صفحه 1:
صفحه 2:
۲ 4 5
كاريرو التصاو ری ور مر(ری Cre
صفحه 3:
اقتصاد مهندسی عبارت است از مجموعه ای از تکنیکهای ریاضی , برای ساده کردن مقایسه اقتصادی
پروژه های صنعتی و یا به عبارت ساده تر , اقتضاد مهندسی ابزار تصمیم گیری برای انتخاب اقتصادی
ترین پروژه:هاست::
مهندسین , طراحان و مجریان هستند . وظایف آنها مدبریت » تصمیم گیری و حل مسائل جهت دست
wh به اهداف سازمان می باشد . اقتصاد مهندسی برای مهندسین نقش اساسی دارد , زیرا کلیه
فعالیتهای صنعتی باید مورد تجزیه و تحلیل اقتصادی قرار گیرند . یک متخصص اقتصاد مهندسی با بهره
گیری از علوم مهندسی و اقتصاد , باید برترین پروژه را با توچه به محدودیت منابع شناسایی کند.
صفحه 4:
امروزه هدف اصلی مهندسین کاهش هزینه هاست . هزینه های عملیاتی شامل هزینه های نیروی
انساتی:::تواد اولیت:» اترزى و ... بيشترين نهم زا دز قيمت تمام eau تحصول دازند:.. مهندسین
Seo Gow نرخ بهره وری را به حداکثر برسانند از ضایعات بکاهند , راندمان كاري را افزايش
دهند و هند و نهایتً قیمت تمام شده محصول را کاهش و سود را افزایش دهند . بنابراین مهندسین
دائماً در حال تصمیم گیری هستند , تصمیم گیری تحت شرایط معین و معلوم یا شرایط احتمالی و
نامعلوم . کلیه تصمیم گیریها براساس شناخت پارامترهای اقتصادی و استفاده از تکنیکهای کمی در
اقتصاد مهندسی قابل انجام است .
صفحه 5:
در سال ۱۸۸۷ کتابی تحت عنوان نظریه اقتصادی محل راه آهنها توسط آرتور م . ولینگتن به چاپ رسید .
او که یک مهندس ساختمان بود , مهندسین را تشویق به بررسیهای اقتصادی پروژه های صنعتی نمود . او
بزای بررسی اقتصادی طرح راه آهن از زوش ارزش فعلی با عمر بی تهایت استفاده مود :
در سال ۱۹۲۰ کتابی تحت عنوان مهندسی مالی بوسیله | . بی گلدمن و در سال ۱۹۳۳ کتاب دیگری به نام
اقتصاد مهندسی ۶ توسط . سی . ال . فیش . منتشرشد . در کتابهای فوق سعی شد تا به کمک مدلهای
ریاضی , پروژه ها بصورت مدلهای سرمایه گذاری فرموله شوند . گلدمن در کتاب خود از اینکه نویسندگان
کتابهای مهندسی , به شناخت هزینه های لازم جهت اجرای طرحهای مهندسی و نهایتاً بررسیهای اقتصادی
توجه کافی نمی نمایند , اظهار تاسف می کند . او بررسی اقتصادی طرحها را امری ضروری می داند .
صفحه 6:
در سال ۱۹۳۰ کتابی تحت عنوان مبانی اقتصاد مهندسی توسط پروفسور اوژن ال - گرانت به
جاب رسيد . کتاب او اولین کتابی بود که پارامترهای اقتصادی را شناسایی و تکنیکهای کمی
اقتصاد مهندسی را ارائه نمود . او از مقایسه اقتصادی بین چند طرح سخن گفت و اصول اقتصاد
مهندسی را معرفی نمود . به همین دلیل او را بنیانگذار علم تصاد مهندسی می نامند
امروزه اين علم وسعت کاملی یافته , کتابهای متعددی در اين زمینه انتشار یافته , در تکنیکهای
قدیمی بازنگری شده و تکنیکهای جدید و پیشرفتهای خصوصاً در زمینه آنالیز حساسیت , مخاطره
( شرایط eas اطمینان یا ریسک ) و تورم ارائه شده است .
صفحه 7:
از آنجا که تضنیم گیری صحنح بعنوان مهمترین وظیفه و مسئولیت اضلی یک مدیر مطرح می
شود و تکنیکهای اقتصاد مهندسی , جهت دهنده مدیر برای انخاذ تصمیم صحیح است:
ماهیت تصمیم و انواع تصمیم گیریها در اقتصاد مهندسی مورد بررسی قرار می گیرد
صفحه 8:
تصمیم , عبارت از نتیجه و با پایان یک فرآیند است . فرآیندی که داده ها و اطلاعات موجود
در مورد موضوعی را در جریان تجزیه و تحلیل قزار داده و از ترکیب مناسب آنها : به
استراتژیهای موردنظر و بهترین راه حل می رسد . پس, پایان یک فرآیند می تواند شروع
فرآینددیگری بابشد ,بعبارت دیگر اجد یک تضمیم میکن است:آغازی باسد بر آجدختم ی
تصمیم:های,دیگر «بدین؛چهت«طر گونه تعویک: ورد بوزه ماهبت: تصمیج:: ناسا بتطل ممع ررسید «
در یک واحد تولیدی , ماهیت یک تصمیم بستگی به عللی دارد که سبب می گردد یک مدیر
اقدام به اخذ تصمیم نماید . اما باید توجه کرد که اين تصمیم خود موجب تصمیم گیری های
بعدی شده , در مجموع تشکیل یک رشته نامحدود را می دهند , تا جایی که با یک تعریف
ساده نمی توان ماهیت تصمیم را مشخص نمود . آنچه بیشتر در مورد ماهیت تصمیم , مورد
توجه اقتصاددانان است , کمی بودن ارزشها و هدفهای تصمیم می باشد
صفحه 9:
در حقیقت اقتصاددانان توجه اصلی خود را معطوف به فعالیتهای بازار اقتصادی نموده اند که
در آنجا خدمات و کالاهای متعددی عرضه می شود و اغلب با معیار پول قابل سنجش هستند .
آدام اسمیت " معتقد بود که ارزشهای اقتصادی بطور اخص دارای نقش عمده و اساسی در
تحقیقات علمی می باشند . او همچنین عقیده داشت که تحقیقات علمی ؛ وقتی ثمربخش
خواهند بود که ارزشهای غیرکمی از حیطه عملیات اقتصادی خارج گردند . اتخاذ تصمیم
توسط فرد یا مدیر یک سازمان , برای کسب یک هدف یا هدفهای معینی می باشد .
هدفهای یک سازمان عبارت است از سودآوری , بهره وری » ابتکار و توسعه . بازاریابی ,
تامین منایع مالی , توسعه و افزایش کارآیی مدیریت , کارمندان و مسئولیت سازمان در
مقابل جامعه .
صفحه 10:
انواع تصمیم گیری بر مبنای حدود اطلاعات موجود درباره متغیرهای غیر قابل کنترل به قرار ذیل است :
۱- تصمیم گیری در شرایط اطمینان :
اين نوع تصمیم گیری مربوط به زمانی است که متفیرهای غیرقابل کنترل . در مدل تصمیم گیری وجود
ندارند , مدل سازی پرای اینگونه تضمیم گیرنها براساس مدلهای ریاضی و مشخص استوار است .
تکنیکهای متنوعی که در اینگونه تصمیم گیریها می توان از آنها یاری گرفت عبارتند از :
1.تکنیکهای مختلف اقتصاد مهندسی مانند نرخ بازگشت سرمایه , ارزش فعلی , هزینه و درآمد یکنواخت
سالیانه , نسبت منافع به مخارج و مدت بازگشت سرمایه
2برنامهریزیهای ریاضی شامل برنامه ریزی خطی , برنامه ریزی صفر - یک و برنامه ریزی آرمانی
لفط Swag
4.آنالیز تعویض
صفحه 11:
2 تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان :
الف - در حالت عدم اطمینان کامل
وبنير حالت :رييتك
تصميم كبرق :در شترايظ ,عدم :اظمينان كام Spe ge: Silt of cual wile) elie شتامل
تعدادى از متغيرهاى غيرقابل كنترل نيز مى شود , ولى اطلاعات كذشته به منظور بيش بينى
متغيرها در دسترين بوده:» ان اين ررو:محاسيه احتمال وقوع ela آنها مشكل ومعمولاً غير
ممکن است .
روشهای مدون برای اين نوع تصمیم گیری بسیار اندک است.
تصمیم گیری در شرایط ریسک برای زمانی است که مشکل موجود شامل تعدادی از
متغیرهای غیرقابل کنترل نیز می شود , ولی اطلاعات از گذشته در دسترس و احتمال وقوع
آنها قابل پیش بینی است . موارد استفاده اين نوع تصمیم گیری در اقتصاد مهندسی بسیار زیا
صفحه 12:
3- تصمیم گیری در شرایط تعارض :
أبن نوع تضمیم گیری: مربوظ به زمانن: ام است كه براق تصمیم گیزنده : استراتژی های رقیت
یا رقبا جایگزین متغیرهای غیرقابل کنترل شوند . از تکنیکهای مهم در اين نوع تصمیم گیری
می توان از « تئوری بازیها » نام برد .
صفحه 13:
تجزيه و تحليل اقتصادى بهد از كسر ماليات
استهلاک
استهلاک نقشی اساسی در مقایسه اقتصادی بعد از مالیات دارد .
مطالعات اقتصادی رابطه نزدیکی با مدیریت مالی دارد . به اين ترتیب که پارامترهایی نظیر درآمد
سالیانه , هزینه های عملیاتی شامل مواد , نیروی انسانی , انرژی و ... و پارامتر استهلاک پس از
محاسبه و یا استخراج از دفاتر مالی یک موسسه , در مطالعات اقتصادی شرکت داده می شوند .
استهلاک نقش موثری در محاسبه مقدار مالیات و میزان فرآیند مالی بعد از مالیات دارد . انتخاب
یک روش استهلاک مناسب باعث اقزایش ارزش فعلی خالص و یا نرخ بازگشت سرمایه می گردد .
صفحه 14:
استهلاک دارای معانی بسیاری است که چند تعریف آن در زیر آمده است :
۱- کاهش ارزش یک دارایی . اين کاهش عبارت است از اختلاف ارزش یک دارائی در دو زمان
مختلف به هر دلیلی که کاهش صورت گرفته باشد
۲- توزیع هزینه یا ارزش اولیه یک دارایی منهای ارزش اسقاطی ( اگر قابل پیش بینی و تخمین
باشد ) در طول عمر مفید دارایی .
۳- تفاوت ارزش یک دارایی موجود که قبلا خریداری شده , با یک دارائی فرضی که به عنوان
استاندارد مقايسه بكار رفته است . اگر با پیشرفت تکنولوژی , پدیده های جدید بوجود آیند ارزش
دارایی ( وسائل و ماشین آلات ) موجود در موسسه با آنها سنجیده می شود و تفاوت , عبارت از
مقدار استهلاک دارائی موجود است.
صفحه 15:
استهلاک دارایی ها به دلایل زیر صورت می پذیرد
۱- پیشرفت تکنولوژی : تحقیقات علمی که نتبجه پیشرفت سریع تکنولوژی است , روشهایی اقتصادی
تر را برآی انجام کارها عرضه می نماید که جانشی راههای موجود می گردد و در حقیقت قبل از اینکه
ماشین آلات و تجهیرات یک شرکت غیرقابل استقاده شوند ماشین آلات پیشرفته تر به بازار می آید .
بدیهی است که ارزش ماشین آلات قدیمی کاهش می یابد و یا گاهی ماشین آلات بی ارزش می شوند
2- فرسودگی ماشین آلات یا ساختمانها : فرسودگی به علت افزایش طول عمر و تولید زیاد يديد مى
آید , هزینه تعمیرات و نگهداری افزایش و کیفیت محصول کاهش xo یابد و تاچاراً تعویض صورت می
23
3 تفیرات مقررات عمومی مربوط به ماشین آلات با ساختمانها : موجود نبودن شرایط ایمنی و
حفاظت در ماشین آلات , شرايط مواد به كار رفته در ساختمان , ایجاد آلودگی هوا و غیره باعث کاهش
قیمت دارایی یا تعویض آن می گرد .
صفحه 16:
4- تغیبر در مقدار و نوع سرویس مورد لزوم تغییر ( کاهش ) مقدار تقاضا برای کالا یا خدمات
عرضه شده توسط :یک ماشین و یا تغییر در نوع محصول : باعث کاهش: قیمت یا تعویض
ماشین و خرید ماشین مطابق تقاضا می شود .
۵-ایجاد خسارات جانی و مالی توسط یک دارایی باعث تعویض آن می شود . یکی و يا ترکیبی
از دلایل فوق باعث مستهلک شدن دارایی می شود ممکن است یک ماشین قدیمی با ماشین
جدید به دلایل کاهش هزینه عملیاتی دستگاه جدید , تولید بیشتر در دستگاه جدید , هزینه های
تعمیرات و نگهداری کمتر در دستگاه جدید و فرسودگی ماشین قدیمی حتی قبل از گذراندن
تیمه عمر مفید خود ساعث تعویض دو ماشین گردد.
صفحه 17:
روشهای محاسبه استهلاک
روشهای مختلفی برای محاسبه مقدار استهلاک موجود است . انتخاب هر روش استهلاک بستگی
به قوانین و سیاستهای مالی هر کشور دارد و اگر قوانین یک کشور اجازه انتخاب روش معینی را
sly اسبه استهلاک داد , آن روش می تواند قابل استفاده باشد . تشریح روشهای محاسبه
استهلاک در زیر آمده است :
۱- روش خط مستقیم
روش خط مستقیم ساده ترین و شاید متداولترین روش محاسبه استهلاک است .
2-روش جمع ارقام سنوات
طبق روش جمع ارقام سنوات , مقدار استهلاک در سال اول بیشترین مقدار را دارد و بر
یک نسبت مشخص کاهش می یابد تا جایی که در سال آخر کمترین مقدار استهلاک را داراست .
۳- روش موجودی نزولی
در روش موجودی نزولی , مقدار استهلاک سالبانه برحسب یک نرخ یکنواخت و ثابت کاهش می
صفحه 18:
از رده خارج کردن یک دارایی را بازنشستگی و بکارگرفتن یک دارایی دیگر که همان کار را انجام دهد .
تعویض می نامند .
تعویض دار ایی معمولاً در زمانی صورت عمل بخود می گیرد که آن دارایی از لحاظ فیزیکی قابلیت ادامه
بکار را داشته باشد . این کار بخاطر فرسودگی فیزیکی . أسقاط برنامه ریزی شده . اسقاط برنامه ریزی
نشده عدم بهره وری وسایل موجود و پیشرفت تکنولوژی می باشد .
در ادامه به برسی مفهوم دو کلمه (مدافع) و (رقیب) می پردازیم
صفحه 19:
در مقایسه دو طرح , طرحی که در حال حاضر موجود است بنام مدافع و طرحی که کاندیدای
تعویض با آن می باشد , بنام رقیب تعریف می شود ۰
معمولا طرح مدافع , زمانی مورد سئوال واقع می شود که عمرش روبه پایان بوده و تصمیم
ادامه بکار آن فقط برای مدت کوتاهی ( مثلاً یک سال ) مطرح بآشد , در حالیکه طرح رقیب ,
طرحی جدید و دارای عمری طولانی است . اين مطلب باعت تفاوت در نوع محاسبه هزینه ها
خواهد شد .
صفحه 20:
هزینه های مختلفی که می توان به طرح مدافع نسبت داد عبارتند از :
۱- قیمت اصلی ( قیمت اولیه مدافع )
۲- قیمت فعلی ( قیمتی که در حال حاضر می توان مدافع را فروخت )
۳- قیمت دفتری ( تفاضل هزینه اولیه و مقادیر استهلاک مدافع با توجه به عمر استهلاکی
مدافع )
۴ قیمت بازاری
۵ قیمت مبادله ای
باید توجه داشت که هزینه مناسب و معقول برای مدافع , قیمت بازاری آن است که بیانگر
شرایط قعلی بوده و هميشه باید این هزینه در مقایسه آقتصادی به عنوان هزینه اولیه مورد
بررسی قرار بگیرد
صفحه 21:
روشن است که در اغلب موارد با گذشت زمان و کارکرد ماشینهای تولیدی . از ارزش آتها کاسته شده . یا
به عبارت دیگر ۰ مستهلک می شوند عوامل موثر در کاهش ارزش ماشینها به سه دسته قابل تقسیم
() - کاهش ارزش به دلیل فرسودگی و کهنه شدن : بازدهیها . دقتها . و در تتیجه کارانی ماشینهابه
لت کارکرد و فرسودگی کاهش یافته و این امر باعث کاهش ارزس ماشین خواهد ش
(۲) - کاهش ارزش به دلیل تغییر خواسته ها از ماشین : ممکنست ماشین ها هنور به فرسودگی
نرسیده و قابلیت انجام مسئولیتها را داشته باشند . ولی خواسته های استفاده کنندگان از ماشین
تغبیر یابد .
- کاهش ارزش به دلیل پیشرفتهای تکنولوژی : مرتبً ماشینهای جدید با قابلیتهای بهتر وارد بازار
می شوند
صفحه 22:
در هر حال با مستهلک شدن Sy ماشین به هر دلیل ممکن , لازم خواهد شد که موضوع بازنشسته سازی
ماشین و جایگزینی آن با وسیله جدید مورد ارزیابی اقتصادی قرار گیرد و در این مورد تصمیم گیری شود .
مدلهای فواصل زمانی مناسب برای بازت سازی ماشینها در منابع و کتب علمی و فنی در زمینه های
مهندسی نگهداری و تعمیرات ارائه گردیده اند .
در هر حال به نظر می رسد برنامه بازنشسته سازی ماشینهای صنعتی عملا باید بای هر دوره که ماشین در
شرايط آمادگی برای تعویض شدن قرار می گیرد ارزیابی شود . در اینجا استفاده از فرمولهای اقتصاد مهندسی
که مشخص می نماید که لازم است ماشین مثلا هر ده سال یک بار بازنشسته و جایگزین شود . کارآیی نخواهد
داشت . به اين دلیل که در ضمن ۱۰ سال . تغییرات غیر قابل انکاری در تکنولوژی تولید. در مشخصات
ماشینهای جدید و در طرح محصول و برنامه ریژی تولید پیش خواهد آمد .
ات اطلاعات به کار گرفته شده در مدلها و در محاسبات انجام گرفته را فاقد ارزش
خواهد نمود . مثال اسلاید بعد الگوریتم مناسبی برای تعیین ارزش های اقتصادی جایگزین نمودن یک ماشین
تولیدی با استفاده از ماشین تولیدی موجود ارائه می نماید .
صفحه 23: