توالي تكراري
آهک - ماسه سنگ که تا بالاي ستون چینه. توالى لايه ها به
همین شکل باقی می ماند.
ضخامت یکنواخت لایه ها مبین ثبات شرایط رسوبگذاری در طول
توالی لایه هاست.
صفحه 333:
۰ واحدهاي چینه شناسي خاک به صورت لایه اي که حاصل
فرسایش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون
زمین شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد
اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.
صفحه 334:
۱
|
i
آهک ماسهای
1 1
|
ماسهسنگ
wae
كتكلومرا
توالى تكرارى دو تناوبى
صفحه 335:
توالي نا منظم کاهنده
* در این نوع از توالي در ابتدا اختلاف دانه بندي بین لایه
هاي رسوبي زیاد است ولي بتدریج که در ستون به طرف
بالا مي رویم اختلاف دانه بندي رفته رفته کم مي شود و
نوسانات منحني دامنه كمتري پیدا مي کند.
٠ جون دامنه منحني به طرف بالا كاهش مي يابد به آن توالي
نامنظم كاهنده و منحني حاصل را منحني كاهنده مي نامند
كه نشانه تغييرات آرام سطح آب و بيشروي درياست.
صفحه 336:
مارن
Soi
ستكميلتن
ماسهسنگ
11
كتكلومرا
توالی نامنظم کاهنده
صفحه 337:
واحدهای چینه شناسی خاک به صورت لایه ای که حاصل فرسایش
سنگهای قدیمی است در قسمتهای مختلف ستون زمین شناسی سن
متفاوتی دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمی داده
قمى yh
صفحه 338:
توالی نامنظم افزایش یابنده
* در این از توالی رسوبی هر چه به طرف بالای ستون می رویم دامنه
منحنيها افزايش مى يابد. . به ين نوع توالى از لايه ها توالى نامنظم
افزايش يابنده و منحنى حاصل را منحنى افزايش يابنده كويند.
اين نوع منحنى نشانه تغييرات شديدتر سطح آب و بيشروى
درياست.
صفحه 339:
کنگلومرا
ويه
اک
et
توالی نامنظم افزايش يابنده
صفحه 340:
واحدهای چینه شناسی خاک به صورت لایه ای که حاصل فرسایش
سنگهای قدیمی است در قسمتهای مختلف ستون زمین شناسی سن
متفاوتی دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمی داده
قمى yh