کاربرد در برنامه ريزی جغرافيای طبيعی شهری و روستايی

صفحه 1:
کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری وروستايي رشته جغرافیا 

صفحه 2:
هدف کلی : هدف كلي این درس آشنايي دانشجویان با کاربرد معقولانه مفاهیم و مضامین مربوط به هر يك از شاخه هاي جغرافياي طبيعي در برنامه ريزي شهرها و روستاها مي باشد. 

صفحه 3:
تا از طریق این شناخت بتوانند توان و ظرفیت طبیعت را براي برنامه ريزي باز بابند و در طرح ها و پروژه هاي مربوط به بهره برداري از مواهب طبيعي و کاهش مخاطرات آن به کار گیرند. 

صفحه 4:
جایگاه درس: درس کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری وروستايي ,جزو دروس اصلی رشته جغرافیا است. 

صفحه 5:
کاربرد ژئومورفولوژي در برنامه ربزي شهري و روستايي ژئومورفولوژي و آمایش شهري 

صفحه 6:
در ولفع ويژگي هاي زئومورفيك و تويوكرافيك يك مکان جغرافيليي نه تنها در پراكندگي ویا تجمع فعاليتهاي انساني ممثر است. بلکه در نهلیت يکي از عوامل موثر در شكل و سيماي فيزيكي ساختهاي فضابي نيز به شمار مي آيد. 

صفحه 7:
به علاوه برنلمه ريزي هاي زيربنليي شهر به دور از تأثیرات شرايط تويوكرافي نبوده و نيستء زيرا توپوگرافي محل و جهت گيري ناهمواري ها در مسايلي نظیر ساخت و سازشهري وبا در ارگانیسم جابجلیی جمعیت شهر و غیره نقش انکارناپدیری دارد. 

صفحه 8:
به طور كلي واحدهاي ژئومورفيك و ‎pols‏ ‏توپوگرافيك به صور زیر بريك شهر لثر مي گذارند. کمبا توجمبه آنها مي توان براي شهرهاي موجود و پا درشهرهاي آتي اقدام به برنامه ريزي نمود. 

صفحه 9:
تانیر در تکوین بیدایش وبه عبارت دقیق ترا مکان يابي و جايگزيني شهرها مر گذاري بر توسعه فيزيكي سکونت گاههاي شهري 9 تعيين سمت توسعه آنها 

صفحه 10:
”نقش پردازي در الگوي پراکنش و توزیع فضايي شهرها.حوزه نفوذ و ارتباط نقاط شهري "تأثیر در مورفولوئي و نقشه (ساخت وبافت) شهري ”متاثر ساختن سازه فا . تأسيسات واشرائط خدمت رساني شهري "اثر نهادن بر فعاليتهاي اقتصادي شهر ۲کاربرد در شناسايي مراکز فراغتي و استراحتي نواحي پیرامون شهرها 

صفحه 11:
الف ) واحدهاي ناهمواري و انواع شهر استقرار و پیدايش يك شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محيطي و موقعیت جغرافيايي است. 

صفحه 12:
عمده ترین عناصر موقع طبيعي عبار تنداز: فلاتها. کوهها و تبه ها. چلله ها و دره ها . دشتهای مسطح (پدیپلین ). دشتهاي پايكوهي جلکه ها و سواحل . ارتفاع و شیب زمین . رودخلنه ها و مسیل ها . مخروط افکنه ها. ماسه زارها . پللیا و کویر. ‎«GUL‏ مرداب تالاب » نیزار ۰ جنكل » درياجه .2 دریا و امثال آن. 

صفحه 13:
در رابطه‌با واحدهاي اصلي ناهمواري . نقش آنها در پیدلیش و تکمین شهرهاء مي توان آنواع شهر را از هم تفکيك نمود. 

صفحه 14:
الف ) 1- شهرهاي كوهستاني در سطوح کوهستاني به دلیل فقدان زمينهاي مستعد کشاورزي ۰ مناسب توليدي در زمینه تولیدات زراعي وجود نداشته و بااینکه در حدي نبوده الست كله بتولند به صورت مازاد تولیدات كشاورزي مبادله شود 

صفحه 15:
اصولا اینگونه مناطق بیشتر محلي براي پرورش دام به شمار مي ایند تا مسکن انسان. از اين رو احتماعات انساني در لين سرزمین ها بسیار کم و پراکنده بوده و در صورت بندي اجتماعي آن ‎Coos‏ ‏جوامع ايلي و کوچ نشيني را شامل مي شود. 

صفحه 16:
به طور كلي تيبولوئي شهرهاي كوهستاني به صورت متمرکز و لیکن باز مي باشد. ا تا جدسلیمان » میگون و فشم (دره جاجرود ) مشاهد کرد. 

صفحه 17:
سه نوع استفاده رایج و معمولي از سرزمین هاي مرتفع عقلايي و منطقي به نظر مي رسد. که عبارتند از: 7استقرار شهرها یا شهركهاي توريستي. . تفرجگاهي» ‎Se:‏ ء درماني و استراحتگاهي "اجراي طرح هاي مربوط به جنگلداري و جنگلكاري » Ce er ee ‏حیاء جنگلهاي از جمله اقدامات مهم و لازم براي مناطق‎ ‎on‏ است) ‏"اجراي طرح ها و پروژه هاي مربوط به استفاده از مناسب ‎0 

صفحه 18:
الف ) 2- شهرهاي پايكوهي مناطق پايكوهي عمدتاً شامل زمین هليي مي شود که نسیت به توده هاي كوهستاني مجاور ارتفاع کمتري دارند و با يك شيب نسبتاً ملايم از كوهها فاصله مي كيرند . كنيك مخروط افكنه . باهادا و كلاسي (دشت سر) از عمده ترين عناصر ژفومورفيك پایکوهها است) شهرهاي هيم ‎Ol‏ سح ری رو سیرواز رو امتال آن. برزوی دشتهاي پايکوهي (عمدت | روخ مخر درط افكية ) افر شه اذ 

صفحه 19:
شهرهاي مستقر در دشتهاي پايکوهي . از نظر زمین و فضا مشکلات بسیا ر كمتري نسبت به شهرهاي كوهستاني دارد. گسترش و توسعه فيزيكي این نوع سکونت گاههاي معمولاً از يك سمت با مانع برخورد مي کند. 

صفحه 20:
اما به هنگام برنامه ريزي و طراحي شهري در لین مناطق بايد مشكلات و تنكناهاي زتومورفيك لن را هم دقيقاً مورد توجه قرار دهیم. دومین مساله این نوع سكونتگاههاي شهري این است که چون اکثر آنها بر روي مخروط افکنه قرار گرفته اند. ‎IN‏ ‏آبهاي فرو رو در رس مخروط ‎ON‏ بارندگيپسابها و فاضلابهاي خانگي و صنعتي و غیره) مجددا در قاعده و پایین است مخروط بالا آمده و ظهور مي کند. 

صفحه 21:
معضل سوم لن که مخروط افکنه ها چون در محل خروج رود از كوه تشکیل مي گردند. لذا به هنگام افزليش دبي رود و طغیانی شدن آن در معرض سيلابهاي مهیب و خانمان برانداز قرار مي گيرند. 

صفحه 22:
الف ) 3- شهرهای حلگه و دشت پدیپلین ها پا دشت هاي بزرگ مسطح سطوح پست و هموار و بسیار کم شيبي هستند که به ویثه در مناطق معتدله و مرطوب شرایط مساعدي را از نظر استقرار سکونتگاهها . طرق ارتباطي و غیره فراهم مي آورند. به طور كلي در دشتها و جلگه هاي وسیع و پهناور تعداد و تراکم شهرها قابل توجه است. توزیع فضايي این نوع سكونتگاههاي نسبت به مناطق كوهستاني منظم تر و لیکن نسبت به نوع پايکوهي از نظم كمتري برخوردار است. 

صفحه 23:
لين شهرهابه دليل عدم محدودیت فضايي و فقدان عوارض طبيعي منحرف کننده. در جهات مختلف گسترش یافته و غالبا بافتی گسسته دارند. یعنی برخلاف شهرهای کوهستانی آمکان احداث کوچه ها و خيابانهاي عریض در آنها فراهم بوده است. 

صفحه 24:
به وییُه قسمتهاي جسید لین شهرها از امکان فضايي و گذرگاههاي مناسبي برخوردارند. گذشته از این زمينهاي باز و افتاده نیز در لین شهرها نسبتاً زیاد است.این ويژگي امکان رشد افقي شهر را نسبت به 

صفحه 25:
دسته اول شهرهاي مستقر در سواحل جوان وكوهستاني را شامل عي شود. در لين نوع سواحل اگر جلگه باريکي وجود داشته باشد. شهر تقریبا ويژگي هاي شهرهاي جلگه اي را کسب مي کند در این صورت شهر بر روي دامنه هاي هاي نسبتأپر شیب کوه بالا مي رود و به لین ترتیب از خصلتهاي شهرهاي كوهستاني برخودار مي شود. 

صفحه 26:
گروه دوم شهرهاي استقرار یافته در سواحل پست و پلاژدار (سواح شني و ماسه اي ) مي باشند. لین سواحل معمولا پیر: پست و کم عمیق بوده و تقریبابه خط مستقیم و بدون پیج و خم امتداد یافته اند. 

صفحه 27:
الف ) 5 = شهرهاي دره اي اکثر دره هاي ساختماني يا غيرساختماني معمولا بواسطه يك رود و شعب آ ن اشغال گردیده اند: این شبکه هاي آبي تحولات ژئومورفولوژيكي دره ها را برعهده داشته و در اين رهكذ ر دشتهاي سيلابي بزرگ و كوچکي را در امتداد دره هاي عريض داشته و در اين رهكذر دشتهاي سيلابي بزرك و كوجك را در امتدد دره هاى عريض كسترانيده اند. 

صفحه 28:
این دشتهاي سيلابي به دليل دارا بودن شرايط نسبتاً مطلوب به تصرف انسان در آمده و بدين ترتيب انواع سكونت كاه شهري و يا روستابي برروي انها ظهور يافته اند. 

صفحه 29:
الف ) 6 7 شهرهاي مستقر در فرورفتگي ها برخي از اشکال ناهمواري مثل دولین و امتال ن به صورت چاله هاي طبيعي تقریباً بسته خودنمايي مي کنند. اين فرورفتگي که معمولا به شکل نعلبكي یا نشستگي (کووت) مي باشند بنا به دلايلي از جمله دارا بودن حصا ار طبيعي و نقش امنيتي از دیرباز به تصرف انسان و زیستگاه وي در آمده لند هل تم شار ]كارا وانظلدر أن تفر با در يك چنین وضعيتي از توپوگرافي تکوین یافته اند 

صفحه 30:
ب ) مکان يابي نوشهرها قبل از هر چیز لازم به ذکر است که انتخاب بستر طبيعي یا جغرافيييي يك شهر در گذشته مسلما براساس بيك سری ی انگیزه ‎la‏ ملاکها و هميارهاي خاص وبه منظور رفع نيازمندي هاي زمان خود صورت مي كرفته است: مثلا : برخي از اشکال و واحدهاي ژئومورفيكت به دلیل دارا بودن نقش امنيتي ۰ دفاعي 9 نظامي وییه اي. مورد توجه و گزینش قرار حمي گرفته اند. 

صفحه 31:
بعضي دیگر از اشکال و عناصر توپوگرافيك به لحاظ پتانسیل هاي اقتصادي و معيشتي مورد توجه بوده اند.اصل دسترسي يكي دیگر از عولمل موثر در انتخاب يك توپوگرافي ویئه براي بعضي از سکونتگاههاي شهري بوده است. دسترسي‌به راهها وطرق ارتباطي. منلبع آب, و دیگر منلبع طبيعي از مهمترین انگیزه هاي جايگزيني شهرها در ناهمواري هاي خاص بوده اند. 

صفحه 32:
نقش شیب در برنامه ريزي شهري مجموعه ناهمواري هاي سطح زمین بطور عمده | زسه عنصر تشکیل شده که عبارتند از: «خط الراس» و «خط القعر» و سطح شیبدار بین آنها يعني «دامنه » عنصر شیب یا دامنه که در همة اشکال ماکرو و میکرو . ولو به صورت اندك ۰ وجود دارد يکي از مهمترین عوامل تغییر و تحول ناهمواري هاي سطح زمین به شمار می آید. 

صفحه 33:
‎Pea oie‏ صورت زاویه بین سطح افقی و دامنه تعریف و اندازه گيري مي شود. میزان شیب غالبا برحسب گرادیان » درجه و درصد عنوان مي شود. 

صفحه 34:
«گرادیان» عبارتست از اختلاف پا نسبت شیب بین دو نقطه گرادیان متوسط بین دو نقطه. که به خط مستقیم یا در امتداد يك جاده پا رودخانه ۰ اندازه گیری می شود. با اتفاده ار سیب تن ارف ارشاع دو نله ند ‎Sales‏ ‏همان دو نقطه به دست مي آید. ‎AH‏ 0 ,۳ - لختاهارتفاع » 0) - فاصله 2 

صفحه 35:
مثلاً اگر اختلاف ارتفاع دو نقطه 100 متر و فاصله بین آن دو 500 متر باشد گرادیان آن عبارتست از يك به پنج : ‎SN A‏ Pires ‏یا به‎ AG) ‏درجه شیب عبارتست از تانژانت زاویه شیب‎ ‏مقدار گرادیان‎ ppl ‏عبارت دیگر‎ D = 0 

صفحه 36:
الف ) آستانه هاي شیب و برنامه ريزي: پروژه هاي برون شهري (بین شهري ) خارج از قلمرو برنامه ريزي شهري نمي تواند باشد» زیرا پروژه هاي صنعتي . كشاورزي و یا عمراني به هر شكل مي تواند به شهر و شهروندان مربوط باشد. 

صفحه 37:
ب ) شیب مورد نیاز برا ي طراحي هاي شهري: شهرهاي کوهستانی. پایکوهی و يا شهرهای مستقر در دامنه هاي دره ‎cl‏ مخروظ يافكنة ها معدولا ‎abl exis ong since‏ شیب عمومي آنها در يك جهت است. در جهات مختلف نیز داراي شیب هستند. 

صفحه 38:
وجود این شیبها اگرچه از بعضي مانند زيبايي شهره جلوكيري از انباشت مواد تخريبي در سطح شهرء ويا شستشوي طبيعي معابر توسط رواناب (به هنكام بارندكي) و غيره خائر اهميك إست: در این رابطه حداکثر شیب زميني که قرار است پیکره شهر بر روي آن ‎OS Sarl‏ را د * 1 درجه تجاوز ند 

صفحه 39:
نقش دینامیکها و فرايندهاي ژئومورفيك در برنامه واحدهاي ژئومورفيك و عناصر توپوگرافيك غللب با پوبايي و دینامیسم محیط طبیعی در ارتباط هستند. بنابرلین هرگونه اقدام در راستاي توسعه و عمران شهرهاء به نحوي با پدیده ها و اشکال ژئومورفيك. و در نتیجه با پوبايي و دینامیسم مذکور مواجه مي گردد . 

صفحه 40:
هکل مطلارب تلع سيل تاق عرس با سیابات اسلن افن سطح شميدات se REE ‏شکل ۷-اشکال مطلوب و تامسقلوب شیابنها بر ووی دامنه‌های شیبدار. (ستیع‎ 

صفحه 41:
الف ) نقش پايداري و عدم پايداري در برنامه ريزي ها براي مكان يابي شهرهاي نوبنیاد و یا تعیین ت توسعه فيزيكي شهرهاي موجود قبل از هر جيز لازم است شرايط پایدار را در واحدهای ژئومورفيك و تويوكرافيك به دقت ۹ 

صفحه 42:
برخي از فرایندها مثل زلزله ویا فورانهاي آتشفشاني ‎Line as‏ دروني دارند. معمولاً از شدت زيادي برخوردایند. داراي فرکلنس یا فراولني کم وبه صورت منقطع مي باشند. و از نظر مقیاس زماني در زمره وقايع اتفاقي با صفت سانحه اي با کاتاستروفيك قلمداد عي شوند » برخي دیگر از فرايندها مانند سيل و طغیان رودخلنه نسيتا شدید. ولکن داراي فركانس و تواتر بيشتري هستند. 

صفحه 43:
اما بطور نسبي مي توان محیط هاي طبيعي را از نظر پايداري در سه طبقه قرارداد: محيط هاي مقاوم و پایدار 7 محیط هاي غیرمقاوم و ناپایدار ‎cole Lees”‏ نیمه مقاوم و نیمه پایدار 

صفحه 44:
ب ) فرایند هاي دروني و برنامه ريزي شهري ب - 1 - آثار و پيامدهاي حرکات زمین در شهرها : عمده ترین شواهد ژئومورفولوژيکي لین حرکات فرونشيني و بالاآمدگي . چین خوردگي. گسل خوردگي و امثال لن مي باشد. @ عمل فرونشيني و بالا آمدگي . که به طور کند و بطتي انجام مي گیرد. ‎bose‏ در ارتباط با حرکات اپي روژني (خشكي زايي) است و به گونه اي به ایروستازی زمین مربوط مي شود. 

صفحه 45:
ب ) 2 - زمین لرزه و شهرها: پر واضح است که زلزله در سطح زمین آثار ژئومورفولوژيکي خاص و عمده اي برجاي مي گذارد از جمله ؛ ایجاد گسلهاي با جابجايي قائم و یا افقي ء خلق شکافهاي به ابعاد مختلف. تحريك و تشدید حرکت مواد بر روي دامنه ها (بالاخص ريزش هاي تخته سنكي و زمين لغزه. يهن)ء انسداد و تغيير مسير مجاري آب (اجارت اك انحراف) . انسداد يا باز شدن چشمه . وقوع تسونامی (آبلرزه) و نظایر آن را مي توان برد. 

صفحه 46:
در شهرهاي تواحي زلزله غیز لازم آست این مسایل در نظر گرفته شوند و به منظور جلوگيري یا کاهش اثرات تامطلرت ان اقدامان صورت کیرد در شرا تون مهمترین اقدامات عبارتند از: ۰ ‎plas!”‏ مطالعات محيطي و کسب اطلاعات لازم ‏اقدامات پیش بيني کننده ‏اقدامات پيشگيري کننده ‏“اقدامات حفاظتي و رعایت استانداردهاي ساختمان سازي ‎v‏ اقدامات بعد از وقوع زمین لرزه 

صفحه 47:
‎ai‏ 3 - آتش فشان و آثار فرعي آن ‏به طور کلی تعداد آتشفشانهای فعال دنیا در 400 سال اخیر حدود 840 مورد بوده است که در این مدت 290 هزار قرباني داشته است. ملاحظه مي گردد که آتشفشانها آثار و پيامدهاي بي شماري را براي ساکنین کره زمین در بردارند. لذا توجه به مسایل فوق و آنچه که بعداً عنوان مي شود. در برنامه ريزي شهري (بالاخص شهرهاي ذیربط) بسیار مهم ‎ote) 

صفحه 48:
در راستاي این برنامه ريزي ها و طرح ريزي شهرها مي بایست مسایل و موارد زیر را دنبال نمود: مارد دقیق آتشفشان "اقدامات حفاظتي . ایمن سازي و پيشگيري یت ‎ca‏ زمان ن فعالیت 

صفحه 49:
ج ) فرایند هاي بيروني و برنامه ريزي شهري فرآیندها و نيروهاي بيروني نسبت به فرايندهاي دروني از فرکانس و تواتر بيشتري برخوردارند و لذا به طور مکرر و در تناوبهاي زماني کوتاه تر انسان و فعاليتهاي وي را تحت تأثیر قرار مي دهند. بنابراین مي توان گفت چنین فرآيندهايي در زندگي روزمره انسان ملموس تر و از اهمیت زيادي برخوردارند . 

صفحه 50:
برخي فرايندهاي بيروني عمده و ارتباط آنها با طراحي و برنامه ريزي شهري مي پردازيم. ج 71 کارستیفیکاسیون و طراحي شهري ج - 2 2 ديناميکهاي دامنه اي و برنامه ريزي شهري ‎c‏ - 3 فرايندهاي رودخانه اي و برنامه ريزي شهري 

صفحه 51:
ج - 4 - فرايندهاي بادي و برنامه ريزي شهري ج - 5 - پالئوهیدروژئومورفولوژي و طرح هاي شهرها ج 7 6- فرایند هاي بخچالي و طرح هاي شهري 

صفحه 52:
ج 7 2 7 ديناميكهاي دامنه اي و برنامه ريزي شهري مهم ترین مشخصه دامنه هاء شیب آنهاست و همین عامل به همراه دخالت عوامل ديگري دامنه ها را بصورت يكي از ناپایدارترین محیط های ژئومورفيك در آورده است. 

صفحه 53:
بنابرلین بیلان مورفوژنز 7 پدوژنز به نفع مورفوژنيك تغيير حي بابد. و ديناميكهاي دامنه اي به عنوان يكي از عوامل بازدارنده و مخاطره آمیز دائماً سكونت كاههاي شهري و روستايي را تهدید مي کنند. 

صفحه 54:
نیم رخ يك دامنه از سه قسمت تشكيا مي شود: ۲بخش يا قطعه مستقیم 

صفحه 55:
طرحی از نیمرخهای دامنه ای Vr caneaveclament fight segment 1 نگل شاه ۵-طرحی از نم‌شهای دای در ودله رول ‎OV‏ 

صفحه 56:
قطعات وعناصر دامنه | 3 سیف 8 bad ated ayo] Af yp yp ‏ع‎ m2 ‏لالد 1 50 5ه 70 © دع ذه‎ TA 197 Po wei ‎UL Jos‏ ۴-قطعات و عناصر دامته 

صفحه 57:
ee ees ea ‏زياد قرار كيرد شناخت حرکات مواد دامنه ای» نوع و‎ ‏مایت ان ارات تعاطا ان ره حل های‎ ‏مناسب جهت رفع یا دفع کاهش آن مي باشد.‎ 

صفحه 58:
چهار نوع اصلي از حرکات دامنه اي را مورد توجه قرا ر مي کات ريزشي حرکات خزشي حرکات جرياني حرکات لغزشي 

صفحه 59:
ج - 3 - فرآيندهاي رودخانه اي و برنامه ريزي شهري : شاید بتوان گفت که هیچ عامل ژئومورفولوژي به اندازه آبهاي روان. سطح زمین را ء حتي در نواحي خشك. تغییر شكل نمي دهد. به عبارت دیگر سيستمهاي رودخانه اي عمدتاً محيط هاي نايايدار و ديناميك را به وجود مى آوردند و مووفوزنز را نسبت به يدوزنز را نسبت به پدورژنز غالب مي گردانند. 

صفحه 60:
مهم ترین آثار مثبت رودخانه ها و توان هاي محيطي آن براي يك شهر به شرح زير مي باشد. وجود مواد خام و معدني استفاده از نيروي آب رودخانه ‎an‏ كشورهاي به دور از درياء بطور گسترده اي به صيد ‎ay‏ ل وان ن يك منبع يروتئين متكي هستند. “حمل و نقل ‏"جنبه هاي توريستي 

صفحه 61:
مسابل :و بشكلات اش اردینامیکهای رودحانه ای عفدنا بد ‎ie‏ le” Sen lee aa 

صفحه 62:
ج - 4 - فرايندهاي بادي و برنامه ريزي شهري باد فراينده خاص يك ناحيه بخصوص نیست. بلکه فرایندی بي منطقه است كه در هر درجه حرارت يا رطوبت امكان پیدایش ان هس اما عمل باد و به ویژه فرسایش بادي دا سای ناطق یه ارت رب در این مناطق رطویت و بارندگي کم موجب ضعف پوشش گياهي و در نتیجه انفصال ذرات خاك شده . ‎jee els decay alas‏ خاك طعمه باد می گردند. 

صفحه 63:
به طور کلي با سه عمل برداشت, حمل و تراکم ماس اشکال و فرایندهای خاصی را در نواحی خشك و تا اندازه ای در سواح پست. موجب مي گردد. . : عیده ریز اقدامات در رانظه با کترل عمل باده مشکل ناشی از آن عبارتند از: "بررسي و مطالعه عمیق دینامیسم باد و ماسه هاي روان ای دای ای معط تین ممانعت از حرکت و پيشروي ماسه ها 

صفحه 64:
كر گيري ابزار و روشهاي تثبیت ماسه رعايت استانداردهاي لازم درمعماري کر از تخريب يوشش كياهي 

صفحه 65:
ج - 5 7 پالئوهیدروژئومورفولوژي و طرح هاي شهرها پالئوژئومورفولوژي مي تواند در تجزیه و تحلیل تاریخ زمین ۰ جستجوي منابع جدید معدني, اکتشاف نفت. پلاسرهاي طلا و غيره | ز اهميت فزاينده اي برخوردار باشد. به طور كلي سه نوع پستي و بلندي پالئو مورفيك قابل تمخیص است که عبارتند از: ناهمواری های پابرجا (باقیمانده) ناهمواري هاي مدفون ناهمواری های احیاء شده و رخنمون یافته (عریان شده ) 

صفحه 66:
"ناهمواري هاي پابرجا (باقیمانده) ناهمواري هاي مدفون ناهمواري هاي احیاء شده و رخنمون يافته (عریان شده ) 

صفحه 67:
ج - 6- فرابند هاي بخچالي و طرح هاي شهري اشکال و فرایند های یخچالی و جنب یخچالی و جنب يخچالي نیز در بسياري از پروژه هاي عمراني و برنامه ريزي هاي شهري مي توانند نقش عمده اي داشته باشند. از جمله نم شته هاي يخچالي يکي از منابع مهم در تأمین آب مورد نیاز شهرهاي این مناطق به شمار مي آیند. 

صفحه 68:
فصل دوم ژئومو رفولوژی و آمایش روستابی ‎ee‏ اهمیت واحدهای ژئور مور فولوژیک و توي وكرافيك در برنامه ریزی روستایی الف ) واحدهای عمده ناهمواری ومترر روستا در رابطه با نقش ناهمواری های کللا می توان سه تیپ روستا را از هم تنکیک نمود. 

صفحه 69:
الف - 1 7 روستاهاي كوهستاني : سطوح كوهستاني عمدتا به دلیل نقش امنيتي خود به تصرف برخي از سكونتگاههاي روستايي در آمده اند. يك چنین روستاهايي یا در دامنه ها و سینه کوهستانها ظهور یافته اند (مانند روستاي الیاتو در حوالي فریمان) » و یا در میان چاله ها و امتداد دره هاي تنگ و محصور كوهستاني شکل گرفته (مانند روستاهاي گلیان 7 حصار در جنوب شیروان)- 

صفحه 70:
الن-۲ ) روستاهای پایکوهی یکی از مسایل و مخاطرات ژئومو رفولوژیک مهم در این مناطق سيل مى باشد. در واقع مخروط افکنه ها به واسطه داشتن مواد حاصلخیز و آب نسبتا کافی توجه زارعان رابه خود جلب می کند و به این ترتیب زمین های آنها مورد استفاده وسیع روستاییان فرا رمى كيررنده و قصبات بسیاری نین برروى آنها كسترش مى يابند. 

صفحه 71:
یکی از مسایل و مخاطرات ژئومو رفولوژیک مهم در اين مناطق سيل مى باشد. در واقع مخروط افکنه ها به واسطه داشتن مواد حاصلخین و لب نسبتا توجه زارعان را به خود جلب می کند و به این ترتیب زمین های آنها مورد استفاده وسیع روستائیان قررار می گیرند» و قطعات بسیاری نیز بر روی آنها گسترش مي یابند 

صفحه 72:
الف ) 3 - روستاهاي مناطق يست و هموار در سطوح پست و هموار نظیر دشتهاي سيلابي» دشتهاي بزرگ افقي یا پدیپلین و ...) . جلگه ها و سواحل پست. همانگونه که شهرهای ‎Sh‏ و متعددی تولد یافته اند. روستاهاي بي شماري نیز ظهور پیدا کرده اند. 

صفحه 73:
در سطوح پست مناطق خشک وحود پلایا و کویرم, دق‌هاء کنه های نمکی و رسیء مادک کها یا ترکهای گلیء تيه های ماسه ای و ته و ای اب استقرار و با تعدد روستاها به شمار می آیند 

صفحه 74:
ب ) نقش توپوگرافی در عملیات کشاورزی تأثیس توي وكرافى و شیب در کشاورزی و کستزش فعالیتهای زراعی چنان است که در بم‌خی کشورها ء از جمله فرانسه » ‎ia ce ie ode Lae‏ ا شود و انواع زراعت بم‌اساس آن به وجود می آید. 

صفحه 75:
ب - 1 - شرایط كشاورزي در روستاهاي كوهستاني زراعت در كوهستان هاي مرتفع ۰ داراي وضع خاصي است که که بیش از هر قسمت دیگر با عوامل فعال موفوژنز مواجه است. اين ويژگي به خصوص زماني خود را نشان مي دهد که روستاییان به خاطر کمبود زمین. فعاليتهاي كشاورزي خود را به روي دامنه كسترش مي دهند. و در نتیجه عملیات زراعي» آبياري و انتقال لب و غيره نايايداري زمينها را تشديد مي 

صفحه 76:
-2 خصوصیات کشت در ‎galing,‏ پایکوهی در ‎ae‏ مناطق رسوبات مخروط افكنه ها غالباً زمينهاي زراعي مرغوبي راتشکیل مي دهند. مسلماً این مرغوییت به طرف ا اك بيدا مي كند در حالي كه رسوبات بالا 

صفحه 77:
ب 7 3 7 ويژگي هاي زراعي در روستاهاي جلکه و دشت اصولاً سطح دشتها و جلكه ها مناسب ترين مكان براي كشاورزي به شمارمي آیند. زیرا از پهناوري و وسعت کافي: اقق.های کامل خاك, موالع توپوگرافيك تاچیز: شیب بسیار ملایم و کم . زمین هموار و بطور كلي محیط پایدار برخوردارند. 

صفحه 78:
فرایند های ژئومو فیک و برنامه ریری روستایی سکونت گاههای روستایی و فعالیتهای اقتصادی وابسته به آنها نه تنها متأثر از اشکال ناهمواری هستند پلکه عوامل و فر‌آیند های موش بس این اشکال نیز روستاها را به شدت تحت تأثیر قررار می دهند. 

صفحه 79:
به طو ر کلی عوامل اندوژن یا فرایندهای درونی مانند آتشفشان ؛ زلزله و امقال تن نقش مثبت و یا منفی خود را بر روستاها اعمال می كنندء درست همانكونه كه در فصل يكم در آزمايش شهرى مورد بحث قرار گرفت. عوامل اگروژین و فرایندهای بیرونی نیز آثار مثبت و منفی خود را ء به طور مشابه باشهر‌ها » در روستاها هم بر جای می گذارند. 

صفحه 80:
فرسایش خاك با توجه به منشأً و دخالت عوامل موثر در پیدایش فرسایش ۰ مي توان ‎Cas‏ که اين فرایند داراي دو مفهوم کلی است. الف < فرسایش عادي با طبيعي : منشأ اين نوع فرسايش صرفاً به عوامل طبيعي مربوط مي شود كه از ميليونها سال قبل دست بكار حفر و ساييدكي ارتفاعات و انباشتن مواد در جاله ها و دره ها بوده است. 

صفحه 81:
طرق مبارزه با فرسایش الف - مبارزه غير مستقيم يا بيولوزيكي هدف از اين نوع مقابله ييشكيرى از فرسايش ياكاهش اثرات آن به وسيله روشهاي اصولي است. اين روشها كه عمدتاً حول محور ایجاد . تثبیت. و یا افزايش پوشش گياهي دور مي زند. به ویژه براي مناطقي که هنوز در معرض فرسایش قرار نگرفته اندء بكار مي رود 

صفحه 82:
مهمتررین اقداماتی که در این رابطه انجام می گیم‌ند عبارتند از: حنظ و تقویت پوشش گیاهی: يوشش كياهى » مبنایی بای روشهای زراعی یا بیولوژیک مبارزه با م‌سایش است. لذا می بایست در بر‌نامه ریزیها به اين مسأله توجه شود. برای استفاده از پوشش گیاهی و افزایش نقش آن در ‎plo‏ فیرسایش توجه به دستورالعمل های زیم ضروری است. 

صفحه 83:
اصلاح و احیاء ممراتع و جنگلهای از بین رفته.مبارزه با قطع بی رویه درختان و بوته ها و قرق کردن اراضی » چراگاهها و مناطِقی که در حال فر‌سایش شدید هستند. انتخاب و کشت گیاهان زراعی متتاسب با شرايط محل 

صفحه 84:
3- جلوكيري از اعمال مضر كشاورزي خودداري از کشت متراکم و تشديدي» امتنا از کشت برروي زمين هاي شيب دارء جلوگيري از به آتش کشیدن جنگل ها . بوته زارها و مزارع (که منجر به تجزیه هوموس و اتصال خاك مي شود) منبع استفاده از ابزار و روشهايي که باعث فشردگي بافت خاك (در نتيجه کاهش نفوذپذيري و افزایش رواناب مي شود. 

صفحه 85:
حفظ و ازدیاد هوموس نقش هوموس از نظم حفاظت خاک بسیار اساسی است. در حقیقت هوموس در مقابل ضرسايش ناك به سه صورت عمل مى كند. 

صفحه 86:
"نخست آنکه با خاصیت کلوئیدی خود چسبندگی خاک را زیاد و انتصال آن را کم می کند. ”دوم اینکه وجود هوموس در خاک باعث بالا رفتسن میزان نفوذپذیرری خاک و کاهش رواناب می شود. سوم اینکه با خاصیتی که به خاک می دهد حاصلخینری ‎VAT‏ اضزايش مى دهد . 

صفحه 87:
استفاده از زمین برحسب استعداد آن با توجه به استعداد اراضي 9 قابليتهاي كن لازم است «آملیش گياهي زمین» را در برنامه ريزي ها مورد توجه قرار دهیم. و از طریق ّن زمین هاي مستعد براي جنگل ‎ies‏ بر داري ونا كشاوررى رز 

صفحه 88:
- مبارزة مستقيم يا مكانيكي اين نوع مقابله و مبارزه هنكامي شروع مي شود كه فرسايش آغاز شده و علايم آن نيز به جشم بخورد. لذا به منظور ييشكيري از كسترش فرسايش و جلوكيري از خسارات ناشي از آن بايد اقدامات انجام بكيرد تا ضمن جلوكيري از تداوم فرسایش . سطوح فرسایش يافته نیزا حد امکان اسلاح و ترمیم گردند. 

صفحه 89:
اقداماتي كه براي اين منظور صورت مي كيرد بهٍ عنوان مبارزة مستقيم يا استعلاجى معروف بوده و عمدتا شامل موارد زير مي كردد. ب - 1 - مقابله با فرسایش دامنه ای : در لین مورد هدف اصلی تضعيف ويا از بين بردن عوامل مساعد فرسایش دامنه ها مي باشد. كه عمدتا شامل موارد زیر مي شود. : © - کاهش‌سرعتوولنابق از ود سرعتلستانة فرسایش © - نفوذ دادنتمام یا قسمتیاز آبدر نمین 6 - هلیسو انتقا |بهایاضافيه سمتمجاي‌خروجي 

صفحه 90:
براي نيل به اين هدف لازم است عملياتي در جهت کاهش شيب و تسطيح زمينء افزایش پوشش گياهي و اقداماتي از این قبیل انجام بگیرد. و متدهايي که براي این منظور بکا مي روند عبارتند از: 

صفحه 91:
ب 7 7-1 1- سكوبندي یاتراس بندي با لین روش شیب زمین را بطور پله بندي کم مي کنند . البته لین روش براي زمينهاي داراي شیب تند مناسب نیست زیرا در این زمینها براي ایجاد سکوبه عرض مناسب و معین نیازبه خاكبرداري بیشتر و در نتیجه صرف وقت و هزينة بیشتر و 

صفحه 92:
ب - 1- 2- بانکت ی بای واه دبا وق و گرادیان هايي (شيارهايي) به موازات خطوط تراز ایجاد گردید. به طوري كه فاصلة هر يك از ديگري در حدود 50 تا 0 متر بود و بدین وسیله تا حدودي از خطرات فرسایش و کاهش حاصلخيزي خاك جلوگيري مي نمود. در عمق گوديهايي به عرض حدود 3 متر بر روي دامنه ها بوجود مي آوردند و خاكهاي حفر شده رابه صورت پشته هايي در کنار ‎Slee eee‏ ما 

صفحه 93:
ناودان . شكل شمارة ۰-طرح شماتیک بانکتها و ناودنهای انتقال اب 

صفحه 94:
نکته قابل توجه این است که بر حسب شیب زمین و جنس زمین بانكتهاي گوناگوني در پروژههاي عمراني طراحي مي گردند. که عمده ترین آنها عبارتند از: © كرادن : كردانها بانكتهاي كوجكي هستند كه بيشتر به عنوان جنكل كاري مورد استفاده قرار مي كيرند. كرادنها خود به دو صورت ايجاد مي شوند: يك كروه كردانهاي با نیمرخ () هستند که در زمينهاي داراي شیب زیاد بکار مي روند »و گروه دیگر گرادنها با نیمرخ طبيعي يا نرمال که 0 را دارند و داراي ظرفیت آبگيري 

صفحه 95:
بانكتهاي با پروفیل طبيعي : لین بانکتها فقط توسط ابعاد بزرگي که دارند از گرادنهاي فوق الذکر متملیز مي گردند و معمولاً بر روي شيبهاي 20 تا 50 درصد بكار مي روند و برروي اين نوع بانكتها مي توان كشتي ها قلبل ملاحظه اي انجام داد. 

صفحه 96:
6 بند سازها و سدهاي خشکه چین نیز يكي از لین روشها.به شمار عي آیند . همچنین بانكتهاي با خاكبرداري بربده شده » بانكتبهاي مخصوص کشت غلات و غيره از ديكر انواع بانكت هستند. 

صفحه 97:
كا - 3.1 - استفاده از ژئوتکستایل : در نقاطي مانند خاكريزي کنار جاده. شیبها و دامنه هاي بریده شده و دیگر نقاطي که به علت وجود محیط اقليمي و خاك ‎telus‏ لسر پوشش گياهي دشوار ات مسایل و مشکلات فرسایش رانا استفاده از ژئه‌نکستایل بر طرف می کنند. 

صفحه 98:
رسای با رمین باق غور تفه ار خر کون ماده با کم بافته شدة نفوذیذیر که در فونداسیون . خاك. سنگ. زمین و یا هر عنصر مربوط به مهندسي ژئوتکنيك بکار مي رود. ژئوتکستایل ممکن است به شکل يك حصیره صفحه یا ورقه. شبکه یاپرده اي از الیاف طبيعي و مصنوعي بافته شده . باشد که روي دامنه » یا زیر لاية سطحي خاك قرار مي كيرد. 

صفحه 99:
5955 تسکتایل ها در زمينة مبارزه با فرسایش خكك مي توانند به ايفاي ا ی بیردازند: نخست آنکه با تأثیر مستقیم بر فرايندهاي فرسایش؛ موجب کنترل موقت با دائم فرسایش مي شوند ‎eee eggs 1‏ دوم أن كه براي استقرار» توسعه و يا احياء يوشش كياهي 2 يك محيط يايدار بوجو د مى اورند. 

صفحه 100:
ب - 1 - 4 - حائل ها : به منظور کنترل و یا جلوگيري از حرکات دامنه ای» و برای ممانعت از بریده شده دامنه ها در اثر برخورد جریان آب » معمولاً در سطح دامنه ها و یا ياي دامنه ها از انواع محافظ و حایل استفاده می کنند. 

صفحه 101:
چپربندي هم طربقه اي دیگر برا ي تثبیت و يا کنترل فرسایش دامنه اي مي باشد. چپرها دسته هاي گياهي لوله شده به قطر حدوداً 5 سانتي متر هستند . که درتراشه ها یا مقاطعي با فواصل معین بر روي دامنه هاي نسبتاً شيبدار و به موازات منحني هاي میزن مستقر, و توسط ميخ هاي جوبي (كه تا عمق حدود 20 سانتي متر در زمين فرو مي روند) 

صفحه 102:
جلوگیری از فرسایش خاک با استفاده از Sa Sab new NSE ately aM eee ‏هر ۲۹۰ ۵اه هگ ند نمی شود از‎ ‏ی که اي ری باشد اه شود‎ ‎an oro‏ رو ‎hie‏ ‏اتوت مر فقس يلاف مع جرف :12 ‏رس ستیگ تن زفت .3 ‎ins ‏تم ستوة شکل ۱۱ -جلوگیری از فرسایش خاکهای روى دامتهها ياستفاده از جبرها 

صفحه 103:
ب 1 5 7 چاه هاي تزریق سیمان: يكي از روشهاي کنترل و تثبیت حرکات توده اي دامنه هاء استفاده از به اصطلاح ميخ هاي بتني و احياناً فلزي است . به این صورت که در سطح دامنه را با لايه هاي زيرين به يكديكر مى دوزند. 

صفحه 104:
ب - 2 - اساس مبارزه با بهمن : براي جلوگيري از حرکت و خطر بهمن عمدتاً دو حالت وجود دارد. الحا ل كريس سس بسر لوم ار شروع و وقوع بهمن حالت دوم 7 كنترل حركت و سرعت بهمن 

صفحه 105:
حالت اول - تغییر شرایط محيطي به منظور جلوگيري از شروع و وقوع بهمن این نوع مبارزه اغلب در مناطق بهمن خیز و به صورت طرح ها و پروژه هاي دائمي اجرا مي شوند. مهمترین متدها برا ي این نوع مبارزه عبارتند از: افزایش زبری خاك که با انجام عملیات مهندشی حفاظتی مثل ايجاد ‎CS‏ یاسکوه ديوار- . ميخ جوبي و يأ چوب بست, ويا در ختكاري امكان يذير است. 

صفحه 106:
- انجام عملياتي نظیر زهكشي . به منظور هدایت و انتقال آبي که ممکن است در زیر پوشش برف جریان یابد و حرکت بهمن را مساعدتر سازد. جمع آوري قطعه سنكها و تخته سنكهاي بزركي كه ممكن است طعمة بهمن قرار گرفته و ة فشار و خطر بهمن را افزايش دهد. البته سنگهاي یکپارچه و گسترده و ريشه دار خود از عوامل زيري بستر بهمن به شمار آمده و وجود آنها لازم اشت. 

صفحه 107:
Oe ee eee ae ‏می آید. متلا حرکت بهمن ممکن است در اثر وزش باد»‎ ‏صداي انفجار ء زمین لرزه. عبور کوهنوردان و اسکي بازان؛ و‎ ‏بالاخره پروار اسیاء دزئده زمتان هليكو بتر هوا ییا هوا ای‎ ‏جت و غیره ) آغاز گردد.‎ -استفاده از ابزار و روشهايي که مانع از تجمع برف در مناطق و مسيرهاي بهمن خیز گردد. مثلا در برخي مناطق براي جلوگيري از تجمع زیاد برف برروي جاده ها و یا نهالستانهاي جنگلی از چپرها به عنوان باد شکن استفاده می کنند. 

صفحه 108:
حالت دوم 7 کنترل حرکت و سرعت بهمن: ۰ ‏را‎ eel ‏وسایل سادة سكويي شکل, گردانها. گابیونها و امثال آن‎ - ‏که براي بریدن شیب در شيبهاي یکنواخت تعبیه مي‎ ‏شوند.‎ - موانع چوبي مشبك » براي کنترل بهمن در دامنه هايي که دارای برف کم هستند. 

صفحه 109:
- نرده ها و شبکه هاي فلزي که از مقاومت بيشتري برخوردارند. - تورها و یا شبکه هاي فلزي که توسط کابلهاي سيمي مستقر و محکم مي گردند. - پل برفها یا بهمن شکنها که براي حفظ نقاط خاصي نظیر قسمتي از جاده ها مورد استفاده قرار مي گیرند 

صفحه 110:
برخی از انواع بهمن وبهمن گیر شكل شماره ۱۳مبرشی از اوغ سكير و هشكن 

صفحه 111:
ب - 3 مبارزه با فرسایش آبي و سیلابها: براي مقابله با فرسایش آبي (سيلايي و رودخانه اي ) علاوه بر بكارگيري روشهاي یاد شده در مورد کنترل دامنه ها و متدهاي آبخيزداري » می يابد يك سري اصلاحات و اقدامات مستقيماً برروي خود مجاري انجام بگیرد) 

صفحه 112:
ب - 1-3 - اصلاح مجاري اصلي اصلاح اينكونه مجاري از نظر تخريب سيلابها اهميت فوق العاده دارد. اگر جنين اصلاحاتى صورت نكيرد.ء سيل بستر خود را مى كند و باعث ريزش كناره ها مى كردد. - سدهاي سرعت كير و رسوبكير ساده ترين ومؤثرترين روش براي اصلاح مسيل احداث سدهاي يلكاني در طول مجراي آب است در این روش سدها یا سكوهاي متعددي. که بستر را قطع مي کنند» در نیمرخ طولي تعبیه مي گردند. 

صفحه 113:
-دیگ واپي - دیگها عبارتند از دیواره هاي ساحلي که به صورت روکش سيماني. سنگ خشك و یا گابیون و موازي با جهت جریان ن ایجاد مي شوند لذا هیچگونه ممانعتي در برابر جريان بوجود نمي آورند ها براي تکمیل اصلاح مجاري آب ار اناا م دود “ابي هايا زائده ها و پا پشت بندها نیز عبارتند از ز دیواره هاي كوجكي كه با يك زاويه اي نسبت به كناره هاي بستر و تقريباً عمود بر جهت جريان ايجاد مى كردند. ايى ها به حالتهاى زير ايجاد مي شوند. ‎١‏ 

صفحه 114:
تایب هایارانده های برکردان که بد صورت موج شكن عمل مي نموده و جهت جربان لب رااز کنارة ثرم و سست و مستعد فرسایش به کنارة سخت مقابل هدایت مي کنند. "لبي هاي معمولي كه ديواره هاي عمودي هستند که اغلب در دو طرف کناره هاي بستر افزوده مي شوند. از اين نوع زائده بیشتر در بسترهاي سنگي استفاده مي شود. هاي بازدارنده که براي رسوب دادن مواد محموله آب 1 زاوية بين كناره و اپي بکار مي روند. 

صفحه 115:
- سنگ فرش نمودن بستر مسیل 7 در بعضي از قسمتهاي پستر مسیل که خاك سست و يا از جنس مارن و لیمون و ‎fe‏ إن تشكيل شدة ست من توان :ا السك فرش كردن كف بسترء جلوي حفر أن را كرفت. 

صفحه 116:
‎se‏ - 2 - اصلاح مجاري فرعي ‏مجاري فرعي برخلاف مجاري اصلي خروجي داراي شیب زياد مي باشند زیرا از قسمتهاي بالايي دامنه ها و تپه ها سرچشمه مي گيرند. ‏- ایجاد سدها یا بندهاي کوچك 7 چون شیب سد زياد است اثر سدها بیشتر از مجاري اصلي است و آب به سهولت سرعت خود را از دست مي دهد و سد را پر مي کند. 

صفحه 117:
- تعویض بستر: در اینصورت سرعت آب کمتر مي شود و شعاع هيدروليكي جریان کاهش مي يابد و ذر نتيجه قدرت تخريب بستر كمتر مي شود. - استحكام بستر :مجاري فرعي را مي توان به وسيله سرشاخه ها و سنكهاي بزرك و يا سنكفرش محكم كرد. 

صفحه 118:
ب - 4 - مبارزه با فرسایش بادي - موانع وعوامل بازدارنده (بادشکنها)- 1- بادشكنهاي مصنوعي (مكانيکي) و غیر زنده مانند دیوار هاي چوبي ۰ جير و غيره) 2- بادشكن هاي طبيعي (بيولوزيكي) يا زنده كه ل متشکل از ردیف هاي درختان ‎eae‏ 

صفحه 119:
- عوامل تثبیت کننده (مللچ ها) - مللچ در زبان انگليسي به معناي «پوشش» مي باشد و لذا به هر نوع پوشش که به منظور تثبیت و حفظ خاك مورد استفاده قرا رگیرد مللچ گفته مي شود. مللج ها انواع مختلفي دارفد از جمله مللج نفتي. مالج ها انواع مختلفي دارند از جمله مالج نفتي . مالج پلاستيکي ۰ مالج گياهي (کاه و کلشن و بقاياي د زراعي مانند ساقه هاي گندم. برنج ونظیر ن ۰ مالج شيمياييء ژئوتکستایل . و غیره را مي توان نام برد. 

صفحه 120:
کتاب دوم کاربرد آب و هواشناسي در برنامه ريزي شهري و روستايي 

صفحه 121:
مهمترین زمینه هاي کاربرد بررسي هاي جوي به شرح زیر اکتا ۲کاربرد در بررسي هاي علمي و تحقيقاتي بالاخص در علوم زمين ب" زثوموروفولوزي اقليمي يك ناحيه تعيين شرايط هيدرولوزيكى ”و شناخت عناصر هيدرواقليم 

صفحه 122:
به طور كلي جه در بررسي هاي هواشناسي و جه در مطالعات اقليمي. مهمترين منلبع و اسناد عبارتند از: داده هاي حاصل از ایستگاه هاي اقليمي و سينوپتيك (چه در خسكي و چه در دریا» نمودارها و نقشه هاي سينوپتيك زمین و سطوح مختلف جوء تصاویر ماهواره اي (ماهواره هاي هواشناسي مثل نوو؛ و کاسموس ) و تصاویر و اطلاعات رادار اي. 

صفحه 123:
فصل سوم کاربرد و نقش عناصر آب و هوايي در برنامه ریزیها 

صفحه 124:
زمينه هاي كاربرد نور و تابش خورشید آگاهي از زاويه تلبش و طريقه محاسبه آن و ساعات آفتابي از جهات بسیا ياري شایان توجه است ۰ که در زیر به برخي موارد آن اشاره می کنیم. 1- تولید انرژي تلبش خورشید و تمرکز انرئّي حرارتي حاصل از آن در نقاط مختلف. مي تولند به طور مستقیم يا غير مستقيم به وجود آورنده منابع انرژي باشد. 

صفحه 125:
به اين ترتيب انسان براي متابوليسم و سوخت و ساز خود به طور غيرمستقيم نيز از انرذي خورشيدي بهره مند مي كردد. pled sD تلبش آفتاب علاوه بر اينکه انرئي مورد نیاز در متابولیسم انسان را بطور مستقیم یا غیر مستقیم تامین مي کند. در ‎ee‏ ‏سلامتي وي ‎eee au tk‏ 2 

صفحه 126:
تأثیر بر معماري و شهرسازي امروزه از نظر تعیین معادلات نورگيري فضاهاي ساخته شده, اعم از ساختمان یا خیابان . و همچنین محاسبه ابعاد و جهت پنجره ها و نورگیرهاء و بالاخره از نظر مقاومت فيزيكي مصالح در مقلبل تلبش, ارزيابي و برآورد زاویه تابش آفتاب در فصول مختلف سال و براي عرضهاي جغرافيايي كوناكون از اهميت زيادي برخوردار ابس 

صفحه 127:
براي محاسبه زاوبه تابش خورشید و در عرضها و فصول متفاوت » از فرمول زیر استفاده مي کنند. 0 - +90 بم 

صفحه 128:
2 - زاوبه تابش يا ارتفاع خورشید ۰ ۸ - میل خورشید. 0 ‎ioe, aah ieee‏ ار ال و حالات مختلف خورشید (بر اثر حرکت انتقالي ) تفییر مي کند. و لذا مقادیر آن براي استفاده در فرمول . به شرح زیر ‎coal‏ مقدار ۸ در اعتدالین - صفر درجه مقدار ‎A‏ در اول تير - 45/23 درجه مقدار ۸ در اول دی - 45/23 درجه 

صفحه 129:
مثال : زاویه تابش آفتاب را بای عرض جفرافیایی" ۲۵ (پایین تین عررض جفرافیایی ایرران ) در فصول مختلف تعیین 40° < ۰-۲۵ +0۹۰ در اعتدالین 5 88 - 25- 45/23 + 90 © در اول تیم 5 41- 25- 45/23 + 90 © دراولدى 

صفحه 130:
شفق و فلق شفق و فلق به ترتیب عبارتند از زمانى بعد از غروب و قبل از طلوع که در طی زمان مذکور نور به حد کافی وجود دارد و تحت چنین شرایطی می توان در هوای آزاد کارهای دی و فعالیتلهای فیزیکی رابه راحتی انجام داد. مدت و دواع شفق و فلق مربوط به زاويه اى است که مسیم آفتاب با افق تشکیل می دهد و لذادر عرض جغرافيايى يست دوام آن کمتر و در ‎Fay Ve close‏ 

صفحه 131:
استفاده ازدرجه حرارت و دما درجه حرارت ودما كه نود معلوق زاويه تابش خورشید هستند, یکی دیگر از عناص جوى مى باشند كه تأثير بسایی در مسایل گوناگون زندگی انسان و حتی گیاهان و جانوران دارند. بتابرراین شناخت چنین اشراتی و مییران ‎BB‏ این دسته از عوامل جوی بای برنامه ریزی بدون ثم نخواهد بود. 

صفحه 132:
بدن انسان دارای یک حرارت طبیعی معادل با ۳۷ درجه سانتیگراد است. این حرارت عمدتا ناشی از سوخت غذایی است 

صفحه 133:
حرارت زیاد موحب ضایعات متابولیک و در مواردی خشکی تنفس می گردد . همچنین افزایش سریع حرارت بدن یک نوع سر‌گیجه توام با حزن واندوه ایجاد می کند و انسان خستگی و تنبلی زیادی رادر خود احساس می کند. از این رو اکولوژیستها معتقدند که بهترین شرایط اقلیمی برای زندگی انسان آن است که زیستمند بدون کوشش و تلاش زیاد بتواند توازن منطقی بین گررمای حاصل شده در بدن وكرماى محيط برقرار کند. 

صفحه 134:
نقش و کاربرد منابع رطوبتی جو فعل و انفعالات موجود در جو باعث می شود که رطوبت به اشکال مختلف ( رطویت به اشکال مختلف ( رطوبت غیم اشباع و غیر‌مترراکم » ابر ؛ مه » شبنم » ژالهء و بارندگی ) وجود داشته باشد که هم یک از حالات آن به نوعی بر انسان و فعالیتهای وی تأثیر می گذارند در زیم به تأثیر بارندگی اشاره خواهیم داشت. 

صفحه 135:
الف ) بارندگی مى دانيم ‎Ard‏ از بارندگی ها مستقیماً از ابرم حاصل می شوند که به آنها بارشهای ابمری می گویند نظیر باران » بررف و تك رك . در برحى ديكر | ز ترراکم یا تصعید در سطح عوارض مختلف زمين به وجود مى آيند كه به بارشهاى خيس ‎Ger)‏ ‏معروفنده مانند مه تى » شبنم » ذاله » يخ يوشه ويخ قنديلى » اينكه اثرات هريك را به اختصار شرح مى دهيم. 

صفحه 136:
ج 7 1 باران : این فرم بارندگي در نواحي بسیار مرطوب و پرباران و مناطقي مثل انزلي و رشت که گاه چندین رشت كه كاه چندین روز خی ی كيرد مزاحمت هاي كوناكوني را فراهم مي آورد. از ز جمله اينكه اكثر فعاليتهاي سای نو فضاهاي باز را با مشكل مواجه نموده و گاه آن ها را مختل می سازد. قابلیت دید را کم نموده و ‎seh‏ وتردد را کند و ی مي کند. 

صفحه 137:
ج - 2 - برف : اين نوع بارش عمدتا خاص فصول سرد. عرضهاي جفرافييي بلء اتفاعات و به طور كلي مناطق سرد است. در این گونه مناطق ضریب برف معمولا بسیار زياد است وكاه در عرض سال بيش از 100 روز برف مي بارد. برف نيز همانند باران داراي آثار مثبت و منفي بي شماری اسات. : ‎ee‏ 

صفحه 138:
ج - 3 - تگرگ : يكي دیگر از انواع بارش ابري تگرگ مي باشد که همچون برف نوعي بارش جامد به شمار مي آید. تگرگ غالبا به شکل رگبار. به طور محدود و همراه با رعد و برق؛ و به ویژه در فصل بهار, مي بارد . تگرگ در واقع از دانه هاي بلورهاي يخ و كه تكه هاي يخ تشكيل مي شود كه به اشكال كوناكون جون تگرگ نرم (برفدانه) . تگرگ ریز (بخدانه). و تگرگ ریزش مي کند. 

صفحه 139:
ج - 4 - ژاله و شبنم : رطوبت موجود در هواء تحت شرايطي به شبنم تبدیل مي شود. در واقع سطوحي مانند برگها . سنگها و امثال آن هنكامي که گرماي خود را توسط تشعشع بطور سریع از دست بدهند» هواي مجاور آنها نيز به توبه خود خنك مي شود. و زماني که درجه حرارت هوا به کمتر از نقطه بحراني یا «نقطه شبنم» برسد. در سطوح سرد شده » تقطیر شبنم صورت مي گیرد. 

صفحه 140:
د 7 يخ و یخبندان کاهش دمابه زیر صفر » ریزش باران يخي (باران منجمد) . ریزش ذرات و ساچمه هاي یخ و برف از ابرهايي که احتمال یخ گرفتگي در آنها مي رود. ژاله يا شبنم يخ زدهء قندیل هاي بخي. یخ پوشه. تجمع و تراکم برف و غیره همگي حالي از یخبندان را نشان مي دهند. هر يك از این موارد آثرات سوء و زيانباري را در زندگي انسان برجاي مي گذارند . که به اختصار مورد توجه قرار مي گیرند. 

صفحه 141:
انقلایهای جوی الف ) فشار زياد يكى از ارات منفى و زيانبار فشار و باد را مى توان بى جسم و روان انسان مشاهده نمود. صرفنظٍ از اشرات سوء تغييرات فشار هوا بس انسان» اغتشاشات هوا و انقلابهاى جوى موجب بی خوابی و کم خوابی حواهند شد و چنانجه ادامه یابند در افرایش و یا کاهش فشار خون اش مى گذارند. 

صفحه 142:
همچنین خستگی؛ کوفتگی عضلات » تحريكات عصبى » ‎olla)‏ روحى» سرد ردهاى شدیده و احساس درد در محل های زخم پس از عمل جراحی و نظایر آن از جمله عوارض حساسیت در برابم انقلابهای جوی هستند. باد در فعالیتهای اقتصادی نییر گاه به عنوان ماحم عمل نموده؛ و بر‌خی از کارهای کشاورزی و یا صنعتی و تجاری در فضاهای باز را مختل مى كند. اين مسأله در شهر‌ها و روستاهای مناطق خشک» به دلیل وجود گرد و غبار زياد و ماسه های روان شدت می یاید. 

صفحه 143:
يكى ‎Se‏ از پیامدهای ناگوار باد ایجاد حريق و آتش سوزی در جنگلها است. پدیده گر‌مباده فون یا چینوک در دامنه ‎ob‏ ‏يناه (سايه باران ) كوه؛ و بادهاى كم نظي باد سيرراكو (در الجزایر و تونس بنام سمو در لیبی بنام قبله » و در مصس معروف به خمسین ‏ باد ۱۲۰ روزه سیستان ؛ باد سام خوزستان؛ و باد گرمیچ یا گرمیش (در البمرز )و امثال آن می توانند چنین حوادثی را ببار آورند. 

صفحه 144:
مقدار نیر‌ویی که از باد حاصل می شود به نسبت مکعب سرعت آن می باشد. بدین معتی که نیم‌وی حاصل از یک باد با سرعت ۰ مایل در ساعت می باشد. بنابم‌این هنگامی که سرعت باد کم است نیرروی حاصل از آن تقریبا هیچ است. امروزه تا سرعت باد به ۸ مایل در ساعت افرون نشود از دستگاههای تولید الکتریسیته نمی توان استفاده قابل توجهی کرد. 

صفحه 145:
فصل جهارم کاریرد آب و هوا شناسی در برنامه ریزی شهر‌ی 

صفحه 146:
نقش آب و هوا در موقعیت و مقر شهر ‎alo‏ که یکی از عوامل بسیار مهم در بررسی های اقلیمی هر نقطه از زمین شناخت موقعیت جفرافیایی آن محل است. چرا که موقع ریاضی بیانگ مینران دریافت از ژی خورشیدی و در نتیجه نحوه تأثیر‌پذیری از عوامل ژنتیک و جهان اقلیمی بوده و و ضعیت محل را در رابطه با سیستم عمومی جو و سیکولاسیون آن روشن می سازد. 

صفحه 147:
موقع نسبی نیز مقدار تأثیس عوامل جغرافیایی و زمین اقلیمی (متل ارتفاع» پوشش گیاهی و ۰) راب شرایط آب و هوایی عر ‎Ce ese she ae ee‏ تحلیل جامع از آب و هوای هر محل به دست می آید. 

صفحه 148:
الف ) آب و هوا و موقع ریاضی شهر اكش جمعيت دنيا و در نتیحه بیشتر شهی‌های جهان در عرضهای متوسط که زمین مستقر شده اند زیرا در این عرضهای جضرافیایی شرایط آب و هوایی و اقلیمی نسبت به سایر نقاط بطور نسبی مساعدتر و مناسب تم است و امکان زیست مناسبه فعالیتهای اقتصادی نسبتاً متنوع, و آسایش زندگی در آنها وجود دارد. 

صفحه 149:
از طرف مزاحمتهاي آب و هوايي در اين مناطق تقريباً مكار بابر تفاط ره رمیات آب و هواي معتدله سيكلني و ‎ol‏ وهواي مديترانه اي مطلوبي از اقالیم عرضهاي میانه به شمار مي آیند. 

صفحه 150:
ب ) آب و هوا و موقع نسبی شهس توپوگرافی و ناهمواری را باید یکی از مهمترین عوامل مش در آب و هوای شهر‌ها دانست» زیما عوارض توپو گر‌افیک و ئومورفيك نه تنها اشرات اقليمى مربوط به عرض جفرافيايى را تغییس می دهند بلکه گاه اختصاصات میک وكليمايى خاصى به وجود می آورند. 

صفحه 151:
شهر‌های کوهستانی که عمدتا ارتفاعی بیش از ‎٩۳۰۰‏ پا دارند» از نظر آب و هوایی تقریبا شرایط مشابهی با آب و هوای عرضهای بالا و یا مناطق قطبی دارند. فصل سرد نسبتا طولانی» بارش برق قابل توجهء یخبندان و مواردی از این قبیل از وبثكى هاى اقليمى اين نوع شهرها به حساب مى آید. 

صفحه 152:
شهر‌های پایکوهی از نظر آب و هوایی ‎be B‏ دارای اختصاصات اقالیم معتدله هستند» با این تفاوت که ضریب برف ول کت ی از عناص اقلیمی است که به خوبی اين گونه شهر‌ها را تأثير قرار مى دهد و هوا ی پاک و سالم ‎te eR‏ ييلاقى و تف رجكاهى آنها برجسته مى سازد. 

صفحه 153:
شهرهاى مناطق يست و هموار اگر مربوط به عرضهای متوسط و یا نسبتا بالا باشند از شر‌ایط اقلیمی مطلوبی ب‌خوردا رند و دردس‌های ناشی از آب و هوا در آنها ناچین است. 

صفحه 154:
آب و هوا و مورفولوژی شهر مورفولوژی و یا ساخت و بافت شهر همانگونه که متأش از سار بار امتريهاى طبيعى ست از شرایط آب و هوايى نين به غایت تأثير,پذير است. مثلا یک رودخانه و يا یک دریاچه به غیر از موارده دی » در امتداد سواحل خود یک میک ووکلیمای خاص و گاه فرح بخش به وجود می آورند که همین می تواند یکی از دلایل ساخت طولی و یا نواری شه‌ها در این نواحی باشد. 

صفحه 155:
کارپرد و نقش آب و هوا در معماری و پروژه های ساختمانی در اين رابطه باید بدانیم که در روابط متقابل بین پرروژه های ساختمانی و هوا یا آب و هوا دو جنبه کلی وحود دارد: اون: اشرات آب و هوا ببروی طبر و شکل ساختمان و ‎ie‏ ۷دوع: اثرات مستقیم آب و هوا بررروی فعالیتهای ساختمانی 

صفحه 156:
دررابطه با مورد اول و برنامه ريزي مربوط به آن موارد زیر بايد مد نظر قرار گیرند. الف - مکان يابي مناسب و مطلوب Labi sy Skea leer key ‏تأثيري از عناصر اقليمي‎ ج 7 مقاومت مصالح بکار گرفته شده در برابر عناصر و عوامل آب وهوايي 

صفحه 157:
‎eel | ar (oh alee‏ ی مد ار و هوايي ه - ضرايب راحتي و آسایش مبتني بر يك معماري همساز با اقليم (يعني توجه به بيوكليماي انساني) 

صفحه 158:
دراين رابطه دو عنص دما و باد بیشترین نقش را به عهده دارند. بنابراين به منظور آمايش شهرى و بالاخص ساخت و سازهاى جديد لازم است كه بخشهاى خوش آب وهواتى و داراى شرايط حرارتى مطلوب تى به مناطق مسكونى » آموزشيء ادارى » <دماتى و ترجكاهى اختصاصى يابند و ابنيه اى مانند انبارهاء صنايع آلوده ساز و امثال آن به نقاط داراى هواى نامساعد تى هدايت شوند. 

صفحه 159:
ب ) نظم و ترتيب و جهت گیرری بنا ا در مورد نظم و بافت بخشهای سکونت گاهی قبلا صحبت شد و به عنوان مثال ديديم که بناهای مناطق سردسیر بای بهره گیرری بيشتر از انرذى و رشيدى بايد فاصله دار باشند و توسط معابى عرريض از يكديك دور باشند. 

صفحه 160:
ج ) مقاومت مصالح بكار رفته در بنا درجه حرارت یکی از مهمترین عناصر آب و هوایی انتت که باید در احداث ساختمان مورد توحه قرار گیرد. به ویخه ‎eee‏ ا ار بح می شوندء و این مساله باید بررای جلوگیری از لخزش و یا تکان خوردن تیر‌های حمال مورد توجه قرار گید و برای دوره گرم و یا انتباض و شکستگی در هوای سرد به گونه ای حمایت ونتويت شوكد 

صفحه 161:
د ) طرح شكل از نظ تأثيرآب وهوا بس شكل و طح ساحتمان؛ مى بايد موارد زيس را در برنامه ريزى ها مورد توجه قرار ‎Talo‏ ‏انود و ‎alts‏ فضايى داخلى بنا تعادل حرارتي داخل ساختمان موفع و محل بناء در برابر باران و برف در يخبندان 7 شکل بناء در رابطه با دفع و یاکاهش نیرروی تخریبی باد 7" دفع و کاهش آلودگی ها و کثافات موذى 

صفحه 162:
د 7 1 شکل بنا و نور و روشنايي در رابطه با نورگيري ساختمانها در ابتداي فصل سوم سخن گفتیم . و لذا در اینجا بطور مختصر از این بحث در مي گذريم .و صرفا به عوامل موثر در نورگيري ساختمان مي پردازيم . عمده ترین این عوامل عبارتند از: عرض جنغرافيايي و موقعیت خورشید. که در زاویه تابش و جهت تابیش نیز موثر است. 

صفحه 163:
۲" طول زمان تابش و شدت تابش , که اولی به تعداد ساعات آفتابی در روز (و در واقع به فصل و عرض جذرافیایی ) بستگی دارد» و دومی یعنی شدت تابش به عواملی نظیر ارتفاع ؛ مقدار ابر هواریزه ها ( گردو غبار معلق در هوا)؛ و آلودگی جو وابسته است. "بافت شهری و جهت گیرری کوچه هاء خیابانها و معابس » كه مسلما پافت فشرده و مترراکم و معابر تنگ نور گیری را کم می کند و به عکس. 

صفحه 164:
۷ تراکم و فشردگی مساکن, که به مساحت آنها بستگی دارده طبعاً در زمینها و قطحات کوچک» فاصله و در نتیحه نو ركيرى بناها كم مى شود. فرم وجهت صحن حياط در ارتباط. با موقعيت ساحتمان هاى همجوار "وجود و یا عدم وجود بالكن؛ و همجنين ميرزان كشي د كى بالکن ها و ایوانها در ارتباط با تابش خورشید و سایه گیری 

صفحه 165:
محل قرار گیری پنحره هاء تعداد پنحره هاه شکل و ابعاد ينجره هاءكه يكى از مهمتررين مسايل در نو ركيرى ساحتمانهاست. مثلا در عرضهای پایین باید ارتفاع پنجره کم و شکل آن عرضی باشد و به عکس در عرضهای بالا ارتفاع ۶ زیاد و شکل آن طولی باشدء و در عرضهای میانی ابعاد پنجره درحد متوسط و به شکل مربع در نظر گرفته شود. 

صفحه 166:
شکل مطلوب ابعاد پنجره ها برای عرضهای جغرافيايي مختلف ایران عرضی بر ای عرضهسای چهار کوش بر ای عرضهای ارتفاعی بر ای عرضهای پابیسن کشسسوو میانسسی کشسور شمالی کشسسور ‎JRE‏ شماره 19 شكل مطلوب ابعاد پنجره‌ها برای عرضهای مختلف جغرافیایی کشور ‎ ‎ 

صفحه 167:
د - 2- شکل بنا و تعادل حرارتي ایجاد حرارت مناسب و تهویه مطبوع در فضاي داخلي بنا مربوط به معماري است كه كاري أن ‎Ine Galas laa‏ كد ادن ی ۱ ‎ns‏ و با عدم آسایش انسان قرار مي گیرد. و مفاهیم ‏گرما یا سرما بیشتر ناشي از احساس طبيعي انسان ‏وشرایط فيزيولوژيك وي مي باشد. 

صفحه 168:
تا هم تعادل حرارتی و احساس آسایش به دست آید و هم هزینه های مربوط به دستگاههای حرارتی و بررودتی به حداقل خود رسد . عمده رین عوامل موش در حرارت بنا عبارتند از : 

صفحه 169:
” تقريباً تمام عوامل موش در نو رگیرری بناه در شرایط حرارتی آن نين مؤش هستند. ”شكل بام و جنس مصالح بكار رفته در آن “ارتفاع سقف نسبت به کف “ضحامت ديوارهاء ديوارهاى عايق 1 تعداد لايه هاى بكار رفته در بام يا سقف» جداره يا ديواره » وينجرهها "تهویه عرضی 

صفحه 170:
در اقالیم گرع و بسیار گرع» ساختمان باید به گونه ای طراحی شود که حرارت خارج را به خود جذب نکند» به ویژه حرارتی که توسط اشعه مستقیم آفتاب تولید می گردد. در این نواحی بایستی سعی کنیم از بامهای گنبدی استفاده کنیم. 

صفحه 171:
ارتفاع در و پنجره و كشيدگي سایه بانها نیز مهم است. و براي تعیین آن از فرمول هاي زیر استفاده : ی عو ‎Ce‏ - بیشر‌آمدگ يبان - ایتفاع ساختمان ‏- زاهیه تلبش‌خورشید 

صفحه 172:
د 7 3 - شکل بنا و برف و باران اهميت برف براي ساختمان ها و عمارتها از اینجاست که نشستن برف, بار اضافي بر بامها تحمیل مي کند. برف غير متراکم سبك است و حد متوسط وزن آن در هر فوت مكعب ۵6 بوند است. در حان .كه يرف هر قدر متراكم شود بر وزن آن اضافه مي شود و حتي ممکن است به 30 پوند در هر فوت مکعب هم برسد. 

صفحه 173:
د - 4 - شکل بنا و باد 1ع من لك انار ‎a cree‏ ی ساختماني بايد به دقت در نظر كرفته شود وليكن طرح و شكل بنا و طرز قرار كيري آنها مي تواند بسيار مهمتر باشد. در برنامه ريزي و طراحي ساختمانها و بناهاء لازم است موارد زیر مطالعه و بررسي كردد. 

صفحه 174:
شرايط و وی گی های باد: 1 ‎Sos‏ باد در رابطه با طراحی ساختمان اصولا عبارتست از آشفتگی باد (توفانی بودن باد)» سرعت باد (بالاخص سرعت زياد » جهت باده وزش باد در سطح زمین و تداوم باد» بررسی این ویث‌گی ها می تواند در مورد بادهای غالب» بادهای محلیء و یا حالات استثنایی باد (مثل تورنادوهاء هاریکن ها و غیم» انحام et) 

صفحه 175:
- اشرات كلى باد : آثار باد برروى اشياء وعوارض ثابت و مستقر در مسي مش را مى توان براساس شكل شماره 19 به شرح زیر بیان نمود. “كار مس نفك Stas ‏کشش‎ #نشار نش ‎(tO)‏ 

صفحه 176:
- آثار مهم باد بر ساختمانها اثرات عمده باد بم ساختمانها را می توان در چند طبقه کلی قرار داد و دراین رابطه بر‌خی از فرضهای کلی به شرح زیس پات ۶ اكش ساحتمانهايى كه از نظى شكلء؛ جعبه ای (مکعبی) پا جحیم هستند» در نتيجه ؛ حساسيت آثروديناميكى واقعى دارند. 

صفحه 177:
بيشتى ساختمانها سطوح نسبتاً صاف و بسته ای را در برابس باد ارائه می دهند. اكش بناهايى كه به صورت دنج برروى زمين استقررار يافته انده وضعيت و موقعيت خاصى را در بابس ارات كششى سطح زمين عرضه مى دارند. اغلب ساختمانهایی که سازه های نسبتاً سخت دارد ؛ در محرض یک سلسله ارتعاشات نسبتا محدوده قرار می گیر‌ند. 

صفحه 178:
7 بررسی های عمومی طمراحی بررا ی باد: به منظور طراحی کلی ساختمان » که می تواند بسیار متخيس باشد» یک سری پارامتر‌ها را باید ببررسی نماییم» که عبارتند از : محل و موقعیت ساختمان, ارتفاع ساختمان؛ شکل آشرودینامیک ساختمان» قسمتهای روباز وجود دهنه ها و منافذ بز رگ قسمتهای تو رفته (تورفتگی ها ) و طاقجه دار سطح بناء نوع سیستم ساختمایی (به ویثه بای مقاومت بار جانبی » وزن ممده ساختمان 

صفحه 179:
- بررسى هاى مربوط به معمارى شكل جنبه های مختلف شکل ساختمان می تواند اثرات باد را كم يا زیادکند. بنابر‌این همانگونه که در طراحی هواپیما های مسابقه معیار شکل مهم استه در مورد کا رآیی ساختمان در برابم باد و جهت طبیعی جریان هو نين بايد به اين معیار توجه خاصی داشته باشیم. 

صفحه 180:
د - 5 - طراحي بناء دفع و کاهش آلودگي ها يكي از مواردي که در طراحي بناءلازم است مورد توجه قرار گیرد. مسأله آلودگي هاي زیست محيطي است. ‎ea‏ ‏علاوه بر اینکه هواي داخل ‎Ly‏ را از زر داد رطريك تسل بي کنیم از نظر پاکیزگی نو سلامت بگاهذاشتن آن نيز بايد تدابير لازم را اتخاذ نماییم. 

صفحه 181:
ه ) ضرایب راحتی و آسایش ساختمان بدیهی است که در معماری ؛ برنامه رییزی و طبراحی ساختمان» اگس به مواردی که تاکنون بیان گردید توجه داشته باشیم و آنها را به دقت رعایت کنیم» شرایط زیستی مناسب فراهم می كردد و زیستمندان از راحتی و آسایش لازم بم‌خوردار خواهند بود 

صفحه 182:
مي دانیم که يکي از معمارهاي مهم آسایش . وجود شرایط حرارتي مطلوب مي باشد و اگر از چهارچوب آسایش گرمايي به فعالیت خانه سازي در طول تاريخ توجه شود. مي توان دریافت که انسان همواره درصدد آن بوده ات كد ب عدر ار خواسته هاي دیگر شرایط گرمايي داخل خانه و يا محل كار را متناسب با استراحت و فعالیتهای خود ثابت نگه دارد. 

صفحه 183:
نقش آب و هوا در صنایع و کارخانه الف ) نقش آب و هوا در تعیین محل و موقعیت صنایع می دانیم که جریان اعمال صنعتی در ممراحل مختلف به شرايط آب وهوايى خاص نيازمند است بنابراين عوامل و عناص آب و هوايى قبل از هم جين بر موقعيت يك كار<انه اش مى گذارند. از این دیدگاه لازم است به دو موقعیت اشاره داشته تاش 

صفحه 184:
الف - 1 - تعيين موقعيت در منطقه : بر اين اساس المخا و غيم 1 واي ات ص ىلر ۳ مناطق آب و هوايي خاص صورت مي كيرد. وانكهي عوامل آب و هوایی منطقه اي موقعيت يك كارخانه رابه خاطر اثراتش برروي حمل و نقل. مواد خام و اولیه . تأمين نیروی انسانی و امثال آن تحت تأثیر قرار ميدهند. 

صفحه 185:
لذا مناسب تررين شمرایط بای نخ ریسی حرارت ۷۰ تا ۷۵ درجه فارنهایت و رطویت نسبی 1۰ درصد است برای استقرار خی از کارخانه های آرد ( آسی بادها ) باید مناطق با ذخیره و دارای بادهای تقمریبا دائمی را انتخاب نمود. همچنین احداث نیو گاههای بادی و مراک تولید الکتریسیته مشابه نیاز به چنین ش شر‌ایط آب و هوایی خواهند داشت. 

صفحه 186:
الف ) 2 7 تعیین موقعیت در شهر (تعیین شهر): Ses eae Ula ‏محل افر ار نك كار كانه در‎ Olea 0 ‏نيز بايد با توجه به بررسي هاي‎ ‏زیرا عناصر و عوامل آب و هوايي به خاطر اثراتي‎ پروسه هاي صنعتي و کارخانه اي ‎oa‏ ‏ها) مي گذارند. مي توانند مقر و موقعیت يك کارخانه راتحت تأثیر قرار دهند 

صفحه 187:
ب ) هوا و آب و هواي محیط کار هوا و آب و هوا به دو صورت بر محل کار وکارگران تا مي گذارد. نخست آن که نیرو و کفایت کار کارگران راکم یا زیاد مي کنده زیرا اگر شرایط زیست اقليمي مناسب و يا آسایش اقليمي در محیط کار وجود داشتنه باشد. به کارگران سستي و رخوت (مثلاً بر اثر تعرق و کاهش ا() در بدن ) دست نمی دهد 

صفحه 188:
و درنتیجه از ‎els‏ لازم برخوردار خواهند و 9 هی وم ای بت مها سا وا تولید کالا دخالت تام دارد. لازم به ذکر است که مهمترین عناصر و عوامل آب و هوايي که موارد فوق الذکر را مثاثر مي سازند عبارتند از: درجه حرارت ۰ رطوبت و باد 

صفحه 189:
ج ) تأثیر آب و هوا بر عملیات اجرایی کارخانه ها شرایط آب و هوایی تقریبا در هر مرحله از عملیات صنایع کارخانه ای انعکاس دارند. باران و باد در بر‌حی از کشورها باعث ‎ee‏ پیر‌ونی ( کار در هوای آزاد ) و عملیات ساختمانی و نظیس آن جلوگیمری می کنند. 

صفحه 190:
آب و هواو د های اقتصادی اجتماعی شهس علاوه بر مساله تولیدء در فروش و تحارت کالای تولید شدهء نگهداری و حمل آن نين بايد به عوامل آب و هوايى توجه كه 

صفحه 191:
بنابم‌این بازر گانان هم با آب و هوا زياد سس و كار دارنده زيما اين طبقه بايد عمليات خود ( نظي انباردارى » بسته بندى» جستجوى بازار ضروش و حمل كالا و نظايس آن )رابا شرايط آب و هوای محل خود و اقلیم بازارهایی که در آنها باید کالاهای خود را بفروشند و یا از بازارهای مزبور نیازمندی های کشور ود را خریداری نماینده منطبق کنند. 

صفحه 192:
آب و هواء حمل و نقل و ارتباطات شهرى حمل و نقل شهرى شامل رفت و آمدهاى درون شهرى و بين شهری می شود» و به همین دلیل در اینجا تاثیم عناصر و عوامل آب و هوایی را بر حمل و نقل زمینی » دریایی و هوایی مورد توجه قرار مى دهيم . هى حند قبلا درباره عناص جوی مطلب سان شد ولبكن محددا بايد بكوييم مهء برف و يخبندان» باد» باران و طغیان رودحانه ها امور حمل و نتل را مختل می سازند و مشکلاتی را به بار می آورند. 

صفحه 193:
به نظر مي رسد که خطلوط آهن و ترمواها به خاطر سيستمهاى حمل و ‎slo JB‏ شان در تمام فصول و تمام شرایط آب وهوايى» كمتى تحت تأثير هوا هستند . در واقعء احتمال دارد ترین ها در توفانهایی حركت كنند كه براى اتومبيلها ترافیک و وقفه ایحاد نموده ؛ با مانع از پرواز هواپیماها شده و آنها را مجبور به رود کر‌دند. 

صفحه 194:
‎cle‏ فررود سالم یک هواپیما فقدان موانع و قابلیت دید خوب» از مسایل بسیار مهم است. قابلیت دید ضعیف ممکن است ناشی از گرد و غبار مه و دود باشد که وضعیت هواء شرایط متئو رولووژیک» و دود ناشی از کارخانه های صنعتی بستگی دارد. ‎clo I‏ احداث فررودگاه از مکانهای واقع در دره ها باید اجتتاب نموده و دیگر آن كه بايد در ضلع رو به باد صنايع و كارخانه ها قرار كرفت. 

صفحه 195:
بارندگی هم به عنوان یک عامل عادى؛ نه به عنوان يك عامل عادی» نه به عنوان یک عامل مهم» در کشتیر‌انی مطرح است. باران پا بررف سنگین ممکن است قابلیت دید را تحت ‎NS Bb‏ دهند. توفانها و هاریکن ها نیز مشکلات عدیده ای را در حمل و نقل دریایی به وجود می آورند. 

صفحه 196:
نامه رجزى روه ستايى کاررد آب و هواشناسی در بر" 

صفحه 197:
اهميت وكاربرد مطالعات آب وهوايى در احداث بناهاى روستاى بناهاى روستايى كه غالباً به محل سكوت اختصاصى دارنده در ‎le‏ عناصم جوی و شرایط اقلیمی تقرريباً همان عكس العمل هاى بناهاى شهرى را از خود نشان مى دهند. اها يك مسرى تناوتهايى بين سكونتكاههاى روستايى و شهرى وجود دارد كه باید در بررنامه ریزیها مورد توجه قررار كيررند 

صفحه 198:
جنس مصالح به کار رفته در بتاهای روستایی ضبت به سازه های شهری ؛ عمدتا سسته نایایدار و غیماستاندارد (خشت» گل و ...) می باشد و لذا در برابس عنصم اقلیمی و شرایط آب و هوایی (مثل بارندگی های شدید» سیل و غيره) آسيب ‎B32‏ 

صفحه 199:
در مقابل » طررح و شكل بناهاى روستايى معمولاً با شرایط اقليمى سازكارت. بوده وازاين حيث نه تنها با مشكلات آب و هوایی بکار رفته در آنها نين اين اش را تقويت مى کنند. از این رو در ببرنامه رینری های روستایی اینگونه طررح ها تقویت شوند. 

صفحه 200:
فونکسیون و عملکرد مساکن روستایی به دليل وجود انبار» اصطبل و امثال آن» با سکن شهرری متفاوت استه و اين حنود طبرحی مساکن روستایی را تحت الشعاع قررار می دهد. 

صفحه 201:
نقش و کاربرد برررسی های اقلیمی در اقتصاد روستایی الف ) کشاورزی و آب وهوا هدف هواشناسی و اقلیم شناسی کشاورزی؛ کاربمد دانش جوی در توسعة کشاورزی است. دستیایی به این هدف | ز دو طریق تأمین می شود. 

صفحه 202:
نخست توسط ایجاد بهترین شرایط بای محصول تا بتوان از فاکتورهای اقلیمی بای تولید مواد آلی به نحو صحیحی استفاده گررده و دوم یافتن روشهایی برای کنتررل و یا کاهش آثار زیانبار پدیده های جوی نظیم خشکی و خشکسالی » یخبندان» تگ رگ و غیرره. 

صفحه 203:
به طور کلی کاربردهای هواشناسی و اقلیم شناسی کشاورزی از نظس زمانی به سه گروه؛ کوتاه مدت» میان مدت و بلند مدت ~ تقسیم می گودد 

صفحه 204:
الف - 1- اثر درجه حرارت بر گیاهان تمام محصولات كشاورزي در مراحل رشد خود داراي مرزهاي حرارتي . حداقل ۰ حد مطلوب و حداکثر مي باشند. البته این مرزها به طور محسوسي مي توانند تغیر کنند. به طور كلي براي ادامه و رشد گیاه دماهاي خيلي زیاد به اندازة دماهاي خيلي پایین خطرناك نیستند. ‎ .‏ 

صفحه 205:
- رؤيم حرارت رشد بعضى از محصولات کشاورزان و گیاهان ارتباط نزدیکی با رژیم حرارت روزانه دارد. در این میان حرارت نوری در روز و حرارت شبانه اهمیت ویغه ای دراند. متلا بای گوجه فرنگی درجه حرات فراوانی دارد. 

صفحه 206:
بخبندان مي تواند به دو نوع باشد: «بخبندان تشعشعي» و «یخبندان ادوكسيوني» یخبندان بادي). گاهي ممکن است هر دو نوع به صورت توأم اتفاق بیفتد و با يكي موجب تشدید ديگري شود. 

صفحه 207:
الف - 3 - رطوبت و كياه آب مورد نياز كياه عمدتاً از طريق ريزشهاي جويء نم وبخار موجود در هواء شبنم., و آبياري تأمين مي كردد . ضايعات آب نيز بطور عادي در خلال تبخير و تعرق به وقوع مي بيوندد. 

صفحه 208:
گیاهان را بر اساس نیاز آبيشان به سه كروه تقسيم می کنند: "هیدروفیت ها مروفیت زروفیتها 

صفحه 209:
الف - 4 - خشکی درشرايط خشكي . ميزان آب لازم براي تبخيري و تعرق و تبخير مستقيم از آب موجود در خاك فزوني مي گیرد. و تا زماني که کمبود آب از طریق آبياري كافي تأمین نگردد گیاه شروع به پژمردن و مردن مي كند. خشكي عمدتاً به سه صورت است: : دائمي . فصلي . ناگهاني و اتفاقي. 

صفحه 210:
الف - 5 - اثر نور آفتاب در گیاه دو فرایند فتوسنتز (فرآيندي که سبب ساخت غذا در طبیعت مي باشد) و فتوپرویودیسم (که کارگل دهي كياه مربوط به آن است) در ارتباط با تابش آفتاب يعني روشنايي روز مي باشد. 

صفحه 211:
الف - 6 - باد و كياه ‎aes‏ ل ا or 900 eK "شکستن مکانيكي برگها و شاخه ها 

صفحه 212:
ب - آب و هوا و پیش بيني بيماريهاي گياهي هواي نامساعد . حشرات موذي و مزاحم . و بيماريهاي گياهي . زینبارترین عوامل طبيعي در متقابل تولیدات زراعي به شمار مي روند. تنها بيماريهاي گياهي در ایالات متحده سالانه خسارتي بیش از 3 میلیارد دلار وار ‎wee‏ آورد. بنابراین بيماريهاي گياهي حدوداً 0 درصد ‎me‏ ‏تولیدات زراعي جهان را نابود مي سازند. 

صفحه 213:
ج - آب و هوا و سایر عملکرد هاي اقتصادي روستا شرایط جوي و عناصر آب و هوايي علاوه بر اینکه رطوبت خاك را متأثر مي سازند. و برخورد گیاه نیز به طور مستقیم و غیرمستقیم اثر مي گذارند. عملیات كشاورزي را هم تحت تأثير قرار مي دهند . مثلاً بارشهاي بي موقع و سنكين عمل شخم زدن و امثال آنرا به تعويق انداخته يا متوقف مي سازد. 

صفحه 214:
کتاب سوم شهرى و روستايى كاربرد هيد رولوثى در برنامه رمزى شهرى و ررد هي 3 3 كاربرد هید می ای رولوز در برنامه ‎oe ok‏ روستا 

صفحه 215:
محل های مصررف و تأمین آب و موردنیاز شهرها و روستاها الف ) نوع و محل مصرف آب در شه‌ها مهمترین محل های مصرف آب عبارتند از : مصارف فردى (آشاميدن» شستث شستشوء و استحماع 4 مصارف صنعتی » مصرف براى توليد اضرژی (هید رو الکتریسیته » مصارف مربوط به فضاى سبن و تفرجكاههاى شهرى (آب نماهاء استخر‌ها و غیسء) 

صفحه 216:
ب - نوع و محل تأمين آب لازم به ذكر است كه منابع آب كرة زمين (هيدروسفر يا آبکره) عمدت به بخشهاي زير تقسيم مي شود. مناب آب زيرزميني آبهاي جدید آبهاي بيولوژيك 

صفحه 217:
در مناطتی که فاقد جریان آب سطحی هستند » طبعاً می بايد در جستجوی منابع آب زیر زمینی بوده برای کشف مخازن یا سفره های آب زیر‌زمینی از روشهای مختلف کمک می ‎BS‏ ‏که برخی از آنها به شرح زیم است: 

صفحه 218:
روشهای غير‌مستقيم : این روشها عمدتا مبتنی بر یک مسری شاخص ها و پارامترهای طبیعی است» و لذا نمی توان برآوردهای دقیق و قطعی را انجام داد. مهمترین ملاکها و معیار این مقوله عبارتند از - شواهد متشورولوژیک و کلیماتولوژیک : شواهد هیدرولوژیک شواهد ژئولوژیک و پدولوژیک شواهد ژئومورفیک و توپوگرافیک 

صفحه 219:
روشهاى سنديم : هداالونه كد كتتيم متيارهاى ذوق بطؤير نسبی و بررای کسب اطلاعات اولیه بكار كرفته مى شوند. اما بررای شناسایی دقیق مخازن آب زیر زمینی و برآوردهای كمى و کیفی آن از روش های علمی و تکنیکی مدرن استفاده شود که اهم آن عبارت اند از؛ برررسی های ژئوفیریک ۷ حفر چاههای گمانه و اکتشافی روش کار و تاژیا چاه پیمایی 

صفحه 220:
ج - انتقال آب (آبرساني) پس از شناسايي و بررسي دقیق محل هاي مصرف و منابع آب . مسأله انتقال آب از منابع و مخازن به محل هاي مصرف از دیگر مواردي است که باید در نامه ریری شهری و روستایی بورد توجم فرار گیرد. 

صفحه 221:
یکی از مسایل مهم در انتقال آب» شیب زمین است . در این رابطه باید بگوییم که در شهر‌ها و روستاهای مستف در سطح دشتها تقرريباً مشكلى از نظ انتقال آب وجود ندارده و حتی گاهی اوقات شیب به قدری کم است که ببرای انتقال راحت آب بايد شيب لازم را براى وسيلة آب بر راهم آورد. 

صفحه 222:
مخاطررات ناشى از آب هنكامى كه در طراحى و بنامه ريزى شهرى و روستایی در جستجوى راه حل هايى بساى تأمين 71 آب هستیم» » لازم است که مسايل و مشكلات ناشى از آب را هم ييش بينى نماييم . عمده تترين مشكلات ‎ap bi‏ بكوييبٍ مخاطرات ناشى از آب به شرح زیر مورد بحث قرار می گیرد. 

صفحه 223:
سيل و طغيان ‎al‏ بررسي علل وقوع سيل: براي كنترل و مهار سيلاب قبل از هر جيز لازم است علل و عوامل مؤثر در سيل خيزي را دقيقا بشناسيم . عمده ترين اين عوامل عبارت اند از: ‏- عوامل اقليمي ‏ويژگي هاي ژئومورفولوژيکي حوضه 

صفحه 224:
طول حوضه (بله. که براساس طول بزرگترین رودخانه (رود اصلي) با مسیل طبيعي اندازه گيري ميشود. هر چقدر طول حوضه زبادتر باشد زمان تمرکز بیشتر و در نتیجه امکان وقوع سیل کمتر 

صفحه 225:
۷عرض حوضه ‎LB)‏ .45 به صورت عرض متوسط محاسبه مي شود. محاسبة این پارامتر به منظور تعیین شکل حوضه انجام مي گیرد. ۷حدود و پیرامون حوضه ‎as. P)‏ توسط خط الرآسها از حوضة آبریز مجاورش جدا مي شود. این پارامتر براي تعیین مساحت و میزان دریافت نزولات چوي موّثر است. 

صفحه 226:
۷مساحت حوضه (40. سطحي است که توسط خط الرآسها با پیرامون محصور مي گردد. "شکل حوضه (40 . که بسیار متغیر و متنوع ‎Cowl‏ اما می توان سه گروه عمده را مشخص کرد: حوضه هاي کشیده (طولي). پهن (عرضي)؛ و بادبزني (مدرن) . 

صفحه 227:
حوضه* بادیزنی وک شكل شمارة 14 اشكال سهكانه حوضة آبريز ‎)1١(‏ 

صفحه 228:
ارتفاع حوضه (ا4 . كه بر میزان بارندگي و شکل بارش موّثر است. هر چقدر ارتفاع حوضه بيشتري باشد دریافت نزولات جوي در آن بیشتر بوده و ضریب برف هم بیشتر مي شود. جهت ارتفاعات حوضه . نیز در میزان دریافت بارندگي و رواناب و سیلاب موّثر است. بنابراین دامنه هاي رو به باد حوضة بارندگي بیشتر و رواناب بيشتري هم دارند. : SM 

صفحه 229:
۷شیب حوضه (4)9. که به صورت شیب توپوگرافي . شیب متوسط, و شیب هيدروليك قابل محاسبه است. از پارامترهای بسیار مهم در سیل خيزي حوضه است. تداکم زهكشي ‎LD)‏ »و نسبت انشعاب (ط4)۲ .که به عنوان يكي از شاخ هاي ‎Ble‏ تمرکز (۶ 4 . عبارت است از مدت زماني که طول می کشد تا قطره های باران فرود آمده در دورترین نقطة يك حوضة ابریز . به نقطة خروجي آن حوضه برسند. 

صفحه 230:
شكل ۲۶ «راطً نیت انشعاب و هبدروگرف سل (1۴) Asi? 

صفحه 231:
الف ) 2 - خسارات ناشی از سیل به طور كلي خسارات ناشي از سیل در شهرها و روستاها را مي توان به چند گروه تقسیم کرد: "خسارات و زبانهاي فيزيکي؛ شامل آسيبهاي وارده بر ساختمانها و محتویات آنهاء معابر عمومي و خیابانها. پلهاء شبکه هاي فاضلاب . سیلابروها . خطوط انتقال نیرو و شبكة تلفن و غیره. 

صفحه 232:
۲ حسارات اقتصادی » از کارافتادگی » تعویق افتادن فعالیتهای اقتصادى» انهدام محصولات کشاورزی و غیسه ‎cbs”‏ ناشى از صرف ‎gle ase‏ اضطراری » مثلاً رای تخليه واسكان مجدد سيل زدكان ؛ عمليات امداد رسانى » هرينة هُ پاکسازی و امثال آن. ‏> سارت جات درك و مير شكستكق اخقراى بدن حلم خورد حى وخغيسه. 

صفحه 233:
الف - 3 - راههاي ‎allie‏ با سیل وکنترل آن رایج ترین استراتژيهاي کنترل سیلاب عبارت اند از "اقدامات فوری و هشدار دهندة سیل ۷عملیات آبخيزداري (دستکاري و تغییر در حوضة آبگیر) تتبیت توسعه واصلاح کانالها 

صفحه 234:
‎v‏ انحراف و ذخیمه سازی سیلابها در روی زمین (احداث سد و بند و سیل گیس) و زیر زمین مدیرریت زمین بر‌ای حافظت آب و خاک ‏کنترل آمایش سسرزمین در دشتهای سیللابی و مناطق سیل خی (منطقه بندی مناطق سیل گیر) 

صفحه 235:
مدیرریت منابع آب و بررنامه ریزی ‎pad Ge ae‏ های مدیرریت آبه که باید در برنامه ریزی‌ها موره توچه قراز گیره قیارت اناز؟ كان ‏ی ب موجود مود کلف ای ‏"توزيع عادلانه و انتقال صحیح آب 

صفحه 236:
۶ كافش و کنترل مخاطرات آبه "تعیین کینیت آب آشامیدنی ۲ کنترل و دفع صحیح فاضلاب شهری از طریق سیستم های جمع آوری؛ انتقال و تخلية مناسب ایجاد سطوح مناسب بای جمع آوری آب باران» به ویژه در روستاهای مناطق خشک